tài zǔ èr
◎太祖二
hóng wǔ yuán nián chūn zhēng yuè yǐ hài, sì tiān dì yú nán jiāo, jí huáng dì wèi. dìng yǒu tiān xià zhī hào yuē míng, jiàn yuán hóng wǔ. zhuī zūn gāo zǔ kǎo yuē xuán huáng dì, miào hào dé zǔ, zēng zǔ kǎo yuē héng huáng dì, miào hào yì zǔ zǔ kǎo yuē yù huáng dì, miào hào xī zǔ, huáng kǎo yuē chún huáng dì, miào hào rén zǔ, bǐ jiē huáng hòu. lì fēi mǎ shì wèi huáng hòu, shì zǐ biāo wèi huáng tài zǐ. yǐ lǐ shàn zhǎng xú dá wèi zuǒ yòu chéng xiàng, zhū gōng chén jìn jué yǒu chà. bǐng zǐ, bān jí wèi zhào yú tiān xià. zhuī fēng huáng bó kǎo yǐ xià jiē wèi wáng. xīn sì, lǐ shàn zhǎng xú dá děng jiān dōng gōng guān. jiǎ shēn, qiǎn shǐ hé zhè xī tián fù. rén chén, hú tíng ruì kè jiàn níng. gēng zǐ, dèng yù wèi zhēng shù jiāng jūn, lüè nán yáng yǐ běi zhōu jùn. tāng hé kè yán píng, zhí yuán píng zhāng chén yǒu dìng, fú jiàn píng. shì yuè, tiān xià fǔ zhōu xiàn guān lái cháo. yù yuē: tiān xià shǐ dìng, mín cái lì jù kùn, yào zài xiū yǎng ān xī, wéi lián zhě néng yuē jǐ ér lì rén, miǎn zhī. èr yuè rén yín, dìng jiāo shè zōng miào lǐ, suì bì qīn sì, yǐ wèi cháng. guǐ mǎo, tāng hé tí dū hǎi yùn. liào yǒng zhōng wèi zhēng nán jiāng jūn, zhū liàng zǔ fù zhī, yóu hǎi dào qǔ guǎng dōng. dīng wèi, yǐ tài láo sì xiān shī kǒng zǐ yú guó xué. wù shēn, sì shè jì. rén zǐ, zhào yì guān rú táng zhì. guǐ chǒu, cháng yù chūn kè dōng chāng, shān dōng píng. jiǎ yín, yáng jǐng kè bǎo qìng. sān yuè xīn wèi, zhào rú chén xiū nǚ jiè, jiè hòu fēi wú yù zhèng. rén shēn, zhōu dé xìng kè quán zhōu. dīng yǒu, dèng yù kè nán yáng. jǐ hài, xú dá xùn biàn liáng, zuǒ jūn bì jiàng. xià sì yuè xīn chǒu, qí zhōu jìn zhú diàn, què zhī, mìng sì fāng wú wàng xiàn. liào yǒng zhōng shī zhì guǎng zhōu, yuán shǒu chén hé zhēn jiàng, guǎng dōng píng. dīng wèi, xiá xiǎng tài miào. wù shēn, xú dá cháng yù chūn dà pò yuán bīng yú luò shuǐ běi, suì wéi hé nán. liáng wáng ā lǔ wēn jiàng, hé nán píng. dīng sì, yáng jǐng kè yǒng zhōu. jiǎ zǐ, xìng biàn liáng. bǐng yín, féng shèng kè tóng guān, lǐ sī qí zhāng sī dào dùn. wǔ yuè jǐ mǎo, liào yǒng zhōng xià wú zhōu, xún guì róng yù lín zhū zhōu jiē jiàng. xīn mǎo, gǎi biàn liáng lù wèi kāi fēng fǔ. liù yuè gēng zǐ, xú dá cháo xíng zài. jiǎ chén, hǎi nán hǎi běi zhū dào jiàng. rén xū, yáng jǐng zhū liàng zǔ kè jìng jiāng. qiū qī yuè wù zǐ, liào yǒng zhōng xià xiàng zhōu, guǎng xī píng. gēng yín, zhèn xù zhōng yuán pín mín. xīn mǎo, jiāng hái yīng tiān, yù dá děng yuē: zhōng yuán zhī mín, jiǔ wèi qún xióng suǒ kǔ, liú lí xiāng wàng, gù mìng jiāng běi zhēng, zhěng mín shuǐ huǒ. yuán zǔ zōng gōng dé zài rén, qí zi sūn wǎng xù mín yǐn, tiān yàn qì zhī. jūn zé yǒu zuì, mín fù hé gū. qián dài gé mìng zhī jì, sì xíng tú lù, wéi tiān nüè mín, zhèn shí bù rěn. zhū jiāng kè chéng, wú sì fén lüè wàng shā rén, yuán zhī zōng qī, xián bǐ bǎo quán. shù jī shàng dá tiān xīn, xià wèi rén wàng, yǐ fù zhèn fá zuì ān mín zhī yì. bù gōng mìng zhě, fá wú shè. bǐng shēn, mìng féng shèng liú shǒu kāi fēng. rùn yuè dīng wèi, zhì zì kāi fēng. jǐ yǒu, xú dá huì zhū jiāng bīng yú lín qīng. rén zǐ, cháng yù chūn kè dé zhōu. bǐng yín, kè tōng zhōu, yuán dì qū shàng dōu. shì yuè, zhēng tiān xià xián cái wèi shǒu lìng. miǎn wú jiāng qìng dé tài píng níng guó chú hé bèi zāi tián zū. bā yuè jǐ sì, yǐ yīng tiān wèi nán jīng, kāi fēng wèi běi jīng. gēng wǔ, xú dá rù yuán dōu, fēng fǔ kù tú jí, shǒu gōng mén, jìn shì zú qīn bào, qiǎn jiāng xún gǔ běi kǒu zhū ài. rén shēn, yǐ jīng shī huǒ, sì fāng shuǐ hàn, zhào zhōng shū shěng jí yì biàn mín shì. dīng chǒu, dìng liù bù guān zhì. yù shǐ zhōng chéng liú jī zhì shì. jǐ mǎo, shè shū sǐ yǐ xià. jiāng shì cóng zhēng zhě xù qí jiā, bū táo xǔ zì shǒu. xīn kè zhōu jùn wú wàng shā. shū fù dào yuǎn zhě, guān wèi zhuǎn yùn, zāi huāng yǐ shí wén. miǎn zhèn jiāng zū shuì. bì luàn mín fù yè zhě, tīng kěn huāng dì, fù sān nián. yǎn shèng gōng xí fēng jí shòu qū fù zhī xiàn, bìng rú qián dài zhì. yǒu sī yǐ lǐ pìn zhì xián shì, xué xiào wú shì xū wén. píng xíng, wú fēi shí jué qiú. chú shū jí tián qì shuì, mín jiān bū fù miǎn zhēng. méng gǔ sè mù rén yǒu cái néng zhě, xǔ zhuó yòng. guān guǎ gū dú fèi jí zhě, cún xù zhī. mín nián qī shí yǐ shàng, yī zi fù. tā lì hài dāng xìng gé bù zài zhào nèi zhě, yǒu sī jù yǐ wén. rén wǔ, xìng běi jīng. gǎi dà dū lù yuē běi píng fǔ. zhēng yuán gù chén. guǐ wèi, zhào xú dá cháng yù chūn qǔ shān xī. jiǎ wǔ, fàng yuán gōng rén. jiǔ yuè guǐ hài, zhào yuē: tiān xià zhī zhì, tiān xià zhī xián gòng lǐ zhī. jīn xián shì duō yǐn yán xué, qǐ yǒu sī shī yú dūn quàn yú, cháo tíng shū yú lǐ dài yú, yì zhèn guǎ mèi bù zú zhì xián, jiāng zài wèi zhě yōng bì shǐ bù shàng dá yú? bù rán, xián shì dài fū, yòu xué zhuàng xíng, qǐ gān méi shì ér yǐ zāi. tiān xià fǔ dìng, zhèn yuàn yǔ zhū rú jiǎng míng zhì dào. yǒu néng fǔ zhèn jì mín zhě, yǒu sī lǐ qiǎn. yǐ chǒu, cháng yù chūn xià bǎo dìng, suì xià zhēn dìng. dōng shí yuè gēng wǔ, féng shèng tāng hé xià huái qìng, zé lù xiāng jì xià. dīng chǒu, zhì zì běi jīng. wù yín, yǐ yuán dōu píng, zhào tiān xià. shí yī yuè jǐ hài, qiǎn shǐ fēn háng tiān xià, fǎng qiú xián cái. gēng zǐ, shǐ sì shàng dì yú yuán qiū. guǐ hài, zhào liú jī hái. shí èr yuè dīng mǎo, xú dá kè tài yuán, kuò kuò tiē mù ér zǒu gān sù, shān xī píng. jǐ sì, zhì dēng wén gǔ. rén chén, yǐ shū yù míng shēng.
