chéng zǔ yī
◎成祖一
chéng zǔ qǐ tiān hóng dào gāo míng zhào yùn shèng wǔ shén gōng chún rén zhì xiào wén huáng dì huì dì, tài zǔ dì sì zǐ yě. mǔ xiào cí gāo huáng hòu. hóng wǔ sān nián, fēng yàn wáng. shí sān nián, zhī fān běi píng. wáng mào qí wěi, měi zī rán. zhì yǒng yǒu dà lüè, néng tuī chéng rèn rén. èr shí sān nián, tóng jìn wáng tǎo nǎi ér bù huā. jìn wáng qiè bù gǎn jìn, wáng bèi dào qū yí dōu shān, huò qí quán bù ér hái, tài zǔ dà xǐ, shì hòu lǚ shuài zhū jiāng chū zhēng, bìng lìng wáng jié zhì yán biān shì mǎ, wáng wēi míng dà zhèn.
成祖啟天弘道高明肇運聖武神功純仁至孝文皇帝諱棣,太祖第四子也。母孝慈高皇后。洪武三年,封燕王。十三年,之藩北平。王貌奇偉,美髭髯。智勇有大略,能推誠任人。二十三年,同晉王討乃兒不花。晉王怯不敢進,王倍道趨迤都山,獲其全部而還,太祖大喜,是後屢帥諸將出征,並令王節制沿邊士馬,王威名大振。
sān shí yī nián rùn wǔ yuè, tài zǔ bēng, huáng tài sūn jí wèi, yí zhào zhū wáng lín guó zhōng, wú dé zhì jīng shī. wáng zì běi píng rù bēn sàng, wén zhào nǎi zhǐ. shí ān wáng yǐ zūn shǔ yōng zhòng bīng, duō bù fǎ. dì nà qí tài huáng zi chéng móu, yù yīn shì yǐ cì xuē chú zhī. dàn yàn wáng qiáng, wèi fā, nǎi xiān fèi zhōu wáng sù, yù yǐ qiān yǐn yàn. yú shì gào jié sì qǐ, xiāng dài qí mín jiē yǐ zuì fèi. wáng nèi zì wēi, yáng kuáng chēng jí. tài zi chéng mì quàn dì chú wáng, dì wèi jué.
三十一年閏五月,太祖崩,皇太孫即位,遺詔諸王臨國中,毋得至京師。王自北平入奔喪,聞詔乃止。時諳王以尊屬擁重兵,多不法。帝納齊泰、黃子澄謀,欲因事以次削除之。憚燕王強,未發,乃先廢周王橚,欲以牽引燕。於是告訐四起,湘、代、齊、岷皆以罪廢。王內自危,佯狂稱疾。泰、子澄密勸帝除王,帝未決。
jiàn wén yuán nián xià liù yuè, yān shān bǎi hù ní liàng gào biàn, dǎi guān xiào yú liàng zhōu duó děng fú zhū. xià zhào ràng wáng, bìng qiǎn zhōng guān dǎi wáng fǔ dǎi, wáng suì chēng jí dǔ. dōu zhǐ huī shǐ xiè guì bù zhèng shǐ zhāng bǐng yǐ bīng shǒu wáng gōng. wáng mì yǔ sēng dào yǎn móu, lìng zhǐ huī zhāng yù zhū néng qián nà yǒng shì bā bǎi rén rù fǔ shǒu wèi.
建文元年夏六月,燕山百戶倪諒告變,逮官校於諒、周鐸等伏誅。下詔讓王,並遣中官逮王府傣,王遂稱疾篤。都指揮使謝貴、布政使張昺以兵守王宮。王密與僧道衍謀,令指揮張玉、朱能潛納勇士八百人入府守衛。
qiū qī yuè guǐ yǒu, nì zhuàng shì duān lǐ mén, dài guì, bǐng rù, shā zhī, suì duó jiǔ mén. shàng shū tiān zǐ zhǐ tài zi chéng wèi jiān chén, bìng yuán zǔ xùn cháo wú zhèng chén, nèi yǒu jiān è, zé qīn wáng xùn bīng dài mìng, tiān zǐ mì zhào zhū wáng tǒng lǐng zhèn bīng tǎo píng zhī. shū jì fā, suì jǔ bīng. zì shǔ guān shǔ, chēng qí shī yuē jìng nán. bá jū yōng guān, pò huái lái, zhí sòng zhōng, qǔ mì yún, kè zūn huà, jiàng yǒng píng. èr xún zhòng zhì shù wàn.
