guǎng xī tǔ sī èr
◎廣西土司二
tài píng sī míng sī ēn zhèn ān tián zhōu ēn chéng shàng lóng dōu kāng
△太平 思明 思恩 鎮安 田州 恩城 上隆 都康
tài píng, hàn shǔ jiāo zhǐ, hào lì jiāng. táng wèi jī mí zhōu, lì yōng zhōu dū du fǔ. sòng píng lǐng nán, yú zuǒ yòu èr jiāng xī dòng lì wǔ zhài. qí yī yuē tài píng, yǔ gǔ wàn qiān lóng yǒng píng héng shān sì zhài gè lǐng zhōu xiàn dòng, shǔ yōng zhōu jiàn wǔ jūn jié dù. yuán réng wèi wǔ zhài. hòu fèi, nǎi zhì tài píng lù yú lì jiāng.
太平,漢屬交阯,號麗江。唐為羈縻州,隸邕州都督府。宋平嶺南,於左、右二江溪峒立五寨。其一曰太平,與古萬、遷隆、永平、橫山四寨各領州、縣、峒,屬邕州建武軍節度。元仍為五寨。後廢,乃置太平路於麗江。
hóng wǔ yuán nián, zhēng nán jiāng jūn liào yǒng zhōng xià guǎng xī, zuǒ jiāng tài píng tǔ guān huáng yīng yǎn děng qiǎn shǐ jī yìn yì píng zhāng yáng jǐng jiàng. jǐng hái zì guǎng hǎi, dì wèn huáng cén èr shì suǒ xiá qíng xíng. jǐng yán: mán liáo wán guǎng, sàn zé wèi mín, jù zé wèi dào, nán yǐ wén zhì, dāng lín zhī yǐ bīng, bǐ shǐ wèi fú. dì yuē: mán yáo xìng xí suī shū, rán qí hǎo shēng è sǐ zhī xīn, wèi cháng bù tóng. ruò fǔ zhī yǐ ān jìng, dài zhī yǐ chéng, yù zhī yǐ lǐ, bǐ qǐ yǒu bù cóng huà zhě zāi. qiǎn zhōng shū zhào mó lán yǐ quán jī zhào, wǎng yù zuǒ yòu liǎng jiāng xī dòng guān mín yuē: zhèn wéi wǔ gōng yǐ dìng tiān xià, wén dé yǐ huà yuǎn rén, cǐ gǔ xiān zhé wáng wēi dé bìng shī, xiá ěr xián fú zhě yě. juàn zī liǎng jiāng, dì biān nán jiǎo, fēng sú zhì pǔ. zì táng sòng yǐ lái, huáng cén èr shì dài jū qí jiān, shì luàn zé bǎo jìng tǔ, shì zhì zé xiū zhí gòng, liáng yóu qí shěn shí zhī jǐ, gù néng ruò cǐ. qǐng zhě, zhèn mìng jiāng nán zhēng, bā mǐn kè jìng, liǎng guǎng píng dìng. ěr děng bù fán shī lǚ, fèng yìn lái guī, xiàng mù zhī chéng, liáng zú jiā shàng. jīn tè qiǎn shǐ wǎng yù, ěr qí kè shèn nǎi xīn, yì mào jué zhí, xuān bù zhèn yì, yǐ ān jū mín. yǐ quán zhì guǎng xī wèi, zhèn fǔ péng zōng wàn hù liú wéi shàn yǐ bīng hù sòng. jiāng dǐ liǎng jiāng, shì lái bīn dòng mán kòu lüè yáng jiā zhài jū mín. yǐ quán wèi péng zōng děng yuē: fèng zhào yuǎn lái, yù yǐ ān mín, jīn jiàn zéi bù jī, hé yǐ bì mín? nǎi dū zōng děng jī zhī. zéi bài zǒu, suì ān jí qí dì, liǎng jiāng zhī mín yóu shì shè fú. èr nián, huáng yīng yǎn qiǎn shǐ fèng biǎo gòng mǎ, nǎi gǎi wèi tài píng fǔ. yǐ yīng yǎn wèi zhī fǔ, shì xí.
洪武元年,征南將軍廖永忠下廣西,左江太平土官黃英衍等遣使齎印詣平章楊璟降。璟還自廣海,帝問黃、岑二氏所轄情形。璟言:「蠻僚頑獷,散則為民,聚則為盜,難以文治,當臨之以兵,彼始畏服。」帝曰:「蠻瑤性習雖殊,然其好生惡死之心,未嘗不同。若撫之以安靖,待之以誠,諭之以理,彼豈有不從化者哉。」遣中書照磨蘭以權齎詔,往諭左、右兩江溪峒官民曰:「朕惟武功以定天下,文德以化遠人,此古先哲王威德並施,遐邇咸服者也。眷茲兩江,地邊南徼,風俗質樸。自唐、宋以來,黃、岑二氏代居其間,世亂則保境土,世治則修職貢,良由其審時知幾,故能若此。頃者,朕命將南征,八閩克靖,兩廣平定。爾等不煩師旅,奉印來歸,嚮慕之誠,良足嘉尚。今特遣使往諭,爾其克慎乃心,益懋厥職,宣布朕意,以安居民。」以權至廣西衛,鎮撫彭宗、萬戶劉維善以兵護送。將抵兩江,適來賓洞蠻寇掠楊家寨居民。以權謂彭宗等曰:「奉詔遠來,欲以安民,今見賊不擊,何以庇民?」乃督宗等擊之。賊敗走,遂安輯其地,兩江之民由是懾服。二年,黃英衍遣使奉表貢馬,乃改為太平府。以英衍為知府,世襲。
xuān dé yuán nián, chóng shàn xiàn tǔ zhī xiàn zhào xiān móu guǎng dì jiè, suì zhāo nà wáng pàn, gōng zuǒ zhōu, zhí gù tǔ guān, duó qí yìn, shā qí mǔ, dà sì lǔ lüè, zhàn jù cūn dòng sì shí yú suǒ. zào huǒ qì, jiàn qí zhì, tiě chēng wáng, shǔ wěi guān, liú jié zhōu xiàn. shì wén, dì mìng zǒng bīng guān gù xìng zǔ huì guǎng xī sān sī jiǎo bǔ. xìng zǔ děng zhāo zhī, bù fú, qiǎn qiān hù hú guǎng lǜ bīng jìn. xiān è zhài jù shǒu, guǎng jìn wéi zhī, dài chū suǒ duó gè zhōu yìn, fǔ yù xié cóng guān mín, shǐ fù zhí yè. xiān jì qióng, cóng jiān dào dùn. fú bīng yāo jī, jí qí dǎng jiē jiù qín. shí zuǒ zhōu tǔ guān huáng róng yì zòu: mán rén lǐ yuán yīng jié lüè jū mín, wěi chēng guān jué, qǐ fā bīng jiǎo bǔ. dì wèi bīng bù yuē: mán mín yú guǎng, huò xié sī chóu fèn zhēng qiāng shā, lái gào zhě bì yù shēn zhì qí zuì, wèi kě jù xìn. qí lìng zhèn yuǎn hóu bìng guǎng xī sān sī kān shí, xiān qiǎn rén zhāo fǔ, rú pàn nì guǒ zhāng, fā bīng wèi wǎn yě. èr nián zhǎn nán níng bǎi hù xǔ shàn. chū, shàn zhī zhào xiān móu nì, yǔ zhī jiāo tōng. jí zǒng bīng guān qiǎn shàn zhuī xiān, yòu shòu xiān mǎ shí pǐ yín bǎi liǎng, gù yán huǎn zhī, jì xìng miǎn. shì jué, xià yù shǐ, jū wèn dé shí, zhǎn zhī, yú dǎng jiē fú zhū.
宣德元年,崇善縣土知縣趙暹謀廣地界,遂招納亡叛,攻左州,執故土官,奪其印,殺其母,大肆擄掠,占據村洞四十餘所。造火器,建旗幟,僣稱王,署偽官,流劫州縣。事聞,帝命總兵官顧興祖會廣西三司剿捕。興祖等招之,不服,遣千戶胡廣率兵進。暹扼寨拒守,廣進圍之,紿出所奪各州印,撫諭脅從官民,使復職業。暹計窮,從間道遁。伏兵邀擊,及其黨皆就擒。時左州土官黃榮亦奏:「蠻人李圓英劫掠居民,偽稱官爵,乞發兵剿捕。」帝謂兵部曰:「蠻民愚獷,或挾私仇忿爭戕殺,來告者必欲深致其罪,未可遽信。其令鎮遠侯並廣西三司勘實,先遣人招撫,如叛逆果彰,發兵未晚也。」二年斬南寧百戶許善。初,善知趙暹謀逆,與之交通。及總兵官遣善追暹,又受暹馬十匹、銀百兩,故延緩之,冀倖免。事覺,下御史,鞫問得實,斬之,餘黨皆伏誅。
tài píng lǐng zhōu xiàn yǐ shí shù. míng chū, jiē yǐ shì zhí shòu tǔ guān, ér shè liú guān zuǒ zhī.
太平領州縣以十數。明初,皆以世職授土官,而設流官佐之。
tài píng zhōu, jiù míng hù yáng, wèi xī yuán nóng dòng dì. táng wèi bō zhōu, sòng lì tài píng zhài, yuán lì tài píng lù. hóng wǔ yuán nián, tǔ guān lǐ yǐ zhōng guī fù, shòu shì xí zhī zhōu, shè liú guān lì mù zuǒ zhī.
太平州,舊名瓠陽,為西原、農峒地。唐為波州,宋隸太平寨,元隸太平路。洪武元年,土官李以忠歸附,授世襲知州,設流官吏目佐之。
zhèn yuǎn zhōu, jiù míng gǔ lǒng, sòng zhì, lì yōng zhōu. yuán lì tài píng lù. hóng wǔ chū, tǔ guān zhào shèng chāng guī fù, shòu shì xí zhī zhōu, shè liú guān lì mù zuǒ zhī.
鎮遠州,舊名古隴,宋置,隸邕州。元隸太平路。洪武初,土官趙勝昌歸附,授世襲知州,設流官吏目佐之。
míng yíng zhōu, sòng zhì, lì yōng zhōu. yuán lì tài píng lù. hóng wǔ chū, tǔ guān lǐ tiě dīng guī fù, shòu shì xí zhī zhōu, shè liú guān lì mù zuǒ zhī.
茗盈州,宋置,隸邕州。元隸太平路。洪武初,土官李鐵釘歸附,授世襲知州,設流官吏目佐之。
ān píng zhōu, jiù míng ān shān, yì xī yuán nóng dòng dì. táng zhì bō zhōu, sòng xī wèi ān píng zhōu, yuán lì tài píng lù. hóng wǔ chū, tǔ guān lǐ guō yòu guī fù, shòu shì xí zhī zhōu, shè liú guān lì mù zuǒ zhī.
安平州,舊名安山,亦西原、農峒地。唐置波州,宋析為安平州,元隸太平路。洪武初,土官李郭佑歸附,授世襲知州,設流官吏目佐之。
sī tóng zhōu, jiù míng yǒng níng, wèi xī yuán dì, táng zhì, lì yōng zhōu. sòng lì tài píng zhài. hóng wǔ yuán nián, tǔ guān huáng kè sì guī fù, shòu shì xí zhī zhōu, shè liú guān lì mù zuǒ zhī, shǔ tài píng fǔ. wàn lì èr shí bā nián, shěng rù yǒng kāng zhōu.
思同州,舊名永寧,為西原地,唐置,隸邕州。宋隸太平寨。洪武元年,土官黃克嗣歸附,授世襲知州,設流官吏目佐之,屬太平府。萬曆二十八年,省入永康州。
yǎng lì zhōu, yuán shǔ tài píng lù. hóng wǔ chū, tǔ guān zhào rì tài guī fù, shòu zhī zhōu, yǐ cì chuán xí. xuān dé jiān, shāo qīn qí lín jìng, sì shā lüè. wàn lì sān nián tǎo píng zhī, gǎi liú guān.
養利州,元屬太平路。洪武初,土官趙日泰歸附,授知州,以次傳襲。宣德間,稍侵其鄰境,肆殺掠。萬曆三年討平之,改流官。
wàn chéng zhōu, jiù míng wàn yáng. táng zhì wàn chéng wàn xíng èr zhōu. sòng shěng wàn xíng, lì tài píng zhài. yuán lì tài píng lù. hóng wǔ chū, tǔ guān xǔ guō ān guī fù, shòu shì xí zhī zhōu, shè liú guān lì mù zuǒ zhī. yǒng lè jiān, guō ān cóng zhēng jiāo zhǐ, sǐ yú jūn, zi yǒng chéng xí.
萬承州,舊名萬陽。唐置萬承、萬形二州。宋省萬形,隸太平寨。元隸太平路。洪武初,土官許郭安歸附,授世襲知州,設流官吏目佐之。永樂間,郭安從征交阯,死於軍,子永誠襲。
quán míng zhōu, jiù míng lián gāng, wèi xī yuán dì, sòng zhì, lì yōng zhōu. yuán lì tài píng lù. hóng wǔ chū, tǔ guān lǐ tiān qìng guī fù, shòu shì xí zhī zhōu, shè liú guān lì mù zuǒ zhī.
全茗州,舊名連岡,為西原地,宋置,隸邕州。元隸太平路。洪武初,土官李添慶歸附,授世襲知州,設流官吏目佐之。
jié ān zhōu, jiù míng yíng zhōu, yì xī yuán nóng dòng dì. sòng zhì jié ān dòng, lì tài píng zhài. yuán gǎi zhōu, shǔ tài píng lù. hóng wǔ yuán nián, tǔ guān zhāng shì róng guī fù, shòu shì xí zhī zhōu, shè liú guān lì mù zuǒ zhī.
結安州,舊名營周,亦西原、農峒地。宋置結安峒,隸太平寨。元改州,屬太平路。洪武元年,土官張仕榮歸附,授世襲知州,設流官吏目佐之。
lóng yīng zhōu, jiù míng yīng shān, sòng wèi dòng. yuán gǎi zhōu, shǔ tài píng lù. hóng wǔ yuán nián, tǔ guān lǐ shì xián guī fù, shòu shì xí zhī zhōu, gē shàng huái dì yì qí jìng, shè liú guān lì mù zuǒ zhī.
龍英州,舊名英山,宋為峒。元改州,屬太平路。洪武元年,土官李世賢歸附,授世襲知州,割上懷地益其境,設流官吏目佐之。
jié lún zhōu, jiù míng bāng dōu, yì xī yuán nóng dòng dì. sòng zhì jié ān dòng, lì tài píng zhài. yuán gǎi zhōu, shǔ tài píng lù. hóng wǔ èr nián, dòng zhǎng féng wàn jié guī fù, shòu shì xí zhī zhōu, shè liú guān lì mù zuǒ zhī.
結倫州,舊名邦兜,亦西原、農峒地。宋置結安峒,隸太平寨。元改州,屬太平路。洪武二年,峒長馮萬傑歸附,授世襲知州,設流官吏目佐之。
dōu jié zhōu, yuán shǔ tài píng lù, tǔ guān nóng xìng. hóng wǔ chū nèi fù, shòu shì xí zhī zhōu, shè liú guān lì mù zuǒ zhī.