洪武元年春正月乙亥,祀天地於南郊,即皇帝位。定有天下之號曰明,建元洪武。追尊高祖考曰玄皇帝,廟號德祖,曾祖考曰恆皇帝,廟號懿祖;祖考曰裕皇帝,廟號熙祖,皇考曰淳皇帝,廟號仁祖,妣皆皇后。立妃馬氏為皇后,世子標為皇太子。以李善長、徐達為左、右丞相,諸功臣進爵有差。丙子,頒即位詔於天下。追封皇伯考以下皆為王。辛巳,李善長、徐達等兼東宮官。甲申,遣使核浙西田賦。壬辰,胡廷瑞克建寧。庚子,鄧愈為征戍將軍,略南陽以北州郡。湯和克延平,執元平章陳友定,福建平。是月,天下府州縣官來朝。諭曰:「天下始定,民財力俱困,要在休養安息,惟廉者能約己而利人,勉之。」二月壬寅,定郊社宗廟禮,歲必親祀,以為常。癸卯,湯和提督海運。廖永忠為征南將軍,朱亮祖副之,由海道取廣東。丁未,以太牢祀先師孔子於國學。戊申,祀社稷。壬子,詔衣冠如唐制。癸丑,常遇春克東昌,山東平。甲寅,楊璟克寶慶。三月辛未,詔儒臣修女誡,戒后妃毋預政。壬申,周德興克全州。丁酉,鄧愈克南陽。己亥,徐達徇汴梁,左君弼降。夏四月辛丑,蘄州進竹簟,卻之,命四方毋妄獻。廖永忠師至廣州,元守臣何真降,廣東平。丁未,祫享太廟。戊申,徐達、常遇春大破元兵於洛水北,遂圍河南。梁王阿魯溫降,河南平。丁巳,楊璟克永州。甲子,幸汴梁。丙寅,馮勝克潼關,李思齊、張思道遁。五月己卯,廖永忠下梧州,潯、貴、容、鬱林諸州皆降。辛卯,改汴梁路為開封府。六月庚子,徐達朝行在。甲辰,海南、海北諸道降。壬戌,楊璟、朱亮祖克靖江。秋七月戊子,廖永忠下象州,廣西平。庚寅,振恤中原貧民。辛卯,將還應天,諭達等曰:「中原之民,久為群雄所苦,流離相望,故命將北征,拯民水火。元祖宗功德在人,其子孫罔恤民隱,天厭棄之。君則有罪,民復何辜。前代革命之際,肆行屠戮,違天虐民,朕實不忍。諸將克城,毋肆焚掠妄殺人,元之宗戚,咸俾保全。庶几上答天心,下慰人望,以副朕伐罪安民之意。不恭命者,罰無赦。」丙申,命馮勝留守開封。閏月丁未,至自開封。己酉,徐達會諸將兵於臨清。壬子,常遇春克德州。丙寅,克通州,元帝趨上都。是月,征天下賢才為守令。免吳江、慶德、太平、寧國、滁、和被災田租。八月己巳,以應天為南京,開封為北京。庚午,徐達入元都,封府庫圖籍,守宮門,禁士卒侵暴,遣將巡古北口諸隘。壬申,以京師火,四方水旱,詔中書省集議便民事。丁丑,定六部官制。御史中丞劉基致仕。己卯,赦殊死以下。將士從征者恤其家,逋逃許自首。新克州郡毋妄殺。輸賦道遠者,官為轉運,災荒以實聞。免鎮江租稅。避亂民復業者,聽墾荒地,復三年。衍聖公襲封及授曲阜知縣,並如前代制。有司以禮聘致賢士,學校毋事虛文。平刑,毋非時決囚。除書籍田器稅,民間逋負免徵。蒙古、色目人有才能者,許擢用。鰥寡孤獨廢疾者,存恤之。民年七十以上,一子復。他利害當興革不在詔內者,有司具以聞。壬午,幸北京。改大都路曰北平府。征元故臣。癸未,詔徐達、常遇春取山西。甲午,放元宮人。九月癸亥,詔曰:「天下之治,天下之賢共理之。今賢士多隱岩穴,豈有司失於敦勸歟,朝廷疏於禮待歟,抑朕寡昧不足致賢,將在位者壅蔽使不上達歟?不然,賢士大夫,幼學壯行,豈甘沒世而已哉。天下甫定,朕願與諸儒講明治道。有能輔朕濟民者,有司禮遣。」乙丑,常遇春下保定,遂下真定。冬十月庚午,馮勝、湯和下懷慶,澤、潞相繼下。丁丑,至自北京。戊寅,以元都平,詔天下。十一月己亥,遣使分行天下,訪求賢才。庚子,始祀上帝於圜丘。癸亥,詔劉基還。十二月丁卯,徐達克太原,擴廓帖木兒走甘肅,山西平。己巳,置登聞鼓。壬辰,以書諭明升。
èr nián chūn zhēng yuè yǐ sì, lì gōng chén miào yú jī lóng shān. dīng wèi, xiǎng tài miào. gēng xū, zhào yuē: zhèn huái yòu bù yī, yīn tiān xià luàn, lǜ zhòng dù jiāng, bǎo mín tú zhì, jīn shí yǒu wǔ nián. hé tiān juàn yòu, xī jiē kān dìng. yòng shì mìng jiāng běi zhēng, qí lǔ zhī mín kuì liáng gěi jūn, bù dàn qiān lǐ. zhèn zhěn jué láo, yǐ miǎn yuán nián tián zū. zāo hàn mín wèi sū, qí gèng cì yī nián. qǐng zhě dà jūn píng yàn dōu, xià jìn jì, mín bèi bīng xiǎn, kùn zhēng liǎn, běi píng yàn nán hé dōng shān xī jīn nián tián zū yì yǔ juān miǎn. hé nán zhū jùn guī fù, jiǔ yù huì zhī, xī běi wèi píng, shī guò qí dì, shì yǐ wèi chěng. jīn jìn jì píng yǐ, xī dǐ tóng guān, běi jiè dà hé, nán zhì táng dèng guāng xī, jīn nián shuì liáng xī chú zhī. yòu zhào yuē: yīng tiān tài píng zhèn jiāng xuān chéng guǎng dé gōng yì hào ráng. qù suì juān zū, yù hàn huì bù jí xià. qí zài miǎn zhū jùn jí wú wèi zhōu jīn nián zū shuì. gēng shēn, cháng yù chūn qǔ dà tóng. shì yuè, wō kòu shān dōng bīn hǎi jùn xiàn. èr yuè bǐng yín shuò, zhào xiū yuán shǐ. rén wǔ, gēng jí tián. sān yuè gēng zǐ, xú dá zhì fèng yuán, zhāng sī dào dùn. zhèn shǎn xī jī, hù mǐ sān shí. bǐng wǔ, cháng yù chūn zhì fèng xiáng, lǐ sī qí bēn lín táo. xià sì yuè bǐng yín, yù chūn hái shī běi píng. jǐ sì, zhū wáng zǐ shòu jīng yú bó shì kǒng kè rén. lìng gōng chén zǐ dì rù xué. yǐ hài, biān zǔ xùn lù, dìng fēng jiàn zhū wáng zhī zhì. xú dá xià gǒng chāng. bǐng zǐ, cì qín lǒng xīn fù zhōu xiàn shuì liáng. dīng chǒu, féng shèng zhì lín táo, lǐ sī qí jiàng. yǐ yǒu, xú dá xí pò yuán yù wáng yú xī níng. wǔ yuè jiǎ wǔ shuò, rì yǒu shí zhī. dīng yǒu, xú dá xià píng liáng yán ān. zhāng liáng chén yǐ qìng yáng jiàng, xún pàn. guǐ mǎo, shǐ sì dì yú fāng qiū. liù yuè jǐ mǎo, cháng yù chūn kè kāi píng, yuán dì běi zǒu. rén wǔ, fēng chén rì kuǐ wèi ān nán guó wáng. qiū qī yuè jǐ hài, è guó gōng cháng yù chūn zú yú jūn, zhào lǐ wén zhōng lǐng qí zhòng. xīn hài, kuò kuò tiē mù ér qiǎn jiāng pò yuán zhōu jīng zhōu. xīn yǒu, féng shèng jī zǒu zhī. bǐng chén, míng shēng qiǎn shǐ lái. bā yuè bǐng yín, yuán bīng gōng dà tóng, lǐ wén zhōng jī bài zhī. jǐ sì, dìng nèi shì guān zhì. yù lì bù yuē: nèi chén dàn bèi shǐ lìng, wú duō rén, gǔ lái ruò bèi shàn quán, kě wèi jiàn jiè. yù zhī zhī dào, dāng shǐ zhī wèi fǎ, wù lìng yǒu gōng, yǒu gōng zé jiāo zì yǐ. guǐ yǒu, yuán shǐ chéng. bǐng zǐ, fēng wáng zhuān wèi gāo lì guó wáng. guǐ wèi, xú dá kè qìng yáng, zhǎn zhāng liáng chén, shǎn xī píng. shì yuè, mìng rú chén zuǎn lǐ shū. jiǔ yuè xīn chǒu, zhào xú dá tāng hé hái, féng shèng liú zǒng jūn shì. guǐ mǎo, yǐ lín háo wèi zhōng dōu. wù wǔ, zhēng nán shī hái. dōng shí yuè rén xū, qiǎn yáng jǐng yù míng shēng. jiǎ xū, gān lù jiàng yú zhōng shān, qún chén qǐng gào miào, bù xǔ. xīn mǎo, zhào tiān xià jùn xiàn lì xué. shì yuè, qiǎn shǐ yí yuán dì shū. shí yī yuè yǐ sì, sì shàng dì yú yuán qiū, yǐ rén zǔ pèi. shí èr yuè jiǎ xū, fēng ā dá ā zhě wèi zhàn chéng guó wáng. jiǎ shēn, zhèn xī ān zhū fǔ jī, hù mǐ èr shí. jǐ chǒu, dà lài píng dìng zhōng yuán jí zhēng nán jiāng shì. gēng yín, kuò kuò tiē mù ér gōng lán zhōu, zhǐ huī yú guāng sǐ zhī. shì nián, zhàn chéng ān nán gāo lì rù gòng.
