strong chōng huá chǎn zǐ sì tǒng chéng jī mǔ hòu lín cháo qióng shē jí yù strong
充華產子嗣統承基 母后臨朝窮奢極欲
què shuō shěn yuē yè wò chuáng zhōng, jīng shén huǎng hū, shì jué shé bèi gē qù, tòng bù kě nài, nǎi pàn mìng hū jiù. dài jiā rén bǎ tā huàn xǐng, shàng jué shé yǒu yú tòng. xì yì qǐ lái, nǎi shì nán kē yī mèng. mèng zhōng jiàn qí hé dì rù shì, shǒu zhí yī jiàn, bǎ zì jǐ shé gēn jié qù. yú shì yuè xiǎng yuè huāng, zhǔ jiā rén zhào rù yī wū, lìng tā xiáng mèng. wū bù dài shuō míng, biàn dào shì qí hé dì zuò suì, nǎi jí wǎn wū dǎo ráng, rì xī chàn jiào. bìng zì zhuàn chì zhāng, fén sù tiān tíng, nèi chēng chán dài qíng shì, tǒng shì liáng zhǔ yǎn yī rén suǒ wèi, yǔ jǐ wú shè. rén qiě bù kě qī, tiān kě qī hū? còu qiǎo liáng zhǔ qiǎn yù yī xú zàng, wǎng shì yuē jí, dé jiàn chì zhāng, wèn míng yuán yóu, cái zhī mèng zhuàng. dāng xià hái gōng fù mìng, jù shí jù chén. liáng zhǔ bù jīn nù qǐ, lì qiǎn zhōng shǐ zé yuē, lüè yán chán ràng cǎo zhào, jiē yuē suǒ wèi, zěn de wěi zhū zhèn gōng! yuē yù jiā huáng jí, jì wèi zhǔ qiǎn, yòu jù míng zhū, liǎng yōu xiāng pò, biàn jí bì mìng, shòu yǐ qī shí sān suì le. bù sǐ hé wèi?
卻說沈約夜臥床中,精神恍惚,似覺舌被割去,痛不可耐,乃拚命呼救。待家人把他喚醒,尚覺舌有餘痛。細憶起來,乃是南柯一夢。夢中見齊和帝入室,手執一劍,把自己舌根截去。於是越想越慌,囑家人召入一巫,令他詳夢。巫不待說明,便道是齊和帝作祟,乃即挽巫禱禳,日夕懺醮。並自撰赤章,焚訴天廷,內稱禪代情事,統是梁主衍一人所為,與己無涉。人且不可欺,天可欺乎?湊巧梁主遣御醫徐奘,往視約疾,得見赤章,問明原由,才知夢狀。當下還宮復命,據實具陳。梁主不禁怒起,立遣中使責約,略言禪讓草詔,皆約所為,怎得諉諸朕躬!約愈加惶急,既畏主譴,又懼冥誅,兩憂相迫,便即斃命,壽已七十三歲了。不死何為?
liáng zhǔ hái suàn yǒu qíng, réng zèng běn guān, fù qián wǔ wàn, bù bǎi pǐ. cháo yì qǐng cì shì wèi wén, liáng zhǔ zhú gǎi yī yǐn zì. pō hé shěn yuē xíng yì. yuē yǐ wén míng zhù shì, suǒ zhuàn jìn shū bǎi yī shí juǎn, sòng shū bǎi juǎn, qí jì èr shí juǎn, sòng wén zhāng zhì sān shí juǎn, wén jí bǎi juǎn. yòu zhì sì shēng pǔ, zì wèi qióng shén rù miào. liáng zhǔ yǎn bù yǐ wèi qí, qiě wèn cān zhèng zhōu shě dào: hé wèi sì shēng? shě jǔ tiān zǐ shèng zhé sì zì, biǎo míng píng shǎng qù rù de sì shēng. liáng zhǔ dàn dàn de dá dào: zhè yě yǒu shèn me qí guài ne? suì jiāng yùn pǔ gē qǐ, bù fù zūn yòng. hòu lái què liú chuán rén shì, tuī wèi jù zhì.
梁主還算有情,仍贈本官,賻錢五萬,布百匹。朝議請賜諡為文,梁主燭改一隱字。頗合沈約行誼。約以文名著世,所撰晉書百一十卷,宋書百卷,齊紀二十卷,宋文章志三十卷,文集百卷。又制四聲譜,自謂窮神入妙。梁主衍不以為奇,且問參政周捨道:「何謂四聲?」捨舉「天子聖哲」四字,表明平上去入的四聲。梁主淡淡的答道:「這也有甚麼奇怪呢?」遂將韻譜擱起,不復遵用。後來卻流傳人世,推為巨製。
dāng shí yǔ yuē qí míng, shàng yǒu jiāng yān rèn běi děng rén. yān zì wén tōng, shì qí wèi mì shū jiān, liáng zhǔ qǐ bīng, què wēi fú wǎng tóu. sì qiān jīn zǐ guāng lù dài fū, fēng lǐ líng hóu. tiān jiān sì nián shì shì, yǔ shì yuē xiàn. yān shào nián hǎo xué, cháng mèng shén rén shòu yǐ wǔ sè bǐ, suì shàn wén cái. wǎn nián yòu mèng shén rén jiāng bǐ suǒ hái, cóng cǐ suì wú miào jù, shí rén tàn wèi jiāng láng cái jǐn. píng shēng zhù zuò bǎi yú piān, jí qí shǐ shí zhì, bìng chuán hòu shì.
當時與約齊名,尚有江淹、任北等人。淹字文通,仕齊為秘書監,梁主起兵,卻微服往投。嗣遷金紫光祿大夫,封醴陵侯。天監四年逝世,予諡曰憲。淹少年好學,嘗夢神人授以五色筆,遂擅文才。晚年又夢神人將筆索還,從此遂無妙句,時人嘆為江郎才盡。平生著作百餘篇,及齊史十志,並傳後世。
zì yàn shēng, yǎ shàn shǔ wén, yóu zhǎng zài bǐ, qǐ cǎo jí chéng, bù jiā diǎn cuàn. mǔ péi shì cháng zhòu qǐn, mèng jiàn yī cǎi qí gài, sì jiǎo xuán líng, cóng tiān zhuì xià, yī líng luò rù huái zhōng, jīng dòng yǒu shēn, suì dé shēng běi. zài qí mò, yì guān sī tú yòu zhǎng shǐ. liáng zhǔ rù dōu, zhào wèi biāo qí jì shì cān jūn, xún bài huáng mén shì láng, qiān lì bù láng zhōng. tiān jiān liù nián, chū wèi níng shuò jiāng jūn, lǐng xīn ān tài shǒu, wèi zhèng qīng yuē, zhé yè zhàng tú xíng, wèi mín jué sòng shì shì. qī nián bìng mò guān shě, bǎi xìng huái dé bù wàng, jiù chéng nán shè yī cí táng, suì shí jì diàn. liáng zhǔ yì wén fù jǔ āi, zhuī zèng tài cháng qīng, yǔ shì yuē jìng. liú yǒu zá chuán èr bǎi sì shí qī juǎn, dì jì èr bǎi wǔ shí èr juǎn, wén zhāng sān shí sān juǎn, yì chuán sòng shì lín, lì jiǔ bù mó.
