strong xuān guāng diàn shěng mǔ qǐ zhēng duān wò yě zhèn nòng bīng kāi huò luàn strong
宣光殿省母啟爭端 沃野鎮弄兵開禍亂
què shuō wèi xiāng zhōu cì shǐ yuán xī, xì zhōng shān wáng yuán yīng zhǎng zi, yīng zì gōng kè sān guān hòu, sān guān shì jiàn sān shí èr huí. hái cháo bìng gù, yóu xī xí fēng. xī pō hǎo xué, jù yǒu wén cái, wéi qīng zào fú dòng, cháng wèi yīng yōu. yīng yù lì xī dì lüè wèi shì zǐ, lüè gù cí nǎi zhǐ. xī qī wèi yú zhōng nǚ, jiè zhōng wēi quán, zhòu zhuó wèi xiāng zhōu cì shǐ, yòu yǔ qīng hé wáng yì sù chēng yǒu shàn, tōng wèn bù jué.
卻說魏相州刺史元熙,系中山王元英長子,英自攻克三關後,三關事見三十二回。還朝病故,由熙襲封。熙頗好學,具有文才,惟輕躁浮動,常為英憂。英欲立熙弟略為世子,略固辭乃止。熙妻為於忠女,借忠威權,驟擢為相州刺史,又與清河王懌素稱友善,通問不絕。
xī lì rèn shí, shí fāng chū qiū, hū yù kuáng fēng zhòu yǔ, niàng chéng qí hán, dòng sǐ lǘ mǎ shù shí pǐ, suí zú shù rén. sì fù yǒu qū shēng tíng zhōng. xī cháng yè qǐn, jiàn yǒu yī rén yǔ yǔ dào: rèn chéng wáng dāng sǐ, sǐ hòu sān rì wài, jūn yì bù miǎn rú huò bù xìn, dàn kàn rèn chéng wáng jiā. xī huǎng hū xiāng suí, qū zhì rèn chéng wáng jiā qián, guǒ jiàn sì miàn qiáng tān, bù yí yī dǔ. zhèng zài jīng tàn, mò bèi jī shēng huàn xǐng, fāng zhī shì mèng. huí yì mèng jìng, kǒng zhào bù xiáng, gào zhū qīn yǒu, dà dū cóng páng quàn jiě, shuō shì mèng bù zú píng. jí wén yì bèi wū shòu lù, bù jīn nù cóng zhōng lái, biàn yù qǐ bīng tǎo zuì. xī fēi yú shì, yuán mèng jiàn zǔ, xī yǐ fèn bù kě è, bù cóng qī yán, jù chēng bīng yè shàng, shēng tǎo yuán téng.
熙蒞任時,時方初秋,忽遇狂風驟雨,釀成奇寒,凍死驢馬數十匹,隨卒數人。嗣復有蛆生庭中。熙嘗夜寢,見有一人與語道:「任城王當死,死後三日外,君亦不免;如或不信,但看任城王家。」熙恍惚相隨,趨至任城王家前,果見四面牆坍,不遺一堵。正在驚嘆,驀被雞聲喚醒,方知是夢。回憶夢境,恐兆不祥,告諸親友,大都從旁勸解,說是夢不足憑。及聞懌被誣受戮,不禁怒從中來,便欲起兵討罪。熙妃于氏,援夢諫阻,熙已忿不可遏,不從妻言,遽稱兵鄴上,聲討爰騰。
huáng mén shì láng yuán lüè, sī tú jì jiǔ yuán zuǎn, jù xì xī dì, yóu luò yáng bēn zhì yè chéng, zhù xiōng jǔ bīng. zhǎng shǐ liǔ yuán zhāng děng yáng wèi cóng mìng, àn zhōng què sǒu dòng bù zhòng, gǔ zào rù fǔ, shā xī zuǒ yòu, jí jiāng xī zuǎn èr rén ná zhù, gù zhì gāo lóu. yī miàn fēi bào dōu zhōng, yuán yuán lì pài shàng shū zuǒ chéng lú tóng, jī zhào zhì yè, jiān zhǎn xī zuǎn jí xī zhū zi. xī jiāng sǐ shí, yí liáo yǒu shū dào: wǒ yǔ dì bìng méng tài hòu zhī yù, xiōng jù dà zhōu, dì dé rù shì, chuí xùn yīn qín, ēn tóng cí mǔ. jīn tài hòu jiàn fèi běi gōng, qīng hé wáng héng zāo tú kù, zhǔ shàng yòu nián, bù néng zì zhǔ, jūn qīn ruò cǐ, chén zǐ xī ān? suǒ yǐ dū lì bīng mín, shì jiàn dà yì, bù xìng zhì lì qiǎn duǎn, jù jiàn qiú zhí, shàng cán cháo tíng, xià kuì zhī jiāo, liú cháng suì shǒu, yì fù hé yán! fán bǎi jūn zǐ, gè jìng ěr shēn, wèi guó wèi jiā, shàn xù míng jié! yuán xī fā nán, suī ruò kě yuán, dàn shǐ móu bù shèn, tú sǐ hé bì? zhì xī shǒu chuán zhì luò yáng, qīn jiù mò gǎn guò shì, wéi qián xiāo qí jiāng jūn diāo zhěng, jìng wèi shōu mái, shí gòng chēng wèi yì yǒu.
黃門侍郎元略,司徒祭酒元纂,俱系熙弟,由洛陽奔至鄴城,助兄舉兵。長史柳元章等佯為從命,暗中卻嗾動部眾,鼓譟入府,殺熙左右,即將熙、纂二人拿住,錮置高樓。一面飛報都中,元爰立派尚書左丞盧同,齎詔至鄴,監斬熙、纂及熙諸子。熙將死時,貽僚友書道:「我與弟並蒙太后知遇,兄據大州,弟得入侍,垂訓殷勤,恩同慈母。今太后見廢北宮,清河王橫遭屠酷,主上幼年,不能自主,君親若此,臣子奚安?所以督厲兵民,誓建大義,不幸智力淺短,遽見囚執,上慚朝廷,下愧知交,流腸碎首,亦復何言!凡百君子,各敬爾身,為國為家,善勖名節!」元熙發難,雖若可原,但始謀不慎,徒死何裨?至熙首傳至洛陽,親舊莫敢過視,惟前驍騎將軍刁整,竟為收埋,時共稱為義友。
xī dì yuán lüè dú de xìng tuō, zǒu nì xī hé tài shǒu diāo shuāng jiā, yuē lì nián yú. yīn nèi wài suǒ bǔ shén jí, bié shuāng bēn liáng, liáng fēng wèi zhōng shān wáng, lǐng xuān chéng tài shǒu. wèi yuán yuán wén lüè shòu liáng fēng, tè qiǎn shǐ zhì jiàn kāng, yǔ liáng tōng hǎo. liáng yì zhī wèi shēn yì, xū yǔ yīng chóu, jí rì qiǎn guī bà le.
