wú shān lù shù shēng zi yàn zhāng qú jǐng chún zi rǔ jì rǔ shuō tián yī jùn shěn mào xué mào xué cóng sūn shòu mín huáng fèng xiáng hán shì néng yú jì dēng féng qí cóng zǔ wéi nè cóng fù zǐ xián wáng tú liú yuē níng wēng zhèng chūn liú yīng qiū zǐ tóng shēng táng wén xiàn yáng dào bīn táo wàng líng lǐ téng fāng cài yì zhōng gōng nài luó yù yì yáo xī mèng xǔ shì róu gù xī chóu
吳山 陸樹聲(子彥章) 瞿景淳(子汝稷 汝說) 田一俊(沈懋學懋學從孫壽民) 黃鳳翔(韓世能) 余繼登 馮琦(從祖惟訥 從父子咸)王圖(劉曰寧) 翁正春 劉應秋(子同升) 唐文獻(楊道賓 陶望齡)李騰芳 蔡毅中 公鼐 羅喻義 姚希孟 許士柔 顧錫疇
wú shān, zì yuē jìng, gāo ān rén. jiā jìng shí sì nián jìn shì jí dì, shòu biān xiū. lèi guān lǐ bù zuǒ shì láng. sān shí wǔ nián, gǎi lì bù. xún dài wáng yòng bīn wèi lǐ bù shàng shū. míng nián, jiā tài zǐ tài bǎo. shān yǔ yán sōng xiāng lǐ. sōng zi shì fān jiè dà xué shì lǐ běn yǐn shān, yù yǔ wèi hūn yīn. shān bù kě, shì fān bù yuè ér bà. dì yù yòng shān nèi gé, sōng mì zǔ zhī. fǔ chéng zhū lóng xǐ zhě, kǎo chá bà guān, xiàn fāng shù, dé jiā lǐ bù shì láng. jí zú qǐng xù, shān zhí bù yǔ. yù jǐng èr dǐ bìng jiàn, guó běn wèi dìng. sān shí jiǔ nián dōng, dì hū yù lǐ bù, jù jǐng wáng zhī fān yí. sōng zhī dì jī yú guō xī yán shū, yù chān rén xīn, fěng shān liú wáng. shān yuē: zhōng wài wàng cǐ jiǔ yǐ, lì jù yí yǐ zòu, wáng jìng zhī fān. sī lǐ jiān huáng jǐn cháng qiè yǔ shān yuē: gōng tā rì dé wèi biān máng xìng yǐ wáng zhī fān, fēi dì yì yě.
吳山,字曰靜,高安人。嘉靖十四年進士及第,授編修。累官禮部左侍郎。三十五年,改吏部。尋代王用賓為禮部尚書。明年,加太子太保。山與嚴嵩鄉里。嵩子世蕃介大學士李本飲山,欲與為婚姻。山不可,世蕃不悅而罷。帝欲用山內閣,嵩密阻之。府丞朱隆禧者,考察罷官,獻方術,得加禮部侍郎。及卒請恤,山執不與。裕、景二邸並建,國本未定。三十九年冬,帝忽諭禮部,具景王之藩儀。嵩知帝激於郭希顏疏,欲覘人心,諷山留王。山曰:「中外望此久矣」,立具儀以奏,王竟之藩。司禮監黃錦嘗竊語山曰:「公他日得為編氓幸矣;王之藩,非帝意也。」
míng nián èr yuè shuò, rì dāng shí, wēi yīn. lì guān yán: rì shí bù jiàn, jí tóng bù shí. sōng yǐ wèi tiān juàn, qù bù jí shàng hè, shì láng yuán wěi yì wèi yán. shān yǎng shǒu yuē: rì fāng kuī, jiāng shuí qī yé? réng jiù hù rú cháng yí. dì dà nù, shān yǐn zuì. dì wèi shān shǒu lǐ wú zuì, ér zé lǐ kē duì zhuàng. gěi shì zhōng lǐ dōng huá děng zhèn jù, hé shān, qǐng yǔ tóng zuì. dì nǎi zé shān mài zhí gū míng, tíng dōng huá fèng. sōng yán zuì zài bù chén. dì nǎi shì dōng huá děng, mìng gū shí shān zuì. lì kē liáng mèng lóng děng jiàn dì nù shān shén, yòu è zhuān hé shān, nǎi bìng lì bù shàng shū wú péng hé zhī. zhào péng zhì shì, shān guān dài xián zhù. shí jiē xī shān ér shēn kuài péng zhī qù. mù zōng jí wèi, zhào wèi nán jīng lǐ bù shàng shū, jiān cí bù fù, zú, zèng shǎo bǎo, shì wén duān.
明年二月朔,日當食,微陰。歷官言:「日食不見,即同不食。」嵩以為天眷,趣部急上賀,侍郎袁煒亦為言。山仰首曰:「日方虧,將誰欺耶?」仍救護如常儀。帝大怒,山引罪。帝謂山守禮無罪,而責禮科對狀。給事中李東華等震懼,劾山,請與同罪。帝乃責山賣直沽名,停東華俸。嵩言罪在部臣。帝乃貰東華等,命姑識山罪。吏科梁夢龍等見帝怒山甚,又惡專劾山,乃並吏部尚書吳鵬劾之。詔鵬致仕,山冠帶閒住。時皆惜山而深快鵬之去。穆宗即位,召為南京禮部尚書,堅辭不赴,卒,贈少保,諡文端。
lù shù shēng, zì yǔ jí, sōng jiāng huá tíng rén. chū mào lín xìng, jí guì nǎi fù. jiā shì yè nóng. shù shēng shǎo lì tián, xiá jí dú shū. jǔ jiā jìng èr shí nián huì shì dì yī. xuǎn shù jí shì, shòu biān xiū. sān shí yī nián, qǐng jí guī. zāo fù sàng, jiǔ zhī, qǐ nán jīng sī yè. wèi jǐ, fù qǐng gào qù. qǐ zuǒ yù dé, zhǎng nán jīng hàn lín yuàn. xún zhào hái chūn fāng, bù fù. jiǔ zhī, qǐ tài cháng qīng, zhǎng nán jīng jì jiǔ shì. yán chì xué guī, zhe tiáo jiào shí èr yǐ lì zhū shēng. zhào wèi lì bù yòu shì láng, yǐn bìng bù bài. lóng qìng zhōng, zài qǐ gù guān, bù jiù. shén zōng sì wèi, jí jiā bài lǐ bù shàng shū.
陸樹聲,字與吉,松江華亭人。初冒林姓,及貴乃復。家世業農。樹聲少力田,暇即讀書。舉嘉靖二十年會試第一。選庶吉士,授編修。三十一年,請急歸。遭父喪,久之,起南京司業。未幾,復請告去。起左諭德,掌南京翰林院。尋召還春坊,不赴。久之,起太常卿,掌南京祭酒事。嚴敕學規,著條教十二以勵諸生。召為吏部右侍郎,引病不拜。隆慶中,再起故官,不就。神宗嗣位,即家拜禮部尚書。
chū, shù shēng lǚ cí cháo mìng, zhōng wài gāo qí fēng jié. yù yào zhí, bì shǒu jǔ shù shēng, wéi kǒng qí bù zhì. zhāng jū zhèng dāng guó, yǐ dé shù shēng wèi zhòng, yòng hòu jìn lǐ xiān yè zhī. shù shēng xiāng duì mù rán, yì ruò bù shèn jiē zhě, jū zhèng shī wàng qù. yī rì, yǐ gōng shì yì zhèng fǔ. jiàn xí shāo piān, shú shì bù jiù zuò, jū zhèng qù wèi zhèng xí. qí jiè jiè rú cǐ. běi bù yào zēng suì bì, bīng bù jiāng xǔ zhī, shù shēng lì zhēng. suì zhōng, chén sì fāng zāi yì, qǐng dì xún jiù zhāng, shěng zòu dú, shèn shǎng lài, fáng yōng bì, nà dǎng yán, chóng jiǎn dé, lǎn kuí bǐng, bié zhōng xié. zhào jiē jiā nà.
初,樹聲屢辭朝命,中外高其風節。遇要職,必首舉樹聲,唯恐其不至。張居正當國,以得樹聲為重,用後進禮先謁之。樹聲相對穆然,意若不甚接者,居正失望去。一日,以公事詣政府。見席稍偏,熟視不就坐,居正趣為正席。其介介如此。北部要增歲幣,兵部將許之,樹聲力爭。歲終,陳四方災異,請帝循舊章,省奏牘,慎賞賚,防壅蔽,納讜言,崇儉德,攬魁柄,別忠邪。詔皆嘉納。
wàn lì gǎi yuán, zhōng guān bù lè shù shēng, lǚ xuān yì huì jí mén shòu zhǐ, qiě pín qù zhī. bǐ qū zhì, zé cáo sī cháng shì ěr. shù shēng zhī qí yì, lián shū qǐ xiū. jū zhèng yǔ qí dì shù dé yuē: cháo tíng xíng xiāng píng quán yǐ. píng quán zhě, shù shēng bié hào yě. shù shēng wén zhī yuē: yī shǐ guān, qù guó èr shí nián, qǐ fù xī kuí xí yé? qiě xū jū hé yì. qí dōng, qǐng yù lì, nǎi mìng chéng chuán guī. cí cháo, chén shí zhèng shí shì, yǔ duō qiè zhòng, bào wén ér yǐ. jū zhèng jiù dǐ shě yǔ bié, wèn shuí kě dài zhě. jǔ wàn shì hé lín lián. bǐ chū guó mén, shì dài fū qīng chéng zhuī sòng, jiē xiè bù jiàn.
萬曆改元,中官不樂樹聲,屢宣詣會極門受旨,且頻趣之。比趨至,則曹司常事耳。樹聲知其意,連疏乞休。居正語其弟樹德曰:「朝廷行相平泉矣。」平泉者,樹聲別號也。樹聲聞之曰:「一史官,去國二十年,豈復希揆席耶?且虛拘何益。」其冬,請愈力,乃命乘傳歸。辭朝,陳時政十事,語多切中,報聞而已。居正就邸舍與別,問誰可代者。舉萬士和、林燫。比出國門,士大夫傾城追送,皆謝不見。
shù shēng duān jiè tián yǎ, xiāo rán wù biǎo, nán jìn yì tuì. tōng jí liù shí yú nián, jū guān wèi jí yī jì. yǔ xú jiē tóng lǐ, gāo gǒng zé tóng nián shēng. liǎng rén xiāng jì bǐng guó, jiē cí jí bù chū. wèi jū zhèng suǒ tuī, zú bù fù yě. yǐ, gěi lǐn lì rú zhì, jiā tài zǐ shǎo bǎo, zài qiǎn cún wèn. dì shù dé, zì yǒu chuán. zi yàn zhāng, wàn lì shí qī nián jìn shì. shù shēng jiè wú jiù guǎn xuǎn, suí yǐ xíng rén zhōng yǎng. zhào gěi yuè fèng, yì shù yě. shù shēng nián jiǔ shí qī zú. zèng tài zǐ tài bǎo. shì wén dìng. yàn zhāng yǒu jié gài, guān zhì nán jīng xíng bù shì láng.
樹聲端介恬雅,翛然物表,難進易退。通籍六十餘年,居官未及一紀。與徐階同里,高拱則同年生。兩人相繼柄國,皆辭疾不出。為居正所推,卒不附也。已,給廩隸如制,加太子少保,再遣存問。弟樹德,自有傳。子彥章,萬曆十七年進士。樹聲誡毋就館選,隨以行人終養。詔給月俸,異數也。樹聲年九十七卒。贈太子太保。諡文定。彥章有節概,官至南京刑部侍郎。
qú jǐng chún, zì shī dào, cháng shú rén. bā suì néng shǔ wén. jiǔ kùn zhū shēng jiān, jiào shòu lǐ zhōng zì gěi. jiā jìng èr shí sān nián, jǔ huì shì dì yī, diàn shì dì èr, shòu biān xiū. zhèng wáng hòu wán yǐ yán shì fèi, xǐ fèng yáng. jǐng chún fèng chì fēng qí zi zài yù wèi shì zǐ, shè guó shì. shì zǐ nèi jù, jìn zhòng bì, jǐng chún què zhī. shí gōng shùn hóu wú jì jué wèi zhèng shǐ, yǐ shòu bì, cán jǐng chún, yì xiè bù nà. jì ér yǔ jǐng chún yuē: shàng qiǎn shǐ mì xiòng zhuàng, wēi gōng, wú jǐ zhōng fǎ. mǎn jiǔ zài, qiān shì dú, qǐng jí guī. jiāng nán jiǔ kǔ wō, zǒng dū hú zōng xiàn shī wèi jié. jǐng chún hái jīng, yè dà xué shì yán sōng. sōng yǔ zhī yuē: wō dàn xī qiě píng. hú zǒng dū cái zú bàn, nán zhōng rén duǎn zhī, hé yě? jǐng chún zhèng sè yuē: xiàng gōng yáo dù zhī ěr. jǐng chún zì nán lái, mù dǔ wō huàn. hú jūn zuò yōng shí wàn shī, nán zhōng rén bù dé yī ān zhěn wò. xiàng gōng bù yù wén, shuí wèi yán zhě? sōng è rán xiè zhī. lì shì dú xué shì, zhǎng yuàn shì. gǎi tài cháng qīng, lǐng nán jīng jì jiǔ shì, jiù qiān lì bù yòu shì láng. lóng qìng yuán nián, zhào wèi lǐ bù zuǒ shì láng. yòng zǒng xiào yǒng lè dà diǎn láo, jiān hàn lín yuàn xué shì, zhī èr pǐn fèng, shì jīng yán, xiū jiā jìng shí lù. jí zuò, lèi shū qǐ hái gǔ guī. yú nián zú. zèng lǐ bù shàng shū, shì wén yì.
瞿景淳,字師道,常熟人。八歲能屬文。久困諸生間,教授里中自給。嘉靖二十三年,舉會試第一,殿試第二,授編修。鄭王厚烷以言事廢,徙鳳陽。景淳奉敕封其子載堉為世子,攝國事。世子內懼,贐重幣,景淳卻之。時恭順侯吳繼爵為正使,已受幣,慚景淳,亦謝不納。既而語景淳曰:「上遣使密詗狀,微公,吾幾中法。」滿九載,遷侍讀,請急歸。江南久苦倭,總督胡宗憲師未捷。景淳還京,謁大學士嚴嵩。嵩語之曰:「倭旦夕且平。胡總督才足辦,南中人短之,何也?」景淳正色曰:「相公遙度之耳。景淳自南來,目睹倭患。胡君坐擁十萬師,南中人不得一安枕臥。相公不欲聞,誰為言者?」嵩愕然謝之。歷侍讀學士,掌院事。改太常卿,領南京祭酒事,就遷吏部右侍郎。隆慶元年,召為禮部左侍郎。用總校《永樂大典》勞,兼翰林院學士,支二品俸,侍經筵,修《嘉靖實錄》。疾作,累疏乞骸骨歸。逾年卒。贈禮部尚書,諡文懿。
wèi biān xiū shí, diǎn zhì gào. jǐn yī lù bǐng xiān hòu sì qī, yù fēng zuì hòu zhě, shǔ jǐng chún zhuàn cí, bù kě. jiè yán sōng wèi qǐng, yì bù yīng. tuó jīn yǐ tóu, zú xiào xiè zhī.
為編修時,典制誥。錦衣陸炳先後四妻,欲封最後者,屬景淳撰詞,不可。介嚴嵩為請,亦不應。橐金以投,卒笑謝之。
zi rǔ jì rǔ shuō. rǔ jì zì yuán lì. hǎo xué, gōng shǔ wén, yǐ yīn bǔ guān. sān qiān xíng bù zhǔ shì. fú gōu zhī xiàn chì zōng rén, shén zōng lìng yǔ zhòng bǐ. rǔ jì yuē: shì wēi fú zhì yì tíng, guān zì chì fú gōu mín ěr. yàn shàng, jìng dé shì. lì huáng zhōu zhī fǔ, xǐ shào wǔ, zài shǒu chén zhōu. yǒng shùn tǔ sī péng yuán jǐn zhù qí dì bǎo jìng tǔ sī xiàng kūn, yǔ yǒu yáng rǎn yuè lóng xiāng chóu shā. rǔ jì chí xí yuán jǐn jiě bīng qù, sān tǔ sī jiē ān. xún qiān zhǎng lú yán yùn shǐ, yǐ tài pú shǎo qīng zhì shì. xún zú.