字彥升,雅善屬文,尤長載筆,起草即成,不加點竄。母裴氏嘗晝寢,夢見一彩旗蓋,四角懸鈴,從天墜下,一鈴落入懷中,驚動有娠,遂得生北。在齊末,亦官司徒右長史。梁主入都,召為驃騎記室參軍,尋拜黃門侍郎,遷吏部郎中。天監六年,出為寧朔將軍,領新安太守,為政清約,輒曳杖徒行,為民決訟視事。期年病歿官舍,百姓懷德不忘,就城南設一祠堂,歲時祭奠。梁主亦聞訃舉哀,追贈太常卿,予諡曰敬。留有雜傳二百四十七卷,地記二百五十二卷,文章三十三卷,亦傳誦士林,歷久不磨。
cǐ wài shàng yǒu qián shì zhōng xiè fěi, yì sù yǒu wén míng, qí jì guī yǐn tián lǐ, lǚ zhēng bù qǐ. liáng chū yòu zhēng fěi wèi shì zhōng, fěi réng bù zhì. sì hū zì chéng qīng zhōu, yì què chén cí, yǒu zhào mìng wèi shì zhōng sī tú shàng shū lìng, fěi biǎo chēng zú jí, bù kān bài yè, dàn dài jiǎo jīn, zuò jiān yú, yì yún lóng mén xiè zhào. liáng zhǔ zhào jiàn huá lín yuán, yòu chéng xiǎo chē jiù xí, yì rì liáng zhǔ yòu qīn zhì fěi zhái, yàn yǔ jǐn huān, fěi gù chén běn zhì, wèi yāo yú yǔn, yīn qǐng hái lǐ yíng mǔ, wèi liáng zhǔ suǒ yǔn zhǔn, fù shī sòng bié. xún fèng mǔ zhì jīng shī, suī fèng zhào shòu zhí, bù zhì guān shì, wèi jǐ jí dīng mǔ yōu, réng lìng shè zhí. fú què hòu gǎi shòu zhōng shū jiān sī tú, xuán jí bìng sǐ. zhuī zèng shì zhōng sī tú, shì yuē jìng xiào. zhe yǒu wén zhāng shū jí, yì guǎng liú chuán, bù guò wǎn jié bù zhōng, jī jìn jiǎo zhà, miǎn bù dé yí jī gōng lùn ne. lèi jǔ wén shì, yì yù zhòng cái zhī yì. zhè qiě bù bì xì biǎo.
此外尚有前侍中謝朏,亦素有文名,齊季歸隱田裡,屢征不起。梁初又征朏為侍中,朏仍不至。嗣忽自乘輕舟,詣闕陳詞,有詔命為侍中司徒尚書令,朏表稱足疾,不堪拜謁,但戴角巾,坐肩輿,詣雲龍門謝詔。梁主召見華林園,又乘小車就席,翌日梁主又親至朏宅,宴語盡歡,朏固陳本志,未邀俞允,因請還里迎母,為梁主所允准,賦詩送別。尋奉母至京師,雖奉詔受職,不治官事,未幾即丁母憂,仍令攝職。服闋後改授中書監司徒,旋即病死。追贈侍中司徒,諡曰靖孝。著有文章書籍,亦廣流傳,不過晚節不終,跡近矯詐,免不得貽譏公論呢。類舉文士,亦寓重才之意。這且不必細表。
qiě shuō wèi zhǔ kè chǒng xìn gāo guì pín, lì wèi jì hòu. hòu mào měi xìng dù, suǒ yǒu hòu gōng pín yù, bù lìng dāng xī. shēng xià yī zi yī nǚ, zi piān zǎo shāng. wèi zhǔ nián yǐ jiāng zhuàng, shàng wèi yǒu sì, bù miǎn xīn jiāo. kě qiǎo gōng zhōng yǒu yī hú chōng huá, wèi sī tú hú guó zhēn nǚ, róng sè shū lì, xiù wài huì zhōng. xiāng chuán hú nǚ shēng rì, hóng guāng sì rào, shù shì zhào hú, cháng yóu guó zhēn zhào wèn, wèi cǐ nǚ hòu bì dà guì, dāng wèi tiān dì mǔ. shí shì yī gè huò shuǐ. wèi zhǔ kè lüè yǒu suǒ wén, tè zhào rù yè tíng, cè fēng chōng huá. gāo hòu jiàn tā xiān lì dòng rén, dāng rán jiā jì, piān hú chōng huá qiǎo yán lìng sè, pín xiào jiē yán, néng shǐ zhè wèi mào měi xìng dù de gāo huáng hòu, yě jué dé chǔ chǔ kě lián, lìng yǎn xiāng dài. wèi zhǔ kè chéng jiān zhào rù, yǔ hú chōng huá yǎn le yī chū luán fèng yuán, tiān zǐ duō qíng, měi rén yǒu xìng, jìng àn jié zhū tāi, huái chéng liù jiǎ.
且說魏主恪寵信高貴嬪,立為繼後。後貌美性妒,所有後宮嬪御,不令當夕。生下一子一女,子偏早殤。魏主年已將壯,尚未有嗣,不免心焦。可巧宮中有一胡充華,為司徒胡國珍女,容色殊麗,秀外慧中。相傳胡女生日,紅光四繞,術士趙胡,嘗由國珍召問,謂此女後必大貴,當為天地母。實是一個禍水。魏主恪略有所聞,特召入掖庭,冊封充華。高后見她纖麗動人,當然加忌,偏胡充華巧言令色,顰笑皆妍,能使這位貌美性妒的高皇后,也覺得楚楚可憐,另眼相待。魏主恪乘間召入,與胡充華演了一出鸞鳳緣,天子多情,美人有幸,竟暗結珠胎,懷成六甲。
xiān shì liù gōng pín yù, xiāng yǔ qí dǎo, dàn yuàn shēng zhū wáng gōng zhǔ, bù yuàn shēng tài zǐ, dú hú chōng huá kǎi rán dào: guó jiā jiù zhì, zi wèi chǔ jūn, mǔ yīng cì sǐ, zhè yuán shì tè bié de kē tiáo dàn qiè què bù pà yī sǐ, níng kě lìng huáng jiā yù yī zhǒng sì, bù yuàn wèi tān shēng jì, yí wù zōng tiāo! yǔ shì yǒu lǐ, zhì yǐ bù fán.