熙弟元略獨得幸脫,走匿西河太守刁雙家,約歷年余。因內外索捕甚急,別雙奔梁,梁封為中山王,領宣城太守。魏元爰聞略受梁封,特遣使至建康,與梁通好。梁亦知魏深意,虛與應酬,即日遣歸罷了。
wèi zhǔ xǔ jiǔ shū dìng shěng, yì yù cháo mǔ, xiàng yuán chén míng, yuán nǎi yǔn nuò. tài hòu zài xī lín yuán, yóu wèi zhǔ dài lǐng wén wǔ bǎi guān, cháo jiàn tài hòu. bìng jí kāi yàn, wèi zhǔ yǔ qún chén shì yǐn. yǐn zhì bàn hān, wǔ chén qǐ wǔ wèi huān. yòu wèi jiāng jūn xī kāng shēng dú wèi lì shì wǔ, jiē xià pán xuán, měi gù shì tài hòu, jǔ shǒu dǎo zú, zuò zhí shā zuì rén xíng zhuàng. tài hòu kuī tòu wēi yì, àn àn xīn xǐ, dàn yī shí wèi gǎn jù yán. kàn guān tīng zhe! kāng shēng yǔ yuán, běn shì zhuǎn wān qīn qī, kāng shēng zǐ nán dāng, qǔ hóu gāng nǚ wèi qī, gāng zi wèi yuán yuán mèi xù, suǒ yǐ yuán yōu tài hòu, kāng shēng yì céng yǔ móu. dàn kāng shēng sù xìng cū wǔ, yǔ yuán tóng zhí jìn zhōng, wǎng wǎng yīn cí qì gāo xià, zhì yǒu jǔ yǔ, jī jiǔ suì chéng xián xì. yě shì yī gè xiǎo rén. cǐ shí jiè zhe wǔ shì, shì shā yuán yì. hú tài hòu bì jìng cōng míng, mò shì liáng jiǔ, dài zhì rì sè jiāng mù, jí mìng wèi zhǔ liú sù běi gōng. hóu gāng zài páng dào: zhì zūn yǐ jīng cháo qì, hé bì zài cǐ liú sù? kāng shēng dào: zhì zūn wèi tài hòu bì xià qīn ér, tài hòu yǒu mìng, zhì zūn bù kě bù zūn. hú tài hòu chéng shì qǐ zuò, jí xié zhù wèi zhǔ bì, xià táng jìng qù.
魏主詡久疏定省,意欲朝母,向爰陳明,爰乃允諾。太后在西林園,由魏主帶領文武百官,朝見太后。並即開宴,魏主與群臣侍飲。飲至半酣,武臣起舞為歡。右衛將軍奚康生獨為力士舞,階下盤旋,每顧視太后,舉手蹈足,作執殺罪人形狀。太后窺透微意,暗暗心喜,但一時未敢遽言。看官聽着!康生與爰,本是轉灣親戚,康生子難當,娶侯剛女為妻,剛子為元爰妹婿,所以爰幽太后,康生亦曾與謀。但康生素性粗武,與爰同值禁中,往往因詞氣高下,致有齟齬,積久遂成嫌隙。也是一個小人。此時借着舞勢,示殺爰意。胡太后畢竟聰明,默視良久,待至日色將暮,即命魏主留宿北宮。侯剛在旁道:「至尊已經朝訖,何必在此留宿?」康生道:「至尊為太后陛下親兒,太后有命,至尊不可不遵。」胡太后乘勢起座,即攜住魏主臂,下堂徑去。
jì rù xuān guāng diàn, zài běi gōng zhōng. tài hòu qiè wèi zhǔ shàng zuò, zuǒ yòu shì chén, fēn lì jiē xià. kāng shēng zhàng zhe jiǔ dǎn, jí yù chuán zhào zhí yuán, bù yì yuán yǐ fáng zháo jí biàn, zhǐ lìng jūn shì, chuǎng rù diàn zhōng, qī shǒu bā jiǎo, bǎ kāng shēng qiān qù. liǎng jiē shì chén dāng rán huā luàn, hú tài hòu jiàn cǐ qíng xíng, yě jué huāng zhāng, guāng lù xūn jiǎ càn, rù bái tài hòu dào: shì chén huáng kǒng bù ān, qǐng bì xià chū diàn fǔ wèi. hú tài hòu biàn jí qǐ shēn, fǔ chū diàn jiē, càn jí fú wèi zhǔ xià zuò, jiù dōng xù qū chū, zhì xiǎn yáng diàn. tài hòu huí gù, yǐ shī wèi zhǔ suǒ zài, zì zhī wèi càn suǒ dài, fù rù diàn pái huái. cōng míng rén, yòu zhe le dào ér. nà jiǎ càn yòu xié liú téng děng rén, jìn xié tài hòu, réng jū běi gōng. suǒ yǒu gōng diàn gè mén, zhào jiù guān suǒ qù le.
既入宣光殿,在北宮中。太后挈魏主上坐,左右侍臣,分立階下。康生仗着酒膽,即欲傳詔執爰,不意爰已防着急變,指令軍士,闖入殿中,七手八腳,把康生牽去。兩階侍臣當然嘩亂,胡太后見此情形,也覺慌張,光祿勛賈粲,入白太后道:「侍臣惶恐不安,請陛下出殿撫慰。」胡太后便即起身,甫出殿階,粲即扶魏主下座,就東序趨出,至顯陽殿。太后回顧,已失魏主所在,自知為粲所紿,復入殿徘徊。聰明人,又着了道兒。那賈粲又偕劉騰等人,進脅太后,仍居北宮。所有宮殿各門,照舊關鎖去了。
xī kāng shēng bèi qiān zhì mén xià shěng, yóu shì zhōng huáng mén pú shè shàng shū děng shí yú rén, sī chéng yuán zhǔ, dāng yè shěn xùn, mó hu dìng yàn, kāng shēng nǐ zhǎn, zi nán dāng nǐ jiǎo. cǎo àn chéng rù, yuán zài nèi jiǎo zhào chù jué, kāng shēng sǐ zuì, rú qún chén yì, nán dāng shù sǐ, zuò liú ān zhōu. shí yǐ hūn mù, xíng guān jí qū kāng shēng fù shì, yī yàn chù zhǎn. nán dāng kū cí nǎi fù, kāng shēng dú kǎi rán dào: wǒ wú fǎn zhuàng, nǎi wèi zéi chén xiàn hài, yī sǐ hé cí! rǔ yì bù bì duō kū le! suì shēn jǐng jiù xíng. qián shí hé gù fù yuán? nán dāng shōu shī mái zàng, yòu dé liú jiā bǎi yú rì, shǐ wǎng liú suǒ. zhè shì yuán yuán gù quán hóu gāng miàn mù, zàn shí mǎi qíng. jí nán dāng qù hòu, mì qiǎn rén zhì shū xíng tái, jiào tā cì sǐ nán dāng. nán dāng réng bù dé shēng, yī dào jī hún wǎng míng fǔ zhōng qù xún sǐ fù, zì bù xiāo shuō.