二年春正月乙巳,立功臣廟於雞籠山。丁未,享太廟。庚戌,詔曰:「朕淮右布衣,因天下亂,率眾渡江,保民圖治,今十有五年。荷天眷祐,悉皆戡定。用是命將北征,齊魯之民饋糧給軍,不憚千里。朕軫厥勞,已免元年田租。遭旱民未蘇,其更賜一年。頃者大軍平燕都,下晉、冀,民被兵燹,困征斂,北平、燕南、河東、山西今年田租亦與蠲免。河南諸郡歸附,久欲惠之,西北未平,師過其地,是以未逞。今晉、冀平矣,西抵潼關,北界大河,南至唐、鄧、光、息,今年稅糧悉除之。」又詔曰:「應天、太平、鎮江、宣城、廣德供億浩穰。去歲蠲租,遇旱惠不及下。其再免諸郡及無為州今年租稅。」庚申,常遇春取大同。是月,倭寇山東濱海郡縣。二月丙寅朔,詔修元史。壬午,耕耤田。三月庚子,徐達至奉元,張思道遁。振陝西飢,戶米三石。丙午,常遇春至鳳翔,李思齊奔臨洮。夏四月丙寅,遇春還師北平。己巳,諸王子受經於博士孔克仁。令功臣子弟入學。乙亥,編《祖訓錄》,定封建諸王之制。徐達下鞏昌。丙子,賜秦、隴新附州縣稅糧。丁丑,馮勝至臨洮,李思齊降。乙酉,徐達襲破元豫王於西寧。五月甲午朔,日有食之。丁酉,徐達下平涼、延安。張良臣以慶陽降,尋叛。癸卯,始祀地於方丘。六月己卯,常遇春克開平,元帝北走。壬午,封陳日煃為安南國王。秋七月己亥,鄂國公常遇春卒於軍,詔李文忠領其眾。辛亥,擴廓帖木兒遣將破原州、涇州。辛酉,馮勝擊走之。丙辰,明升遣使來。八月丙寅,元兵攻大同,李文忠擊敗之。己巳,定內侍官制。諭吏部曰:「內臣但備使令,毋多人,古來若輩擅權,可為鑑戒。馭之之道,當使之畏法,勿令有功,有功則驕恣矣。」癸酉,《元史》成。丙子,封王顓為高麗國王。癸未,徐達克慶陽,斬張良臣,陝西平。是月,命儒臣纂禮書。九月辛丑,召徐達、湯和還,馮勝留總軍事。癸卯,以臨濠為中都。戊午,征南師還。冬十月壬戌,遣楊璟諭明升。甲戌,甘露降於鐘山,群臣請告廟,不許。辛卯,詔天下郡縣立學。是月,遣使貽元帝書。十一月乙巳,祀上帝於圜丘,以仁祖配。十二月甲戌,封阿答阿者為占城國王。甲申,振西安諸府飢,戶米二石。己丑,大賚平定中原及征南將士。庚寅,擴廓帖木兒攻蘭州,指揮於光死之。是年,占城、安南、高麗入貢。
sān nián chūn zhēng yuè guǐ sì, xú dá wèi zhēng lǔ dà jiāng jūn, lǐ wén zhōng féng shèng dèng yù tāng hé fù zhī, fēn dào běi zhēng. èr yuè guǐ wèi, zhuī fēng guō zi xìng chú yáng wáng. wù zǐ, zhào qiú xián cái kě rèn liù bù zhě. shì yuè, lǐ wén zhōng xià xìng hé, jìn bīng chá hǎn nǎo ér, zhí yuán píng zhāng zhú zhēn. sān yuè gēng yín, miǎn nán jī hé nán shān dōng běi píng zhè dōng jiāng xī guǎng xìn ráo zhōu jīn nián tián zū. xià sì yuè yǐ chǒu, fēng huáng zǐ shuǎng wèi qín wáng, jìn wáng, dì yàn wáng, sù wú wáng, zhēn chǔ wáng, fú qí wáng, zǐ tán wáng, qǐ zhào wáng, tán lǔ wáng, cóng sūn shǒu qiān jìng jiāng wáng. xú dá dà pò kuò kuò tiē mù ér yú shěn ér yù, jǐn jiàng qí zhòng, kuò kuò zǒu hé lín. bǐng xū, yuán dì bēng yú yīng chāng, zi ài yóu shí lǐ dá là sì. shì yuè, cí lì tǔ guān tán hòu zuò luàn. wǔ yuè jǐ chǒu, xú dá qǔ xìng yuán. fēn qiǎn dèng yù zhāo yù tǔ bō. dīng yǒu, zhào shǒu lìng jǔ xué shí dǔ xíng zhī shì. jǐ hài, shè kē qǔ shì. jiǎ chén, lǐ wén zhōng kè yīng chāng. yuán sì jūn běi zǒu, huò qí zi mǎi de lǐ bā lá, jiàng wǔ wàn yú rén, qióng zhuī zhì běi qìng zhōu, bù jí ér hái. dīng wèi, zhào xíng dà shè lǐ. wù shēn, sì dì yú fāng qiū, yǐ rén zǔ pèi. xīn hài, xú dá xià xìng yuán. dèng yù kè hé zhōu. dīng sì, zhào kāi guó shí jiāng shuài wú sì zhě lù qí jiā. shì yuè hàn, zhāi jiè, hòu fēi qīn zhí cuàn, huáng tài zǐ zhū wáng kuì yú zhāi suǒ. liù yuè wù wǔ shuò, sù fú cǎo jù, bù dǎo shān chuān tán, lù sù fán sān rì, hái zhāi yú xī wǔ. xīn yǒu, lài jiāng shì, shěng yù qiú, mìng yǒu sī fǎng qiú tōng jīng shù míng zhì dào zhě. rén xū, dà yǔ. rén shēn, lǐ wén zhōng jié zòu zhì, mìng shì yuán zhě wù hè. shì yuán zhǔ yuē shùn dì. guǐ yǒu, mǎi de lǐ bā lá zhì jīng shī, qún chén qǐng xiàn fú. dì yuē: wǔ wáng fá yīn yòng zhī hū? shěng chén yǐ táng tài zōng cháng xíng zhī duì. dì yuē: tài zōng shì dài wáng shì chōng ěr. ruò yù suí zhī zǐ sūn, kǒng bù ěr yě. suì bù xǔ. yòu yǐ jié zòu duō chǐ cí, wèi zǎi xiàng yuē: yuán zhǔ zhōng guó bǎi nián, zhèn yǔ qīng děng fù mǔ jiē lài qí shēng yǎng, nài hé wèi cǐ fú báo zhī yán? jí gǎi zhī. yǐ hài, fēng mǎi de lǐ bā lá wèi chóng lǐ hóu. bǐng zǐ, gào jié yú nán jiāo. dīng chǒu, gào tài miào, zhào shì tiān xià. xīn sì, xǐ sū zhōu sōng jiāng jiā xìng hú zhōu háng zhōu mín wú yè zhě tián lín háo, gěi zī liáng niú zhǒng, fù sān nián. shì yuè, wō kòu shān dōng zhè jiāng fú jiàn bīn hǎi zhōu xiàn. qiū qī yuè bǐng chén, míng shēng jiāng wú yǒu rén kòu hàn zhōng, cān zhèng fù yǒu dé jī què zhī. zhōng shū zuǒ chéng yáng xiàn yǒu zuì zhū. bā yuè yǐ yǒu, qiǎn shǐ yì zhōng yuán yí hái. dōng shí yuè bǐng chén, zhào rú shì gèng zhí wǔ mén, wèi wǔ chén jiǎng jīng shǐ. guǐ hài, zhōu dé xìng wèi zhēng nán jiāng jūn, tǎo tán hòu, hòu dùn. xīn sì, yí yuán sì jūn shū. shí yī yuè rén chén, běi zhēng shī hái. jiǎ wǔ, gào wǔ chéng yú jiāo miào. bǐng shēn, dà fēng gōng chén. jìn lǐ shàn zhǎng hán guó gōng, xú dá wèi guó gōng, fēng lǐ wén zhōng cáo guó gōng, féng shèng sòng guó gōng, dèng yù wèi guó gōng, cháng yù chūn zi mào zhèng guó gōng, tāng hé děng hóu zhě èr shí bā rén. jǐ hài, shè tán qīn jì zhàn méi jiāng shì. gēng xū, yǒu shì yú yuán qiū. xīn hài, zhào hù bù zhì hù jí hù tiē, suì jì dēng hào yǐ wén, zhe wèi lìng. yǐ mǎo, fēng zhōng shū yòu chéng wāng guǎng yáng zhōng qín bó, yù shǐ zhōng chéng liú jī chéng yì bó. shí èr yuè guǐ hài, fù yí yuán sì jūn shū, bìng yù hé lín zhū bù. jiǎ zǐ, jiàn fèng xiān diàn. gēng wǔ, qiǎn shǐ jì lì dài dì wáng líng qǐn, bìng jiā xiū qì. jǐ mǎo, cì xūn chén tián. rén wǔ, yǐ zhēng yuè zhì shì yuè, rì zhōng lǚ yǒu hēi zǐ, zhào tíng chén yán dé shī. shì nián, zhàn chéng zhǎo wā xī yáng rù gòng.