先是六宮嬪御,相與祈禱,但願生諸王公主,不願生太子,獨胡充華慨然道:「國家舊制,子為儲君,母應賜死,這原是特別的苛條;但妾卻不怕一死,寧可令皇家育一冢嗣,不願為貪生計,貽誤宗祧!」語似有理,志已不凡。
jí huái rèn hòu, tóng liè huò quàn tā fú yào duò tāi, hú chōng huá bù cóng, yè jiān fén xiāng, yǎng tiān sī shì dào: dàn dé chǎn xià nán ér, pái háng jū zhǎng, jiù shǐ zi shēng shēn sǐ, yì suǒ bù cí! yǐ ér fēn miǎn, jìng shēng yī nán, wèi zhǔ qǔ míng wèi xǔ, qiě kǒng huáng hòu dù jì, zhì shēng bù cè, tè lìng zé rǔ bǎo, qǔ yù bié gōng, bù dàn huáng hòu bù dé guò wèn, jiù shì hú chōng huá yě bù shǐ fǔ shì.
及懷姙後,同列或勸她服藥墮胎,胡充華不從,夜間焚香,仰天私誓道:「但得產下男兒,排行居長,就使子生身死,亦所不辭!」已而分娩,竟生一男,魏主取名為詡,且恐皇后妒忌,致生不測,特另擇乳保,取育別宮,不但皇后不得過問,就是胡充華也不使撫視。
guò le sān nián, xǔ yǐ sān líng, wèi zhǔ yù lì xǔ wèi tài zǐ, xià zhào gǎi yuán, hào yǒng píng wǔ nián wèi yán chāng yuán nián, jiā shàng shū lìng gāo zhào wèi sī tú, qīng hé wáng yì wèi sī kōng, guǎng píng wáng huái wèi biāo qí dà jiāng jūn, kāi fǔ yí tóng sān sī. dào le mèng dōng, biàn lì huáng zǐ xǔ wèi tài zǐ, cǐ cì cè lì huáng chǔ, jìng biàn yì jiù zhì, bù lìng hú chōng huá zì jǐn. gāo hòu yǔ gāo zhào, hěn shì bù fú, quàn wèi zhǔ réng zūn gù shì, wèi zhǔ shǐ zhōng bù cóng, fǎn jìn hú chōng huá wèi guì pín, gāo hòu yuè jiā fèn huì, yù àn xià dú shǒu, zhì hú sǐ dì. hú xiàng zhōng gěi shì liú téng qiú jiù, téng zhuǎn gào zuǒ shù zǐ hóu gāng, gāng yòu zhuǎn gào shì zhōng lǐng jūn jiāng jūn yú zhōng. zhōng xì lǐng jūn yú liè zi, sì fù xí jué, yīn yú hòu bào wáng shì, hàn jí gāo hòu, dāng xià jiè gōng bào sī, jí xiàng tài zǐ shǎo fù cuī guāng chù wèn jì. guāng yǔ zhōng fù ěr shù yǔ, zhōng dà xǐ zhào xíng, jǐn yuè liǎng rì, jí yóu wèi zhǔ xià yī nèi chì, mìng jiāng hú guì pín qiān jū bié gōng, chì lìng qīn jūn yán jiā shǒu wèi, bù dé wàng tōng yī rén. wèi zhè yī cè, jìng shǐ gāo shì wú cóng shī dú, hú guì pín dé ān jū wú kǒng, bǎo yǎng tiān nián. sǐ qī wèi zhì, gù dé jiù xīng.
過了三年,詡已三齡,魏主欲立詡為太子,下詔改元,號永平五年為延昌元年,加尚書令高肇為司徒,清河王懌為司空,廣平王懷為驃騎大將軍,開府儀同三司。到了孟冬,便立皇子詡為太子,此次冊立皇儲,竟變易舊制,不令胡充華自盡。高后與高肇,很是不服,勸魏主仍遵故事,魏主始終不從,反進胡充華為貴嬪,高后越加憤恚,欲暗下毒手,置胡死地。胡向中給事劉騰求救,騰轉告左庶子侯剛,剛又轉告侍中領軍將軍於忠。忠系領軍於烈子,嗣父襲爵,因於後暴亡事,憾及高后,當下借公報私,即向太子少傅崔光處問計。光與忠附耳數語,忠大喜照行,僅閱兩日,即由魏主下一內敕,命將胡貴嬪遷居別宮,飭令親軍嚴加守衛,不得妄通一人。為這一策,竟使高氏無從施毒,胡貴嬪得安居無恐,保養天年。死期未至,故得救星。
qīng hé wáng yì chéng péng chéng fù zhé, cháng yǒu jiè xīn. yī xī yǔ gāo zhào děng shì yàn jìn zhōng, jiǔ hān yǔ zhào dào: tiān zǐ xiōng dì, shàng yǒu jǐ rén, gōng hé gù jiǎn miè dài jǐn? cóng qián wáng mǎng tóu tū, jiè wèi yáng shì lì, suì cuàn hàn shì, jīn jūn shēn qū, kǒng zhōng chéng luàn jiē, bù kě bù shèn! zhào bù jīn jīng è, sǎo xìng qū chū. huì tiān yù dà hàn, zhào shàn lù qiú tú, yòu sǐ pō duō. yì fù rù bái wèi zhǔ dào: chén wén míng qì bù kě yǐ jiǎ rén, xī lǐ shì lǚ tài shān, kǒng zǐ yǐn wèi shēn jiè, zhè wú fēi wèi tiān zūn dì bēi, jūn chén yǒu bié, shì guì fáng wēi, bù yīng jiā dú ne! jīn yù jiǎn shàn lù qiú, yīng guī bì xià suǒ wèi, sī tú jiū shì rén chén, nài hé shàn gǎn jiàn yuè, xià líng shàng tì, huò qiě bù yuǎn le! wèi zhǔ kè xiàng tā wēi xiào, bù fā yī yán. yǐ shì huì yì.