奚康生被牽至門下省,由侍中黃門僕射尚書等十餘人,私承爰囑,當夜審訊,模糊定讞,康生擬斬,子難當擬絞。草案呈入,爰在內矯詔處決,康生死罪,如群臣議,難當恕死,坐流安州。時已昏暮,刑官即驅康生赴市,依讞處斬。難當哭辭乃父,康生獨慨然道:「我無反狀,乃為賊臣陷害,一死何辭!汝亦不必多哭了!」遂伸頸就刑。前時何故附爰?難當收屍埋葬,又得留家百餘日,始往流所。這是元爰顧全侯剛面目,暫時買情。及難當去後,密遣人致書行台,叫他刺死難當。難當仍不得生,一道羈魂往冥府中去尋死父,自不消說。
liú téng dé jìn rèn sī kōng, xíng yú fǔ shù, wèi liè sān gōng, shí wèi běi wèi chuàng lì. bā zuò jiǔ qīng, cháng dàn zào téng zhái, cì hou yán sè, jì dé téng mìng, rán hòu gè fù shěng fǔ, yī yán bàn shì. gōng sī qǐng tuō, zhuān shì huò huì duō shǎo, jué dìng kě fǒu. suì rù yǐ jù wàn jì, guǎ lián xiān chǐ de xià lì, zhé tóu bài mén xià, yuàn wèi yì ér, quán yàn xūn tiān, yuǎn jìn cè mù. chē qí dà jiāng jūn cuī guāng, suí bān jìn tuì, wú suǒ bǔ jiù, shí rén bǐ wèi hàn zhāng yǔ hú guǎng, zhì cǐ dé shēng shòu sī tú. jiāng yáng wáng jì, wèi yuán yuán fù, yǐ xǐ fēng jīng zhào wáng, běn lǐng sī tú zhòng zhí, jì kǒng fù zǐ quán wèi tài shèng, yuàn yǐ sī tú ràng cuī guāng. yuán yuán tīng cóng fù yì, qǐng mìng wèi zhǔ, wèi zhǔ suī jiāng sī tú shòu guāng, réng gǎi guān jì wèi tài bǎo, míng yì shí tóng, bù guò yǎn shì ěr mù bà le.
劉騰得進任司空,刑餘腐豎,位列三公,實為北魏創例。八座九卿,嘗旦造騰宅,伺候顏色,既得騰命,然後各赴省府,依言辦事。公私請託,專視貨賄多少,決定可否。歲入以巨萬計,寡廉鮮恥的下吏,輒投拜門下,願為義兒,權焰薰天,遠近側目。車騎大將軍崔光,隨班進退,無所補救,時人比為漢張禹、胡廣,至此得升授司徒。江陽王繼,為元爰父,已徙封京兆王,本領司徒重職,繼恐父子權位太盛,願以司徒讓崔光。元爰聽從父意,請命魏主,魏主雖將司徒授光,仍改官繼為太保,名異實同,不過掩飾耳目罷了。
wèi jǐ yòu yǒu yuán yuán tān jīn, yòng bīng róu rán shì. róu rán qián wèi wèi suǒ zhú, táo jū mò běi, hòu lái fù lǚ rù kòu biān, zhōng bèi wèi shù bīng jī tuì, wèi xuān wǔ dì zhèng shǐ yuán nián, róu rán kù zhě kè hán fù qiǎn bīng kòu wèi wò yě, jí huái shuò zhèn, wèi qiǎn chē qí dà jiāng jūn yuán huái, chū xún běi biān, zēng zhú jiǔ chéng, shè bīng fáng shǒu, róu rán shǐ bù gǎn rù kuī. kù zhě kè hán sǐ, zi tuó hàn kè hán sì. tuó hàn kè hán lǚ xiàng wèi qǐ hé, wèi tíng wù xǔ. jì ér tuó hàn wèi gāo chē suǒ shā, zi fú bá kè hán jì lì, yǒng hàn yǒu wǔ lüè, wèi fù fù chóu, jī pò gāo chē, qín shā qiú zhǎng mí é tū, qī tóu wèi nì qì, fù sǎo miè pàn guó, zhuǎn ruò wèi qiáng. fú bá yǒu yòu zǐ zǔ huì, hū rán wáng qù, sì mì wù dé. shì yǒu nǚ wū dì wàn, rù jiàn fú bá, wèi zǔ huì xiàn zài tiān shàng, wǒ néng zhào hái. nǎi jí jiù dà zé zhōng liàng dì zhāng wò, dǎo sì tiān shén, dì wàn nán nán sòng wāng, yuē lì zhòu yè, guǒ jiàn zǔ huì zì zhàng zhōng chū lái, zì yán wèi tiān shén suǒ shè, jīn shǐ qiǎn guī. fú bá dà xǐ, hào dì wàn wèi shèng nǚ. dì wàn chū rù zhàng zhōng, zī tài yāo yín, shàn zhōng rén zhǔ. fú bá chū pō zūn jìng, jì yǔ xiá xiè, jìng de dì wàn shùn cóng, zhěn xí fēng guāng, yuǎn guò qiè fù, xǐ de fú bá shì yù tiān xiān, dāng jí cè wèi kě dūn, dì wàn suǒ wàng zài cǐ, hú rén chēng zhǔ wèi kè hán, hòu wèi kě dūn. dà jiā ài chǒng.
未幾又有元爰貪金,用兵柔然事。柔然前為魏所逐,逃居漠北,後來復屢入寇邊,終被魏戍兵擊退,魏宣武帝正始元年,柔然庫者可汗復遣兵寇魏沃野,及懷朔鎮,魏遣車騎大將軍源懷,出巡北邊,增築九城,設兵防守,柔然始不敢入窺。庫者可汗死,子佗汗可汗嗣。佗汗可汗屢向魏乞和,魏廷勿許。既而佗汗為高車所殺,子伏跋可汗繼立,勇悍有武略,為父復仇,擊破高車,擒殺酋長彌俄突,漆頭為溺器,復掃滅叛國,轉弱為強。伏跋有幼子祖惠,忽然亡去,四覓勿得。適有女巫地萬,入見伏跋,謂祖惠現在天上,我能召還。乃即就大澤中量地張幄,禱祀天神,地萬喃喃誦尩,約歷晝夜,果見祖惠自帳中出來,自言為天神所攝,今始遣歸。伏跋大喜,號地萬為聖女。地萬出入帳中,姿態妖淫,善盅人主。伏跋初頗尊敬,繼與狎褻,竟得地萬順從,枕席風光,遠過妾婦,喜得伏跋似遇天仙,當即冊為可敦,地萬所望在此,胡人稱主為可汗,後為可敦。大加愛寵。
yǐ ér zǔ huì jìn zhǎng, yǔ mǔ sī yǔ dào: wǒ xì rén shēn, zěn de shàng tiān? dì wàn liú wǒ zài jiā, jiào wǒ kuáng yán. mǔ wén zǔ huì yán, biàn zhuǎn gào fú bá, fú bá yǐ wèi dì wàn suǒ mí, yáo shǒu dá shuō dào: dì wàn néng qián zhī wèi rán, rǔ děng hé bì chán dù ne! dì wàn qiě xǐ qiě jù, zèn shā zǔ huì. zǔ huì mǔ zěn kěn gān xiū, qì sù fú bá mǔ hóu lǚ líng shì. hóu lǚ líng shì chéng fú bá chū tián, jìng bǎ dì wàn jū zhù, qiǎn dà chén jù liè děng, jiǎo sǐ dì wàn. jí fú bá wén biàn chí guī, dì wàn yǐ sǐ, tā bù shèng bēi fèn, yù zhū jù liè děng rén. shì zhí lín guó ā zhì luó rù kòu, yóu fú bá lǜ bīng yāo jī, shī lì bēn hái. hóu lǚ líng shì yì huì tóng qún chén, shā sǐ fú bá, lì fú bá dì ā nà guī wèi kè hán.
