strong liú jì nú miè kòu lì gōng wáng xiào bó chēng bīng shòu lù strong
劉寄奴滅寇立功 王孝伯稱兵受戮
huà shuō liú láo zhī, zì dào jiān, péng chéng rén. miàn zǐ chì sè, shēng yǒu shén lì, chén yì duō zhì. tài yuán chū, xiè yuán běi zhèn guǎng líng, duō mù jìn yǒng, láo zhī yǐ xiāo měng yīng xuǎn.
話說劉牢之,字道堅,彭城人。面紫赤色,生有神力,沉毅多智。太元初,謝元北鎮廣陵,多募勁勇,牢之以驍猛應選。
xiè yuán rèn zhī wèi jiāng, lǐng jīng ruì wèi xiān fēng, suǒ wǎng wú dí. huái féi zhī yì, hé jiān gōng xiàn shòu yáng, láo zhī yǐ wǔ qiān bīng jù zhī, shā dí wàn yú rén, jǐn shōu qí qì xiè. jiān bīng shī shì, dà bài ér guī. yǐ gōng fēng zhèn wēi jiāng jūn, kāi zhèn yú jiāng běi, hào yuē běi fǔ. wáng gōng yǐ wèi fù xīn, láo zhī yì guǎng zhāo jìn lǚ, dà jī liáng chǔ, wèi gōng shēng yuán.
謝元任之為將,領精銳為先鋒,所往無敵。淮、淝之役,荷堅攻陷壽陽,牢之以五千兵拒之,殺敵萬餘人,盡收其器械。堅兵失勢,大敗而歸。以功封震威將軍,開鎮於江 北,號曰「北府」。王恭倚為腹心,牢之亦廣招勁旅,大積糧儲,為恭聲援。
jūn fǔ zhī shèng, zhū zhèn mò jí, gù wáng mì jiàn yù, tóu qí huī xià. yù cóng mì yán, ān dùn jiā kǒu, jìng tóu jiāng běi ér lái. xíng zhì yuán mén, jiàn guī mó yán sù, jiǎ zhàng zhěng qí, guǒ rán wēi fēng hè hè, bǐ zhòng bù tóng. fāng yù shàng qián jiāng shū tóu dì, hū yǒu liǎng shào nián, suí zhe pú cóng shù shí, áng rán chéng mǎ ér lái, dào fǔ xià qí yù rù, jiàn yù shǒu chí shū tiē, zhù lì jiē xià, biàn xiàng qián wèn yuē: jūn xìng shén míng shuí, dào cǐ hé gān? yù jiàn wèn, zhī shì fǔ zhōng rén, duì yuē: xiǎo zi xìng liú míng yù, yǒu wáng sī tú shū, yǐn jiàn dào lái, yù tóu shuài fǔ xiào yòng. shào nián yuē: mò fēi dān tú liú jì nú hū? yù yuē: shì yě. shào nián xǐ yuē: wén míng jiǔ yǐ! qǔ shū tiē lái, wǒ jí dài jūn tōng bào, jūn qiě shǎo dài, kè jí chuán qǐng yě. shuō bà biàn rù.