三年春正月癸巳,徐達為征虜大將軍,李文忠、馮勝、鄧愈、湯和副之,分道北征。二月癸未,追封郭子興滁陽王。戊子,詔求賢才可任六部者。是月,李文忠下興和,進兵察罕腦兒,執元平章竹貞。三月庚寅,免南畿、河南、山東、北平、浙東、江西廣信、饒州今年田租。夏四月乙丑,封皇子樉為秦王,晉王,棣燕王,橚吳王,楨楚王,榑齊王,梓潭王,杞趙王,檀魯王,從孫守謙靖江王。徐達大破擴廓帖木兒於沈兒峪,盡降其眾,擴廓走和林。丙戌,元帝崩於應昌,子愛猷識理達臘嗣。是月,慈利土官覃垕作亂。五月己丑,徐達取興元。分遣鄧愈招諭吐蕃。丁酉,詔守令舉學識篤行之士。己亥,設科取士。甲辰,李文忠克應昌。元嗣君北走,獲其子買的里八剌,降五萬餘人,窮追至北慶州,不及而還。丁未,詔行大射禮。戊申,祀地於方丘,以仁祖配。辛亥,徐達下興元。鄧愈克河州。丁巳,詔開國時將帥無嗣者祿其家。是月旱,齋戒,后妃親執爨,皇太子諸王饋於齋所。六月戊午朔,素服草屨,步禱山川壇,露宿凡三日,還齋於西廡。辛酉,賚將士,省獄囚,命有司訪求通經術明治道者。壬戌,大雨。壬申,李文忠捷奏至,命仕元者勿賀。諡元主曰順帝。癸酉,買的里八剌至京師,群臣請獻俘。帝曰:「武王伐殷用之乎?」省臣以唐太宗嘗行之對。帝曰:「太宗是待王世充耳。若遇隋之子孫,恐不爾也。」遂不許。又以捷奏多侈辭,謂宰相曰:「元主中國百年,朕與卿等父母皆賴其生養,奈何為此浮薄之言?亟改之。」乙亥,封買的里八剌為崇禮侯。丙子,告捷於南郊。丁丑,告太廟,詔示天下。辛巳,徙蘇州、松江、嘉興、湖州、杭州民無業者田臨濠,給資糧牛種,復三年。是月,倭寇山東、浙江、福建濱海州縣。秋七月丙辰,明升將吳友仁寇漢中,參政傅友德擊卻之。中書左丞楊憲有罪誅。八月乙酉,遣使瘞中原遺骸。冬十月丙辰,詔儒士更直午門,為武臣講經史。癸亥,周德興為征南將軍,討覃垕,垕遁。辛巳,貽元嗣君書。十一月壬辰,北征師還。甲午,告武成於郊廟。丙申,大封功臣。進李善長韓國公,徐達魏國公,封李文忠曹國公,馮勝宋國公,鄧愈衛國公,常遇春子茂鄭國公,湯和等侯者二十八人。己亥,設壇親祭戰沒將士。庚戌,有事於圜丘。辛亥,詔戶部置戶籍、戶帖,歲計登耗以聞,著為令。乙卯,封中書右丞汪廣洋忠勤伯,御史中丞劉基誠意伯。十二月癸亥,復貽元嗣君書,並諭和林諸部。甲子,建奉先殿。庚午,遣使祭歷代帝王陵寢,並加修葺。己卯,賜勛臣田。壬午,以正月至是月,日中屢有黑子,詔廷臣言得失。是年,占城、爪哇、西洋入貢。
sì nián chūn zhēng yuè bǐng xū, lǐ shàn zhǎng bà, wāng guǎng yáng wèi yòu chéng xiàng. dīng hài, zhōng shān hóu tāng hé wèi zhēng xī jiāng jūn, jiāng xià hóu zhōu dé xìng dé qìng hóu liào yǒng zhōng fù zhī, lǜ zhōu shī yóu qú táng, yǐng chuān hóu fù yǒu dé wèi zhēng lǔ qián jiāng jūn, jì níng hóu gù shí fù zhī, lǜ bù qí yóu qín lǒng fá shǔ. wèi guó gōng xú dá liàn bīng běi píng. wù zǐ, wèi guó gōng dèng yù dū xiǎng gěi zhēng shǔ jūn. gēng yín, jiàn jiāo miào yú zhōng dōu. dīng wèi, zhào shè kē qǔ shì, lián jǔ sān nián, sì hòu sān nián yī jǔ. wù shēn, miǎn shān xī hàn zāi tián zū. èr yuè jiǎ xū, xìng zhōng dōu. rén wǔ, zhì zì zhōng dōu. yuán píng zhāng liú yì yǐ liáo dōng jiàng. shì yuè, juān tài píng zhèn jiāng níng guó tián zū. sān yuè yǐ yǒu shuò, shǐ cè shì tiān xià gòng shì, cì wú bó zōng děng jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà. yǐ sì, xǐ shān hòu mín wàn qī qiān hù tún běi píng. dīng wèi, chéng yì bó liú jī zhì shì. xià sì yuè bǐng xū, fù yǒu dé kè jiē zhōu, wén lóng mián sān zhōu xiāng jì xià. wǔ yuè, miǎn jiāng xī zhè jiāng qiū liáng. liù yuè rén wǔ, fù yǒu dé kè hàn zhōu. xīn mǎo, liào yǒng zhōng kè kuí zhōu. wù xū, míng shēng jiāng dīng shì zhēn pò wén zhōu, shǒu jiāng zhū xiǎn zhōng sǐ zhī. guǐ mǎo, tāng hé zhì zhòng qìng, míng shēng jiàng. wù shēn, wō kòu jiāo zhōu. shì yuè, xǐ shān hòu mín sān wàn wǔ qiān hù yú nèi dì, yòu xǐ shā mò yí mín sān wàn èr qiān hù tún tián běi píng. qiū qī yuè xīn hài, xú dá liàn bīng shān xī. xīn yǒu, fù yǒu dé xià chéng dū, sì chuān píng. yǐ chǒu, míng shēng zhì jīng shī, fēng guī yì hóu. bā yuè jiǎ wǔ, miǎn zhōng dōu huái yáng jí tài chú wú wèi tián zū. jǐ yǒu, zhèn shǎn xī jī. shì yuè, gāo zhōu hǎi kòu luàn, tōng pàn wáng míng shàn sǐ zhī. jiǔ yuè gēng xū shuò, rì yǒu shí zhī. dōng shí yuè bǐng shēn, zhēng shǔ shī hái. shí yī yuè bǐng chén, yǒu shì yú yuán qiū. gēng shēn, mìng guān lì fàn zāng zhě zuì wù dài. shì yuè, miǎn shǎn xī hé nán bèi zāi tián zū. shí èr yuè, xú dá hái. shì nián, ān nán bó ní gāo lì sān fú qí xiān luó rì běn zhēn là rù gòng.
四年春正月丙戌,李善長罷,汪廣洋為右丞相。丁亥,中山侯湯和為征西將軍,江夏侯周德興、德慶侯廖永忠副之,率舟師由瞿塘,潁川侯傅友德為征虜前將軍,濟寧侯顧時副之,率步騎由秦隴伐蜀。魏國公徐達練兵北平。戊子,衛國公鄧愈督餉給征蜀軍。庚寅,建郊廟於中都。丁未,詔設科取士,連舉三年,嗣後三年一舉。戊申,免山西旱災田租。二月甲戌,幸中都。壬午,至自中都。元平章劉益以遼東降。是月,蠲太平、鎮江、寧國田租。三月乙酉朔,始策試天下貢士,賜吳伯宗等進士及第、出身有差。乙巳,徙山後民萬七千戶屯北平。丁未,誠意伯劉基致仕。夏四月丙戌,傅友德克階州,文、隆、綿三州相繼下。五月,免江西、浙江秋糧。六月壬午,傅友德克漢州。辛卯,廖永忠克夔州。戊戌,明升將丁世貞破文州,守將朱顯忠死之。癸卯,湯和至重慶,明升降。戊申,倭寇膠州。是月,徙山後民三萬五千戶於內地,又徙沙漠遺民三萬二千戶屯田北平。秋七月辛亥,徐達練兵山西。辛酉,傅友德下成都,四川平。乙丑,明升至京師,封歸義侯。八月甲午,免中都、淮、揚及泰、滁、無為田租。己酉,振陝西飢。是月,高州海寇亂,通判王名善死之。九月庚戌朔,日有食之。冬十月丙申,征蜀師還。十一月丙辰,有事於圜丘。庚申,命官吏犯贓者罪勿貸。是月,免陝西、河南被災田租。十二月,徐達還。是年,安南、浡泥、高麗、三佛齊、暹羅、日本、真臘入貢。
wǔ nián chūn zhēng yuè guǐ chǒu, dài zhì wáng yī shǐ yún nán, zhào yù yuán liáng wáng bǎ zā lá wǎ ěr mì. yī zhì, bù qū sǐ. yǐ chǒu, xǐ chén lǐ míng shēng yú gāo lì. jiǎ xū, wèi guó gōng xú dá wèi zhēng lǔ dà jiāng jūn, chū yàn mén, qū hé lín, cáo guó gōng lǐ wén zhōng wèi zuǒ fù jiāng jūn, chū yīng chāng, sòng guó gōng féng shèng wèi zhēng xī jiāng jūn, qǔ gān sù, zhēng kuò kuò tiē mù ér. jìng hǎi hóu wú zhēn dū hǎi yùn, xiǎng liáo dōng. wèi guó gōng dèng yù wèi zhēng nán jiāng jūn, jiāng xià hóu zhōu dé xìng jiāng yīn hóu wú liáng fù zhī, fēn dào tǎo hú nán guǎng xī dòng mán. èr yuè bǐng xū, ān nán chén shū míng shì qí zhǔ rì jiān zì lì, qiǎn shǐ rù gòng, què zhī. sān yuè dīng mǎo, dū du qiān shì lán yù bài kuò kuò yú tǔ lá hé. xià sì yuè jǐ mǎo, zhèn jì nán lái zhōu jī. wù xū, shǐ xíng xiāng yǐn jiǔ lǐ. gēng zǐ, dèng yù píng sàn máo zhū dòng mán. wǔ yuè rén zǐ, xú dá jí yuán bīng zhàn yú lǐng běi, bài jī. shì yuè, zhào yuē: tiān xià dà dìng, lǐ yí fēng sú bù kě bù zhèng. zhū zāo luàn wèi rén nú lì zhě fù wèi mín. dòng něi zhě lǐ zhōng fù shì jiǎ dài zhī, gū guǎ cán jí zhě guān yǎng zhī, wú shī suǒ. xiāng dǎng lùn chǐ, xiāng jiàn yī bài, wú wéi lǐ. hūn yīn wú lùn cái. sàng shì chēng jiā yǒu wú, wú huò yīn yáng jū jì, tíng jiù bào lù. liú mín fù yè zhě gè jiù dīng lì gēng zhǒng, wú yǐ jiù tián wèi xiàn. sēng dào zhāi jiào zá nán nǚ, zì yǐn shí, yǒu sī yán zhì zhī. mǐn yuè háo jiā wú yān rén zǐ wèi huǒ zhě, fàn zhě dǐ zuì. liù yuè bǐng zǐ, dìng huàn guān jìn lìng. dīng chǒu, dìng gōng guān nǚ zhí zhī zhì. wù yín, féng shèng kè gān sù, zhuī bài yuán bīng yú guā shā zhōu. guǐ sì, dìng liù bù zhí zhǎng jí suì zhōng kǎo jī fǎ. rén yín, wú liáng píng jìng zhōu mán. jiǎ chén, lǐ wén zhōng bài yuán bīng yú ā lǔ hún hé, xuān níng hóu cáo liáng chén zhàn méi. yǐ sì, zuò tiě bǎng jiè gōng chén. shì yuè, zhèn shān dōng jī, miǎn bèi zāi jùn xiàn tián zū. qiū qī yuè bǐng chén, tāng hé jí yuán bīng zhàn yú duàn tóu shān, bài jī. bā yuè bǐng shēn, wú liáng píng wǔ kāi gǔ zhōu zhū mán. jiǎ chén, yuán bīng fàn yún nèi, tóng zhī huáng lǐ sǐ zhī. jiǔ yuè wù wǔ, zhōu dé xìng píng lán fèng ān tián zhū mán. dōng shí yuè dīng yǒu, féng shèng shī hái. shì yuè, miǎn yīng tiān tài píng zhèn jiāng níng guó guǎng dé tián zū. shí yī yuè xīn yǒu, yǒu shì yú yuán qiū. jiǎ zǐ, zhēng nán shī hái. rén shēn, nà hā chū fàn liáo dōng. shì yuè, zhào xú dá lǐ wén zhōng hái. shí èr yuè jiǎ xū, zhào yǐ nóng sāng xué xiào kè yǒu sī. xīn sì, mìng bǎi guān zòu shì qǐ huáng tài zǐ. gēng zǐ, dèng yù wèi zhēng xī jiāng jūn, zhēng tǔ fān. rén yín, yí yuán sì jūn shū. shì nián, suǒ lǐ zhàn chéng gāo lì liú qiú wū sī cáng rù gòng. gāo lì gòng shǐ zài zhì, yù zì hòu sān nián yī gòng.