都結州,元屬太平路,土官農姓。洪武初內附,授世襲知州,設流官吏目佐之。
shàng xià dòng zhōu, jiù míng dòng jiāng. sòng zhì dòng zhōu. yuán fēn shàng xià dòng èr zhōu, xún hé wèi yī, shǔ lóng zhōu wàn hù fǔ. hóng wǔ yuán nián, tǔ guān zhào tiē cóng guī fù, shòu shì xí zhī zhōu, shè liú guān lì mù zuǒ zhī, shǔ tài píng fǔ. tiē cóng sǐ, zi fú yǔ xí. yǒng lè sì nián cóng zhēng jiāo zhǐ, sǐ yú jūn.
上、下凍州,舊名凍江。宋置凍州。元分上、下凍二州,尋合為一,屬龍州萬戶府。洪武元年,土官趙貼從歸附,授世襲知州,設流官吏目佐之,屬太平府。貼從死,子福瑀襲。永樂四年從征交阯,死於軍。
sī chéng zhōu, yì xī yuán nóng dòng dì, táng zhì zhōu. sòng fēn wèi shàng xià sī chéng èr zhōu, lì tài píng zhài. yuán zhì zhèng jiān, bìng wèi yī, shǔ tài píng lù. hóng wǔ yuán nián, tǔ guān zhào xióng jié guī fù, shòu shì xí zhī zhōu, shè liú guān lì mù zuǒ zhī.
思城州,亦西原、農峒地,唐置州。宋分為上、下思城二州,隸太平寨。元至正間,並為一,屬太平路。洪武元年,土官趙雄傑歸附,授世襲知州,設流官吏目佐之。
yǒng kāng zhōu, sòng zhì xiàn, lì qiān lóng zhài. yuán lì tài píng lù, tǔ guān yáng xìng. chéng huà bā nián, qí yì sūn yáng xióng jié jiū hé dòng zéi èr qiān yú rén, rù xuān huà xiàn jié lüè, qiě wěi shǔ guān zhí. zǒng bīng guān zhào fǔ bǔ zhū zhī, yīn gǎi liú guān. wàn lì èr shí bā nián shēng wèi zhōu.
永康州,宋置縣,隸遷隆寨。元隸太平路,土官楊姓。成化八年,其裔孫楊雄傑糾合峒賊二千餘人,入宣化縣劫掠,且偽署官職。總兵官趙輔捕誅之,因改流官。萬曆二十八年升為州。
zuǒ zhōu, jiù míng zuǒ yáng, táng zhì, lì yōng zhōu. sòng lì gǔ wàn zhài. yuán shǔ tài píng lù. hóng wǔ chū, tǔ guān huáng shèng jué guī fù, shòu shì xí zhī zhōu. zài chuán, zi sūn zhēng xí, xiāng chóu shā. chéng huà shí sān nián gǎi liú guān.
左州,舊名左陽,唐置,隸邕州。宋隸古萬寨。元屬太平路。洪武初,土官黃勝爵歸附,授世襲知州。再傳,子孫爭襲,相仇殺。成化十三年改流官。
luó yáng xiàn, jiù míng fú lì, tuó líng xiàn, jiù míng luò tuó, jiē sòng zhì. yuán lì tài píng. hóng wǔ chū, tǔ guān huáng xuān huáng fù guī fù, bìng shòu shì xí zhī xiàn, shè liú guān diǎn shǐ zuǒ zhī.
羅陽縣,舊名福利,陀陵縣,舊名駱陀,皆宋置。元隸太平。洪武初,土官黃宣、黃富歸附,並授世襲知縣,設流官典史佐之。
sī míng, táng zhì zhōu, lì yōng zhōu. sòng lì tài píng zhài. yuán gǎi sī míng lù. hóng wǔ chū, gǎi wèi fǔ. èr nián, tǔ guān huáng hū dōu qiǎn shǐ gòng mǎ jí fāng wù. zhào yǐ hū dōu wèi sī míng fǔ zhī fǔ, shì xí. shí wǔ nián, hū dōu fù qiǎn qí dì lù zhèng fèng biǎo lái gòng, zhào cì chāo dìng. èr shí sān nián, hū dōu zi huáng guǎng píng qiǎn sī zhōu zhī zhōu huáng zhì míng lǜ shǔ bù, xié shí wǔ zhōu tǔ guān lǐ yuán tài děng lái cháo. míng nián, guǎng píng yǐ fú què, qiǎn zhī zhōu huáng zhōng fèng biǎo gòng mǎ jí fāng wù. zhào guǎng píng xí zhí, cì guān dài xí yī, jí wén qǐ shí pǐ chāo bǎi dìng. èr shí wǔ nián, píng xiáng dòng xún jiǎn gāo xiáng zòu, sī míng zhōu zhī zhōu mén sān guì móu shā sī míng fǔ zhī fǔ huáng guǎng píng, guǎng píng jué ér shā zhī, nǎi yǐ bìng sǐ wén yú cháo, suǒ yán bù shí. zhào dǎi guǎng píng jū zhī. jì zhì, dì wèi xíng bù yuē: mán kòu xiāng shā, xìng xí gù rán, dú guǎng píng bù yǐ shí yán, gù shéng yǐ fǎ. jīn gū yòu zhī, shǐ qí gǎi guò. mìng gěi dào lǐ fèi qiǎn hái, shì hòu cháo gòng rú lì.
思明,唐置州,隸邕州。宋隸太平寨。元改思明路。洪武初,改為府。二年,土官黃忽都遣使貢馬及方物。詔以忽都為思明府知府,世襲。十五年,忽都復遣其弟祿政奉表來貢,詔賜鈔錠。二十三年,忽都子黃廣平遣思州知州黃志銘率屬部,偕十五州土官李圓泰等來朝。明年,廣平以服闋,遣知州黃忠奉表貢馬及方物。詔廣平襲職,賜冠帶襲衣,及文綺十匹、鈔百錠。二十五年,憑祥洞巡檢高祥奏,思明州知州門三貴謀殺思明府知府黃廣平,廣平覺而殺之,乃以病死聞於朝,所言不實。詔逮廣平鞫之。既至,帝謂刑部曰:「蠻寇相殺,性習固然,獨廣平不以實言,故繩以法。今姑宥之,使其改過。」命給道里費遣還,是後朝貢如例。
èr shí jiǔ nián, tǔ guān huáng guǎng chéng qiǎn shǐ rù gòng, yīn zòu yán: běn fǔ zì gù yuán gǎi sī míng lù jūn mín zǒng guǎn suǒ, xiá zuǒ jiāng yí lù zhōu xiàn dòng zhài, dōng zhì shàng sī zhōu, nán zhì tóng zhù. yuán bīng zhēng jiāo zhǐ, qù tóng zhù bǎi lǐ, shè yǒng píng zhài jūn mín wàn hù fǔ, zhì bīng shù shǒu, mìng jiāo rén gōng qí jūn xiǎng. yuán jì rǎo luàn, jiāo rén yǐ bīng gōng pò yǒng píng zhài, suì yuè tóng zhù èr bǎi yú lǐ, qīn duó sī míng shǔ dì qiū wēn rú áo qìng yuǎn yuān tuō děng wǔ xiàn, bī mín fù zhī, yǐ shì wǔ xiàn suì fù jiē tǔ guān dài shū. qián zhě běn fǔ shī lǐ yú cháo, suì zhì jiāo rén qīn pò yì shén. jí gào lǐ bù, rèn shàng shū lì zhàn yú dòng dēng, dòng dēng shí sī míng dì, ér jiāo zhǐ nǎi chēng shǔ tóng zhù jiè. chén cháng jù zòu, méng cháo tíng qiǎn xíng bù shàng shū yáng jìng hé qí shì, jiàn wǔ zhì shàng kě kǎo. qǐ chì ān nán, bǐ hái jiù fēng, shù jiāng yù fù zhèng, suì fù bù xū. dì lìng hù bù lù suǒ zòu, qiǎn xíng rén chén chéng lǚ ràng wǎng yù ān nán. sān shí nián, chéng ràng zhì ān nán, yù qí wáng chén rì kūn, lìng hái sī míng dì. yì lùn wǎng fù, jiǔ ér bù jué. yǐ yì zhě yán bù dá yì, fù wèi shū xiǎo zhī. ān nán zhōng biàn lùn bù yǐ, chū huáng jīn èr dìng bái jīn xī dìng jí chén tán děng xiāng yǐ huì, chéng què zhī. ān nán fù zī hù bù, wú hái dì yì. tíng chén yì qí kàng mìng dāng zhū, dì yuē: mán rén hù wán bù quān, zhōng bì qǔ huò, gū dài zhī.
二十九年,土官黃廣成遣使入貢,因奏言:「本府自故元改思明路軍民總管所,轄左江一路州縣峒寨,東至上思州,南至銅柱。元兵征交阯,去銅柱百里,設永平寨軍民萬戶府,置兵戍守,命交人供其軍餉。元季擾亂,交人以兵攻破永平寨,遂越銅柱二百餘里,侵奪思明屬地丘溫、如嶅、慶遠、淵、脫等五縣,逼民附之,以是五縣歲賦皆土官代輸。前者本府失理於朝,遂致交人侵迫益甚。及告禮部,任尚書立站於洞登,洞登實思明地,而交阯乃稱屬銅柱界。臣嘗具奏,蒙朝廷遣刑部尚書楊靖核其事,《建武志》尚可考。乞敕安南,俾還舊封,庶疆域復正,歲賦不虛。」帝令戶部錄所奏,遣行人陳誠、呂讓往諭安南。三十年,誠、讓至安南,諭其王陳日焜,令還思明地。議論往復,久而不決。以譯者言不達意,復為書曉之。安南終辨論不已,出黃金二錠、白金西錠及沉檀等香以賄,誠卻之。安南復咨戶部,無還地意。廷臣議其抗命當誅,帝曰:「蠻人怙頑不悛,終必取禍,姑待之。」
yǒng lè èr nián, píng xiáng xún jiǎn lǐ shēng yán, qí dì bīn ān nán, bǎi xìng lè yè, shēng chǐ rì fán, qǐng gǎi wèi xiàn, yǐ biàn fǔ jí, cóng zhī. yǐ shēng wèi zhī xiàn, shè liú guān diǎn shǐ yī yuán. sān nián, shēng yǐ xīn shè xiàn zhì lái cháo, gòng mǎ jí fāng wù xiè ēn. guǎng chéng zòu ān nán qīn duó qí lù zhōu xī píng zhōu yǒng píng zhài dì, qǐng qiǎn shǐ yù hái, cóng zhī. jiǔ nián, miǎn sī míng shuì liáng, yǐ guǎng chéng yán qù qiū yǔ shuǐ shāng jià yě.
永樂二年,憑祥巡檢李升言,其地瀕安南,百姓樂業,生齒日繁,請改為縣,以便撫輯,從之。以升為知縣,設流官典史一員。三年,升以新設縣治來朝,貢馬及方物謝恩。廣成奏安南侵奪其祿州、西平州永平寨地,請遣使諭還,從之。九年,免思明稅糧,以廣成言去秋雨水傷稼也。
xuān dé yuán nián, sī míng hè tiān shòu jié fèng biǎo yú qī, lǐ bù qǐng zuì zhī. dì yǐ yuǎn mán jì zhì, wú wèn. tǔ guān zhī fǔ huáng wáng gāng zòu píng xiáng suì xiōng mín jī, mìng fā lóng zhōu guān cāng liáng zhèn zhī. zhèng tǒng qī nián, wáng gāng yí shǐ rù gòng. jiǔ nián, gòng jiě dú yào wèi, cì chāo jǐn.
宣德元年,思明賀天壽節奉表逾期,禮部請罪之。帝以遠蠻既至,毋問。土官知府黃〈王岡〉奏憑祥歲凶民飢,命發龍州官倉糧振之。正統七年,〈王岡〉遺使入貢。九年,貢解毒藥味,賜鈔錦。
jǐng tài sān nián, wáng gāng zhì shì, yǐ zi jūn xí. wáng gāng shù xiōng dōu zhǐ huī zēng yù shā jūn, dài yǐ jǐ zi. zēng shǒu bèi xún zhōu, tuō yán zhēng bīng sī míng fǔ, lìng qí zi jiū zhòng jié yíng yú fǔ sān shí lǐ wài, chí zhì fǔ, xí shā wáng gāng yī jiā, zhī jiě wáng gāng jí jūn, wèng zàng hòu pǔ, réng guī yuán zhài. míng rì, nǎi rù chéng, zhà fā āi, qiǎn rén bào zēng bǔ zéi, yǐ yǎn qí jī. fāng shā wáng gāng shí, wáng gāng pū fú tóng dé miǎn, zǒu xiàn sī sù qí shì, qiě yǐ zhēng bīng xí wèi zhèng. jùn rén yì yán shā wáng gāng yī jiā zhě, zēng fù zǐ yě. fù zǒng bīng wǔ yì yǐ wén, jiāng dǎi zhì zhī. zēng zì dù huò jí, jí móu yíng hé cháo tíng yì, qiǎn qiān hù yuán hóng zòu yǒng gù guó běn shì, qǐng yì chǔ. zòu rù, dì yuē: cǐ tiān xià guó jiā zhòng shì, duō guān qí huì yì yǐ wén. zēng wèi cǐ jǔ, zhòng jiē jīng è, wèi bì yǒu shòu qí lù ér jiào zhī zhě, huò yí shì láng jiāng yuān yún. shì chéng, zēng dé shì zuì, qiě jìn zhì. yīng zōng fù pì, zēng wén zì shā. dì mìng fā guān lù qí shī, qí zi zhèn yì wèi dū du hán yōng bǔ zhū.
景泰三年,〈王岡〉致仕,以子鈞襲。〈王岡〉庶兄都指揮矰欲殺鈞,代以己子。矰守備潯州,託言徵兵思明府,令其子糾眾結營於府三十里外,馳至府,襲殺〈王岡〉一家,支解〈王岡〉及鈞,瓮葬後圃,仍歸原寨。明日,乃入城,詐發哀,遣人報矰捕賊,以掩其跡。方殺〈王岡〉時,〈王岡〉仆福童得免,走憲司訴其事,且以徵兵檄為證。郡人亦言殺〈王岡〉一家者,矰父子也。副總兵武毅以聞,將逮治之。矰自度禍及,及謀迎合朝廷意,遣千戶袁洪奏永固國本事,請易儲。奏入,帝曰:「此天下國家重事,多官其會議以聞。」矰為此舉,眾皆驚愕,謂必有受其賂而教之者,或疑侍郎江淵雲。事成,矰得釋罪,且進秩。英宗復辟,矰聞自殺。帝命發棺戮其屍,其子震亦為都督韓雍捕誅。
chéng huà shí bā nián, tǔ zhī fǔ huáng dào zòu suǒ xiá sī míng zhōu tǔ guān sūn huáng yì wèi zú rén huáng shào suǒ shā, qǐ fā bīng bǔ jiǎo. dì mìng liǎng guǎng shǒu chén qū chù yǐ wén.