軍府之盛,諸鎮莫及,故王謐薦裕,投其麾下。裕從謐言,安頓家口,徑投江 北而來。行至轅門,見規模嚴肅,甲仗整齊,果然威風赫赫,比眾不同。方欲上前將書投遞,忽有兩少年,隨着僕從數十,昂然乘馬而來,到府下騎欲入,見裕手持書帖,佇立階下,便向前問曰:「君姓甚名誰,到此何干?」裕見問,知是府中人,對曰:「小子姓劉名裕,有王司徒書,引薦到來,欲投帥府效用。」少年曰:「莫非丹徒劉寄奴乎?」裕曰:「是也。」少年喜曰:「聞名久矣!取書帖來,我即代君通報,君且少待,刻即傳請也。」說罷便入。
yào zhī liǎng wèi shào nián, bú shì bié rén, yī jí láo zhī zǐ jìng xuān, yī wèi láo zhī shēng hé wú jì, chū wài fǎng yǒu ér guī. jìng xuān jiàn yù yī biǎo fēi fán, gù xià qí xiāng wèn, zhī shì jì nú, xīn yì xǐ. bù shàng yī huí, nèi jí chuán qǐng, yù zhèn yī ér rù. xíng jìn táng jiē, jìng xuān huāng máng qū chū, wèi yù yuē: jiā fù cǐ shí bù xiá, míng rì qǐng huì, qū xiōng shū zhāi xiǎo zuò. èr rén xié shǒu jìn nèi, shī lǐ bà, zhī shì zhǔ jūn gōng zǐ. shǎo qǐng wú jì xiāng jiàn, yòu zhī shì zhǔ jūn de shēng, yù àn àn huān xǐ. wèi jǐ, shè yàn shàng lái, jìng xuān jiù qǐng fù xí, yù yì bù cí. sān bēi zhī hòu, bǐ cǐ tán xīn, qíng tóu yì hé, shū hèn xiāng jiàn zhī wǎn. jìng xuān wèi yù yuē: yǐ jūn zhī cái, tā rì gōng míng, dìng chū wú èr rén zhī shàng. jīn xìng xiāng yù, yuàn jié yì wèi xiōng dì, jūn yì kě fǒu? yù dà xǐ. xù chǐ, yù zuì zhǎng, wú jì cì zhī, jìng xuān yòu cì zhī. duì tiān xià bài, gòng shì shēng sǐ bù xiāng bèi fù. jié yì bì, zhòng fù rù xí yǐn jiǔ. huái bào yì kāi. yǐn zhì gēng shēn fāng xiē. shì yè, yù jí sù yú fǔ nèi. míng rì jìn jiàn láo zhī, xiāng yǔ kāng kǎi lùn shì, xióng cái dà lüè, shí lù yán biǎo. láo zhī qǐ lì yuē: jūn wèi dāng chū wú shàng, jīn qū jūn yǐ cān jūn zhī zhí, gòng xiāng jūn shì. yù zài bài shòu mìng. yù suì yíng qí mǔ dì, gòng jū jiāng běi.
要知兩位少年,不是別人,一即牢之子敬宣,一為牢之甥何無忌,出外訪友而歸。敬宣見裕一表非凡,故下騎相問,知是寄奴,心益喜。不上一回,內即傳請,裕振衣而入。行近堂階,敬宣慌忙趨出,謂裕曰:「家父此時不暇,明日請會,屈兄書齋小坐。」二人攜手進內,施禮罷,知是主君公子。少頃、無忌相見,又知是主君的甥,裕暗暗歡喜。未幾,設宴上來,敬宣就請赴席,裕亦不辭。三杯之後,彼此談心,情投意合,殊恨相見之晚。敬宣謂裕曰:「以君之才,他日功名,定出吾二人之上。今幸相遇,願結義為兄弟,君意可否?」裕大喜。序齒,裕最長,無忌次之,敬宣又次之。對天下拜,共誓生死不相背負。結義畢,重複入席飲酒。懷抱益開。飲至更深方歇。是夜,裕即宿於府內。明日進見牢之,相與慷慨論事,雄才大略,時露言表。牢之起立曰:「君位當出吾上,今屈君以參軍之職,共襄軍事。」裕再拜受命。裕遂迎其母弟,共居江 北。
shí dōng guǎn yǒu zāng jùn zhě, shàn xiāng rén, wèi jùn gōng cáo. shēng yī nǚ, míng ài qīn, qí mǔ shū sūn shì, mèng tūn yuè ér yùn, róng mào duān yán, jǔ dòng xiū zhěng. jùn guì qí nǚ, wèi tā rì bì mǔ yí tiān xià, gù bù qīng xǔ rén, nián èr shí, shàng dài zì guī zhōng. yī rì jùn zhì běi fǔ, jiàn yù qí zhī, suì zì yì mén qǐng yuē: wén jūn wèi qǔ, jiā yǒu ruò xī, yuàn fèng jī zhǒu. yù yuē: wú gōng