五年春正月癸丑,待制王禕使雲南,詔諭元梁王把匝剌瓦爾密。禕至,不屈死。乙丑,徙陳理、明升於高麗。甲戌,魏國公徐達為征虜大將軍,出雁門,趨和林,曹國公李文忠為左副將軍,出應昌,宋國公馮勝為征西將軍,取甘肅,征擴廓帖木兒。靖海侯吳禎督海運,餉遼東。衛國公鄧愈為征南將軍,江夏侯周德興、江陰侯吳良副之,分道討湖南、廣西洞蠻。二月丙戌,安南陳叔明弒其主日熞自立,遣使入貢,卻之。三月丁卯,都督僉事藍玉敗擴廓於土剌河。夏四月己卯,振濟南、萊州飢。戊戌,始行鄉飲酒禮。庚子,鄧愈平散毛諸洞蠻。五月壬子,徐達及元兵戰於嶺北,敗績。是月,詔曰:「天下大定,禮儀風俗不可不正。諸遭亂為人奴隸者復為民。凍餒者里中富室假貸之,孤寡殘疾者官養之,毋失所。鄉黨論齒,相見揖拜,毋違禮。婚姻毋論財。喪事稱家有無,毋惑陰陽拘忌,停柩暴露。流民復業者各就丁力耕種,毋以舊田為限。僧道齋醮雜男女,恣飲食,有司嚴治之。閩、粵豪家毋閹人子為火者,犯者抵罪。」六月丙子,定宦官禁令。丁丑,定宮官女職之制。戊寅,馮勝克甘肅,追敗元兵於瓜、沙州。癸巳,定六部職掌及歲終考績法。壬寅,吳良平靖州蠻。甲辰,李文忠敗元兵於阿魯渾河,宣寧侯曹良臣戰沒。乙巳,作鐵榜誡功臣。是月,振山東飢,免被災郡縣田租。秋七月丙辰,湯和及元兵戰於斷頭山,敗績。八月丙申,吳良平五開、古州諸蠻。甲辰,元兵犯雲內,同知黃理死之。九月戊午,周德興平婪鳳、安田諸蠻。冬十月丁酉,馮勝師還。是月,免應天、太平、鎮江、寧國、廣德田租。十一月辛酉,有事於圜丘。甲子,征南師還。壬申,納哈出犯遼東。是月,召徐達、李文忠還。十二月甲戌,詔以農桑學校課有司。辛巳,命百官奏事啟皇太子。庚子,鄧愈為征西將軍,征吐番。壬寅,貽元嗣君書。是年,瑣里、占城、高麗、琉球、烏斯藏入貢。高麗貢使再至,諭自後三年一貢。
liù nián chūn zhēng yuè jiǎ yín, zhé wāng guǎng yáng wèi guǎng dōng cān zhèng. èr yuè yǐ wèi, yù zàn bà kē jǔ, chá jǔ xián cái. rén yín, mìng yù shǐ jí àn chá shǐ kǎo chá yǒu sī. sān yuè guǐ mǎo shuò, rì yǒu shí zhī. bān zhāo jiàn lù, xùn jiè zhū wáng. wù shēn, tài yuè. rén zǐ, xú dá wèi zhēng lǔ dà jiāng jūn, lǐ wén zhōng féng shèng dèng yù tāng hé fù zhī, bèi biān shān xī běi píng. jiǎ zǐ, zhǐ huī shǐ yú xiǎn wèi zǒng bīng guān, bèi wō. xià sì yuè jǐ chǒu, lìng yǒu sī shàng shān chuān xiǎn yì tú. liù yuè rén wǔ, xū yí xiàn ruì mài, jiàn zōng miào. rén chén, kuò kuò tiē mù ér qiǎn bīng gōng yàn mén, zhǐ huī wú jūn jī què zhī. shì yuè, miǎn běi píng hé jiān hé nán kāi fēng yán ān fén zhōu bèi zāi tián zū. qiū qī yuè rén yín, mìng hù bù jī dù jiāng yǐ lái gè shěng shuǐ hàn zāi shāng fēn shù, yōu xù zhī. rén zǐ, hú wéi yōng wèi yòu chéng xiàng, bā yuè yǐ hài, zhào sì sān huáng jí lì dài dì wáng. dōng shí yuè xīn sì, zhào xú dá féng shèng hái. shí yī yuè rén zǐ, kuò kuò tiē mù ér fàn dà tóng, xú dá qiǎn jiāng jī bài zhī, dá réng liú zhèn. jiǎ zǐ, qiǎn bīng bù shàng shū liú rén zhèn zhēn dìng jī. bǐng yín, dōng zhì, dì bù yù, gǎi bo jiāo. rùn yuè yǐ hài, lù gù gōng chén zǐ sūn wèi sì zhě èr bǎi jiǔ rén. rén wǔ, yǒu shì yú yuán qiū. gēng yín, bān dìng dà míng lǜ. shì nián, xiān luó gāo lì zhàn chéng zhēn là sān fú qí rù gòng. mìng ān nán chén shū míng quán zhī guó shì.
六年春正月甲寅,謫汪廣洋為廣東參政。二月乙未,諭暫罷科舉,察舉賢才。壬寅,命御史及按察使考察有司。三月癸卯朔,日有食之。頒《昭鑒錄》,訓誡諸王。戊申,太閱。壬子,徐達為征虜大將軍,李文忠、馮勝、鄧愈、湯和副之,備邊山西、北平。甲子,指揮使於顯為總兵官,備倭。夏四月己丑,令有司上山川險易圖。六月壬午,盱眙獻瑞麥,薦宗廟。壬辰,擴廓帖木兒遣兵攻雁門,指揮吳均擊卻之。是月,免北平、河間、河南、開封、延安、汾州被災田租。秋七月壬寅,命戶部稽渡江以來各省水旱災傷分數,優恤之。壬子,胡惟庸為右丞相,八月乙亥,詔祀三皇及歷代帝王。冬十月辛巳,召徐達、馮勝還。十一月壬子,擴廓帖木兒犯大同,徐達遣將擊敗之,達仍留鎮。甲子,遣兵部尚書劉仁振真定飢。丙寅,冬至,帝不豫,改卜郊。閏月乙亥,錄故功臣子孫未嗣者二百九人。壬午,有事於圜丘。庚寅,頒定《大明律》。是年,暹羅、高麗、占城、真臘、三佛齊入貢。命安南陳叔明權知國事。
qī nián chūn zhēng yuè jiǎ xū, dū du qiān shì wáng jiǎn wáng chéng píng zhāng lǐ bó shēng tún tián hé nán shān dōng běi píng. jìng hǎi hóu wú zhēn wèi zǒng bīng guān, dū du yú xiǎn fù zhī, xún hǎi bǔ wō. èr yuè dīng yǒu shuò, rì yǒu shí zhī. wù wǔ, xiū qū fù kǒng zǐ miào, shè kǒng yán mèng sān shì xué. shì yuè, píng yáng tài yuán fén zhōu lì chéng jí xiàn hàn huáng, bìng miǎn zū shuì. xià sì yuè jǐ hài, dū du lán yù bài yuán bīng yú bái jiǔ quán, suì bá xìng hé. rén yín, jīn wú zhǐ huī lù líng tǎo yǒng dào zhū zhōu mán, píng zhī. wǔ yuè bǐng zǐ, miǎn zhēn dìng děng sì shí èr yī fǔ zhōu xiàn bèi zāi tián zū. xīn sì, zhèn sū zhōu jī mín sān shí wàn hù. guǐ sì, jiǎn sū sōng jiā hú jí zhòng tián zū zhī bàn. liù yuè, shǎn xī píng liáng yán ān jìng níng fū zhōu yǔ báo, shān xī shān dōng běi píng hé nán huáng, bìng juān tián zū. qiū qī yuè jiǎ zǐ, lǐ wén zhōng pò yuán bīng yú dà níng gāo zhōu. rén shēn, wō kòu dēng lái. bā yuè jiǎ wǔ shuò, sì lì dài dì wáng miào. xīn chǒu, zhào jūn shì zhèn mò fù mǔ qī zǐ bù néng zì cún zhě, guān wèi cún yǎng. bǎi xìng bì bīng lí sàn huò kè sǐ, yí lǎo yòu, bìng zī qiǎn hái. yuǎn huàn zú guān, qī zǐ bù néng guī zhě, yǒu sī gěi zhōu chē zī sòng. gēng shēn, zhèn hé jiān guǎng píng shùn dé zhēn dìng jī, juān zū shuì. jiǔ yuè dīng chǒu, qiǎn chóng lǐ hóu mǎi de lǐ bā lá guī, yí yuán sì jūn shū. dōng shí yī yuè rén xū, nà hā chū fàn liáo yáng, qiān hù wú shòu jī zǒu zhī. xīn wèi, yǒu shì yú yuán qiū. shí èr yuè wù xū, zhào dèng yù tāng hé hái. shì nián, ā nán gōng dé guó xiān luó liú qiú sān fú qí wū sī cáng sā lǐ wèi wù ér rù gòng.