成化十八年,土知府黃道奏所轄思明州土官孫黃義為族人黃紹所殺,乞發兵捕剿。帝命兩廣守臣區處以聞。
hóng zhì shí nián, kuàng cūn zéi huáng shào qīn zhàn sī míng shàng shí xià shí sān zhōu, fù móu shā zhī fǔ huáng dào fù zǐ. dào qī zhào shì lèi sù yú cháo, qiě wèi lǚ jīng wěi guān kān wèn, jù bèi lù miǎn, qǐ fā bīng zhū zhī. shí yī nián, shào jí zhòng shù qiān rén fén jié xiāng cūn, jù sān zhōu, lǚ fǔ bù xià, zǒng zhèn qǐng fā bīng bǔ jiǎo. jiā jìng sì shí yī nián, yǐ jiǎo píng yáo tóng gōng, mìng tǔ guān zhī zhōu nán huáng chéng zǔ zàn xí běn zhí. lóng qìng sì nián, zhōng zhōu tǔ guān huáng xián xiāng děng jù nán níng fǔ shǔ sì dōu dì zuò luàn, yǒng kāng diǎn shǐ lǐ cái jì yòu qí dǎng, fù xián xiāng yǐ jiàng. wàn lì shí liù nián, sī míng zhōu tǔ guān huáng gǒng shèng móu duó xí, shā qí mǔ xiōng gǒng jí děng wǔ rén. ér sī míng zhī fǔ huáng chéng zǔ chéng luàn lüè cūn zhài, wèi zhī yuán. àn chén qǐng yǐ gǒng shèng jí zhū xiōng zhèng fǎ, sī míng zhōu gǎi shǔ liú fǔ, gé chéng zǔ guān dài, lì gōng zì shú, ér zhuī qí suǒ lüè gèng lìng zú rén huáng ēn hù gǒng jí qī xǔ shì fǔ yí gū shì yán, dài qí zhǎng guān zhī.
弘治十年,況村賊黃紹侵占思明、上石、下石三州,復謀殺知府黃道父子。道妻趙氏累訴於朝,且謂屢經委官勘問,俱被賂免,乞發兵誅之。十一年,紹集眾數千人焚劫鄉村,據三州,屢撫不下,總鎮請發兵捕剿。嘉靖四十一年,以剿平瑤、僮功,命土官知州男黃承祖暫襲本職。隆慶四年,忠州土官黃賢相等據南寧府屬四都地作亂,永康典史李材計誘其黨,縛賢相以降。萬曆十六年,思明州土官黃拱聖謀奪襲,殺其母兄拱極等五人。而思明知府黃承祖乘亂掠村寨,為之援。按臣請以拱聖及諸凶正法,思明州改屬流府,革承祖冠帶,立功自贖,而追其所掠;更令族人黃恩護拱極妻許氏撫遺孤世延,待其長官之。
sān shí sān nián, zǒng dū dài yào zòu: sī míng pàn mù yǐ qín, tǔ guān huáng yīng léi zòng pū qǐ xìn, qì yìn ér táo, duàn nán fù guān. huáng yīng sù zhēng dì, shā lù liù shào chéng chóu, qiě xì yì zi, bù yīng xí zhí. huáng yīng pìn xì chéng zǔ yòu zǐ, rén xīn tuī dài, shì yīng chéng xí zhī fǔ, yǐ cún huáng shì zōng sì. dàn nián fǔ qī suì, zàn lìng liú guān tóng zhī shǔ fǔ shì, dài zhì shí wǔ suì, jiāo yìn jiē guǎn. yīng léi jì fèi, bù yí tóng chéng, yīng jiàng wèi tǔ shě, qí hòu yǒng xí tǔ shě, gěi tián yǎng shàn, zhì qí chū rù. yīng sù réng guǎn gù yè, jù shǔ sī míng fǔ jié zhì. yú fǔ zhì shè jiào shòu yī yuán, liàng gěi lǐn shēng liù míng, qí jì fù tài píng fǔ zhě, xī guī běn xué, sì hòu xù zēng qí jì sì lǐn xì zhī yòng, zé dì fāng kě ān, wén jiào kě xìng. zhào xī cóng zhī.
三十三年,總督戴耀奏:「思明叛目已擒,土官黃應雷縱仆起釁,棄印而逃,斷難復官。黃應宿爭地,殺戮六哨成仇,且系義子,不應襲職。黃應聘系承祖幼子,人心推戴,似應承襲知府,以存黃氏宗祀。但年甫七歲,暫令流官同知署府事,待至十五歲,交印接管。應雷既廢,不宜同城,應降為土舍,其後永襲土舍,給田養贍,制其出入。應宿仍管故業,俱屬思明府節制。於府治設教授一員,量給廩生六名,其寄附太平府者,悉歸本學,嗣後續增其祭祀廩餼之用,則地方可安,文教可興。」詔悉從之。
chóng zhēn shí yī nián, zǒng dū zhāng jìng xīn shū bào tǔ guān shā zhí guān sī míng zhōu huáng rì zhāng huáng dé zhì děng, gǔ zhòng pàn nì. dì lìng sù qín shǒu è yǐ jìng dì fāng. lùn zhě yǐ huáng zēng shén jiān, shēn huàn dà zhōu, shì jì qí xiōng, chuán jí sì shì, yóu bìng sī míng zhōu ér yǒu zhī, wáng gāng huī yǐ. rán gǔ ròu xiāng tú, zhì shì sì jiàn, gài tiān dào yún.
崇禎十一年,總督張鏡心疏報土官殺職官思明州黃日章、黃德志等,鼓眾叛逆。帝令速擒首惡以靖地方。論者以黃矰神奸,身逭大盩,世濟其凶,傳及四世,猶並思明州而有之,王綱隳矣。然骨肉相屠,至是四見,蓋天道雲。
sī míng zhōu, dōng dǐ sī míng fǔ, xī dǐ jiāo zhǐ jiè, nán dǐ xī píng zhōu, běi dǐ lóng yīng zhōu. tǔ guān huáng xìng, yǔ sī míng fǔ tóng zú. hóng wǔ chū, huáng jūn shòu guī fù, shòu shì xí zhī zhōu, shǔ sī míng fǔ, hòu wèi huáng zēng suǒ bìng. wàn lì shí liù nián, huáng gǒng shèng zhī luàn, gǎi shǔ tài píng.
思明州,東抵思明府,西抵交阯界,南抵西平州,北抵龍英州。土官黃姓,與思明府同族。洪武初,黃君壽歸附,授世襲知州,屬思明府,後為黃矰所並。萬曆十六年,黃拱聖之亂,改屬太平。
shàng shí xī zhōu, sòng shǔ yǒng píng zhài, yuán shǔ sī míng lù. míng chū shǔ sī míng fǔ, zhì wàn lì sān shí bā nián gǎi shǔ tài píng fǔ. zhōu gèng tǔ guān zhào shì hé shì huáng shì fán sān xìng, jiē jué, shǐ gǎi liú guān. xià shí xī zhōu, sòng fēn shí xī zhōu zhì, yuán shǔ sī míng lù. hóng wǔ èr nián, tǔ guān bì xián guī fù. shòu shì xí zhī zhōu, shè liú guān lì mù zuǒ zhī.
上石西州,宋屬永平寨,元屬思明路。明初屬思明府,至萬曆三十八年改屬太平府。州更土官趙氏、何氏、黃氏凡三姓,皆絕,始改流官。下石西州,宋分石西州置,元屬思明路。洪武二年,土官閉賢歸附。授世襲知州,設流官吏目佐之。
zhōng zhōu, sòng zhì, lì yōng zhōu. yuán shǔ sī míng lù. hóng wǔ chū, tǔ guān huáng wēi qìng lǜ zi zhōng jǐn guī fù, shòu wēi qìng jiāng zhōu zhī zhōu, zhōng jǐn zhōng zhōu zhī zhōu, jiē shì xí, shè liú guān tóng zhī lì mù zuǒ zhī. qí lín dì yǒu sì dòng zhě, jiè yú nán níng sī míng zhōng jiāng zhī jiān, sī míng zhōng zhōu lǚ sì qīn duó. fù shǐ wēng wàn dá yì gǎi dòng míng sì dōu, lì zhī nán níng, dì fāng shāo dìng. lóng qìng sān nián dōng, sī míng fǔ tǔ guān huáng chéng zǔ zòu qǔ sì dōu dì, zhōng zhōu tǔ guān huáng xián xiāng zhēng zhī, suì shàn lì zǒng guǎn zhū míng mù, fēn bīng shù qiān shù shǒu, yīn zòng lìng piāo lüè, wèi huò shén liè. qiān shì tán wéi dǐng diào yǒng kāng diǎn shǐ lǐ cái yǐ jì qín xián xiāng, bì zhī yú yù. yì gǎi liú guān, bù guǒ, suì gǎi lì zhōu yú nán níng, réng yǐ zhōu yìn yǔ xián xiāng zi yǒu hàn, bǐ xí zhí.
忠州,宋置,隸邕州。元屬思明路。洪武初,土官黃威慶率子中謹歸附,授威慶江州知州,中謹忠州知州,皆世襲,設流官同知吏目佐之。其鄰地有四峒者,界於南寧、思明、忠江之間,思明、忠州屢肆侵奪。副使翁萬達議改峒名四都,隸之南寧,地方稍定。隆慶三年冬,思明府土官黃承祖奏取四都地,忠州土官黃賢相爭之,遂擅立總管諸名目,分兵數千戍守,因縱令剽掠,為禍甚烈。僉事譚惟鼎調永康典史李材以計擒賢相,斃之於獄。議改流官,不果,遂改隸州於南寧,仍以州印予賢相子有瀚,俾襲職。
píng xiáng, sòng wèi píng xiáng dòng, shǔ yǒng píng zhài, yuán shǔ sī míng lù. hóng wǔ shí bā nián, tǔ mán lǐ shēng guī fù. zhì píng xiáng zhèn, shòu shēng xún jiǎn, shǔ sī míng fǔ. yǒng lè èr nián zhì xiàn, yǐ shēng wèi zhī xiàn. chéng huà bā nián shēng wèi zhōu, yǐ shēng sūn guǎng níng wèi zhī zhōu, zhí lì bù zhèng sī. guǎng níng yǒu shí zi, guǎng níng sǐ, zhū zi zhēng lì bù jué, fán sān sì nián, nǎi yǐ sūn zhū xí zhī zhōu zhí. jiā jìng shí nián, zhū sǐ, zú dì zhēn jué zhēng lì, zhēn qiè yìn zǒu kuàng cūn, jué shè zhōu shì. shí sì nián, zhōu mù lǐ qīng zhào qí děng móu nà zhēn, xǔ sī míng fǔ huáng cháo yǐ zhōu shǔ zhī. cháo suì yǐ bīng nà zhēn yú píng xiáng, jué bēn qìng liǔ. jì zhēn huǐ shǔ sī míng, yǔ cháo xì, cháo nǎi yǐ wài fù suǒ shēng zǐ shí fāng, guǐ yún guǎng níng sūn, yǐ bīng qiān rén nà zhī. shí zhēn yín zòng, wèi bù mín suǒ yuàn, yú shì guǎng níng jì zǐ huán yǐ zūn shǔ móu fèi lì. shí qī nián, huán suì shā zhēn ér fù yú ān nán, mò dēng yōng jí wèi xiàng dǎo. zǒng dū cài jīng shǔ fù shǐ wēng wàn dá qín zhī, lùn sǐ. yú shì jué yǔ shí fāng fù zhēng lì, shí fāng yǐ sī míng shì, zhōu mín jiē yòu zhī. wàn dá chù jué ér lùn shí fāng sǐ, gèng lì lǐ fú sì zhēn wèi zhī zhōu, píng xiáng suì dìng.
憑祥,宋為憑祥洞,屬永平寨,元屬思明路。洪武十八年,土蠻李升歸附。置憑祥鎮,授升巡檢,屬思明府。永樂二年置縣,以升為知縣。成化八年升為州,以升孫廣寧為知州,直隸布政司。廣寧有十子,廣寧死,諸子爭立不決,凡三四年,乃以孫珠襲知州職。嘉靖十年,珠死,族弟珍、珏爭立,珍挈印走況村,珏攝州事。十四年,州目李清、趙琪等謀納珍,許思明府黃朝以州屬之。朝遂以兵納珍於憑祥,珏奔罄柳。既珍悔屬思明,與朝隙,朝乃以外婦所生子時芳,詭雲廣寧孫,以兵千人納之。時珍淫縱,為部民所怨,於是廣寧季子寰以尊屬謀廢立。十七年,寰遂殺珍而附於安南,莫登庸藉為嚮導。總督蔡經屬副使翁萬達擒之,論死。於是珏與時芳復爭立,時芳倚思明勢,州民皆右之。萬達黜珏而論時芳死,更立李佛嗣珍為知州,憑祥遂定。
sī ēn, hàn shǔ jiāo zhǐ. táng wèi sī ēn zhōu, shǔ yōng, nǎi chéng zhōu zhǐ gē xiàn dì. sòng kāi bǎo jiān, fèi chéng zhōu, yǐ zhǐ gē hè shuǐ wú yú sān xiàn shěng rù shàng lín. zhì píng jiān, yǐ shàng lín zhī zhǐ gē rù wǔ yuán, lì yōng. wú shǔ tián zhōu lù. lì dài jī mí ér yǐ.
思恩,漢屬交阯。唐為思恩州,屬邕,乃澄州止戈縣地。宋開寶間,廢澄州,以止戈、賀水、無虞三縣省入上林。治平間,以上林之止戈入武緣,隸邕。無屬田州路。歷代羈縻而已。
míng hóng wǔ èr shí èr nián, tián zhōu fǔ zhī fǔ cén jiān qiǎn qí zi sī ēn zhōu zhī zhōu yǒng chāng gòng fāng wù. èr shí bā nián, guī dé zhōu tǔ guān huáng bì yán, sī ēn zhōu zhī zhōu cén yǒng chāng jì nì wǔ xiàn mín, bù gōng fù shuì, réng yòng gù yuán yìn zhāng. dì yǐ bù fèng cháo mìng, mìng zuǒ dū du yáng wén xiāng jī tǎo zhī, jì yǐ huāng yuǎn bù wèn. yǒng lè chū, gǎi shǔ bù zhèng sī, shí jū mín jǐn bā bǎi hù. yǒng chāng sǐ, zi yīng xí. xuān dé èr nián, yīng qiǎn dì jǐng gòng mǎ. zhèng tǒng sān nián jìn yīng zhí wèi zhī fǔ, réng zhǎng zhōu shì. yīng yǒu móu lüè, shàn zhì bīng, cóng zhēng mán kòu, lǚ yǒu gōng, gù yǒu shì mìng. yīn yǔ zhī fǔ cén shào jiāo è, gè jù zòu, xià zǒng bīng guān jí sān sī yì. yú shì ān yuǎn hóu liǔ pǔ děng qǐng shēng sī ēn wèi fǔ, bǐ yīng shào gè shǒu jiāng tǔ, yǐ dù qīn zhēng, cóng zhī. liù nián, yīng shòu shǔ xié zhà shì jué, dì yǐ tǔ mán yòu bù wèn, lìng fǎ sī yí wén jiè zhī. yīng yǐ fǔ zhì pì ài, qiáo lì bǎo zhèng dāng yáo kòu chū méi zhī suǒ, qiě yǒu chéng yuán gōng xiè, qǐ xǐ zhì, xǔ zhī. yǐ sī ēn fǔ wèi sī ēn jūn mín fǔ. shí èr nián shè rú xué, zhì jiào shòu yī yuán, xùn dǎo sì yuán, jù cóng yīng qǐng yě.
