yún nán tǔ sī èr
◎雲南土司二
yáo ān hè qìng wǔ dìng xún diān lì jiāng yuán jiāng yǒng chāng xīn huà wēi yuǎn běi shèng wān diān zhèn kāng dà hóu lán cāng wèi lù chuān
○姚安 鶴慶 武定 尋甸 麗江 元江 永昌 新化 威遠 北勝 灣甸鎮康 大侯 瀾滄衛 麓川
yáo ān, běn hàn nòng dòng qīng líng èr xiàn dì. táng zhì yáo zhōu dū du fǔ, yǐ mín duō yáo xìng yě. tiān bǎo jiān, nán zhào méng shì gǎi wèi nòng dòng fǔ. sòng shí, duàn shì gǎi yáo zhōu. yuán lì tǒng shǐ qiān hù suǒ, tiān lì jiān, shēng yáo ān lù.
姚安,本漢弄棟、蜻蛉二縣地。唐置姚州都督府,以民多姚姓也。天寶間,南詔蒙氏改為弄棟府。宋時,段氏改姚州。元立統矢千戶所,天曆間,升姚安路。
hóng wǔ shí wǔ nián dìng yún nán, gǎi wèi fǔ. shí liù nián, yáo ān tǔ guān zì jiǔ zuò luàn. guān bīng wǎng tǎo, shī cì jiǔ shí jiǔ zhuāng, zì jiǔ dùn qù. míng nián fù kòu pǐn diān. xī píng hóu mù yīng zòu yǐ tǔ guān gāo bǎo wèi yáo ān fǔ tóng zhī gāo huì wèi yáo ān zhōu tóng zhī. bǎo huì cóng yīng jī zì jiǔ, píng zhī. èr shí nián mìng pǔ dìng hóu chén huán jìng níng hóu yè shēng wǎng yún nán zǒng zhì zhū jūn, yú dìng biān yáo ān děng chù lì yíng tún zhǒng. èr shí liù nián, bǎo yǐ xí zhí, qiǎn qí dì gòng mǎ xiè ēn.
洪武十五年定雲南,改為府。十六年,姚安土官自久作亂。官兵往討,師次九十九莊,自久遁去。明年復寇品甸。西平侯沐英奏以土官高保為姚安府同知、高惠為姚安州同知。保、惠從英擊自久,平之。二十年命普定侯陳桓、靖寧侯葉升往雲南總制諸軍,於定邊、姚安等處立營屯種。二十六年,保以襲職,遣其弟貢馬謝恩。
xuān dé jiǔ nián, yáo ān tǔ zhī fǔ gāo xián qiǎn shǐ gòng mǎ. hóng zhì zhōng, tǔ guān gāo dòng yǔ pǔ ān pàn zéi zhàn, sǐ yú bǎn qiáo yì. jiā jìng sān shí nián, tǔ guān gāo hú dāng yuán jiāng zhī biàn bù zhèng sī xú yuè yù hài, fèn shēn fù jiù, sǐ zhī. wàn lì zhōng, tóng zhī gāo jīn yǐ zhēng miǎn gōng, cì sì pǐn fú. suǒ shǔ dà yáo xiàn, yǒu tiě suǒ qìng zhě, běn luǒ zhǒng. yī shān xiǎn, yǐ piāo lüè wèi yè, páng jùn jiē shòu qí hài. hóng zhì jiān, shāo yǒu guī mìng zhě, fēn lì yú yáo ān yáo zhōu. jiā jìng zhōng, nǎi zhuān shǔ yáo ān. qí qú luó sī zhě, yǒu huàn shù, zào wěi yìn chēng luàn. wàn lì yuán nián, xún fǔ zōu yīng lóng yǔ zǒng bīng guān mù chāng zuò tǎo píng zhī, zhū jùn nǎi ān.
宣德九年,姚安土知府高賢遣使貢馬。弘治中,土官高棟與普安叛賊戰,死於板橋驛。嘉靖三十年,土官高鵠當元江之變布政司徐樾遇害,奮身赴救,死之。萬曆中,同知高金以征緬功,賜四品服。所屬大姚縣,有鐵索箐者,本倮種。依山險,以剽掠為業,旁郡皆受其害。弘治間,稍有歸命者,分隸於姚安、姚州。嘉靖中,乃專屬姚安。其渠羅思者,有幻術,造偽印稱亂。萬曆元年,巡撫鄒應龍與總兵官沐昌祚討平之,諸郡乃安。
hè qìng, táng shí míng hè chuān, nán zhào zhì móu tǒng jùn. yuán chū, zhì hè zhōu. zhì yuán zhōng, shēng hè qìng fǔ, xún gǎi wèi lù.
鶴慶,唐時名鶴川,南詔置謀統郡。元初,置鶴州。至元中,升鶴慶府,尋改為路。
hóng wǔ zhōng, dà jūn píng yún nán, fēn bīng bá sān yíng wàn hù zhài, huò wěi cān zhèng bǎo shān tiē mù ér děng liù shí qī rén. zhì hè qìng fǔ, yǐ tǔ guān gāo lóng shǔ fǔ shì. shí qī nián yǐ dǒng cì wèi zhī fǔ gāo zhòng wèi tóng zhī cì zi jié wèi ān níng zhī zhōu yáng quán wèi jiàn chuān zhī zhōu. cì lǜ qí shǔ lái cháo, gòng mǎ jí fāng wù, zhào cì guān dài bìng zhī jīn wén qǐ bù bó chāo dìng. shí bā nián yǐ cì wèi yún nán qián wèi shì xí zhǐ huī qiān shì. cì, ān níng zhōu rén, shì wèi qiú zhǎng. dà jūn rù diān, lǜ zhòng lái jiàng, fù cóng jūn tǎo zéi yǒu gōng, gù yǔ zi jié bìng yǒu shì xí zhī fǔ zhī zhōu zhī mìng. jí cì lái cháo, yǐ fù zǐ jù shòu xiǎn róng, wú yǐ yǎng bào, zi yòu chōng, bù dá zhèng zhì, qǐ hái fù zǐ suǒ shòu guān, ér zì wèi ān níng zhī zhōu. dì yuē: ěr néng suī jìng biān bǐ, shòu ěr guān yǐ chóu ěr xūn. jīn cí zūn jū bēi, nài hé? mìng yǐng guó gōng fù yǒu dé jí zhū dà chén yì zhī. jiē yǐ cì jì yǒu gōng, bù kě tīng qí cí, ér jié zhī guān zé kě miǎn. nǎi gǎi cì míng wēi jiāng jūn yún nán qián wèi shì xí zhǐ huī qiān shì, yù yuē: yún nán qián wèi mì ěr ān níng, tè mìng ěr shì zhí. ěr qí suī jí yuǎn rén, yǐ ān biān bǐ, qí wú zài cí.
洪武中,大軍平雲南,分兵拔三營、萬戶砦,獲偽參政寶山帖木兒等六十七人。置鶴慶府,以土官高隆署府事。十七年以董賜為知府、高仲為同知、賜子節為安寧知州、楊權為劍川知州。賜率其屬來朝,貢馬及方物,詔賜冠帶並織金文綺、布帛、鈔錠。十八年以賜為雲南前衛世襲指揮僉事。賜,安寧州人,世為酋長。大軍入滇,率眾來降,復從軍討賊有功,故與子節並有世襲知府、知州之命。及賜來朝,以父子俱受顯榮,無以仰報,子幼沖,不達政治,乞還父子所授官,而自為安寧知州。帝曰:「爾能綏靖邊鄙,授爾官以酬爾勛。今辭尊居卑,奈何?」命潁國公傅友德及諸大臣議之。皆以賜既有功,不可聽其辭,而節之官則可免。乃改賜明威將軍雲南前衛世襲指揮僉事,諭曰:「雲南前衛密邇安寧,特命爾是職。爾其綏輯遠人,以安邊鄙,其毋再辭。」
èr shí nián, jiàn chuān tǔ guān yáng nú pàn. dà lǐ wèi zhǐ huī zhèng xiáng tǎo zhī, zhǎn bā shí yú rén, yáng nú dùn. wèi jǐ, hái jiàn chuān, fù jù mán wèi luàn, xiáng fù yǐ bīng jī zhǎn zhī. èr shí sì nián zhì hè qìng wèi. sān shí nián gǎi hè qìng fǔ wèi jūn mín fǔ. yǒng lè shí wǔ nián, shùn zhōu zhī zhōu wáng yì yán: zhān bèi shèng huà sān shí yú nián, shēng jiào suǒ chéng, yán yǔ jiàn tōng, zǐ dì yì yǒu jùn xiù, qǐng jiàn xué jiào yù. cóng zhī.
二十年,劍川土官楊奴叛。大理衛指揮鄭祥討之,斬八十餘人,楊奴遁。未幾,還劍川,復聚蠻為亂,祥復以兵擊斬之。二十四年置鶴慶衛。三十年改鶴慶府為軍民府。永樂十五年,順州知州王義言:「沾被聖化三十餘年,聲教所郕,言語漸通,子弟亦有俊秀,請建學教育。」從之。
zhèng tǒng èr nián, fù shǐ xú xùn zòu hè qìng tǔ zhī fǔ gāo lún yǔ dì chún lǚ chěng xiōng è, tú lù shì shù, yǔ mǔ yáng shì bìng shū xuān hù xiāng zéi hài. chì qián guó gōng mù áng yù shǐ shū kuǎn, rú shì qiáng bù fú, jí diào jūn qín bǔ. wǔ nián fù chì áng děng yuē: bǐ wén tǔ zhī fǔ gāo lún qī liú shì tóng lún dì gāo chāng děng, jiū jí luó luó mó xiē rén zhòng, sì xíng xiōng bào. shì fā, bù cóng dǎi xùn. chì zhì, jí wěi guān zhì bǐ kān shí, liàng diào guān jūn qín bǔ shǒu è, bìng dǎi qiān hù wáng huì jí gāo xuān děng zhì jīng zhì wèn. bā nián, hè qìng mín yáng shì jié qī ā yè zhū gào lún móu shā qí zi, fù mìng fǎ sī yí wén kān yàn. yǐ ér dà lǐ wèi qiān hù zòu bào, lún shàn lǜ jūn mǎ yù móu hài qīn mǔ, yòu chēng qí mǔ gào lún bù xiào jí sī liǎn mín cái, duō zào bīng qì, shā lù jūn mín, zhī jiě xiāo lìng děng zuì. suì chì qián guó gōng mù chéng děng kān fù. jí zòu zhì, yán lún suǒ fàn jiē shí, zuì yīng sǐ. lún fù lǚ sù, yīn yǔ shū xuān zhēng xí, yòu yǔ qiān hù wáng huì zhēng qǔ qiè, yǐ zhì xié chóu wū xiàn. suǒ kān shā sǐ, jiē bìng sǐ jí qiáng dào jù bǔ zhī rén. lún mǔ yáng yì sù lún wú bù xiào, shí yóu xuān děng xiàn hài. fù chì chéng jí yù shǐ yán gōng què fǎng. jì ér zòu dāng lún děng jiē fú zhū. gāo shì zú rén wú kě jì zhě, dì mìng yú liú guān zhōng zé rén, yǐ suī yuǎn mán. nǎi zhuó lú zhōu zhī fǔ lín qiú jié wèi zhī fǔ. hè qìng zhī gǎi liú guān zì cǐ shǐ.
正統二年,副使徐訓奏鶴慶土知府高倫與弟純屢逞兇惡,屠戮士庶,與母楊氏並叔宣互相賊害。敕黔國公沐昂諭使輸款,如恃強不服,即調軍擒捕。五年復敕昂等曰:「比聞土知府高倫妻劉氏同倫弟高昌等,糾集羅羅、麽些人眾,肆行兇暴。事發,不從逮訊。敕至,即委官至彼勘實,量調官軍擒捕首惡,並逮千戶王蕙及高宣等至京質問。」八年,鶴慶民楊仕潔妻阿夜珠告倫謀殺其子,復命法司移文勘驗。已而大理衛千戶奏報,倫擅率軍馬欲謀害親母,又稱其母告倫不孝及私斂民財,多造兵器,殺戮軍民,支解梟令等罪。遂敕黔國公沐晟等勘覆。及奏至,言倫所犯皆實,罪應死。倫復屢訴,因與叔宣爭襲,又與千戶王蕙爭娶妾,以致挾仇誣陷。所勘殺死,皆病死及強盜拒捕之人。倫母楊亦訴倫無不孝,實由宣等陷害。復敕晟及御史嚴恭確訪。既而奏當倫等皆伏誅。高氏族人無可繼者,帝命於流官中擇人,以綏遠蠻。乃擢瀘州知府林遒節為知府。鶴慶之改流官自此始。
wǔ dìng, nán zhào sān shí qī bù zhī yī. sòng chún xī jiān, dà lǐ duàn shì yǐ ā lì wèi luó wǔ bù zhǎng. sān chuán zhì yǐ gé, dāng yuán shì zǔ shí, wèi běi bù tǔ guān zǒng guǎn. zhì yuán qī nián gǎi wǔ dìng lù, zhì nán diàn xiàn.
武定,南詔三十七部之一。宋淳熙間,大理段氏以阿歷為羅武部長。三傳至矣格,當元世祖時,為北部土官總管。至元七年改武定路,置南甸縣。
hóng wǔ shí sì nián, yún nán xià, wǔ dìng nǚ tǔ guān shāng shèng shǒu xiān guī fù. shí wǔ nián gǎi wèi wǔ dìng jūn mín fǔ, yǐ shèng shǔ fǔ shì. shí liù nián, shèng qiǎn rén lái cháo, gòng mǎ. zhào cì shèng gào mìng cháo fú jí jǐn bì chāo dìng. shí qī nián yǐ hé qū tǔ guān dòu pài wèi zhī zhōu. èr shí yī nián fā nèi tǎng, lìng yú wǔ dìng dé chāng huì chuān zhū chù, shì mǎ sān qiān pǐ. xuān dé yuán nián, yuán móu xiàn gù tǔ zhī xiàn wú zhōng zi zhèng lái cháo.
洪武十四年,雲南下,武定女土官商勝首先歸附。十五年改為武定軍民府,以勝署府事。十六年,勝遣人來朝,貢馬。詔賜勝誥命、朝服及錦幣、鈔錠。十七年以和曲土官豆派為知州。二十一年發內帑,令於武定、德昌、會川諸處,市馬三千匹。宣德元年,元謀縣故土知縣吾忠子政來朝。
zhèng dé èr nián sì yuè, wǔ dìng yǔ báo, xī shuǐ zhǎng, jué dī huài tián, yǔn shuāng lù shā mài. qī yuè fèi wǔ dìng suǒ shǔ zhī nán diàn xiàn gǎi lì hé qū zhōu, shí jiù xiàn gǎi lì lù quàn zhōu. sān nián, tǔ zhī fǔ fèng yīng yǐ cóng zhēng gōng, jìn zhì yòu cān zhèng, réng zhī fǔ shì, qǐng cì jīn dài, bù yì bù kě. dì yǐ yīng yǒu jūn gōng, gěi zhī. míng nián, yīng gòng mǎ xiè ēn, cì rú lì.
正德二年四月,武定雨雹,溪水漲,決堤壞田,隕霜露殺麥。七月廢武定所屬之南甸縣改隸和曲州,石舊縣改隸祿勸州。三年,土知府鳳英以從征功,進秩右參政,仍知府事,請賜金帶,部議不可。帝以英有軍功,給之。明年,英貢馬謝恩,賜如例。
jiā jìng qī nián, tǔ shě fèng cháo wén zuò luàn. shā tóng zhī yǐ xià guān lì, jié zhōu yìn, jǔ bīng yǔ xún diān zéi ān quán hé fàn yún nán fǔ, fǔ chén yǐ wén. shí ān quán wèi píng, cháo wén fù qǐ, diān zhōng dà rǎo. zhào yǐ yòu dōu yù shǐ wǔ wén dìng wèi bīng bù shàng shū, tí dū yún guì chuān hú jūn wù, diào sì zhèn tǔ hàn guān jūn tǎo zéi. wǔ yuè, qián guó gōng mù shào xūn shū yán: chén fèng mìng huì tóng xún fǔ děng diào fā guān jūn, fēn dào jiǎo fǔ. zhū zéi kàng nì, zhí liú suǒ qiǎn guān jūn èr rén, suǒ diào jí gè tǔ shě, yòu zhòng zì yí wèi. chén jǐn yǐ pián yí bǎng shì, xiān gěi guān dài, dài hòu zòu qǐng chéng xí, zhòng shǐ gǎn fèn. yú èr yuè jìn bīng, jī zhǎn qiáng zéi shí yú rén, zéi bēn huí wǔ dìng. qǐ chì bù shòu chén fāng lüè, bǐ huò pián yí xíng shì, bìng yòu gè tǔ shě wǎng zuì, fán yǒu gōng zhě, jù xǔ chéng xí, zuò qí dí kài zhī qì. dì nà zhī, cì chì jiǎng lì. zéi jì bài guī, qí dǎng shāo sàn. chū, cháo wén dài qí zhòng, wèi wǔ dìng zhī fǔ fèng zhào mǔ zǐ yǐ lù, cháo tíng qiě jǐn jiǎo wǔ dìng mán zhòng. zhì shì, fèng zhào tóng qí mǔ lǜ zhòng zì huì chéng wǎng, mán mín xiāng gù cuò è, xián tóu fèng zhào jiàng. cháo wén jì wú suǒ chū, jué pǔ dù ér zǒu, guān bīng zhuī jí, fù bài zhī. cháo wén lǜ jiā nú shù rén, qǔ dào zhān yì zhōu, bēn zhì dōng chuān zhī tāng láng qìng, wèi zhuī bīng suǒ jí, zhé sǐ. quán zhòng yóu shèng, dùn jù xún diān gù cháo, liè zhài shù shí. guān bīng fēn shào jiā gōng zhī, zhū zhài xiān hòu pò, nǎi bìng lì gōng bá qí bì gǔ lǎo cháo. quán bēn dōng chuān, rù máng bù, wèi tǔ shě lù qìng suǒ zhí, zéi píng. shì yì yě, shēng qín qú zéi qiān yú rén, zhǎn shǒu èr qiān jiǔ bǎi yú jí, fú huò nán fù qiān èr bǎi yú, fǔ sàn mán dǎng èr wàn yǒu qí, duó qì xiè niú mǎ wú suàn. jié wén, quán cháo wén jiē xiāo shì, jí qí chǎn, jiā shǔ shù biān.