已而祖惠濅長,與母私語道:「我系人身,怎得上天?地萬留我在家,教我誑言。」母聞祖惠言,便轉告伏跋,伏跋已為地萬所迷,搖首答說道:「地萬能前知未然,汝等何必讒妒呢!」地萬且喜且懼,譖殺祖惠。祖惠母怎肯干休,泣訴伏跋母侯呂陵氏。侯呂陵氏乘伏跋出畋,竟把地萬拘住,遣大臣具列等,絞死地萬。及伏跋聞變馳歸,地萬已死,他不勝悲憤,欲誅具列等人。適值鄰國阿至羅入寇,由伏跋率兵邀擊,失利奔還。侯呂陵氏意會同群臣,殺死伏跋,立伏跋弟阿那瓌為可汗。
fǔ jīng zā xún, fú bá zú xiōng shì fā jǔ bīng jī ā nà guī. ā nà guī zhàn bài, yǔ dì yǐ jū fá bēn wèi. wèi shǐ jīng zhào wáng jì děng yíng rù, cì láo shén hòu, yǐn jiàn zhì yàn, fēng wèi shuò fāng gōng rú rú wáng. ā nà guī qǐ qǐng yuán shī, huí guó tǎo pàn, cháo yì jīng jiǔ wèi jué. ā nà guī jū luò shù yuè, dé zhī yuán guī yòng shì, lù jīn bǎi jīn, yuán guī nǎi diào fā jìn jùn bīng wàn wǔ qiān rén, shǐ huái shuò zhèn jiāng yáng jūn wèi jiāng, sòng ā nà guī fǎn guó. shàng shū yòu chéng zhāng pǔ huì shàng shū jiàn zǔ, wèi rú rú jiǔ wèi biān huàn, jīn tiān wáng chǒu lǔ, shǐ bǐ zì luàn, ā nà guī shù shēn guī mìng, zhèng hǎo lìng wèi nèi shǔ, jí bǐ yě xīn, nài hé fā bīng sòng hái, zì zēng láo rǎo? zhè yī shū zòu jiāng jìn qù, nà yuán guī quán rán bù cǎi. dàn lìng yáng jūn cóng sù bù shǔ, zhǐ rì běi xíng. wú fēi wèi le bǎi jīn huáng jīn. ā nà guī rù cí běi táng, tè cì gěi jūn qì yì pī zá mǐ liáng chù, xī cóng yōu hòu, ā nà guī bài xiè ér qù.
甫經匝旬,伏跋族兄示發舉兵擊阿那瓌。阿那瓌戰敗,與弟乙居伐奔魏。魏使京兆王繼等迎入,賜勞甚厚,引見置宴,封為朔方公蠕蠕王。阿那瓌乞請援師,回國討叛,朝議經久未決。阿那瓌居洛數月,得知元瓌用事,賂金百斤,元瓌乃調發近郡兵萬五千人,使懷朔鎮將楊鈞為將,送阿那瓌返國。尚書右丞張普惠上書諫阻,謂蠕蠕久為邊患,今天亡醜虜,使彼自亂,阿那瓌束身歸命,正好令為內屬,戢彼野心,奈何發兵送還,自增勞擾?這一書奏將進去,那元瓌全然不睬。但令楊鈞從速部署,指日北行。無非為了百斤黃金。阿那瓌入辭北堂,特賜給軍器衣被雜米糧畜,悉從優厚,阿那瓌拜謝而去。
shí róu rán wèi shì fā suǒ pò, shā sǐ ā nà guī zǔ mǔ hóu lǚ líng shì jí tā qīn dì èr rén. piān yòu yǒu cóng xiōng pó luó mén, jiū zhòng zhú shì fā, shì fā bēn wǎng dì dòu gān. dì dòu gān bǎ tā shā bì, guó rén tuī lì pó luó mén wèi kè hán. yáng jūn rù róu rán jìng, kǒng róu rán chū bīng kàng jù, zài qǐ jì shī. wèi qiǎn shǐ chén dié yún jù rén, xiān wǎng xuān yù. pó luó mén jiāo jù bù xùn, jīng jù rén yǔ tā kàng biàn, shǐ lìng dà chén qiū shēng tóu děng, suí jù rén yíng ā nà guī. jù rén qīng qí hái bào, ā nà guī yòu jù bù gǎn jìn, qíng yuàn hái luò. huì gāo chē wáng mí é tū dì yī fú, qǐ shī yè dā, shōu shí yú zhòng, lái jī róu rán, bào fù xiōng chóu, dà pò pó luó mén. pó luó mén jiǒng jí, yě lǜ shí bù luò yì liáng zhōu, xiàng wèi qǐ xiáng.
時柔然為示發所破,殺死阿那瓌祖母侯呂陵氏及他親弟二人。偏又有從兄婆羅門,糾眾逐示發,示發奔往地豆乾。地豆乾把他殺斃,國人推立婆羅門為可汗。楊鈞入柔然境,恐柔然出兵抗拒,再乞濟師。魏遣使臣諜雲具仁,先往宣諭。婆羅門驕倨不遜,經具仁與他抗辯,始令大臣邱升頭等,隨具仁迎阿那瓌。具仁輕騎還報,阿那瓌又懼不敢進,情願還洛。會高車王彌俄突弟伊匐,乞師嚈噠,收拾餘眾,來擊柔然,報復兄仇,大破婆羅門。婆羅門窘急,也率十部落詣涼州,向魏乞降。
róu rán wú zhǔ, guó rén yuàn yíng fèng ā nà guī, ā nà guī yòu fù qǐng guī. wèi liáng zhōu cì shǐ yuán fān, shàng yán rú rú èr zhǔ, bìng yí fǔ cún, kě lìng dōng xī gè jū, fēn yù bù luò, yě shì yī tiáo ān biān bǎo sāi de zhì jì. cháo yì pō yǐ wèi rán, nǎi mìng ā nà guī jū huái shuò běi fāng, dì míng tǔ ruò xī quán, pó luó mén jū liáng zhōu běi jìng, jiù shì xī hǎi gù jùn.