秋七月癸酉,匿壯士端禮門,紿貴,昺入,殺之,遂奪九門。上書天子指泰、子澄為奸臣,並援《祖訓》「朝無正臣,內有奸惡,則親王訓兵待命,天子密詔諸王統領鎮兵討平之」。書既發,遂舉兵。自署官屬,稱其師曰「靖難」。拔居庸關,破懷來,執宋忠,取密雲,克遵化,降永平。二旬眾至數萬。
bā yuè, tiān zǐ yǐ gěng bǐng wén wèi dà jiāng jūn, shuài shī zhì tǎo. jǐ yǒu, shī zhì zhēn dìng, qián fēng dǐ xióng xiàn. rén zǐ, wáng yè dù bái gōu hé, wéi xióng, bá qí chéng, tú zhī. jiǎ yín, dōu zhǐ huī pān zhōng yáng sōng zì mào zhōu lái yuán, fú bīng qín zhī, suì jù mào zhōu, hái zhù bái gōu. dà jiāng jūn bù xiào zhāng bǎo lái jiàng, yán dà jiāng jūn jūn sān shí wàn, xiān zhì zhě shí sān wàn, bàn yíng hū tuó hé nán, bàn yíng hé běi. wáng jù yǔ běi jūn zhàn, nán jūn qiě chéng zhī yě, nǎi zòng bǎo guī, bǐ yáng yán wáng shuài bīng qiě zhì, yòu qí jūn jǐn běi dù hé. rén xū, wáng zhì zhēn dìng, yǔ zhāng yù tán yuān děng jiā jī bǐng wén jūn, dà pò zhī, huò qí fù jiāng lǐ jiān níng zhōng jí dū du gù chéng děng, zhǎn shǒu sān wàn jí. jìn wéi zhēn dìng, èr rì bù xià, nǎi yǐn qù. tiān zǐ wén bǐng wén bài, qiǎn cáo guó gōng lǐ jǐng lóng dài lǐng qí jūn. jiǔ yuè wù chén, jiāng yīn hóu wú gāo yǐ liáo dōng bīng wéi yǒng píng. wù yín, jǐng lóng hé bīng wǔ shí wàn, jìn yíng hé jiān. wáng yǔ zhū jiāng yuē: jǐng lóng sè lì ér zhōng něi, wén wǒ zài bì bù gǎn jù lái, bù ruò wǎng yuán yǒng píng yǐ zhì qí shī. wú gāo qiè bù rèn zhàn, wǒ zhì bì zǒu, rán hòu hái jī jǐng lóng. jiān chéng zài qián, dà jūn zài hòu, bì chéng qín yǐ. bǐng xū, yàn shī yuán yǒng píng. rén chén, wú gāo wén wáng zhì, guǒ zǒu, zhuī jī bài zhè. suì běi qū dà níng.
八月,天子以耿炳文為大將軍,帥師致討。己酉,師至真定,前鋒抵雄縣。壬子,王夜渡白溝河,圍雄,拔其城,屠之。甲寅,都指揮潘忠、楊松自鄚州來援,伏兵擒之,遂據鄚州,還駐白溝。大將軍部校張保來降,言大將軍軍三十萬,先至者十三萬,半營滹沱河南,半營河北。王懼與北軍戰,南軍且乘之也,乃縱保歸,俾揚言王帥兵且至,誘其軍盡北渡河。壬戌,王至真定,與張玉、譚淵等夾擊炳文軍,大破之,獲其副將李堅、甯忠及都督顧成等,斬首三萬級。進圍真定,二日不下,乃引去。天子聞炳文敗,遣曹國公李景隆代領其軍。九月戊辰,江陰侯吳高以遼東兵圍永平。戊寅,景隆合兵五十萬,進營河間。王語諸將曰:「景隆色厲而中餒,聞我在必不敢遽來,不若往援永平以致其師。吳高怯不任戰,我至必走,然後還擊景隆。堅城在前,大軍在後,必成擒矣。」丙戌,燕師援永平。壬辰,吳高聞王至,果走,追擊敗這。遂北趨大寧。
dōng shí yuè rén yín, yǐ jì rù qí chéng. jū qī rì, xié níng wáng quán, bá dà níng zhī zhòng jí duǒ yán sān wèi zú jù nán. yǐ mǎo, zhì huì zhōu. shǐ lì wǔ jūn, zhāng yù jiāng zhōng jūn, zhèng hēng hé shòu fù zhī, zhū néng jiāng zuǒ jūn, zhū róng lǐ jùn fù zhī, lǐ bīn jiāng yòu jūn, xú lǐ mèng shàn fù zhī xú zhōng jiāng qián jūn, chén wén wú dá fù zhī fáng kuān jiāng hòu jūn, hé yǔn zhōng máo zhěng fù zhī. dīng sì, rù sōng tíng guān. jǐng lóng wén wáng zhēng dà níng, guǒ yǐn jūn wéi běi píng, zhú lěi jiǔ mén, shì zǐ jiān shǒu bù zhàn. shí yī yuè gēng wǔ, wáng cì gū shān. luó qí hái bào yuē bái hé liú sī bù kě dù. wáng dǎo yú shén, zhì zé bīng hé, nǎi jì shī. jǐng lóng qiǎn dū du chén huī zhēn dí, dào zuǒ, chū wáng jūn hòu. wáng fēn jūn hái jī zhī, huī zhòng zhēng dù hé, bīng hū jiě, nì sǐ wú suàn. xīn wèi, yǔ jǐng lóng zhàn yú zhèng cūn bà. wáng yǐ jīng qí xiān pò qí qī yíng, zhū jiāng jì zhì, jǐng lóng dà bài, bēn hái. yǐ hài, fù shàng shū zì sù. shí èr yuè, jǐng lóng diào bīng dé zhōu, qī yǐ míng nián chūn dà jǔ. wáng nǎi móu qīn dà tóng, yuē: gōng dà tóng, bǐ bì fù jiù, dà tóng kǔ hán, nán jūn cuì ruò, qiě bù zhàn pí yǐ. gēng shēn, jiàng guǎng chāng.