嘉靖七年,土舍鳳朝文作亂。殺同知以下官吏,劫州印,舉兵與尋甸賊安銓合犯雲南府,撫臣以聞。時安銓未平,朝文復起,滇中大擾。詔以右都御史伍文定為兵部尚書,提督雲、貴、川、湖軍務,調四鎮土漢官軍討賊。五月,黔國公沐紹勛疏言:「臣奉命會同巡撫等調發官軍,分道剿撫。諸賊抗逆,執留所遣官軍二人,所調集各土舍,又重自疑畏。臣謹以便宜榜示,先給冠帶,待後奏請承襲,眾始感奮。於二月進兵,擊斬強賊十餘人,賊奔回武定。乞敕部授臣方略,俾獲便宜行事,並宥各土舍往罪,凡有功者,俱許承襲,作其敵愾之氣。」帝納之,賜敕獎勵。賊既敗歸,其黨稍散。初,朝文紿其眾,謂武定知府鳳詔母子已戮,朝廷且盡剿武定蠻眾。至是,鳳詔同其母率眾自會城往,蠻民相顧錯愕,咸投鳳詔降。朝文計無所出,絕普渡而走,官兵追及,復敗之。朝文率家奴數人,取道霑益州,奔至東川之湯郎箐,為追兵所及,磔死。銓眾猶盛,遁據尋甸故巢,列寨數十。官兵分哨夾攻之,諸寨先後破,乃併力攻拔其必古老巢。銓奔東川,入芒部,為土舍祿慶所執,賊平。是役也,生擒渠賊千餘人,斬首二千九百餘級,俘獲男婦千二百餘,撫散蠻黨二萬有奇,奪器械牛馬無算。捷聞,銓、朝文皆梟示,籍其產,家屬戍邊。
shí liù nián mìng tǔ zhī fǔ qú shì zhǎng yìn. chū, fǔ yìn zì hóng wǔ yǐ lái jù zhǎng yú tǔ guān, zhèng dé jiān yǒu sī yì yǐ bì liú guān tóng zhī, tǔ zhī fǔ zhí zhuān xún bǔ zhēng liáng ér yǐ. jí fèng zhào sǐ, qú shì yǐ mǔ xí zi guān, suǒ xiá sì shí qī mǎ tóu ā tái děng, shù qǐng yǐ yìn shǔ qú shì. lì bù fù yán, xì jiù lì, yí rú qí qǐng, cóng zhī.
十六年命土知府瞿氏掌印。初,府印自洪武以來俱掌於土官,正德間有司議以畀流官同知,土知府職專巡捕、征糧而已。及鳳詔死,瞿氏以母襲子官,所轄四十七馬頭阿台等,數請以印屬瞿氏。吏部覆言,系舊例,宜如其請,從之。
sì shí èr nián, qú shì lǎo, jǔ fèng zhào qī suǒ lín zì dài. bǐ suǒ lín xí, suì shī shì gū lǐ. qú shì dà huì, nǎi shōu yì xìng ér jì zǔ rù fèng shì zōng, xié qí shēng xù guì zhōu shuǐ xī tǔ shě ān guó hēng sì chuān jiàn chāng tǔ guān fèng shì bīng lì, yù fèi suǒ lín, yǐ jì zǔ sì. bù kè, nǎi jù shū zì chēng wèi suǒ lín qiú jìn, lìng jì zǔ yì què gào zhī. jì zǔ guī, zhà chēng shòu cháo mìng xí zhí, qū mù bīng bī duó fǔ yìn. suǒ lín bào yìn bēn huì chéng, fǔ àn guān yù jiě zhī. suǒ lín guī wǔ dìng, shì shì rú gù, ér fù tīng jì zǔ liú qú shì suǒ, yú shì fù gū xián xì yì shén. suǒ lín móu zhū jì zǔ, shì xiè, jì zǔ suì dà fā bīng wéi fǔ, xíng jié hé qū lù quàn děng zhōu xiàn, shā shāng diào zhì tǔ guān wáng xīn yī děng bīng. suǒ lín fù bào yìn zǒu yún nán, xún fǔ cáo biàn xià lìng shōu yìn, dǎi qí zuǒ yòu zhèng hóng xì yù, lìng qú shì zàn lǐ fǔ shì dài jì zǔ, zé qí zì xīn.
四十二年,瞿氏老,舉鳳詔妻索林自代。比索林襲,遂失事姑禮。瞿氏大恚,乃收異姓兒繼祖入鳳氏宗,挾其甥婿貴州水西土舍安國亨、四川建昌土官鳳氏兵力,欲廢索林,以繼祖嗣。不克,乃具疏自稱為索林囚禁,令繼祖詣闕告之。繼祖歸,詐稱受朝命襲職,驅目兵逼奪府印。索林抱印奔會城,撫按官諭解之。索林歸武定,視事如故,而復聽繼祖留瞿氏所,於是婦姑嫌隙益甚。索林謀誅繼祖,事泄,繼祖遂大發兵圍府,行劫和曲、祿勸等州縣,殺傷調至土官王心一等兵。索林復抱印走雲南,巡撫曹忭下令收印,逮其左右鄭竤系獄,令瞿氏暫理府事;貸繼祖,責其自新。
sì shí sì nián tiān shè fǔ tōng pàn yī yuán. sì shí wǔ nián zhú wǔ dìng xīn chéng chéng, xún fǔ lǚ guāng xún qiǎn zhèng hóng huí fǔ fù yè. zhèng hóng zhě, qián wèi suǒ lín móu shā jì zǔ zhě yě. jì zǔ zhí ér shā zhī, jiū zhòng gōng xīn chéng. lín ān tōng pàn hú wén xiǎn dū bǎi hù lǐ áo tǔ shě wáng dé lóng wǎng yuán, zhì jī xī zi ài, yù fú, áo jí dé lóng jù sǐ. qiān shì zhāng zé dū xún diān bīng èr qiān yú chí jiù, yì bài, zé jí qiān hù liú yù bèi zhí. zhèn xún guān cù zhū dào bīng bìng jìn, bī jì zǔ dōng shān zhài, wéi zhī. jì zǔ jù, xié zé jí suǒ lín zǒu zhào gū. yǐ, fù shā zé. guān jūn zhuī zhī jí, yóu zhí lēi dù guò jiāng, qū sì chuān, yī dōng chuān fù jiā ā kē děng. xún àn liú sī wèn yǐ zhuàng wén, chì yún nán sì chuān huì bīng tǎo zéi.
四十四年添設府通判一員。四十五年築武定新城成,巡撫呂光洵遣鄭竤回府復業。鄭竤者,前為索林謀殺繼祖者也。繼祖執而殺之,糾眾攻新城。臨安通判胡文顯督百戶李鰲、土舍王德隆往援,至雞溪子隘,遇伏,鰲及德隆俱死。僉事張澤督尋甸兵二千餘馳救,亦敗,澤及千戶劉裕被執。鎮巡官促諸道兵並進,逼繼祖東山寨,圍之。繼祖懼,攜澤及索林走照姑。已,復殺澤。官軍追之急,由直勒渡過江,趨四川,依東川婦家阿科等。巡按劉思問以狀聞,敕雲南、四川會兵討賊。
chū, jì zǔ zhī zǒu dōng chuān yě, tǔ guān fèng shì yǔ zhī tōng. yǐ ér jiàn diān shǔ guān jūn yǔ tǔ shě lù shào xiān děng bīng jiē huì, nǎi bèi jì zǔ, fā zú qī qiān rén lái yuán, jì zǔ yì qióng. zéi shuài zhě sè fù shào xiān yíng jiàng, zhǎn jì zǔ yǐ xiàn. yáo xiàn tǔ guān gāo jì xiān fù qín qí yú dǎng, yáo ān fǔ tóng zhī gāo qīn jí dì jūn, móu zhǔ zhào shì jié děng jiē fú zhū. shǒu chén yì gǎi shè liú guān, yóu bù yù jué fèng shì, shòu suǒ lín zhī shǔ fèng lì zi sī yáo jīng lì, gěi zhuāng bǎi yú. fèng lì yǐ bù dé zhī fǔ yuàn wàng, yīn jié sì chuān qī zhōu jí shuǐ xī xuān wèi ān guó hēng móu zuò luàn. liú guān zhī fǔ liú zōng yín qiǎn yù zhī, bù tīng, suì jù zhòng chēng sī yáo zhī fǔ, yè xí fǔ chéng. chéng zhōng yán bèi bù néng rù, tuì tún lǔ xū. zōng yín yè chū bīng, kǎn qí yíng, zéi kuì, zhuī zhì mǎ cì shān, qín fèng lì, fú zhū.
初,繼祖之走東川也,土官鳳氏與之通。已而見滇、蜀官軍與土舍祿紹先等兵皆會,乃背繼祖,發卒七千人來援,繼祖益窮。賊帥者色赴紹先營降,斬繼祖以獻。姚縣土官高繼先復擒其餘黨,姚安府同知高欽及第鈞,謀主趙士傑等皆伏誅。守臣議改設流官,猶不欲絕鳳氏,授索林支屬鳳歷子思堯經歷,給莊百餘。鳳歷以不得知府怨望,陰結四川七州及水西宣慰安國亨謀作亂。流官知府劉宗寅遣諭之,不聽,遂聚眾稱思堯知府,夜襲府城。城中嚴備不能入,退屯魯墟。宗寅夜出兵,砍其營,賊潰,追至馬刺山,擒鳳歷,伏誅。
wàn lì sān shí wǔ nián, jì zǔ zhí ā kè jiǔ xǐ jīn shā jiāng wài, zéi dǎng zhèng jǔ děng yòu ā kè zuò luàn, yīn jié jiāng wài huì chuān zhū mán, zhí xiàn wǔ dìng, dà sì jié lüè. lián pò yuán móu luó cì zhū chéng, suǒ fǔ yìn. huì liú guān zhī fǔ xié yìn huì chéng, bù néng dé. zéi yǐ wú yìn nán hào zhào, jié tuī guān, qǐng guān dài yìn xìn. zhèn fǔ yǐ bīng wèi jí, jù, chāi rén yǐ fǔ yìn shòu zhī. zéi tuì rù wǔ dìng, lì ā kè wèi zhī fǔ. zhèn fǔ diào jí tǔ bīng, fēn wǔ lù jìn jiǎo, kè fù wǔ dìng yuán móu luó cì lù fēng sōng míng děng zhōu xiàn, qín ā kè jí qí dǎng zhì jīng shī, lì yú shì. wǔ dìng píng, suì xī zhì liú guān.
萬曆三十五年,繼祖侄阿克久徙金沙江外,賊黨鄭舉等誘阿克作亂,陰結江外會川諸蠻,直陷武定,大肆劫掠。連破元謀、羅次諸城,索府印。會流官知府攜印會城,不能得。賊以無印難號召,劫推官,請冠帶、印信。鎮撫以兵未集,懼,差人以府印授之。賊退入武定,立阿克為知府。鎮撫調集土兵,分五路進剿,克復武定、元謀、羅次、祿豐、嵩明等州縣,擒阿克及其黨至京師,礫於市。武定平,遂悉置流官。
xún diān, gǔ diān guó dì, cì mán jū zhī, hào zhòng zā yì yuán bù, hòu wèi wū mán yì sī dīng suǒ duó, hào sī dīng bù. méng shì wèi xún diān, zhì duàn shì, gǎi rén dé bù. yuán chū, zhì rén dé wàn hù, hòu gǎi fǔ. hóng wǔ shí wǔ nián dìng yún nán, rén dé tǔ guān ā kǒng děng gòng mǎ jí fāng wù, gǎi wèi xún diān jūn mín fǔ. shí liù nián, tǔ guān ān yáng lái cháo, gòng mǎ jí hǔ pí zhān shān děng wù, zhào cì yī fú jǐn qǐ chāo dìng. shí qī nián yǐ xún diān tǔ guān shā chēn wèi zhī fǔ. èr shí sān nián zhì mù mì guān shǒu yù qiān hù suǒ yú xún diān zhī diān tóu yì lóng yì, yòu zhì tún tián suǒ yú diān tóu lǐ guǒ mǎ lǐ, lián luò gēng zhǒng, yǐ wèi biān bèi. shì hòu, tǔ guān jiē àn qī rù gòng.
尋甸,古滇國地,A1刺蠻居之,號仲紥溢源部,後為烏蠻裔斯丁所奪,號斯丁部。蒙氏為尋甸,至段氏,改仁德部。元初,置仁德萬戶,後改府。洪武十五年定雲南,仁德土官阿孔等貢馬及方物,改為尋甸軍民府。十六年,土官安陽來朝,貢馬及虎皮、氈衫等物,詔賜衣服、錦綺、鈔錠。十七年以尋甸土官沙琛為知府。二十三年置木密關守御千戶所於尋甸之甸頭易龍驛,又置屯田所於甸頭裡果馬里,聯絡耕種,以為邊備。是後,土官皆按期入貢。
chéng huà shí èr nián, bīng bù zòu, tǔ guān shè rén ān xuān jù zhòng shā lüè, mìng zhèn shǒu guān xiāng jī fǔ bǔ. shí sì nián, tǔ zhī fǔ ān chéng sǐ, xiōng dì zhēng xí, suì gǎi zhì liú guān. jiā jìng liù nián, ān quán zuò luàn, nǎi tǔ shě zhī shī zhí zhě yě, qīn lüè sōng míng mù mì yáng lín děng chù. xún fǔ fù xí xí shǒu xún guān tǎo zhī, dà bài, zéi suì xiàn xún diān sōng míng, shā zhǐ huī wáng shēng táng gōng děng, zhī fǔ mǎ xìng lǔ qì chéng zǒu. shí wǔ dìng fèng cháo wén pàn, quán yǔ zhī hé, jiǔ zhī fú zhū, shì xiáng qián chuán.
成化十二年,兵部奏,土官舍人安宣聚眾殺掠,命鎮守官相機撫捕。十四年,土知府安晟死,兄弟爭襲,遂改置流官。嘉靖六年,安銓作亂,乃土舍之失職者也,侵掠嵩明、木密、楊林等處。巡撫傅習檄守巡官討之,大敗,賊遂陷尋甸、嵩明,殺指揮王升、唐功等,知府馬性魯棄城走。時武定鳳朝文叛,銓與之合,久之伏誅,事詳前傳。
lì jiāng, nán zhào méng shì zhì lì shuǐ jié dù. sòng shí mó xiē mán méng cù jù zhī. yuán chū, zhì chá hǎn zhāng xuān wèi sī. zhì yuán zhōng, gǎi zhì lì jiāng lù jūn mín zǒng guǎn fǔ, hòu gǎi xuān fǔ sī. hóng wǔ shí wǔ nián zhì lì jiāng fǔ. shí liù nián, mán zhǎng mù dé lái cháo gòng mǎ, yǐ mù dé wèi zhī fǔ, luó kè wèi lán zhōu zhī zhōu. shí bā nián, jù jīn tǔ qiú ā nú cōng pàn, jié shí mén guān, qiān hù pǔ quán zhàn sǐ. jí ān hóu lù zhòng hēng lǜ zhǐ huī lǐ róng zhèng xiáng tǎo zhī, zéi zhàn bài, dùn rù shān gǔ, bǔ huò zhū zhī. shí mù dé cóng zhēng, yòu cóng xī píng hóu mù yīng zhēng jǐng dōng dìng biān, jiē yǒu gōng, yǔ shì xí. èr shí sì nián, mù dé sǐ, zi chū dāng xí. chū shǒu jù jīn zhōu shí mén guān, yǔ xī fān jiē jìng. jì xí zhí, yīng qǐng yǐ chū dì kuī wèi qiān fū zhǎng, dài shǒu shí mén, cóng zhī. èr shí liù nián shí yuè, xī píng hóu mù chūn zòu, lì jiāng tǔ mín měi suì shū bái jīn qī bǎi liù shí liǎng, jiē mó xiē dòng suǒ chǎn, mín yǐ mǎ yì jīn, bù ān zhēn wěi, qǐng lìng yǐ mǎ dài shū, cóng zhī. sān shí nián gǎi wèi lì jiāng jūn mín fǔ, cóng chūn qǐng yě. yǒng lè shí liù nián, jiǎn xiào páng wén yù yán, běn fǔ jí bǎo shān jù jīn tōng ān lán zhōu sì zhōu guī huà rì jiǔ, qǐng jiàn xué xiào, cóng zhī.
麗江,南詔蒙氏置麗水節度。宋時麽些蠻蒙醋據之。元初,置茶罕章宣慰司。至元中,改置麗江路軍民總管府,後改宣撫司。洪武十五年置麗江府。十六年,蠻長木德來朝貢馬,以木德為知府,羅克為蘭州知州。十八年,巨津土酋阿奴聰叛,劫石門關,千戶浦泉戰死。吉安侯陸仲亨率指揮李榮、鄭祥討之,賊戰敗,遁入山谷,捕獲誅之。時木德從征,又從西平侯沐英征景東、定邊,皆有功,予世襲。二十四年,木德死,子初當襲。初守巨津州石門關,與西番接境。既襲職,英請以初弟虧為千夫長,代守石門,從之。二十六年十月,西平侯沐春奏,麗江土民每歲輸白金七百六十兩,皆麽些洞所產,民以馬易金,不諳真偽,請令以馬代輸,從之。三十年改為麗江軍民府,從春請也。永樂十六年,檢校龐文郁言,本府及寶山、巨津、通安、蘭州四州歸化日久,請建學校,從之。
xuān dé wǔ nián, lì jiāng fǔ zòu làng cāng jiāng zhài mán zhě bǎo děng jù zhòng jié lüè. qián guó gōng mù chéng wěi guān fǔ yù, bù fú, bù yì zài xíng zhāo fǔ. yǐ, lán zhōu tǔ guān luó yá děng zòu, zhě bǎo jù mìng, qǐng fā bīng tǎo zhī. dì mìng qián guó gōng jí yún nán sān sī xiāng jī xíng, wù yuán xì gù jī biàn mán mín. zhèng tǒng wǔ nián, cì zhī fǔ mù sēn gào mìng, jiā shòu dà zhōng dài fū zī zhì shǎo yǐn, yǐ zhēng lù chuān gōng yě. chéng huà shí yī nián, zhī fǔ mù qīn zòu, hè qìng qiān fū zhǎng zhào xián lǚ jiū qún zéi yuè jìng shā lüè, qǐ diào páng wèi guān jūn qín jiǎo, mìng yí zhī shǒu chén jì huà. jiā jìng sān shí jiǔ nián, zhī fǔ mù gāo jìn zhù diàn gōng yín èr qiān bā bǎi liǎng, zhào jiā wén zhí sān pǐn fú sè, gěi gào mìng. sì shí nián yòu jìn mù zhí yín èr qiān bā bǎi liǎng, zhào jìn yī jí, shòu yà zhōng dài fū, gěi gào mìng.
宣德五年,麗江府奏浪滄江寨蠻者保等聚眾劫掠。黔國公沐晟委官撫諭,不服,部議再行招撫。已,蘭州土官羅牙等奏,者保拒命,請發兵討之。帝命黔國公及雲南三司相機行,勿緣細故激變蠻民。正統五年,賜知府木森誥命,加授大中大夫資治少尹,以征麓川功也。成化十一年,知府木嶔奏,鶴慶千夫長趙賢屢糾群賊越境殺掠,乞調旁衛官軍擒剿,命移知守臣計畫。嘉靖三十九年,知府木高進助殿工銀二千八百兩,詔加文職三品服色,給誥命。四十年又進木植銀二千八百兩,詔進一級,授亞中大夫,給誥命。
wàn lì sān shí yī nián, xún àn yù shǐ sòng xìng zǔ zòu: shuì shǐ nèi jiān yáng róng yù zé lì jiāng tǔ guān tuì dì, tīng cǎi. qiè yǐ lì jiāng zì tài zǔ lìng mù shì shì guān, shǒu shí mén yǐ jué xī yù, shǒu tiě qiáo yǐ duàn tǔ bō, diān nán jí wèi píng fān. jīn shǐ tuì dì tīng cǎi, bì shī yuǎn mán zhī xīn. jí lìng tīng yù, yǐ shǐ guó jiā suì suì yǒu tǔ fān zhī fáng tǎng huò bù tīng, qǐ dú yǒu shāng guó tǐ. shū shàng, shì dé qǐn.