子汝稷、汝說。汝稷字元立。好學,工屬文,以陰補官。三遷刑部主事。扶溝知縣抶宗人,神宗令予重比。汝稷曰:「是微服至邑庭,官自抶扶溝民耳。」讞上,竟得釋。歷黃州知府,徙邵武,再守辰州。永順土司彭元錦助其弟保靖土司象坤,與酉陽冉躍龍相仇殺。汝稷馳檄元錦解兵去,三土司皆安。尋遷長蘆鹽運使,以太僕少卿致仕。尋卒。
rǔ shuō zì xīng qīng. wǔ suì ér gū. gòu wén chéng, zhé guì jiàn fù mù zhǔ qián. wàn lì zhōng jǔ jìn shì, guān zhì hú guǎng tí xué qiān shì. yì yǐ gāng zhèng wén. zi shì sì, bié yǒu chuán.
汝說字星卿。五歲而孤。構文成,輒跪薦父木主前。萬曆中舉進士,官至湖廣提學僉事。亦以剛正聞。子式耜,別有傳。
tián yī jùn, zì dé wàn, dà tián rén. lóng qìng èr nián huì shì dì yī. xuǎn shù jí shì, shòu biān xiū, jìn shì jiǎng. wàn lì wǔ nián, wú zhōng xíng gōng zhāng jū zhèng duó qíng, zhào yòng xián děng jì zhī, jū zhèng nù bù cè. yī jùn xié shì jiǎng zhào zhì gāo xiū zhuàn shěn mào xué děng shū jiù, gé bù rù. nǎi huì wáng xī jué děng yì jū zhèng, chén dà yì. yī jùn cí yóu jùn, jū zhèng xīn qiǎn zhī. wèi jǐ, zhì gāo děng jiē zhú, yī jùn xiān qǐng gào guī, huò miǎn. jū zhèng mò, qǐ gù guān. lǚ qiān lǐ bù zuǒ shì láng, zhǎng hàn lín yuàn. cí jí guī, wèi xíng zú. yī jùn zhī shēn yán kǔ, jiā wú yíng zī. zèng lǐ bù shàng shū.
田一俊,字德萬,大田人。隆慶二年會試第一。選庶吉士,授編修,進侍講。萬曆五年,吳中行攻張居正奪情,趙用賢等繼之,居正怒不測。一俊偕侍講趙志皋、修撰沈懋學等疏救,格不入。乃會王錫爵等詣居正,陳大義。一俊詞尤峻,居正心嗛之。未幾,志皋等皆逐,一俊先請告歸,獲免。居正歿,起故官。屢遷禮部左侍郎,掌翰林院。辭疾歸,未行卒。一俊禔身嚴苦,家無贏貲。贈禮部尚書。
mào xué, zì jūn diǎn, xuān chéng rén. fù chǒng, zì wèi sī. jiā jìng zhōng jǔ xiāng shì, shòu xíng táng zhī xiàn. yǐ mín bù ān zhī rèn, zhì jī zhù jiào zhī. diào huò lù, zhēng shòu yù shǐ, guān zhì guǎng xī cān yì. shī gòng ān guó ōu yáng dé, yòu cóng wáng jī qián dé hóng yóu. zhī fǔ luó rǔ fāng chuàng jiǎng huì, yù shǐ gěng dìng xiàng pìn chǒng yǔ méi shǒu dé gòng zhǔ qí xí. mào xué shǎo yǒu cái míng. jǔ wàn lì wǔ nián jìn shì dì yī, shòu xiū zhuàn. jū zhèng zǐ sì xiū, qí tóng nián shēng yě. shū jì gé bù rù, nǎi sān yí shū quàn sì xiū jiàn, sì xiū bù néng yòng. yǐ gōng bù shàng shū lǐ yòu zī yǔ jū zhèng shàn, fù yí shū wèi yán. yòu zī bào yuē: ruò suǒ yán, sòng rén fǔ yǔ, zhào shì suǒ yǐ bù jìng yě. zhāng gōng bù bēn sàng, yǔ yī ràng zhēng zhū, bìng dé shèng xián zhōng dào, xián rú ān zú zhī zhī. yòu zī chū jiǎng xué, dào xū míng, zhì shì jìn shēn bù yǔ yān. mào xué suì yǐn jí guī. jū shù nián, zú. fú wáng shí, zhuī shì wén jié.
懋學,字君典,宣城人。父寵,字畏思。嘉靖中舉鄉試,授行唐知縣。以民不諳織紝,置機杼教之。調獲鹿,征授御史,官至廣西參議。師貢安國、歐陽德,又從王畿、錢德洪游。知府羅汝芳創講會,御史耿定向聘寵與梅守德共主其席。懋學少有才名。舉萬曆五年進士第一,授修撰。居正子嗣修,其同年生也。疏既格不入,乃三貽書勸嗣修諫,嗣修不能用。以工部尚書李幼滋與居正善,復貽書為言。幼滋報曰:「若所言,宋人腐語,趙氏所以不競也。張公不奔喪,與揖讓征誅,並得聖賢中道,賢儒安足知之。」幼滋初講學,盜虛名,至是縉紳不與焉。懋學遂引疾歸。居數年,卒。福王時,追諡文節。
cóng sūn shòu mín, zì méi shēng, wèi zhū shēng yǒu shēng. chóng zhēn jiǔ nián, xíng bǎo jǔ fǎ, xún fǔ zhāng guó wéi yǐ shòu mín yīng zhào. fǔ rù dōu, shū hé bīng bù shàng shū yáng sì chāng duó qíng. fù gōng zǒng dū xióng wén càn, yán: sì chāng qiè jūn lǚ quán, fù wén càn bīng shí èr wàn, xiǎng èr bǎi bā shí yú wàn. shǐ zéi miàn fù yú chèn, yóu yīng xuān bù huáng wēi, ér hòu dài yǐ bù sǐ jīn nǎi jiǎng méng jié yuē, ruò yǔ guó rán. tiān xià yǒu shòu bǐng yú zéi ér néng zhì zéi zhě hū? tōng zhèng zhāng shào xiān qǐn bù shàng. shòu mín yǐ shū zé, shào xiān nǎi qǐng shàng cái, sì chāng huáng kǒng dài zuì. dì yǐ shū wéi shì, mìng wù jìn. shòu mín suì yǐn kuò liǎng shū shàng zhī, liú zhōng. shǎo zhān shì huáng dào zhōu tàn yuē: cǐ hé děng shì, zài cháo zhě bù yán ér cǎo yě yán zhī, wú bèi kuì sǐ yǐ. hòu dào zhōu jí hé kǎi děng xiāng jì kàng shū, yào zì shòu mín fā zhī. shòu mín míng dòng tiān xià. wèi jǐ yí jí qù, jiǎng xué gū shān, cóng yóu zhě shù bǎi rén. fú wáng shí, ruǎn dà chéng yòng shì, xián shòu mín hé sì chāng shū yǒu dà chéng wàng chén tiáo huà, gǔ shān fēng qǐ yǔ, bì yù shā zhī. shòu mín nǎi biàn xìng míng bì zhī jīn huá shān. guó biàn nǎi guī, bù fù chū.
從孫壽民,字眉生,為諸生有聲。崇禎九年,行保舉法,巡撫張國維以壽民應詔。甫入都,疏劾兵部尚書楊嗣昌奪情。復攻總督熊文燦,言:「嗣昌挈軍旅權,付文燦兵十二萬,餉二百八十餘萬。使賊面縛輿櫬,猶應宣布皇威,而後待以不死;今乃講盟結約,若與國然。天下有授柄於賊而能制賊者乎?」通政張紹先寢不上。壽民以書責,紹先乃請上裁,嗣昌皇恐待罪。帝以疏違式,命勿進。壽民遂隱括兩疏上之,留中。少詹事黃道周嘆曰:「此何等事,在朝者不言而草野言之,吾輩愧死矣。」後道周及何楷等相繼抗疏,要自壽民發之。壽民名動天下。未幾移疾去,講學姑山,從游者數百人。福王時,阮大鋮用事,銜壽民劾嗣昌疏有「大鋮妄陳條畫,鼓煽豐芑」語,必欲殺之。壽民乃變姓名避之金華山。國變乃歸,不復出。
huáng fèng xiáng, zì míng zhōu, jìn jiāng rén. lóng qìng èr nián jìn shì jí dì, shòu biān xiū. jiào xí nèi shū táng, jí qián shǐ huàn guān xíng shì kě wèi jiàn jiè zhě, lìng sòng xí zhī. shì zōng shí lù chéng, jìn xiū zhuàn. wàn lì wǔ nián, zhāng jū zhèng duó qíng, zhàng zhū jiàn zhě. fèng xiáng bù píng, sòng yán yú cháo, biān zuǎn zhāng zòu, jǐn zài zhū jiàn shū. jí jū zhèng èr zi huì shì, shì yì, fèng xiáng jùn què zhī. dāng zhǔ nán jī shì, yǐ wáng zhuàn yù sī qí zi, fù xiè bù wǎng. lǚ qiān nán jīng guó zi jì jiǔ. shěng mǔ guī, qǐ bǔ běi jiān. shí fāng jiào kè shí sān jīng zhù shū, fèng xiáng yán: qǐng bì xià qù zhēn guān zhèng yào, jìn jiǎng lǐ jīng, shén shàn. bì xià dú zēng zǐ lùn xiào yuē jìng fù mǔ yí tǐ, zé dāng sī zhēn hù shèng gōng. sòng xué jì yán xué rán hòu zhī bù zú, zé dāng sī jī xī shèng xué. chá yuè lìng piān yǐ sì shí fū zhèng fǎ tiān xíng jiàn, zé kě jiàn shèng zhì zhī dāng qín lì. yì shì zǐ piān chén bǎo fù zhī jiào chǐ xué zhī yí, zé kě jiàn huáng chǔ zhī dāng zǎo jiàn yù jiào. shū rù, bào wén.
黃鳳翔,字鳴周,晉江人。隆慶二年進士及第,授編修。教習內書堂,輯前史宦官行事可為鑑戒者,令誦習之。《世宗實錄》成,進修撰。萬曆五年,張居正奪情,杖諸諫者。鳳翔不平,誦言於朝,編纂章奏,盡載諸諫疏。及居正二子會試,示意,鳳翔峻卻之。當主南畿試,以王篆欲私其子,復謝不往。屢遷南京國子祭酒。省母歸,起補北監。時方較刻《十三經註疏》,鳳翔言:「頃陛下去《貞觀政要》,進講《禮經》,甚善。陛下讀曾子論孝曰敬父母遺體,則當思珍護聖躬。誦《學記》言學然後知不足,則當思緝熙聖學。察《月令》篇以四時敷政、法天行健,則可見聖治之當勤勵。繹《世子》篇陳保傅之教、齒學之儀,則可見皇儲之當早建豫教。」疏入,報聞。
xún zhuó lǐ bù yòu shì láng. táo hé gào jǐng, kàng shū yán: duō shì zhī qiū, bì xià yí píng yóu yàn, qīn zhèng shì, yǐ shí tú ān rǎng. wèi jīn dà jì, wéi yòng rén lǐ cái èr duān. sòng chén yǒu yán: píng jū wú jí yán gǎn jiàn zhī chén, zé lín nán wú dí kài zhì mìng zhī shì. zōu yuán biāo zhí shēng jìn jié, quán sī tè nǐ zhào yòng. qí tā jiàn yán qiān zhé, rú pān shì zǎo sūn rú fǎ yì nǐ liàng yí, ér shū jiē zhōng qǐn. shì qì rì cuī, yán lù rì sāi. píng jū zhǐ huái lù yǎng jiāo, lín nán shú kěn juān qū wèi guó jiā jǐn lì zāi? xī sòng yì zǔ yù jī jiān èr bǎi wàn yì liáo rén shǒu, tài zōng yí nèi cáng shàng gòng wù wèi yòng bīng yǎng shì zhī zī. jīn hù bù suì jìn èr shí wàn, chū fēi jiù é, jī chéng cháng gōng. bì xià fù yǒu sì hǎi, nài hé zì yíng sī xù! qiè jiàn dū chéng sì guān, dān bì yíng huáng, fàn shā zhī gòng fèng, zhāi jiào zhī qí ráng, hé yī bù mí nèi tǎng. yǔ qí yào fú yú míng mò zhī guǐ shén, shú ruò guǎng shī yú jié yí zhī chì zǐ. dì bù néng yòng. tíng chén zhēng jiàn chǔ, jiǔ wèi dé mìng, dì yù gé chén yǐ míng chūn jǔ xíng. dà xué shì wáng jiā píng chū yǔ lǐ bù, fèng xiáng yǔ shàng shū yú shèn xíng zuǒ shì láng lǐ zhǎng chūn yǐ cè lì yí shàng. dì nù, jù duó fèng, yì fù biàn. fèng xiáng yòu shū zhēng, bù bào, suì qǐng gào qù. èr shí nián, lǐ bù zuǒ shì láng hán shì néng qù, zhāng yī guì wèi rèn ér zú, fù qǐ fèng xiáng dài zhī. xún gǎi lì bù, bài nán jīng lǐ bù shàng shū. yǐ yǎng qīn guī. zài qǐ gù guān, lì yǐ qīn lǎo cí. jiǔ zhī mǔ zú, suì bù chū, zú yú jiā. tiān qǐ chū, shì wén jiǎn.
尋擢禮部右侍郎。洮、河告警,抗疏言:「多事之秋,陛下宜屏游宴,親政事,以實圖安攘。為今大計,惟用人、理財二端。宋臣有言:『平居無極言敢諫之臣,則臨難無敵愾致命之士。』鄒元標直聲勁節,銓司特擬召用。其他建言遷謫,如潘士藻、孫如法亦擬量移,而疏皆中寢。士氣日摧,言路日塞。平居只懷祿養交,臨難孰肯捐軀為國家盡力哉?昔宋藝祖欲積縑二百萬易遼人首,太宗移內藏上供物為用兵養士之資。今戶部歲進二十萬,初非舊額,積成常供。陛下富有四海,奈何自營私蓄!竊見都城寺觀,丹碧熒煌,梵剎之供奉,齋醮之祈禳,何一不糜內帑。與其要福於冥漠之鬼神,孰若廣施於孑遺之赤子。」帝不能用。廷臣爭建儲,久未得命,帝諭閣臣以明春舉行。大學士王家屏出語禮部,鳳翔與尚書于慎行、左侍郎李長春以冊立儀上。帝怒,俱奪俸,意復變。鳳翔又疏爭,不報,遂請告去。二十年,禮部左侍郎韓世能去,張一桂未任而卒,復起鳳翔代之。尋改吏部,拜南京禮部尚書。以養親歸。再起故官,力以親老辭。久之母卒,遂不出,卒於家。天啟初,諡文簡。
shì néng, zì cún liáng, zhǎng zhōu rén. fèng xiáng tóng nián jìn shì. yóu shù jí shì shòu biān xiū. yǔ xiū shì zōng mù zōng bǎo shí lù, chōng jīng yán rì jiǎng guān. lì shì dú jì jiǔ lǐ bù shì láng jiào xí shù jí shì. guǎn gé wén zì, shì kē wèi zuì shèng. shì néng cháng shǐ cháo xiān, zèng yí yī wú suǒ shòu.