yè wèi jiù, zhì zài qū chí, wèi xiá yǒu shì yě. qí mǔ zài nèi wén zhī, hū yù rù yuē: wú wén zāng nǚ shén xián, rǔ bù kě què. yù suì qǔ zhī, jí wǔ jìng zāng huáng hòu yě. dāng shì shí, běi fǔ rén cái jì jì, ruò liú yì mèng chǎng gāo yǎ zhī zhū gé zhǎng mín děng, jiē yī shí háo jùn, wú bù lè yǔ yù yóu. yù yì guǎng jié nà, dūn yì qì, yǐ gù yuǎn jìn zhī shì, jiē guī xīn yān. yī rì, láo zhī zhào yù wèi yuē: wú wén sān wú zhī dì, jìn zāo hǎi kòu zuò luàn, jùn yì jiē shī, wú yù tǎo zhī ér wú cháo mìng, nài hé? yù yuē: bài biǎo jí xíng kě ěr. biǎo wèi fā, é ér zhào zhì, mìng láo zhī dū du wú jùn zhū jūn shì, yǐn bīng jìn tǎo. láo zhī jiē zhào dà xǐ, suì huì jí qǐng jiāng, xià lìng yuē: jūn zhī yǒng qiè, xì yú qián fēng, shuí néng dāng cǐ rèn zhě? yù yīng shēng ér chū, yuàn wèi qián bù láo zhī jí mìng wèi xiān fēng, lǐng bīng sān qiān, xiān rì qǐ fā, rán hòu dà jūn jì jìn.
時東莞有臧俊者,善相人,為郡功曹。生一女,名愛親,其母叔孫氏,夢吞月而孕,容貌端嚴,舉動修整。俊貴其女,謂他日必母儀天下,故不輕許人,年二十,尚待字閨中。一日俊至北府,見裕奇之,遂自詣門請曰:「聞君未娶,家有弱息,願奉箕帚。」裕曰:「吾功業未就,志在驅馳,未暇有室也。」其母在內聞之,呼裕入曰:「吾聞臧女甚賢,汝不可卻。」裕遂娶之,即武敬臧皇后也。當是時,北府人才濟濟,若劉毅、孟昶、高雅之、諸葛長民等,皆一時豪俊,無不樂與裕游。裕益廣結納,敦意氣,以故遠近之士,皆歸心焉。一日,牢之召裕謂曰:「吾聞三吳之地,近遭海寇作亂,郡邑皆失,吾欲討之而無朝命,奈何?」裕曰:「拜表即行可耳。」表未發,俄而詔至,命牢之都督吳郡諸軍事,引兵進討。牢之接詔大喜,遂會集請將,下令曰:「軍之勇怯,繫於前鋒,誰能當此任者?」裕應聲而出,願為前部、牢之即命為先鋒,領兵三千,先日起發,然後大軍繼進。
nǐ dào hǎi zéi cóng hé ér qǐ? xiān shì láng yá rén sūn tài, shī shì qián táng dù zi gōng. zi gōng yǒu mì shù, cháng jiù rén jiè guā dāo yī bǎ, qí zhǔ xiàng suǒ, zi gōng yuē: dāng jí xiāng hái ěr. jì ér jiè dāo zhě xíng zhì jiā xìng, yǒu yú yuè rù chuán zhōng, pò yú fù, dé yī dāo, shì zhī jí zi gōng suǒ jiè zhě, qí shén xiào lèi rú cǐ, yǐ gù rén zhēng xìn zhī. zi gōng sǐ, tài chuán qí shù, kuáng yòu bǎi xìng, fèng qí jiào zhě, jié zī chǎn, jìn nán nǚ yǐ qiú fú. wáng xún wèi qián táng shǒu, zhì qí yāo wàng zhī zuì, liú zhī guǎng zhōu. qí hòu wáng yǎ yuè qí shù, jiàn zhī xiào wǔ, yún zhī yǎng xìng zhī fāng. xiào wǔ zhào yǔ dà yuè, shòu yǐ nèi zhí, hòu qiān xīn ān tài shǒu. tài zhī jìn zuò jiāng zhōng, shōu hé tú zhòng, jù huò jù yì, jiāng móu bù guǐ, sān wú zhī rén duō cóng zhī. huì jī nèi shǐ xiè yóu fā qí zuì, cháo tíng zhū zhī. qí zhí sūn ēn, táo rù hǎi zhōng, yú mín yóu yǐ wèi tài shí wèi sǐ, dēng xiān qù yǐ, jiù hǎi zhōng zī gěi ēn, ēn nǎi jù hé wáng mìng, dé bǎi yú rén, chū méi hǎi biān. shí dōng tǔ jī jǐn, dào zéi qiè fā.