明洪武二十二年,田州府知府岑堅遣其子思恩州知州永昌貢方物。二十八年,歸德州土官黃碧言,思恩州知州岑永昌既匿五縣民,不供賦稅,仍用故元印章。帝以不奉朝命,命左都督楊文相機討之,既以荒遠不問。永樂初,改屬布政司,時居民僅八百戶。永昌死,子瑛襲。宣德二年,瑛遣弟璥貢馬。正統三年進瑛職為知府,仍掌州事。瑛有謀略,善治兵,從征蠻寇,屢有功,故有是命。因與知府岑紹交惡,各具奏,下總兵官及三司議。於是安遠侯柳溥等請升思恩為府,俾瑛、紹各守疆土,以杜侵爭,從之。六年,瑛受屬挾詐事覺,帝以土蠻宥不問,令法司移文戒之。瑛以府治僻隘,橋利堡正當瑤寇出沒之所,且有城垣公廨,乞徙置,許之。以思恩府為思恩軍民府。十二年設儒學,置教授一員,訓導四員,俱從瑛請也。
jǐng tài sì nián, zǒng bīng guān chén wàng zòu: sī ēn tǔ bīng diào fù guì lín shào shǒu zhě, lí běn fǔ liáo yuǎn, bù biàn gēng zhǒng, shuì liáng yí zàn miǎn. cóng zhī. liù yuè, yǐ yīng qīn lǜ běn bù láng bīng wéi chén wēi děng fù chéng cāo liàn, xié zhù jūn wēi, chì shòu fèng yì dài fū, cì cǎi duàn, wéi chén wēi děng jù gěi guān dài. wǔ nián cóng yīng qǐng jiàn miào xué, zào jì sì lè qì. yòu yǐ yīng zhēng jiǎo yáo kòu gōng, miǎn tǔ jūn jīn nián yīng shū tián liáng zhī bàn, jìn yīng cóng èr pǐn sàn guān. yīng lǚ lǐng bīng suí zhēng, yǐ zi bīn dài wèi zhī fǔ. bīn zhāo jí wú lài, sì wèi bù fǎ. yīng jǔ fā qí shì, qǐng yú zǒng bīng, huí fǔ zhì zhī. bīn wén qí fù jiāng zhì, zì yì sǐ. shì wén, jiā qí néng gē ài xiào zhōng, jiàng chì wèi yù. yòu yǐ liǔ pǔ zòu, miǎn sī ēn diào yòng tǔ jūn qiān wǔ bǎi rén qiū liáng èr qiān sān bǎi yú shí.
景泰四年,總兵官陳旺奏:「思恩土兵調赴桂林哨守者,離本府遼遠,不便耕種,稅糧宜暫免。」從之。六月,以瑛親率本部狼兵韋陳威等赴城操練,協助軍威,敕授奉議大夫,賜彩緞,韋陳威等俱給冠帶。五年從瑛請建廟學,造祭祀樂器。又以瑛征剿瑤寇功,免土軍今年應輸田糧之半,進瑛從二品散官。瑛屢領兵隨征,以子鑌代為知府。鑌招集無賴,肆為不法。瑛舉發其事,請於總兵,回府治之。鑌聞其父將至,自縊死。事聞,嘉其能割愛效忠,降敕慰諭。又以柳溥奏,免思恩調用土軍千五百人、秋糧二千三百餘石。
tiān shùn yuán nián, hù bù zòu: sī ēn cún liú guǎng xī cāo liàn jūn yī qiān wǔ bǎi rén, yǒu wù zhǒng tián nà liáng. qǐ fēn wèi sān bān, liú wǔ bǎi rén cāo liàn, miǎn qí liáng qī bǎi qī shí yú shí. fàng huí qiān rén gēng zhǒng, zhēng qí liáng qiān wǔ bǎi sì shí yú shí, qí níng jìng rì fàng huí quán zhēng. cóng zhī. sān nián, zhèn shǒu zhōng guān zhū xiáng zòu qǐng liàng qiān yīng dū sī jūn zhí. dì yǐ yīng lì liàn lǎo chéng, lèi yǒu jūn gōng, gǎi shòu dōu zhǐ huī tóng zhī, réng tīng zǒng bīng guān zhèn shǒu diào yòng, yǐ qí zi suì wèi zhī fǔ.
天順元年,戶部奏:「思恩存留廣西操練軍一千五百人,有誤種田納糧。乞分為三班,留五百人操練,免其糧七百七十餘石。放回千人耕種,征其糧千五百四十餘石,俟寧靖日放回全征。」從之。三年,鎮守中官朱祥奏請量遷瑛都司軍職。帝以瑛歷練老成,累有軍功,改授都指揮同知,仍聽總兵官鎮守調用,以其子鐩為知府。
chéng huà yuán nián qiǎn bīng kē gěi shì zhōng wáng bǐng yí jī chì jiǎng yù yīng fù zǐ, bìng cì yín bì. èr nián mìng gěi yīng fù mǔ qī gào mìng, cóng zǒng bīng zhào fǔ qǐng yě. shí sì nián, yīng zú. yīng zì xí fù zhí, pín nián lǐng bīng yú wài, duō suǒ zhǎn huò. lì shēng zhī fǔ cān zhèng dōu zhǐ huī shǐ. nián qiě bā shí, shàng zài jūn zhōng. jì zú, suì yǐ gào qǐng, dì niàn qí láo, tè cì zhī. shí liù nián, tián zhōu fǔ tǔ mù huáng míng zuò luàn, zhī fǔ cén pǔ bì rù sī ēn, suì huì zhèn shǒu děng guān tǎo píng zhī. xún fǔ zhū yīng qǐng jiǎng suì gōng. suì sǐ, zi jùn xí.
成化元年遣兵科給事中王秉彝齎敕獎諭瑛父子,並賜銀幣。二年命給瑛父母妻誥命,從總兵趙輔請也。十四年,瑛卒。瑛自襲父職,頻年領兵於外,多所斬獲。歷升知府、參政、都指揮使。年且八十,尚在軍中。既卒,鐩以誥請,帝念其勞,特賜之。十六年,田州府土目黃明作亂,知府岑溥避入思恩,鐩會鎮守等官討平之。巡撫朱英請獎鐩功。鐩死,子浚襲。
hóng zhì shí èr nián, tián zhōu tǔ guān cén pǔ wèi zi xiāo suǒ shā, xiāo yì sǐ. cì zǐ měng yòu, tóu mù huáng jì lǐ mán gòu nán, dū fǔ mìng jùn diào zhòng hù měng. jì hòu lù jùn, bìng xiàn qí nǚ, qiě yuē fēn dì yǔ jùn. jùn yǐ bīng shǔ jì, sòng měng zhì tián zhōu. bù dé rù, měng suì jiǔ liú jùn suǒ. jí zǒng zhèn zhū guān shè jùn, nǎi chū měng xí zhī fǔ. jùn cóng suǒ gù fēn dì, bù dé, nù, yuē sì chéng dōng lán èr zhōu gōng jié tián zhōu, shā lüè wàn jì, chéng guō wèi xū. jùn bīng èr wàn jù jiù tián zhōu, jié lóng zhōu yìn, nà gù zhī fǔ zhào yuán qī cén shì. jí zǒng bīng guān yì tián zhōu kān zhì, huáng jì jù, nì jùn suǒ. xiān shì, jùn zhú shí chéng yú dān liáng zhuāng, tún bīng qiān yú rén, jié jiāng dào yǐ kuò shāng lì, guān mìng huǐ zhī, bù tīng. huì guān jūn zì tián zhōu hái, chéng biàn huǐ qí chéng. jùn bīng lái jù, shā guān jūn èr shí yú rén. guān jūn bài zhī, fú qí mù bīng jiǔ rén. zǒng zhèn jí xún àn děng guān qǐng zhì jùn zuì, ér cān zhèng wǔ qīng nà jùn lù, qū hù zhī.
弘治十二年,田州土官岑溥為子猇所殺,猇亦死。次子猛幼,頭目黃驥、李蠻構難,督府命浚調眾護猛。驥厚賂浚,並獻其女,且約分地與浚。浚以兵屬驥,送猛至田州。不得入,猛遂久留浚所。及總鎮諸官攝浚,乃出猛襲知府。浚從索故分地,不得,怒,約泗城、東蘭二州攻劫田州,殺掠萬計,城郭為墟。浚兵二萬據舊田州,劫龍州印,納故知府趙源妻岑氏。及總兵官詣田州勘治,黃驥懼,匿浚所。先是,浚築石城于丹良莊,屯兵千餘人,截江道以括商利,官命毀之,不聽。會官軍自田州還,乘便毀其城。浚兵來拒,殺官軍二十餘人。官軍敗之,俘其目兵九人。總鎮及巡按等官請治浚罪,而參政武清納浚賂,曲護之。
jùn cóng dì yè shǎo cóng zhōng guān jīng shī, shì wèi dà lǐ sì fù sān sī. zǒng zhèn qǐng chì yè wǎng yù, bīng bù yǐ jùn rěn è, fēi yè suǒ néng yù zé, yí chì zhèn xún zhào jùn zhì jūn mén, yù yǐ cháo tíng wēi dé, zuì qí shǒu è, fǎn qīn dì, nà suǒ jié yìn, bìng guān sī cái wù, nǎi kě shè. zǒng dū dèng tíng zàn zòu: jùn lǚ fǔ bù fú, qǐng diào guān jūn tǔ bīng fēn shào zhú bǔ àn wèn. rú jí bīng jù dí, xiāng jī jiǎo shā, bìng jiāng tián zhōu tǔ guān cén měng yī bìng qū chù, yǐ jìng biān jiāng. shí liù nián, zǒng dū pān fān zòu: jùn tiě pàn, dāng yòng bīng zhū jiǎo. jīn jùn cóng dì yè yǐ shān dōng bù zhèng sī cān yì zài nèi gé zhì chì fáng bàn shì, jìn mì zhī dì, kǒng yǒu xiè lòu. lì bù nǐ gǎi diào, ér yè yì zòu qǐ yǎng qù. shí qī nián, jùn lüè shàng lín wǔ yuán děng xiàn, sǐ zhě bù kě shèng jì. yòu gōng pò tián zhōu, měng jǐn yǐ shēn miǎn, lüè qí jiā shǔ wǔ shí rén. zǒng zhèn yǐ wén, bīng bù qǐng diào sān guǎng bīng jiǎo zhī. shí bā nián, zǒng dū pān fān tài jiān wéi jīng zǒng bīng máo ruì diào jí liǎng guǎng hú guǎng guān jūn tǔ bīng shí wàn bā qiān yú rén, fēn liù shào. fù zǒng bīng máo lún yòu cān zhèng wáng lín yóu qìng yuǎn, yòu cān jiāng wáng zhèn zuǒ cān jiāng wáng chén jí hú guǎng dōu zhǐ huī guān yīng yóu liǔ zhōu, zuǒ cān jiāng yáng yù qiān shì dīng lóng yóu wǔ yuán, dōu zhǐ huī jīn táng fù shǐ jiāng wǎn yóu shàng lín, dōu zhǐ huī hé qīng cān yì zhān xǐ yóu dān liáng, dōu zhǐ huī lǐ míng sì chéng zhōu tǔ shě cén jiē yóu gōng yáo, gè qǔ dào gòng dǐ cháo zhài. zéi fēn bīng zǔ xiǎn jù dí, guān jūn fèn yǒng zhí qián, yuán yá ér jìn. jùn shì cù, dùn rù jiù chéng, zhū jūn wéi gōng zhī. jùn sǐ, chéng zhōng rén xiàn qí shǒu, sī ēn suì píng. qián hòu zhǎn bǔ sì qiān qī bǎi jiǔ shí jí, fú nán nǚ bā bǎi rén, dé sī ēn fǔ yìn èr, xiàng wǔ zhōu yìn yī. zì jìn bīng jí bān shī jǐn yú yuè. jié wén, dì yǐ fān děng yǒu gōng, xǐ shū láo zhī. bīng bù yì jùn jì fú zhū, bù yí zài lù qí hòu, gǎi shè liú guān, zé qí kě zhě. yǐ yún nán zhī fǔ zhāng fèng shēng guǎng xī yòu cān zhèng, zhǎng sī ēn fǔ shì, cì chì.