清河王懌懲彭城覆轍,常有戒心。一夕與高肇等侍宴禁中,酒酣語肇道:「天子兄弟,尚有幾人,公何故翦滅殆盡?從前王莽頭禿,借渭陽勢力,遂篡漢室,今君身曲,恐終成亂階,不可不慎!」肇不禁驚愕,掃興趨出。會天遇大旱,肇擅錄囚徒,宥死頗多。懌復入白魏主道:「臣聞名器不可以假人,昔李氏旅泰山,孔子引為深戒,這無非為天尊地卑,君臣有別,事貴防微,不應加瀆呢!今欲減膳錄囚,應歸陛下所為,司徒究是人臣,奈何擅敢僭越,下陵上替,禍且不遠了!」魏主恪向他微笑,不發一言。已是會意。
yuè nián, wèi héng sì èr zhōu, dì zhèn shān míng, rén mín yā sǐ shén zhòng. wèi zhǔ yōu xīn tiān biàn, yì fáng gāo shì. yòu yuè nián dōng jì, liáng fú rén lǐ miáo, jí xiào wèi chún yú dàn bēn wèi, shàng shū wèi què, qǐng jí qǔ shǔ. wèi zhǔ nǎi jí mìng gāo zhào wèi dà jiāng jūn, lǜ bù qí shí wàn, gōng yì zhōu. shì zhōng yóu zhào jìn jiàn dào: jīn guó jiā lián nián shuǐ hàn, bù yí láo yì. shǔ dì xiǎn ài, zhèn shù wú xì, zěn kě qīng xìn fú yán, jù dòng dà zhòng!
越年,魏恆、肆二州,地震山鳴,人民壓死甚眾。魏主憂心天變,益防高氏。又越年冬季,梁涪人李苗,及校尉淳于誕奔魏,上書魏闕,請即取蜀。魏主乃即命高肇為大將軍,率步騎十萬,攻益州。侍中游肇進諫道:「今國家連年水旱,不宜勞役。蜀地險隘,鎮戍無隙,怎可輕信浮言,遽動大眾!
shì bù shèn shǐ, kǒng hòu huǐ zhuǎn wú jí le. wèi zhǔ yòu mò rán bù yīng.
事不慎始,恐後悔轉無及了。」魏主又默然不應。
shū hū jiān yǐ shì suì lán, dù guò cán dōng, biàn shì wèi yán chāng sì nián zhēng yuè. gāo zhào xī qù, shàng wú jié yīn, nà wèi zhǔ kè què shēng chéng zhòng jí, yī yào wú líng, cái jīng sān rì, biàn yǐ guī tiān. shì zhōng lǐng jūn jiāng jūn yú zhōng, shì zhōng zhōng shū jiān cuī guāng, zhān shì wáng xiǎn, shù zǐ hóu gāng, jí zhì dōng gōng yíng tài zǐ xǔ, qū rù nèi diàn, yín yè sì wèi. wáng xiǎn xì gāo shì xīn fù, wèi yì rì dēng jī, yě bù wèi chí. cuī guāng dào: tiān wèi bù kě zàn kuàng, hé kě dài zhì míng rì? xiǎn yòu dào: tài zǐ jí wèi, yì xū zòu dá zhōng gōng. guāng yòu dào: huáng dì jià bēng, tài zǐ jì lì, zhè nǎi shì guó jiā cháng diǎn, hé xū zhōng gōng mìng lìng! jìn qǐng tài zǐ rù lì dōng xù, yóu yú zhōng fú zhù tài zǐ, xī xiàng jǔ āi. kū zhì shí yú shēng, biàn lìng zhǐ kū. guāng shè tài wèi, fèng cè jìn xǐ shòu, tài zǐ guì shòu cè xǐ, bèi fú gǔn miǎn, yù tài jí diàn, jí huáng dì wèi. guāng děng yǔ yè zhí qún chén, fú diàn cháo hè, qǐ shǒu hū wàn suì. yì rì dà shè tiān xià, zhēng hái xī tǎo dōng fáng zhū jūn, zūn shì xiān dì kè wèi xuān wǔ huáng dì, miào hào shì zōng. huáng hòu gāo shì wèi huáng tài hòu, hú guì pín wèi huáng tài fēi.
倏忽間已是歲闌,度過殘冬,便是魏延昌四年正月。高肇西去,尚無捷音,那魏主恪卻生成重疾,醫藥無靈,才經三日,便已歸天。侍中領軍將軍於忠,侍中中書監崔光,詹事王顯,庶子侯剛,即至東宮迎太子詡,趨入內殿,夤夜嗣位。王顯系高氏心腹,謂翌日登基,也不為遲。崔光道:「天位不可暫曠,何可待至明日?」顯又道:「太子即位,亦須奏達中宮。」光又道:「皇帝駕崩,太子繼立,這乃是國家常典,何須中宮命令!」進請太子入立東序,由於忠扶住太子,西向舉哀。哭至十餘聲,便令止哭。光攝太尉,奉冊進璽綬,太子跪受冊璽,被服袞冕,御太極殿,即皇帝位。光等與夜直群臣,伏殿朝賀,稽首呼萬歲。翌日大赦天下,征還西討東防諸軍,尊諡先帝恪為宣武皇帝,廟號世宗。皇后高氏為皇太后,胡貴嬪為皇太妃。
yú zhōng yǔ mén xià shěng shì zhōng děng guān, huì yì guó shì, dà lüè yǐ sì zhǔ chōng yòu, wèi néng qīn zhèng, yí shǐ gāo yáng wáng yōng cái jué shù shì. yòu yīn rèn chéng wáng chéng, wèi zhào suǒ jì, jiǔ jū xián sàn, cǐ shí zhào xī chū wèi guī, zhèng hǎo qǐ yòng lǎo chéng, shǐ zǒng guó shì. dāng xià zòu bái tài hòu, qǐng jí jiào shòu. wáng xiǎn yì yù nòng quán, bù yuàn èr wáng bǐng zhèng, dú jiǎo tài hòu mìng, lìng gāo zhào lù shàng shū shì, zì yǔ zhào xiōng zi měng, tóng wèi shì zhōng. yú zhōng děng xiān fā zhì rén, jí chéng xiǎn rù diàn, hè lìng ná xià, zé tā shì liáo wú xiào, chuán zhǐ xuē zhí. xiǎn lín zhí hū yuān, bèi zhí gé jiāng jūn yòng dāo huán jī shāng yè xià, qiān sòng yòu wèi fǔ, yī xiǔ jí sǐ. suì xià zhào lìng tài bǎo gāo yáng wáng yōng rù jū xī bǎi táng, rèn chéng wáng chéng lù shàng shū shì. bǎi guān zǒng yǐ tīng mìng èr wáng, zhōng wài què yě yuè fú.