你道海賊從何而起?先是琅玡人孫泰,師事錢塘杜子恭。子恭有秘術,嘗就人借瓜刀一把,其主向索,子恭曰:「當即相還耳。」既而借刀者行至嘉興,有魚躍入船中,破魚腹,得一刀,視之即子恭所借者,其神效類如此,以故人爭信之。子恭死,泰傳其術,誑誘百姓,奉其教者,竭資產,進男女以求福。王珣為錢塘守,治其妖妄之罪,流之廣州。其後王雅悅其術,薦之孝武,雲知養性之方。孝武召語大悅,授以內職,後遷新安太守。泰知晉祚將終,收合徒眾,聚貨巨億,將謀不軌,三吳之人多從之。會稽內史謝輶發其罪,朝廷誅之。其侄孫恩,逃入海中,愚民猶以為泰實未死,登仙去矣,就海中資給恩,恩乃聚合亡命,得百餘人,出沒海邊。時東土飢謹,盜賊竊發。
ēn chéng mín xīn sāo dòng, lǜ qí dǎng , zì hǎi dǎo tū rù, shā shàng yú lìng, xún rì zhī jiān, yǒu zhòng shù wàn, yú shì jìn gōng huì jī. huì jī nèi shǐ wáng níng zhī, yòu jūn xī zhī zǐ yě. qī xiè dào yùn, ān xī jiāng jūn xiè yì zhī nǚ, yòu cōng wù, yǒu cái biàn, shū ān shí ài zhī.
恩乘民心騷動,率其黨 ,自海島突入,殺上虞令,旬日之間,有眾數萬,於是進攻會稽。會稽內史王凝之,右軍羲之子也。妻謝道韞,安西將軍謝奕之女,幼聰悟,有才辨,叔安石愛之。
qī bā suì shí, ān wèn máo shī hé jù zuì jiā, dào yùn chēng: jí fǔ zuò sòng, mù rú qīng fēng shù jù. ān tàn qí yǒu yǎ rén shēn zhì. yòu yù xuě xià, ān wèn cǐ hé suǒ shì, qí xiōng zi lǎng yuē: sàn yán kōng zhōng chā kě nǐ. dào yùn yuē: wèi ruò liǔ xù yīn fēng qǐ. ān shēn tàn shǎng. jí zhǎng, shì níng zhī. yǐ níng zhī shǎo wén, cháng yàn báo zhī, guī níng, yì shén bù lè. ān wèi zhī yuē: wáng láng yì shǎo yú, yì bù è, rǔ hé hèn yě? dá yuē: yī mén shū fù, zé yǒu ā dà zhōng láng, qún cóng xiōng dì, fù yǒu fēng hú jié mò, bù yì tiān rǎng zhī jiān, nǎi yǒu wáng láng. fēng wèi xiè xīn, hú wèi xiè lǎng, jié wèi xiè xuán, mò wèi xiè chuān, jiē qí xiǎo zì yě. hòu níng zhī wèi huì jī nèi shǐ, yī jiā tóng dào zhì suǒ. níng zhī dì xiàn zhī, cháng yǔ bīn kè tán lùn, cí lǐ jiāng qū. dào yùn yí bì wèi xiàn zhī yuē: qǐng wèi xiǎo láng jiě wéi. nǎi shè qīng líng bù zhàng zì bì, yǔ kè fù shēn qián yì, kè bù néng qū. yóu shì cái míng sì bō. jí sūn ēn zuò luàn, rén xīn huáng huáng, ér níng zhī shì fèng tiān shī dào, bù fā yī bīng, yì bù shè bèi, rì zài dào shì, jī sǎng guì zhù. guān shǔ qǐng chū bīng yù kòu, níng zhī yuē: wǒ yǐ qǐng yú dà dào, jiè guǐ bīng bǎi