浚從弟業少從中官京師,仕為大理寺副三司。總鎮請敕業往諭,兵部以浚稔惡,非業所能諭責,宜敕鎮巡召浚至軍門,諭以朝廷威德,罪其首惡,反侵地,納所劫印,並官私財物,乃可赦。總督鄧廷瓚奏:「浚屢撫不服,請調官軍土兵分哨逐捕按問。如集兵拒敵,相機剿殺,並將田州土官岑猛一併區處,以靖邊疆。」十六年,總督潘蕃奏:「浚僣叛,當用兵誅剿。今浚從弟業以山東布政司參議在內閣制敕房辦事,禁密之地,恐有泄漏。」吏部擬改調,而業亦奏乞養去。十七年,浚掠上林、武緣等縣,死者不可勝計。又攻破田州,猛僅以身免,掠其家屬五十人。總鎮以聞,兵部請調三廣兵剿之。十八年,總督潘蕃、太監韋經、總兵毛銳調集兩廣、湖廣官軍土兵十萬八千餘人,分六哨。副總兵毛倫、右參政王璘由慶遠,右參將王震、左參將王臣及湖廣都指揮官纓由柳州,左參將楊玉、僉事丁隆由武緣,都指揮金堂、副使姜綰由上林,都指揮何清、參議詹璽由丹良,都指揮李銘、泗城州土舍岑接由工堯,各取道共抵巢寨。賊分兵阻險拒敵,官軍奮勇直前,援崖而進。浚勢蹙,遁入舊城,諸軍圍攻之。浚死,城中人獻其首,思恩遂平。前後斬捕四千七百九十級,俘男女八百人,得思恩府印二,向武州印一。自進兵及班師僅逾月。捷聞,帝以蕃等有功,璽書勞之。兵部議浚既伏誅,不宜再錄其後,改設流官,擇其可者。以雲南知府張鳳升廣西右參政,掌思恩府事,賜敕。
zhèng dé qī nián zēng shè fèng huà xiàn zhì. shí chū shè liú guān, zhū mán wèi fú, xiāng jì zuò luàn. jiā jìng sì nián, dōu yù shǐ shèng yīng qī qiǎn guān jūn píng zhī. liù nián, tǔ mù wáng shòu yǔ tián zhōu lú sū móu shān luàn, shì fù chì. xīn jiàn bó wáng shǒu rén shòu mìng zhì, yī yì zhāo fǔ, ér xí shòu děng pò bā zhài zéi, yīn liè sī ēn dì wèi jiǔ tǔ xún jiǎn sī, guǎn yǐ tóu mù, shòu wáng shòu bái shān sī xún jiǎn, dé bǐ yú shì guān. yòu yǐ sī ēn jiù zhì zhàng wù hūn sāi, yí gèng zhī shuǎng kǎi. yú shì zé dì huāng tián jiàn xīn jùn, gē wǔ yuán zhǐ gē èr lǐ yì zhī yòu yì gē shàng lín sān lǐ, ér yí fèng huà xiàn zhì yú qí chù. gài yù quǎn yá xiāng cuò zhī yì. xún fǔ lín fù wèi qiān jùn jí gē zhǐ gē lǐ yīng rú shǒu rén yì, zhì yǐ sān lǐ dāng shè wèi, ér bìng fèng huà xiàn cái zhī, suì lìng fǔ zhì yì gū. qí hòu jiǔ sī tóu mù rì zì, suǒ xiá mán mín bù kān, zhī fǔ chén huáng qū jiā suī jí. mù bǎ liú guān lú huí yǐ fù tǔ wèi míng, gǔ zhòng zuò luàn. fù shǐ wēng wàn dá yīn yǒu shì ān nán, jì qín lú huí shā zhī, zhāo huí cóng luàn zhě sān shí yú rén. zuì hòu dōng lán cén xuān zhà chēng cén jùn zi qǐ yún, móu fù tǔ guān, wèi jiǔ sī tóu mù suǒ fù. wàn lì qī nián, dū fǔ wú wén huá wèi jiǔ sī rì yǐ jiāo xiá, biān máng shén shǎo, huǎn jí nán shì, zòu gē nán níng wǔ yuán xiàn shǔ sī ēn, zì shì sī ēn chēng jù zhèn yún.
正德七年增設鳳化縣治。時初設流官,諸蠻未服,相繼作亂。嘉靖四年,都御史盛應期遣官軍平之。六年,土目王受與田州盧蘇謀煽亂,勢復熾。新建伯王守仁受命至,一意招撫,而檄受等破八寨賊,因列思恩地為九土巡檢司,管以頭目,授王受白山司巡檢,得比於世官。又以思恩舊治瘴霧昏塞,宜更之爽塏。於是擇地荒田建新郡,割武緣止戈二里益之;又議割上林三里,而移鳳化縣治於其處。蓋寓犬牙相錯之意。巡撫林富謂遷郡及割止戈里應如守仁議,至以三里當設衛,而並鳳化縣裁之,遂令府治益孤。其後九司頭目日恣,所轄蠻民不堪,知府陳璜曲加綏戢。目把劉觀、盧回以復土為名,鼓眾作亂。副使翁萬達因有事安南,計擒盧回殺之,招回從亂者三十餘人。最後東蘭岑瑄詐稱岑浚子起雲,謀復土官,為九司頭目所縛。萬曆七年,督撫吳文華謂九司日以驕黠,編氓甚少,緩急難恃,奏割南寧武緣縣屬思恩,自是思恩稱巨鎮雲。
sī ēn fǔ tǔ xún jiǎn jiǔ sī, jiē jiā jìng qī nián shè, yuē xìng lóng, yuē nà mǎ, yuē bái shān, yuē dìng luó, yuē jiù chéng, yuē xià wàng, yuē ān dìng, yuē dōu yáng, yuē gǔ líng.
思恩府土巡檢九司,皆嘉靖七年設,曰興隆,曰那馬,曰白山,曰定羅,曰舊城,曰下旺,曰安定,曰都陽,曰古零。
zhèn ān, sòng shí yú zhèn ān dòng jiàn yòu jiāng jūn mín xuān fǔ sī, yuán gǎi zhèn ān lù. míng hóng wǔ yuán nián, zhèn ān guī fù. yǐ jiù zhì pì yuǎn, yí jiàn fèi dòng zhōu, gǎi wèi fǔ. shòu tǔ guān cén tiān bǎo zhī fǔ, cháo gòng rú lì. èr shí qī nián, tiān bǎo shàng yán: wǎng zhě zhēng nán jiāng jūn fù yǒu dé lìng jùn mín suì shū mǐ sān qiān dàn, yùn yún nán pǔ ān wèi. zhèn ān pì chù xī dòng, nán jiē jiāo zhǐ, gū lì yī fāng, qiě wú suǒ shǔ. zhōu xiàn rén mín xiān shǎo, zhōu chē bù tōng, lù xíng èr shí wǔ rì shǐ dào pǔ ān. dào yuǎn ér xiǎn, yī fū fù mǐ sān dòu, gěi shí yú suǒ cún wú jǐ, wǎng wǎng yǐ gēng niú jí tā wù zhì qí dì yì mǐ shū nà. ér pǔ ān huāng yuǎn, mǐ bù yì dé, mín shén bìng zhī. yòu suì shū běn wèi mǐ sì bǎi shí, yóu jí jiān nán. jiù yǐ bái jīn yī liǎng, zhé nà yī shí. jīn yuàn yī qián lì, yǐ sū mín kùn. cóng zhī.
鎮安,宋時於鎮安峒建右江軍民宣撫司,元改鎮安路。明洪武元年,鎮安歸附。以舊治僻遠,移建廢凍州,改為府。授土官岑添保知府,朝貢如例。二十七年,添保上言:「往者征南將軍傅友德令郡民歲輸米三千石,運雲南普安衛。鎮安僻處溪洞,南接交阯,孤立一方,且無所屬。州縣人民鮮少,舟車不通,陸行二十五日始到普安。道遠而險,一夫負米三斗,給食余所存無幾,往往以耕牛及他物至其地易米輸納。而普安荒遠,米不易得,民甚病之。又歲輸本衛米四百石,尤極艱難。舊以白金一兩,折納一石。今願依前例,以蘇民困。」從之。
yǒng lè zhōng, xiàng wǔ zhī zhōu huáng shì tiě qīn duó zhèn ān gāo zhài děng dì, cháo tíng qiǎn bīng tǎo píng zhī, yǐ qí dì shǔ zhèn ān. chéng huà bā nián, zhī fǔ cén yǒng shòu zhí zōng shào jiū jí tǔ bīng, gōng pò fǔ zhì, shā shāng dí mǔ, liú jié xiāng cūn, yǒu sī fǔ yù bù fú, dōu zhǐ huī cén yīng qín zhǎn zhī. jiā jìng shí sì nián, tián zhōu lú sū zuò luàn, jiū guī shùn zhōu tǔ guān cén huán gōng huǐ zhèn ān fǔ, mù bīng yù hài zhě yǐ wàn jì. àn chén céng shǒu yuē yǐ wén, dì mìng shǒu chén zhì zhī. shí sū chàng luàn, tián zhōu wú zhǔ, zhèn ān fǔ tǔ guān nán cén zhēn bǎo yǐ bīng nà cén bāng zuǒ yú tián zhōu. guī shùn zhōu cén huán, sū xù yě, jí xiàng wǔ zhōu huáng zhòng jīn jiē yǔ zhēn bǎo xì, chéng zhēn bǎo rù tián zhōu, sū qiǎn huán jí zhòng jīn xí pò zhèn ān. zhēn bǎo wén luàn, zǒu hái. sū huì mù bīng zhuī wéi zhī wǔ líng zhài, huán děng suì fā zhēn bǎo fù mǔ mù, fén qí hái, fēn bīng zhàn jù zhū dòng zhài. zhēn bǎo sù zhī jūn mén, dū yù huán děng bù tuì. jiǔ zhī nǎi jiě, guān jūn guī zhēn bǎo, yú shì huán yǔ zhēn bǎo hù xiāng jié. xún àn yù shǐ yán, tǔ mán zì xiāng chóu, fēi yǒu suǒ qīn fàn, cóng mò jiǎn. yú shì sū huán zhòng jīn gè jiàng fá yǒu chà, zhēn bǎo yì gé guān dài, xǔ lì gōng zì shú. èr shí èr nián yǐ yáo tóng zuò luàn, fáng yù xū rén, miǎn zhēn bǎo zhū tǔ guān lái cháo.
永樂中,向武知州黃世鐵侵奪鎮安高寨等地,朝廷遣兵討平之,以其地屬鎮安。成化八年,知府岑永壽侄宗紹糾集土兵,攻破府治,殺傷嫡母,流劫鄉村,有司撫諭不服,都指揮岑瑛擒斬之。嘉靖十四年,田州盧蘇作亂,糾歸順州土官岑瓛攻毀鎮安府,目兵遇害者以萬計。按臣曾守約以聞,帝命守臣治之。時蘇倡亂,田州無主,鎮安府土官男岑真寶以兵納岑邦佐于田州。歸順州岑瓛,蘇婿也,及向武州黃仲金皆與真寶隙,乘真寶入田州,蘇遣瓛及仲金襲破鎮安。真寶聞亂,走還。蘇會目兵追圍之武陵寨,瓛等遂發真寶父母墓,焚其骸,分兵占據諸洞寨。真寶訴之軍門,督諭瓛等不退。久之乃解,官軍歸真寶,於是瓛與真寶互相訐。巡按御史言,土蠻自相仇,非有所侵犯,從末減。於是蘇、瓛、仲金各降罰有差,真寶亦革冠帶,許立功自贖。二十二年以瑤、僮作亂,防禦需人,免真寶諸土官來朝。
zhèn ān suǒ shǔ yǒu shàng yìng dòng hú rùn zhài. xún jiǎn jiē tǔ rén, shì guān.
鎮安所屬有上映洞、湖潤寨。巡檢皆土人,世官。
tián zhōu, gǔ bǎi yuè dì. hàn shǔ jiāo zhǐ jùn. táng lì yōng zhōu dū du fǔ. sòng shǐ zhì tián zhōu, shǔ yōng zhōu héng shān zhài. yuán gǎi zhì tián zhōu lù jūn mín zǒng guǎn fǔ. míng xìng, gǎi tián zhōu fǔ, shěng lái ān fǔ rù yān. hòu gǎi tián zhōu, lǐng xiàn yī, yuē shàng lín.
田州,古百粵地。漢屬交阯郡。唐隸邕州都督府。宋始置田州,屬邕州橫山寨。元改置田州路軍民總管府。明興,改田州府,省來安府入焉。後改田州,領縣一,曰上林。
hóng wǔ yuán nián, dà bīng xià guǎng xī, yòu jiāng tián zhōu fǔ tǔ guān cén bó yán qiǎn shǐ jī yìn yì píng zhāng yáng jǐng jiàng. èr nián, bó yán qiǎn shǐ fèng biǎo gòng mǎ jí fāng wù, zhào yǐ bó yán wèi tián zhōu zhī fǔ, shì xí, zì shì cháo gòng rú zhì. liù nián, tián zhōu xī dòng mán zéi qiè fā, bó yán tǎo píng zhī. bó yán qǐng zhèn ān zhōu shùn lóng zhōu hóu zhōu yáng xiàn luó bó zhōu lóng wēi zhài rén mín, zhào yǒu sī gè gěi niú mǐ, réng juān qí shuì èr nián. shí liù nián, bó yán sǐ, zi jiān xí. shí qī nián, dōu zhǐ huī shǐ gěng liáng zòu: tián zhōu zhī fǔ cén jiān sì zhōu zhī zhōu cén shàn zhōng lǜ qí tǔ bīng, tǎo bǔ yáo kòu, duō shù gōng jī. chén yù lìng xuǎn qǔ zhuàng dīng gè wǔ qiān rén, lì èr wèi, yǐ shàn zhōng zhī zǐ zhèn, jiān zhī zǐ yǒng tōng wèi qiān hù, tǒng zhòng shǒu yù, qiě gēng qiě zhàn, cǐ gǔ rén yǐ mán gōng mán zhī shù yě. zhào xíng qí yán. èr shí nián, jiān qiǎn zi sī ēn zhī zhōu yǒng chāng cháo gòng, rú lì gěi cì.
洪武元年,大兵下廣西,右江田州府土官岑伯顏遣使齎印詣平章楊璟降。二年,伯顏遣使奉表貢馬及方物,詔以伯顏為田州知府,世襲,自是朝貢如制。六年,田州溪峒蠻賊竊發,伯顏討平之。伯顏請振安州、順龍州、侯州、陽縣、羅博州、龍威寨人民,詔有司各給牛米,仍蠲其稅二年。十六年,伯顏死,子堅襲。十七年,都指揮使耿良奏:「田州知府岑堅、泗州知州岑善忠率其土兵,討捕瑤寇,多樹功績。臣欲令選取壯丁各五千人,立二衛,以善忠之子振,堅之子永通為千戶,統眾守御,且耕且戰,此古人以蠻攻蠻之術也。」詔行其言。二十年,堅遣子思恩知州永昌朝貢,如例給賜。
yǒng lè yuán nián, jiān sǐ, zi yǒng tōng xí. yǒng tōng, shàng lóng zhōu zhī zhōu yě, zhōu yǐ qióng dài, ér jǐ xí fù zhí. zhèng tǒng bā nián, cì zhī fǔ cén shào gào mìng, bìng fēng zèng qí fù mǔ qī.
永樂元年,堅死,子永通襲。永通,上隆州知州也,州以瓊代,而己襲父職。正統八年,賜知府岑紹誥命,並封贈其父母妻。
tiān shùn yuán nián, tián zhōu tóu mù lǚ zhào wěi chēng dí guó dà jiāng jūn, zhāng qí zhì, míng zhēng gǔ, lǜ zhòng jié lüè nán dān zhōu, yòu jù xiàng wǔ zhōu. wǔ jìn bó zhū yīng yǐ wén, bīng bù qǐng mìng yīng jí tǔ guān cén yīng jiǎo bǔ. sān nián, xún fǔ yè shèng zòu: tián zhōu pàn mù lǚ zhào shì yù jué, shā zhī fǔ cén jiàn, zhàn jù dì fāng, wěi chēng tài píng wáng, tú móu cén shì zōng zú, mào xí zhī fǔ zhí shì. dì mìng zǒng bīng sù tǎo. sì nián, xún àn yù shǐ wú zhēn zòu: fèng chì jiǎo bǔ fǎn zéi lǚ zhào, xuǎn diào guān jūn tǔ bīng, gōng pò gōng ráo lán fèng èr guān, zhí dǎo fǔ chéng. lǚ zhào xié qī zǐ, xié zhī zhōu cén duó děng xiāo dùn. guān jūn zhuī zhì yún nán fù zhōu, duó huí duó děng jí qí zi ruò xù. zhǎn shǒu sì shí jiǔ jí, zéi zhòng xī jiàng. zhào yǐ shù qí zǒu zhèn ān fǔ, zhuī jí zhī, zhǎn zhào jí qí zi sì rén, cóng zéi shí bā rén, huò qí qī nú jí wěi tài píng wáng mù yìn wú dí jiāng jūn tóng yìn, bìng fèng qí kuī jiǎ děng wù. fù wěi zhī fǔ cén yōng réng zhǎng fǔ shì, fǔ ān rén mín. tián zhōu píng, dì qiǎn shǐ jī chì jiǎng yù zhēn děng, bìng chì yōng jǐn shǒu fǎ dù, bǎo quán zōng zú.