柔然無主,國人願迎奉阿那瓌,阿那瓌又復請歸。魏涼州刺史袁翻,上言蠕蠕二主,並宜撫存,可令東西各居,分馭部落,也是一條安邊保塞的至計。朝議頗以為然,乃命阿那瓌居懷朔北方,地名吐若奚泉,婆羅門居涼州北境,就是西海故郡。
nǎ zhī róng dí chái láng, yě xìng nán cè. pó luó mén què yīn huái yì zhì, qiáo jū yú nián, zǒu guī yè dā, xìng yóu wèi píng xī zhǎng shǐ fèi mù, yǐn bīng wǎng tǎo, yòng mái fú jì yòu pó luó mén, yī gǔ yǎn huò, sòng zhì luò yáng, hǎo róng yì shòu sǐ yù zhōng. ā nà guī xiān qiú sù zhǒng, wèi shū gěi wàn shí, jì fù yīn nián gǔ bù dēng, tū rù wèi jìng, biǎo qiú zhèn gěi, wèi lìng shàng shū yòu chéng yuán fú, chí jié fǔ láo, fǎn bèi ā nà guī jū liú, yǐn zhòng nán qīn, suǒ guò piāo lüè, zhí zhì píng chéng fù jìn. wén wèi qiǎn shàng shū lìng lǐ chóng děng dà jǔ běi zhēng, shǐ jiāng yuán fú shì huí, qū mín běi dùn. lǐ chóng zhuī niè sān qiān lǐ, bù jí nǎi hái. zhè dōu yóu yuán yuán tān lù zòng jiān, niàng chéng róng huò, jiàn jiàn de wěi dà bù diào, fǎn wèi yí dí suǒ zhì ne. àn fú hòu wén.
哪知戎狄豺狼,野性難測。婆羅門卻陰懷異志,僑居逾年,走歸嚈噠,幸由魏平西長史費穆,引兵往討,用埋伏計誘婆羅門,一鼓掩獲,送至洛陽,好容易瘦死獄中。阿那瓌先求粟種,魏輸給萬石,繼復因年穀不登,突入魏境,表求賑給,魏令尚書右丞元孚,持節撫勞,反被阿那瓌拘留,引眾南侵,所過剽掠,直至平城附近。聞魏遣尚書令李崇等大舉北征,始將元孚釋回,驅民北遁。李崇追躡三千里,不及乃還。這都由元爰貪賂縱奸,釀成戎禍,漸漸的尾大不掉,反為夷狄所制呢。暗伏後文。
yuán yuán wèi è bù quān, qǔ mín wú dù. nǎi fù jīng zhào wáng jì xìng yì tān zòng, zhuān shòu lù yí. píng shí qǐng shǔ yǒu sī, wú gǎn wéi màn, mù lìng shǒu zhǎng, nǎ gè kěn huǐ jiā bào xiào? dāng rán shì jié zé ér yú, shàng gòng yù hè, yú shì shuò fāng pàn luàn, xiāng jì dié qǐ. yòu kāi shēng miàn.
元爰為惡不悛,取民無度。乃父京兆王繼性亦貪縱,專受賂遺。平時請屬有司,無敢違慢,牧令守長,哪個肯毀家報效?當然是竭澤而漁,上供欲壑,於是朔方叛亂,相繼迭起。又開生面。
xiān shì wèi dū píng chéng, céng zài sì lín zhì shè liù zhèn, yī wǔ chuān, èr fǔ míng, sān huái shuò, sì huái huāng, wǔ róu xuán, liù yù yí, jiē zài zhǎng chéng běi miàn, yòng bèi fān wèi, sù lái zī gěi cóng hòu. zhì xiào wén nán qiān, mò rán xiāng dài, jiāng shì jiàn yǒu yuàn yán. shàng shū lìng lǐ chóng, chū jī ā nà guī, zhǎng shǐ wèi lán gēn yǔ chóng dào: cóng qián yán biān zhì zhèn, dì guǎng rén xī, suǒ qiǎn jiāng shì, huò xì qiáng zōng zǐ dì, huò xì guó jiā zhǎo yá. wǎn jìn yǐ lái, yǒu sī hào wèi fǔ hù, yì tóng sī yǎng. hòu nèi báo wài, shì zú zī yuàn, yuàn jiǔ bì luàn, bù kě bù fáng. jīn yí gǎi zhèn lì zhōu, fēn zhì jùn xiàn, fán shǔ fǔ hù, xī miǎn wèi mín, rù guān cì xù, yī zhǔn jiù zhì, wén wǔ jiān yòng, wēi ài bìng shī, shù jǐ rén xīn guī xiàng, kě wú běi gù yōu le. cǐ yǔ ruò xíng, hé zhì shēng luàn? chóng pō yǐ wèi rán, yī yì zòu wén. quán guì zhǐ shí jīn qián, xiǎo dé shén me hòu lǜ, biàn jiāng chóng zòu gē qǐ bù tí.
先是魏都平城,曾在四鄰置設六鎮,一武川,二撫冥,三懷朔,四懷荒,五柔玄,六御夷,皆在長城北面,用備藩衛,素來資給從厚。至孝文南遷,漠然相待,將士漸有怨言。尚書令李崇,出擊阿那瓌,長史魏蘭根語崇道:「從前沿邊置鎮,地廣人稀,所遣將士,或系強宗子弟,或系國家爪牙。晚近以來,有司號為府戶,役同廝養。厚內薄外,適足滋怨,怨久必亂,不可不防。今宜改鎮立州,分置郡縣,凡屬府戶,悉免為民,入官次敘,一準舊制,文武兼用,威愛並施,庶幾人心歸向,可無北顧憂了。」此語若行,何致生亂?崇頗以為然,依議奏聞。權貴只識金錢,曉得甚麼後慮,便將崇奏擱起不提。
huái huāng zhèn jiāng yú jǐng, xì gù shàng shū lìng yú zhōng dì, wèi yuán yù suǒ jì, chū jiù wài zhèn. ā nà guī rù kòu shí, zhèn mín qiú xiǎng, jǐng bù kěn gěi, jī dòng zhòng nù, jìng jiāng yú jǐng shā sǐ. luàn shàng wèi liǎo, nà liù zhèn yǐ wài de wò yě zhèn, fù yǒu háo mín pò liù hán bá líng, jù zhòng zào fǎn, gōng shā zhèn jiāng, jù jìng chēng wáng. qiǎn dǎng tú wèi kě gū, wéi wǔ chuān zhèn, yòu fēn bīng gōng huái shuò zhèn. huái shuò zhèn jiāng yáng jūn, zhuó jiān shān rén hè bá dù bá wèi tǒng jūn. dù bá yǒu sān zi, zhǎng míng yǔn, cì míng shèng, yòu míng yuè, jiē yǒu cái lì, suí fù cóng jūn, fēn rèn duì zhǎng. jù shǒu jīng nián, wài yuán bù zhì, yáng jūn qiǎn hè bá shèng tū wéi ér chū, zhì lín huái wáng yuán yù chù gào jí, qiě yǔ yù dào: huái shuò yī xiàn, wǔ chuān yì wēi, suī yǒu liáng píng, zhāng liáng chén píng jiē hàn rén. bù néng wèi jì le. yù xǔ wèi chū shī, bìng jí biǎo wén. wèi mìng yù dū du běi tǎo jūn shì, wǎng zhēng pò liù hán bá líng. yù qiǎn shèng xiān guī, huì wǔ chuān shī shǒu, yáng jūn qì chéng nán dùn, liú shèng fù zǐ jū shǒu, wèi kě gū chéng xì gōng rù, shèng fù zǐ xiàng zhàn lì qū, jù wèi suǒ qín. jí yù zhì wǔ yuán, liǎng zhèn zǎo xiàn, pò liù hán bá líng, huī zhòng yāo jī, jǐn ruì chōng tū, yù bù néng dǐ dí, dà bài tuì guī.