冬十月壬寅,以計入其城。居七日,挾寧王權,拔大寧之眾及朵顏三衛卒俱南。乙卯,至會州。始立五軍,張玉將中軍,鄭亨、何壽副之,朱能將左軍,朱榮、李浚副之,李彬將右軍,徐理、孟善副之;徐忠將前軍,陳文、吳達副之;房寬將後軍,和允中、毛整副之。丁巳,入松亭關。景隆聞王征大寧,果引軍圍北平,築壘九門,世子堅守不戰。十一月庚午,王次孤山。邏騎還報曰白河流澌不可渡。王禱於神,至則冰合,乃濟師。景隆遣都督陳暉偵敵,道左,出王軍後。王分軍還擊之,暉眾爭渡河,冰忽解,溺死無算。辛未,與景隆戰於鄭村壩。王以精騎先破其七營,諸將繼至,景隆大敗,奔還。乙亥,復上書自訴。十二月,景隆調兵德州,期以明年春大舉。王乃謀侵大同,曰:「攻大同,彼必赴救,大同苦寒,南軍脆弱,且不戰疲矣。」庚申,降廣昌。
èr nián chūn zhēng yuè bǐng yín, kè wèi zhōu. èr yuè guǐ chǒu, zhì dà tóng. jǐng lóng guǒ yóu zǐ jīng guān lái yuán. wáng yǐ xuán jūn jū yōng, jǐng lóng bīng duō dòng něi sǐ zhě, bù jiàn dí ér hái.
二年春正月丙寅,克蔚州。二月癸丑,至大同。景隆果由紫荊關來援。王已旋軍居庸,景隆兵多凍餒死者,不見敵而還。
xià sì yuè, jǐng lóng jìn bīng hé jiān, yǔ guō yīng wú jié píng ān qī huì bái gōu hé. yǐ mǎo, wáng yíng sū jiā qiáo. jǐ wèi, yù píng ān bīng hé cè. wáng yǐ bǎi qí qián, yáng què, yòu ān zhèn dòng, chéng zhī, ān bài zǒu. suì báo jǐng lóng jūn, zhàn bù lì. míng shōu jūn, wáng yǐ sān qí diàn, yè mí shī dào, xià mǎ fú dì shì hé liú, nǎi biàn dōng xī, dù hé qù. gēng shēn, fù zhàn. jǐng lóng héng zhèn shù shí lǐ, pò yàn hòu jūn. wáng zì shuài jīng qí héng jī zhī, zhǎn qú néng fù zǐ. lìng qiū fú chōng zhōng jiān, bù dé rù. wáng dàng qí zuǒ, jǐng lóng bīng nǎi rào chū wáng hòu, dà zhàn liáng jiǔ, fēi shǐ yǔ zhù. wáng sān yì mǎ, shǐ jǐn huī jiàn, jiàn zhé zǒu dēng dī, yáng yǐn biān ruò zhāo hòu jì zhě. jǐng lóng yí yǒu fú, bù gǎn qián, gāo xù jiù zhì, nǎi jiě. shí nán jūn yì jí, yàn jiāng shì jiē shī sè. wáng fèn rán yuē: wú bù jìn, dí bù tuì, yǒu zhàn ěr. nǎi fù yǐ jìn zú tū chū qí bèi, jiā gōng zhī. huì xuán fēng qǐ, zhé jǐng lóng qí, wáng chéng fēng zòng huǒ fèn jī, zhǎn shǒu shù wàn nì sǐ zhě shí yú wàn rén. guō yīng kuì ér xī, jǐng lóng kuì ér nán, jǐn sàng qí suǒ cì xǐ shū fǔ yuè, zǒu dé zhōu. wǔ yuè guǐ yǒu, wáng rù dé zhōu, jǐng lóng zǒu jì nán. gēng chén, gōng jì nán, bài jǐng lóng jūn chéng xià. tiě xuàn shèng yōng jiān shǒu, bù kè.