於忠與門下省侍中等官,會議國事,大略以嗣主沖幼,未能親政,宜使高陽王雍裁決庶事。又因任城王澄,為肇所忌,久居閒散,此時肇西出未歸,正好起用老成,使總國事。當下奏白太后,請即教授。王顯意欲弄權,不願二王秉政,獨矯太后命,令高肇錄尚書事,自與肇兄子猛,同為侍中。於忠等先發制人,即乘顯入殿,喝令拿下,責他侍療無效,傳旨削職。顯臨執呼冤,被直閤將軍用刀環擊傷腋下,牽送右衛府,一宿即死。遂下詔令太保高陽王雍入居西柏堂,任城王澄錄尚書事。百官總已聽命二王,中外卻也悅服。
gāo zhào xī zhì hán gǔ guān, suǒ chéng róng chē, hū rán zhé zhóu, yǐ shì yǐn huái yí lǜ. zhì cǐ jiē dào sì zhǔ āi shū, qiě zhào lìng rù cháo, yì kǒng nèi tíng yǒu biàn, yú jǐ bù lì, jí dé zhāo xī kū qì, shén gǎo xíng kū. zéi dǎn xīn xū. cōng cōng dōng guī, tú cì yóu jiā rén xiāng yíng, yì bù yǔ jiàn, jí xīng yè pǎo zhì què xià, gé wài xiǎo xīn, yǐ shì wú jí. mǎn shēn chuān zhe shuāi fú, rù lín tài jí diàn, tòng kū jǐn āi. gāo yáng wáng yōng, yǔ lǐng jūn yú zhōng mì yì, nǐ jí zhū sǐ gāo zhào, duàn jué hòu huàn. dāng xià lìng wèi shì xíng bào děng, qián fú zhōng shū shěng zhōng, qí zhào kū bì, yóu yú zhōng yǐn tā rù shěng, tuō míng yì shì. fǔ jīng rù mén, zhōng hū dà hū dào: wèi shì hé zài? xíng bào děng yīng shēng tū chū, bǎ zhào zhí zhù. zhào yù kāi kǒu míng yuān, piān bèi bào yòng shǒu chā hóu, bù lìng chū shēng. liǎng shǒu yòu wèi wèi shì suǒ fù, bù dé dòng dàn. cái guò piàn shí, hóu yē qì sāi, zài yóu bào yòng lì yī è, dàn jiàn tā mù chū shé shēn, lì jí bì mìng. wēi yàn dào hé chù qù le? dāng yǒu yī dào chì shū, shù zhào guò è, shuō tā wèi zuì zì jǐn. cǐ wài qīn dǎng xī wú suǒ wèn, dàn chǐ zhào guān jué, zàng yòng shì lǐ. dào le huáng hūn, cóng cè mén chū shī, sòng guī zhào jiā.
高肇西至函谷關,所乘戎車,忽然折軸,已是隱懷疑慮。至此接到嗣主哀書,且召令入朝,益恐內廷有變,於己不利,急得朝夕哭泣,神槁形枯。賊膽心虛。匆匆東歸,途次由家人相迎,亦不與見,即星夜跑至闕下,格外小心,已是無及。滿身穿着衰服,入臨太極殿,慟哭盡哀。高陽王雍,與領軍於忠密議,擬即誅死高肇,斷絕後患。當下令衛士邢豹等,潛伏中書省中,俟肇哭畢,由於忠引他入省,託名議事。甫經入門,忠忽大呼道:「衛士何在?」邢豹等應聲突出,把肇執住。肇欲開口鳴冤,偏被豹用手叉喉,不令出聲。兩手又為衛士所縛,不得動彈。才過片時,喉噎氣塞,再由豹用力一扼,但見他目出舌伸,立即斃命。威焰到何處去了?當有一道敕書,數肇過惡,說他畏罪自盡。此外親黨悉無所問,但褫肇官爵,葬用士禮。到了黃昏,從廁門出屍,送歸肇家。
zhào jì fú zhū, gāo tài hòu dāng rán bù ān, zài jiā zhè wèi hú tài fēi chéng shì bào yuàn, jìng yǔ yú zhōng děng shāng yì, lè lìng gāo tài hòu wèi ní, xǐ jū yáo guāng sì, fēi dà jié qìng, bù dé rù gōng. zhè jiào zuò dǎ luò shuǐ gǒu. sì shì yú zhōng nèi jié gōng wéi, wài zǒng sù wèi, yòu wèi mén xià shěng lǐng xiù, zhuān lǎn cháo zhèng, quán qīng yī shí. shàng shū péi zhí, pú shè guō zuò, hèn zhōng zhuān héng, mì bái gāo yáng wáng, quàn lìng chù zhōng. yōng shàng wèi fā, zhōng yǐ xiān wén, jí lìng yǒu sī wū gòu èr rén, zhèng chéng zuì zhuàng, jiǎo zhào cì tā zì jǐn. shèn zhì yù shā gāo yáng wáng, hái shì shì zhōng cuī guāng, cóng páng lì zǔ, nǎi chū yōng guī dì, bù lìng zhí zhèng. xún qiě zūn hú tài fēi wèi huáng tài hòu, jū chóng xùn gōng, jìn yú zhōng wèi shàng shū lìng, cuī guāng wèi chē qí dà jiāng jūn, liú téng wèi tài pú, hóu gāng wèi shì zhōng. zhè sì rén dōu yǒu gōng hú shì, suǒ yǐ jiā guān jìn jué, tóng rì chóu xūn.