世能,字存良,長洲人。鳳翔同年進士。由庶吉士授編修。與修世宗、穆宗寶實《錄》,充經筵日講官。歷侍讀、祭酒、禮部侍郎、教習庶吉士。館閣文字,是科為最盛。世能嘗使朝鮮,贈遺一無所受。
yú jì dēng, zì shì yòng, jiāo hé rén. wàn lì wǔ nián jìn shì. gǎi shù jí shì, shòu jiǎn tǎo. yǔ xiū huì diǎn chéng, jìn xiū zhuàn, zhí jiǎng jīng yán. xún jìn yòu zhōng yǔn, chōng rì jiǎng guān. shí jiǎng yán jiǔ chuò, shì chén wú suǒ nà zhōng. jì dēng yǔ tóng guān féng qí gòng jìn tōng jiàn jiǎng yì, fù yǐ shí zhèng quē shī. lì shǎo zhān shì jiān shì dú xué shì, chōng zhèng shǐ fù zǒng cái. yǐ, zhuó zhān shì, zhǎng hàn lín yuàn. liǎng gōng zāi, xié zhū jiǎng guān yǐn hóng fàn wǔ xíng chuán qiè jiàn. bù bào. jìn lǐ bù yòu shì láng. èr shí liù nián, yǐ zuǒ shì láng shè bù shì. shǎn xī shān xī dì zhèn, nán dōu léi huǒ, xī níng zhōng zì míng, shào xìng dì yǒng xuè. jì dēng yú suì zhōng lèi zòu, yīn qǐng bà yī qiè zhū qiú kāi cǎi zhī hài mín zhě. shí bù néng yòng. léi jī tài miào shù, fù qǐng dì gōng jiāo sì miào xiǎng, cè lì yuán zǐ, tíng kuàng shuì, chè zhōng shǐ. dì yōu zhào bào wén ér yǐ.
余繼登,字世用,交河人。萬曆五年進士。改庶吉士,授檢討。與修《會典》成,進修撰,直講經筵。尋進右中允,充日講官。時講筵久輟,侍臣無所納忠。繼登與同官馮琦共進《通鑑》講義,傅以時政缺失。歷少詹事兼侍讀學士,充正史副總裁。已,擢詹事,掌翰林院。兩宮災,偕諸講官引《洪範五行傳》切諫。不報。進禮部右侍郎。二十六年,以左侍郎攝部事。陝西、山西地震,南都雷火,西寧鍾自鳴,紹興地涌血。繼登於歲終類奏,因請罷一切誅求開採之害民者。時不能用。雷擊太廟樹,復請帝躬郊祀、廟享,冊立元子,停礦稅,撤中使。帝優詔報聞而已。
xuán zhuó běn bù shàng shū. shí jiāng tǎo bō zhōu yáng yīng lóng. jì dēng qǐng bà sì chuān kuàng shuì, yǐ zuǒ bīng shí. fù shàng yán: qǐng zhě xīng chán shī dù, shuǐ hàn wèi lì, tài bái zhòu jiàn, tiān bù hé yě. záo shān kāi kuàng, liè dì qiú shā, zhì dí dào shān bēng dì zhèn, dì bù hé yě. lǘ yán qióng kùn, gèng jiā zhū qiú, tǎng zàng kōng xū, fù zé zhū bǎo, jiān mín yǐ jù, zhōng shǐ chī zhāng, zhōng wài yōng gé, shàng xià bù jiāo, rén bù hé yě. lì qì níng ér bù sàn, yuàn dú jié ér chéng xíng, líng gǔ biàn qiān, gāo bēi yì wèi, shì wèi yīn chéng yáng xié gàn zhèng xià pàn shàng zhī xiàng. chén zǐ bù néng gǎn dòng jūn fù, yán yù shù yù yàn, gù tiān yǐ fēi cháng zhī biàn, jǐng wù bì xià, shàng kě tián rán bù wèi yì hū? dì bù xǐng. jì dēng zì shǔ bù shì, qǐng yuán zǐ cè lì guān hūn. shū lèi shàng, yǐ bù dé qǐng, yù yù chéng jí. měi yán jí, zhé liú tì yuē: dà lǐ bù jǔ, wú lǐ guān sǐ bù míng mù! bìng mǎn sān yuè, lián zhāng qǐ xiū, bù xǔ. qǐng tíng fèng, yì bù xǔ. jìng zú yú guān. zèng tài zǐ shǎo bǎo, shì wén kè.
旋擢本部尚書。時將討播州楊應龍。繼登請罷四川礦稅,以佐兵食。復上言:「頃者星躔失度,水旱為沴,太白晝見,天不和也。鑿山開礦,裂地求砂,致狄道山崩地震,地不和也。閭閻窮困,更加誅求,帑藏空虛,復責珠寶,奸民蟻聚,中使鴟張,中外壅隔,上下不交,人不和也。戾氣凝而不散,怨毒結而成形,陵谷變遷,高卑易位,是為陰乘陽、邪干正、下叛上之象。臣子不能感動君父,言愈數愈厭,故天以非常之變,警悟陛下,尚可恬然不為意乎?」帝不省。繼登自署部事,請元子冊立冠婚。疏累上,以不得請,鬱郁成疾。每言及,輒流涕曰:「大禮不舉,吾禮官死不瞑目!」病滿三月,連章乞休,不許。請停俸,亦不許。竟卒於官。贈太子少保,諡文恪。
jì dēng pǔ zhí shèn mì, guǎ yán xiào. dāng dà shì, yán yì kǎn kǎn. jū jiā lián yuē. xué shì céng cháo jié cháng guò qí lǐ, péng hāo mǎn jìng. jí bìng gé, shì zhī, yōng cū bù qīn, yáng cuì fù zú ér yǐ. yòu zǐ yīng zhū shēng shì, fū rén qǐng wèi yī yán, zhōng bù kě.
繼登樸直慎密,寡言笑。當大事,言議侃侃。居家廉約。學士曾朝節嘗過其里,蓬蒿滿徑。及病革,視之,擁粗布衾,羊毳覆足而已。幼子應諸生試,夫人請為一言,終不可。
féng qí, zì yòng yùn, lín qú rén. yòu yǐng mǐn jué rén. nián shí jiǔ, jǔ wàn lì wǔ nián jìn shì, gǎi shù jí shì, shòu biān xiū. yù xiū huì diǎn chéng, jìn shì jiǎng, chōng rì jiǎng guān, lì shù zǐ. sān wáng bìng fēng yì qǐ, yí shū wáng xī jué lì zhēng zhī. jìn shǎo zhān shì, zhǎng hàn lín yuàn shì. qiān lǐ bù yòu shì láng, gǎi lì bù. lì zhèng qín mǐn, lì yì yíng jìng, shàng shū lǐ dài yǐ zhòng zhī.
馮琦,字用韞,臨朐人。幼穎敏絕人。年十九,舉萬曆五年進士,改庶吉士,授編修。預修《會典》成,進侍講,充日講官,歷庶子。三王並封議起,移書王錫爵力爭之。進少詹事,掌翰林院事。遷禮部右侍郎,改吏部。蒞政勤敏,力抑營競,尚書李戴倚重之。
èr shí qī nián jiǔ yuè, tài bái tài yīn tóng jiàn yú wǔ yòu dí dào shān bēng, píng dì yǒng dà xiǎo shān wǔ. qí cǎo shū, xié shàng shū dài shang yán:
二十七年九月,太白、太陰同見於午;又狄道山崩,平地涌大小山五。琦草疏,偕尚書戴上言:
jìn jiàn tài yīn jīng tiān, tài bái zhòu jiàn, yǐ wèi jí yì. zhì shān xiàn chéng gǔ, dì yǒng chéng shān, zé zì kāi pì yǐ lái, wéi táng chuí gǒng zhōng yǒu zhī, ér jīn zài jiàn yě. qiè wéi shàng tiān wú sī, wéi mín shì tīng. yù chéng tiān yì, dāng shùn mín xīn. bǐ lái tiān xià fù é, shì èr shí nián yǐ qián, shí zēng qí sì. ér mín hù yīn zú zhě, zé shí jiǎn qí wǔ. dōng zhēng xī tǎo, xiāo rán kǔ bīng. zì kuàng shuì shǐ chū, ér mín jiān zhī kǔ gèng shén. jiā yǐ shuǐ hàn huáng zāi, liú lí zài dào, jī fǔ jìn dì, dào zéi gōng xíng, cǐ fēi xì gù yě. zhū zhōng shǐ xián mìng ér chū, suǒ suí jiān tú, dòng yǐ qiān bǎi. bì xià yù tōng shāng, ér bǐ zhuān kùn shāng bì xià yù ài mín, ér bǐ zhuān hài mín. gài jìn rì shén jiān yǒu èr: qí yī gōng cì shàng yì, jù yǒu chéng zòu, jiǎ wǔ biàn shàng zhī qí yī wù bō xiǎo mín, huà yǒu chéng móu, jiǎ zhōng guān xíng zhī. yùn jī rú guǐ yù, qǔ cái jǐn zī zhū. yuǎn jìn tóng jiē, pín fù jiāo kùn. pín zhě jiā wú chǔ xù, wéi shì jīng yíng. dàn duó qí shù qián zhī lì, yǐ jué qí yī rì zhī shēng. zhì yú fù mín, gèng méng dú hài. huò xiàn yǐ lòu shuì qiè kuàng, huò wū zhī fàn yán dào mù. bù chéng guǐ jì, shēng shì hè rán. jí qí dé cái, jì rán wú shì. xiǎo mín lèi zú bǐng xī, wú dì dé róng. lì guī qún jiān, yuàn cuì cháo níng. fū yǐ cì gǔ zhī qióng, bào shāng xīn zhī tòng, yī hū zé yì dòng, yī dòng zé nán ān. jīn rì yóu chéng píng, mín yǐ xiōng xiōng, tuō yǒu fēng chén zhī jǐng, tiān xià shuí kě bǎo xìn zhě? fū bō bài zhū, guān bái sǐ, cǐ jiē mù mín dīng yǐ wèi bīng, yòng mín cái yǐ wèi xiǎng. ruò yī fāng qióng mín chàng luàn, ér sì miàn yīng zhī, yú hé zhēng bīng, yú hé qǔ xiǎng zāi! bì xià shì qiǎn zhōng shí qīn xìn zhī rén, cǎi fǎng dū chéng nèi wài, lǘ xiàng gē yáo, lìng yī yī wén zòu, zé mín zhī yuàn kǔ, jū rán kě dǔ. tiān xīn rén ài, míng shì jiù zhēng, chéng yù bì xià fān rán gǎi wù, zuò mǐ huò luàn. nǎi lǐ bù xiū shěng zhī zhāng wèi méng pī dá, ér jiān mín sōu kuò zhī zòu yòu jiàn yǔn xíng. rú nà hé qí xián wàng shuō, lìng biàn jiě tiān xià wú ài guān yín. fū sì fāng qián gǔ, jiē yǒu dìng é, wú ài yún zhě, yì gài zhǐ jīng fèi xiàn yú. jìn zhě zhēng diào pín réng, zhèng é yóu bū, hé cóng dé xiàn? cǐ lìng yī xià, qù dū yán jí, bì jiāng fēn gōng tǎng yǐ chōng xiàn. jīng fèi wǎng cuò, hái pài mín jiān, cǐ shì zhī bì bù kě zhě yě. yòu rú chóu shì hēng zòu xú nài jué fén yī shì, yǐ lǐ ér lùn, wū yǒu yī mù cáng huáng jīn jù wàn zhě? jiè shǐ yǒu zhī, yì dāng xià fǔ àn hé kān. xiān zhèng qí dào mù zhī zuì, ér hòu méi mù zhōng zhī cáng. wèi yǒu zuì zhuàng wèi míng, ér xiān méi rù zī cái zhě yě. piàn zhǐ cháo rù, yán mìng xī chuán, zòng bào shēn yuān, shuí gǎn biàn lǐ? bù dàn pò cǐ zhū zú, yòu jiāng yán huò duō rén. dàn yǒu zhū lián, lì jiàn bài miè. niǎn gǔ zhī xià, shàng xū sān fù, wàn lǐ zhī wài, zhǐ jù dān cí, suì lìng jiǎo huá zhī liú, cāo shēng shā zhī bǐng. cǐ fēng yī chàng, shú bù xiào yóu? yǐ tóng gào mín zhī lìng, yòu kāi gào mì zhī duān. chén děng fāng yù chén sù, ér jiān rén zhī zòu yòu dé zhǐ yǐ. wǔ rì zhī nèi, sōu qǔ tiān xià gōng sī jīn yín yǐ èr bǎi wàn. jiān nèi shēng jiān, lì wài chuàng lì. chén děng qián yóu wàng qí rì jiǎn, jīn gèng huàn qí rì zēng, bù zhì mín kùn cái dān jī dà luàn bù zhǐ. fú wàng bì xià mù rán yuǎn lǎn, jí yǔ tíng chén gòng tú xiū mǐ, wú lìng hǎi nèi chì zǐ, jié yuàn xī cháo, qiān qiū qīng shǐ, yí jī shèng dé.
近見太陰經天,太白晝見,已為極異。至山陷成谷,地涌成山,則自開闢以來,惟唐垂拱中有之,而今再見也。竊惟上天無私,惟民是聽。欲承天意,當順民心。比來天下賦額,視二十年以前,十增其四。而民戶殷足者,則十減其五。東征西討,蕭然苦兵。自礦稅使出,而民間之苦更甚。加以水旱蝗災,流離載道,畿輔近地,盜賊公行,此非細故也。諸中使銜命而出,所隨奸徒,動以千百。陛下欲通商,而彼專困商;陛下欲愛民,而彼專害民。蓋近日神奸有二:其一工伺上意,具有成奏,假武弁上之;其一務剝小民,畫有成謀,假中官行之。運機如鬼蜮,取財盡錙銖。遠近同嗟,貧富交困。貧者家無儲蓄,惟恃經營。但奪其數錢之利,已絕其一日之生。至於富民,更蒙毒害。或陷以漏稅竊礦,或誣之販鹽盜木。布成詭計,聲勢赫然。及其得財,寂然無事。小民累足屏息,無地得容。利歸群奸,怨萃朝寧。夫以刺骨之窮,抱傷心之痛,一呼則易動,一動則難安。今日猶承平,民已洶洶,脫有風塵之警,天下誰可保信者?夫哱拜誅,關白死,此皆募民丁以為兵,用民財以為餉。若一方窮民倡亂,而四面應之,於何徵兵,於何取餉哉!陛下試遣忠實親信之人,採訪都城內外,閭巷歌謠,令一一聞奏,則民之怨苦,居然可睹。天心仁愛,明示咎徵,誠欲陛下翻然改悟,坐弭禍亂。乃禮部修省之章未蒙批答,而奸民搜括之奏又見允行。如納何其賢妄說,令遍解天下無礙官銀。夫四方錢穀,皆有定額,無礙雲者,意蓋指經費羨餘。近者徵調頻仍,正額猶逋,何從得羨?此令一下,趣督嚴急,必將分公帑以充獻。經費罔措,還派民間,此事之必不可者也。又如仇世亨奏徐鼐掘墳一事,以理而論,烏有一墓藏黃金巨萬者?借使有之,亦當下撫按核勘。先正其盜墓之罪,而後沒墓中之藏。未有罪狀未明,而先沒入貲財者也。片紙朝入,嚴命夕傳,縱抱深冤,誰敢辨理?不但破此諸族,又將延禍多人。但有株連,立見敗滅。輦轂之下,尚須三覆,萬里之外,止據單詞,遂令狡猾之流,操生殺之柄。此風一倡,孰不效尤?已同告緡之令,又開告密之端。臣等方欲陳訴,而奸人之奏又得旨矣。五日之內,搜取天下公私金銀已二百萬。奸內生奸,例外創例。臣等前猶望其日減,今更患其日增,不至民困財殫激大亂不止。伏望陛下穆然遠覽,亟與廷臣共圖修弭,無令海內赤子,結怨熙朝,千秋青史,貽譏聖德。
bù bào.
不報。
xún zhuǎn zuǒ shì láng, bài lǐ bù shàng shū. dì jiāng cè lì dōng gōng, zhào xià qī pò, zhōng guān zhǎng sī shè jiān zhě yǐ gōng fèi bù gěi wèi cí. qí yuē: jīn rì lǐ wèi zhòng, bù kě yǔ zhēng. qí dì hù bù zhǔ shì yuàn shì niǎn xiǎng yín sì wàn chū dōu, qí lì zhuī hái, gěi fèi, shì nǎi kè jì.