夏四月,景隆進兵河間,與郭英、吳傑、平安期會白溝河。乙卯,王營蘇家橋。己未,遇平安兵河側。王以百騎前,佯卻,誘安陣動,乘之,安敗走。遂薄景隆軍,戰不利。暝收軍,王以三騎殿,夜迷失道,下馬伏地視河流,乃辨東西,渡河去。庚申,復戰。景隆橫陣數十里,破燕後軍。王自帥精騎橫擊之,斬瞿能父子。令丘福沖中堅,不得入。王盪其左,景隆兵乃繞出王后,大戰良久,飛矢雨注。王三易馬,矢盡揮劍,劍折走登堤,佯引鞭若招後繼者。景隆疑有伏,不敢前,高煦救至,乃解。時南軍益集,燕將士皆失色。王奮然曰:「吾不進,敵不退,有戰耳。」乃復以勁卒突出其背,夾攻之。會旋風起,折景隆旗,王乘風縱火奮擊,斬首數萬溺死者十餘萬人。郭英潰而西,景隆潰而南,盡喪其所賜璽書斧鉞,走德州。五月癸酉,王入德州,景隆走濟南。庚辰,攻濟南,敗景隆軍城下。鐵鉉、盛庸堅守,不克。
qiū bā yuè wù shēn, jiě wéi hái běi píng. jiǔ yuè, shèng yōng dài lǐ jǐng lóng jiāng, fù qǔ dé zhōu, yǔ wú jié píng ān xú kǎi xiāng jǐ jiǎo, yǐ kùn běi píng. shí xú kǎi fāng chéng cāng zhōu, wáng yáng chū bīng gōng liáo dōng, zhì tōng zhōu, xún hé ér nán, dù zhí gū, zhòu yè jiān xíng.
秋八月戊申,解圍還北平。九月,盛庸代李景隆將,復取德州,與吳傑、平安、徐凱相掎角,以困北平。時徐凱方城滄州,王佯出兵攻遼東,至通州,循河而南,渡直沽,晝夜兼行。
dōng shí yuè wù wǔ, xí zhí xú kǎi, pò qí chéng, yè kēng jiàng zú sān qiān rén. suì dù hé guò dé zhōu. shèng yōng qiǎn bīng lái xí, jī bài zhī. shí yī yuè rén shēn, zhì lín qīng. shí èr yuè dīng yǒu, xí pò shèng yōng jiāng sūn lín yú huá kǒu. yǐ mǎo, jí yōng zhàn yú dōng chāng, yōng yǐ huǒ qì jìn nǔ jiān wáng bīng. huì píng ān jūn zhì, hé wéi shù zhòng, wáng dà bài, kuì wéi yǐ miǎn, wáng shù wàn rén, zhāng yù zhàn sǐ.
冬十月戊午,襲執徐凱,破其城,夜坑降卒三千人。遂渡河過德州。盛庸遣兵來襲,擊敗之。十一月壬申,至臨清。十二月丁酉,襲破盛庸將孫霖於滑口。乙卯,及庸戰於東昌,庸以火器勁弩殲王兵。會平安軍至,合圍數重,王大敗,潰圍以免,亡數萬人,張玉戰死。
sān nián chūn zhēng yuè xīn yǒu, bài wú jié píng ān yú wēi xiàn, yòu bài zhī yú shēn zhōu, suì hái běi píng. èr yuè yǐ sì, fù shuài shī nán xià. sān yuè xīn sì, yǔ shèng yōng yù yú jiā hé, tán yuān zhàn sǐ. zhū néng zhāng wǔ shū sǐ dòu, yōng jūn shǎo què. huì rì mù, gè liǎn bīng rù yíng. wáng yǐ shí yú qí bī yōng yíng yě sù, jí míng qǐ shì, yǐ zài wéi zhōng. nǎi cóng róng yǐn mǎ, míng jiǎo chuān yíng ér qù. zhū jiāng yǐ tiān zǐ yǒu zhào, wú shǐ fù shā shū fù míng, cāng zú xiāng gù è yí, bù gǎn fā yī shǐ. shì rì fù zhàn, zì chén zhì wèi, liǎng jūn xiāng shèng fù, dōng běi fēng hū qǐ, chén āi bì tiān, yàn bīng dà hū, chéng fēng zòng jī, yōng dà bài. zǒu dé zhōu. wú jié píng ān zì zhēn dìng yǐn jūn yǔ yōng huì, wèi zhì bā shí lǐ, wén bài yǐn hái. wáng yǐ jì yòu zhī, jié ān chū bīng xí wáng. rùn yuè wù xū, yù yú gǎo chéng. jǐ hài, yǔ zhàn, dà fēng bá mù, jié ān bài zǒu, zhuī zhì zhēn dìng chéng xià. guǐ chǒu, zhì dà míng, wén qí tài huáng zi chéng yǐ bà, shàng shū qǐng zhào hái wú jié píng ān shèng yōng bīng. tiān zǐ shǐ dà lǐ shǎo qīng xuē yán lái bào, yù wáng shì jiǎ, wáng bù fèng zhào.