肇既伏誅,高太后當然不安,再加這位胡太妃乘勢報怨,竟與於忠等商議,勒令高太后為尼,徙居瑤光寺,非大節慶,不得入宮。這叫做打落水狗。嗣是於忠內結宮闈,外總宿衛,又為門下省領袖,專攬朝政,權傾一時。尚書裴植,僕射郭祚,恨忠專橫,密白高陽王,勸令黜忠。雍尚未發,忠已先聞,即令有司誣構二人,證成罪狀,矯詔賜他自盡。甚至欲殺高陽王,還是侍中崔光,從旁力阻,乃出雍歸第,不令執政。尋且尊胡太妃為皇太后,居崇訓宮,進於忠為尚書令,崔光為車騎大將軍,劉騰為太僕,侯剛為侍中。這四人都有功胡氏,所以加官進爵,同日酬勛。
tài hòu fù hú guó zhēn dé fēng ān dìng gōng, jiān zhí shì zhōng, hái yǒu tài hòu mèi hú shì, shì jiāng yáng wáng jì zi yuán wèi qī. jiāng yáng wáng jì, xì dào wǔ dì guī céng sūn, xí fēng jiāng yáng wáng, xuān wǔ shí wèi qīng zhōu cì shǐ, qǔ liáng jiā nǚ wèi nú bì, zuò zuì duó jué. hú tài hòu wèi mèi jiā ēn, fù jì běn fēng, jìn wèi tài bǎo, shòu yuán wèi tōng zhí sàn qí shì láng, yuán qī wèi xīn píng jūn, bài nǚ shì zhōng. yú zhōng cuī guāng děng, qiě zòu qǐng tài hòu lín zhèng, tài hòu dāng jí yǔn yì, chuí lián chēng zhì. tā běn shì gè cōng míng líng lì de nǚ chāi qún, xǐ dú shū, shàn shǔ wén, nèi wài zhèng shì, jūn qīn zì cái jué, suí shǒu pī dá. yòu sù xián qí shè, fā shǐ néng zhōng zhēn kǒng, yǒu cǐ zhǒng zhǒng jì yì, gù zhǐ huī rú yì, yóu rèn yǒu yú. zhé fù qīng chéng. tīng zhèng jīng xún, jí yǐn mén xià shì guān, rù wèn yú zhōng shēng wàng. qún chén chuǎi mó yíng hé, liào tài hòu bù qiàn yú zhōng, yīn jù yán wèi néng chēng zhí. tài hòu hàn shǒu, suì chū zhōng wèi zhēng běi dà jiāng jūn, lǐng jì zhōu cì shǐ. zhōng jì wài chū, yōng nǎi shàng biǎo zì hé, wèi chén chū rù bǎi táng, měi jiàn yú zhōng zhuān zì, yù jiā cái yì, zhōng fǎn yù jiǎo zhào shā chén, xìng yóu tóng liáo jiān jù, shǐ dé miǎn sǐ. zì sī tiǎn guān shī lù, gū fù ēn sī, yuàn fǎn sī mén, fú tīng sī bài děng yǔ. hú tài hòu bù rěn zuì zhōng, dàn yōu zhào wèi yōng, qǐ wèi tài shī, lǐng sī zhōu mù. jiā qīng hé wáng yì wèi tài fù, jiān guān tài wèi, guǎng píng wáng huái wèi tài bǎo, jiān guān sī tú, rèn chéng wáng chéng wèi sī kōng, jiān guān biāo qí dà jiāng jūn. chéng xī chéng yì zhǐ, zòu qīng ān dìng gōng yí chū rù jìn zhōng, cān zī dà wù, hú tài hòu dāng rán lè cóng.
太后父胡國珍得封安定公,兼職侍中,還有太后妹胡氏,適江陽王繼子爰為妻。江陽王繼,系道武帝珪曾孫,襲封江陽王,宣武時為青州刺史,取良家女為奴婢,坐罪奪爵。胡太后為妹加恩,復繼本封,進位太保,授爰為通直散騎侍郎,爰妻為新平君,拜女侍中。於忠、崔光等,且奏請太后臨政,太后當即允議,垂簾稱制。她本是個聰明伶俐的女釵裙,喜讀書,善屬文,內外政事,均親自裁決,隨手批答。又素嫻騎射,發矢能中針孔,有此種種技藝,故指揮如意,遊刃有餘。哲婦傾城。聽政經旬,即引門下侍官,入問於忠聲望。群臣揣摩迎合,料太后不慊於忠,因俱言未能稱職。太后頷首,遂出忠為征北大將軍,領冀州刺史。忠既外出,雍乃上表自劾,謂「臣初入柏堂,每見於忠專恣,欲加裁抑,忠反欲矯詔殺臣,幸由同僚堅拒,始得免死。自思忝官尸祿,辜負恩私,願返私門,伏聽司敗」等語。胡太后不忍罪忠,但優詔慰雍,起為太師,領司州牧。加清河王懌為太傅,兼官太尉,廣平王懷為太保,兼官司徒,任城王澄為司空,兼官驃騎大將軍。澄希承意旨,奏清安定公宜出入禁中,參諮大務,胡太后當然樂從。
tài hòu chū lín cháo shí, shàng chēng lìng xíng shì, qún chén shàng shū chēng diàn xià, xuán jí gǎi lìng wèi zhào, jū rán chēng zhèn, qún chén yì gǎi chēng bì xià. dào le dōng jì shí èr yuè, dà xiǎng zōng miào, tài hòu yīn sì zhǔ nián yòu, wèi néng qīn jì, nǐ fǎng zhōu lǐ jūn yǔ fū rén jiāo xiàn gǔ zhì, dài xíng jì lǐ, lǐ guān jūn yǐ wèi wèi kě, nǎi zhuǎn wèn shì zhōng cuī guāng. guāng dú qū yì féng yíng, jìng yǐn jù hàn hé xī dèng hòu hàn hé dì huáng hòu. jiàn jì gù shì, chén jiāng shǎng qù, shì zhōng hú tài hòu xīn kǎn, biàn jiāng guāng yǔ yuán zuò tiě zhèng, chì shì wèi bèi qí quán fù yí zhàng, qīn zhì zōng miào, shè xíng jì sì. yòu chì zào shēn sòng chē, suí shí jià yù, chū yún lóng mén, jìn qiān qiū mén, yù yǒu lì mín sù sòng, dāng jí shěn pàn, yǒu suǒ wèi jué, nǎi fù yǒu sī. fán zhōu jùn jiàn jǔ xiào lián xiù cái, jí yī qiè jì lì, yě yóu hú tài hòu qīn yù cháo táng, lín xuān fā cè, qiě zì lǎn shì juǎn, píng dìng jiǎ yǐ, pō qià yú qíng.
太后初臨朝時,尚稱令行事,群臣上書稱殿下,旋即改令為詔,居然稱朕,群臣亦改稱陛下。到了冬季十二月,大饗宗廟,太后因嗣主年幼,未能親祭,擬仿周禮君與夫人交獻古制,代行祭禮,禮官均以為未可,乃轉問侍中崔光。光獨曲意逢迎,竟引據漢和熹鄧後漢和帝皇后。薦祭故事,陳將上去,適中胡太后心坎,便將光語援作鐵證,飭侍衛備齊全副儀仗,親至宗廟,攝行祭祀。又飭造申訟車,隨時駕御,出雲龍門,進千秋門,遇有吏民訴訟,當即審判,有所未決,乃付有司。凡州郡薦舉孝廉秀才,及一切計吏,也由胡太后親御朝堂,臨軒發策,且自覽試卷,評定甲乙,頗洽輿情。
yī rì yǔ yòu zhǔ xìng huá lín yuán, jiù dōu tíng qǔ shuǐ páng, yàn jí qún chén, lìng wáng gōng yǐ xià gè fù qī yán shī. tài hòu zì wèi shǒu chàng, suí kǒu shuō dào: huà guāng zào wù hán qì zhēn, cì yǔ lìng yòu zhǔ xǔ xù xià, xǔ nián fāng qī suì, què yě yǒu xiē cōng huì, sī suǒ bàn shǎng, nǎi xù yǒng dào: gōng jǐ wú wèi yǎng cí yīng. tài hòu miàn yǒu xǐ róng, yòu hé xīn kǎn. jí tàn shǎng dào: qī líng yòu zhǔ, yǒu cǐ xù jù, yě hǎo suàn shì nán dé le. qún chén qí hū wàn suì. tài hòu nǎi lìng qún chén gēng xù, nǐ yī yǔ, wǒ yī jù, còu chéng yī piàn gǔ fēng, wú fēi shì sòng yáng mǔ dé, fū zòu shēng píng. tài hòu dà xǐ, mìng zuǒ yòu qǔ chū zhù bó, bān shǎng yǒu chà.