七年春正月甲戌,都督僉事王簡、王誠、平章李伯升屯田河南、山東、北平。靖海侯吳禎為總兵官,都督於顯副之,巡海捕倭。二月丁酉朔,日有食之。戊午,修曲阜孔子廟,設孔、顏、孟三氏學。是月,平陽、太原、汾州、歷城、汲縣旱蝗,並免租稅。夏四月己亥,都督藍玉敗元兵於白酒泉,遂拔興和。壬寅,金吾指揮陸齡討永、道諸州蠻,平之。五月丙子,免真定等四十二禕府州縣被災田租。辛巳,振蘇州饑民三十萬戶。癸巳,減蘇、松、嘉、湖極重田租之半。六月,陝西平涼、延安、靖寧、鄜州雨雹,山西、山東、北平、河南蝗,並蠲田租。秋七月甲子,李文忠破元兵於大寧、高州。壬申,倭寇登、萊。八月甲午朔,祀歷代帝王廟。辛丑,詔軍士陣歿父母妻子不能自存者,官為存養。百姓避兵離散或客死,遺老幼,並資遣還。遠宦卒官,妻子不能歸者,有司給舟車資送。庚申,振河間、廣平、順德、真定飢,蠲租稅。九月丁丑,遣崇禮侯買的里八剌歸,遺元嗣君書。冬十一月壬戌,納哈出犯遼陽,千戶吳壽擊走之。辛未,有事於圜丘。十二月戊戌,召鄧愈、湯和還。是年,阿難功德國、暹羅、琉球、三佛齊、烏斯藏、撒里、畏兀兒入貢。
bā nián chūn zhēng yuè xīn wèi, zēng sì jī lóng shān gōng chén miào yī bǎi bā rén. guǐ yǒu, mìng yǒu sī chá qióng mín wú gào zhě, gěi wū shè yī shí. xīn sì, dèng yù tāng hé děng shí sān rén tún shù běi píng shǎn xī hé nán. dīng hài, zhào tiān xià lì shè xué. shì yuè, hé jué kāi fēng, fā mín fū sāi zhī. èr yuè jiǎ wǔ, yòu zá fàn sǐ zuì yǐ xià jí guān fàn sī zuì zhě, zhé fèng yáng shū zuò tún zhǒng shú zuì. guǐ chǒu, gēng jí tián. zhào xú dá lǐ wén zhōng féng shèng hái, fù yǒu dé děng liú zhèn běi píng. sān yuè xīn yǒu, lì chāo fǎ. xīn sì, bà bǎo yuán jú zhù qián.
八年春正月辛未,增祀雞籠山功臣廟一百八人。癸酉,命有司察窮民無告者,給屋舍衣食。辛巳,鄧愈、湯和等十三人屯戍北平、陝西、河南。丁亥,詔天下立社學。是月,河決開封,發民夫塞之。二月甲午,宥雜犯死罪以下及官犯私罪者,謫鳳陽輸作屯種贖罪。癸丑,耕耤田。召徐達、李文忠、馮勝還,傅友德等留鎮北平。三月辛酉,立鈔法。辛巳,罷寶源局鑄錢。
xià sì yuè xīn mǎo, xìng zhōng dōu. dīng sì, zhì zì zhōng dōu. miǎn zhāng dé dà míng lín táo píng liáng hé zhōu bèi zāi tián zū. bà yíng zhōng dōu. zhì shì chéng yì pà liú jī zú. wǔ yuè jǐ sì, yǒng jiā hòu zhū liàng zǔ xié fù yǒu dé zhèn běi píng. liù yuè rén yín, zhǐ huī tóng zhī hú rǔ píng guì zhōu mán.
夏四月辛卯,幸中都。丁巳,至自中都。免彰德、大名、臨洮、平涼、河州被災田租。罷營中都。致仕誠意怕劉基卒。五月己巳,永嘉候朱亮祖偕傅友德鎮北平。六月壬寅,指揮同知胡汝平貴州蠻。
qiū qī yuè jǐ wèi shuò, rì yǒu shí zhī. xīn yǒu, gǎi zuò tài miào. rén xū, zhào fù yǒu dé zhū liàng zǔ hái, lǐ wén zhōng gù shí zhèn shān xī běi píng. wù chén, zhào bǎi guān bēn fù mǔ sàng bù qí bào. jīng shī dì zhèn. dīng chǒu, miǎn yīng tiān tài píng níng guó zhèn jiāng jí qí huáng zhū fǔ bèi zāi tián zū. bā yuè jǐ yǒu, yuán kuò kuò tiē mù ér zú.
秋七月己未朔,日有食之。辛酉,改作太廟。壬戌,召傅友德、朱亮祖還,李文忠、顧時鎮山西、北平。戊辰,詔百官奔父母喪不俟報。京師地震。丁丑,免應天、太平、寧國鎮江及蘄、黃諸府被災田租。八月己酉,元擴廓帖木兒卒。
dōng shí yuè dīng hài, zhào jǔ fù mín sù xíng duān jié dá shí wù zhě. rén zǐ, mìng huáng tài zǐ zhū wáng jiǎng wǔ zhōng dōu. shí yī yuè dīng chǒu, yǒu shì yú yuán qiū. shí èr yuè wù zǐ, jīng shī dì zhèn. jiǎ yín, qiǎn shǐ zhèn sū zhōu hú zhōu jiā xìng sōng jiāng cháng zhōu tài píng níng guó háng zhōu shuǐ zāi. shì yuè, nà hā chū fàn liáo dōng, zhǐ huī mǎ yún yè wàng dà bài zhī.
冬十月丁亥,詔舉富民素行端潔達時務者。壬子,命皇太子諸王講武中都。十一月丁丑,有事於圓丘。十二月戊子,京師地震。甲寅,遣使振蘇州、湖州、嘉興、松江、常州、太平、寧國、杭州水災。是月,納哈出犯遼東,指揮馬雲、葉旺大敗之。
shì nián, sā lǐ gāo lì zhàn chéng xiān luó rì běn zhǎo wā sān fú qí rù gòng.
是年,撒里、高麗、占城、暹羅、日本、爪哇、三佛齊入貢。
jiǔ nián chūn zhēng yuè, zhōng shān hóu tāng hé, yǐng chuān hóu fù yǒu dé, dū du qiān shì lán yù wáng bì, zhōng shū yòu chéng dīng yù, bèi biān yán ān. sān yuè jǐ mǎo, zhào yuē: bǐ nián xī zhēng dūn huáng, běi fá shā mò, jūn xū jiǎ zhàng, jiē zī shān shǎn, yòu yǐ qín jìn èr fǔ gōng diàn zhī yì, zhòng kùn wú mín. píng dìng yǐ lái, lǘ yán wèi xī. guó dōu shǐ jiàn, tǔ mù lǚ xìng. jī fǔ jì jí fán láo, wài jùn pí yú zhuǎn yùn. jīn xù chǔ yǒu yú, qí huái yáng ān huī chí wǔ fǔ jí shān xī shǎn xī hé nán fú jiàn jiāng xī zhè jiāng běi píng hú guǎng jīn nián zū fù, xī miǎn zhī.
九年春正月,中山侯湯和,潁川侯傅友德,都督僉事藍玉、王弼,中書右丞丁玉,備邊延安。三月己卯,詔曰:「比年西征敦煌,北伐沙漠,軍需甲仗,皆資山、陝,又以秦、晉二府宮殿之役,重困吾民。平定以來,閭閻未息。國都始建,土木屢興。畿輔既極煩勞,外郡疲於轉運。今蓄儲有餘,其淮、揚、安、徽、池五府及山西、陝西、河南、福建、江西、浙江、北平、湖廣今年租賦,悉免之。」
xià sì yuè gēng xū, jīng shī zì qù nián bā yuè bù yǔ, shì rì shǐ yǔ. wǔ yuè guǐ yǒu, zì gēng xū yǔ, zhì shì rì shǐ jì. liù yuè jiǎ wǔ, gǎi háng zhōng shū shěng wèi chéng xuān bù zhèng shǐ sī. xīn chǒu, lǐ wén zhōng hái.
夏四月庚戌,京師自去年八月不雨,是日始雨。五月癸酉,自庚戌雨,至是日始霽。六月甲午,改行中書省為承宣布政使司。辛丑,李文忠還。
qiū qī yuè guǐ chǒu shuò, rì yǒu shí zhī. shì yuè, juān sū sōng jiā hú shuǐ zāi tián zū, zhèn yǒng píng hàn zāi. yuán jiāng bó yán tiē mù ér fàn yán ān, fù yǒu dé bài jiàng zhī. bā yuè jǐ yǒu, qiǎn guān shěng lì dài dì wáng líng qǐn, jìn chú mù, zhì shǒu líng hù. zhōng chén liè shì cí, yǒu sī yǐ shí qì zhì. fēn qiǎn guó zi shēng xiū yuè zhèn hǎi dú cí. xī fān duǒ ér zhǐ bā kòu hǎn dōng, hé zhōu zhǐ huī níng zhèng jī zǒu zhī. rùn jiǔ yuè gēng yín, yǐ zāi yì zhào qiú zhí yán.
秋七月癸丑朔,日有食之。是月,蠲蘇、松、嘉、湖水災田租,振永平旱災。元將伯顏帖木兒犯延安,傅友德敗降之。八月己酉,遣官省歷代帝王陵寢,禁芻牧,置守陵戶。忠臣烈士祠,有司以時葺治。分遣國子生修岳鎮海瀆祠。西番朵兒只巴寇罕東,河州指揮甯正擊走之。閏九月庚寅,以災異詔求直言。
dōng shí yuè jǐ wèi, tài miào chéng, zì shì xíng hé xiǎng lǐ. bǐng zǐ, mìng qín jìn yàn wú chǔ qí zhū wáng zhì bīng fèng yáng. shí yī yuè rén wǔ, yǒu shì yú yuán qiū. wù zǐ, xǐ shān xī jí zhēn dìng mín wú chǎn zhě tián fèng yáng. shí èr yuè jiǎ yín, zhèn jī nèi zhè jiāng hú běi shuǐ zāi. jǐ mǎo, qiǎn dū du tóng zhī mù yīng chéng chuán yì shǎn xī wèn mín jí kǔ.
冬十月己未,太廟成,自是行合享禮。丙子,命秦、晉、燕、吳、楚、齊諸王治兵鳳陽。十一月壬午,有事於圓丘。戊子,徙山西及真定民無產者田鳳陽。十二月甲寅,振畿內、浙江、湖北水災。己卯,遣都督同知沐英乘傳詣陝西問民疾苦。
shì nián, lǎn bāng liú qiú ān nán rì běn wū sī cáng gāo lì rù gòng.
是年,覽邦、琉球、安南、日本、烏斯藏、高麗入貢。
shí nián chūn zhēng yuè xīn mǎo, yǐ yǔ lín děng wèi jūn yì qín jìn yàn sān fǔ hù wèi. shì chūn, zhèn sū sōng jiā hú shuǐ zāi.