三年春正月辛酉,敗吳傑、平安於威縣,又敗之於深州,遂還北平。二月乙巳,復帥師南下。三月辛巳,與盛庸遇於夾河,譚淵戰死。朱能、張武殊死斗,庸軍少卻。會日暮,各斂兵入營。王以十餘騎逼庸營野宿,及明起視,已在圍中。乃從容引馬,鳴角穿營而去。諸將以天子有詔,毋使負殺叔父名,倉卒相顧愕貽,不敢發一矢。是日復戰,自辰至未,兩軍相勝負,東北風忽起,塵埃蔽天,燕兵大呼,乘風縱擊,庸大敗。走德州。吳傑、平安自真定引軍與庸會,未至八十里,聞敗引還。王以計誘之,傑、安出兵襲王。閏月戊戌,遇於藁城。己亥,與戰,大風拔木,傑、安敗走,追至真定城下。癸丑,至大名,聞齊泰、黃子澄已罷,上書請召還吳傑、平安、盛庸兵。天子使大理少卿薛岩來報,諭王釋甲,王不奉詔。
xià wǔ yuè, jié ān yōng fēn bīng duàn yàn xiǎng dào, wáng qiǎn zhǐ huī wǔ shèng shàng shū, jié qí gù. tiān zǐ nù, xià shèng yù. wáng suì qiǎn lǐ yuǎn lüè pèi xiàn, fén liáng zhōu wàn jì.
夏五月,傑、安、庸分兵斷燕餉道,王遣指揮武勝上書,詰其故。天子怒,下勝獄。王遂遣李遠略沛縣,焚糧舟萬計。
qiū qī yuè jǐ chǒu, lüè zhāng dé. bǐng shēn, jiàng lín xiàn. píng ān chéng xū dǎo běi píng, wáng qiǎn liú jiāng yíng zhàn, ān bài zǒu. fáng zhāo tún yì zhōu xī shuǐ zhài, gōng bǎo dìng, wáng yǐn bīng wéi zhī.
秋七月己丑,掠彰德。丙申,降林縣。平安乘虛搗北平,王遣劉江迎戰,安敗走。房昭屯易州西水寨,攻保定,王引兵圍之。
dōng shí yuè dīng sì, dōu zhǐ huī huā yīng yuán zhāo, bài zhī é méi shān xià, zhǎn shǒu wàn jí, zhāo qì zhài zǒu. jǐ mǎo, hái běi píng. shí yī yuè yǐ sì, wáng zì wèi wén jì nán běi zhèn wáng jiāng shì. dāng shì shí, wáng chēng bīng sān nián yǐ. qīn zhàn zhèn, mào shǐ shí, yǐ shēn xiān shì zú, cháng chéng shèng zhú běi, rán yì lǚ bīn yú wēi. suǒ kè chéng yì, bīng qù xuán fù wèi cháo tíng shǒu, jǐn jù yǒu běi píng bǎo dìng yǒng píng sān fǔ ér yǐ. wú hé, zhōng guān bèi chù zhě lái bēn, jù yán jīng shī kōng xū kě qǔ zhuàng. wáng nǎi kǎi rán yuē: pín nián yòng bīng, hé shí yǐ píng? yào dāng lín jiāng yī jué, bù fù fǎn gù yǐ. shí èr yuè bǐng yín, fù chū shī.
冬十月丁巳,都指揮花英援昭,敗之峨眉山下,斬首萬級,昭棄寨走。己卯,還北平。十一月乙巳,王自為文祭南北陣亡將士。當是時,王稱兵三年矣。親戰陣,冒矢石,以身先士卒,常乘勝逐北,然亦屢瀕於危。所克城邑,兵去旋復為朝廷守,僅據有北平、保定、永平三府而已。無何,中官被黜者來奔,具言京師空虛可取狀。王乃慨然曰:「頻年用兵,何時已平?要當臨江一決,不復返顧矣。」十二月丙寅,復出師。
sì nián chūn zhēng yuè yǐ wèi, yóu guǎn táo dù hé. guǐ chǒu, xùn xú zhōu. sān yuè rén chén, píng ān yǐ sì wàn qí niè wáng jūn, wáng shè fú féi hé, dà bài zhī. bǐng wǔ, qiǎn tán qīng duàn xú zhōu xiǎng dào, hái zhì dà diàn, wèi tiě xuàn jūn suǒ wéi. wáng yǐn bīng chí yuán, qīng tū wéi chū, hé jī bài zhī.