天順元年,田州頭目呂趙偽稱敵國大將軍,張旗幟,鳴鉦鼓,率眾劫掠南丹州,又據向武州。武進伯朱瑛以聞,兵部請命瑛及土官岑瑛剿捕。三年,巡撫葉盛奏:「田州叛目呂趙勢愈獗,殺知府岑鑒,占據地方,偽稱太平王,圖謀岑氏宗族,冒襲知府職事。」帝命總兵速討。四年,巡按御史吳禎奏:「奉敕剿捕反賊呂趙,選調官軍土兵,攻破功饒、婪鳳二關,直搗府城。呂趙攜妻子,挾知州岑鐸等宵遁。官軍追至雲南富州,奪回鐸等及其子若婿。斬首四十九級,賊眾悉降。趙以數騎走鎮安府,追及之,斬趙及其子四人,從賊十八人,獲其妻孥及偽太平王木印、無敵將軍銅印,並鳳旗盔甲等物。復委知府岑鏞仍掌府事,撫安人民。」田州平,帝遣使齎敕獎諭禎等,並敕鏞謹守法度,保全宗族。
chéng huà yuán nián, qiǎn bīng kē gěi shì zhōng wáng bǐng yí jī chì yù yōng, bìng cì yín bì, yǐ bīng bù yán qí suǒ bù tǔ guān láng bīng, lǚ diào jiǎo yǒu láo, qiě yǒu shì yú dà téng xiá yě. èr nián, zǒng bīng guān zhào fǔ zòu yōng cóng zhēng yǒu gōng, qǐng gěi gào mìng, jīng qí fù mǔ bìng qī, cóng zhī. wǔ nián, fù yǐ fǔ yán, yǔ yōng guān gào. shí liù nián, tián zhōu tóu mù huáng míng jù zhòng wèi luàn, zhī fǔ cén pǔ zǒu bì sī ēn. zǒng dū zhū yīng diào cān jiāng mǎ yì lǜ jūn bǔ míng, míng bài zǒu, wèi ēn chéng zhī zhōu cén qīn suǒ zhí, bìng zú shǔ zhū zhī. yǐ, pǔ fù yǔ qīn jiāo è. qīn gōng duó tián zhōu, zhú pǔ, shā wǔ shí yú jiā. shí sì chéng zhōu cén yīng fāng shì bīng qiáng, fù dǎng qīn, shā lǔ rén mín èr wàn liù qiān yú, yǔ qīn fēn gē tián zhōu ér jù qí dì.
成化元年,遣兵科給事中王秉彝齎敕諭鏞,並賜銀幣,以兵部言其所部土官狼兵,屢調剿有勞,且有事於大藤峽也。二年,總兵官趙輔奏鏞從征有功,請給誥命,旌其父母並妻,從之。五年,復以輔言,予鏞官誥。十六年,田州頭目黃明聚眾為亂,知府岑溥走避思恩。總督朱英調參將馬義率軍捕明,明敗走,為恩城知州岑欽所執,並族屬誅之。已,溥復與欽交惡。欽攻奪田州,逐溥,殺五十餘家。時泗城州岑應方恃兵強,復黨欽,殺擄人民二萬六千餘,與欽分割田州而據其地。
hóng zhì sān nián, zǒng zhì qiǎn guān hù pǔ zhī zǐ xiāo rù tián, wèi qīn suǒ è, jū xún zhōu. àn chá shǐ táo lǔ lǜ guān jūn cì nán níng, qīn jù dí, bài zǒu. ér yīng fù yuán zhī rù chéng, chén bīng yǐ bèi. xún fǔ qín hóng qǐng hé guì zhōu hú guǎng jí liǎng guǎng bīng jiǎo zhī, qīn shì cù, qǐ bīng yú yīng, suì nì yīng suǒ, zǒng zhèn guān yīn xí yīng bǔ qīn. qīn cóng yīng yǐn, shā yīng fù zǐ yú zuò, shōu qí bīng yǐ jù guān jūn. yǐ ér yīng dì cén jiē yáng yǐ bīng sòng qīn zhì tián zhōu jiè, yì shā qí fù zǐ yǐ bào. shì wén, tíng yì réng mìng pǔ hái tián zhōu. jiǔ nián, zǒng dū dèng tíng zàn yán pǔ qián yǐ zuì gé zhí, bǐ suí zhēng yǒu gōng, qǐ fù qí guān dài, lǐng tǔ bīng fù wú zhōu tīng diào, cóng zhī. shí èr nián, pǔ wèi zi xiāo suǒ shì, xiāo yì zì shā. cì zǐ měng fāng sì suì, pǔ mǔ cén shì jí tóu mù huáng jì hù zhī, fù zhì fǔ gào xí. guī zhì nán níng, tóu mù lǐ mán lái yíng. jì lǜ mán duó jǐ quán, shā qí shǐ. mán lǜ bīng zhì jiù tián zhōu, jì jù, wū mán jiāng wèi biàn, qǐ yǐ bīng nà, nǎi diào sī ēn cén jùn lǜ bīng wèi měng. jùn shòu jì lù, nà qí nǚ, xié měng, yuē fēn qí liù jiǎ dì. bǐ zhì tián zhōu, mán jù bù nà, jì fù yǐ měng bēn sī ēn, yōu zhī. shì jué, tíng zàn xí fù zǒng bīng ōu pán děng shè jùn, jiǔ nǎi chū měng, zhì yú huì chéng. dé zòu, mìng měng xí zhī fǔ. jì jùn nù qí shì zhī bù yóu jǐ chū yě, yào sì chéng cén jiē dōng lán wéi zǔ hóng gè qǐ bīng gōng mán. jiē bīng èr wàn xiān rù tián zhōu, shā lüè nán nǚ bā bǎi yú rén, qū zhī nì shuǐ sǐ zhě wú suàn, kuò fǔ kù, fàng bīng dà lüè, chéng guō wèi xū. jùn bīng èr wàn gōng jiù tián zhōu, jù zhī, shā lüè nán nǚ wǔ qiān sān bǎi yú rén, mán táo qù. fù zǒng bīng ōu pán cān zhèng wǔ qīng děng yì tián zhōu fǔ kān zhì, qiǎn bīng sòng měng hái fǔ. jì jù zuì, nì jùn jiā, yǒu sī qǐng zhì jùn zuì.
弘治三年,總制遣官護溥之子猇入田,為欽所遏,居潯州。按察使陶魯率官軍次南寧,欽拒敵,敗走。而應復援之入城,陳兵以備。巡撫秦紘請合貴州、湖廣及兩廣兵剿之,欽勢蹙,乞兵於應,遂匿應所,總鎮官因檄應捕欽。欽從應飲,殺應父子於坐,收其兵以拒官軍。已而應弟岑接佯以兵送欽至田州界,亦殺其父子以報。事聞,廷議仍命溥還田州。九年,總督鄧廷瓚言溥前以罪革職,比隨征有功,乞復其冠帶,領土兵赴梧州聽調,從之。十二年,溥為子猇所弒,猇亦自殺。次子猛方四歲,溥母岑氏及頭目黃驥護之,赴制府告襲。歸至南寧,頭目李蠻來迎。驥慮蠻奪己權,殺其使。蠻率兵至舊田州,驥懼,誣蠻將為變,乞以兵納,乃調思恩岑浚率兵衛猛。浚受驥賂,納其女,挾猛,約分其六甲地。比至田州,蠻拒不納,驥復以猛奔思恩,幽之。事覺,廷瓚檄副總兵歐磐等攝浚,久乃出猛,置於會城。得奏,命猛襲知府。驥、浚怒其事之不由己出也,要泗城岑接、東蘭韋祖鋐各起兵攻蠻。接兵二萬先入田州,殺掠男女八百餘人,驅之溺水死者無算,括府庫,放兵大掠,城郭為墟。浚兵二萬攻舊田州,據之,殺掠男女五千三百餘人,蠻逃去。副總兵歐磐、參政武清等詣田州府勘治,遣兵送猛還府。驥懼罪,匿浚家,有司請治浚罪。
chū, mán zhī yíng měng yě, wú tā niàn, jí měng zài wài, mán shǒu tǔ yǐ dài qí guī. jì zhēng quán shǒu luàn, jùn jiē zǔ hóng dǎng è, yǐ zhì zī biàn. qīng shòu jùn lù, qū yòu zhī, qiě wū mán zhàn jù fǔ zhì, zǔ bīng nòng quán, shì jìng bù zhí. yú shì tíng zàn yán sī ēn cén jùn zuì è, zhèng zài zhú bǔ, ér tián zhōu cén měng yì yí chéng cǐ qū huà, jiàng fǔ wèi zhōu, wú jī yì rì wěi dà zhī huàn, cóng zhī. shí bā nián, tíng yì yǐ sī tián jì píng, yí shè liú guān cén měng shì jì xiōng è, zhì xiàn fǔ zhì, yí jiàng shòu qiān hù, ér lín xuǎn cái wàng zhě jiǎ yǐ fāng miàn zhí xián, shǒu tián zhōu, réng cì chì yǐ zhòng qí quán. dì rán zhī, yú shì yǐ píng lè zhī fǔ xiè hú wèi yòu cān zhèng, zhǎng fǔ shì.
初,蠻之迎猛也,無他念,及猛在外,蠻守土以待其歸。驥爭權首亂,浚、接、祖鋐黨惡,以致茲變。清受浚賂,曲右之,且誣蠻占據府治,阻兵弄權,事竟不直。於是廷瓚言思恩岑浚罪惡,正在逐捕,而田州岑猛亦宜乘此區畫,降府為州,毋基異日尾大之患,從之。十八年,廷議以思、田既平,宜設流官;岑猛世濟兇惡,致陷府治,宜降授千戶,而遴選才望者假以方面職銜,守田州,仍賜敕以重其權。帝然之,於是以平樂知府謝湖為右參政,掌府事。
shí cén měng yǐ jiàng fú jiàn píng hǎi wèi qiān hù, qiān yán bù xíng. jí hú zhì, fù chén bīng zì wèi, lìng zǔ mǔ cén shì zòu qǐ yú guǎng xī jí biān lǜ bù xià lì gōng, yǐ biàn jì yǎng, zhào zǒng zhèn guān xiáng yì yǐ wén. zǒng dū chén jīn zòu: měng jù jiù cháo, yāo qiú fǔ zuǒ, bù fù píng hǎi wèi. cān zhèng xiè hú bù jí fù rèn, wèi měng suǒ jù, nà kuì yí ér xùn qí yāo qiú, yí dǎi jiān. shí měng qiǎn rén zhòng lù liú jǐn, dé zhǐ, liú měng ér chǐ hú, bìng jí qián fǔ pān fān liú dà xià, měng jìng dé yǐ tóng zhī shè fǔ shì. měng fǔ jí yí mín, bīng fù zhèn, shāo fù qīn páng jùn zì guǎng. cháng yán dū fǔ yǒu diào fā, yuàn lì gōng, jì fù jiù zhí. huì jiāng xī dào qǐ, dōu yù shǐ chén jīn xí měng cóng zhēng, měng suǒ zhì piāo lüè. rán yǐ zéi píng gù lùn gōng, qiān zhǐ huī tóng zhī. fēi měng chū yì, pō fàn wàng.
時岑猛已降福建平海衛千戶,遷延不行。及湖至,復陳兵自衛,令祖母岑氏奏乞於廣西極邊率部下立功,以便祭養,詔總鎮官詳議以聞。總督陳金奏:「猛據舊巢,要求府佐,不赴平海衛。參政謝湖不即赴任,為猛所拒,納饋遺而徇其要求,宜逮間。」時猛遣人重賂劉瑾,得旨,留猛而褫湖,並及前撫潘蕃、劉大夏,猛竟得以同知攝府事。猛撫輯遺民,兵復振,稍復侵旁郡自廣。嘗言督撫有調發,願立功,冀復舊職。會江西盜起,都御史陳金檄猛從征,猛所至剽掠。然以賊平故論功,遷指揮同知。非猛初意,頗犯望。
zhèng dé shí wǔ nián, měng zòu: tián zhōu tǔ bīng měi zhēng diào, zhé xǔ hù liú yī èr dīng gēng zhǒng, yǐ gōng cháng shuì. qí jiǔ láo yú wài zhě, qǐ liàng zhèn gěi, miǎn qí shū shuì. cóng zhī.
正德十五年,猛奏:「田州土兵每徵調,輒許戶留一二丁耕種,以供常稅。其久勞於外者,乞量振給,免其輸稅。」從之。
jiā jìng èr nián, měng lǜ bīng gōng sì chéng, bá liù zhài, suì kè zhōu zhì. cén jiē gào jí yú jūn mén, yán měng wú gù xìng bīng gōng zhài. měng yán jiē fēi cén shì hòu, jù qí zǔ yè, yù de suǒ qīn dì. shí fāng yǒu shàng sī zhōu zhī yì, zhēng bīng jiē bù zhì, zǒng dū zhāng dǐng yǐ zhuàng wén. sì nián, tí dū shèng yīng qī xún àn xiè rǔ yí yì dà zhēng měng, tiáo zhēng diào shì yí, zhào bào kě. ér yīng qī yǐ tā shì qù, zhào yǐ dōu yù shǐ yáo mò dài, mìng xuán jīn gòu měng. rán mò zhī měng wú fǎn xīn, měng fāng zòu biàn, mò yì yù huǎn shī. ér xún àn xiè rǔ yí yǔ mò què, nǎi wū mò zhī zǐ lái nà měng wàn jīn, lián dé lái shū xiàn zhī. mò huáng kǒng, nǎi zài shū qǐng zhēng. yú shì bù qù mò kè qī jìn, mò xié zǒng bīng guān zhū qí fā bīng bā wàn, yǐ dōu zhǐ huī shěn xī yí zhāng jīng děng tǒng zhī, fēn dào bìng rù. měng wén dà bīng zhì, lìng qí xià wú jiāo bīng, liè bó shū yuān zhuàng, chén jūn mén qǐ lián chá. mò bù tīng, dū bīng yì jí, shěn xī yí zhǎn měng zhǎng zi bāng yàn yú gōng yáo ài. měng jù, móu chū bēn, ér guī shùn zhōu zhī zhōu cén zhāng, měng fù wēng yě, qí nǚ shī ài, zhāng yù jí cǐ bào měng, nǎi gān yán yòu měng zǒu guī shùn, zhèn shā zhī, zhǎn shǒu yǐ xiàn.