尋轉左侍郎,拜禮部尚書。帝將冊立東宮,詔下期迫,中官掌司設監者以供費不給為詞。琦曰:「今日禮為重,不可與爭。」其弟戶部主事瑗適輦餉銀四萬出都,琦立追還,給費,事乃克濟。
sān shí nián, dì yǒu jí, yù tíng kuàng shuì, jì ér huǐ zhī. qí yǔ tóng liè hé shū zhēng, qiě qǐng gōng jiāo miào jì xiǎng, yù diàn shòu cháo, bù nà. hú guǎng shuì jiān chén fèng yǐ nüè mín chè hái, huì shǎn xī huáng hé jié, qí yán liáo dōng gāo huái shān dōng chén zēng guǎng dōng lǐ fèng shǎn xī liáng yǒng yún nán yáng róng, sì nüè bù jiǎn yú fèng, bìng qǐ zhēng hái, jiē bù bào. nán jīng shǒu bèi zhōng guān xíng lóng qǐng bié gěi guān fáng zhēng shuì, qí bù kě, nǎi yǐ yù qián yá guān fáng gěi zhī.
三十年,帝有疾,諭停礦稅,既而悔之。琦與同列合疏爭,且請躬郊廟祭享,御殿受朝,不納。湖廣稅監陳奉以虐民撤還,會陝西黃河竭,琦言遼東高淮、山東陳增、廣東李鳳、陝西梁永、雲南楊榮,肆虐不減於奉,並乞征還,皆不報。南京守備中官邢隆請別給關防徵稅,琦不可,乃以御前牙關防給之。
shí shì dài fū duō chóng shì shì jiào, shì zǐ zuò wén, měi qiè qí xù yán, bǐ qì chuán zhù. qián shàng shū yú jì dēng zòu qǐng yuē jìn, rán xí shàng rú gù. qí nǎi fù jí chén qí bì, dì wèi xià zhào jiè lì.
時士大夫多崇釋氏教,士子作文,每竊其緒言,鄙棄傳注。前尚書余繼登奏請約禁,然習尚如故。琦乃復極陳其弊,帝為下詔戒厲。
qí míng xí diǎn gù, xué yǒu gēn dǐ. shù chén dǎng lùn, zhōng wài xiǎng wàng fēng cǎi, dì yì shēn juàn yǐ. nèi gé quē rén, dì yǐ jiǎn yòng zhū guó zuò jí qí. ér shěn yī guàn mì jiē, yán èr rén nián wèi jí ài, gài shǎo xū zhī, xiān yòng lǎo chéng zhě. nǎi gǎi mìng shěn lǐ zhū gēng. qí sù shàn bìng, zhì shì dǔ. shí liù shū qǐ xiū, bù yǔn. zú yú guān, nián jǐn sì shí liù. yí shū qǐng lì míng zuò, fā zhāng zòu, bǔ quē guān, tuī chéng jiē xià, shōu shí rén xīn. yǔ jí kěn zhì. dì dào xī zhī. zèng tài zǐ shǎo bǎo. tiān qǐ chū, shì wén mǐn.
琦明習典故,學有根柢。數陳讜論,中外想望丰采,帝亦深眷倚。內閣缺人,帝已簡用朱國祚及琦。而沈一貫密揭,言二人年未及艾,蓋少需之,先用老成者。乃改命沈鯉、朱賡。琦素善病,至是篤。十六疏乞休,不允。卒於官,年僅四十六。遺疏請厲明作,發章奏,補缺官,推誠接下,收拾人心。語極懇摯。帝悼惜之。贈太子少保。天啟初,諡文敏。
zì qí zēng zǔ yù yǐ xià, lěi shì jiē jìn shì. yù, zì bó shùn, yǐ shù jí shēng yú liáo dōng. shī shì hè qīn, yǒu xué xíng. zhōng yún nán fù shǐ. zǔ wéi zhòng, xíng rén. fù zǐ lǚ, hé nán cān zhèng. cóng zǔ wéi jiàn, jǔ rén wéi nè, zì rǔ yán, jiāng xī zuǒ bù zhèng shǐ, jiā guāng lù qīng zhì shì. wéi zhòng wéi jiàn wéi nè jiē yǒu wén míng, wéi nè zuì zhe.
自琦曾祖裕以下,累世皆進士。裕,字伯順,以戍籍生於遼東。師事賀欽,有學行。終雲南副使。祖惟重,行人。父子履,河南參政。從祖惟健,舉人;惟訥,字汝言,江西左布政使,加光祿卿致仕。惟重、惟健、惟訥皆有文名,惟訥最著。
wéi jiàn zi zi xián, zì shòu fǔ. shǎo gū, shì mǔ xiào. mǔ jí, bù jiě yī zhě yú nián. mǔ mò, āi huǐ gǔ lì. wàn lì yuán nián jǔ yú xiāng. zài huì shì bù dì, suì bù fù fù. jiǎng qiú lián luò zhī xué, cháng yuē: wèi xué xū gāng yǔ héng. bù gāng zé huī, bù héng zé tuì. zhì jiā zōng yán shì jiā xùn. zhōng yǔ zhèng chēng zi xián xìn dào wàng shì zé qī diāo zi, xún jīng dǎo gǔ zé gāo zi gāo yún.
惟健子子咸,字受甫。少孤,事母孝。母疾,不解衣者逾年。母歿,哀毀骨立。萬曆元年舉於鄉。再會試不第,遂不復赴。講求濂、洛之學,嘗曰:「為學須剛與恆。不剛則隳,不恆則退。」治家宗《顏氏家訓》。鍾羽正稱「子咸信道忘仕則漆雕子,循經蹈古則高子羔」雲。
wáng tú, zì zé zhī, yào zhōu rén. wàn lì shí yī nián jìn shì. gǎi shù jí shì, shòu jiǎn tǎo, yǐ yòu zhōng yǔn zhǎng nán jīng hàn lín yuàn shì. zhào chōng dōng gōng jiǎng guān. yāo shū shì qǐ, shěn yī guàn yù yǒu suǒ luó zhī, tú qí jiào xí mén shēng yě, jǐn yán guī zhī. lèi qiān zhān shì, chōng rì jiǎng guān, jiào xí shù jí shì. jìn lì bù yòu shì láng, zhǎng hàn lín yuàn. xiōng guó fāng xún fǔ bǎo dìng, tíng chén fù dōng lín jí lǐ sān cái zhě, wǎng wǎng tuī gǔ tú xiōng dì. huì sūn pī yáng qǐ zhǎng lì bù, sūn wěi yǐ shàng shū dū cāng chǎng, jiē shǎn xī rén, zhū bù yuè tú zhě, mù wèi qín dǎng. ér shì shí guō zhèng yù liú yuē níng jí tú bìng yǒu xiāng wàng. zhèng yù zhú qù, yuē níng zú, shí lùn yì guī tú. yè xiàng gāo dú xiāng jiǔ, tú dàn xī qiě rù gé, jì zhě yì zhòng. shì jiāng jīng chá, è dōng lín jí lǐ sān cái wáng yuán hàn zhě, shè cí huò pī yáng, lìng fā dān zī shì fēi, jiāng yīn wèi gōu dǎng jì. tú jí yán yú pī yáng, zhǐ zhī, qún xiǎo dà hèn. chū, tú diǎn gēng xū huì shì. fēn xiào guān tāng bīn yǐn yù sī hán jìng, yǔ zhī gòng jǔ wú dào nán shèng qì xiāng gòu suì. bǐ chū wéi, dào nán yù hé, yǐ tú jǔ ér zhǐ. wáng shào huī zhě, tú tóng jùn rén, bīn yǐn mén shēng yě, jí yù bīn yǐn yú tú, ér yán dào nán dǎng yù qīng bīn yǐn bìng jí tú, yí shàn wèi jì. tú zhèng sè què zhī, shào huī fú rán qù. shí bīn yǐn yǐ wèi jì jiǔ, qí xiān lì hàn lín jīng chá, dāng tú zhù kǎo, sī xiān fā qīng zhī. nǎi yǔ shào huī jì. lìng yù shǐ jīn míng shí hé tú zi bǎo chí zhī xiàn shū biàn zāng sī jù wàn. qiě wèi guó sù jí lǐ sān cái, tú wèi qiú jiě, guó nù lì zhī, tú suì yù yǐ shí yí qù guó. guó xiōng dì kàng zhāng lì biàn, jì zhě fù wěi wèi shū biàn hé guó shū, bō zhī dǐ chāo. tú shàng shū yán zhuàng, dì wèi xià zhào gòu bǔ, nǎi yǐ. jí kǎo chá, zú zhù bīn yǐn bù jǐn, chǐ qí guān, míng shí yì bèi chù. yóu shì qí dǎng dà zào. qín jù kuí zhū yī guì zhèng jì fāng xú zhào kuí gāo jié wáng wàn zuò céng chén yì bèi, lián zhāng lì gōng tú. tú yì lián zhāng qiú qù, chū jiāo dài mìng. wēn zhào lǚ wèi liú, jiān wò bù qǐ, jiǔ yuè yuè shǐ yǔ gào guī. guó yì qǐ xiū qù, wèi jǐ zú. sì shí wǔ nián jīng chá, dāng shì zhě duō bīn yǐn shào huī dǎng, yǐ shí yí luò tú zhí. tiān qǐ sān nián, zhào qǐ gù guān. jìn lǐ bù shàng shū, xié lǐ zhān shì fǔ. míng nián, wèi zhōng xián dǎng liú hóng xiān hé tú, suì xuē jí. xún zú. chóng zhēn chū, zèng tài zǐ tài bǎo, shì wén sù. shū biàn zhōng hù bù láng zhōng.
王圖,字則之,耀州人。萬曆十一年進士。改庶吉士,授檢討,以右中允掌南京翰林院事。召充東宮講官。「妖書」事起,沈一貫欲有所羅織,圖其教習門生也,盡言規之。累遷詹事,充日講官,教習庶吉士。進吏部右侍郎,掌翰林院。兄國方巡撫保定,廷臣附東林及李三才者,往往推轂圖兄弟。會孫丕揚起掌吏部,孫瑋以尚書督倉場,皆陝西人,諸不悅圖者,目為秦黨。而是時郭正域、劉曰寧及圖並有相望。正域逐去,曰寧卒,時論益歸圖。葉向高獨相久,圖旦夕且入閣,忌者益眾。適將京察,惡東林及李三才、王元翰者,設詞惑丕揚,令發單咨是非,將陰為鈎黨計。圖急言於丕揚,止之,群小大恨。初,圖典庚戌會試。分校官湯賓尹欲私韓敬,與知貢舉吳道南盛氣相詬誶。比出闈,道南欲劾,以圖沮而止。王紹徽者,圖同郡人,賓尹門生也,極譽賓尹於圖,而言道南黨欲傾賓尹並及圖,宜善為計。圖正色卻之,紹徽怫然去。時賓尹已為祭酒,其先歷翰林京察,當圖注考,思先發傾之。乃與紹徽計。令御史金明時劾圖子寶坻知縣淑抃贓私巨萬。且謂國素疾李三才,圖為求解,國怒詈之,圖遂欲以拾遺去國。國兄弟抗章力辯,忌者復偽為淑抃劾國疏,播之邸抄。圖上疏言狀,帝為下詔購捕,乃已。及考察,卒注賓尹不謹,褫其官,明時亦被黜。由是其黨大噪。秦聚、奎朱一桂、鄭繼芳、徐兆魁、高節、王萬祚、曾陳易輩,連章力攻圖。圖亦連章求去,出郊待命。溫詔屢慰留,堅臥不起,九閱月始予告歸。國亦乞休去,未幾卒。四十五年京察,當事者多賓尹、紹徽黨,以拾遺落圖職。天啟三年,召起故官。進禮部尚書,協理詹事府。明年,魏忠賢黨劉弘先劾圖,遂削籍。尋卒。崇禎初,贈太子太保,諡文肅。淑抃終戶部郎中。
liú yuē níng, zì yòu ān, nán chāng rén. wàn lì shí qī nián jìn shì. gǎi shù jí shì, shòu biān xiū. jìn yòu zhōng yǔn, zhí huáng zhǎng zi jiǎng wò. shí cè lì wèi jǔ, wài yì fēn yún. yuē níng páng wèi qū yù, yī yú rén xiào, guāng zōng xīn shí zhī. kuàng shǐ sì chū, yuē níng fā fèn shàng shū, chén liù yí sì huàn, jí yán shuì jiān lǐ dào wáng cháo zhū bù fǎ zhuàng. shū rù, liú zhōng. yǐ mǔ bìng guī. qǐ yòu yù dé, zhǎng nán jīng hàn lín yuàn, jiù qiān guó zi jì jiǔ. fèng mǔ guī, lì jìn yíng jīn shù qiān, yuē lì yě, yuē níng jùn què zhī. xún qǐ shǎo zhān shì, mǔ sàng bù fù. fú què, zhào wèi lǐ bù yòu shì láng, xié lǐ zhān shì fǔ. dào zú. zèng lǐ bù shàng shū. tiān qǐ chū, zhuī shì wén jiǎn.
劉曰寧,字幼安,南昌人。萬曆十七年進士。改庶吉士,授編修。進右中允,直皇長子講幄。時冊立未舉,外議紛紜。曰寧旁慰曲喻,依於仁孝,光宗心識之。礦使四出,曰寧發憤上疏,陳六疑四患,極言稅監李道、王朝諸不法狀。疏入,留中。以母病歸。起右諭德,掌南京翰林院,就遷國子祭酒。奉母歸,吏進贏金數千,曰「例也」,曰寧峻卻之。尋起少詹事,母喪不赴。服闋,召為禮部右侍郎,協理詹事府。道卒。贈禮部尚書。天啟初,追諡文簡。
wēng zhèng chūn, zì zhào zhèn, hóu guān rén. wàn lì zhōng, wèi lóng xī jiào yù. èr shí nián, zhuó jìn shì dì yī, shòu xiū zhuàn, lèi qiān shǎo zhān shì. sān shí bā nián jiǔ yuè, bài lǐ bù zuǒ shì láng, dài wú dào nán shǔ bù shì. shí yī yuè, rì yǒu shí zhī, zhèng chūn jí yán què shī, bù bào. míng nián qiū, wàn shòu jié, zhèng chūn xiàn bā zhēn: yuē qīng jūn xīn, zūn zǔ zhì, zhèn guó jì, xìn chén liáo, bǎo xián cái, jǐn cái yòng, xù mín mìng, zhòng biān fáng. dì bù xǐng. jí wáng yì luán qǐng fēng zhī zǐ cháng yuán wèi jùn wáng. zhèng chūn yán yì luán zhī fēng zài zōng fān tiáo lì yǐ dìng zhī hòu, qí zhī shù yí zhǐ běn jué. nǎi shòu zhèn guó jiāng jūn. wáng guì fēi hōng, jiǔ bù bo zàng, zhèng chūn yǐ wèi yán. mìng xié zhōng guān wǎng zé dì, dé jí. zhōng guān nán yǐ fán fèi, zhèng chūn bó rán yuē: guì fēi dàn yù yuán liáng, tā rì guó mǔ yě, nài hé yǐ tiān xià jiǎn hū? zòu shàng, bào kě. dài wáng yù fèi zhǎng zi dǐng wèi, lì cì zǐ dǐng shā, cháo yì chí èr shí yú nián. zhèng chūn jí zhòng yì shàng shū, dǐng wèi zú dé lì. liú qiú zhōng shān wáng qiǎn shǐ rù gòng, zhèng chūn yán: zhōng shān yǐ rù yú wō, jīn shǐ chén duō wō rén, gòng wù duō wō qì, jué zhī biàn fǒu yì yí zhào fú jiàn fǔ chén liàng liú tǔ wù, wú bǐ rù cháo. dì shì zhī.