萬曆三十一年,巡按御史宋興祖奏:「稅使內監楊榮欲責麗江土官退地,聽采。竊以麗江自太祖令木氏世官,守石門以絕西域,守鐵橋以斷吐蕃,滇南藉為屏藩。今使退地聽采,必失遠蠻之心。即令聽諭,已使國家歲歲有吐藩之防;倘或不聽,豈獨有傷國體。」疏上,事得寢。
sān shí bā nián, zhī fǔ mù zēng yǐ zhēng mán jūn xìng, zhù xiǎng yín èr wàn yú liǎng, qǐ bǐ běi shèng tǔ shě gāo guāng yù lì, jiā jí. bù fù cì sān pǐn fú sè, xún àn yù shǐ hé qí wéi yuè, qǐng duó xīn ēn, cóng zhī. sì shí qī nián, zēng fù shū yín yī wàn zhù liáo xiǎng. tài chāng yuán nián, lù zēng gōng, shǎng bái jīn biǎo lǐ, qí zi yì jí shě mù gè shǎng yín bì yǒu chà. tiān qǐ èr nián, zēng yǐ bìng gào, jiā shòu zuǒ cān zhèng zhì shì. wǔ nián, tè gěi zēng gào mìng, yǐ jīng qí zhōng. yún nán zhū tǔ guān, zhī shī shū hǎo lǐ shǒu yì, yǐ lì jiāng mù shì wèi shǒu yún.
三十八年,知府木增以征蠻軍興,助餉銀二萬餘兩,乞比北勝土舍高光裕例,加級。部覆賜三品服色,巡按御史劾其違越,請奪新恩,從之。四十七年,增復輸銀一萬助遼餉。泰昌元年,錄增功,賞白金表里,其子懿及舍目各賞銀幣有差。天啟二年,增以病告,加授左參政致仕。五年,特給增誥命,以旌其忠。雲南諸土官,知詩書好禮守義,以麗江木氏為首雲。
yuán jiāng, gǔ xī nán yí jí biān jìng, yuē huì lóng diān, yòu míng yīn yuǎn bù. nán zhào méng shì yǐ shǔ yín shēng jié dù, xǐ bái mán sū zhāng zhōu duàn děng shí xìng shù zhī. yòu kāi wēi yuǎn děng chù, zhì wēi yuǎn mù jiā. hòu hé ní qīn jù qí dì. sòng shí, nóng zhì gāo zhī dǎng cuàn jū yú cǐ, hé ní yòu kāi luó pán diān jū zhī, hòu wèi mó xiē tú mán ā bó zhū bù suǒ jù. yuán shí nèi fù. zhì yuán zhōng, zhì yuán jiāng wàn hù fǔ. hòu yú wēi yuǎn gèng zhì yuán jiāng lù, lǐng luó pán mǎ lóng děng shí èr bù, shǔ lín ān guǎng xī yuán jiāng děng chù xuān wèi sī.
元江,古西南夷極邊境,曰惠籠甸,又名因遠部。南詔蒙氏以屬銀生節度,徙白蠻蘇、張、周、段等十姓戍之。又開威遠等處,置威遠〈目夾〉。後和泥侵據其地。宋時,儂智高之黨竄居於此,和泥又開羅槃甸居之,後為麽些、徒蠻、阿僰諸部所據。元時內附。至元中,置元江萬戶府。後於威遠更置元江路,領羅槃、馬籠等十二部,屬臨安、廣西、元江等處宣慰司。
hóng wǔ shí wǔ nián gǎi yuán jiāng fǔ. shí qī nián, tǔ guān nà zhí lái cháo gòng xiàng, yǐ nà zhí wèi yuán jiāng zhī fǔ, cì xí yì guān dài. shí bā nián zhì yīn yuǎn luó bì diān zhǎng guān sī lì zhī, yǐ tǔ qiú bái wén yù wèi fù zhǎng guān. èr shí nián qiǎn jīng lì yáng dà yòng wǎng yuán jiāng děng fǔ liàn bīng, shí bǎi yí lǚ wèi biān huàn, dì yù fā bīng píng zhī gù yě. èr shí liù nián zhì yuán jiāng fǔ rú xué. èr shí qī nián, zhī fǔ nà róng jí bái wén yù děng lái cháo gòng.
洪武十五年改元江府。十七年,土官那直來朝貢象,以那直為元江知府,賜襲衣冠帶。十八年置因遠羅必甸長官司隸之,以土酋白文玉為副長官。二十年遣經歷楊大用往元江等府練兵,時百夷屢為邊患,帝欲發兵平之故也。二十六年置元江府儒學。二十七年,知府那榮及白文玉等來朝貢。
yǒng lè sān nián, róng fù rù cháo gòng. dì hòu jiā cì yǔ, suì gǎi wèi yuán jiāng jūn mín fǔ, gěi zhī yìn xìn. róng qǐng gōng lǜ bīng jí kuì yùn, wǎng gōng bā bǎi, dì jiā láo zhī. yuán jiāng fǔ yòu zòu, shí píng zhōu luò jiā qiáo, měi suì jiāng shuǐ chōng huài, zhǐ lìng běn fǔ xiū lǐ, mín bù kān, qǐ mìng shí píng zhōu xié zhì, cóng zhī. jiǔ nián, nà róng lǜ tóu mù rén děng lái cháo, gòng mǎ jí jīn yín qì, cì yǔ rú lì. shí èr nián, gù tǔ zhī fǔ nà zhí zi nà bāng rù gòng fāng wù.
永樂三年,榮復入朝貢。帝厚加賜予,遂改為元江軍民府,給之印信。榮請躬率兵及饋運,往攻八百,帝嘉勞之。元江府又奏,石屏州洛夾橋,每歲江水沖壞,止令本府修理,民不堪,乞命石屏州協治,從之。九年,那榮率頭目人等來朝,貢馬及金銀器,賜予如例。十二年,故土知府那直子那邦入貢方物。
xuān dé wǔ nián, qián guó gōng mù chéng zòu, yuán jiāng tǔ zhī fǔ nà zhōng, bèi zéi dāo zhèng dāo lóng děng fén qí xiè yǔ jí jīng lì yìn xìn. jīn huò dāo lóng dāo qià fù jīng, qǐ rú yǒng lè gù shì, fā liáo dōng ān zhì, yǐ jǐng biān yí, cóng zhī. mìng lǐ bù zhù yìn gěi zhī. zhèng tǒng yuán nián, yīn yuǎn luó bì diān zhǎng guān sī qiǎn rén lái cháo gòng mǎ. zhèng dé èr nián yǐ nà duān xí tǔ zhī fǔ.
宣德五年,黔國公沐晟奏,元江土知府那忠,被賊刀正、刀龍等焚其廨宇及經歷印信。今獲刀龍、刀洽赴京,乞如永樂故事,發遼東安置,以警邊夷,從之。命禮部鑄印給之。正統元年,因遠羅必甸長官司遣人來朝貢馬。正德二年以那端襲土知府。
jiā jìng èr shí wǔ nián, tǔ shě nà jiàn shā qí zhí tǔ zhī fǔ nà xiàn, duó qí yìn, bìng shōu yīn yuǎn yì yìn jì. xún fǔ yīng dà yóu yǐ wén, mìng zhèn xún guān fā bīng jiǎo zhī. èr shí jiǔ nián, nà jiàn jù, mì yuē jiāo mán wǔ wén yuān móu luàn. fǔ àn guān hú kuí lín yīng jī, zǒng bīng guān mù cháo bì yǐ wén, qǐng yǐ fù shǐ lǐ wéi cān zhèng hú yáo shí dū bīng jiǎo zhī, zhì kě. nà jiàn yì zòng bīng gōng lüè cūn zhài. mù cháo bì yǔ xún fǔ shí jiǎn diào wǔ dìng běi shèng yì zuǒ děng tǔ hàn bīng, fēn wǔ shào. diào bīng jì jí, cháo bì yǔ jiǎn zhù lín ān, fēn bù jìn bīng. pò mù lóng zhài, jiàng gān zhuāng, zéi shì jiàn cù. nà jiàn qiǎn jīng lì zhāng wéi jí shēng rú shù rén yì nán xiàn jiān dū wáng yǎng hào suǒ qǐ xiáng. shí zuǒ bù zhèng xú yuè yǐ dū xiǎng zhì nán xiàn, yuè yū àn, wén wéi yán, wèi jiàn chéng jì qióng, nǎi yuē yì rì jīn jiàn miàn fù chū chéng lái jiàng. zuǒ yòu xián wèi yí zhà bù kě xìn, yuè bù tīng, rú qī qīn lǜ bǎi rén wǎng chéng xià shòu xiáng. jiàn zòng xiàng mǎ yí bīng tū chū chōng zhī, yuè jí zuǒ yòu jiē sǐ. xún àn zhào bǐng rán yǐ wén, bìng cān cháo bì jiǎn jí yǎng hào děng shī shì zuì. dì jiàng chì qiè zé, chǐ jiǎn zhí, yǎng hào děng gè zhù fèng, kè qī bǔ zéi shú zuì. cháo bì yǔ jiǎn nǎi dū jí wǔ shào bīng, huán yuán jiāng ér bì. lìng nán xiàn shào dū bīng dù jiāng gōng chéng, xuǎn lù tōng shào gān zhuāng shào gè jīng zú èr qiān zuǒ zhī. nà jiàn zhī èr shào jīng zú xī guī nán xiàn, qián qiǎn bīng xiàng chéng xū chōng lù tōng shào. guān bīng bù yì zéi zhì, cāng cù shāo yíng zǒu. jiān dū hǎo wéi yuè bēn rù gān zhuāng shào, gān zhuāng yì dà kuì, dū shào lǐ wéi yì dùn, wéi yú nán xiàn bī chéng ér jūn. wǔ dìng nǚ tǔ guān qú shì níng zhōu tǔ shě lù shào xiān guǎng nán nóng bīng tóu mù lù yǒu rén xián hèn nà jiàn qiāng zhǔ duó dí, shì sǐ bù tuì. dū shào wáng yǎng hào yīn jī jiǎng zhī, yì rì gǔ zào gōng chéng, zéi dà bài, bì mén bù chū. guān bīng wéi zhī, jiàn qǐ xiáng. guān bīng chéng xú yuè zhī bài, bù yīng. chéng zhōng xī wū ér cuàn, dòu mǐ yín sān sì qián. shí zhàng dú qǐ, dà bīng nǎi fù chè, qī qiū mò zhēng zhī, cháo bì yǐ shì wén. dì dìng èr shào shī shì zhū chén zuì, xíng fǔ chén hòu shǎng qú shì lù shào xiān lù yǒu rén děng, chì cháo bì huì tóng xīn fǔ chén bào xiàng xián jiū bīng tǎo zéi.
嘉靖二十五年,土舍那鑒殺其侄土知府那憲,奪其印,並收因遠驛印記。巡撫應大猷以聞,命鎮巡官發兵剿之。二十九年,那鑒懼,密約交蠻武文淵謀亂。撫按官胡奎、林應箕,總兵官沐朝弼以聞,請以副使李維、參政胡堯時督兵剿之,制可。那鑒益縱兵攻掠村寨。沐朝弼與巡撫石簡調武定、北勝、亦佐等土、漢兵,分五哨。調兵既集,朝弼與簡駐臨安,分部進兵。破木龍寨,降甘莊,賊勢漸蹙。那鑒遣經歷張維及生儒數人詣南羨監督王養浩所乞降。時左布政徐樾以督餉至南羨,樾迂暗,聞維言,謂鑒誠計窮,乃約翼日今鑒面縛出城來降。左右咸謂夷詐不可信,樾不聽,如期親率百人往城下受降。鑒縱象馬夷兵突出沖之,樾及左右皆死。巡按趙炳然以聞,並參朝弼、簡及養浩等失事罪。帝降敕切責,褫簡職,養浩等各住俸,剋期捕賊贖罪。朝弼與簡乃督集五哨兵,環元江而壁。令南羨哨督兵渡江攻城,選路通哨、甘莊哨各精卒二千佐之。那鑒知二哨精卒悉歸南羨,潛遣兵象乘虛沖路通哨。官兵不意賊至,倉猝燒營走。監督郝維岳奔入甘莊哨,甘莊亦大潰,督哨李維亦遁,惟余南羨逼城而軍。武定女土官瞿氏、寧州土舍祿紹先、廣南儂兵頭目陸友仁咸恨那鑒戕主奪嫡,誓死不退。督哨王養浩因激獎之,翼日鼓譟攻城,賊大敗,閉門不出。官兵圍之,鑒乞降。官兵懲徐樾之敗,不應。城中析屋而爨,斗米銀三四錢。時瘴毒起,大兵乃復撤,期秋末征之,朝弼以事聞。帝定二哨失事諸臣罪,行撫臣厚賞瞿氏、祿紹先、陸友仁等,敕朝弼會同新撫臣鮑象賢鳩兵討賊。
sān shí èr nián, xiàng xián zhì zhèn, diào jí tǔ hàn bīng qī wàn rén, guǎng jí liáng yùn, kè qī fēn shào jìn jiǎo yuán jiāng, wèi bì qǔ jì. nà jiàn jù, fú yào sǐ. xiàng xián xí bǎi hù wāng fǔ rù chéng, fǔ yù qí zhòng, qín qí zéi shǒu, jí qiāng tǔ guān nà xiàn zhī ā zhuō, shā bù zhèng xú yuè zhī guāng lóng guāng sè děng, jiē zhǎn shǒu yǐ xiàn. jiàn zi shù shū suǒ zhàn nà qí fēng luán děng cūn zhài, bìng chū suǒ lüè zhèn yuán fǔ yìn, nà xiàng shí èr zhī, shū lǚ suì bū fù. xiàng xián mìng guān mín tuī nà shì dāng lì zhě, zhòng jǔ qián tǔ guān nà duān cóng sūn cóng rén. xiàng xián shū yán qí zhuàng, qǐng fèi shù, dài qí sǐ, mìng cóng rén zàn tǒng qí zhòng, jiā wāng fǔ yǐ qiān hù zhí, cóng zhī. wàn lì shí sān nián yǐ yuán jiāng tǔ shě nà shù zhāo xiáng chē lǐ gōng, xǔ xí zǔ zhí, shǎng yín bì. lǐng zhǎng guān sī yī, yuē yīn yuǎn luó bì diān.
三十二年,象賢至鎮,調集土、漢兵七萬人,廣集糧運,剋期分哨進剿元江,為必取計。那鑒懼,伏藥死。象賢檄百戶汪輔入城,撫諭其眾,擒其賊首,及戕土官那憲之阿捉,殺布政徐樾之光龍、光色等,皆斬首以獻。鑒子恕輸所占那旂、封鑾等村寨,並出所掠鎮沅府印,納象十二隻,輸屢歲逋賦。象賢命官民推那氏當立者,眾舉前土官那端從孫從仁。象賢疏言其狀,請廢恕,貸其死,命從仁暫統其眾,加汪輔以千戶職,從之。萬曆十三年以元江土舍那恕招降車裡功,許襲祖職,賞銀幣。領長官司一,曰因遠羅必甸。
yǒng chāng, gǔ āi láo gù. hàn wǔ dì shí, zhì bù wéi xiàn. dōng hàn zhì lán cāng jùn, xún gǎi yǒng chāng jùn. táng shǔ yáo zhōu, hòu wèi nán zhào méng shì suǒ jù, lì duàn shì gāo shì jiē wèi yǒng chāng fǔ. yuán chū, yú yǒng chāng lì sān qiān hù suǒ, lì dà lǐ wàn hù fǔ. zhì yuán jiān zhì yǒng chāng zhōu, xún wèi fǔ, lì dà lǐ lù, zhì jīn chǐ děng chù xuān fǔ sī zhì. hóng wǔ shí wǔ nián dìng yún nán, lì jīn chǐ wèi. yǐ yuán yún nán yòu chéng guān yīn bǎo wèi jīn chǐ zhǐ huī shǐ, cì xìng míng lǐ guān. shí liù nián, yǒng chāng zhōu tǔ guān shēn bǎo lái cháo, zhào cì jǐn èr pǐ zhī jīn wén qǐ èr pǐ yī yī xí jí sà huā yín dài xuē wà. shí qī nián yǐ shēn bǎo wèi yǒng chāng fǔ tóng zhī. sì yuè, jīn chǐ tǔ guān duàn huì qiǎn bǎ shì jí qí zǐ dì lái gòng, cì qǐ bó chāo yǒu chà. zhì shī diàn zhǎng guān sī, yǐ tǔ qiú ā gàn wèi fù zhǎng guān, cì guān dài.
永昌,古哀牢固。漢武帝時,置不韋縣。東漢置瀾滄郡,尋改永昌郡。唐屬姚州,後為南詔蒙氏所據,歷段氏、高氏皆為永昌府。元初,於永昌立三千戶所,隸大理萬戶府。至元間置永昌州,尋為府,隸大理路,置金齒等處宣撫司治。洪武十五年定雲南,立金齒衛。以元雲南右丞觀音保為金齒指揮使,賜姓名李觀。十六年,永昌州土官申保來朝,詔賜錦二匹、織金文綺二匹、衣一襲及鈒花銀帶、鞾襪。十七年以申保為永昌府同知。四月,金齒土官段惠遣把事及其子弟來貢,賜綺帛鈔有差。置施甸長官司,以土酋阿干為副長官,賜冠帶。
shí bā nián zhì jīn chǐ wèi zhǐ huī shǐ sī. èr shí nián, qiǎn shǐ yù jīn chǐ wèi zhǐ huī chǔ jié yán wǔ lǐ guān yuē: jīn chǐ yuǎn zài biān jiǎo, tǔ mín bù zūn lǐ fǎ. ěr zhǐ huī lǐ guān chù shì kuān hòu, míng bō mán zhōng, wèi zhū mán suǒ ài. rán qí xià duō shì gōng fàng zì, yǒu guāi jūn lǜ, gù tè mìng jié wǔ fǔ zhī. guān zhī kuān, kě yǐ suī yuǎn jié wǔ zhī yán, kě yǐ yù xià. chì zhì, qí zhěng liàn zhū jūn, yǐ guān wài biàn.
十八年置金齒衛指揮使司。二十年,遣使諭金齒衛指揮儲傑、嚴武、李觀曰:「金齒遠在邊徼,土民不遵禮法。爾指揮李觀處事寬厚,名播蠻中,為諸蠻所愛。然其下多恃功放恣,有乖軍律,故特命傑、武輔之。觀之寬,可以綏遠;傑、武之嚴,可以馭下。敕至,其整練諸軍,以觀外變。」
èr shí sān nián bà yǒng chāng fǔ, gǎi jīn chǐ wèi wèi jūn mín zhǐ huī shǐ sī. shí xī píng hóu mù yīng yán, yǒng chāng jū mín xiān shǎo, yí yǐ fǔ wèi hé wèi jūn mín shǐ sī, cóng zhī. zhì fèng xī zhǎng guān sī, yǐ yǒng chāng fǔ tōng pàn ā fèng wèi zhǎng guān. èr shí sì nián zhì yǒng píng wèi. yǒng lè yuán nián, cì jīn chǐ tǔ guān bǎi hù wāng yòng chāo yī bǎi dìng cǎi bì sì biǎo lǐ, yǐ xī píng hóu mù chéng qiǎn yòng zhāo ān hǎn de fǎ, gù shǎng zhī. hóng xī yuán nián, jīn chǐ jūn mín zhǐ huī sī jí téng chōng shǒu yù qiān hù suǒ děng tǔ guān gòng mǎ, cì chāo bì.