wàn, gè shǒu jīn yào, zéi bù zú yōu yě. é ér zéi bīng jiàn jìn, nǎi tīng chū bīng, ēn yǐ pò guān ér rén, huì jī suì xiàn. níng zhī cāng huáng chū zǒu, ēn zhí ér shā zhī, bìng jí zhū zi. dào yùn wén luàn, jǔ cuò zì ruò. jì ér zhī fū yǔ zi jiē wèi zéi hài, nǎi yōng jiàn bì shù rén, chōu dāo chū mén, zéi zhì, tǐng shēn yíng dí, shǒu zhǎn shù zéi, lì jǐn bèi zhí. qí wài sūn liú tāo, nián shù suì, zéi jiāng shā zhī, dào yùn hū yuē: shì zài wáng mén, hé guān tā zú? bì ruò cǐ, níng xiān jiàn shā! cí qì kāng kǎi, shēng qíng jī lì. ēn suī dú nüè, wèi zhī gǎi róng, suì shì zhī, yì bù hài dào yùn.
七八歲時,安問《毛詩》何句最佳,道韞稱:「吉甫作頌,穆如清風」數句。安嘆其有雅人深致。又遇雪下,安問此何所似,其兄子朗曰:「散鹽空中差可擬。」道韞曰:「未若柳絮因風起。」安深嘆賞。及長,適凝之。以凝之少文,常厭薄之,歸寧,意甚不樂。安慰之曰:「王郎逸少於,亦不惡,汝何恨也?」答曰:「一門叔父,則有阿大、中郎,群從兄弟,復有封、胡 、羯、末,不意天壤之間,乃有王郎。」封謂謝歆,胡 謂謝朗,羯謂謝玄,末謂謝川,皆其小字也。後凝之為會稽內史,一家同到治所。凝之弟獻之,嘗與賓客談論,詞理將屈。道韞遺婢謂獻之曰:「請為小郎解圍。」乃設青綾步障自蔽,與客復申前議,客不能屈。由是才名四播。及孫恩作亂,人心惶惶,而凝之世奉天師道,不發一兵,亦不設備,日在道室,稽顙跪祝。官屬請出兵禦寇,凝之曰:「我已請於大道,借鬼兵百萬,各守津要,賊不足憂也。」俄而賊兵漸近,乃聽出兵,恩已破關而人,會稽遂陷。凝之倉皇出走,恩執而殺之,並及諸子。道韞聞亂,舉措自若。既而知夫與子皆為賊害,乃擁健婢數人,抽刀出門,賊至,挺身迎敵,手斬數賊,力盡被執。其外孫劉濤,年數歲,賊將殺之,道韞呼曰:「事在王門,何關他族?必若此,寧先見殺!」詞氣慷慨,聲情激厲。恩雖毒虐,為之改容,遂釋之,亦不害道韞。
sūn ēn jì jù huì jī, zì chēng zhēng dōng jiāng jūn, bī shǐ rén shì wèi guān shǔ, yǒu bù cóng zhě, lù qí quán jiā, sǐ zhě shén qī bā. hào qí dǎng yuē zhǎng shēng, qiǎn shēng sì chū, niàng zhū xiàn lìng zhī ròu, yǐ shí qí qī zǐ, bù kěn shí zhě, zhé zhī jiě zhī. suǒ guò chéng yì, fén lüè yī kōng, dān liú qiáng zhuàng zhě biān rù duì wǔ, fù nǚ lǎo ruò, jiē tóu zhū shuǐ zhōng. yuē: hè rǔ xiān dēng xiān táng. yú shì yī shí háo bào zhī tú, yǒu wú jùn lù huán, wú xìng qiū wāng, lín hǎi zhōu zhòu, yǒng jiā zhāng yǒng, yǐ jí dōng yáng xīn ān děng chù luàn mín, jiē jié dǎng jù zhòng, shā zhǎng lì yǐ yīng ēn. sān wú bā jùn, jiē wèi zéi jù. cháo tíng dà kǒng, mìng láo zhī jìn tǎo. yú shì láo zhī shuài