翁正春,字兆震,侯官人。萬曆中,為龍溪教諭。二十年,擢進士第一,授修撰,累遷少詹事。三十八年九月,拜禮部左侍郎,代吳道南署部事。十一月,日有食之,正春極言闕失,不報。明年秋,萬壽節,正春獻八箴:曰清君心,遵祖制,振國紀,信臣僚,寶賢才,謹財用,恤民命,重邊防。帝不省。吉王翊鑾請封支子常源為郡王。正春言翊鑾之封在《宗藩條例》已定之後,其支庶宜止本爵。乃授鎮國將軍。王貴妃薨,久不卜葬,正春以為言。命偕中官往擇地,得吉。中官難以煩費,正春勃然曰:「貴妃誕育元良,他日國母也,奈何以天下儉乎?」奏上,報可。代王欲廢長子鼎渭,立次子鼎莎,朝議持二十餘年。正春集眾議上疏,鼎渭卒得立。琉球中山王遣使入貢,正春言:「中山已入於倭,今使臣多倭人,貢物多倭器,絕之便;否亦宜詔福建撫臣量留土物,毋俾入朝。」帝是之。
sì shí nián, jìn shì zōu zhī lín fēn xiào xiāng shì, sī jǔ zi tóng xué xián, wèi yù shǐ mǎ mèng zhēn děng suǒ fā. zhèng chūn yì chù xué xián, zhé zhī lín, ér bù jí zhǔ kǎo guān. gěi shì zhōng zhào xìng bāng qí shī jiào yīn hé zhèng chūn xùn sī. zhèng chūn qiú qù, bù xǔ. qǐng zhī, yán guān fā tāng bīn yǐn hán jìng kē chǎng shì. zhèng chūn zuò jìng bù jǐn, jìng dǎng dà hèn. shī jiào fù hé zhèng chūn, zhèng chūn shū biàn, yì qiú qù. dì suī wèi liú, rán zì shì bù ān qí wèi. xún gǎi lì bù, zhǎng zhān shì fǔ, yǐ shì yǎng guī. tiān qǐ yuán nián, qǐ lǐ bù shàng shū, xié lǐ zhān shì fǔ shì. kàng lùn wǔ wèi zhōng xián, bèi zhǐ qiào zé. míng nián, yù shǐ zhào yìn chāng xī zhǐ hé zhī, zhèng chūn zài shū qǐ guī. dì yǐ zhèng chūn cháng wèi huáng zǔ jiǎng guān, tè jiā tài zǐ shǎo bǎo, cì chì chí chuán, yì shù yě. shí zhèng chūn nián yú qī shí, mǔ bǎi suì, lǜ zi sūn fèng shāng shàng shòu, xiāng lǘ yàn zhī. wèi jǐ, zú. chóng zhēn chū, shì wén jiǎn.
四十年,進士鄒之麟分校鄉試,私舉子童學賢,為御史馬孟禎等所發。正春議黜學賢,謫之麟,而不及主考官。給事中趙興邦、亓詩教因劾正春徇私。正春求去,不許。頃之,言官發湯賓尹、韓敬科場事。正春坐敬不謹,敬黨大恨。詩教復劾正春,正春疏辯,益求去。帝雖慰留,然自是不安其位。尋改吏部,掌詹事府,以侍養歸。天啟元年,起禮部尚書,協理詹事府事。抗論忤魏忠賢,被旨譙責。明年,御史趙胤昌希指劾之,正春再疏乞歸。帝以正春嘗為皇祖講官,特加太子少保,賜敕馳傳,異數也。時正春年逾七十,母百歲,率子孫奉觴上壽,鄉閭艷之。未幾,卒。崇禎初,諡文簡。
zhèng chūn fēng dù jùn zhěng, zhōng rì wú xiá yǔ. juàn bù qīng yǐ, shǔ bù luǒ chéng, mù wú liú shì. jiàn zhě sù rán. míng yī dài, kē mù zhí guān guān tíng duì zhě èr rén nài yǐ diǎn shǐ, zhèng chūn yǐ jiào yù yún.
正春風度峻整,終日無狎語。倦不傾倚,暑不裸裎,目無流視。見者肅然。明一代,科目職官冠廷對者二人;鼐以典史,正春以教諭雲。
liú yīng qiū, zì shì hé, jí shuǐ rén. wàn lì shí yī nián jìn shì jí dì, shòu biān xiū, qiān nán jīng sī yè. shí bā nián dōng, shū lùn shǒu fǔ shēn shí xíng yán: bì xià zhào duì fǔ chén, zī yǐ biān shì, shí xíng bù néng shū chéng móu guó, zhuān shì méng bì. zéi dà jǔ rù fàn, jì lüè táo mín, zhí pò lín gǒng, fù jūn shā jiāng, pín zhì sàng bài, ér shí xíng yóu yuē lüè fān, yuē shēng yán rù kòu, qǐ táo hé yǐ nèi, jǐn jiē fān dì hū? fǔ chén zhě, tiān zǐ suǒ yǔ tuō fù xīn zhě yě. fǔ chén xiān méng bì, hé zé shù liáo? gù jìn rì dí qíng yǒu àn chén shū ér dū fǔ bù yǐ wén zhě, yǒu dū fǔ wén ér shū chén bù yǐ zòu zhě. bǐ xí jiàn zhí zhèng dà chén xǐ wén jié ér è yán bài, gù nèi wài xiāng méng, tián bù wèi guài. qī bì zhī duān, zì fǔ chén shǐ. fū shì fēng gāo xià, guān hū qì yùn, shuō zhě wèi jiā jìng zhì jīn, shì fēng sān biàn. yī biàn huán jìng yán sōng zhī dú huì, ér shì huà wèi tān. zài biàn yú zhāng jū zhèng zhī zhuān shàn, ér shì jìng yú xiǎn. zhì yú jīn, wài táo tān dú zhī míng, ér wán fū zhài shuài duō chū mén xià yáng bì zhuān shàn zhī jī, ér máng rèn fǔ jīn dào chí shǒu zhōng. wēi fú zhī quán, qián yí qí xiàng ài zēng zhī de, míng shì zhī qū. yù tiān xià wú mí, bù kě de yě. yǔ bìng qīn cì fǔ wáng xī jué. shí zhǔ shì cài shí dǐng nán jīng yù shǐ zhāng shǒu chéng yì shū lùn shí xíng. bìng liú zhōng. yīng qiū xún zhào wèi zhōng yǔn, chōng rì jiǎng guān. lì yòu shù zǐ jì jiǔ.
劉應秋,字士和,吉水人。萬曆十一年進士及第,授編修,遷南京司業。十八年冬,疏論首輔申時行言:「陛下召對輔臣,諮以邊事,時行不能抒誠謀國,專事蒙蔽。賊大舉入犯,既掠洮、岷,直迫臨、鞏,覆軍殺將,頻至喪敗,而時行猶曰『掠番』,曰『聲言入寇』,豈洮、河以內,盡皆番地乎?輔臣者,天子所與托腹心者也。輔臣先蒙蔽,何責庶僚?故近日敵情有按臣疏而督撫不以聞者,有督撫聞而樞臣不以奏者。彼習見執政大臣喜聞捷而惡言敗,故內外相蒙,恬不為怪。欺蔽之端,自輔臣始。夫士風高下,關乎氣運,說者謂嘉靖至今,士風三變。一變環境嚴嵩之黷賄,而士化為貪。再變於張居正之專擅,而士競於險。至於今,外逃貪黷之名,而頑夫債帥多出門下;陽避專擅之跡,而芒刃斧斤倒持手中。威福之權,潛移其向;愛憎之的,明示之趨。欲天下無靡,不可得也。」語並侵次輔王錫爵。時主事蔡時鼎、南京御史章守誠亦疏論時行。並留中。應秋尋召為中允,充日講官。歷右庶子、祭酒。
èr shí liù nián, yǒu zhuàn yōu wēi hóng yì zhě, yù shǐ zhào zhī hàn yǐ zhǐ dà xué shì zhāng wèi, bìng jí yīng qiū. suǒ sī yán yīng qiū fēi wèi dǎng, yí liú. dì mìng diào wài, yīng qiū suì cí jí guī. chū, yù shǐ huáng juǎn suǒ zhū shāng xú xìng shàn qiú, bù jǐn yīng, shàng zhāng jí méi zhī. yīng qiū lì juǎn qǐ tiān zǐ hǎo lì zhī duān. nán zǐ zhū lóng guāng zòu jié lǐ rú sōng, zhì hé jiā dà shǔ zhōng. yīng qiū yán yī wàng rén shàng shū, hé bì zhì sǐ dì. shí cí chén lǜ yōu yóu yǎng wàng, yīng qiū dú hǎo yì píng shí shì, yǐ cǐ qǔ jì, jìng bèi chù. guī shù nián, zú. chóng zhēn shí, zèng lǐ bù shì láng, shì wén jié.
二十六年,有撰《憂危竑議》者,御史趙之翰以指大學士張位,並及應秋。所司言應秋非位黨,宜留。帝命調外,應秋遂辭疾歸。初,御史黃卷索珠商徐性善賕,不盡應,上章籍沒之。應秋詈卷啟天子好利之端。男子諸龍光奏訐李如松,至荷枷大暑中。應秋言一妄人上書,何必置死地。時詞臣率優遊養望,應秋獨好議評時事,以此取忌,竟被黜。歸數年,卒。崇禎時,贈禮部侍郎,諡文節。
zi tóng shēng, zì jìn qīng. shī tóng lǐ zōu yuán biāo. chóng zhēn shí nián, diàn shì dì yī. zhuāng liè dì wèn nián jǐ hé, duì yuē: wǔ shí yǒu yī. dì yuē: ruò shàng rú shào nián, miǎn zhī. shòu hàn lín xiū zhuàn. yáng sì chāng duó qíng rù gé, hé kǎi lín lán yǒu huáng dào zhōu yán zhī jù huò zuì, tóng shēng kàng shū yán: rì zhě cè shì zhū chén, jiǎn yòng sì chāng, liáng yǐ zhōng wài jiāo hòng, jì dé yī xiào, zhěng wǒ cāng shēng. shèng míng yòng xīn, yì shén kǔ yǐ. dōu rén jí jí, wèi sì chāng cuī dié zài shēn, qiě rù gé fēi jīn gé bǐ. chén yǐ sì chāng bì qiě āi tòng cè dá, shàng gào jūn fù, cí miǎn lún fēi nǎi xún lì zài shū, jù rù bàn shì. fū rén yǒu suǒ bù rěn, ér hòu néng jí qí suǒ rěn yǒu suǒ bù wèi, ér hòu kě yǐ yǒu wèi. chén yǐ sì chāng suǒ rěn, chān qí suǒ wèi, zhī sì chāng xīn shī zhì duǎn, bì bù néng wèi guó jiàn gōng, hé yě? chéng tiān xià zhī shì zài hu zhì, shèng tiān xià zhī rèn zài hu qì zhì bài qì něi, ér néng rèn tiān xià shì, bì wú shì lǐ. jì liǎ yǐ qióng, gǒu qiě fù guì. jiān shū bù yǐ zhòng lún fēi zhī quán, jiè lún fēi wèi jiě shū bù zhī jiàn. hé yì zì zhuān, piào nǐ yóu jǐ. yǔ fāng yī zǎo gāo qǐ qián bèi fú tóng wǎng gōng, yǎn bài wèi shèng. suì mí jīn zēng, yǎng huàn biān yǔ. lì xīn rú cǐ, dú bù wèi yáo shùn zài shàng hū? nǎng zì bì xià qiē zé yì hé, ér sì chāng bù kě yǐ wèi chén. jīn yī dàn hū yì mò cuī, ér sì chāng bù kě yǐ wèi zi. ruò fù hè dǎng bǐ, jiān kǒu quán qū, sì chāng dé zuì míng jiào, chén yì dé zuì míng jiào yǐ. shū rù, dì dà nù, zhé fú jiàn àn chá sī zhī shì. yí jí guī. tíng chén lǚ jiàn, jiāng zhào yòng, ér jīng shī xiàn. fú wáng lì, zhào qǐ gù guān, bù fù. míng nián wǔ yuè, nán dōu bù shǒu, jiāng xī jùn xiàn duō shī. tóng shēng xié jiā jiāng rù fú jiàn, zhǐ yú dōu, yǔ yáng tíng lín móu xìng fù. táng wáng jiā tóng shēng jì jiǔ. tóng shēng nǎi rù gàn zhōu, xié tíng lín chóu bīng shí. qǔ jí ān lín jiāng, jiā zhān shì jiān bīng bù zuǒ shì láng. tóng shēng yǐ léi jí, rì yǔ shì dài fū jiǎng zhōng xiào dà jié, wén zhě xián fèn, yǐ tíng lín qǐng, fǔ nán gàn, shí èr, yuè zú yú gàn zhōu.
子同升,字晉卿。師同里鄒元標。崇禎十年,殿試第一。莊烈帝問年幾何,對曰:「五十有一。」帝曰:「若尚如少年,勉之。」授翰林修撰。楊嗣昌奪情入閣,何楷、林蘭友、黃道周言之俱獲罪,同升抗疏言:「日者策試諸臣,簡用嗣昌,良以中外交訌,冀得一效,拯我蒼生。聖明用心,亦甚苦矣。都人籍籍,謂嗣昌縗絰在身,且入閣非金革比。臣以嗣昌必且哀痛惻怛,上告君父,辭免綸扉;乃循例再疏,遽入辦事。夫人有所不忍,而後能及其所忍;有所不為,而後可以有為。臣以嗣昌所忍,覘其所為,知嗣昌心失智短,必不能為國建功,何也?成天下之事在乎志,勝天下之任在乎氣;志敗氣餒,而能任天下事,必無是理。伎倆已窮,苟且富貴。兼樞部以重綸扉之權,借綸扉為解樞部之漸。和議自專,票擬由己。與方一藻、高起潛輩扶同罔功,掩敗為勝。歲糜金繒,養患邊圉。立心如此,獨不畏堯、舜在上乎?曩自陛下切責議和,而嗣昌不可以為臣。今一旦忽易墨縗,而嗣昌不可以為子。若附和黨比,緘口全軀,嗣昌得罪名教,臣亦得罪名教矣。」疏入,帝大怒,謫福建按察司知事。移疾歸。廷臣屢薦,將召用,而京師陷。福王立,召起故官,不赴。明年五月,南都不守,江西郡縣多失。同升攜家將入福建,止雩都,與楊廷麟謀興復。唐王加同升祭酒。同升乃入贛州,偕廷麟籌兵食。取吉安、臨江,加詹事兼兵部左侍郎。同升已羸疾,日與士大夫講忠孝大節,聞者咸奮,以廷麟請,撫南、贛,十二,月卒於贛州。
táng wén xiàn, zì yuán zhēng, huá tíng rén. wàn lì shí sì nián jìn shì dì yī. shòu xiū zhuàn, lì zhān shì.
唐文獻,字元徵,華亭人。萬曆十四年進士第一。授修撰,歷詹事。
shěn yī guàn yǐ yāo shū shì qīng shàng shū guō zhèng yù, chí zhī jí. wén xiàn xié qí liáo yáng dào bīn zhōu rú dǐ táo wàng líng wǎng jiàn yī guàn yuē: guō gōng jiāng bù miǎn, rén wèi gōng shí yǒu yì shā zhī. yī guàn jù jú fú, lèi dì ruò wèi shì zhě. wén xiàn yuē: yì zhī gōng wú yì shā zhī yě, dì tái shěng chéng fēng xià shí, ér gōng bù zǎo qì cǐ yù, hé cí yǐ xiè tiān xià. yī guàn liǎn róng xiè zhī. wàng líng jiàn zhū gēng bù wèi jiù, yì zhèng sè zé yǐ dà yì, yuàn qì guān yǔ zhèng yù tóng sǐ. yù dé shāo jiě. rán wén xiàn děng yǐ shì shī zhèng fǔ yì. jiǔ zhī, bài lǐ bù yòu shì láng, zhǎng hàn lín yuàn shì. chū, wén xiàn chū zhào yòng xián mén, yǐ míng jié xiāng jīn xǔ. tóng nián shēng gěi shì zhōng lǐ yí hé zhāng jīng bèi tíng zhàng, wén xiàn yē zhī chū, zī gěi qí tāng yào. jīng zhōu tuī guān huá yù wǔ shuì jiān dǎi xià zhào yù, wén xiàn lì zhōu xuán, dé wú sǐ. zhǎng hàn lín rì, dāng kǎo chá, zhí zhèng yù bì yī rén, zhí bù xǔ. zú guān. zèng lǐ bù shàng shū, shì wén kè.