二十三年罷永昌府,改金齒衛為軍民指揮使司。時西平侯沐英言,永昌居民鮮少,宜以府衛合為軍民使司,從之。置鳳溪長官司,以永昌府通判阿鳳為長官。二十四年置永平衛。永樂元年,賜金齒土官百戶汪用鈔一百錠、彩幣四表里,以西平侯沐晟遣用招安罕的法,故賞之。洪熙元年,金齒軍民指揮司及騰衝守御千戶所等土官貢馬,賜鈔幣。
xuān dé wǔ nián shè jīn chǐ jūn mín zhǐ huī shǐ sī téng chōng zhōu, zhì tǔ zhī zhōu yī yuán. shí téng chōng shǒu yù suǒ tǔ guān fù qiān hù zhāng míng yán, qí dì yuǎn zài jí biān, lù chuān xuān wèi sī rèn fā bù shí qīn rǎo, qǐ shè zhōu zhì. dì cóng zhī, jí yǐ míng wèi téng chōng zhī zhōu. bā nián zhì téng chōng zhōu kù káng guān kù dāo guān kù lēi guān gǔ yǒng èr guān. xiān shì, téng chōng zhōu zòu, běn zhōu lù tōng lù chuān miǎn diān zhū chù, rén mín táo xǐ zhě duō, yǒu wù chà fā gòng xiàn. jiù sì bǎi fū zhǎng lì téng chōng qiān hù suǒ, qí kù káng guān děng wǔ chù, jiē jūn mín jiān shǒu. jīn sì bǎi fū yǐ lì běn zhōu, zhǐ zhōu mín shǒu zhī. qǐ yú wǔ chù zhì xún jiǎn sī, yǐ tǔ jūn yǐn hēi zhāng bǎo lǐ fǔ guō jié děng wèi xún jiǎn. zhèng tǒng èr nián yǐ fēi é gé zhī. jiā jìng yuán nián fù shè yǒng chāng jūn mín fǔ. lǐng zhōu yī xiàn èr. qí zhǎng guān sī èr, yuē shī diàn, yuē fèng xī.
宣德五年設金齒軍民指揮使司騰衝州,置土知州一員。時騰衝守御所土官副千戶張銘言,其地遠在極邊,麓川宣慰思任發不時侵擾,乞設州治。帝從之,即以銘為騰衝知州。八年置騰衝州庫扛關、庫刀關、庫勒關、古涌二關。先是,騰衝州奏,本州路通麓川、緬甸諸處,人民逃徙者多,有誤差發貢獻。舊四百夫長隸騰衝千戶所,其庫扛關等五處,皆軍民兼守。今四百夫已隸本州,止州民守之。乞於五處置巡檢司,以土軍尹黑、張保、李輔、郭節等為巡檢。正統二年以非額革之。嘉靖元年復設永昌軍民府。領州一、縣二。其長官司二,曰施甸,曰鳳溪。
xīn huà, běn mǎ lóng tā láng èr diān, ā bó zhū bù mán jù zhī. yuán xiàn zōng shí nèi fù, lì wèi èr qiān hù suǒ, lì níng zhōu wàn hù fǔ. zhì yuán jiān, yǐ mǎ lóng děng diān guǎn mín guān bìng yú tā láng diān, zhì sī, lì yuán jiāng lù. hóng wǔ chū, gǎi míng mǎ lóng tā láng diān zhǎng guān sī, zhí lì yún nán bù zhèng sī. hòu shēng wèi xīn huà zhōu. shí qī nián yǐ pǔ cì wèi mǎ lóng tā láng diān fù zhǎng guān. xuān dé bā nián, gù zhǎng guān pǔ cì dì tǔ shě pǔ níng děng lái cháo, gòng mǎ, cì chāo bì. bā yuè, qián guó gōng mù chéng zòu, mó shā lēi zhài wàn fū zhǎng dāo wèng jí dì dāo juàn jiū mán bīng qīn zhàn mǎ lóng tā láng diān zhǎng guān sī yá mén, shā lüè rén mín, qǐng qiǎn dū du tóng zhī mù áng tǎo zhī. dì mìng qiǎn rén fǔ yù, dàn dé dāo wèng, wú rǎo píng mín. zhèng tǒng èr nián, chéng děng zòu wèng bù fú zhāo fǔ, qǐng diào fù jìn guān tǔ bīng, lìng dū du áng jiǎo bǔ. dì yǐ mán zhòng chóu shā nǎi qí běn xìng, kě réng fǔ yù zhī, shì suì bù jìng. qí dì yǒu mǎ lóng zhū shān, jū mó shā lēi jiāng yòu. liǎng àn shù ài rú xiá, dì shì jí xiǎn, gù gǎi zhōu yǐ zhèn zhī.
新化,本馬龍、他郎二甸,阿僰諸部蠻據之。元憲宗時內附,立為二千戶所,隸寧州萬戶府。至元間,以馬龍等甸管民官並於他郎甸,置司,隸元江路。洪武初,改名馬龍他郎甸長官司,直隸雲南布政司。後升為新化州。十七年以普賜為馬龍他郎甸副長官。宣德八年,故長官普賜弟土舍普寧等來朝,貢馬,賜鈔幣。八月,黔國公沐晟奏,摩沙勒寨萬夫長刀瓮及弟刀眷糾蠻兵侵占馬龍他郎甸長官司衙門,殺掠人民,請遣都督同知沐昂討之。帝命遣人撫諭,但得刀瓮,毋擾平民。正統二年,晟等奏瓮不服招撫,請調附近官土兵,令都督昂剿捕。帝以蠻眾仇殺乃其本性,可仍撫諭之,事遂不竟。其地有馬龍諸山,居摩沙勒江右。兩岸束隘如峽,地勢極險,故改州以鎮之。
wēi yuǎn, táng nán zhào yín shēng fǔ dì, jiù wèi pú luò zá mán suǒ jū. dà lǐ shí, wèi bǎi yí suǒ jù. yuán zhì yuán zhōng, zhì wēi yuǎn zhōu. hóng wǔ shí wǔ nián píng yún nán hòu, gǎi wēi yuǎn mán péng fǔ wèi wēi yuǎn zhōu. sān shí wǔ nián, yǐ tǔ guān dāo suàn dǎng wèi wēi yuǎn zhī zhōu. yǒng lè èr nián, suàn dǎng wèi chē lǐ suǒ lǔ, duó qí dì, mìng xī píng hóu yù zhī, nǎi hái suàn dǎng bìng qīn dì. sān nián, suàn dǎng jìn xiàng mǎ fāng wù xiè, bān jiàng chì yù jīn zì hóng pái, cì zhī jīn dài zhī jīn wén qǐ xí yī jí yín chāo jǐn bì. èr shí èr nián, tǔ guān dāo qìng hǎn děng lái cháo, gòng mǎ jí fāng wù, cì qìng hǎn chāo bā shí dìng, zhù sī luó shā, jí tóu mù yǐ xià, jiē yǒu jiā.
威遠,唐南詔銀生府地,舊為濮落雜蠻所居。大理時,為百夷所據。元至元中,置威遠州。洪武十五年平雲南後,改威遠蠻棚府為威遠州。三十五年,以土官刀算黨為威遠知州。永樂二年,算黨為車裡所擄,奪其地,命西平侯諭之,乃還算黨並侵地。三年,算党進象馬方物謝,頒降敕諭金字紅牌,賜之金帶、織金文綺、襲衣及銀鈔、錦幣。二十二年,土官刀慶罕等來朝,貢馬及方物,賜慶罕鈔八十錠,紵絲、羅紗,及頭目以下,皆有加。
xuān dé sān nián, dāo qìng hǎn qiǎn tóu mù zhāo gāng dāo zhe zhōng děng lái gòng, cì yǔ rú lì, jiù lìng jī chì jí zhī jīn zhù sī shā luó cì zhī, réng gěi xìn fú kān hé dǐ bù. bā nián, wēi yuǎn zhōu zòu qí dì yǔ chē lǐ jiē jìng, lèi bèi gè tǔ guān jié lüè, bō mèng shí dāng yào chōng, qǐ zhì xún jiǎn sī, yǐ bǎ shì liú xǐ wèi xún jiǎn, cóng zhī.
宣德三年,刀慶罕遣頭目招剛、刀著中等來貢,賜予如例,就令齎敕及織金紵絲、紗羅賜之,仍給信符、勘合底簿。八年,威遠州奏其地與車裡接境,累被各土官劫掠,播孟實當要衝,乞置巡檢司,以把事劉禧為巡檢,從之。
zhèng tǒng èr nián, tǔ zhī zhōu dāo gài hǎn qiǎn rén gòng mǎ jí yín qì, cì cǎi bì děng wù, bìng yǐ xīn xìn fú gěi zhī. zhèng tǒng liù nián gěi wēi yuǎn tǔ zhī zhōu dāo gài hǎn jīn pái, mìng hé bīng jiǎo lù chuān pàn kòu, yǐ jié wén. chì yuē: pàn kòu sī rèn fā qīn ěr jìng tǔ, xié ěr cóng nì. ěr mǔ zhāo nǎng měng néng bǐng dà yì, xiào zhōng cháo tíng, xī chū jīn zī, fēn lài tóu mù. ěr mǔ zǐ gōng huàn jiǎ zhòu, jiǎ yǒng shā zéi, zhǎn qí tóu mù pài hǎn, zhuī zhú yú zéi guò jiāng, nì sǐ shù qiān, zhǎn shǒu shù bǎi, dé qí zhàn jiàn zhàn xiàng, réng liú bīng shǒu zéi suǒ jù jiāng kǒu dì. zhōng yì zhuō rán, shēn zú jiā shàng. jīn tè shēng ěr zhèng wǔ pǐn, shòu fèng zhèng dài fū xiū zhèng shù yǐn, fēng ěr mǔ wèi tài yí rén, jù xī gào mìng yín dài jí cǎi bì biǎo lǐ, chóu ěr mǔ zǐ xūn láo. táo mèng dāo mèng jīng děng yì cì lài yǒu chà. ěr yí yì miǎn zhōng yì, yǐ fù zhèn huái.
正統二年,土知州刀蓋罕遣人貢馬及銀器,賜彩幣等物,並以新信符給之。正統六年給威遠土知州刀蓋罕金牌,命合兵剿麓川叛寇,以捷聞。敕曰:「叛寇思任發侵爾境土,脅爾從逆。爾母招曩猛能秉大義,效忠朝廷,悉出金貲,分賚頭目。爾母子躬擐甲冑,賈勇殺賊,斬其頭目派罕,追逐余賊過江,溺死數千,斬首數百,得其戰艦戰象,仍留兵守賊所據江口地。忠義卓然,深足嘉尚。今特升爾正五品,授奉政大夫、修正庶尹,封爾母為太宜人,俱錫誥命、銀帶及彩幣表里,酬爾母子勳勞。陶孟、刀孟經等亦賜賚有差。爾宜益勉忠義,以副朕懷。」
shí xī nán zhū bù duō xiāng chóu shā, suǒ gěi jīn pái xìn fú, shāo huǐ bù cún. jǐng tài liù nián, dāo gài hǎn suí nǎi wú děng lái cháo gòng, yīn mìng qí guǎn shǔ běn zhōu rén mín, fù gěi yǔ jīn pái xìn fú zhī jīn wén qǐ, cì chì yù qiǎn zhī. chéng huà yuán nián, wēi yuǎn zhōu tǔ shě dāo shuò hǎn qiǎn tóu mù dāo xī sī gòng xiàng mǎ bìng jīn yín qì, cì yǔ rú lì. qí sú yǒng jiàn, nán nǚ zǒu xiǎn rú fēi. jìng nèi yǒu hé, jí shuǐ liàn tàn shàng jí chéng yán. wú chèng dòu, yǐ lǒu jì duō guǎ liàng zhī.
時西南諸部多相仇殺,所給金牌、信符,燒毀不存。景泰六年,刀蓋罕、隨乃吾等來朝貢,因命其管屬本州人民,復給與金牌、信符、織金文綺,賜敕諭遣之。成化元年,威遠州土舍刀朔罕遣頭目刀昔思貢象馬並金銀器,賜予如例。其俗勇健,男女走險如飛。境內有河,汲水練炭上即成鹽。無秤斗,以簍計多寡量之。
běi shèng, táng zhēn yuán zhōng, nán zhào yì móu xún shǐ kāi qí dì, míng běi fāng mù jiā, xǐ mí hé bái mán jí luó luò mó xiē zhū mán, yǐ shí qí dì, hào chéng jì mù jiā, yòu gǎi míng shàn jù jùn. sòng shí, dà lǐ duàn shì gǎi wèi chéng jì zhèn. yuán chū, nèi fù. zhì yuán zhōng, zhì shī zhōu, xún gǎi běi shèng zhōu. hòu wèi fǔ, lì lì jiāng lù jūn mín xuān fǔ sī. hóng wǔ shí wǔ nián gǎi wèi zhōu, lì hè qìng fǔ, hòu shǔ lán cāng wèi. yǒng lè wǔ nián, tǔ guān bǎi fū zhǎng yáng kè jí yá jiù lái gòng mǎ, cì chāo bì. xuān dé sì nián, tǔ pàn guān gāo lín zi yīng lái gòng fāng wù, qǐng xí fù zhí. shí nián, tǔ zhī fǔ gāo yīng lái cháo gòng, cì chāo bì. zhèng tǒng qī nián, yǐ běi shèng zhōu zhí lì yún nán bù zhèng sī, shè liú guān lì mù yī yuán, yǐ zhōu mán kǔ yú lán cāng wèi guān jūn qīn yú yě.
北勝,唐貞元中,南詔異牟尋始開其地,名北方〈目夾〉,徙瀰河白蠻及羅落、麽些諸蠻,以實其地,號成偈〈目夾〉,又改名善巨郡。宋時,大理段氏改為成紀鎮。元初,內附。至元中,置施州,尋改北勝州。後為府,隸麗江路軍民宣撫司。洪武十五年改為州,隸鶴慶府,後屬瀾滄衛。永樂五年,土官百夫長楊克即牙舊來貢馬,賜鈔幣。宣德四年,土判官高琳子瑛來貢方物,請襲父職。十年,土知府高瑛來朝貢,賜鈔幣。正統七年,以北勝州直隸雲南布政司,設流官吏目一員,以州蠻苦於瀾滄衛官軍侵漁也。
wàn lì sì shí bā nián, běi shèng zhōu tǔ tóng zhī gāo shì mào sǐ, yì mǔ dì shì chāng xí. qí zú zhí lán wàng chēng shì chāng jiān shēng, sòng zhī guān, bù tīng. shì chāng jù bī, zǒu lì jiāng bì zhī. xún hái zhì lán cāng, sù kè shè, lán wéi ér zòng huǒ, shā qí jiā qī shí yú rén, fā qí zǔ fù mù, zì chēng qīn shòu bǎ zǒng, dà lüè. lì jiāng zhī fǔ mù zēng qǐng tǎo zhī, wèi fǎ jì biàn máo, wěi dà bù diào, bù zhì jiāng yǒu yǐn yōu. shàng guān jiā qí yì, diào zēng lǜ qí bù jìn jiǎo, huò lán xiāo zhī.
萬曆四十八年,北勝州土同知高世懋死,異母弟世昌襲。其族侄蘭妄稱世昌奸生,訟之官,不聽。世昌懼逼,走麗江避之。尋還至瀾滄,宿客舍,蘭圍而縱火,殺其家七十餘人,發其祖父墓,自稱欽授把總,大掠。麗江知府木增請討之,謂法紀弁髦,尾大不掉,不治將有隱憂。上官嘉其義,調增率其部進剿,獲蘭梟之。
wān diān, mán míng xì mù jiā. yuán zhōng tǒng chū, nèi fù, shǔ zhèn kāng lù. hóng wǔ shí qī nián zhì wān diān xiàn. yǒng lè yuán nián sān yuè shè wān diān zhǎng guān sī, yǐ xī píng hóu mù chéng zòu dì jìn lù chuān, dì guǎng rén chóu gù yě. xún réng gǎi wèi wān diān zhōu, yǐ tǔ guān dāo jǐng fā wèi zhī zhōu, gěi yìn zhāng jīn pái bìng zhì liú guān lì mù yī yuán. sì nián, dì yǐ wān diān dào lǐ xiǎn yuǎn, měi suì cháo gòng, lìng zì jīn sān nián yī gòng, zhe wèi lìng. rú qìng hè xiè ēn zhī lèi, bù jū cǐ lì. liù nián, dāo jǐng fā qiǎn rén lái cháo, gòng mǎ jí fāng wù, cì chāo bì. qī nián, dāo jǐng fā zi jǐng xuán děng lái cháo, gòng mǎ, cì yǔ rú lì. xuān dé bā nián yǐ tǔ guān dāo jǐng xiàng dì jǐng bàn fǎ jì xiōng zhí. zhōu yǒu liú guān lì mù yī yuán. zhōu lín mù bāng shùn níng, rì yǐ qīn xuē. chéng huà wǔ nián, wān diān zhōu tǔ guān shè rén jǐng zhuō fǎ qiǎn shǐ dāo hú měng děng lái cháo, gòng xiàng mǎ bìng jīn yín qì, cì yàn bìng yī fú cǎi bì yǒu chà.
灣甸,蠻名細〈目夾〉。元中統初,內附,屬鎮康路。洪武十七年置灣甸縣。永樂元年三月設灣甸長官司,以西平侯沐晟奏地近麓川,地廣人稠故也。尋仍改為灣甸州,以土官刀景發為知州,給印章、金牌並置流官吏目一員。四年,帝以灣甸道里險遠,每歲朝貢,令自今三年一貢,著為令。如慶賀、謝恩之類,不拘此例。六年,刀景發遣人來朝,貢馬及方物,賜鈔幣。七年,刀景發子景懸等來朝,貢馬,賜予如例。宣德八年以土官刀景項弟景辦法繼兄職。州有流官吏目一員。州鄰木邦、順寧,日以侵削。成化五年,灣甸州土官舍人景拙法遣使刀胡猛等來朝,貢象馬並金銀器,賜宴並衣服彩幣有差。
wàn lì shí yī nián, tǔ guān jǐng zōng zhēn shuài dì zōng cái dǎo mù bāng pàn zéi hǎn qián rù kòu yáo guān, zōng zhēn sǐ yú zhèn, qín zōng cái zhǎn zhī. jǐng zhēn zǐ yòu, dài sǐ, jiàng wèi zhōu pàn guān. hòu cóng tǎo měng tíng ruì yǒu gōng, fù jiù zhí. wān diān dì duō zhàng. yǒu hēi quán, zhǎng shí, fēi niǎo guò zhī zhé duò.