四年春正月乙未,由館陶渡河。癸丑,徇徐州。三月壬辰,平安以四萬騎躡王軍,王設伏淝河,大敗之。丙午,遣譚清斷徐州餉道,還至大店,為鐵鉉軍所圍。王引兵馳援,清突圍出,合擊敗之。
xià sì yuè bǐng yín, wáng yíng xiǎo hé, wèi qiáo yǐ jì, píng ān qū zhēng qiáo, chén wén zhàn sǐ. píng ān jūn qiáo nán, wáng jūn qiáo běi, xiāng chí shù rì. píng ān zhuǎn zhàn, yù wáng yú běi bǎn, wáng jǐ wèi ān shuò suǒ jí. fān qí wáng qí yuè rù zhèn, yē wáng yì qù. wáng yuē: nán jūn jī, gèng yī èr rì xiǎng zhì, cù wèi yì pò. nǎi lìng qiān yú rén shǒu qiáo, yè bàn dù hé ér nán, rào chū ān jūn hòu. bǐ dàn, ān shǐ jué, shì xú huī zǔ lái huì. jiǎ xū, dà zhàn qí méi shān xià. shí yàn lián shī dà jiāng, huái shì shèng shǔ zhēng shī, zhū jiāng qǐng xiū jūn xiǎo hé dōng, jiù mài guān xìn. wáng yuē: jīn dí chí jiǔ jī pí, zhē qí xiǎng dào, kě yǐ zuò kùn, nài hé běi dù xiè jiāng shì xīn. nǎi xià lìng yù dù hé zhě zuǒ, zhū jiāng zhēng qū zuǒ. wáng nù yuē: rèn gōng děng suǒ zhī. nǎi wú gǎn fù yán. dīng chǒu, hé fú děng yíng líng bì, yàn zhē qí xiǎng dào, píng ān fèn bīng liù wàn rén hù zhī. jǐ mǎo, wáng shuài jīng ruì héng jī. duàn qí jūn wèi èr. hé fú kōng bì lái yuán, wáng jūn shǎo què, gāo xù fú bīng qǐ, fú bài zǒu. xīn sì, jìn báo qí lěi, pò zhī, shēng qín píng ān chén huī děng sān shí qī rén, hé fú zǒu miǎn. wǔ yuè jǐ chǒu, xià sì zhōu, yè zǔ líng, cì fù lǎo niú jiǔ. xīn mǎo, shèng yōng è huái nán àn, zhū néng qiū fú qián jì xí zǒu zhī, suì kè xū yí.
夏四月丙寅,王營小河,為橋以濟,平安趨爭橋,陳文戰死。平安軍橋南,王軍橋北,相持數日。平安轉戰,遇王於北坂,王幾為安槊所及。番騎王騏躍入陣,掖王逸去。王曰:「南軍飢,更一二日餉至,猝未易破。」乃令千餘人守橋,夜半渡河而南,繞出安軍後。比旦,安始覺,適徐輝祖來會。甲戌,大戰齊眉山下。時燕連失大將,淮士盛暑蒸濕,諸將請休軍小河東,就麥觀釁。王曰:「今敵持久飢疲,遮其餉道,可以坐困,奈何北渡懈將士心。」乃下令欲渡河者左,諸將爭趨左。王怒曰:「任公等所之。」乃無敢復言。丁丑,何福等營靈璧,燕遮其餉道,平安分兵六萬人護之。己卯,王帥精銳橫擊。斷其軍為二。何福空壁來援,王軍少卻,高煦伏兵起,福敗走。辛巳,進薄其壘,破之,生擒平安、陳暉等三十七人,何福走免。五月己丑,下泗州,謁祖陵,賜父老牛酒。辛卯,盛庸扼淮南岸,朱能、丘福潛濟襲走之,遂克盱貽。
guǐ sì, wáng jí zhū jiāng yì suǒ xiàng, huò yán yí qǔ fèng yáng, huò yán xiān qǔ huái ān. wáng yuē: fèng yáng lóu lǔ wán, huái ān duō jī sù, gōng zhī wèi yì xià. bù ruò chéng shèng zhí qū yáng zhōu, zhǐ yí zhēn, zé huái fèng zì zhèn. wǒ yào bīng jiāng shàng, jīng shī gū wēi, bì yǒu nèi biàn. zhū jiāng jiē yuē shàn. jǐ hài, xùn yáng zhōu, zhù jūn jiāng běi. tiān zǐ qiǎn qìng chéng jùn zhǔ zhì jūn zhōng, xǔ gē dì yǐ hé, bù tīng. liù yuè guǐ chǒu, jiāng fáng dū du qiān shì chén xuān yǐ zhōu shī