十年春正月辛卯,以羽林等衛軍益秦、晉、燕三府護衛。是春,振蘇、松、嘉、湖水災。
xià sì yuè jǐ yǒu, dèng yù wèi zhēng xī jiāng jūn, mù yīng wèi fù jiāng jūn, lǜ shī tǎo tǔ fān, dà pò zhī. shì yuè, zhèn tài píng níng guó jí yí xìng qián táng zhū xiàn shuǐ zāi. wǔ yuè gēng zǐ, hán guó gōng lǐ shàn zhǎng cáo guó gōng lǐ wén zhōng zǒng zhōng shū shěng dà dū dū fǔ yù shǐ tái, yì jūn guó zhòng shì. guǐ mǎo, zhèn hú guǎng shuǐ zāi. bǐng wǔ, hù bù zhǔ shì zhào gān zhèn jīng qí chí huǎn, fú zhū. liù yuè dīng sì, zhào chén mín yán shì zhě, shí fēng dá yù qián. bǐng yín, mìng zhèng shì qǐ huáng tài zǐ cái jué zòu wén.
夏四月己酉,鄧愈為征西將軍,沐英為副將軍,率師討吐番,大破之。是月,振太平、寧國及宜興、錢塘諸縣水災。五月庚子,韓國公李善長、曹國公李文忠總中書省、大都督府、御史台,議軍國重事。癸卯,振湖廣水災。丙午,戶部主事趙乾振荊、蘄遲緩,伏誅。六月丁巳,詔臣民言事者,實封達御前。丙寅,命政事啟皇太子裁決奏聞。
qiū qī yuè jiǎ shēn, zhì tōng zhèng sī. shì yuè, shǐ qiǎn yù shǐ xún àn zhōu xiàn. bā yuè gēng xū, gǎi jiàn dà sì diàn yú nán jiāo. guǐ chǒu, xuǎn wǔ chén zǐ dì dú shū guó zi jiān. jiǔ yuè bǐng shēn, zhèn shào xìng jīn huá qú zhōu shuǐ zāi. xīn chǒu, hú wéi yōng wèi zuǒ chéng xiàng, wāng guǎng yáng wèi yòu chéng xiàng.
秋七月甲申,置通政司。是月,始遣御史巡按州縣。八月庚戌,改建大祀殿於南郊。癸丑,選武臣子弟讀書國子監。九月丙申,振紹興、金華、衢州水災。辛丑,胡惟庸為左丞相,汪廣洋為右丞相。
dōng shí yuè wù wǔ, fēng mù yīng xī píng hóu. xīn yǒu, cì bǎi guān gōng tián. shí yī yuè guǐ wèi, wèi guó gōng dèng yù zú. dīng hài, hé sì tiān dì yú fèng tiān diàn. shì yuè, miǎn hé nán shǎn xī guǎng dōng hú guǎng tián zū. wēi mào mán pàn, yù shǐ dài fū dīng yù wèi píng qiāng jiāng jūn, tǎo píng zhī. shí èr yuè yǐ sì shuò, rì yǒu shí zhī. dīng wèi, lù gù gōng chén zǐ sūn wǔ bǎi yú rén, shòu guān yǒu chà.
冬十月戊午,封沐英西平侯。辛酉,賜百官公田。十一月癸未,衛國公鄧愈卒。丁亥,合祀天地於奉天殿。是月,免河南、陝西、廣東、湖廣田租。威茂蠻叛,御史大夫丁玉為平羌將軍,討平之。十二月乙巳朔,日有食之。丁未,錄故功臣子孫五百餘人,授官有差。
shì nián, zhàn chéng sān fú qí xiān luó zhǎo wā zhēn là rù gòng. gāo lì shǐ wǔ zhì, yǐ sì wáng wèi lì, què zhī.
是年,占城、三佛齊、暹羅、爪哇、真臘入貢。高麗使五至,以嗣王未立,卻之。
shí yī nián chūn zhēng yuè jiǎ xū, fēng huáng zǐ chūn wèi shǔ wáng, bǎi xiāng wáng, guì yù wáng, mó hàn wáng, zhí wèi wáng. gǎi fēng wú wáng sù wèi zhōu wáng. jǐ mǎo, jìn fēng tāng hé xìn guó gōng. shì yuè, zhēng tiān xià bù zhèng shǐ jí zhī fǔ lái cháo. èr yuè, zhǐ huī hú yuān píng mào zhōu mán. sān yuè rén wǔ, mìng zòu shì wú guān bái zhōng shū shěng. shì yuè, dì lái cháo guān wèi sān děng.
十一年春正月甲戌,封皇子椿為蜀王,柏湘王,桂豫王,模漢王,植衛王。改封吳王橚為周王。己卯,進封湯和信國公。是月,徵天下布政使及知府來朝。二月,指揮胡淵平茂州蠻。三月壬午,命奏事毋關白中書省。是月,第來朝官為三等。
xià sì yuè, yuán sì jūn ài yóu shí lǐ dá là cú, zi tuō gǔ sī tiē mù ér sì. wǔ yuè dīng yǒu, cún wèn sū sōng jiā hú bèi shuǐ zāi mín, hù cì mǐ yī shí, juān bū fù liù shí wǔ wàn yǒu qí. liù yuè rén zǐ, qiǎn shǐ jì gù yuán sì jūn. jǐ sì, wǔ kāi mán pàn, shā jìng zhōu zhǐ huī guò xìng, yǐ chén zhōu zhǐ huī yáng zhòng míng wèi zǒng bīng guān, tǎo zhī.
夏四月,元嗣君愛猷識理達臘殂,子脫古思帖木兒嗣。五月丁酉,存問蘇、松、嘉、湖被水災民,戶賜米一石,蠲逋賦六十五萬有奇。六月壬子,遣使祭故元嗣君。己巳,五開蠻叛,殺靖州指揮過興,以辰州指揮楊仲名為總兵官,討之。
qiū qī yuè dīng chǒu, zhèn píng yáng jī. shì yuè, sū sōng yáng tái hǎi yì, qiǎn guān cún xù. bā yuè, miǎn yīng tiān tài píng zhèn jiāng níng guó guǎng dé zhū fǔ zhōu qiū liáng. jiǔ yuè bǐng shēn, zhuī fēng liú jì zǔ wèi yì huì hóu.
秋七月丁丑,振平陽飢。是月,蘇、松、揚、台海溢,遣官存恤。八月,免應天、太平、鎮江、寧國、廣德諸府州秋糧。九月丙申,追封劉繼祖為義惠侯。
dōng shí yuè jiǎ zǐ, dà sì diàn chéng. shí yī yuè gēng wǔ, zhēng xī jiāng jūn xī píng hóu mù yīng lǜ dū du lán yù yù bì tǎo xī fān. shì yuè, wǔ kāi mán píng.
冬十月甲子,大祀殿成。十一月庚午,征西將軍西平侯沐英率都督藍玉、玉弼討西番。是月,五開蠻平。
shì nián, xiān luó dū pó gāo lì liú qiú zhàn chéng sān fú qí duǒ gān wū sī cáng péng hēng bǎi huā rù gòng.
是年,暹羅、闍婆、高麗、琉球、占城、三佛齊、朵甘、烏斯藏、彭亨、百花入貢。
shí èr nián chūn zhēng yuè jǐ mǎo, shǐ hé lǐ tiān dì yú nán jiāo. jiǎ shēn, táo zhōu shí bā zú fān pàn, mìng mù yīng yí bīng tǎo zhī. bǐng shēn, dīng yù píng sōng zhōu mán. èr yuè wù xū, lǐ wén zhōng dū lǐ hé mín lín gǒng jūn shì. yǐ sì, zhào yuē: jīn chūn yǔ xuě jīng xún. tiān xià pín mín kùn yú jī hán zhě duō yǒu, qí lìng yǒu sī gěi yǐ chāo. bǐng yín, xìn guó gōng tāng hé lǜ liè hòu liàn bīng lín qīng.
十二年春正月己卯,始合禮天地於南郊。甲申,洮州十八族番叛,命沐英移兵討之。丙申,丁玉平松州蠻。二月戊戌,李文忠督理河、岷、臨、鞏軍事。乙巳,詔曰:「今春雨雪經旬。天下貧民困於饑寒者多有,其令有司給以鈔。」丙寅,信國公湯和率列候練兵臨清。
xià wǔ yuè guǐ wèi, juān běi píng tián zū. liù yuè dīng mǎo, dū du mǎ yún zhēng dà níng. qiū qī yuè bǐng chén, dīng yù huí shī tǎo méi xiàn zéi, píng zhī. jǐ wèi, lǐ wén zhōng hái zhǎng dà dū dū fǔ shì. bā yuè xīn sì, zhào fán zhì shì guān fù qí jiā, zhōng shēn wú suǒ yǔ. jiǔ yuè jǐ hài, mù yīng dà pò xī fān, qín qí bù zhǎng sān fù shǐ.
夏五月癸未,蠲北平田租。六月丁卯,都督馬雲征大寧。秋七月丙辰,丁玉回師討眉縣賊,平之。己未,李文忠還掌大都督府事。八月辛巳,詔凡致仕官復其家,終身無所與。九月己亥,沐英大破西番,擒其部長三副使。
dōng shí yī yuè jiǎ wǔ, mù yīng bān shī, fēng chóu chéng lán yù děng shí èr rén wèi hóu. gēng shēn, dà níng píng. shí èr yuè, wāng guǎng yáng biǎn guǎng nán, cì sǐ. zhēng tiān xià bó xué lǎo chéng zhī shì zhì jīng shī.
冬十一月甲午,沐英班師,封仇成、藍玉等十二人為侯。庚申,大寧平。十二月,汪廣洋貶廣南,賜死。徵天下博學老成之士至京師。
shì nián, zhàn chéng zhǎo wā xiān luó rì běn ān nán gāo lì rù gòng. gāo lì gòng huáng jīn bǎi jīn bái jīn wàn liǎng, yǐ bù rú yuē, què zhī.