一日與幼主幸華林園,就都亭曲水旁,宴集群臣,令王公以下各賦七言詩。太后自為首唱,隨口說道:「化光造物含氣貞,」次語令幼主詡續下,詡年方七歲,卻也有些聰慧,思索半晌,乃續詠道:「恭己無為仰慈英。」太后面有喜容,又合心坎。即嘆賞道:「七齡幼主,有此續句,也好算是難得了。」群臣齊呼萬歲。太后乃令群臣賡續,你一語,我一句,湊成一片古風,無非是頌揚母德,敷奏昇平。太后大喜,命左右取出貯帛,頒賞有差。
yuè nián gǎi yuán xī píng. shì liáng tiān jiān shí wǔ nián. shì zhōng hóu gāng, lüè shā yǔ lín jūn, wèi zhōng wèi yuán kuāng suǒ hé, zhào fù tíng wèi yì chù. tíng wèi wèi shā rén dǐ sǐ, yīng chù dà pì, hú tài hòu jì niàn qián gōng, piān shuō gāng yīn gōng lüè rén, xiè hòu zhì sǐ, bù dé zuò zuì. sì jīng shǎo qīng yuán fān, lì wèi biàn bó, shǐ xuē gāng fēng yì sān bǎi hù, chè qù cháng shí diǎn yù zhí shǐ. gāng yǐ shàn pēng diào de xìng, cháng zhǔ yù shí, chōng shǐ chuí sān shí nián, zhì cǐ shǐ bèi chè xiāo, dàn réng dé chū rù gōng jìn, yǔ wén cháo zhèng. yǒu shí qiě suí cóng tài hòu, yóu xìng zōng qī xūn jiù gè jiā, wǎng wǎng yàn zhì yè bàn, fāng cái hái gōng. shì zhōng cuī guāng, yuán jīng jù shǐ, jiàn zhǐ yóu yàn. tài hòu kě zhǔ jì sì, wèi hé bù kě yóu xìng!
越年改元熙平。是梁天監十五年。侍中侯剛,掠殺羽林軍,為中尉元匡所劾,詔付廷尉議處。廷尉謂殺人抵死,應處大辟,胡太后記念前功,偏說剛因公掠人,邂逅致死,不得坐罪。嗣經少卿袁翻,力為辯駁,始削剛封邑三百戶,撤去嘗食典御職使。剛以善烹調得幸,嘗主御食,充使垂三十年,至此始被撤銷,但仍得出入宮禁,與聞朝政。有時且隨從太后,游幸宗戚勛舊各家,往往宴至夜半,方才還宮。侍中崔光,援經據史,諫止游宴。太后可主祭祀,為何不可游幸!
kàn guān, nǐ xiǎng hú tài hòu dào le cǐ shí, yǐ shì dàng yì fēi yáng, cóng xīn suǒ yù, nǎ lǐ hái kěn tīng xìn cuī guāng, shēn jū jiǎn chū ne? ér qiě lì cháo fù nǚ, duō xìn fó shì, hú tài hòu yǒu yī gū mǔ, céng zuò nǚ guàn zi, hǎo tán shì jiào, tài hòu zì yòu xiāng yī, ěr shú néng xiáng, zhì cǐ tè mìng zài chóng xùn gōng cè, jiàn zào yī yǒng níng sì, yòu zài yī què kǒu jiàn shí kū sì. liǎng sì jiē bèi jí huá lì, yǒng níng sì yóu jué huī huáng, nèi shè jiǔ céng fú tú, gāo jiǔ shí zhàng, fú tú shàng zhù, fù gāo shí zhàng, sì miàn xuán zhe líng duó. měi dāng yè jìng, líng duó wèi fēng suǒ jī, qīng yīn líng líng, shēng wén shí lǐ. cǐ wài fó diàn sēng fáng, jǐn shì zhū yù jǐn xiù, xuàn shì ér chéng, zhēn gè shì wǔ guāng shí sè, hài rén xīn mù. zì cóng fó fǎ chuán rù zhōng guó, sì shā wēi é, dé wèi zēng yǒu. luò chéng shí hòu, tài hòu lǜ lǐng wáng gōng fū fù děng, zì wǎng niān xiāng, fán jīng nèi wài sēng ní shì nǚ, jù dé rù sì zhān yǎng, luò yì bēn fù, bù xià shí wàn rén. yáng zhōu cì shǐ lǐ chóng, wèi yí cái shěng sì tǎ mí fèi, yí qì míng táng tài xué, yī zài shàng biǎo, hǎo sì shí chén dà hǎi, háo wú zhuǎn yīn. dào le xī píng sān nián, yǒu rén xiàn yī yì guī, dāng zuò shén qí kàn dài, suì gǎi chēng shén guī yuán nián, kǒng pà shì gè sǐ wū guī, yào yīng zài xuān wǔ shēn shàng. bān zhào dà shè, qìng yàn qún chén.