懷荒鎮將於景,系故尚書令於忠弟,為元彧所忌,出就外鎮。阿那瓌入寇時,鎮民求餉,景不肯給,激動眾怒,竟將於景殺死。亂尚未了,那六鎮以外的沃野鎮,復有豪民破六韓拔陵,聚眾造反,攻殺鎮將,據境稱王。遣黨徒衛可孤,圍武川鎮,又分兵攻懷朔鎮。懷朔鎮將楊鈞,擢尖山人賀拔度拔為統軍。度拔有三子,長名允,次名勝,幼名岳,皆有材力,隨父從軍,分任隊長。據守經年,外援不至,楊鈞遣賀拔勝突圍而出,至臨淮王元彧處告急,且語彧道:「懷朔一陷,武川亦危,雖有良、平,張良、陳平皆漢人。不能為計了。」彧許為出師,並即表聞。魏命彧都督北討軍事,往征破六韓拔陵。彧遣勝先歸,會武川失守,楊鈞棄城南遁,留勝父子居守,衛可孤乘隙攻入,勝父子巷戰力屈,俱為所擒。及彧至五原,兩鎮早陷,破六韓拔陵,麾眾邀擊,盡銳衝突,彧不能抵敵,大敗退歸。
wèi zhǔ wén hào, jí zhào qún chén wèn jì, lì bù shàng shū yuán xiū yì, qǐng qiǎn zhòng chén dū jūn, chū zhèn héng shuò, hàn yù pàn kòu. wèi zhǔ yù rèn yòng lǐ chóng, chóng yǐ zǎo hái cháo, shí yì zài liè, biàn zì chén shuāi lǎo, qǐng lìng zé xián cái. wèi zhǔ bù xǔ, jí jiā chóng kāi fǔ yí tóng sān sī, lǐng běi tǎo dà dū dū shì, suǒ yǒu fǔ jūn jiāng jūn cuī xiān, jí zhèn jūn jiāng jūn guǎng yáng wáng yuán yuān yǐ xià, yuān huò zuò shēn, xì tài wǔ dì céng sūn. jiē shòu chóng jié dù, lù xù běi xíng.
魏主聞耗,亟召群臣問計,吏部尚書元修義,請遣重臣督軍,出鎮恆朔,捍禦叛寇。魏主欲任用李崇,崇已早還朝,時亦在列,便自陳衰老,請另擇賢才。魏主不許,即加崇開府儀同三司,領北討大都督事,所有撫軍將軍崔暹,及鎮軍將軍廣陽王元淵以下,淵或作深,系太武帝曾孫。皆受崇節度,陸續北行。
shì shí xī běi yī dài, kòu dào fēng qǐ, xiǎng yīng bá líng. chì lēi qiú zhǎng hú chēn, liáng zhōu chuáng shuài yú pú tí, yíng zhōu mín jiù dé yú děng, qún qǐ wèi luàn. hái yǒu shuò fāng fén zhōu zhū hú, yì chéng shí fēng qǐ, sāo rǎo biān jìng. gè zhōu cì shǐ, jiù jìn zhēng jiǎo, shū chū shū méi, wèi dé dàng píng. qín zhōu cì shǐ lǐ yàn, zhèng xíng cán nüè, qún xià shēng yuàn, bù jiāng xuē zhēn děng tū rù shā yàn, tuī dǎng rén mò zhé dà tí wèi qín wáng. nán qín zhōu mín zhāng zhǎng mìng hán zǔ xiāng sūn yǎn děng, yì qiāng cì shǐ cuī yóu, jǔ chéng yīng dà tí. dà tí xí rù gāo píng, shā hài zhèn jiāng hè lián lüè jí xíng tái gāo yuán róng. jì ér dà tí bìng sǐ, zi niàn shēng jū rán chēng dì, zì hào tiān jiàn yuán nián. wèi mìng yōng zhōu cì shǐ yuán zhì wèi zhēng xī dū du, wǎng tǎo niàn shēng. niàn shēng dì tiān shēng, lǜ zhòng xià lǒng, zhì lián zhàn lián bài, tuì bǎo qí zhōu. tiān shēng chéng shèng jìn bī, sì miàn dēng chéng, zhì jìng bèi shā, qí zhōu xiàn méi.
是時西北一帶,寇盜蜂起,響應拔陵。敕勒酋長胡琛,涼州幢帥於菩提,營州民就德輿等,群起為亂。還有朔方汾州諸胡,亦乘時蜂起,騷擾邊境。各州刺史,就近征剿,倏出倏沒,未得蕩平。秦州刺史李彥,政刑殘虐,群下生怨,部將薛珍等突入殺彥,推黨人莫折大提為秦王。南秦州民張長命韓祖香孫掩等,亦戕刺史崔游,舉城應大提。大提襲入高平,殺害鎮將赫連略及行台高元榮。既而大提病死,子念生居然稱帝,自號天建元年。魏命雍州刺史元志為征西都督,往討念生。念生弟天生,率眾下隴,志連戰連敗,退保岐州。天生乘勝進逼,四面登城,志竟被殺,岐州陷沒。
shuō yě qí guài, yuán zhì fāng zhàn mò qí zhōu, lǐ chóng yě bài tuì yún zhōng. chóng běn qiǎn cuī xiān chū běi dào, jiào tā bù dé làng zhàn, dàn qiān zhì bá líng bīng lì, zì cóng dōng dào jìn bīng, zhí dǎo wò yě. xiān wéi chóng jiāng lìng, jìng zhuǎn dòu ér qián, bèi bá líng yòu rù fú zhōng, shā dé quán jūn fù méi, zhǐ shèng le yī rén yī qí, láng bèi zǒu hái. bá líng dé bìng lì gōng chóng, chóng dǐ dǎng bú zhù, méi nài hé tuì shǒu yún zhōng, yǔ kòu xiāng chí. wèi zhèng qiǎn shàng shū yuán xiū yì wèi xī dào héng tái, guī fù qí zhōu, piān yòu jiē dé lǐ chóng bài bào, gōng tíng xiāng shuài jīng huáng. guǎng yáng wáng yuān shēn chóng qián shuō, réng qǐng gǎi zhèn wèi zhōu. wèi zhǔ bù xǐng, wéi zhào hái cuī xiān, mìng xì tíng wèi. xiān máng jiāng liáng tián měi jì, xiàn nà yuán yuán, yuán tì tā jiě miǎn, jìng dé yòu zuì.