萬曆十一年,土官景宗真率弟宗材導木邦叛賊罕虔入寇姚關,宗真死於陣,擒宗材斬之。景真子幼,貸死,降為州判官。後從討猛廷瑞有功,復舊職。灣甸地多瘴。有黑泉,漲時,飛鳥過之輒墮。
zhèn kāng, mán míng shí mù jiā, běn hēi bó suǒ jū. yuán zhōng tǒng chū, nèi fù. zhì yuán shí sān nián lì zhèn kāng lù jūn mín zǒng guǎn fǔ, lǐng sān diān. hóng wǔ shí wǔ nián, gǎi wèi zhèn kāng fǔ, shí qī nián gǎi wèi zhōu. yǒng lè èr nián qiǎn guān bān xìn fú jí jīn zì hóng pái yú zhèn kāng zhōu. qī nián yǐ wān diān tóng zhī nǎng guāng wèi zhī zhōu. chū, zhèn kāng dì lì wān diān, nǎng guāng qǐng zēng shè shǔ suǒ, gù yǒu shì mìng. jiǔ nián yǐ zhōng guān xú liàng shǐ xī nán mán, nǎng guāng zǔ dào, zhào zé zhī, zhì shì, qiǎn rén lái cháo xiè zuì. shí sì nián, zhèn kāng zhōu zhǎng guān sī qiǎn rén gòng mǎ, cì chāo bì. èr shí yī nián, zhī fǔ dāo mèng guǎng lái cháo, gòng mǎ. xuān dé sān nián cì zhèn kāng zhōu tǔ mù dāo mén yuān děng chāo bì yǒu chà. chéng huà wǔ nián, zhī zhōu dāo mén jiá qiǎn shǐ gòng mǎ jí jīn yín qì, cì yǔ rú lì, jí qī.
鎮康,蠻名石〈目夾〉,本黑僰所居。元中統初,內附。至元十三年立鎮康路軍民總管府,領三甸。洪武十五年,改為鎮康府,十七年改為州。永樂二年遣官頒信符及金字紅牌於鎮康州。七年以灣甸同知曩光為知州。初,鎮康地隸灣甸,曩光請增設署所,故有是命。九年以中官徐亮使西南蠻,曩光阻道,詔責之,至是,遣人來朝謝罪。十四年,鎮康州長官司遣人貢馬,賜鈔幣。二十一年,知府刀孟廣來朝,貢馬。宣德三年賜鎮康州土目刀門淵等鈔幣有差。成化五年,知州刀門戛遣使貢馬及金銀器,賜予如例,及妻。
zhèn kāng hòu yì wèi mù bāng shùn níng suǒ qīn xuē. lóng qìng jiān, zhī zhōu mèn kǎn zhě, hǎn qián qī yǐ nǚ, yīn fù qián guī miǎn. kǎn bài sǐ, qí dì mèn ēn guī yì. ēn sǐ, zi mèn zhǐ xí, mù bāng sī lǐ yòu zhī guī miǎn, bù cóng. tiān qǐ èr nián, mù bāng bīng jù zhā lī jiāng, zhǐ bēn yáo guān, shǒu bèi qiǎn guān fǔ zhī, nǎi tuì.
鎮康後亦為木邦、順寧所侵削。隆慶間,知州悶坎者,罕虔妻以女,因附虔歸緬。坎敗死,其弟悶恩歸義。恩死,子悶枳襲,木邦思禮誘之歸緬,不從。天啟二年,木邦兵據喳哩江,枳奔姚關,守備遣官撫之,乃退。
dà hóu, mán míng mèng yòu, bǎi yí suǒ jū. yuán zhōng tǒng chū nèi fù, shǔ lù chuān lù. hóng wǔ èr shí sì nián zhì dà hóu zhǎng guān sī. yǒng lè èr nián bān gěi xìn fú jīn zì hóng pái. sān nián, dà hóu zhǎng guān sī zhǎng guān dāo fèng ǒu qiǎn zi dāo fèng dǒng gòng mǎ jí yín qì, cì chāo bì. liù nián, zhǎng guān dāo fèng ǒu qiǎn dì bù nà kuáng lái gòng, cì yǔ rú lì.
大侯,蠻名孟祐,百夷所居。元中統初內附,屬麓川路。洪武二十四年置大侯長官司。永樂二年頒給信符、金字紅牌。三年,大侯長官司長官刀奉偶遣子刀奉董貢馬及銀器,賜鈔幣。六年,長官刀奉偶遣弟不納狂來貢,賜予如例。
xuān dé sì nián shēng dà hóu zhǎng guān sī wèi dà hóu zhōu, yǐ tǔ guān dāo fèng hàn wèi zhī zhōu. shí dāo fèng hàn zòu: dà hóu mán mín fù yè zhě duō, suì nà chà fā yín èr bǎi wǔ shí liǎng. wān diān zhèn kāng èr zhǎng guān mín shǎo, suì nà chà fā yín gè bǎi liǎng, yǒng lè zhōng jù shēng wèi zhōu, qǐ yuán èr zhōu lì. dì yù lì bù yuē: dà hóu mín duō fù yè, yì qí zhǎng guān shàn fǔ suī yě, yí zēng zhì jīng zhī. gù yǒu shì mìng. bā nián, dà hóu zhōu rù gòng, qiǎn nèi guān yún xiān wǎng fǔ zhī, bìng cì jǐn qǐ yǒu chà.
宣德四年升大侯長官司為大侯州,以土官刀奉漢為知州。時刀奉漢奏:「大侯蠻民復業者多,歲納差發銀二百五十兩。灣甸、鎮康二長官民少,歲納差發銀各百兩,永樂中俱升為州,乞援二州例。」帝諭吏部曰:「大侯民多復業,亦其長官善撫綏也,宜增秩旌之。」故有是命。八年,大侯州入貢,遣內官雲仙往撫之,並賜錦綺有差。
zhèng tǒng sān nián, tǔ guān dāo fèng hàn zi dāo fèng sòng lái gòng, mìng jī chì bìng zhī jīn wén qǐ róng jǐn zhū wù, cì dāo fèng hàn bìng jí qí qī. chū, fèng hàn lìng bǎ shì fù yǒng yáo lái cháo, gòng mǎ, zòu yù yǔ mù bāng xuān wèi hǎn mén fǎ gòng qǐ tǔ bīng shí wàn, xié tóng zhēng jiǎo lù chuān, qǐ cì jīn pái xìn fú, yǐ ān mín xīn. tè cì zhī, fù jiàng chì jiā jiǎng. qī nián, chì dāo fèng hàn zi dāo fèng sòng xí dà hóu zhī zhōu, cì guān dài yìn zhāng cǎi duàn biǎo lǐ, yǐ fèng sòng néng lǜ tǔ bīng zhù tǎo lù chuān yě. shí yī nián, dà hóu zhī zhōu fèng wài fǎ děng gòng yín qì xiàng mǎ, cì cǎi bì yī fú yǒu chà. shí èr nián chì cì dà hóu zhōu fèng jìng fǎ dāo fèng sòng děng bìng qí qī cǎi bì, mìng lái shǐ jī yǔ zhī.
正統三年,土官刀奉漢子刀奉送來貢,命齎敕並織金文綺絨錦諸物,賜刀奉漢並及其妻。初,奉漢令把事傅永瑤來朝,貢馬,奏欲與木邦宣慰罕門法共起土兵十萬,協同征剿麓川,乞賜金牌、信符,以安民心。特賜之,復降敕嘉獎。七年,敕刀奉漢子刀奉送襲大侯知州,賜冠帶、印章、彩段表里,以奉送能率土兵助討麓川也。十一年,大侯知州奉外法等貢銀器、象馬,賜彩幣、衣服有差。十二年敕賜大侯州奉敬法、刀奉送等並其妻彩幣,命來使齎與之。
wàn lì zhōng, tǔ mù fèng xué xù yú shùn níng zhī fǔ měng tíng ruì, hòu xún fǔ chén yòng bīn wū zòu tíng ruì yǔ xué fǎn zhuàng, tíng ruì zhǎn fèng xué shǒu yǐ xiàn, xué xiōng shè shǒu dà hóu rú gù. zi fèng xiān yǔ qí zú shě měng má fèng gōng zhēng shā kàng mìng, cì nián tǎo píng zhī, gǎi wèi yún zhōu, shè liú guān.
萬曆中,土目奉學婿於順寧知府猛廷瑞,後巡撫陳用賓誣奏廷瑞與學反狀,廷瑞斬奉學首以獻,學兄赦守大侯如故。子奉先與其族舍猛麻、奉恭爭殺抗命,次年討平之,改為雲州,設流官。
lán cāng, yuán wèi běi shèng zhōu dì. hóng wǔ zhōng, shǔ hè qìng fǔ. èr shí bā nián zhì lán cāng wèi. èr shí jiǔ nián yú zhōu nán zhù chéng, zhì jīn wèi sī. lǐng běi shèng làng qú yǒng níng sān zhōu. yǒng lè sì nián yǐ yǒng níng zhōu shēng wèi fǔ. zhèng tǒng qī nián yǐ běi shèng zhōu zhí lì bù zhèng sī, jīn wèi zhǐ lǐng zhōu yī. hóng zhì shí yī nián, fú jiàn bù zhèng lǐ sháo yǐ qián rèn yún nán cān yì, zhī tǔ sú shì yí, shàng shū yán sì shì. yī wèi lán cāng wèi yǔ běi shèng zhōu tóng yī chéng, dì yù guǎng yuǎn, yǔ sì chuān jiàn chāng xī fān yě fān xiāng tōng. ěr nián xī fān tǔ shě zhāng ní děng yǐ shì shān xiǎn, zhāo fú yě fān qiān yú jiā wèi zhuāng hù, suì zhì gè fān shēng ǎo, dòng zhé shā rén, zhōu guān wú bīng bù néng jìn zhǐ. wèi guān dà fèi jūn zhèng, tián bù jiā yì. yòu yáo ān fǔ dà luó wèi bīn chuān zhōu dì fāng yǒu zéi xué liù qī, jūn mín shòu hài. qǐng tiān shè bīng bèi fù shǐ yú lán cāng wèi chéng, yǐ yáo ān dà luó bīn chuān hè lì dà lǐ ěr hǎi jǐng dōng zhū fǔ zhōu wèi suǒ, jiē lìng shǔ zhī. yú yě fān zé yòng fǔ liú mín fǎ, yú zéi cháo zé yòng lì bǎo jiǎ fǎ, zhāo xī jīng lǐ, zé nèi wài kòu huàn jiē kě mǐ yǐ. yīn cóng qí yì, shè bīng bèi fù shǐ yī yuán yú lán cāng chéng.
瀾滄,元為北勝州地。洪武中,屬鶴慶府。二十八年置瀾滄衛。二十九年於州南筑城,置今衛司。領北勝、浪渠、永寧三州。永樂四年以永寧州升為府。正統七年以北勝州直隸布政司,今衛只領州一。弘治十一年,福建布政李韶以前任雲南參議,知土俗事宜,上疏言四事。一謂瀾滄衛與北勝州同一城,地域廣遠,與四川建昌西番野番相通。邇年西番土舍章輗等倚恃山險,招服野番千餘家為莊戶,遂致各番生拗,動輒殺人,州官無兵不能禁止。衛官大廢軍政,恬不加意。又姚安府、大羅衛、賓川州地方有賊穴六七,軍民受害。請添設兵備副使於瀾滄衛城,以姚安、大羅、賓川、鶴麗、大理、洱海、景東諸府州衛所,皆令屬之。於野番則用撫流民法,於賊巢則用立保甲法,朝夕經理,則內外寇患皆可弭矣。因從其議,設兵備副使一員於瀾滄城。
lù chuān píng miǎn, yuán shí jiē shǔ miǎn diān. miǎn diān, gǔ zhū bō dì yě. sòng níng zōng shí, miǎn diān bō sī děng guó jìn bái xiàng, miǎn diān zhī míng zì cǐ shǐ. miǎn zài yún nán zhī xī nán, zuì qióng yuǎn. yǔ bā bǎi guó zhàn chéng jiē jìng. yǒu chéng guō shì wū, rén jiē lóu jū, dì chǎn xiàng mǎ. yuán shí zuì qiáng shèng. yuán cháng qiǎn shǐ zhāo zhī, shǐ rù gòng.
麓川、平緬,元時皆屬緬甸。緬甸,古朱波地也。宋寧宗時,緬甸、波斯等國進白象,緬甸之名自此始。緬在雲南之西南,最窮遠。與八百國、占城接境。有城郭室屋,人皆樓居,地產象馬。元時最強盛。元嘗遣使招之,始入貢。
hóng wǔ liù nián qiǎn shǐ tián yǎn chéng dòu nán zhāng yī qián yǔn gōng jī zhào wǎng yù. zhì ān nán, liú èr nián, yǐ dào zǔ bù tōng. yǒu zhào zhào zhī, wéi yǎn hái, yú jiē dào zú. shí wǔ nián, dà bīng xià yún nán, jìn yǐ dà lǐ, xià jīn chǐ. píng miǎn yǔ jīn chǐ rǎng dì xiāng jiē, tǔ mán sī lún fā wén zhī jù, suì jiàng. yīn zhì píng miǎn xuān wèi shǐ sī, yǐ lún fā wèi xuān wèi shǐ. shí qī nián bā yuè, lún fā qiǎn dāo lìng mèng xiàn fāng wù, bìng shàng yuán suǒ shòu xuān wèi shǐ sī yìn. zhào gǎi píng miǎn xuān wèi shǐ wèi píng miǎn jūn mín xuān wèi shǐ sī, bìng cì lún fā cháo fú guān dài jí zhī jīn wén qǐ chāo dìng. xún gǎi píng miǎn jūn mín xuān wèi shǐ sī wèi lù chuān píng miǎn jūn mín xuān wèi shǐ sī. lù chuān yǔ píng miǎn lián jìng, yuán shí fēn zhì liǎng lù yǐ tǒng qí suǒ bù, zhì shì yǐ lún fā qiǎn shǐ gòng, mìng jiān tǒng lù chuān zhī dì.
洪武六年遣使田儼、程斗南、張禕、錢允恭齎詔往諭。至安南,留二年,以道阻不通。有詔召之,惟儼還,余皆道卒。十五年,大兵下雲南,進以大理,下金齒。平緬與金齒壤地相接,土蠻思倫發聞之懼,遂降。因置平緬宣慰使司,以綸發為宣慰使。十七年八月,倫發遣刀令孟獻方物,並上元所授宣慰使司印。詔改平緬宣慰使為平緬軍民宣慰使司,並賜倫發朝服、冠帶及織金文綺、鈔錠。尋改平緬軍民宣慰使司為麓川平緬軍民宣慰使司。麓川與平緬連境,元時分置兩路以統其所部,至是以倫發遣使貢,命兼統麓川之地。
shí bā nián, lún fā fǎn, lǜ zhòng kòu jǐng dōng. dū du féng chéng lǜ bīng jī zhī, zhí tiān dà wù, cù yù kòu, shī lì, qiān hù wáng shēng zhàn sǐ.
十八年,倫發反,率眾寇景東。都督馮誠率兵擊之,值天大霧,猝遇寇,失利,千戶王升戰死。
èr shí nián, chì yù xī píng hóu mù yīng děng yuē: jìn yù shǐ lǐ yuán míng guī zì píng miǎn, zhī mán qíng guǐ jué, bì wèi biān huàn. fú dào, kě jí yú jīn chǐ chǔ xióng pǐn diān jí lán cāng jiāng zhōng dào, qì lěi shēn chí, yǐ gù yíng shān, duō zhì huǒ chòng wèi shǒu bèi. kòu lái. wù qīng yǔ zhàn. yòu yǐ wǎng suì rén zhì bǎi yí, duō tān qí cái huò, bù gù shì lǐ, yí xiào zhū mán. jì jīn bù xǔ yī rén wǎng píng miǎn, jí wén yí yì shèn dá zhī, wú hū. míng nián, lún fā yòu qún mán rù kòu mǎ lóng tā láng diān zhī mó shā lēi zhài. yīng qiǎn dū du níng zhèng jī pò zhī, zhǎn shǒu qiān wǔ bǎi yú jí. lún fā xī jǔ qí zhòng, hào sān shí wàn, xiàng bǎi yú, kòu dìng biān, yù bào mó shā lēi zhī yì, xīn fù zhū mán jiē wèi jǐn lì. yīng xuǎn shī sān wàn jí qū zhì, zéi liè xiàng zhèn bó zhàn. yīng liè nǔ zhù shè, tū zhèn dà hū, xiàng duō shāng, qí mán yì duō zhōng shǐ bì, mán qì shāo suō. cì rì, yīng lǜ jiāng shì, yì zhì huǒ qiāng shén jī jiàn, gēng fān shè, xiàng bēn, zéi dà bài. dǎo qí zhài, zhǎn shǒu sān wàn yú jí, jiàng zú wàn yú rén. xiàng sǐ zhě bàn, shēng huò sān shí yǒu qī. lún fā dùn, yǐ jié wén. dì qiǎn shǐ yù yīng yí shī bī jǐng dōng tún tián, gù lěi yǐ dài dà jūn jí, wù qīng shòu qí jiàng.
二十年,敕諭西平侯沐英等曰:「近御史李原名歸自平緬,知蠻情詭譎,必為邊患。符到,可即於金齒、楚雄、品甸及瀾滄江中道,葺壘深池,以固營柵,多置火銃為守備。寇來。勿輕與戰。又以往歲人至百夷,多貪其財貨,不顧事理,貽笑諸蠻。繼今不許一人往平緬,即文移亦慎答之,毋忽。」明年,倫發誘群蠻入寇馬龍他郎甸之摩沙勒寨。英遣都督寧正擊破之,斬首千五百餘級。倫發悉舉其眾,號三十萬,象百餘,寇定邊,欲報摩沙勒之役,新附諸蠻皆為盡力。英選師三萬亟趨至,賊列象陣搏戰。英列弩注射,突陣大呼,象多傷,其蠻亦多中矢斃,蠻氣稍縮。次日,英率將士,益置火槍、神機箭,更番射,象奔,賊大敗。搗其寨,斬首三萬餘級,降卒萬餘人。象死者半,生獲三十有七。倫發遁,以捷聞。帝遣使諭英移師逼景東屯田,固壘以待大軍集,勿輕受其降。
èr shí èr nián, lún fā qiǎn bǎ shì zhāo gāng děng lái yán: wǎng zhě nì móu, jiē yóu bǎ shì dāo sī láng dāo sī yǎng suǒ wèi. qǐ dài sǐ, yuàn shū gòng fù. yún nán shǒu chén yǐ wén. nǎi qiǎn tōng zhèng sī jīng lì yáng dà yòng jī chì wǎng yù sī lún fā xiū chén lǐ, xī cháng qián rì bīng fèi, shù miǎn wèn zuì zhī shī. lún fā tīng mìng, suì yǐ xiàng mǎ bái jīn fāng wù rù gòng xiè zuì, dà yòng bìng lìng xiàn pàn shǒu dāo sī láng děng yī bǎi sān shí qī rén, píng miǎn suì píng. zì shì, sān nián měi lái cháo gòng. èr shí qī nián, lún fā lái cháo, gòng mǎ xiàng fāng wù. yǐ, qiǎn jīng wèi qiān hù guō jūn yīng wǎng cì sī lún fā gōng fú fú tóu jīn dài xiàng hù.