嘉靖二年,猛率兵攻泗城,拔六寨,遂克州治。岑接告急於軍門,言猛無故興兵攻寨。猛言接非岑氏後,據其祖業,欲得所侵地。時方有上思州之役,徵兵皆不至,總督張嵿以狀聞。四年,提督盛應期、巡按謝汝儀議大征猛,條徵調事宜,詔報可。而應期以他事去,詔以都御史姚鏌代,命懸金購猛。然鏌知猛無反心,猛方奏辯,鏌亦欲緩師。而巡按謝汝儀與鏌卻,乃誣鏌之子淶納猛萬金,廉得淶書獻之。鏌惶恐,乃再疏請征。於是部趣鏌剋期進,鏌偕總兵官朱麒發兵八萬,以都指揮沈希儀、張經等統之,分道併入。猛聞大兵至,令其下毋交兵,裂帛書冤狀,陳軍門乞憐察。鏌不聽,督兵益急,沈希儀斬猛長子邦彥於工堯隘。猛懼,謀出奔,而歸順州知州岑璋,猛婦翁也,其女失愛,璋欲藉此報猛,乃甘言誘猛走歸順,鴆殺之,斬首以獻。
liù nián, mò yǐ tián zhōu píng, gào jié jīng shī, nǎi qǐng gǎi tián zhōu wèi liú guān, bìng chén shàn hòu qī shì, zhào jù cóng zhī.
六年,鏌以田州平,告捷京師,乃請改田州為流官,並陳善後七事,詔俱從之。
mò liú cān yì wāng bì dōng qiān shì shēn huì cān jiāng zhāng jīng yǐ bīng wàn rén zhèn qí dì, zhī fǔ wáng xióng zhào shǔ fǔ shì. huì bì dōng huì jiē yí jí tā zhù, wéi jīng xióng zhào zài fǔ, bīng shì fēn, fáng shǒu shāo xiè. yú shì nì dǎng lú sū wáng shòu děng nǎi wèi wěi yìn, kuáng yán měng zài, qiě jiè jiāo zhǐ bīng èr shí wàn, yǐ tú xìng fù. mán mín xìn zhī, jù zhòng báo fǔ chéng. jīng chū jī, bīng shǎo bù dí, yù yǐn hái, ér chéng zhōng yīn wèi nèi yīng, hū zào sì chū, guān jūn fù bèi shòu gōng, lì zhàn bù zhī, tū wéi dù jiāng zǒu, zéi bī qí hòu, zhēng zhōu nì sǐ zhě shén zhòng. zéi yán jiāng zhì lán suǒ, fú yào nǔ, jiā àn bìng qǐ. guān jūn qiě zhàn qiě xíng, dǐ xiàng wǔ, shī shì zú sān sì bǎi rén. zéi suì rù jù fǔ chéng, shāo cāng sù yǐ wàn jì. yù shǐ shí jīn shàng qí shì, pō wěi zuì qián fǔ shèng yīng qī shēng shì zhào xìn, ér gěi shì zhōng zhèng zì bì yīn qǐng réng xí hú guǎng yǒng shùn bǎo jìng bīng bìng lì jiǎo zéi. dì yǐ sì fāng bīng shù wàn fāng guī xiū, qǐ kě fù diào, mìng zài jì jī yí yǐ wén.
鏌留參議汪必東、僉事申惠、參將張經以兵萬人鎮其地,知府王熊兆署府事。會必東、惠皆移疾他駐,惟經、熊兆在府,兵勢分,防守稍懈。於是逆黨盧蘇、王受等乃為偽印,誑言猛在,且借交阯兵二十萬,以圖興復。蠻民信之,聚眾薄府城。經出擊,兵少不敵,欲引還,而城中陰為內應,呼噪四出,官軍腹背受攻,力戰不支,突圍渡江走,賊逼其後,爭舟溺死者甚眾。賊沿江置闌索,伏藥弩,夾岸並起。官軍且戰且行,抵向武,失士卒三四百人。賊遂入據府城,燒倉粟以萬計。御史石金上其事,頗委罪前撫盛應期生事召釁,而給事中鄭自璧因請仍檄湖廣永順、保靖兵併力剿賊。帝以四方兵數萬方歸休,豈可復調,命再計機宜以聞。
shí lú sū děng suī jù fǔ pàn, yáng tīng fǔ, qiǎn rén yíng shǔ fǔ shì wáng xióng zhào. ér qí dǎng wáng shòu děng jiū zhòng wàn yú, gōng jù sī ēn chéng, zhí zhī fǔ wú qī yīng shǒu bèi zhǐ huī mén zǔ yīn děng. yǐ ér shì qī yīng děng, yì tóu dié shàng guān, yuàn tīng zhāo fǔ. dōu yù shǐ yáo mò yǐ bīng wèi jí, gū shòu zhī yǐ huǎn qí móu. qiǎn dié zhě xí dōng lán guī shùn zhèn ān sì chéng xiàng wǔ zhū tǔ guān, gè lè bīng zì xiào, qiě zé shī shì shǒu xún cān jiāng děng guān lì gōng zì shú. fù shū diào hú guǎng yǒng bǎo tǔ bīng, jiāng xī tīng gàn shē bīng, jù huì yú nán níng, bìng lì jìn jiǎo. dì yǐ mán luàn rì jiǔ, zhèn xún guān shòu mìng dà zhēng, wèi jí tiǎn jué, zhé zòu jié sǎn bīng, shǐ yú niè fù zī, zuì bù róng huàn. gū shè qián guò, yì tú xīn gōng. nǎi qǐ yuán rèn bīng bù shàng shū xīn jiàn bó wáng shǒu rén zǒng dū jūn wù, tóng mò tǎo zhī.
時盧蘇等雖據府叛,佯聽撫,遣人迎署府事王熊兆。而其黨王受等糾眾萬餘,攻據思恩城,執知府吳期英、守備指揮門祖蔭等。已而釋期英等,亦投牒上官,願聽招撫。都御史姚鏌以兵未集,姑受之以緩其謀。遣諜者檄東蘭、歸順、鎮安、泗城、向武諸土官,各勒兵自效,且責失事守巡參將等官立功自贖。復疏調湖廣永、保土兵,江西汀、贛畬兵,俱會於南寧,並力進剿。帝以蠻亂日久,鎮巡官受命大征,未及殄絕,輒奏捷散兵,使餘孽復滋,罪不容逭。姑赦前過,益圖新功。乃起原任兵部尚書新建伯王守仁總督軍務,同鏌討之。
shí shòu jì rù sī ēn, fēng fǔ kù, yǐ zéi bīng shǒu zhī, ér zì gōng wǔ yuán. shǒu xún guān zōu ní děng lǜ bīng zhì sī ēn, sī ēn qiān fū zhǎng wéi guì xú wǔ děng qiǎn zhuàng shì yóu jiān dào rù chéng wèi nèi yīng, yè yǐn guān bīng duó mén, shā zéi èr shí yú rén, shōu fǔ yìn jí kù wù, hù sòng qī yīng yú bīn zhōu, yīn zhāo fǔ chéng zhōng wèi xià zhě. shí shòu gōng wǔ yuán shén jí, cān jiāng zhāng jīng jiān bì jù shǒu. zhèn shǒu tóu mù xǔ yòng yǔ zhàn, zhǎn qí qú shuài yī rén. zéi jiàn yuán bīng dà jí, nǎi dùn qù. mò yǐ wén.
時受既入思恩,封府庫,以賊兵守之,而自攻武緣。守巡官鄒輗等率兵至思恩,思恩千夫長韋貴、徐伍等遣壯士由間道入城為內應,夜引官兵奪門,殺賊二十餘人,收府印及庫物,護送期英於賓州,因招撫城中未下者。時受攻武緣甚急,參將張經堅壁拒守。鎮守頭目許用與戰,斬其渠帥一人。賊見援兵大集,乃遁去。鏌以聞。
dì yǐ tián zhōu sī ēn zéi fēng suī cuò, shǒu è wèi qín, réng lìng shǒu rén jí dū bīng jiǎo fǔ. shǒu rén wēi míng sù zhòng, jí dū jūn wù, diào bīng shù wàn rén zhì, zhū mán xīn shè. shǒu rén zhì nán níng, dào zhōng jiàn shòu děng shì shèng, dù yì wèi kě zú miè, shàng shū jí chén yòng bīng lì hài. bīng bù yì yǐ shǒu rén suǒ jiàn wèi què, fù chén wǔ shì, lìng shǒu rén xiáng jì qí yí, yú shì shǒu rén yòu shū yún:
帝以田州、思恩賊鋒雖挫,首惡未擒,仍令守仁亟督兵剿撫。守仁威名素重,及督軍務,調兵數萬人至,諸蠻心懾。守仁至南寧,道中見受等勢盛,度亦未可卒滅,上疏極陳用兵利害。兵部議以守仁所見未確,復陳五事,令守仁詳計其宜,於是守仁又疏云:
chén fèng mìng yú qù nián shí èr yuè zhì guǎng xī píng nán xiàn, yǔ xún àn yù shǐ shí jīn jí fān niè zhū jiāng lǐng děng huì yì. sī tián huò jié liǎng shěng, yǐ yú èr nián. jīn rì bì yù qióng bīng jǐn jiǎo, zé yǒu shí huàn. ruò bà bīng xíng fǔ, zé yǒu shí shàn. chén yǔ zhū chén, shū xīn jí lùn, jīn rì zhī jú, fǔ zhī wèi shì.
臣奉命於去年十二月至廣西平南縣,與巡按御史石金及藩臬諸將領等會議。思、田禍結兩省,已逾二年。今日必欲窮兵盡剿,則有十患。若罷兵行撫,則有十善。臣與諸臣,攄心極論,今日之局,撫之為是。
chén dǐ nán níng, suì xià lìng jǐn chè diào jí fáng shǒu zhī bīng. shù rì nèi jiě guī zhě shù wàn, wéi hú bīng shù qiān, dào zǔ yuǎn, bù yì jí guī, réng shǐ fēn liú nán níng, jiě jiǎ xiū yǎng, dài jiān ér dòng. ér lú sū wáng shòu xiān qiǎn qí tóu mù huáng fù děng sù gào, yuàn dé guī jìng tóu shēng, qǐ yòu yī sǐ. chén děng yù yǐ cháo tíng wēi dé, lìng jī fēi pái, guī cháo xiǎo yù, qī yǐ sù jiàng wú sǐ. sū shòu děng de pái, jiē luó bài yǒng yuè, huān shēng léi dòng.
臣抵南寧,遂下令盡撤調集防守之兵。數日內解歸者數萬,惟湖兵數千,道阻遠,不易即歸,仍使分留南寧,解甲休養,待間而動。而盧蘇、王受先遣其頭目黃富等訴告,願得歸境投生,乞宥一死。臣等諭以朝廷威德,令齎飛牌,歸巢曉諭,期以速降無死。蘇、受等得牌,皆羅拜踴躍,歡聲雷動。
xún lǜ zhòng zhì nán níng chéng xià, fēn tún sì yíng. sū shòu děng qiú shǒu zì fù, yǔ tóu mù shù bǎi rén fù jūn mén qǐng mìng. chén děng fù yù zhī yuē: cháo tíng jì shè ěr zuì, ěr děng yōng zhòng fù gù, sāo dòng yī fāng. ruò bù shì fá, hé yǐ xuě fèn? yú shì xià sū shòu yú jūn mén, gè zhàng yī bǎi, nǎi jiě qí fù. yòu yù zhī yuē: jīn rì yòu ěr sǐ zhě, cháo tíng hào shēng zhī dé bì zhàng ěr zhě, rén chén zhí fǎ zhī yì. zhòng jiē kòu shǒu yuè fú, yuàn shā zéi lì gōng. chén suí zhì qí yíng, fǔ dìng qí zhòng qī wàn yú rén, fù wěi bù zhèng shǐ lín fù děng ān chā, yú èr yuè èr shí liù rì xī mìng guī yè. shì jiē huáng shàng zhì xiào dá shùn zhī dé, shén wǔ bù shā zhī wēi, wèi qī yuè ér mán mín lǜ fú, bù zhé yī shǐ, bù shāng yī rén ér quán huó shù wàn shēng líng, jí gǔ wǔ gàn zhī huà, xī yǐ jiā yān.
尋率眾至南寧城下,分屯四營。蘇、受等囚首自縛,與頭目數百人赴軍門請命。臣等復諭之曰:「朝廷既赦爾罪,爾等擁眾負固,騷動一方。若不示罰,何以雪憤?」於是下蘇、受於軍門,各杖一百,乃解其縛。又諭之曰:「今日宥爾死者,朝廷好生之德;必杖爾者,人臣執法之義。」眾皆叩首悅服,願殺賊立功。臣隨至其營,撫定其眾七萬餘人,復委布政使林富等安插,於二月二十六日悉命歸業。是皆皇上至孝達順之德,神武不殺之威,未期月而蠻民率服,不折一矢,不傷一人;而全活數萬生靈,即古舞干之化,奚以加焉。
shū wén, dì jiā zhī, qiǎn xíng rén jī chì jiǎng lài. yú shì shǒu rén fù shū yán:
疏聞,帝嘉之,遣行人齎敕獎賚。於是守仁復疏言:
sī tián jiǔ gòu huò, tú dú liǎng shěng, yǐ yú èr nián. bīng lì jǐn yú shào shǒu, mín zhī jié yú zhuǎn shū, guān lì pí yú bēn zǒu. dì fāng niè wù, rú pò huài zhī zhōu, piāo bó fēng làng, fù nì zài mù, bù dài zhì zhě ér zhī zhī yǐ. bì yù qióng bīng xuě fèn, yǐ jiān yī yú, wú lùn bù kè, zòng shǐ kè zhī, huàn qiě bù cè. kuàng tián zhōu wài hàn jiāo zhǐ, nèi píng gè jùn, shēn shān jué gǔ, yáo liáo pán jù. shǐ jǐn zhū qí rén, yì rì suī yù gǎi tǔ wèi liú, shuí wèi biān hù? fēi wéi zì chè qí fān lí, ér tà tǔ kāi jiāng yǐ zī lín dí, fēi jì zhī de yě.
思、田久構禍,荼毒兩省,已逾二年。兵力盡於哨守,民脂竭於轉輸,官吏疲於奔走。地方臲卼,如破壞之舟,漂泊風浪,覆溺在目,不待智者而知之矣。必欲窮兵雪憤,以殲一隅,無論不克,縱使克之,患且不測。況田州外捍交阯,內屏各郡,深山絕谷,瑤、僚盤據。使盡誅其人,異日雖欲改土為流,誰為編戶?非惟自撤其藩籬,而拓土開疆以資鄰敵,非計之得也。
jīn cén shì shì xiào biān gōng, měng dú guà wù chù fǎ, suī wèi fú zhū, wén yǐ bìng sǐ. chén wèi zhì tián zhōu fēi cén shì bù kě, qǐng jiàng tián zhōu fǔ wèi tián zhōu, ér guān qí zi, yǐ cún cén shì zhī hòu. chá měng yǒu èr zi, zhǎng bāng zuǒ, zì yòu chū jì wèi wǔ jìng zhōu zhī zhōu. wǔ jìng dāng yáo zéi zhī chōng, bāng zuǒ cái zú zhì yù, yí réng jiù zhí. ér jīn suǒ jiàn zhōu, qǐng yǐ měng yòu zǐ bāng xiāng shòu lì mù, shǔ zhōu shì, qí hòu dì shēng wèi zhī zhōu, yǐ chéng cén shì zhī sì. shè tǔ xún jiǎn zhū sī, jí yǐ lú sū wáng shòu děng jiǔ rén wèi zhī, yǐ shā qí shì. tiān shè tián níng fǔ, tǒng yǐ liú guān zhī fǔ, yǐ zǒng qí quán.