說也奇怪,元志方戰歿岐州,李崇也敗退雲中。崇本遣崔暹出北道,教他不得浪戰,但牽制拔陵兵力,自從東道進兵,直搗沃野。暹違崇將令,竟轉斗而前,被拔陵誘入伏中,殺得全軍覆沒,只剩了一人一騎,狼狽走還。拔陵得併力攻崇,崇抵擋不住,沒奈何退守雲中,與寇相持。魏正遣尚書元修義為西道行台,規復岐州,偏又接得李崇敗報,宮廷相率驚惶。廣陽王淵申崇前說,仍請改鎮為州。魏主不省,惟召還崔暹,命系廷尉。暹忙將良田美妓,獻納元爰,爰替他解免,竟得宥罪。
wèi jǐ dōng xī tiě chì bù, tǒng jiē pàn mìng, guī fù pò liù hán bá líng, wèi zhǔ nǎi sī lǐ chóng jí yuán yuān yán, xià zhào gǎi zhèn wèi zhōu, qiǎn huáng mén shì láng lì dào yuán wèi dà shǐ, fǔ wèi liù zhèn bīng mín. nǎ zhī liù zhèn yǐ jiē pàn wèi, dào yuán qù yì wú yì, réng zhé huí dōu zhōng. nán xiù róng rén qǐ fú mò yú, yòu fù qǐ fǎn, zǒng suàn chū le yī gè qiú zhǎng ěr zhū róng, jí zhòng tǎo píng. dāng xià fèng biǎo wèi tíng, xiáng bào píng zéi qíng shì, wèi fēng róng wèi bó líng jùn gōng. róng gāo zǔ yǔ jiàn, chū fēng xiù róng chuān, fù míng xīn xìng, shàn shì xù mù, niú yáng mǎ tuó, biàn sè wèi qún, cháng mí màn shān gǔ jiān. wèi yǒu shì běi fāng, xīn xìng zhé xiàn shēng chù zhù jūn. zhì róng tǎo píng pàn luàn, jìn jué wèi gōng, fāng yīn xù dà zhì, nǐ chéng sì fāng biàn luàn de shí hòu, fā fèn wèi xióng. suǒ yǒu xù mù zī cái, xī shù qǔ chū, sàn gěi yǒng shì, jié jiāo háo jié. yú shì hóu jǐng sī mǎ zi rú jiǎ xiǎn duàn róng dòu tài děng, xiān hòu qū fù, zhěng rì lǐ liàn bīng chǔ xiè, dài shí chū fā. zhè nǎi shì běi wèi yī dà yǐn huàn, bù bǐ nà sì fāng cǎo kòu, piāo lüè wú dìng, shàng róng yì chù zhì ne. jù wèi xià wén xiě zhào.
未幾東西鐵敕部,統皆叛命,歸附破六韓拔陵,魏主乃思李崇及元淵言,下詔改鎮為州,遣黃門侍郎酈道元為大使,撫慰六鎮兵民。哪知六鎮已皆叛魏,道元去亦無益,仍折回都中。南秀容人乞伏莫於,又復起反,總算出了一個酋長爾朱榮,集眾討平。當下奉表魏廷,詳報平賊情事,魏封榮為博陵郡公。榮高祖羽健,初封秀容川,父名新興,善事畜牧,牛羊馬駝,辨色為群,嘗瀰漫山谷間。魏有事北方,新興輒獻牲畜助軍。至榮討平叛亂,進爵為公,方陰蓄大志,擬乘四方變亂的時候,發憤為雄。所有畜牧資財,悉數取出,散給勇士,結交豪傑。於是侯景、司馬子如、賈顯、段榮、竇泰等,先後趨附,整日裡練兵儲械,待時出發。這乃是北魏一大隱患,不比那四方草寇,剽掠無定,尚容易處置呢。俱為下文寫照。
qiě shuō liáng zhǔ xiāo yǎn, wén wèi luàn fāng shèng, yù chèn shì jīng lüè zhōng yuán. dāng shí nán cháo liáng jiāng, wèi wéi ruì péi suì èr rén, ruì yú pǔ tōng yuán nián bìng shì, suí bǐ dài guò wéi ruì. zhǐ péi suì shàng cún. nǎi shòu suì wèi xìn wǔ jiāng jūn, lǐng yù zhōu cì shǐ, chū zhèn hé féi. shì lín chuān wáng hóng dì sān zi zhèng dé, bèi liáng bēn wèi, wèi yǐ qǐ xiāo bǎo yín wèi shàng shū pú shè, wèi zhèng dé wú gù lái tóu, qíng bù kě cè, bù ruò jū lù wèi shì. wèi zhǔ suī rán bù cóng, dàn yì wèi cháng lǐ dài, zhèng dé yīn fù táo guī. qián shí liáng zhǔ wú zi, céng qǔ zhèng dé wèi yǎng ér. jí tài zǐ tǒng shēng, réng shǐ zhèng dé hái běn, cì jué xī fēng hóu. zhèng dé yǐ bù dé lì chǔ, xián hèn duō nián, nǎi qù xì bēn wèi. jì bù dé zhì, nán xíng hái liáng, kǒng zāo liáng zhǔ jié zé, bù dé bù niē zào kuáng yán. dāng yì què xiè zuì, tuō yán běi zhēn lǔ qíng, què shì yǒu luàn kě chéng, qǐng sù chū shī děng yǔ. liáng zhǔ yì qiáo tòu sān fēn, jié wèn shù yǔ, zhèng dé jù zhèn wèi luàn, shì jué xiáng míng, nǎi réng fù běn fēng, bìng cù péi suì chū bīng běi lüè.
且說梁主蕭衍,聞魏亂方盛,欲趁勢經略中原。當時南朝良將,為韋睿、裴邃二人,睿於普通元年病逝,隨筆帶過韋睿。只裴邃尚存。乃授邃為信武將軍,領豫州刺史,出鎮合肥。適臨川王宏第三子正德,背梁奔魏,魏已起蕭寶夤為尚書僕射,謂正德無故來投,情不可測,不若拘戮為是。魏主雖然不從,但亦未嘗禮待,正德因復逃歸。前時梁主無子,曾取正德為養兒。及太子統生,仍使正德還本,賜爵西豐侯。正德以不得立儲,銜恨多年,乃覷隙奔魏。既不得志,南行還梁,恐遭梁主詰責,不得不捏造誑言。當詣闕謝罪,託言北偵虜情,確是有亂可乘,請速出師等語。梁主亦瞧透三分,詰問數語,正德具陣魏亂,似覺詳明,乃仍複本封,並促裴邃出兵北略。
suì yīn lǜ qí xí shòu yáng, yǎn rù wài fú. wèi yáng zhōu cì shǐ zhǎng sūn zhì, fèn lì dǐ yù, yī rì jiǔ zhàn, shā shāng xiāng dāng. suì yīn hòu jūn bù zhì, yǐn jūn zàn guī. sì fù qǔ wèi jiàn líng qū mù, jí dí chéng pì chéng sī wú chéng. xú zhōu cì shǐ chéng jǐng yè bá jū líng, jiāng jūn péng bǎo sūn bá láng yá, cáo shì zōng bá qū yáng qín xū, lǐ guó xìng qiě jìn bá sān guān. wèi xú zhōu cì shǐ yuán fǎ sēng, yòu qiǎn zi jǐng zhòng zhì liáng, fèng biǎo shū chéng. liáng jí shòu jiàng wáng yuán lüè wèi dà dū dū, yǔ jiāng jūn chén qìng zhī děng, lǜ bīng jiē yīng, wèi wèi ān lè wáng yuán jiàn jī bài. fǎ sēng què chéng jiàn jiāo dài, shā jiāng guò qù, dé le yī gè dà shèng zhàng. liáng shòu fǎ sēng wèi sī kōng, fēng shǐ ān jùn gōng, fù mìng xī chāng hóu xiāo yuān zǎo jí yù zhāng wáng xiāo zōng děng, xiāng jì jìn bīng, jiē jì péi suì.