二十二年,倫發遣把事招綱等來言:「往者逆謀,皆由把事刀廝郎、刀廝養所為。乞貸死,願輸貢賦。」雲南守臣以聞。乃遣通政司經歷楊大用齎敕往諭思倫發修臣禮,悉償前日兵費,庶免問罪之師。倫發聽命,遂以象、馬、白金、方物入貢謝罪,大用並令獻叛首刀廝郎等一百三十七人,平緬遂平。自是,三年每來朝貢。二十七年,倫發來朝,貢馬、象、方物。已,遣京衛千戶郭均英往賜思倫發公服、幞頭、金帶、象笏。
èr shí bā nián, miǎn guó wáng shǐ lái yán, bǎi yí lǚ yǐ bīng qīn duó qí jìng. míng nián, miǎn shǐ fù lái sù. dì qiǎn xíng rén lǐ sī cōng děng shǐ miǎn guó jí bǎi yí. sī lún fā wén zhào, fǔ fú xiè zuì, yuàn bà bīng. shì qí bù zhǎng dāo gàn mèng pàn, sī cōng tīng cháo tíng wēi dé yù qí bù zhòng, pàn zhě shāo tuì. sī lún fā yù yǐ shǐ zhě fú qí xià, qiáng liú zhī, yǐ xiàng mǎ jīn bǎo wèi lù, sī cōng yù què zhī. guī shù qí shān chuān rén wù fēng sú dào lù zhī xiáng, wèi bǎi yí chuán jì yǐ jìn, dì bāo zhī. chū, píng miǎn sú bù hǎo fú. yǒu sēng zhì zì yún nán, shàn wèi yīn guǒ bào yīng zhī shuō, lún fā xìn zhī. yòu yǒu jīn chǐ shù zú táo rù qí jìng, néng wèi huǒ liú huǒ pào zhī jù, lún fā xǐ qí jì néng, bǐ xì jīn dài, yǔ sēng wèi zhū bù zhǎng shàng. dāo gàn mèng děng bù fú, suì yǔ qí shǔ pàn, gōng téng chōng. lún fā lǜ qí jiā zǒu yún nán, xī píng hóu mù chūn qiǎn sòng zhì jīng shī. dì mǐn zhī, mìng chūn wèi zhēng nán jiāng jūn, hé fú xú kǎi wèi fù jiāng jūn, lǜ yún nán sì chuān zhū wèi bīng wǎng tǎo dāo gàn mèng. bìng qiǎn lún fā guī, zhù lù jiāng shàng, zhāo yù qí bù zhòng. cì lún fā huáng jīn bǎi liǎng bái jīn bǎi wǔ shí liǎng chāo wǔ bǎi dìng. yòu chì chūn yuē: sī lún fā qióng ér guī wǒ, dāng yǐ bīng sòng hái. ruò zhì yún nán, xiān qiǎn rén wǎng yù gàn mèng wú hù zhōng bù chén, bì guī ér zhǔ. tǎng bù cóng, zé shēng zuì tǎo zhī.
二十八年,緬國王使來言,百夷屢以兵侵奪其境。明年,緬使復來訴。帝遣行人李思聰等使緬國及百夷。思倫發聞詔,俯伏謝罪,願罷兵。適其部長刀干孟叛,思聰聽朝廷威德諭其部眾,叛者稍退。思倫發欲倚使者服其下,強留之,以象、馬、金寶為賂,思聰諭卻之。歸述其山川、人物、風俗、道路之詳,為《百夷傳紀》以進,帝褒之。初,平緬俗不好佛。有僧至自雲南,善為因果報應之說,倫發信之。又有金齒戍卒逃入其境,能為火硫、火炮之具,倫發喜其技能,俾系金帶,與僧位諸部長上。刀干孟等不服,遂與其屬叛,攻騰衝。倫發率其家走雲南,西平侯沐春遣送至京師。帝憫之,命春為征南將軍,何福、徐凱為副將軍,率雲南、四川諸衛兵往討刀干孟。並遣倫發歸,駐潞江上,招諭其部眾。賜倫發黃金百兩、白金百五十兩、鈔五百錠。又敕春曰:「思倫發窮而歸我,當以兵送還。若至雲南,先遣人往諭干孟毋怙終不臣,必歸而主。倘不從,則聲罪討之。」
shí gàn mèng jì zhú lún fā, yì jù cháo tíng jiā bīng, nǎi qiǎn rén yì xī píng hóu qǐng rù gòng, chūn yǐ wén. sān shí yī nián zòu: gàn mèng yù jiǎ cháo tíng wēi yǐ jù hū dōu, qí yán rù gòng, wèi kě xìn. dì qiǎn rén yù chūn yuē: yuǎn mán guǐ zhà chéng yǒu zhī, gū cóng suǒ qǐng, shěn dù qí yí, wú shī shì jī. chūn yǐ bīng sòng lún fā yú jīn chǐ, shǐ rén yù dāo gàn mèng, gàn mèng bù cóng. qiǎn zuǒ jūn dū du hé fú qú néng děng, jiāng bīng wǔ qiān tǎo zhī. yú gāo liáng gōng shān, zhí dǎo nán diàn, dà pò zhī, shā dāo míng mèng, zhǎn huò shén zhòng. huí bīng jī jǐng hǎn zhài. zhài píng gāo jù xiǎn, jiān shǒu bù xià, guān jūn liáng xiè jù jǐn, zéi shì yì zhāng. fú shǐ gào jí yú chūn, chūn lǜ wǔ bǎi qí wǎng jiù, chéng yè zhì lù jiāng, jié dàn dù. lǜ qí chí lìn, yáng chén bì tiān. zéi bù yì dà jūn zhì, jīng jù, suì pò zhī. chéng shèng jī kōng tóng zhài, zéi yè kuì. gàn mèng qiǎn rén qǐ xiáng, shì wén, cháo tíng yǐ qí jiǎo zhà, mìng chūn qí biàn tǎo zhī. chūn xún bìng zú, gàn mèng jìng bù jiàng. yòu mìng dū du hé fú wǎng tǎo, wèi jǐ, qín gàn mèng guī, lún fā shǐ hái píng miǎn, yú nián zú.
時干孟既逐倫發,亦懼朝廷加兵,乃遣人詣西平侯請入貢,春以聞。三十一年奏:「干孟欲假朝廷威以拒忽都,其言入貢,未可信。」帝遣人諭春曰:「遠蠻詭詐誠有之,姑從所請,審度其宜,毋失事機。」春以兵送倫發於金齒,使人諭刀干孟,干孟不從。遣左軍都督何福、瞿能等,將兵五千討之。逾高良公山,直搗南甸,大破之,殺刀名孟,斬獲甚眾。回兵擊景罕寨。寨憑高據險,堅守不下,官軍糧械俱盡,賊勢益張。福使告急於春,春率五百騎往救,乘夜至潞江,詰旦渡。率騎馳躪,揚塵蔽天。賊不意大軍至,驚懼,遂破之。乘勝擊崆峒寨,賊夜潰。干孟遣人乞降,事聞,朝廷以其狡詐,命春俟變討之。春尋病卒,干孟竟不降。又命都督何福往討,未幾,擒干孟歸,倫發始還平緬,逾年卒。
yǒng lè yuán nián, sī lún fā zi sàn péng lái cháo, gòng mǎ. cì róng jǐn zhī jīn wén qǐ shā luó bìng qiàn cóng chāo yǒu chà. èr nián qiǎn nèi guān zhāng qín děng bān cì lù chuān. lù chuān píng miǎn mù bāng mèng yǎng jù qiǎn rén lái gòng, gè cì zhī chāo bì. shí lù chuān píng miǎn xuān wèi shǐ sī xíng fā suǒ qiǎn tóu mù dāo mén lài sù mèng yǎng mù bāng shù qīn qí dì. lǐ bù qǐng yǐ mèng yǎng mù bāng cháo gòng shǐ fù fǎ sī, zhèng qí zuì. dì wèi mán zhòng gōng duó cháng shì, zhí yī èr rén zuì zhī, bù zú yǐ gé qí sú, qiě qū zhí wèi míng, jù zuì qí shǐ, shī yuǎn rén xīn. mìng xī píng hóu yù zhī, qiǎn yuán wài láng zuǒ jī shǐ bā bǎi guó, bìng shǐ cì lù chuān píng miǎn xuān wèi guān dài xí yī.
永樂元年,思倫發子散朋來朝,貢馬。賜絨錦、織金文綺、紗羅並傔從鈔有差。二年遣內官張勤等頒賜麓川。麓川、平緬、木邦、孟養俱遣人來貢,各賜之鈔幣。時麓川平緬宣慰使思行發所遣頭目刀門賴訴孟養、木邦數侵其地。禮部請以孟養、木邦朝貢使付法司,正其罪。帝謂蠻眾攻奪常事,執一二人罪之,不足以革其俗,且曲直未明,遽罪其使,失遠人心。命西平侯諭之,遣員外郎左緝使八百國,並使賜麓川平緬宣慰冠帶、襲衣。
wǔ nián, lù chuān píng miǎn suǒ lì mèng wài tóu mù dāo fā mèng lái cháo, gòng xiàng jí jīn qì, sàn péng yì gòng mǎ, gè cì chāo bì. liù nián, sī xíng fā gòng mǎ fāng wù xiè, cì jīn pái xìn fú. qián guó gōng mù chéng yán: lù chuān píng miǎn suǒ lì mèng wài táo mèng, tǔ guān dāo fā mèng zhī dì, wèi tóu mù dāo xuē mèng qīn jù, qǐng mìng sī xíng fā yù dāo xuē mèng guī qīn dì. cóng zhī. qī nián, xíng fā lái gòng, qiǎn zhōng guān yún xiān děng jī chì, cì jīn zhī wén qǐ shā luó. zhì lù chuān, xíng fā shī jiāo yíng lǐ, xiān zé zhī. xíng fā huáng jù, jiǔ nián qiǎn dāo mén nài lái gòng xiè zuì. dì dài zhī, réng mìng yàn láo qí shǐ, bìng qiǎn cì xíng fā wén jǐn jīn zhī zhù sī shā luó.
五年,麓川平緬所隸孟外頭目刀發孟來朝,貢象及金器,散朋亦貢馬,各賜鈔幣。六年,思行發貢馬、方物謝,賜金牌、信符。黔國公沐晟言:「麓川、平緬所隸孟外、陶孟,土官刀發孟之地,為頭目刀薛孟侵據,請命思行發諭刀薛孟歸侵地。」從之。七年,行發來貢,遣中官雲仙等齎敕,賜金織文綺、紗羅。至麓川,行發失郊迎禮,仙責之。行發惶懼,九年遣刀門奈來貢謝罪。帝貸之,仍命宴勞其使,並遣賜行發文錦、金織紵絲紗羅。
shí yī nián, xíng fā qǐng yǐ qí dì sī rèn fā dài zhí, cóng zhī. rèn fā qiǎn tóu mù dāo nòng fā gòng xiàng liù mǎ bǎi pǐ jí jīn yín qì mǐn děng wù xiè ēn. èr shí nián, rèn fā qiǎn shǐ fèng biǎo lái gòng, bìng xiè qīn nán diàn zhōu zuì, qiǎn zhōng guān yún xiān jī cì bìng chì jiè zhī. hóng xī yuán nián qiǎn nèi guān duàn zhōng xú liàng yǐ jí wèi zhào yù lù chuān. xuān dé yuán nián qiǎn shǐ yù xī nán yí, cì lù chuān jǐn qǐ yǒu chà, yǐ qí qín xiū zhí gòng yě. shí lù chuān mù bāng zhēng jiè, gè sù yú cháo, jiù lìng shǐ zhě yù jiě zhī, bǐ ān fèn wú qīn yuè. qián guó gōng mù chéng zòu, lù chuān suǒ shǔ sī tuó diān huǒ tóu qū bǐ wèi luàn, qǐng fā bīng tǎo, dì mìng gū fǔ zhī. zhì lù chuān píng miǎn xuān wèi sī suǒ xiá dà diàn dì yì chéng yī yuán, yǐ tǔ rén dāo pěng qiè wèi zhī, cóng xuān wèi dāo àn fā zòu yě.
十一年,行發請以其弟思任發代職,從之。任發遣頭目刀弄發貢象六、馬百匹及金銀器皿等物謝恩。二十年,任發遣使奉表來貢,並謝侵南甸州罪,遣中官雲仙齎賜並敕戒之。洪熙元年遣內官段忠、徐亮以即位詔諭麓川。宣德元年遣使諭西南夷,賜麓川錦綺有差,以其勤修職貢也。時麓川、木邦爭界,各訴於朝,就令使者諭解之,俾安分毋侵越。黔國公沐晟奏,麓川所屬思陀甸火頭曲比為亂,請發兵討,帝命姑撫之。置麓川平緬宣慰司所轄大店地驛丞一員,以土人刀捧怯為之,從宣慰刀暗發奏也。
sān nián, yún nán sān sī zòu, lù chuān xuān wèi shǐ sī rèn fā duó nán diàn zhōu dì, qǐng fā bīng wèn zuì. dì mìng chéng tóng sān sī xún fǔ xiáng jì yǐ wén. chì rèn fā bǎo jìng ān mín, bù dé qīn lín jiāng, xiàn è nì, yǐ zī zuì jiù. chéng yǐ rèn fā qīn duó nán diàn téng chōng zhī zuì bù kě yòu, qǐng fā guān jūn wǔ wàn jí zhū tǔ bīng tǎo zhī. dì yǐ jiāo zhǐ sì chuān fāng yòng bīng, mín láo wèi xī, yí zài xíng zhāo yù. bù dé yǐ, qí diào yún nán tǔ guān jūn jí mù bāng xuān wèi zhū mán bīng jiǎo zhī. bā nián qiǎn nèi guān yún xiān jī chì zhì lù chuān, cì sī rèn fā bì wù, yù qí wù yǔ mù bāng zhēng dì kàng shā.
三年,雲南三司奏,麓川宣慰使思任發奪南甸州地,請發兵問罪。帝命晟同三司、巡撫詳計以聞。敕任發保境安民,不得侵鄰疆,陷惡逆,以滋罪咎。晟以任發侵奪南甸、騰衝之罪不可宥,請發官軍五萬及諸土兵討之。帝以交址、四川方用兵,民勞未息,宜再行招諭。不得已,其調雲南土官軍及木邦宣慰諸蠻兵剿之。八年遣內官雲仙齎敕至麓川,賜思任發幣物,諭其勿與木邦爭地抗殺。
zhèng tǒng yuán nián, miǎn lù chuān píng miǎn jūn mín xuān wèi sī suǒ qiàn chà fā yín èr qiān wǔ bǎi liǎng. yǐ rèn fā zòu qí dì wèi mù bāng suǒ qīn, bǎi xìng xī shǎo, wú cóng bàn nà. bù zhí bù kě, dì tè juān zhī. chū, hóng wǔ jiān, kè píng yún nán, wéi bǎi yí bù zhǎng sī lún fā wèi fú, hòu wèi tóu mù dāo gàn mèng suǒ zhú, fù jīng chén sù. mìng wèi xuān wèi, huí jū lù chuān. fēn qí dì, shè mèng yǎng mù bāng mèng dìng sān fǔ, lì yún nán shè lù jiāng gān yá dà hóu wān diān sì zhǎng guān sī, lì jīn chǐ. yǒng lè yuán nián shēng mèng yǎng mù bāng wèi xuān wèi sī. mèng yǎng xuān wèi dāo mù dàn yǔ lín jìng chóu shā ér sǐ, miǎn diān chéng jī bìng qí dì. wèi jǐ, miǎn diān xuān wèi xīn jiā sī yòu wèi mù bāng xuān wèi suǒ shā. shí lún fā yǐ sǐ, zi xíng fā xí, yì sǐ. cì zǐ rèn fā xí wèi lù chuān xuān wèi, jiǎo kuài yù yú fù xiōng, chà fā jīn yín, bù yǐ shí nà, cháo tíng shāo yōu róng zhī. huì miǎn diān zhī wēi, rèn fā qīn yǒu qí dì, suì yù jǐn fù qí gù dì, chēng bīng rǎo biān, qīn mèng dìng fǔ jí wān diān děng zhōu, shā lüè rén mín. ér nán diàn zhī zhōu dāo gòng hǎn yì zòu lù chuān duó qí suǒ xiá luó bo sī zhuāng děng èr bǎi qī shí bā cūn. yú shì chéng zòu: sī rèn fā lián nián lèi qīn mèng dìng nán diàn gàn yá téng chōng lù jiāng jīn chǐ děng chù, zì lì tóu mù dāo zhēn hǎn tǔ guān zǎo hēng děng xiāng zhù wèi bào, pàn xíng yǐ zhe. jìn yòu qīn jí jīn chǐ, shì shén chāng jué. yǐ qiǎn zhū wèi mǎ bù guān jūn zhì jīn chǐ shǒu yù, qǐ diào dà bīng jìn tǎo. cháo mìng xuǎn jiāng, tíng chén jǔ yòu dū du fāng zhèng dū du qiān shì zhāng róng wǎng yún nán, xié tóng zhèn shǒu yòu dū du áng lǜ bīng tǎo zhī. rèn fā fāng xiū gòng jì huǎn shī, ér chéng jù xìn qí jiàng, wú dù jiāng yì. rèn fā nǎi qiǎn zhòng wàn yú duó lù jiāng, yán jiāng zào chuán sān bǎi sōu, yù qǔ yún lóng, yòu shā sǐ diān shùn jiāng dōng děng chù jūn yú dài jǐn. dì yǐ zéi shì rì shén, zé chéng děng wán kòu yǎng huàn. zhèng yì zhì jūn, yù chū zhàn, chéng bù kě. zhèng zào zhōu yù jì shī, chéng yòu bù xǔ. zhèng bù shèng fèn, nǎi dú lǜ huī xià yǔ zéi jiāng miǎn jiǎn zhàn, pò zéi jiù dà zhài. zéi bēn jǐng hǎn, zhǐ huī táng qīng fù jī pò zhī. yòu zhuī zhī gāo lí gòng shān xià, gòng zhǎn sān qiān yú jí. chéng shèng shēn rù, bī rèn fā shàng jiāng. shàng jiāng, zéi zhòng dì yě. zhèng yuǎn gōng pí shén, qiú yuán yú chéng, chéng nù qí wéi jié zhì dù jiāng, bù qiǎn. jiǔ zhī, yǐ shǎo bīng wǎng, zhì jiā xiàng shí, yòu bù jìn. zhèng zhuī zhì kōng ní, zhī chéng bù jiù, zéi chū xiàng zhèn chōng jī, jūn jiān, zhèng sǐ yān. chéng wén bài, nǎi qǐng yì jūn. dì qiǎn shǐ zhě zé zhuàng, réng diào hú guǎng guān jūn sān wàn yī qiān wǔ bǎi rén guì zhōu yī wàn rén sì chuān bā qiān wǔ bǎi rén, lìng wú liàng mǎ xiáng tǒng zhī, zhì yún nán, tīng chéng jié zhì, réng chì chéng yù chóu liáng bèi. ér chéng jù zuì, bào zú.