pàn, fù yú wáng. jiǎ yín, jì dà jiāng. yǐ mǎo, zì guā zhōu dù, shèng yōng yǐ hǎi sōu yíng zhàn, bài jī. wù wǔ, xià zhèn jiāng. gēng shēn, cì lóng tán. xīn yǒu, tiān zǐ fù qiǎn dà chén yì gē dì, zhū wáng jì zhì, jiē bù tīng. yǐ chǒu, zhì jīn chuān mén, gǔ wáng huì lǐ jǐng lóng děng kāi mén nà wáng, dū chéng suì xiàn. shì rì, wáng fēn mìng zhū jiāng shǒu chéng jí huáng chéng, hái zhù lóng jiāng, xià lìng fǔ ān jūn mín. dà suǒ qí tài huáng zi chéng fāng xiào rú děng wǔ shí yú rén, bǎng qí xìng míng yuē jiān chén. bǐng yín, zhū wáng qún chén shàng biǎo quàn jìn. jǐ sì, wáng yè xiào líng. qún chén bèi fǎ jià, fèng bǎo xǐ, yíng hū wàn suì. wáng shēng niǎn, yì fèng tiān diàn jí huáng dì wèi. fù zhōu wáng sù qí wáng fú jué. rén shēn, zàng jiàn wén huáng dì. dīng chǒu, shā qí tài huáng zi chéng fāng xiào rú, bìng yí qí zú. zuò jiān dǎng sǐ zhě shén zhòng. wù yín, qiān xìng zōng xiào kāng huáng dì zhǔ yú líng yuán, réng chēng yì wén tài zǐ.
癸巳,王集諸將議所向,或言宜取鳳陽,或言先取淮安。王曰:「鳳陽樓櫓完,淮安多積粟,攻之未易下。不若乘勝直趨揚州,指儀真,則淮、鳳自震。我耀兵江上,京師孤危,必有內變。」諸將皆曰善。己亥,徇揚州,駐軍江北。天子遣慶成郡主至軍中,許割地以和,不聽。六月癸丑,江防都督僉事陳瑄以舟師叛,附於王。甲寅,祭大江。乙卯,自瓜州渡,盛庸以海艘迎戰,敗績。戊午,下鎮江。庚申,次龍潭。辛酉,天子復遣大臣議割地,諸王繼至,皆不聽。乙丑,至金川門,谷王橞、李景隆等開門納王,都城遂陷。是日,王分命諸將守城及皇城,還駐龍江,下令撫安軍民。大索齊泰、黃子澄、方孝孺等五十餘人,榜其姓名曰奸臣。丙寅,諸王群臣上表勸進。己巳,王謁孝陵。群臣備法駕,奉寶璽,迎呼萬歲。王升輦,詣奉天殿即皇帝位。復周王橚、齊王榑爵。壬申,葬建文皇帝。丁丑,殺齊泰、黃子澄、方孝孺,並夷其族。坐奸黨死者甚眾。戊寅,遷興宗孝康皇帝主於陵園,仍稱懿文太子。
qiū qī yuè rén wǔ shuò, dà sì tiān dì yú nán jiāo, fèng tài zǔ pèi. zhào: jīn nián yǐ hóng wǔ sān shí wǔ nián wèi jì, míng nián wèi yǒng lè yuán nián. jiàn wén zhōng gēng gǎi chéng fǎ, yī fù jiù zhì. shān dōng běi píng hé nán bèi bīng zhōu xiàn, fù yáo yì sān nián, wèi bèi bīng zhě yǔ fèng yáng huái ān xú chú yáng sān zhōu juān zū yī nián, yú tiān xià zhōu xiàn xī juān jīn nián tián zū zhī bàn. guǐ wèi, zhào qián běi píng àn chá shǐ chén yīng wèi zuǒ fù dōu yù shǐ, jǐn fù jiàn wén cháo fèi chì zhě guān. jiǎ shēn, fù guān zhì. guǐ sì, gǎi fēng wú wáng yǔn tēng guǎng zé wáng, héng zhǔ yǔn jiān huái ēn wáng, xú wáng yǔn xī fū huì wáng, suí mǔ fēi lǚ shì jū yì wén tài zǐ líng yuán. guǐ mǎo, jiāng yīn hóu wú gāo dū hé nán shǎn xī bīng bèi, fǔ ān jūn mín. jiǎ chén, shàng shū yán zhèn zhí wáng dùn, fǔ yǐn xuē zhèng yán děng xún shì shān xī shān dōng hé nán shǎn xī.