lǐng jīng qí, zhuǎn dòu ér qián, jī zhǎn zéi jiāng xǔ yǔn zhī děng, suǒ xiàng jiē kè, zhí dù qián táng, móu fù shān yīn děng chù. láo zhī wèi yù yuē: zéi tú shàng shèng, wèi shěn xū shí rú hé, qīng kě qián wǎng tàn zhī. yù jí lǐng mìng, lǜ shù shí qí yǐ wǎng. nǎ zhī sūn ēn wén guān jūn jiāng zhì, qiǎn dà jiāng yáo shèng, tǒng lǐng bù qí wǔ qiān, qián lái yíng dí. yù zhèng xíng zhī cì, hū jiàn zéi bīng màn shān sāi yě ér lái. zhòng jù yù tuì, yù yuē: zéi zhòng wǒ guǎ, jīn zǒu, bǐ yǐ jìn qí zhuī jī, wú zhòng lì jǐn, bù rú zhàn yě. yǔ qí zǒu ér sǐ, wú níng zhàn ér sǐ. suì fèn dà dāo, zhí qián jìn jī, zhòng cóng zhī, shā zéi shù bǎi. zéi chū yí xī lái yóu qí, jiàn dí bì zǒu, xiè bù shè bèi, jí jiàn lái jiāng yǒng měng, yáo shèng huī zhòng gòng jī, yù cóng qí jiē sǐ, dú tǐng shēn yíng zhàn. é ér mǎ jué, zhuì yú àn xià. zéi zhòng lín àn, yǐ zhǎng qiāng cì zhī, yù dà hǎn yī shēng, yī yuè ér shàng, fù rén mǎ jiē jīng, tuì xià shù bù, yù qū qián, fù kǎn shā shù shí rén. yáo shèng dà nù, hè lìng zhòng jiāng, sì miàn wéi zhù, mò jiào fàng zǒu. yù quán wú wèi qiè, dǐ sǐ xiāng jù. shì zhèng wēi jí, hū yǒu yī zhī jūn mǎ, dà hū shā rù, yǒng ruì wú bǐ. zéi bīng fēn fēn sì sàn, zhǎn huò wú shù, yù shǐ dé tuō zhòng wéi. jí shì lái jiāng, nǎi liú jìng xuān yě. yù yuē: fēi dì lái yuán, wú mìng xiū yǐ. jìng xuān yuē: dì zài jūn, guài xiōng jiǔ bù fǎn, gù yǐn bīng lái xún, jiàn qián miàn chén tóu qǐ chù, yǒu hǎn shā zhī shēng , zhī yǒu zéi bīng chāng jué, xiōng bì bèi kùn, jí jí gǎn lái, guǒ jiàn xiōng fèn dà dāo dú zhàn shù qiān rén. xiōng zhī yǒng, suī guān zhāng bù jí. jīn zéi yǐ bài qù, xiōng qiě guī yíng shǎo xiū. yù yuē: zéi dǎn yǐ luò, sù wǎng jī zhī, pò zhú zhī shì, bù kě shī yě. jìng xuān cóng zhī. suì jìn bīng, zéi jiàn yù zhì, wú bù wèi jù, yú shì lián zhàn jiē jié, suì fù shān yīn. láo zhī dé bào dà xǐ.