正統元年,免麓川平緬軍民宣慰司所欠差發銀二千五百兩。以任發奏其地為木邦所侵,百姓希少,無從辦納。部執不可,帝特蠲之。初,洪武間,克平雲南,惟百夷部長思倫發未服,後為頭目刀干孟所逐,赴京陳訴。命為宣慰,回居麓川。分其地,設孟養、木邦、孟定三府,隸雲南;設潞江、干崖、大侯、灣甸四長官司,隸金齒。永樂元年升孟養、木邦為宣慰司。孟養宣慰刀木旦與鄰境仇殺而死,緬甸乘機並其地。未幾,緬甸宣慰新加斯又為木邦宣慰所殺。時倫發已死,子行發襲,亦死。次子任發襲為麓川宣慰,狡獪愈於父兄,差發金銀,不以時納,朝廷稍優容之。會緬甸之危,任發侵有其地,遂欲盡復其故地,稱兵擾邊,侵孟定府及灣甸等州,殺掠人民。而南甸知州刀貢罕亦奏麓川奪其所轄羅卜思莊等二百七十八村。於是晟奏:「思任發連年累侵孟定、南甸、干崖、騰衝、潞江、金齒等處,自立頭目刀珍罕、土官早亨等相助為暴,叛形已著。近又侵及金齒,勢甚猖獗。已遣諸衛馬步官軍至金齒守御,乞調大兵進討。」朝命選將,廷臣舉右都督方政、都督僉事張榮往雲南,協同鎮守右都督昂率兵討之。任發方修貢冀緩師,而晟遽信其降,無渡江意。任發乃遣眾萬餘奪潞江,沿江造船三百艘,欲取雲龍,又殺死甸順、江東等處軍余殆盡。帝以賊勢日甚,責晟等玩寇養患。政亦至軍,欲出戰,晟不可。政造舟欲濟師,晟又不許。政不勝憤,乃獨率麾下與賊將緬簡戰,破賊舊大寨。賊奔景罕,指揮唐清復擊破之。又追之高黎共山下,共斬三千餘級。乘勝深入,逼任發上江。上江,賊重地也。政遠攻疲甚,求援於晟,晟怒其違節制渡江,不遣。久之,以少兵往,至夾象石,又不進。政追至空泥,知晟不救,賊出象陣衝擊,軍殲,政死焉。晟聞敗,乃請益軍。帝遣使者責狀,仍調湖廣官軍三萬一千五百人、貴州一萬人、四川八千五百人,令吳亮、馬翔統之,至雲南,聽晟節制,仍敕晟豫籌糧糒。而晟懼罪,暴卒。
shí rèn fā bīng yù héng, fàn jǐng dōng, piāo mèng dìng, shā dà hóu zhī zhōu dāo fèng hàn děng qiān yú rén, pò mèng lài zhū zhài, mèng liǎn zhǎng guān sī zhū chù jiē jiàng zhī. rèn fā réng qiǎn rén yǐ xiàng mǎ jīn yín lái xiū gòng, fù zhì fān shū yú yún nán zǒng bīng guān, wèi: shǐ yīn lù jiāng ān fǔ sī xiàn jiù fǎ xiāng yāo bào chóu, qí hòu xiàn jiù fǎ nǎi wū jǐ wèi rù kòu, zhì dà jūn yā jìng, huáng kǒng wú dì. jīn yù qiǎn shǐ xiè zuì, qǐ wèi dǎo zòu. dì jiàng chì xǔ shè qí zuì. shí xíng bù shì láng hé wén yuān shū qǐng bà lù chuān shī, mìng xià tíng chén yì. yú shì xíng zài bīng bù shàng shū wáng jì jí yīng guó gōng zhāng fǔ děng, jiē yǐ wèi lù chuān fù ēn hù è, zài suǒ bì zhū, xū gèng xuǎn jiāng liàn bīng, yǐ zhāo tiān tǎo. rú sī rèn fā zǎo zì huǐ huò, fù yì jūn mén, shēng quán zhī ēn, qǔ zì shàng cái. dì rán zhī. yǐ ér shì jiǎng liú qiú fù yǐ xī bīng qǐng rú wén yuān yì. bù fù yǐ lù chuān zhī zhēng, yǐ yǒu chéng mìng, bào wén.
時任發兵愈橫,犯景東,剽孟定,殺大侯知州刀奉漢等千餘人,破孟賴諸寨,孟璉長官司諸處皆降之。任發仍遣人以象馬金銀來修貢,復致番書於雲南總兵官,謂:「始因潞江安撫司線舊法相邀報仇,其後線舊法乃誣己為入寇,致大軍壓境,惶恐無地。今欲遣使謝罪,乞為導奏。」帝降敕許赦其罪。時刑部侍郎何文淵疏請罷麓川師,命下廷臣議。於是行在兵部尚書王驥及英國公張輔等,皆以為「麓川負恩怙惡,在所必誅,須更選將練兵,以昭天討。如思任發早自悔禍,縛詣軍門,生全之恩,取自上裁。」帝然之。已而侍講劉球復以息兵請如文淵議。部覆以麓川之徵,已有成命,報聞。
liù nián yǐ dìng xī bó jiǎng guì wèi píng mán jiāng jūn, dū du lǐ ān liú jù fù zhī, yǐ bīng bù shàng shū wáng jì zǒng dū yún nán jūn wù, dà huì zhū dào bīng shí wǔ wàn tǎo zhī. shí rèn fā qiǎn zéi jiāng dāo lìng dào děng shí èr rén, lǜ zhòng sān wàn yú, xiàng bā shí zhī, dǐ dà hóu zhōu, yù duó jǐng dōng wēi yuǎn. ér jì jiāng dǐ jīn chǐ, rèn fā qiǎn rén qǐ xiáng, jì shòu zhī, mì lìng zhū jiāng fēn dào rù. yòu cān jiāng rǎn bǎo cóng dōng lù gōng xì diān wān diān shuǐ zhài, rù zhèn kāng, qū mèng dìng. jì yǔ guì yóu zhōng lù zhì shàng jiāng, huì téng chōng. zuǒ cān jiāng gōng jù zì xià jiāng jù jiā xiàng shí. zhì qī, hé gōng zhī. zéi jù shǒu yán, chòng nǔ fēi shí, jiāo xià rú yǔ. cì rì, chéng fēng fén qí shān, huǒ jìng yè bù xī. guān jūn lì zhàn, bá shàng jiāng zhài, zhǎn dāo fàng jiá fù zǐ, qín dāo mèng xiàng, qián hòu zhǎn guó wǔ wàn yú, yǐ jié wén.
六年以定西伯蔣貴為平蠻將軍,都督李安、劉聚副之,以兵部尚書王驥總督雲南軍務,大會諸道兵十五萬討之。時任發遣賊將刀令道等十二人,率眾三萬餘,象八十隻,抵大侯州,欲奪景東、威遠。而驥將抵金齒,任發遣人乞降,驥受之,密令諸將分道入。右參將冉保從東路攻細甸、灣甸水寨,入鎮康,趨孟定。驥與貴由中路至上江,會騰衝。左參將宮聚自下江據夾象石。至期,合攻之。賊拒守嚴,銃弩飛石,交下如雨。次日,乘風焚其柵,火竟夜不息。官軍力戰,拔上江寨,斬刀放戛父子,擒刀孟項,前後斬馘五萬餘,以捷聞。
qī nián, jì lǜ bīng dù xià jiāng, tōng gāo lí gòng shān dào. zhì téng chōng, liú dū dū lǐ ān lǐng bīng tí bèi. jì yóu nán diàn zhì luó bo sī zhuāng, qián jūn dǐ shā mù lóng. shí rèn fā lǜ zhòng èr wàn yú jù gāo shān, lì yìng zhài, lián huán qī yíng, shǒu wěi xiāng yīng. jì qiǎn gōng jù liú jù fēn zuǒ yòu yì yuán lǐng shàng, jì jiāng zhōng jūn héng jī zhī, zéi dùn. jūn jìn mǎ ān shān, dǎo zéi zhài. zhài liǎng miàn jù jiāng bì lì, zhōu huí sān shí lǐ jiē lì shān kāi qiàn, jūn bù kě jìn, ér zéi cóng jiān dào qián shī chū mǎ ān shān hòu. jì jiè zhōng jūn wú dòng, mìng zhǐ huī fāng yīng lǜ jīng qí liù qiān tū rù zéi zhài, zhǎn shǒu shù bǎi jí, fù yòu bài qí xiàng zhèn. ér cóng dōng lù zhě, hé mù bāng rén mǎ, zhāo xiáng mèng tōng zhū zhài. yuán jiāng tóng zhī dù kǎi děng yì lǜ chē lǐ jí dà hóu mán bīng wǔ wàn, zhāo xiáng mèng liǎn zhǎng guān sī bìng gōng pò wū mù nòng jiá bāng děng zhài, zhǎn shǒu èr qiān sān bǎi yú jí. qí jí lù chuān, shǒu xī é dù, jiù tōng mù bāng xìn xī. bǎi dào huán gōng, fù zòng huǒ fén qí yíng, zéi sǐ bù kě shèng suàn. rèn fā fù zǐ sān rén bìng qiè qí qī nú shù rén, cóng jiān dào dù jiāng, bēn mèng yǎng. sōu huò yuán gěi hǔ fú jīn pái xìn fú xuān wèi sī yìn jí suǒ lüè téng chōng qiān hù děng yìn sān shí èr. lù chuān píng. jié wén, mìng hái shī. shí rèn fā bài zǒu mèng méng, fù wèi mù bāng xuān wèi suǒ jī, zhuī guò jīn shā jiāng, zǒu mèng guǎng. miǎn diān xuān wèi bo lá dāng yì qǐ bīng gōng zhī. dì mìng mù bāng miǎn diān néng xiào mìng qín rèn fā xiàn zhě, jí yǐ lù chuān dì yǔ zhī. wèi jǐ, rèn fā wèi miǎn rén qín, miǎn rén xié zhī qiú dì. qí zi sī jī fā qióng kùn, qǐ lái cháo xiè zuì, xiān qiǎn qí dì zhāo sài rù gòng, dì mìng qiǎn hái yún nán ān zhì. jī fā kuī dà bīng guī, tú huī fù, jù lù chuān chū bīng qīn rǎo. yú shì fù mìng wáng jì jiǎng guì děng tǒng dà jūn zài zhēng lù chuān. jì lǜ shī zhì jīn chǐ, jī fā qiǎn tóu mù dāo lóng zhǒu xié qí zi yì jūn mén qiú xiáng. jì qiǎn rén zhì miǎn diān suǒ rèn fā, miǎn yáng nuò bù qiǎn. jì zhì téng chōng, yǔ jiǎng guì mù áng fēn wǔ yíng jìn, miǎn rén yì jù zhòng dài. jì yù chéng dà shī gōng zhī, jiàn qí zhòng shèng, wèi yì bá, yòu kǒng duō yī lù chuān dí, nǎi xuān yán kào shī, ér mìng guì qián fén qí zhōu shù bǎi sōu, jìn shī báo zhī. miǎn diān jiān zhí qián zhào, bì yǔ dì nǎi chū rèn fā, fù guǐ yǐ jī fā zhì chóu wèi jiě. jì nǎi qū zhě lán, dǎo jī fā cháo, pò zhī. jī fā tuō zǒu, fú qí qī zǐ bù zhòng, lì lǒng chuān xuān wèi sī ér guī. shí sī jī fā qiè jù mèng yǎng, fù gù bù fú, zì rú yě.
七年,驥率兵渡下江,通高黎貢山道。至騰衝,留都督李安領兵提備。驥由南甸至羅卜思莊,前軍抵杉木籠。時任發率眾二萬餘據高山,立硬寨,連環七營,首尾相應。驥遣宮聚、劉聚分左右翼緣嶺上,驥將中軍橫擊之,賊遁。軍進馬鞍山,搗賊寨。寨兩面拒江壁立,周回三十里皆立柵開塹,軍不可進,而賊從間道潛師出馬鞍山後。驥戒中軍毋動,命指揮方瑛率精騎六千突入賊寨,斬首數百級,復誘敗其象陣。而從東路者,合木邦人馬,招降孟通諸寨。元江同知杜凱等亦率車裡及大侯蠻兵五萬,招降孟璉長官司並攻破烏木弄、戛邦等寨,斬首二千三百餘級。齊集麓川,守西峨渡,就通木邦信息。百道環攻,復縱火焚其營,賊死不可勝算。任發父子三人並挈其妻孥數人,從間道渡江,奔孟養。搜獲原給虎符、金牌、信符、宣慰司印及所掠騰衝千戶等印三十二。麓川平。捷聞,命還師。時任發敗走孟蒙,復為木邦宣慰所擊,追過金沙江,走孟廣。緬甸宣慰卜剌當亦起兵攻之。帝命木邦、緬甸能效命擒任發獻者,即以麓川地與之。未幾,任發為緬人擒,緬人挾之求地。其子思機發窮困,乞來朝謝罪,先遣其弟招賽入貢,帝命遣還雲南安置。機發窺大兵歸,圖恢復,據麓川出兵侵擾。於是復命王驥、蔣貴等統大軍再征麓川。驥率師至金齒,機發遣頭目刀籠肘偕其子詣軍門求降。驥遣人至緬甸索任發,緬佯諾不遣。驥至騰衝,與蔣貴、沐昂分五營進,緬人亦聚眾待。驥欲乘大師攻之,見其眾盛,未易拔,又恐多一麓川敵,乃宣言犒師,而命貴潛焚其舟數百艘,進師薄之。緬甸堅執前詔,必予地乃出任發,復詭以機發致仇為解。驥乃趨者藍,搗機發巢,破之。機發脫走,俘其妻子部眾,立隴川宣慰司而歸。時思機發竊據孟養,負固不服,自如也。
shí yī nián, miǎn diān shǐ yǐ rèn fā jí qí qī nú sān shí èr rén xiàn zhì yún nán. rèn fā yú dào zhōng bù shí, chuí sǐ. qiān hù wáng zhèng zhǎn zhī, hán shǒu jīng shī. qí zi jī fā lǚ qǐ xiáng, qiǎn tóu mù dāo mèng yǒng děng xiū cháo gòng, xiàn jīn yín. yán méng cháo tíng diào bīng zhēng tǎo, wú dì táo sǐ, qǐ dài yú shēng, cí shén āi. dì mìng shòu qí gòng, yīn chì zǒng bīng guān mù bīn jí cān zàn jūn wù shì láng yáng níng děng, yǐ cháo tíng jì dài sī jī fā yǐ bù sǐ, jīng huà shàn hòu zhǎng cè yǐ wén, bìng cì chì yù sī jī fā. shí èr nián, zǒng bīng guān qián guó gōng mù bīn zòu: chén qiǎn qiān hù míng yōng jī chì zhāo yù sī jī fā, yǐ suǒ qiǎn dì zhāo sài wèi guī, yí jù bù gǎn chū. jìn miǎn diān yǐ jī fā lüè qí niú mǎ jīn yín, yù jìn bīng gōng qǔ. chén děng yì qiǎn rén fēn yù mù bāng miǎn diān zhū xuān wèi sī, lìng jí mán bīng, kè qī guò jiāng, fēn dào tǎo jī fā. chén děng lǜ guān jūn wàn rén zhù téng chōng, yǐ zhù qí shì. zéi sì miàn shòu dí, bì chéng qín yǐ. cóng zhī. yǐ, mìng shòu jī fā dì zhāo sài wèi tóu mù, gěi guān dài yuè liáng fáng wū, lì jǐn yī wèi, qí cóng rén jù lìng yú xún xiàng suǒ gōng yì. xiān shì, zhāo sài ān zhì yún nán, qí dǎng yǒu yù chēng luàn zhě, nǎi mìng zhāo sài lái jīng, qiě jì yǐ zhāo lái jī fā yě. dì jì mìng yún nán chū bīng jiǎo jī fā, jí mù bīn děng zhì téng chōng, dū zhū jūn zhuī bǔ, jī fā zhōng bù chū, qián nì mèng yǎng, qiǎn qí tú lái gòng. xǔ yǐ ēn dài, fù bù zhì. bīn yǐ chūn zhàng zuò, jiāng zhǎng bù kě dù, liáng yì fá, yǐn bīng hái. dì yǐ bīn shī chū wú gōng, fù mìng bīng bù shàng shū jìng yuǎn bó wáng jì zǒng dū jūn wù, dū du tóng zhī gōng jù pèi píng mán jiāng jūn yìn, lǜ nán jīng yún nán hú guǎng sì chuān guì zhōu guān jūn tǔ jūn shí sān wàn rén wǎng tǎo zhī. zhì shì, jì fán sān zhēng lù chuān yǐ. dì mì yù jì yuē: wàn yī sī jī fā yuǎn dùn, zé xiān qín dāo biàn mán, píng qí cháo xué. huò dùn rù miǎn dì, miǎn rén dǎng bì, yì xiāng jī qín zhī. shù mán zhòng zhī jù, dà jūn bù wèi tú chū. yòu chì yù bīn, jūn shì xī yǔ jì huì yì ér xíng. yòu chì yù mù bāng miǎn diān nán diàn gàn yá lǒng chuān děng xuān wèi sī hǎn gài fā děng, gè zhěng bīng bèi chuán, jī liáng yǐ qí diào dù.
十一年,緬甸始以任發及其妻孥三十二人獻至雲南。任發於道中不食,垂死。千戶王政斬之,函首京師。其子機發屢乞降,遣頭目刀孟永等修朝貢,獻金銀。言蒙朝廷調兵征討,無地逃死,乞貸餘生,詞甚哀。帝命受其貢,因敕總兵官沐斌及參贊軍務侍郎楊寧等,以朝廷既貸思機發以不死,經畫善後長策以聞,並賜敕諭思機發。十二年,總兵官黔國公沐斌奏:「臣遣千戶明庸齎敕招諭思機發,以所遣弟招賽未歸,疑懼不敢出。近緬甸以機發掠其牛馬、金銀,欲進兵攻取。臣等議遣人分諭木邦、緬甸諸宣慰司,令集蠻兵,剋期過江,分道討機發。臣等率官軍萬人駐騰衝,以助其勢。賊四面受敵,必成擒矣。」從之。已,命授機發弟招賽為頭目,給冠帶、月糧、房屋,隸錦衣衛,其從人俱令於馴象所供役。先是,招賽安置雲南,其黨有欲稱亂者,乃命招賽來京,且冀以招徠機發也。帝既命雲南出兵剿機發,及沐斌等至騰衝,督諸軍追捕,機發終不出,潛匿孟養,遣其徒來貢。許以恩貸,復不至。斌以春瘴作,江漲不可渡,糧亦乏,引兵還。帝以斌師出無功,復命兵部尚書靖遠伯王驥總督軍務,都督同知宮聚佩平蠻將軍印,率南京、雲南、湖廣、四川、貴州官軍、土軍十三萬人往討之。至是,驥凡三征麓川矣。帝密諭驥曰:「萬一思機發遠遁,則先擒刀變蠻,平其巢穴。或遁入緬地,緬人黨蔽,亦相機擒之。庶蠻眾知懼,大軍不為徒出。」又敕諭斌,軍事悉與驥會議而行。又敕諭木邦、緬甸、南甸、干崖、隴川等宣慰司罕蓋發等,各整兵備船,積糧以俟調度。
shí sì nián, jì lǜ zhū jiāng zì téng chōng huì shī, yóu gàn yá zào zhōu, zhì nán yá shān shě zhōu lù xíng, dǐ shā bà, fù zào zhōu zhì jīn shā jiāng. jī fā yú xī àn mái shān jù shǒu. dà jūn shùn liú xià zhì guǎn tún, shì mù bāng miǎn diān liǎng xuān wèi bīng shí yú wàn yì liè yú yán jiāng liǎng àn, miǎn diān bèi zhōu èr bǎi yú wèi fú liáng jì shī, bìng lì gōng pò qí shān zhài, dé jī gǔ sì shí wàn yú shí. jūn bǎo, ruì qì zēng bèi. zéi lǐng zhòng zhì guǐ kū shān, zhú dà zhài yú liǎng fēng shàng, zhú èr zhài wèi liǎng yì, yòu zhú qī xiǎo zhài, mián gèn bǎi yú lǐ. guān jūn fēn dào bìng jìn, jiē gōng bá zhī, zhǎn huò wú suàn, ér sī jī fā sī bo fā fù bēn dùn.