秋七月壬午朔,大祀天地於南郊,奉太祖配。詔:「今年以洪武三十五年為紀,明年為永樂元年。建文中更改成法,一復舊制。山東、北平、河南被兵州縣,復徭役三年,未被兵者與鳳陽、淮安、徐、滁、揚三州蠲租一年,餘天下州縣悉蠲今年田租之半。」癸未,召前北平按察使陳瑛為左副都御史,盡復建文朝廢斥者官。甲申,復官制。癸巳,改封吳王允熥廣澤王,衡主允熞懷恩王,徐王允熙敷惠王,隨母妃呂氏居懿文太子陵園。癸卯,江陰侯吳高督河南、陝西兵備,撫安軍民。甲辰,尚書嚴震直、王鈍,府尹薛正言等巡視山西、山東、河南、陝西。
bā yuè rén zǐ, shì dú jiě jìn biān xiū huáng huái rù zhí wén yuān gé. xún mìng shì dú hú guǎng, xiū zhuàn yáng róng, biān xiū yáng shì qí, jiǎn tǎo jīn yòu zī gù yǎn tóng rù zhí, bìng yù jī wù. zhí bīng bù shàng shū tiě xuàn zhì, bù qū, shā zhī. zuǒ jūn dū du liú zhēn zhèn liáo dōng. dīng sì, fēn qiǎn yù shǐ chá tiān xià lì bì. wù wǔ, dū du hé fú wèi zhēng lǔ jiāng jūn, zhèn níng xià, jié zhì shǎn xī xíng dū sī. dū du tóng zhī hán guān liàn bīng jiāng xī, jié zhì guǎng dōng fú jiàn. jiǎ zǐ, xī píng hóu mù chéng zhèn yún nán. jiǔ yuè jiǎ shēn, lùn jìng nán gōng, fēng qiū fú qí guó gōng, zhū néng chéng guó gōng, zhāng wǔ děng hóu zhě shí sān rén, xú xiáng děng bó zhě shí yī rén. lùn āi fù gōng, fēng fù mǎ dū wèi wáng níng wèi hóu, rú cháng chén xuān jí dū du tóng zhī wáng zuǒ jiē wèi bó. jiǎ wǔ, dìng gōng chén sǐ zuì jiǎn lù lì. yǐ wèi, xǐ shān xī mín wú tián zhě shí běi píng, cì zhī chāo, fù wǔ nián, hán guān wèi zhēng nán jiāng jūn, zhèn guǎng xī.
八月壬子,侍讀解縉、編修黃淮入直文淵閣。尋命侍讀胡廣,修撰楊榮,編修楊士奇,檢討金幼孜、故儼同入直,並預機務。執兵部尚書鐵鉉至,不屈,殺之。左軍都督劉真鎮遼東。丁巳,分遣御史察天下利弊。戊午,都督何福為征虜將軍,鎮寧夏,節制陝西行都司。都督同知韓觀練兵江西,節制廣東、福建。甲子,西平侯沐晟鎮雲南。九月甲申,論靖難功,封丘福淇國公,朱能成國公,張武等侯者十三人,徐祥等伯者十一人。論欸附功,封駙馬都尉王寧為侯,茹瑺、陳瑄及都督同知王佐皆為伯。甲午,定功臣死罪減祿例。乙未,徙山西民無田者實北平,賜之鈔,復五年,韓觀為征南將軍,鎮廣西。
dōng shí yuè dīng sì, mìng běi píng zhōu xiàn qì guān bì jìng nán bīng zhě zhū níng děng èr bǎi yī shí jiǔ rén rù sù miǎn sǐ, shù xìng zhōu. jǐ wèi, xiū tài zǔ shí lù. bǐng yín, zhèn yuǎn hóu gù chéng zhèn guì zhōu. rén shēn, xǐ fēng gǔ wáng huì yú zhǎng shā. jiǎ xū, zhào cóng zhēng jiāng shì lüè mín jiān zǐ nǚ zhě hái qí jiā. shí yī yuè rén chén, lì fēi xú shì wèi huáng hòu. fèi guǎng zé wáng yǔn tēng huái ēn wáng yǔn jiān wèi shù rén. shí èr yuè guǐ chǒu, juān bèi bīng zhōu xiàn míng nián xià shuì.
冬十月丁巳,命北平州縣棄官避靖難兵者朱寧等二百一十九人入粟免死,戍興州。己未,脩《太祖實錄》。丙寅,鎮遠侯顧成鎮貴州。壬申,徙封谷王橞於長沙。甲戌,詔從征將士掠民間子女者還其家。十一月壬辰,立妃徐氏為皇后。廢廣澤王允熥、懷恩王允熞為庶人。十二月癸丑,蠲被兵州縣明年夏稅。