沈一貫以「妖書」事傾尚書郭正域,持之急。文獻偕其僚楊道賓、周如砥、陶望齡往見一貫曰:「郭公將不免,人謂公實有意殺之。」一貫踞跼艴,酹地若為誓者。文獻曰:「亦知公無意殺之也,第台省承風下石,而公不早訖此獄,何辭以謝天下。」一貫斂容謝之。望齡見朱賡不為救,亦正色責以大義,願棄官與正域同死。獄得稍解。然文獻等以是失政府意。久之,拜禮部右侍郎,掌翰林院事。初,文獻出趙用賢門,以名節相矜許。同年生給事中李沂劾張鯨被廷杖,文獻掖之出,資給其湯藥。荊州推官華鈺忤稅監逮下詔獄,文獻力周旋,得無死。掌翰林日,當考察,執政欲庇一人,執不許。卒官。贈禮部尚書,諡文恪。
yáng dào bīn, zì wéi yàn, jìn jiāng rén. wàn lì shí sì nián jìn shì dì èr, shòu biān xiū. lèi qiān guó zi jì jiǔ, shǎo zhān shì, lǐ bù yòu shì láng, zhǎng hàn lín yuàn shì. zhuǎn zuǒ, gǎi zhǎng bù shì. cháng yīn xīng biàn, qǐng shì dǎi xì zhī xiàn mǎn cháo jiàn děng, yòu qǐng jí jǔ cháo jiǎng dà diǎn, jiē bù bào. nán jīng dà shuǐ, shū chén shí zhèng, lüè yán: gōng zhōng yè fēn fāng qǐn, rì gàn wèi qǐ, zhì wàn jǐ dài kuàng. qǐng sù xìng yè mèi, yǐ tú zhì gōng. shí yù biàn diàn, yǔ dà chén miàn jué dà zhèng. zhāng shū jí shí pī dá, wú zhé liú zhōng jí cóng nèi jiàng. dì yōu zhǐ bào wén. huáng tài zǐ chuò jiǎng yǐ sì nián, dào bīn jí jiàn, yǐn táng huàn guān chóu shì liáng yǔ wèi jiè. qí dōng, tiān gǔ míng, dào bīn yán: tiān zhī shì tīng zài mín. jīn mín shēng diān zhì, wú suǒ fù sù, tiān ruò dài wèi zhī míng. yí jí bà kuàng shǐ, gèng zhāng què zhèng, yǐ hé mín xīn. dì bù tīng. yú nián zú guān. zèng lǐ bù shàng shū, shì wén kè.
楊道賓,字惟彥,晉江人。萬曆十四年進士第二,授編修。累遷國子祭酒,少詹事,禮部右侍郎,掌翰林院事。轉左,改掌部事。嘗因星變,請釋逮系知縣滿朝薦等,又請亟舉朝講大典,皆不報。南京大水,疏陳時政,略言:「宮中夜分方寢,日旰未起,致萬幾怠曠。請夙興夜寐,以圖治功。時御便殿,與大臣面決大政。章疏及時批答,毋輒留中及從內降。」帝優旨報聞。皇太子輟講已四年,道賓極諫,引唐宦官仇士良語為戒。其冬,天鼓鳴,道賓言:「天之視聽在民。今民生顛躓,無所赴訴,天若代為之鳴。宜急罷礦使,更張闕政,以和民心。」帝不聽。逾年卒官。贈禮部尚書,諡文恪。
táo wàng líng, zì zhōu wàng, huì jī rén. fù chéng xué, nán jīng lǐ bù shàng shū. wàng líng shǎo yǒu wén míng. jǔ wàn lì shí qī nián huì shì dì yī, diàn shì yī jiǎ dì sān, shòu biān xiū, lì guān guó zi jì jiǔ. dǔ shì wáng shǒu rén shuō, suǒ zōng zhě zhōu rǔ dēng. yǔ dì shì líng jiē yǐ jiǎng xué míng. zú shì wén jiǎn.
陶望齡,字周望,會稽人。父承學,南京禮部尚書。望齡少有文名。舉萬曆十七年會試第一,殿試一甲第三,授編修,歷官國子祭酒。篤嗜王守仁說,所宗者周汝登。與弟奭齡皆以講學名。卒諡文簡。
lǐ téng fāng, zì zi shí, xiāng tán rén. wàn lì èr shí nián jìn shì. gǎi shù jí shì. hǎo xué, fù cái míng. sān wáng bìng fēng zhǐ xià, téng fāng wèi shū yì cháo fáng tóu dà xué shì wáng xī jué lüè yán: gōng yù zàn chéng shàng yì, qiǎo jiè fēng wáng, zhuǎn zuò cè lì. rán kǒng wáng fēng jì dìng, dà diǎn yù chí. tā rì gōng qù ér shì huài, zuì gōng shǐ móu, hé cí yǐ jiě? cǐ bù dú zōng shè yōu, yì gōng zǐ sūn huò yě. xī jué dú wèi jìng, jù qiān yī mìng zuò, yuē: zhū rén lì wǒ, wǒ hé yǐ zì míng? rú zi yán, wǒ shòu jiào. dàn wǒ shū bì qīn shū, wèi zi sūn huò hé yě? téng fāng yuē: wài tíng zhèng yǐ gōng shǒu shū mì jiē, wú yóu zhī qí xiáng, gōng nǎi yù jiè yǐ zì jiě. yì rì néng shǐ tiān zǐ chū gōng shǒu shū shì tiān xià hū? xī jué wǔ rán lèi xià, míng rì suì fǎn bìng fēng zhī zhào.
李騰芳,字子實,湘潭人。萬曆二十年進士。改庶吉士。好學,負才名。三王並封旨下,騰芳為書詣朝房投大學士王錫爵略言:「公欲暫承上意,巧借封王,轉作冊立。然恐王封既定,大典愈遲。他日公去而事壞,罪公始謀,何辭以解?此不獨宗社憂,亦公子孫禍也。」錫爵讀未竟,遽牽衣命坐,曰:「諸人詈我,我何以自明?如子言,我受教。但我疏必親書,謂子孫禍何也?」騰芳曰:「外廷正以公手書密揭,無由知其詳,公乃欲藉以自解。異日能使天子出公手書示天下乎?」錫爵憮然淚下,明日遂反並封之詔。
lǚ qiān zuǒ yù dé. téng fāng yǔ shān kūn shān gù tiān zhǎn shàn. tiān zhǎn xiǎn bì wú xíng, wèi shì suǒ zhǐ míng, bèi hé qù, téng fāng yì tóu hé guī. shí suì yǒu gù dǎng lǐ dǎng zhī mù. zhào lùn cháo shì shàn qù zhě zuì, biǎn téng fāng tài cháng bó shì. sān shí jiǔ nián jīng chá, fù yǐ fú zào zhé jiāng xī dū sī lǐ wèn. shāo qiān xíng rén sī zhèng, lì tài cháng shǎo qīng, zhǎng sī yè shì. guāng zōng lì, zhuó shǎo zhān shì, shǔ nán jīng hàn lín yuàn. xuán bài lǐ bù yòu shì láng, jiào xí shù jí shì. yù shǐ wáng ān shùn hé téng fāng zhòu qiān. téng fāng cí wèi, xī zōng bù xǔ, jìng yǐ shěng mǔ guī. tiān qǐ chū, yǐ gù guān xié lǐ zhān shì fǔ, xún gǎi lì bù zuǒ shì láng. dīng nèi jiān, jiā lǐ bù shàng shū yǐ guī. wèi zhōng xián è téng fāng yǔ yáng lián tóng xiāng. yù shǐ wáng jì kuí yīn lùn téng fāng bèi chá zhòu qǐ, dīng yōu jìn guān, jiē fēi zhì. suì xuē duó. chóng zhēn chū, zài yǐ shàng shū xié lǐ zhān shì fǔ. jīng shī jiè yán, tiáo huà shǒu yù, duō chēng zhǐ, dài hé rú chǒng zhǎng bù shì. zú guān. zèng tài zǐ tài bǎo. cài yì zhōng, zì hóng fǔ, guāng shān rén. zǔ fèng qiào, píng yáng tóng zhī. fù guāng, lín táo tóng zhī. yì zhōng wǔ suì tōng xiào jīng. fù wèn: dú shū hé wèi? duì yuē: yù wèi shèng xián ěr. wàn lì èr shí jiǔ nián dì jìn shì, gǎi shù jí shì, shòu jiǎn tǎo. shí kuàng shuì nüè mín, yì zhōng qǔ zǔ xùn huì diǎn zhū shū jìn jiè kuàng shuì zhě, jí wèi èr juǎn, zhù shì yǐ shàng. dà xué shì shěn lǐ yú yì zhōng wèi xiāng xiān dá, yǔ shǒu fǔ shěn yī guàn bù xiāng néng. ér wēn chún cān zhèng hé nán, qì yì zhōng yú zhū shēng. zhì shì wèi dōu yù shǐ, shū qīn yī guàn. yī guàn yí chū yì zhōng shǒu, wèi lǐ dì, xián zhī, suì yòng jì diǎn, juān zhì qù. qǐ má chéng chéng. xuán yǐ xíng rén sī fù zhào zhuó shàng bǎo chéng. yí jí guī. sì shí wǔ nián, yǐ fú zào juān zhì. tiān qǐ chū, dà qǐ fèi jí, bǔ zhǎng lú yán yùn pàn guān. lǚ qiān guó zi jì jiǔ, zhuó lǐ bù yòu shì láng, réng lǐng jì jiǔ shì. yáng lián hé wèi zhōng xián dé yán zhǐ, yì zhōng lǜ qí shǔ kàng shū yán:
屢遷左諭德。騰芳與{山昆}山顧天颭善。天颭險詖無行,為世所指名,被劾去,騰芳亦投劾歸。時遂有顧黨、李黨之目。詔論朝士擅去者罪,貶騰芳太常博士。三十九年京察,復以浮躁謫江西都司理問。稍遷行人司正,歷太常少卿,掌司業事。光宗立,擢少詹事,署南京翰林院。旋拜禮部右侍郎,教習庶吉士。御史王安舜劾騰芳驟遷。騰芳辭位,熹宗不許,竟以省母歸。天啟初,以故官協理詹事府,尋改吏部左侍郎。丁內艱,加禮部尚書以歸。魏忠賢惡騰芳與楊漣同鄉。御史王際逵因論騰芳被察驟起,丁憂進官,皆非制。遂削奪。崇禎初,再以尚書協理詹事府。京師戒嚴,條畫守御,多稱旨,代何如寵掌部事。卒官。贈太子太保。蔡毅中,字宏甫,光山人。祖鳳翹,平陽同知。父光,臨洮同知。毅中五歲通《孝經》。父問:「讀書何為?」對曰:「欲為聖賢耳。」萬曆二十九年第進士,改庶吉士,授檢討。時礦稅虐民,毅中取《祖訓》、《會典》諸書禁戒礦稅者,集為二卷,注釋以上。大學士沈鯉於毅中為鄉先達,與首輔沈一貫不相能。而溫純參政河南,器毅中於諸生。至是為都御史,疏侵一貫。一貫疑出毅中手,為鯉地,銜之,遂用計典,鐫秩去。起麻城丞。旋以行人司副召擢尚寶丞。移疾歸。四十五年,以浮躁鐫秩。天啟初,大起廢籍,補長蘆鹽運判官。屢遷國子祭酒,擢禮部右侍郎,仍領祭酒事。楊漣劾魏忠賢得嚴旨,毅中率其屬抗疏言:
xué xiào zhě, tiān xià gōng yì suǒ cóng chū yě. chén zhèng yǔ zhū shēng jiǎng wèi jūn nán yī shū, hū jiē yáng lián hé zhōng xián shū, hé jiān shī shēng qiān yǒu yú rén, wú bù gǔ zhǎng chēng qìng. nǎi huáng shàng bù xià qí zòu yú jiǔ qīng, ér wèi yī qiè cháo zhèng jiē qīn cái, yǐ jiān dāng wèi zhōng, dài zhī shòu guò, hé jiān shī shēng wú bù mén xīn xī tàn bù yǐ yě. chén wéi sān dài yǐ hòu, hàn suí táng sòng zhū jūn, qí shòu quán dāng zhī hài yǔ chù quán dāng zhī fǎ, zài zài tōng jiàn. wǒ cháo liè shèng shòu quán dāng zhī hài yǔ chù quán dāng zhī fǎ, zài zài shí lù. chén jiē bù bì duō yán. dàn qǔ zhì jìn zhì qīn rú wǔ zōng zhī chù liú jǐn shén zōng zhī chù féng bǎo èr shì, yuàn huáng shàng zūn zhī. jǐn zài wǔ zōng zuǒ yòu, yán tīng jì cóng, yī wén zhū chén hé zòu, yè bàn zì qǐ, qín ér shā zhī. shén zōng lín yù fāng shí líng, bǎo zuǒ yòu fú chí, jǐn xīn jié lì. jì ér shǎo zuò wēi fú, tái shěng hé zòu, wèi wén jǔ cháo gōng shū, shén zǔ suì bù dòng shēng sè ér shù bǎo yú nán jīng. jīn zhōng xián wú bǎo zhī gōng, ér jí jǐn zhī è. èr shí sì zuì, wú yī bù dāng xī jiū. jǔ cháo qún chén yù yú cháo bà, guì yǐ hòu zhǐ, zhōng xián suì yào huáng shàng rù gōng, bù lǐ qún chén. jīn yòu yù yú shì xué zhī rì, qún chén jí tài xué zhū shēng miàn kòu chén qǐng yǐ, ér huáng shàng màn bù jīng yì. shù rì yǐ lái, dàn yǒu jí zhōng xián zhě, liú zhōng bù fā, rú cǐ méng bì, qí zhōng níng kě cè zāi! qǐ jiāng lián shū fā jiǔ qīng kē dào cóng gōng jiū wèn, jí bù jiā liú jǐn zhī zhū, ér yǐ chù féng bǎo zhī fǎ chéng zhī, zé ēn wēi bìng zhe, yǔ shén zǔ pì měi yǐ.
學校者,天下公議所從出也。臣正與諸生講「為君難」一書,忽接楊漣劾忠賢疏,合監師生千有餘人,無不鼓掌稱慶。乃皇上不下其奏於九卿,而謂一切朝政皆親裁,以奸璫為忠,代之受過,合監師生無不捫心悉嘆不已也。臣惟三代以後,漢、隋、唐、宋諸君,其受權璫之害與處權璫之法,載在《通鑑》。我朝列聖受權璫之害與處權璫之法,載在實錄。臣皆不必多言。但取至近至親如武宗之處劉瑾、神宗之處馮保二事,願皇上遵之。瑾在武宗左右,言聽計從,一聞諸臣劾奏,夜半自起,擒而殺之。神宗臨御方十齡,保左右扶持,盡心竭力。既而少作威福,台省劾奏,未聞舉朝公疏,神祖遂不動聲色而戍保於南京。今忠賢無保之功,而極瑾之惡。二十四罪,無一不當悉究。舉朝群臣欲於朝罷,跪以候旨,忠賢遂要皇上入宮,不禮群臣。今又欲於視學之日,群臣及太學諸生面叩陳請矣,而皇上漫不經意。數日以來,但有及忠賢者,留中不發,如此蒙蔽,其中寧可測哉!乞將漣疏發九卿科道從公究問,即不加劉瑾之誅,而以處馮保之法懲之,則恩威並著,與神祖媲美矣。
shū rù, zhōng xián jǐ shǒu dà gòu. yì zhōng nǎi zài shū qǐ guī, bù xǔ. yǐ, sǒu qí dǎng hé bà zhī.
疏入,忠賢戟手大訽。毅中乃再疏乞歸,不許。已,嗾其黨劾罷之。
yì zhōng yǒu zhì xìng. sì suì fù bìng, yù tiān qǐng dài. gōng chē shí, wén mǔ sàng, yī tòng ǒu xuè shù shēng, zhōng sàng duàn jiǔ ròu, bù rù nèi qǐn. fāng mǔ bìng, shèng xià sī bīng, yú shuǐ hū dòng. lú jū, yǒu zǐ zhī bái niǎo qiān yā jí mù zhī yì. zú, zèng lǐ bù shàng shū.