十四年,驥率諸將自騰衝會師,由干崖造舟,至南牙山舍舟陸行,抵沙壩,復造舟至金沙江。機發於西岸埋柵拒守。大軍順流下至管屯,適木邦、緬甸兩宣慰兵十餘萬亦列於沿江兩岸,緬甸備舟二百餘為浮梁濟師,並力攻破其柵寨,得積穀四十萬餘石。軍飽,銳氣增倍。賊領眾至鬼哭山,築大寨於兩峰上,築二寨為兩翼,又築七小寨,綿亘百餘里。官軍分道並進,皆攻拔之,斬獲無算,而思機發、思卜發復奔遁。
shí wáng shī yú mèng yǎng zhì mèng nà. mèng yǎng zài jīn shā jiāng xī, qù lù chuān qiān yú lǐ, zhū bù jiē zhèn zhé yuē: zì gǔ, hàn rén wú dù jīn shā jiāng zhě, jīn wáng shī zhì cǐ, zhēn tiān wēi yě. jì hái bīng, qí bù zhòng fù yōng rèn fā shǎo zǐ sī lù jù mèng yǎng dì wèi luàn. jì děng lǜ shī lǎo, dù zéi bù kě miè, nǎi yǔ sī lù yuē, xǔ tǔ mù dé bù lēi zhū mán, jū mèng yǎng rú gù, lì shí jīn shā jiāng wèi jiè, shì yuē shí làn jiāng kū, ěr nǎi dé dù. sī lù yì jù, tīng mìng, nǎi bān shī. jié wén, dì wèi gào miào yún.
時王師逾孟養至孟那。孟養在金沙江西,去麓川千餘里,諸部皆震讋曰:「自古,漢人無渡金沙江者,今王師至此,真天威也。」驥還兵,其部眾復擁任發少子思祿據孟養地為亂。驥等慮師老,度賊不可滅,乃與思祿約,許土目得部勒諸蠻,居孟養如故,立石金沙江為界,誓曰「石爛江枯,爾乃得渡」。思祿亦懼,聽命,乃班師。捷聞,帝為告廟雲。
jǐng tài yuán nián, yún nán zǒng bīng guān mù lín zòu: miǎn diān xuān wèi yǐ qín huò sī jī fā, yòu jiāng sī bo fā fàng guī mèng yǎng, kǒng miǎn rén fù xié wèi qí huò, bù ruò huǎn zhī, tīng qí zì xiàn biàn. cóng zhī. wǔ nián, miǎn rén suǒ jiù dì, zuǒ cān jiāng hú zhì děng yù yǐ jiá děng chù dì fāng yǔ zhī, nǎi sòng sī jī fā jí qí qī nú liù rén zhì jīn shā jiāng cūn, zhì děng kǎn sòng jīng shī. nán níng bó máo fú shòu yǐ wén, nǎi zhū sī jī fā yú jīng shī. qī nián, rèn fā zi sī bo fā zòu: chén fù xiōng fàn fǎ, shí chén yòu wú zhī. jīn bù gǎn rú fù xiōng suǒ wèi, shén wèi cháo tíng fǎ, jǐn bèi chà fā yín wǔ bǎi liǎng xiàng sān mǎ liù jí fāng wù děng, qiǎn shǐ rén rù gòng, wéi tiān huáng dì zhǔ āi lián. yīn cì chì jiè yù, bìng lài sī bo fā yǔ qī jǐn bì jí qí shǐ chāo bì yǒu chà.
景泰元年,雲南總兵官沐璘奏:「緬甸宣慰已擒獲思機發,又將思卜發放歸孟養,恐緬人復挾為奇貨,不若緩之,聽其自獻便。」從之。五年,緬人索舊地,左參將胡志等諭以戛等處地方與之,乃送思機發及其妻孥六人至金沙江村,志等檻送京師。南寧伯毛福壽以聞,乃誅思機發於京師。七年,任發子思卜發奏:「臣父兄犯法,時臣幼無知。今不敢如父兄所為,甚畏朝廷法,謹備差發銀五百兩、象三、馬六及方物等,遣使人入貢,惟天皇帝主哀憐。」因賜敕戒諭,並賚思卜發與妻錦幣及其使鈔幣有差。
chéng huà yuán nián, zǒng bīng guān mù zàn děng yǐ sī rèn fā zhī sūn sī mìng fā zhì jīng shī, nǎi nì zéi yí niè, bù kě liú, qǐng fā yán hǎi dēng zhōu wèi ān zhì, yuè gěi mǐ èr shí, cóng zhī. lù chuān wáng. xiān shì, lù chuān zhī chū píng yě, fēn qí dì lì lǒng chuān xuān fǔ shǐ sī, yīn yǐ gōng xiàng wèi xuān fǔ shǐ. gōng xiàng zhě, gù lù chuān bù zhǎng, shǒu xiān guī shùn xiào lì yǒu gōng, yīn mìng yú lù chuān gù dì kāi shè xuān fǔ. yǐ, tóu mù nǎng huàn děng fù lái guī, yuàn bǔ zéi zì xiào. dì mìng hái shǒu běn tǔ, yǒu gōng, jí jiā xù. zhū fán lái guī zhě shì cǐ lì. suì yǐ dāo wāi mèng wèi běn sī tóng zhī, dāo luò nǎng wèi fù shǐ, lǒng zhǒu wèi qiān shì, jù cì guān dài, cóng xuān fǔ gōng xiàng qǐng yě. gōng xiàng zi gōng lì lái gòng, gěi cì rú lì, bìng shòu gōng lì wèi zhǎng shǐ. wèi jǐ, lǒng chuān xuān fǔ shī yìn, qǐng zài gěi. dì zé gōng xiàng yǐ bù néng xuān yáng guó wēi, fǎn shī yìn, zuì yīng bù yòu, gū cóng kuān bān. shí bǎn jiǎn jù zhě lán zhài, qīn rǎo lǒng chuān, bǎi fū zhǎng dāo mén xiàn dāo mù lì jìn bīng wéi zhī, zhǎn bǎn jiǎn děng èr shí sān rén. mìng cì yǒu gōng zhě jiē wèi guān dài bǎ shì, bìng lài zhī jīn wén qǐ.
成化元年,總兵官沐瓚等以思任發之孫思命發至京師,乃逆賊遺孽,不可留,請發沿海登州衛安置,月給米二石,從之。麓川亡。先是,麓川之初平也,分其地立隴川宣撫使司,因以恭項為宣撫使。恭項者,故麓川部長,首先歸順效力有功,因命於麓川故地開設宣撫。已,頭目曩渙等復來歸,願捕賊自效。帝命還守本土,有功,即加敘。諸凡來歸者視此例。遂以刀歪孟為本司同知,刀落曩為副使,隴帚為僉事,俱賜冠帶,從宣撫恭項請也。恭項子恭立來貢,給賜如例,並授恭立為長史。未幾,隴川宣撫失印,請再給。帝責恭項以不能宣揚國威,反失印,罪應不宥,姑從寬頒。時板蹇據者藍寨,侵擾隴川,百夫長刀門線、刀木立進兵圍之,斬板蹇等二十三人。命賜有功者皆為冠帶把事,並賚織金文綺。
zhèng tǒng shí yī nián, mù bāng xuān wèi hǎn gài fā lái qiú lù chuān gù dì. yǒu sī yǐ yǐ shè lǒng chuān xuān fǔ sī, jiàn guān fēn guǎn, yǐ mèng zhǐ dì yǔ zhī, bào kě. shí èr nián chì yù gōng xiàng, yán: bǐ zhě, zǒng bīng zòu ěr yǔ bǎi fū zhǎng dāo mù lì xiāng chóu shā, rén mín huái yuàn, yù móu hài ěr fù zǐ. jīn qiān ěr yú yún nán, bǐ bù shī suǒ, qiě qiǎn guān hù ěr jiā shǔ wán jù, qí tǐ mǐn xù, wú huái yí jù. jì ér zǒng bīng guān yán: lǒng chuān zhì luàn, jiē yóu gōng xiàng bào shā wú gū, kè nüè mán rén. tóng zhī dāo wāi mèng wèi mán zhòng xìn fú, qǐ ān zhì xiàng yú bié wèi, yǐ dāo wāi mèng dài. dì yǐ gōng xiàng lái guī, qū fǎ yòu zhī, mìng yú qǔ jìng ān zhì, bìng qiǎn chì wǎng yù.
正統十一年,木邦宣慰罕蓋發來求麓川故地。有司以已設隴川宣撫司,建官分管,以孟止地予之,報可。十二年敕諭恭項,言:「比者,總兵奏爾與百夫長刀木立相仇殺,人民懷怨,欲謀害爾父子。今遷爾於雲南,俾不失所,且遣官護爾家屬完聚,其體憫恤,無懷疑懼。」既而總兵官言:「隴川致亂,皆由恭項暴殺無辜,刻虐蠻人。同知刀歪孟為蠻眾信服,乞安置項於別衛,以刀歪孟代。」帝以恭項來歸,屈法宥之,命於曲靖安置,並遣敕往諭。
jǐng tài qī nián, lǒng chuān xuān fǔ duō wài mèn qiǎn rén gòng xiàng mǎ jí jīn yín qì mǐn fāng wù, cì cǎi bì xí yī rú lì. réng mìng jī chì cì zhī, yǐ duō wài mèn chū xiū cháo gòng gù yě. chéng huà shí jiǔ nián, yǐ lǒng chuān xuān fǔ sī duō wāi mèng zǐ hēng fǎ dài zhí. chū, lǒng chuān yǔ mù bāng xiāng lín, zhēng dì chóu shā, gòu bīng bù xī. jiā jìng zhōng, tǔ shě duō jīng rèn xiōng zì xí, xià zhèn xún guān àn wèn, fú gū, hái zhí xiōng zi duō cān. zhào shì qí zuì, bìng jiè mù bāng hǎn mèng wú dé fù dǎng jīng zhēng zhí.
景泰七年,隴川宣撫多外悶遣人貢象、馬及金銀器皿、方物,賜彩幣、襲衣如例。仍命齎敕賜之,以多外悶初修朝貢故也。成化十九年,以隴川宣撫司多歪孟子亨法代職。初,隴川與木邦相鄰,爭地仇殺,構兵不息。嘉靖中,土舍多鯨刃兄自襲,下鎮巡官按問,伏辜,還職兄子多參。詔貰其罪,並戒木邦罕孟毋得復黨鯨爭職。
wàn lì chū, miǎn diān mǎng ruì tǐ pàn, lái zhāo lǒng chuān xuān fǔ duō shì níng, shì níng bù cóng. qí jì shì yuè fèng zhě, jiāng xī fǔ zhōu rén, xiá ér duō zhì, shāng yú lǒng chuān, shì níng xìn rèn zhī, qī yǐ mèi. fèng qū mèi shì níng, yīn duó qí quán, yǔ sān xuān liù wèi gè tǔ shě hǎn bá děng shà xuè méng, yòu shì níng wǎng bǎi gǔ, guī fù miǎn qiú. yīn shǐ qí zi nǎng wū zhèn shì níng bìng shā qí qī nǚ, duó yìn tóu miǎn, shòu miǎn wěi mìng, dài shì níng wèi xuān fǔ. jí ruì tǐ sǐ, zi yīng lǐ sì, fèng fù zǐ chén fú zhī. yòu bài guān jūn, xiàn shì níng mǔ hú shì jí qīn zú liù bǎi yú rén yú yīng lǐ, jǐn shā zhī, duō shì zhī zōng jǐ jǐn. chū, fèng zhī fù yú miǎn yě, wèi ruì tǐ zhāo zhū bù, jù zhōng guó, shāng guān jūn, nì shì jìn chéng, miǎn shēn yǐ zhī. jiǔ zhī, yǐ miǎn bù zú shì. ér dèng chuān tǔ zhī zhōu hé yù, fèng yǒu xù yě, chū shǐ rén zhāo fèng, fèng zhí shǐ xiàn miǎn. jí shì, yù fù kāi shì bǎi fāng, yǔ zhī méng shì. shí guān jūn yì dà jí, zhū jiāng liú tīng dèng zi lóng gè lǜ jìn shī zhì, huán bì sì miàn. fèng jù, nǎi lìng qī zǐ jí bù qǔ lái jiàng. tīng zé lìng xiàn jīn pái fú yìn jí mán mò měng mì dì. nǎi yǐ sòng fèng qī zǐ hái lǒng chuān wèi míng, fēn bīng qū shā mù lóng shān, xiān jù qí xiǎn, ér zì lǐng dà bīng chí rù lǒng chuān. fèng dù wú kě tuō, suì yì jūn mén jiàng. tīng fù lǜ bīng jìn miǎn, miǎn jiāng xiān dùn, liú shǎo bīng lǒng chuān, tīng gōng zhī, fèng zi nǎng wū yì jiàng, tīng nǎi xié fèng fù zǐ wǎng gōng mán mò, mán mò zéi zhī fèng jiàng, chí bào yīng lǐ, fā bīng tú lǒng chuān. tīng chéng jī yǎn shā, zéi jiǒng, qǐ xiáng, fù miǎn rén jí xiàng mǎ lái xiàn. suì zhāo fǔ mèng yǎng zéi, zéi jiāng chéng xiàng zǒu, zhuī huò zhī. fù yí shī wéi mèng liǎn, shēng qín qí kuí, lǒng chuān píng. xiàn fú yú cháo, dì wèi gào xiè jiāo miào, shí wàn lì shí èr nián jiǔ yuè yě. yú nián fù zhù lǒng chuān xuān fǔ sī jí mèng dìng fǔ yìn, shēng mèng mì ān fǔ wèi xuān fǔ sī. tiān shè ān fǔ sī èr, yuē mán mò, yuē gěng mǎ zhǎng guān sī èr, yuē mèng liǎn, yuē mèng yǎng qiān hù suǒ èr, yī jū yáo guān, yī jū mèng lín zhài, jiē míng zhī yuē zhèn ān bìng zhù yìn jì, jiàn dà jiāng xíng shǔ yú mán mò. cóng yún nán xún fǔ liú shì céng zhī yì yě. yú shì, duō shì níng zhī zǐ sī shùn xí lǒng chuān xuān fǔ shǐ.
萬曆初,緬甸莽瑞體叛,來招隴川宣撫多士寧,士寧不從。其記室岳鳳者,江西撫州人,黠而多智,商於隴川,士寧信任之,妻以妹。鳳曲媚士寧,陰奪其權,與三宣六慰各土舍罕拔等歃血盟,誘士寧往擺古,歸附緬酋。陰使其子曩烏鴆士寧並殺其妻女,奪印投緬,受緬偽命,代士寧為宣撫。及瑞體死,子應里嗣,鳳父子臣服之。誘敗官軍,獻士寧母胡氏及親族六百餘人於應里,盡殺之,多氏之宗幾盡。初,鳳之附於緬也,為瑞體招諸部,拒中國,傷官軍,逆勢浸成,緬深倚之。久之,以緬不足恃。而鄧川土知州何鈺,鳳友婿也,初使人招鳳,鳳執使獻緬。及是,鈺復開示百方,與之盟誓。時官軍亦大集,諸將劉綎、鄧子龍各率勁師至,環壁四面。鳳懼,乃令妻子及部曲來降。綎責令獻金牌、符印及蠻莫、猛密地。乃以送鳳妻子還隴川為名,分兵趨沙木籠山,先據其險,而自領大兵馳入隴川。鳳度無可脫,遂詣軍門降。綎復率兵進緬,緬將先遁,留少兵隴川,綎攻之,鳳子曩烏亦降,綎乃攜鳳父子往攻蠻莫,蠻莫賊知鳳降,馳報應里,發兵圖隴川。綎乘機掩殺,賊窘,乞降,縛緬人及象馬來獻。遂招撫孟養賊,賊將乘象走,追獲之。復移師圍孟璉,生擒其魁,隴川平。獻俘於朝,帝為告謝郊廟,時萬曆十二年九月也。逾年復鑄隴川宣撫司及孟定府印,升孟密安撫為宣撫司。添設安撫司二,曰蠻莫,曰耿馬;長官司二,曰孟璉,曰孟養;千戶所二,一居姚關,一居孟淋砦,皆名之曰鎮安;並鑄印記,建大將行署於蠻莫。從雲南巡撫劉世曾之議也。於是,多士寧之子思順襲隴川宣撫使。
èr shí jiǔ nián, mǎng yīng lǐ fēn dào rù fàn, yī rù zhē fàng máng shì, yī rù là sā mán sǎng, yī rù shā mù lóng, bìng chū lǒng chuān. duō sī shùn bù dí, bēn měng mǎo. miǎn chū yǐ měng mǎo tóng zhī duō ǎn wèi xiàng dǎo, kòu dōng lù. zhì shì dà jūn qiǎn mù bāng hǎn qīn qín duō ǎn shā zhī. wèi jǐ, sī shùn sǐ, mán mò sī zhèng chéng sàng xí lǒng chuān, jù qí qī hǎn shì. sān shí wǔ nián, sī shùn zǐ ān mín yǐ shǒu jiāng suǒ lù, pàn rù miǎn. yǐ ér miǎn tīng fǔ, qiǎn ān mín guī. ān mín jiǔ jù mán wān, jié ào shén, shǔ yǒng téng cān jiāng zhōu huì qiǎn èr zhǐ huī xí zhī, bài jī. wáng shī jí tǎo, qí zú rén xié qí dì duō ān jìng zhū zhī yǐ xiàn. shí ān jìng shàng yòu, shì gū, zhào qí qí zhǎng gěi zhī yìn. ān mín dì ān bāng zhì yì fù miǎn, hòu jì jū mán mò. qí dì yǒu mǎ ān mó lí luó mù děng shān, jí xiǎn jùn, lù chuān zhī suǒ shì wèi cháo xué zhě yě.
二十九年,莽應里分道入犯,一入遮放、芒市,一入臘撒蠻顙,一入杉木籠,並出隴川。多思順不敵,奔猛卯。緬初以猛卯同知多俺為嚮導,寇東路。至是大軍遣木邦罕欽擒多俺殺之。未幾,思順死,蠻莫思正乘喪襲隴川,據其妻罕氏。三十五年,思順子安民以守將索賂,叛入緬。已而緬聽撫,遣安民歸。安民久據蠻灣,桀驁甚,署永騰參將周會遣二指揮襲之,敗績。王師亟討,其族人挾其弟多安靖誅之以獻。時安靖尚幼,勢孤,詔俟其長給之印。安民弟安邦治亦附緬,後寄居蠻莫。其地有馬安、摩黎、羅木等山,極險峻,麓川之所恃為巢穴者也。