看官,你想胡太后到了此時,已是盪逸飛揚,從心所欲,哪裡還肯聽信崔光,深居簡出呢?而且歷朝婦女,多信佛事,胡太后有一姑母,曾作女冠子,好談釋教,太后自幼相依,耳熟能詳,至此特命在崇訓宮側,建造一永寧寺,又在伊闕口建石窟寺。兩寺皆備極華麗,永寧寺尤覺輝煌,內設九層浮圖,高九十丈,浮圖上柱,復高十丈,四面懸着鈴鐸。每當夜靜,鈴鐸為風所激,清音泠泠,聲聞十里。此外佛殿僧房,儘是珠玉錦繡,炫飾而成,真箇是五光十色,駭人心目。自從佛法傳入中國,寺剎巍峨,得未曾有。落成時候,太后率領王公夫婦等,自往拈香,凡京內外僧尼士女,俱得入寺瞻仰,絡繹奔赴,不下十萬人。揚州刺史李崇,謂宜裁省寺塔糜費,移葺明堂太學,一再上表,好似石沉大海,毫無轉音。到了熙平三年,有人獻一異龜,當作神奇看待,遂改稱神龜元年,恐怕是個死烏龜,要應在宣武身上。頒詔大赦,慶宴群臣。
hū bào chēng zhēng běi dà jiāng jūn líng shòu gōng yú zhōng shēn sǐ, dà zhòng pō chēng kuài yì, dú tài hòu yōu zhào bāo róng, cì shì wǔ jìng, bìng zèng hòu fù. yòu yuè shù rì, sī tú ān dìng gōng hú guó zhēn yòu sǐ. guó zhēn xì hú tài hòu fù, shì zhōng diǎn lǐ, gé wài cóng lóng, zhuī zèng xiāng guó tài shī, jiān jiǎ huáng yuè, jiā hào tài shàng qín gōng, bìng yíng tài hòu mǔ huáng fǔ shì líng jiù, tóng mù hé zàng, chēng wèi tài shàng qín xiào mù jūn. dāng shí yǒu yī gè jiàn yì dài fū zhāng pǔ huì, hái xiǎng zhēn qíng zhuó lǐ, jié lì zòu jiàn, shuō shì tài shàng míng chēng, bù néng shī zhū rén chén. tóng cháo tǒng shuō tā bù shí shí wù, cóng páng jī xiào, pǔ huì què yīng jī biàn xī, bó dé cháo chén yǎ kǒu wú yán. dàn zhōng shì kōng fèi chún shé, bù wén shōu huí chéng mìng, tú bó de yī gè zhí chén míng mù bà le.
忽報稱征北大將軍靈壽公於忠身死,大眾頗稱快意,獨太后優詔褒榮,賜諡武敬,並贈厚賻。又越數日,司徒安定公胡國珍又死。國珍系胡太后父,飾終典禮,格外從隆,追贈相國太師,兼假黃鉞,加號太上秦公,並迎太后母皇甫氏靈柩,同墓合葬,稱為太上秦孝穆君。當時有一個諫議大夫張普惠,還想斟情酌理,竭力奏諫,說是太上名稱,不能施諸人臣。同朝統說他不識時務,從旁譏笑,普惠卻應機辯析,駁得朝臣啞口無言。但終是空費唇舌,不聞收回成命,徒博得一個直臣名目罷了。
guò le shù yuè, tiān xiàng gào biàn, yuè shí jǐ jǐn, hú tài hòu kǒng zì jǐ dāng huò, tè xiǎng chū yī jiàn tì shēn fú lái, mì lìng xīn fù nèi shì, jī dú zhì yáo guāng sì zhōng, yào sǐ gù tài hòu gāo shì, yáng shuō shì de bìng bào wáng, guān liàn jù yòng ní lǐ, cǎo cǎo zhì sàng, jí lìng yú jiù zhì běi máng shān, mái zàng liǎo shì. gāo shì gāi yǒu cǐ jié jú, hú shì hěn dú yóu shén, guài bù dé hòu lái chén hé. nèi wài bǎi guān, háo wú yì yì. hú tài hòu yuè wú gù jì, suǒ xìng rèn qíng zòng yù, yǐn rù yī wèi huáng shū, zì jiàn zhěn xí, zuò chéng le yī duàn shū sǎo qí yuán. xiǎo zi yǒu shī tàn dào:
過了數月,天象告變,月食幾盡,胡太后恐自己當禍,特想出一件替身符來,密令心腹內侍,齎毒至瑤光寺中,藥死故太后高氏,佯說是得病暴亡,棺殮俱用尼禮,草草治喪,即令舁柩至北邙山,埋葬了事。高氏該有此結局,胡氏狠毒尤甚,怪不得後來沉河。內外百官,毫無異議。胡太后越無顧忌,索性任情縱慾,引入一位皇叔,自薦枕席,作成了一段叔嫂奇緣。小子有詩嘆道:
zhì míng qiú mǔ yǐ zēng xiū, shū sǎo hé kān jié fèng chóu!
雉鳴求牡已增羞,叔嫂何堪結鳳儔!
cái shí fù rén xū shàng dé, fēi yáng dàng yì zǒng yí yōu.
才識婦人須尚德,飛揚盪逸總貽憂。
yù wèn huáng shū wèi shuí, dài xiǎo zi xià huí shēn xù.
欲問皇叔為誰,待小子下回申敘。
běi wèi gù lì, hòu gōng shēng nán, lì wèi tài zǐ, jí cì mǔ zì jǐn, cǐ wèi yí dí zhī bì sú, bù zú wèi xùn. dàn hú shì bù sǐ, hòu jìng lín cháo chēng zhì. zì wèi wēi fú, qióng jí shē yín. lùn zhě huò guī jiù wèi zhǔ kè, wèi qí bù zūn gǔ zhì, zhì yí hòu huàn, shí zé wèi rán. běi wèi zhī gōng wéi bù zhèng, fēi zì hú shì shǐ jiù shǐ hú shì yǐ sǐ, ér mào měi xīn hěn zhī gāo huáng hòu, ān zhī qí bù yǔ hú shì xiāng děng yé! gāo shì zhuān héng yǐ shèn, tiān tè jiǎ shǒu hú shì, lìng qí jiǎn miè. hú shì bù chéng qián zhé, yóu ér xiào zhī, zuì yòu shén yān gù qí hòu rì zhī jié guǒ, yì jiào gāo shì wèi yóu shén. gài tiān xià wèi yǒu jiāo yín dàng yì zhī fù rén, ér néng zhǎng cǐ bù wáng zhě yě. gù shèng wáng qǐ huà, shǐ zì guī mén, xíng yú zhī dà běn xiān duān, zì kě wú yōu nǚ huò. bǐ liú zi shā mǔ zhī gù shì, qǐ zhēn zú wèi zhì píng zhī dào hū!
北魏故例,後宮生男,立為太子,即賜母自盡,此為夷狄之敝俗,不足為訓。但胡氏不死,後竟臨朝稱制。恣為威福,窮極奢淫。論者或歸咎魏主恪,謂其不遵古制,致貽後患,實則未然。北魏之宮闈不正,非自胡氏始;就使胡氏已死,而貌美心狠之高皇后,安知其不與胡氏相等耶!高氏專橫已甚,天特假手胡氏,令其翦滅。胡氏不懲前轍,尤而效之,罪又甚焉;故其後日之結果,亦較高氏為尤甚。蓋天下未有驕淫蕩佚之婦人,而能長此不亡者也。故聖王起化,始自閨門,刑於之大本先端,自可無憂女禍。彼留子殺母之故事,豈真足為治平之道乎!