毅中有至性。四歲父病,籲天請代。公車時,聞母喪,一慟嘔血數升,終喪斷酒肉,不入內寢。方母病,盛夏思冰,盂水忽凍。廬居,有紫芝、白鳥、千鴉集墓之異。卒,贈禮部尚書。
gōng nài, zì xiào yǔ, méng yīn rén. zēng zǔ kuí jī, hú guǎng fù shǐ. fù jiā chén, hàn lín biān xiū. nài jǔ wàn èr shí shàng jiǔ nián jìn shì, gǎi shù jí shì, shòu biān xiū. lǚ qiān zuǒ yù dé, wèi dōng gōng jiǎng guān. jìn zuǒ shù zǐ, yǐn jí guī. guāng zōng lì, zhào bài jì jiǔ. xī zōng jìn nài zhān shì, nǎi shàng shū yuē: jìn wén nán běi chén liáo, lùn xiān dì shēng xiá yī shì, jī shè guài yì, yǔ duō yǐn cáng. kǒng yīn wěi xiàng zhī é chuán, liú wèi xiāng shān zhī bài shuō, chén qiè tòng yān. huáng zǔ zài xī, yuán wú lì ài zhī xīn. zhǐ yīn dà diǎn chí huí, yú shì jiǎo hái cè lì zhī hòu, yǒu sān wáng bìng fēng zhī shì, yōu wēi hóng yì zhī hòu, yǒu guó běn yōu guān zhī shì. dài páng liú zhī xié móu, zhāng chà zhī tǐng jī, ér nì luàn jí yǐ. chén cháng bèi yuán gōng liáo, mù dǔ kuáng móu kǒng chì, yǐ guī xiàng dōng gōng zhě wèi xiǎo rén, bù xiàng dōng gōng zhě wèi jūn zǐ, jǐn chú cháo shì zhī qīng liú, yīn jiǎn yuán liáng zhī yǔ yì, pī gēn yǐn màn, gàn jì luàn cháng. zhì jīn zhuī xiǎng, yóu wèi hán xīn. fū chén zǐ ài jūn, cún qí zhēn bù cún qí wěi. jīn shí lù zuǎn xiū zài jí, qǐng jiāng guāng zōng shì jī, bié wèi yī lù. fán yī yuè jiān míng lún shàn zhèng, gù dà shū tè shū qí yǒu wén jiàn yì cí jí gōng wéi wěi qū zhī miào yòng, yì jiē zhí bǐ zhǐ chén, lēi chéng xìn shǐ. chén suī bù xiào, qiè gǎn rèn zhī. shū rù, bù xǔ. tiān qǐ yuán nián, nài yǐ jì yuán fǔ jí bàn zài, yán guān huò qiǎn zhě zhì shí yú rén, shàng shū qiè jiàn, bìng guī fěng fǔ chén. wǔ zhǐ, qiào zé. xún qiān lǐ bù yòu shì láng, xié lǐ zhān shì fǔ, chōng shí lù fù zǒng cái. nài hǎo xué bó wén, lěi luò yǒu qì shí. jiàn wèi zhōng xián luàn zhèng, yǐn jí guī.
公鼐,字孝與,蒙陰人。曾祖奎躋,湖廣副使。父家臣,翰林編修。鼐舉萬二十上九年進士,改庶吉士,授編修。屢遷左諭德,為東宮講官。進左庶子,引疾歸。光宗立,召拜祭酒。熹宗進鼐詹事,乃上疏曰:「近聞南北臣僚,論先帝升遐一事,跡涉怪異,語多隱藏。恐因委巷之訛傳,流為湘山之稗說,臣竊痛焉。皇祖在昔,原無立愛之心。只因大典遲回,於是繳還冊立之後,有三王並封之事,《憂危竑議》之後,有國本攸關之事。迨龐、劉之邪謀,張差之梃擊,而逆亂極矣。臣嘗備員宮僚,目睹狂謀孔熾,以歸向東宮者為小人,不向東宮者為君子,盡除朝士之清流,陰翦元良之羽翼,批根引蔓,干紀亂常。至今追想,猶為寒心。夫臣子愛君,存其真不存其偽。今實錄纂修在即,請將光宗事跡,別為一錄。凡一月間明綸善政,固大書特書;其有聞見異詞及宮闈委曲之妙用,亦皆直筆指陳,勒成信史。臣雖不肖,竊敢任之。」疏入,不許。天啟元年,鼐以紀元甫及半載,言官獲譴者至十餘人,上疏切諫,並規諷輔臣。忤旨,譙責。尋遷禮部右侍郎,協理詹事府,充實錄副總裁。鼐好學博聞,磊落有器識。見魏忠賢亂政,引疾歸。
chū, tíng yì lǐ sān cái qǐ yòng bù jué, nài yáng yán yuē: jīn fēng jiāng yǐ zhòng zhě, duō yuǎn dào wèi zhì. sān cái yóu lüè sù yōu, jiā jìn niǎn gǔ, kě cháo fā xī zhì yě. shì láng zōu yuán biāo qù shǐ jǐn yán, yǐ yán lù xiāng chí ér zhǐ. hòu yù shǐ yè yǒu shēng zhuī lùn nài yǔ sān cái wèi yīn, xùn sī wàng jiàn, suì luò zhí xián zhù. wèi jǐ zú. chóng zhēn chū, fù guān cì xù, shì wén jiè.
初,廷議李三才起用不決,鼐颺言曰:「今封疆倚重者,多遠道未至。三才猷略素優,家近輦轂,可朝發夕至也。」侍郎鄒元標趣使盡言,以言路相持而止。後御史葉有聲追論鼐與三才為姻,徇私妄薦,遂落職閒住。未幾卒。崇禎初,復官賜恤,諡文介。
luó yù yì, zì xiāng zhōng, yì yáng rén. wàn lì sì shí yī nián jìn shì. gǎi shù jí shì, shòu jiǎn tǎo. qǐng jiǎ guī. tiān qǐ chū hái cháo, lì guān yù dé, zhí jīng yán. liù nián zhuó nán jīng guó zi jì jiǔ. zhū shēng yù wèi wèi zhōng xián jiàn cí, yù yì chéng qí chàng zhě, nǎi yǐ. zhōng xián dǎng jí dōng lín jí guàn, hú guǎng èr shí rén, yǐ yù yì wèi shǒu. zhuāng liè dì sì wèi, zhào bài lǐ bù yòu shì láng, xié lǐ zhān shì fǔ. xún chōng rì jiǎng guān, jiào xí shù jí shì.
羅喻義,字湘中,益陽人。萬曆四十一年進士。改庶吉士,授檢討。請假歸。天啟初還朝,歷官諭德,直經筵。六年擢南京國子祭酒。諸生欲為魏忠賢建祠,喻義懲其倡者,乃已。忠賢黨輯東林籍貫,湖廣二十人,以喻義為首。莊烈帝嗣位,召拜禮部右侍郎,協理詹事府。尋充日講官,教習庶吉士。
yù yì xìng yán lěng, bì hù dú shū, bù qīng jiē yī kè. hòu jiàn zhōng wài duō gù, jiāng lì bù xí bīng, ruì yì jiǎng wǔ shì, tuī yǎn zhèn tú xiàn zhī. dì wèi bāo nà. yǐ shí fāng yòng bīng, ér dū fǔ dà lì bù lì jūn fǔ, cái yòng wú suǒ zī, yīn yán: wǔ yǒu qī dé, fēng cái jū qí yī. zhèng xiǎng zhī wài, yí bié lì jūn fǔ, cháo tíng wù yù zhī. xiǎng shì shǎng gōng gòu dí, jiē qǔ gěi yú shì. yòu jí chén chē zhàn zhī lì. dì xià jūn fǔ yì yú suǒ sī, lìng yù yì zì zhì zhàn chē. yù yì fù shàng yán àn mǔ jiā pài zhī hài, ér yǐ zhàn chē yíng zào zhí zài yǒu sī, bù kěn fèng zhào. dì bù yuè, shū suì bù xíng.
喻義性嚴冷,閉戶讀書,不輕接一客。後見中外多故,將吏不習兵,銳意講武事,推演陣圖獻之。帝為褒納。以時方用兵,而督撫大吏不立軍府,財用無所資,因言:「武有七德,豐財居其一。正餉之外,宜別立軍府,朝廷勿預知。饗士、賞功、購敵,皆取給於是。」又極陳車戰之利。帝下軍府議於所司,令喻義自製戰車。喻義復上言按畝加派之害,而以戰車營造職在有司,不肯奉詔。帝不悅,疏遂不行。
míng nián jiǔ yuè, jìn jiǎng shàng shū, zhuàn bù zhāo shèng wǔ jiǎng yì. zhōng jí shí shì, yǒu zuǒ yòu zhī zhě bù dé qí rén yǔ, pō shāng zhí zhèng mò chén zǔ zōng dà yuè zhī guī, jīng yíng zhī zhì, jì yǒu suǒ xìng gé. chéng gǎo zhèng fǔ, wēn tǐ rén bù yì, shǐ zhèng zì guān yǔ yù yì, lìng gǎi. yù yì zào gé zhōng, gé fēi qiào tǐ rén. tǐ rén nù, shàng yán: gù shì, wéi jīng yán jìn guī, duō yú zhèng jiǎng, mù jiǎng zé zhèng duō guī shǎo. jīn yù yì yǐ rì jiǎng ér yòng jīng yán zhī zhì, jí lìng shān gǎi, fǎn zāo qí wǔ, wéi shèng míng cái chá. suì xià lì bù yì. yù yì zòu biàn yuē: jiǎng guān yú zhèng wén wài páng jí shí shì, yì jiù zhì yě. chén zhǎn zhuǎn fū chén, jì shǎo yǒu bì yì. tǐ rén shān qù, chén chéng kǒng yú zhōng bù huò shàng dá, zhì wǔ fǔ chén. jīn gǎo cǎo jù zài, wàng shèng míng shěng lǎn. lì bù xī tǐ rén zhǐ, yì gé zhí xián zhù, kě zhī. yù yì yǎ fù shí wàng, wèi tǐ rén suǒ qīng, shì lùn jiāo xī. bīn xíng qǐ ēn, qǐng chéng chuán, dì yì bào kě. jiā jū shí nián, zú.
明年九月,進講《尚書》,撰《布昭聖武講義》。中及時事,有「左右之者不得其人」語,頗傷執政;末陳祖宗大閱之規,京營之制,冀有所興革。呈稿政府,溫體仁不懌,使正字官語喻義,令改。喻義造閣中,隔扉誚體仁。體仁怒,上言:「故事,惟經筵進規,多於正講,目講則正多規少。今喻義以日講而用經筵之制,及令刪改,反遭其侮,惟聖明裁察。」遂下吏部議。喻義奏辨曰:「講官於正文外旁及時事,亦舊制也。臣展轉敷陳,冀少有裨益。體仁刪去,臣誠恐愚忠不獲上達,致忤輔臣。今稿草具在,望聖明省覽。」吏部希體仁指,議革職閒住,可之。喻義雅負時望,為體仁所傾,士論交惜。瀕行乞恩,請乘傳,帝亦報可。家居十年,卒。
yáo xī mèng, zì mèng zhǎng, wú xiàn rén. shēng shí yuè ér gū, mǔ wén shì lì zhì jū zhī. shāo zhǎng, yǔ jiù wén zhèn mèng tóng xué, bìng fù shí míng. jǔ wàn lì sì shí qī nián jìn shì, gǎi shù jí shì. zuò zhǔ hán kuàng guǎn shī liú yī jǐng qì zhī. liǎng rén bìng zhí zhèng, yù dà shì duō suǒ zī jué. tiān qǐ chū, zhèn mèng yì qǔ shàng dì, rù hàn lín, shēng jiù bìng chí qīng yì, wàng yì zhòng. xún qǐng jiǎ guī. sì nián dōng hái cháo, zhào nán xīng gāo pān lóng děng xī qù wèi, dǎng huò dà zuò, xī mèng yù yù bù dé zhì. qí míng nián, yǐ mǔ sàng guī. fǔ chū dōu, gěi shì zhōng yáng suǒ xiū hé qí wèi móu chāng qī sǐ dǎng, suì xuē jí. wèi zhōng xián bài, qí dǎng ní wén huàn jù zhū, shǐ shǐ chí hòu huì qiú jiě, xī mèng zhí ér míng zhī guān. chóng zhēn yuán nián, qǐ zuǒ zàn shàn. lì yòu shù zǐ, wèi rì jiǎng guān. sān nián qiū, yǔ yù dé yáo míng gōng zhǔ shùn tiān xiāng shì. yǒu wǔ shēng èr rén mào jí zhōng shì, gěi shì zhōng wáng yóu lùn zhī, suì huò qiǎn. xī mèng yǎ wèi dōng lín suǒ tuī. hán kuàng děng dìng nì àn, cān qí yì. qún xiǎo è xī mèng, móu xiān zhī. jí huá yǔn chéng hé wēn tǐ rén mǐn hóng xué, liǎng rén yí shū chū xī mèng shǒu, tǐ rén suì jiè mào jí shì xiū xì, nǐ zhǐ fù shì, chù liǎng shēng xià suǒ sī, lùn kǎo guān zuì, nǐ tíng fèng bàn nián. tǐ rén yì wèi qiàn, lìng zài nǐ. xī mèng shí yǐ qiān zhān shì, nǎi biǎn èr zhì wèi shǎo zhān shì, zhǎng nán jīng hàn lín yuàn. xún yí jí guī, jiā jū èr nián, zú.
姚希孟,字孟長,吳縣人。生十月而孤,母文氏勵志鞠之。稍長,與舅文震孟同學,並負時名。舉萬曆四十七年進士,改庶吉士。座主韓爌、館師劉一景器之。兩人並執政,遇大事多所咨決。天啟初,震孟亦取上第,入翰林,甥舅並持清議,望益重。尋請假歸。四年冬還朝,趙南星、高攀龍等悉去位,黨禍大作,希孟鬱郁不得志。其明年,以母喪歸。甫出都,給事中楊所修劾其為繆昌期死黨,遂削籍。魏忠賢敗,其黨倪文煥懼誅,使使持厚賄求解,希孟執而鳴之官。崇禎元年,起左贊善。歷右庶子,為日講官。三年秋,與諭德姚明恭主順天鄉試。有武生二人冒籍中式,給事中王猷論之,遂獲譴。希孟雅為東林所推。韓爌等定逆案,參其議。群小惡希孟,謀先之。及華允誠劾溫體仁、閔洪學,兩人疑疏出希孟手,體仁遂借冒籍事修隙,擬旨覆試,黜兩生下所司,論考官罪,擬停俸半年。體仁意未慊,令再擬。希孟時已遷詹事,乃貶二秩為少詹事,掌南京翰林院。尋移疾歸,家居二年,卒。
xǔ shì róu, zì zhòng jiā, cháng shú rén. tiān qǐ èr nián jìn shì. gǎi shù jí shì, shòu jiǎn tǎo. chóng zhēn shí, lì qiān zuǒ shù zǐ, zhǎng zuǒ chūn fāng shì. xiān shì, wèi zhōng xián jì jí sān cháo yào diǎn, yǐ guāng zōng shí lù suǒ zài yǔ yào diǎn zuǒ, nǎi yán yè xiàng gāo děng suǒ xiū fēi shí, yí chóng xiū, suì zì yì gǎi xuē dǐ wǔ yào diǎn zhě. chóng zhēn gǎi yuán, huǐ yào diǎn ér suǒ gǎi guāng zōng shí lù rú gù. liù nián, shǎo zhān shì wén zhèn mèng yán: huáng kǎo shí lù wèi wèi dǎng qū bǐ, dāng gǎi zhèng cóng yuán lù. shí wēn tǐ rén dāng guó, yǔ wáng yīng xióng děng yīn jǔ zhī, shì suì qǐn. shì róu fèn rán yuē: ruò shì, zé yào diǎn yóu fú fén yǐ. nǎi shàng shū yuē: huáng kǎo shí lù zǒng jì, yú shì xì dú lüè. huáng shàng shēn jiào zhī nián, shèng dàn zhī rì, bù shū yě. mìng míng zhī diǎn, qián dǐ zhī hào, bù shū yě. shèng mǔ chū hé shì zú, shòu hé fēng hào, bù shū yě. cǐ jiē yuán lù bèi zài, ér gǎi lù gù xuē zhī zhě yě. yuán lù zhī chéng, zài huáng shàng qián dǐ zhī rì, yóu xiáng shèn rú bǐ. xīn lù zhī jìn, zài huáng shàng yù jí zhī chū, hé yǐ lǜ lüè rú cǐ, shǐ shèng cháo fù zǐ mǔ hòu xiōng dì zhī dà lún, jiē àn ér bù míng, quē ér mò kǎo. qí yú xìn shǐ wèi hé? shū shàng, bù xǐng. tǐ rén lìng zhōng shū guān jiǎn mù zōng zǒng jì shì shì róu, shì róu jù jiē zhēng zhī yuē: huáng kǎo shí lù yǔ liè shèng tiáo lì bù tóng. liè shèng zài wèi jiǔ, dēng jí hòu shì, biān nián pái zuǎn, zé zǒng jì kě yǐ bù shū. huáng kǎo zài wèi jǐn yī yuè, sān hòu dàn yù shèng gōng jiē zài wèi dēng jí yǐ qián, bù shū zhī zǒng jì, jiāng yú hé shū yě? mù miào dà hūn zhī lǐ, huáng zǐ zhī shēng, zài jiā jìng zhōng, gù zǒng jì bù zài, zhì yú cè lì dà diǎn, biān nián wèi cháng bù jù zài yě. huáng kǎo yī yuè yì shì, xī miào zhī cè lì dāng shū, huáng shàng zhī cè fēng dú bù dāng shū hū? tǐ rén nù, jiāng hé zhī, wèi tóng liè jǔ zhǐ. shì róu fù shàng shū yuē: lèi cháo shí lù, wú bù shū shì xì zhī lì. chén suǒ yǐ jué tī gǎi lù, zhèng wèi yǔ lèi cháo chéng lì bù hé yě. xiào duān huáng hòu, huáng kǎo zhī dí mǔ yě, yuán lù jù shū bǎo hù zhī gōng, ér gǎi lù xuē zhī, hé yě? dāng rì guó běn jǐ wēi, kūn níng diào hù, zhēn xiào cí zhī jí zé, gù fù zhī shēn ēn, shǐ guān bù nán yǐ cùn guǎn mǒ sà zhī, cǐ yóu bù kě jiě yě. shū shàng, bào wén.