今岑氏世效邊功,猛獨詿誤觸法,雖未伏誅,聞已病死。臣謂治田州非岑氏不可,請降田州府為田州,而官其子,以存岑氏之後。查猛有二子,長邦佐,自幼出繼為武靖州知州。武靖當瑤賊之沖,邦佐才足制馭,宜仍舊職。而今所建州,請以猛幼子邦相授吏目,署州事,俟後遞升為知州,以承岑氏之祀。設土巡檢諸司,即以盧蘇、王受等九人為之,以殺其勢。添設田寧府,統以流官知府,以總其權。
cóng zhī. wéi yǐ shǒu rén suǒ zòu cén měng zǐ, yǔ fǔ àn suǒ bào yì, lìng zài fù.
從之。惟以守仁所奏岑猛子,與撫按所報異,令再覆。
yú shì shǒu rén yán: chén chū yì lì cén shì hòu, gāi fǔ tǔ mù jí qí lǎo jù yán cén měng běn yǒu sì zǐ: zhǎng bāng zuǒ, qī zhāng shì chū cì bāng yàn, qiè lín shì chū cì bāng fǔ, wài bì suǒ shēng cì bāng xiāng, qiè wéi shì chū. měng bì nì lín shì ér zhāng shī ài, gù bāng zuǒ zì yòu chū jì wǔ jìng. bāng yàn jì sǐ, bāng zuǒ dé wǔ jìng mín xīn, gēng dài yì nán qí rén. yù lì bāng fǔ, tǔ mù wèi wài bì suǒ shēng, míng shí bù zhèng. wéi bāng xiāng xì měng zhèng pài, zhì mào hòu zhòng, kān jì cén shì. gù dāng shí zhí wèi měng zǐ cún zhě èr rén, yì suǒ yǐ zhèng míng shèn shǐ, dù hòu rì zhī zhēng yě. shū shàng, rú yì xíng.
於是守仁言:「臣初議立岑氏後,該府土目及耆老俱言岑猛本有四子:長邦佐,妻張氏出;次邦彥,妾林氏出;次邦輔,外婢所生;次邦相,妾韋氏出。猛嬖溺林氏而張失愛,故邦佐自幼出繼武靖。邦彥既死,邦佐得武靖民心,更代亦難其人。欲立邦輔,土目謂外婢所生,名實不正。惟邦相系猛正派,質貌厚重,堪繼岑氏。故當時直謂猛子存者二人,亦所以正名慎始,杜後日之爭也。」疏上,如議行。
bā nián, shǒu rén yú sāi tián jì yì shè liú guān, yòu yì yí nán dān wèi yú bā zhài, gǎi sī ēn fǔ chéng yú huāng tián, gǎi shè fèng huà xiàn zhì yú sān lǐ, tiān shè liú guān xiàn yú sāi lóng, zēng zhú wǔ zhèn chéng bǎo yú wǔ tún. jí shì láng lín fù jì zhī, yòu yán: tián zhōu jiè jū nán níng sì chéng, jiāo tōng yún guì jiāo zhǐ, wèi bèi fēi yī, bù yí gǎi shè liú guān. nán dān wèi shè zài bīn zhōu, jì bù zú yǐ yáo zhì bā zhài, qiān bā zhài yòu bù dé yǐ hái hù bīn zhōu. wèi jīn rì jì, dú shàng lín zhī sān lǐ, shǒu rén suǒ yì shè xiàn zhě, kě qiān nán dān wèi yú cǐ. fū shè xiàn zé gē bīn zhōu zhī dì yǐ yì sī ēn, shì gù bǐ ér shī cǐ yě. qiān wèi zé è bā zhài zhī kēng yǐ hái hù bīn zhōu, shì yī jǔ ér liǎng de yě. rán bù yí shǔ tián zhōu, ér réng shǔ nán níng wèi biàn. qí yì yǔ shǒu rén pō yǒu yì tóng, zhào cóng fù yán.
八年,守仁于思、田既議設流官,又議移南丹衛於八寨,改思恩府城於荒田,改設鳳化縣治於三里,添設流官縣于思龍,增築五鎮城堡於五屯。及侍郎林富繼之,又言:「田州界居南寧、泗城,交通雲、貴、交阯,為備非一,不宜改設流官。南丹衛設在賓州,既不足以遙制八寨,遷八寨又不得以還護賓州。為今日計,獨上林之三里,守仁所議設縣者,可遷南丹衛於此。夫設縣則割賓州之地以益思恩,是顧彼而失此也。遷衛則扼八寨之吭以還護賓州,是一舉而兩得也。然不宜屬田州,而仍屬南寧為便。」其議與守仁頗有異同,詔從富言。
chū, bāng xiāng xiōng bāng yàn yǒu zi zhī, yī dà mǔ lín shì wǎ shì jū, guān gěi yǎng tián. qí hòu bāng xiāng è sū zhuān shàn, mì yǔ tóu mù lú yù děng móu zhū sū jí zhī. sū zhī zhī, huì bāng xiāng yòu qīn xuē èr shì yuán shí zhuāng tián, èr shì suì yǔ sū hé móu, yǐ zhī bēn wú zhōu, fù jūn mén gào xí, sū yòu wèi zhī shū qǐng. xún lìng rén lá bāng xiāng, bāng xiāng jué, shā xíng lá zhě. ér sū suì fú bīng shā lú yù děng, yǐ bīng wéi bāng xiāng zhái, yòu bāng xiāng chū, chéng yè yǔ wǎ shì yì shā zhī. xún àn yù shǐ céng shǒu yuē yǐ wén, dì mìng shǒu chén jí wèi kān chù. sū zhī shā bāng xiāng yě, guī shùn zhèn ān sì chéng xiàng wǔ zhū tǔ guān qún qǐ gòu nán, hù xiāng jié zòu. dāng shì zhě wèi yǐ cén zhī chéng xí wèi dìng, tián zhōu wú zhǔ, zhì lìng lín fēng jì yú, dāng gěi zhá fù lìng zhī guǎn shì. sū yòu qǐng zǎo gěi zhī guān dài, yǐ fǔ tián zhōu, ér zì huǐ zuì, yuàn lǐ liáng lì gōng, jí zhuī bǔ lěi nián suǒ bū liáng fù. xún àn yù shǐ zhū yǎn shū wén, bù yì yǐ tǔ mán zì xiāng chóu shā, dāng cóng mò jiǎn, jiē lìng lì gōng, fāng zhǔn shú zuì fù guān.
初,邦相兄邦彥有子芝,依大母林氏、瓦氏居,官給養田。其後邦相惡蘇專擅,密與頭目盧玉等謀誅蘇及芝。蘇知之,會邦相又侵削二氏原食莊田,二氏遂與蘇合謀,以芝奔梧州,赴軍門告襲,蘇又為芝疏請。尋令人剌邦相,邦相覺,殺行剌者。而蘇遂伏兵殺盧玉等,以兵圍邦相宅,誘邦相出,乘夜與瓦氏縊殺之。巡按御史曾守約以聞,帝命守臣亟為勘處。蘇之殺邦相也,歸順、鎮安、泗城、向武諸土官群起構難,互相訐奏。當事者謂以岑芝承襲未定,田州無主,致令鄰封覬覦,當給札付令芝管事。蘇又請早給芝冠帶,以撫田州,而自悔罪,願里糧立功,及追補累年所逋糧賦。巡按御史諸演疏聞,部議以土蠻自相仇殺,當從末減,皆令立功,方准贖罪復官。
sān shí èr nián, zhī sǐ, zi dà shòu fāng sì suì. tǔ rén mò wěi mào cén xìng, jí tǔ guān cén shī, xiāng shān gòu luàn, tí dū láng jiǎ zòu lìng sī ēn shǒu bèi zhāng qǐ yuán zàn zhù tián zhōu zhèn zhī, bào kě. sān shí sì nián, tián zhōu tǔ guān fù wǎ shì yǐ láng bīng yīng diào zhì sū zhōu jiǎo wō, lì yú zǒng bīng yú dà yóu huī xià. yǐ shā zéi duō, zhào shǎng wǎ shì jí qí sūn nán cén dà shòu dà lù yín bì, yú lìng jūn mén jiǎng shǎng. sì shí èr nián yǐ píng guǎng xī yáo tóng gōng, zhǔn cén dà lù shí shòu zhī zhōu zhí.
三十二年,芝死,子大壽方四歲。土人莫葦冒岑姓,及土官岑施,相煽構亂,提督郎檟奏令思恩守備張啟元暫駐田州鎮之,報可。三十四年,田州土官婦瓦氏以狼兵應調至蘇州剿倭,隸於總兵俞大猷麾下。以殺賊多,詔賞瓦氏及其孫男岑大壽、大祿銀幣,余令軍門獎賞。四十二年以平廣西瑤、僮功,准岑大祿實受知州職。
tài chāng yuán nián, zǒng dū xǔ hóng gāng zòu: tián zhōu tǔ guān cén mào rén sì è qǐ xìn, kuī zhàn shàng lín, nà pàn rén huáng dé lóng děng, jiū zhòng pò chéng, shàn shā tǔ guān huáng dé xūn, lǔ qí qī nǚ yìn xìn, qǐ zhèng qí zuì. zhào lìng cén mào rén sù xiàn yìn, zhí sòng zhū fàn, tīng àn chén fēn bié zhèng fǎ, wéi zé jìn jiǎo. tiān qǐ èr nián, xún fǔ hé shì jìn qǐng miǎn mào rén dǎi wèn, gè lǜ tǔ bīng yuán jiǎo, yǒu gōng yōu xù, cóng zhī.
泰昌元年,總督許弘綱奏:「田州土官岑懋仁肆惡起釁,窺占上林,納叛人黃德隆等,糾眾破城,擅殺土官黃德勛,擄其妻女印信,乞正其罪。」詔令岑懋仁速獻印,執送諸犯,聽按臣分別正法,違則進剿。天啟二年,巡撫何士晉請免懋仁逮問,各率土兵援剿,有功優敘,從之。
tián zhōu shì cén shì, gǎi liú zhě zài, ér zhōng bù guǒ. lú sū zài pàn shì zhǔ, zhōng yì yú fá, lùn zhě yǐ wèi shī xíng yún.
田州世岑氏,改流者再,而終不果。盧蘇再叛弒主,終逸於罰,論者以為失刑雲。
shàng lín zài tián zhōu dōng, sòng zhì, lì héng shān zhài. yuán shǔ tián zhōu lù. hóng wǔ èr nián, tǔ guān huáng sōng guī fù, shòu shì xí zhī xiàn, liú guān diǎn shǐ zuǒ zhī.
上林在田州東,宋置,隸橫山寨。元屬田州路。洪武二年,土官黃嵩歸附,授世襲知縣,流官典史佐之。
ēn chéng zhōu, táng zhì, sòng yuán réng jiù. míng chū yīn zhī, lì guǎng xī bù zhèng sī, cháo gòng rú lì. chéng huà shí jiǔ nián, zhī zhōu cén qīn, tián zhōu tǔ guān cén pǔ shū yě, xiāng chóu shā. pǔ bài, qīn rù tián zhōu, fén fǔ zhì, dà sì shā lüè. pǔ sù yú zhì fǔ, xià sān sī guān jū lǐ. hóng zhì sān nián, qīn fù rù tián zhōu, yǔ sì chéng tǔ guān cén yīng fēn jù qí dì. xún fǔ qín hóng qǐng diào bīng jiǎo zhī. bīng bù yán bīng bù kě qīng dòng, wéi lìng shǒu chén yù lìng yīng fù qīn zì shú. wǔ nián, qīn zǒu cén yīng suǒ jiè bīng, zǒng zhèn xí yīng bǔ zhī, qīn suì shā yīng fù zǐ. yǐ ér yīng dì jiē yáng yǐ bīng sòng qīn, yì shā qīn fù zǐ. yǒu sī yǐ ēn chéng yí cái gé, cóng zhī, zhōu suì fèi.
恩城州,唐置,宋、元仍舊。明初因之,隸廣西布政司,朝貢如例。成化十九年,知州岑欽,田州土官岑溥叔也,相仇殺。溥敗,欽入田州,焚府治,大肆殺掠。溥訴於制府,下三司官鞫理。弘治三年,欽復入田州,與泗城土官岑應分據其地。巡撫秦紘請調兵剿之。兵部言兵不可輕動,惟令守臣諭令應縛欽自贖。五年,欽走岑應所借兵,總鎮檄應捕之,欽遂殺應父子。已而應弟接佯以兵送欽,亦殺欽父子。有司以恩城宜裁革,從之,州遂廢。
shàng lóng zhōu, sòng zhì, lì héng shān zhài. yuán shǔ tián zhōu lù, míng yīn zhī. hòu gǎi lì bù zhèng sī. hóng wǔ shí jiǔ nián, shàng lóng zhī zhōu cén yǒng tōng qiǎn cóng zi cén ān lái gòng, cì qǐ bó chāo dìng. hóng xī yuán nián, tǔ guān zhī zhōu cén qióng mǔ chén shì lái cháo, gòng mǎ, cì chāo bì. xuān dé sì nián yǐ chén shì wèi zhī zhōu. shí qióng yǐ zú, wú zi, tǔ rén sù yú cháo, yuàn dé chén shì xí zhí, gù yǒu shì mìng.
上隆州,宋置,隸橫山寨。元屬田州路,明因之。後改隸布政司。洪武十九年,上隆知州岑永通遣從子岑安來貢,賜綺帛鈔錠。洪熙元年,土官知州岑瓊母陳氏來朝,貢馬,賜鈔幣。宣德四年以陳氏為知州。時瓊已卒,無子,土人訴於朝,願得陳氏襲職,故有是命。
dōu kāng zhōu, sòng zhì, lì héng shān zhài. yuán shǔ tián zhōu lù. hóng wǔ jiān, wèi mán liáo suǒ jù. sān shí èr nián fù zhì, lì bù zhèng sī. tǔ guān féng xìng. qí jiè dōng nán dǐ lóng yīng, xī zhì zhèn ān, běi zhì xiàng wǔ.
都康州,宋置,隸橫山寨。元屬田州路。洪武間,為蠻僚所據。三十二年復置,隸布政司。土官馮姓。其界東南抵龍英,西至鎮安,北至向武。