邃因率騎襲壽陽,掩入外郛。魏揚州刺史長孫稚,奮力抵禦,一日九戰,殺傷相當。邃因後軍不至,引軍暫歸。嗣復取魏建陵、曲木,及狄城、甓城、司吾城。徐州刺史成景嚈拔雎陵,將軍彭寶孫拔琅琊,曹世宗拔曲陽、秦墟,李國興且進拔三關。魏徐州刺史元法僧,又遣子景仲至梁,奉表輸誠。梁即授降王元略為大都督,與將軍陳慶之等,率兵接應,為魏安樂王元鑒擊敗。法僧卻乘鑒驕怠,殺將過去,得了一個大勝仗。梁授法僧為司空,封始安郡公,復命西昌侯蕭淵藻及豫章王蕭綜等,相繼進兵,接濟裴邃。
suì gōng xià xīn cài jùn, jìn kè zhèng chéng rǔ yǐng yī dài, suǒ zài xiǎng yīng, wèi hé jiān wáng yuán chēn jí shòu yáng shǒu jiāng zhǎng sūn zhì, lǜ zhòng wǔ wàn, qián lái jié jī, suì àn shè sì fú, yòu zhì rù jǐng, sì miàn xiāng pò, hǎo sì wǎng zhōng bǔ yú, wèng zhōng zhuō biē. hái suàn zhǎng sūn zhì yǒu xiē yǒng lì, pàn mìng chōng tū, duó lù bēn táo. zài jiā yuán chēn cóng hòu yuán yīng, fāng dé jiāng zhǎng sūn zhì jiù huí shòu yáng, dàn yǐ sàng bì le yī èr wàn rén. suì wēi míng dà zhèn, jiāng chéng shèng dàng píng huái diān, zài tú hé luò, piān piān tiān bù jiǎ nián, jìng ěr yī bìng bù qǐ, gào mò jūn zhōng. shēn hòu zèng diǎn, bǐ wéi ruì gèng yōu. ruì dé zèng shì zhōng, gěi shì yuē yán suì yì dé zèng shì zhōng, qiě jìn jué wèi hóu, yǔ shì yuē liè. huái féi jūn mín, gǎn niàn suì ēn, mò bù liú tì. zài yǔ wéi ruì xiāng jiào, shì bù wàng liáng jiāng zhī yì. xiǎo zi yǒu shī tàn dào:
邃攻下新蔡郡,進克鄭城、汝穎一帶,所在響應,魏河間王元琛及壽陽守將長孫稚,率眾五萬,前來截擊,邃暗設四伏,誘稚入阱,四面相迫,好似網中捕魚,瓮中捉鱉。還算長孫稚有些勇力,拚命衝突,奪路奔逃。再加元琛從後援應,方得將長孫稚救回壽陽,但已喪斃了一、二萬人。邃威名大振,將乘勝蕩平淮甸,再圖河洛,偏偏天不假年,竟爾一病不起,告歿軍中。身後贈典,比韋睿更優。睿得贈侍中,給諡曰嚴;邃亦得贈侍中,且進爵為侯,予諡曰烈。淮、淝軍民,感念邃恩,莫不流涕。再與韋睿相較,是不忘良將之意。小子有詩嘆道:
běi zhēng dà jiāng sù jūn wēi, wàn zhòng quán píng zhī shǒu huī
北征大將肅軍威,萬眾全憑只手揮;
gōng yè wèi chéng shēn yǐ yǔn, xiāo liáng qì yùn zhào shuāi wēi.
功業未成身已殞,蕭梁氣運兆衰微。
suì jì sǐ shì, hòu rèn wèi zhōng hù jūn xià hóu cuò. dǎn suī yǒu cái míng, jiū jìng bù jí wéi péi liǎng rén, yīn cǐ liǎn bīng bù jìn, nán běi cū ān, nà wèi rén dé zhuān lì běi fāng. yù zhī hòu shì, qiě kàn xià huí xù míng.
邃既死事,後任為中護軍夏侯斮。亶雖有才名,究竟不及韋、裴兩人,因此斂兵不進,南北粗安,那魏人得專力北方。欲知後事,且看下回敘明。
yuán yuán liú téng, wèi běi wèi zhī huò shǒu, ér hú hòu shí zòng chéng zhī. xī kāng shēng jiǔ yù jūn jī, shǐ bù néng zhū chú quán qī, nǎi fǎn gān zuò zhǎo yá, yǔ móu yōu hòu. hòu gù zì qǔ, ér kāng shēng zhī dǎng è jì jiān, wèi shǐ fēi yuán téng zhī liú yà yě. jí xī lín shěng mǔ, jiàn yǒu zhuǎn jī. kāng shēng rú yǒu huǐ xīn, yì wéi dǎo hòu yǐ cí, xù zhǔ yǐ xiào, nèi lián mǔ zǐ, wài zhèng jūn chén, zé kǔ zhì mí fèng, ān shēn jí yǐ ān guó. jì bù chū cǐ, nǎi tú yǐ wǔ shì shì yì, tiāo bō hú hòu, xuān guāng diàn zhī bèi zhí, mén xià shěng zhī shòu zhū, suī sǐ hé bǔ, shì jiàn qí hǎo luàn qǔ huò ěr! wò yě zhī luàn, bù tè wèi liù zhèn zhī yǐn xiàn, bìng qiě wèi wáng wèi zhī huò jiē, yī yǐ kuì xué, quán dī jiē dòng, luàn zhī bù kě yǐ shǐ zhǎng yě, yǒu rú cǐ zhě. rán bù yǒu nèi luàn, ān yǒu wài luàn? hú hòu dǎo yú xiān, yòu téng zhǒng yú hòu, dú shǐ zhě kě yǐ zhī suǒ jiàn yǐ.
元爰、劉騰,為北魏之禍首,而胡後實縱成之。奚康生久預軍機,始不能誅鋤權戚,乃反甘作爪牙,與謀幽後。後固自取,而康生之黨惡濟奸,未始非爰騰之流亞也。及西林省母,漸有轉機。康生如有悔心,亦惟導後以慈,勗主以孝,內聯母子,外正君臣,則苦志彌縫,安身即以安國。計不出此,乃徒以舞勢示意,挑撥胡後,宣光殿之被執,門下省之受誅,雖死何補,適見其好亂取禍耳!沃野之亂,不特為六鎮之引線,並且為亡魏之禍階,一蟻潰穴,全隄皆動,亂之不可以使長也,有如此者。然不有內亂,安有外亂?胡後導於先,又騰踵於後,讀史者可以知所鑒矣。