許士柔,字仲嘉,常熟人。天啟二年進士。改庶吉士,授檢討。崇禎時,歷遷左庶子,掌左春坊事。先是,魏忠賢既輯《三朝要典》,以《光宗實錄》所載與《要典》左,乃言葉向高等所修非實,宜重修,遂恣意改削牴牾《要典》者。崇禎改元,毀《要典》而所改《光宗實錄》如故。六年,少詹事文震孟言:「皇考實錄為魏黨曲筆,當改正從原錄。」時溫體仁當國,與王應熊等陰沮之,事遂寢。士柔憤然曰:「若是,則《要典》猶弗焚矣。」乃上疏曰:「皇考實錄總記,於世系獨略。皇上娠教之年,聖誕之日,不書也。命名之典,潛邸之號,不書也。聖母出何氏族,受何封號,不書也。此皆原錄備載,而改錄故削之者也。原錄之成,在皇上潛邸之日,猶詳慎如彼。新錄之進,在皇上御極之初,何以率略如此,使聖朝父子、母后、兄弟之大倫,皆暗而不明,缺而莫考。其於信史謂何?」疏上,不省。體仁令中書官檢穆宗總記示士柔,士柔具揭爭之曰:「皇考實錄與列聖條例不同。列聖在位久,登極後事,編年排纂,則總記可以不書。皇考在位僅一月,三後誕育聖躬皆在未登極以前,不書之總記,將於何書也?穆廟大婚之禮,皇子之生,在嘉靖中,故總記不載,至於冊立大典,編年未嘗不具載也。皇考一月易世,熹廟之冊立當書,皇上之冊封獨不當書乎?」體仁怒,將劾之,為同列沮止。士柔復上疏曰:「累朝實錄,無不書世系之例。臣所以抉擿改錄,正謂與累朝成例不合也。孝端皇后,皇考之嫡母也,原錄具書保護之功,而改錄削之,何也?當日國本幾危,坤寧調護,真孝慈之極則,顧復之深恩,史官不難以寸管抹摋之,此尤不可解也。」疏上,報聞。
tǐ rén zī bù yuè. huì tǐ rén sǒu liú kǒng zhāo hé jì jiǔ ní yuán lù, yīn yán shì róu zú zi zhòng xī sī zhuàn wǔ cháo zhù lüè, jiāng yǐ lián shì róu. shì róu jí yǐ zhù lüè jìn, nǎi dé jiě. xún chū wèi nán jīng guó zi jì jiǔ.
體仁滋不悅。會體仁嗾劉孔昭劾祭酒倪元璐,因言士柔族子重熙私撰《五朝注略》,將以連士柔。士柔亟以《注略》進,乃得解。尋出為南京國子祭酒。
tǐ rén qù, zhāng zhì fā dāng guó, yì móu zhú shì róu. xiān shì, gāo pān lóng zèng guān, shì róu cǎo zhào cí sòng nèi gé, wèi gěi pān lóng jiā. gù shì, zèng guān gào, shǔ gào chì zhōng shū zhí zhǎng. chóng zhēn chū, bāo xù zhū zhōng chén, hàn lín néng wén zhě huò wèi zhī, ér zhōng shū yǐ wèi qīn guān. chóng zhēn sān nián jìn gào wén pián lì yǔ. zhì shì pān lóng jiā qǐng gěi, qù shì róu cǎo zhì shí shù nián yǐ, zhǔ zhě réng yǐ shì róu qián zhuàn wén jìn. zhōng shū huáng yīng ēn gào zhì fā gào yǔ wéi jìn, zhì fā xǐ, hé shì róu, jiàng èr jí diào yòng. sī yè zhōu fèng xiáng kàng shū biàn yuē: cí lín gù shì, gé chén fēn shǔ zhuàn wén, huò shǒu jiā xiáng dìng, huò fā cuàn gǎi, wèi yǒu jìng zì jiū cān zhě yě. gào chì yòng bǎo, suì yǒu cháng qī, wèi yǒu shí nián hòu yòng bǎo jìn chéng, chuī qiú dāng zhì zhě yě. zèng gào zhuān shǔ zhōng shū, chóng zhēn sān nián suǒ shēn chì, wèi yǒu zhuī jiù yuán nián zhī shǐ guān, dǐ wèi yuè zǔ zhě yě. bù bào. shì róu xún bǔ shàng bǎo sī chéng, qiān shǎo qīng, zú. zi qí yì què biàn wū, nǎi fù yuán guān. zèng zhān shì jiān shì dú xué shì.
體仁去,張至發當國,益謀逐士柔。先是,高攀龍贈官,士柔草詔詞送內閣,未給攀龍家。故事,贈官誥,屬誥敕中書職掌。崇禎初,褒恤諸忠臣,翰林能文者或為之,而中書以為侵官。崇禎三年禁誥文駢儷語。至是攀龍家請給,去士柔草制時數年矣,主者仍以士柔前撰文進。中書黃應恩告至發誥語違禁,至發喜,劾士柔,降二級調用。司業周鳳翔抗疏辯曰:「詞林故事,閣臣分屬撰文,或手加詳定,或發竄改,未有徑自糾參者也。誥敕用寶,歲有常期,未有十年後用寶進呈,吹求當制者也。贈誥專屬中書,崇禎三年所申飭,未有追咎元年之史官,詆為越俎者也。」不報。士柔尋補尚寶司丞,遷少卿,卒。子琪詣闕辨誣,乃復原官。贈詹事兼侍讀學士。
gù xī chóu, zì jiǔ chóu, kūn shān rén. nián shí sān, yǐ zhū shēng shì nán jīng, wèi guó gōng yǐ nǚ nǚ zhī. dì wàn lì sì shí qī nián jìn shì, gǎi shù jí shì, shòu jiǎn tǎo. tiān qǐ sì nián, wèi zhōng xián shì dà chì, xī chóu xié gěi shì zhōng dǒng chéng yè diǎn shì fú jiàn, chéng cè dà yǒu jī cì. zhōng xián dǎng suì zhǐ wèi dōng lín, liǎng rén bìng jiàng diào. yǐ, gèng xuē jí.
顧錫疇,字九疇,崑山人。年十三,以諸生試南京,魏國公以女女之。第萬曆四十七年進士,改庶吉士,授檢討。天啟四年,魏忠賢勢大熾,錫疇偕給事中董承業典試福建,程策大有譏刺。忠賢黨遂指為東林,兩人並降調。已,更削籍。
chóng zhēn chū, zhào fù gù guān. lì qiān guó zi jì jiǔ. shū qǐng fù jī fēn fǎ, lǐ guān gé bù xíng. xī chóu fù shēn yán zhī, qiě qǐng zé jiān shēng wèi zhōu xiàn zhǎng. yǐ, qǐng zhèng cóng sì wèi cì, jìn shì wèi guó zi bó shì zhě dé yǔ kǎo xuǎn. dì bìng yǔn xíng. shěng qīn guī, qǐ zài jí zhōng yǎng. mǔ fú chú, qǐ shǎo zhān shì, jìn zhān shì, bài lǐ bù zuǒ shì láng, shǔ bù shì. dì cháng zhào duì, wèn lǐ cái yòng rén. xī chóu tuì, liè chén yòng rén wǔ shī, yuē quán xù wú fǎ, wén wǎng tài jùn, yì lùn tài duō, zī gé tài jū, gǔ wǔ wèi zhì. qǐng xiān lìng yòng rén zhī dì yī qīng qí yuán. jīng xīn jiàn bié, suí cái qì shǐ, yī shàn yě. shè xiǎo guò ér bù zhōng fèi qì, èr shàn yě. shěng yì lùn ér zhuān zé chéng, sān shàn yě. bá yì cái ér bù jū cháng gé, sì shàn yě. jí jiǎng lì ér kuān dū zé, wǔ shàn yě. mò jí chén hào cái zhī bì, réng guī běn yú yòng rén. dì shàn qí zòu.
崇禎初,召復故官。歷遷國子祭酒。疏請復積分法,禮官格不行。錫疇復申言之,且請擇監生為州縣長。已,請正從祀位次,進士為國子博士者得與考選。帝並允行。省親歸,乞在籍終養。母服除,起少詹事,進詹事,拜禮部左侍郎,署部事。帝嘗召對,問理財用人。錫疇退,列陳用人五失,曰銓敘無法,文網太峻,議論太多,資格太拘,鼓舞未至。請先令用人之地一清其源。「精心鑑別,隨才器使,一善也。赦小過而不終廢棄,二善也。省議論而專責成,三善也。拔異才而不拘常格,四善也。急獎勵而寬督責,五善也。」末極陳耗財之弊,仍歸本於用人。帝善其奏。
yáng sì chāng shū qǐng fǔ liú kòu, yǒu lè tiān zhě bǎo tiān xià jí shàn zhàn fú shàng xíng yǔ. xī chóu kàng yán cǐ zhū hóu jiāo lín shì, chēng yǐn bù lún, yǔ sì chāng dà wǔ. sì chāng bǐng zhèng, zhū cí chén duō gōng zhī, sì chāng pō yí xī chóu. huì fù mǎ dū wèi wáng bǐng yǒu zuì, xī chóu nǐ qīng diǎn, sì chāng gòu zhī, suì xuē qí jí. shí wǔ nián, tíng chén jiāo jiàn, zhào hái. yù shǐ cáo róng gěi shì zhōng huáng yún shī fù yán qí bù dāng yòng. dì bù tīng, qǐ wèi nán jīng lǐ bù zuǒ shì láng.
楊嗣昌疏請撫流寇,有「樂天者保天下」及「善戰服上刑」語。錫疇抗言此諸侯交鄰事,稱引不倫,與嗣昌大忤。嗣昌秉政,諸詞臣多攻之,嗣昌頗疑錫疇。會駙馬都尉王昺有罪,錫疇擬輕典,嗣昌構之,遂削其籍。十五年,廷臣交薦,召還。御史曹溶、給事中黃雲師復言其不當用。帝不聽,起為南京禮部左侍郎。
fú wáng lì, jìn běn bù shàng shū. shí zūn fú gōng wáng wèi gōng huáng dì, jiāng yì miào sì, xī chóu qǐng bié lì zhuān miào. é qǐng bǔ jiàn wén dì miào shì jǐng huáng dì miào hào jí jiàn wén cháo zhōng chén zèng shì, bìng cóng zhī. dōng píng bó liú zé qīng yán: sòng gāo zōng jí wèi nán jīng, jí yǐ jìng kāng èr nián wǔ yuè wèi jiàn yán yuán nián, cóng mín wàng yě. qǐ yǐ jīn suì wǔ yuè wèi hóng guāng yuán nián. xī chóu yán míng zhào yǐ bān, bù kě zhuī gǎi, nǎi yǐ. shí dìng dà xíng huáng dì miào hào wèi sī zōng, xīn chéng bó zhào zhī lóng yán sī fēi měi chēng, yuán zhèng shén hé, xī chóu yì yǐ wèi rán, shū qǐng gǎi dìng. dà xué shì gāo hóng tú yǐ qián yì zì jǐ chū, lì chí zhī, suì qǐn. wēn tǐ rén zhī zú yě, tè shì wén zhōng, ér wén zhèn mèng luó yù yì yáo xī mèng lǚ wéi qí jiē bù huò shì. xī chóu yán: tǐ rén dé jūn, xíng zhèng zuì zhuān qiě jiǔ, qí fù xiān dì, zuì dà qiě shēn, qǐ jiāng wén zhōng zhī shì, huò xuē huò gǎi, ér bǔ zhèn mèng zhū chén, shù tiān xià yǒu suǒ quàn chéng. bào kě. suì shì zhū rén, xuē tǐ rén shì. lì bù shàng shū zhāng shèn yán qù wèi, dài zhě xú shí qí wèi zhì, mìng xī chóu shè zhī. shí mǎ shì yīng dāng guó, xī chóu yǎ bù yǔ hé. gěi shì zhōng zhāng zhèng chén xióng rǔ lín hé zhī, suì qǐ jì nán hǎi qù. míng nián chūn, yù shǐ zhāng sūn zhèn lì sòng tǐ rén gōng, qǐng fù gù shì. suì lēi xī chóu zhì shì. nán dōu shī shǒu, xī chóu xiāng yì yì pò. shí fāng zāo fù sàng, jiān guān fù mǐn. táng wáng mìng yǐ gù guān, lì cí bù bài, yù jū wēn zhōu jiāng xīn sì. zǒng bīng hè jūn yáo tà rǔ zhū shēng, xī chóu jiāng lùn hé. jūn yáo yè shǐ rén shā zhī, tóu shī yú jiāng. wēn rén mì zhī sān rì, nǎi dé guān liàn.
福王立,進本部尚書。時尊福恭王為恭皇帝,將議廟祀,錫疇請別立專廟。俄請補建文帝廟諡、景皇帝廟號及建文朝忠臣贈諡,並從之。東平伯劉澤清言:「宋高宗即位南京,即以靖康二年五月為建炎元年,從民望也。乞以今歲五月為弘光元年。」錫疇言明詔已頒,不可追改,乃已。時定大行皇帝廟號為思宗,忻城伯趙之龍言「思」非美稱,援證甚核,錫疇亦以為然,疏請改定。大學士高弘圖以前議自己出,力持之,遂寢。溫體仁之卒也,特諡文忠,而文震孟、羅喻義、姚希孟、呂維祺皆不獲諡。錫疇言:「體仁得君,行政最專且久,其負先帝,罪大且深,乞將文忠之諡,或削或改,而補震孟諸臣,庶天下有所勸懲。」報可。遂諡諸人,削體仁諡。吏部尚書張慎言去位,代者徐石麒未至,命錫疇攝之。時馬士英當國,錫疇雅不與合。給事中章正宸、熊汝霖劾之,遂乞祭南海去。明年春,御史張孫振力頌體仁功,請復故諡。遂勒錫疇致仕。南都失守,錫疇鄉邑亦破。時方遭父喪,間關赴閩。唐王命以故官,力辭不拜,寓居溫州江心寺。總兵賀君堯撻辱諸生,錫疇將論劾。君堯夜使人殺之,投屍於江。溫人覓之三日,乃得棺殮。
zàn yuē: wú shān děng yōng róng guǎn gé, yáng lì tái shěng, gù suǒ wèi cí yuàn zhī hóng rú, miào táng zhī kuī wàng yě. yào qí shǒu zhèng zì lì, bù jī bù zhēng, chún jìng dūn yǎ, chéng píng shì dài fū zhī fēng liú, gài kě xiǎng jiàn yǐ.
贊曰:吳山等雍容館閣,揚歷台省,固所謂詞苑之鴻儒,廟堂之巋望也。要其守正自立,不激不爭,淳靜敦雅,承平士大夫之風流,概可想見矣。