是年,占城、爪哇、暹羅、日本、安南、高麗入貢。高麗貢黃金百斤、白金萬兩,以不如約,卻之。
shí sān nián chūn zhēng yuè wù xū, zuǒ chéng xiàng hú wéi yōng móu fǎn, jí qí dǎng yù shǐ dài fū chén níng zhōng chéng tú jié děng fú zhū. guǐ mǎo, dà sì tiān dì yú nán jiāo. bà zhōng shū shěng, fèi chéng xiàng děng guān, gēng dìng liù bù guān zhì, gǎi dà dū dū fǔ wèi zhōng zuǒ yòu qián hòu wǔ jūn dū du fǔ. èr yuè rén xū shuò, zhào jǔ cōng míng zhèng zhí xiào dì lì tián xián liáng fāng zhèng wén xué shù shù zhī shì. fā dān fú, yàn tiān xià jīn gǔ zhī shù. wù chén, wén wǔ guān nián liù shí yǐ shàng zhě tīng zhì shì, gěi yǐ gào chì. sān yuè rén chén, jiǎn sū sōng jiā hú zhòng fù shí zhī èr. rén yín, yàn wáng lì zhī guó běi píng. rén zǐ, mù yīng xí yuán jiāng tuō huǒ chì yú yì jí nǎi, qín zhī, jǐn jiàng qí zhòng.
十三年春正月戊戌,左丞相胡惟庸謀反,及其黨御史大夫陳寧、中丞塗節等伏誅。癸卯,大祀天地於南郊。罷中書省,廢丞相等官,更定六部官秩,改大都督府為中、左、右、前、後五軍都督府。二月壬戌朔,詔舉聰明正直、孝弟力田、賢良方正、文學術數之士。發丹符,驗天下金谷之數。戊辰,文武官年六十以上者聽致仕,給以誥敕。三月壬辰,減蘇、松、嘉、湖重賦十之二。壬寅,燕王隸之國北平。壬子,沐英襲元將脫火赤於亦集乃,擒之,盡降其眾。
xià sì yuè jǐ chǒu, mìng qún chén gè jǔ suǒ zhī. wǔ yuè jiǎ wǔ, léi zhèn jǐn shēn diàn. yǐ wèi, dà shè. bǐng shēn, shì zài jīng jí lín háo tún tián shū zuò zhě. jǐ hài, miǎn tiān xià tián zū. lì yǐ guò wù bà zhě hái qí zhí. rén yín, dū du pú yīng jìn bīng chì jīn zhàn, huò gù yuán bīn wáng yì lián zhēn jí qí bù qǔ ér hái. shì yuè, bà yù shǐ tái. mìng cóng zhēng shì zú lǎo jí zhě xǔ yǐ zǐ dài, lǎo ér wú zi jí guǎ fù, yǒu sī zī qiǎn hái. liù yuè bǐng yín, léi zhèn fèng tiān mén, bì zhèng diàn shěng qiān. dīng mǎo, bà wáng fǔ gōng yì. dīng chǒu, zhì jiàn yuàn guān.
夏四月己丑,命群臣各舉所知。五月甲午,雷震謹身殿。乙未,大赦。丙申,釋在京及臨濠屯田輸作者。己亥,免天下田租。吏以過誤罷者還其職。壬寅,都督濮英進兵赤斤站,獲故元豳王亦憐真及其部曲而還。是月,罷御史台。命從徵士卒老疾者許以子代,老而無子及寡婦,有司資遣還。六月丙寅,雷震奉天門,避正殿省愆。丁卯,罷王府工役。丁丑,置諫院官。
qiū bā yuè, mìng tiān xià xué xiào shī shēng, rì gěi lǐn shàn. jiǔ yuè xīn mǎo, jǐng chuān hóu cáo zhèn yíng yáng hóu yáng jǐng yǒng chéng hóu gōng xiǎn tún tián běi píng. yǐ sì, tiān shòu jié, shǐ shòu qún chén cháo hè, cì yàn yú jǐn shēn diàn, hòu yǐ wèi cháng. bǐng wǔ, zhì sì fǔ guān, gào yú tài miào. yǐ rú shì wáng běn gū yòu xí xiào dù xiào zhào mín wàng wú yuán wèi chūn xià guān. shì yuè, zhào shǎn xī wèi jūn yǐ sān fēn zhī èr tún tián. ān zhì hàn lín xué shì chéng zhǐ sòng lián yú mào zhōu, dào zú.
秋八月,命天下學校師生,日給廩膳。九月辛卯,景川侯曹震、營陽侯楊璟、永城侯恭顯屯田北平。乙巳,天壽節,始受群臣朝賀,賜宴于謹身殿,後以為常。丙午,置四輔官,告於太廟。以儒士王本、估佑、襲斅、杜斅、趙民望、吳源為春、夏官。是月,詔陝西衛軍以三分之二屯田。安置翰林學士承旨宋濂於茂州,道卒。
dōng shí yī yuè yǐ wèi, xú dá hái. bǐng wǔ, yuán píng zhāng wán zhě bù huā nǎi ér bù huā fàn yǒng píng, zhǐ huī liú guǎng zhàn méi, qiān hù wáng hé jī bài zhī, qín wán zhě bù huā. shí èr yuè, tiān xià fǔ zhōu xiàn suǒ jǔ shì zhì zhě bā bǎi liù shí yú rén, shòu guān yǒu chà. nán xióng hóu zhào yōng zhèn guǎng dōng, tǎo yáng chūn mán.
冬十一月乙未,徐達還。丙午,元平章完者不花、乃兒不花犯永平,指揮劉廣戰沒,千戶王輅擊敗之,擒完者不花。十二月,天下府州縣所舉士至者八百六十餘人,授官有差。南雄侯趙庸鎮廣東,討陽春蠻。
shì nián, liú qiú rì běn ān nán zhàn chéng zhēn là zhǎo wā rù gòng, rì běn yǐ wú biǎo què zhī.
是年,琉球、日本、安南、占城、真臘、爪哇入貢,日本以無表卻之。
shí sì nián chūn zhēng yuè wù zǐ, xú dá wèi zhēng lǔ dà jiāng jūn, tāng hé fù yǒu dé wèi zuǒ yòu fù jiāng jūn, shuài shī tǎo nǎi ér bù huā. mìng xīn shòu guān zhě gè jǔ suǒ zhī. yǐ wèi, dà sì tiān dì yú nán jiāo. rén zǐ, bà tiān xià suì zào bīng qì. guǐ chǒu, mìng gōng hòu zǐ dì rù guó xué. bǐng chén, zhào qiú yǐn yì. èr yuè gēng chén, hé tiān xià guān tián. sān yuè bǐng xū, dà shè. xīn chǒu, bān wǔ jīng sì shū yú běi fāng xué xiào.
十四年春正月戊子,徐達為征虜大將軍,湯和、傅友德為左、右副將軍,帥師討乃兒不花。命新授官者各舉所知。乙未,大祀天地於南郊。壬子,罷天下歲造兵器。癸丑,命公候子弟入國學。丙辰,詔求隱逸。二月庚辰,核天下官田。三月丙戌,大赦。辛丑,頒《五經》、《四書》於北方學校。
xià sì yuè gēng wǔ, xú dá lǜ zhū jiāng chū sài, zhì běi huáng hé, jī pò yuán bīng, huò quán níng sì bù yǐ guī. wǔ yuè, wǔ xī mán pàn, jiāng xià hóu zhōu dé xìng tǎo píng zhī.
夏四月庚午,徐達率諸將出塞,至北黃河,擊破元兵,獲全寧四部以歸。五月,五溪蠻叛,江夏侯周德興討平之。
qiū bā yuè bǐng zǐ, zhào qiú míng jīng lǎo chéng zhī shì, yǒu sī lǐ sòng jīng shī. gēng chén, hé jué yuán wǔ xiáng fú zhōng mù. xīn sì, xú dá hái. jiǔ yuè rén wǔ shuò, fù yǒu dé wèi zhēng nán jiāng jūn, lán yù mù yīng wèi zuǒ yòu fù jiāng jūn, shuài zhēng zhī nán. xú dá zhèn běi píng. bǐng wǔ, zhōu dé xìng yí shī tǎo shī zhōu mán, píng zhī.
秋八月丙子,詔求明經老成之士,有司禮送京師。庚辰,河決原武、祥符、中牟。辛巳,徐達還。九月壬午朔,傅友德為征南將軍,藍玉、沐英為左、右副將軍,帥征支南。徐達鎮北平。丙午,周德興移師討施州蠻,平之。
dōng shí yuè rén zǐ shuò, rì yǒu shí zhī. guǐ chǒu, mìng fǎ sī lù qiú, huì hàn lín yuàn gěi shì zhōng jí chūn fāng guān huì yì píng yǔn yǐ wén. jiǎ yín, miǎn yīng tiān tài píng yīng dé zhèn jiāng níng guó tián zū. guǐ hài, fēn qiǎn yù shǐ lù qiú. jǐ mǎo, yán ān hóu táng shèng zōng shuài shī tǎo zhè dōng shān kòu, píng zhī. shí yī yuè rén wǔ, jí ān hóu lù zhòng hēng zhèn chéng dū. gēng xū, zhào yōng tǎo guǎng zhōu hǎi kòu, dà pò zhī. shí èr yuè dīng sì, mìng hàn lín chūn fāng guān kǎo bó zhū sī zhāng zòu. wù chén, fù yǒu dé dà bài yuán bīng yú bái shí jiāng, suì xià qǔ jìng. rén shēn, yuán liáng wáng bǎ zā lá wǎ ěr mì zǒu pǔ níng zì shā.
冬十月壬子朔,日有食之。癸丑,命法司錄囚,會翰林院給事中及春坊官會議平允以聞。甲寅,免應天、太平、應德、鎮江、寧國田租。癸亥,分遣御史錄囚。己卯,延安侯唐勝宗帥師討浙東山寇,平之。十一月壬午,吉安侯陸仲亨鎮成都。庚戌,趙庸討廣州海寇,大破之。十二月丁巳,命翰林春坊官考駁諸司章奏。戊辰,傅友德大敗元兵於白石江,遂下曲靖。壬申,元梁王把匝剌瓦爾密走普寧自殺。
shì nián, xiān luó ān nán zhǎo wā duǒ gān wū sī cáng rù gòng. yǐ ān nán kòu sī míng, bù nà.
是年,暹羅、安南、爪哇、朵甘、烏斯藏入貢。以安南寇思明,不納。