孫恩既據會稽,自稱征東將軍,逼使人士為官屬,有不從者,戮其全家,死者什七八。號其黨 曰「長生」,遣生四出,釀諸縣令之肉,以食其妻、子,不肯食者,輒支解之。所過城邑,焚掠一空,單留強壯者編入隊伍,婦女老弱,皆投諸水中。曰:「賀汝先登仙堂。」於是一時豪暴之徒,有吳郡陸環,吳興邱尪,臨海周胄,永嘉張永,以及東陽、新安等處亂民,皆結黨 聚眾,殺長吏以應恩。三吳八郡,皆為賊據。朝廷大恐,命牢之進討。於是牢之帥領精騎,轉斗而前,擊斬賊將許允之等,所向皆克,直渡錢塘,謀復山陰等處。牢之謂裕曰:「賊徒尚盛,未審虛實如何,卿可潛往探之。」裕即領命,率數十騎以往。哪知孫恩聞官軍將至,遣大將姚盛,統領步騎五千,前來迎敵。裕正行之次,忽見賊兵漫山塞野而來。眾懼欲退,裕曰:「賊眾我寡,今走,彼以勁騎追擊,吾眾立盡,不如戰也。與其走而死,毋寧戰而死。」遂奮大刀,直前進擊,眾從之,殺賊數百。賊初疑西來游騎,見敵必走,懈不設備,及見來將勇猛,姚盛揮眾共擊,裕從騎皆死,獨挺身迎戰。俄而馬蹶,墜於岸下。賊眾臨岸,以長槍刺之,裕大喊一聲,一躍而上,賦人馬皆驚,退下數步,裕趨前,復砍殺數十人。姚盛大怒,喝令眾將,四面圍住,莫教放走。裕全無畏怯,抵死相拒。勢正危急,忽有一支軍馬,大呼殺入,勇銳無比。賊兵紛紛四散,斬獲無數,裕始得脫重圍。及視來將,乃劉敬宣也。裕曰:「非弟來援,吾命休矣。」敬宣曰:「弟在軍,怪兄久不返,故引兵來尋,見前面塵頭起處,有喊殺之聲 ,知有賊兵猖獗,兄必被困,急急趕來,果見兄奮大刀獨戰數千人。兄之勇,雖關張不及。今賊已敗去,兄且歸營少休。」裕曰:「賊膽已落,速往擊之,破竹之勢,不可失也。」敬宣從之。遂進兵,賊見裕至,無不畏懼,於是連戰皆捷,遂復山陰。牢之得報大喜。
huà fēn liǎng tóu, sūn ēn chū pò huì jī, bā jùn xiǎng yīng wèi qí shǔ yuē: tiān xià wú fù shì yǐ, dāng yǔ zhū jūn cháo fú zhì jiàn kāng. jì ér wén láo zhī bīng zhì, pō yǒu jù xīn, dàn yuē: wǒ gē zhè jiāng yǐ dōng, yì bù shī zuò jù jiàn yě. jí láo zhī bīng guò qián táng, jī miè zhū zéi, jiàn fù jùn xiàn, ēn dà jù, yuē: gū bù xiū zǒu, jīn qiě bì zhī. suì qū nán nǚ èr shí yú wàn kǒu dōng zǒu, fù rù hǎi dǎo, zì shì jiāng tǔ xī fù.
話分兩頭,孫恩初破會稽,八郡響應、謂其屬曰:「天下無復事矣,當與諸君朝服至建康。」既而聞牢之兵至,頗有懼心,但曰:「我割浙江 以東,亦不失作句踐也。」及牢之兵過錢塘,擊滅諸賊,漸復郡縣,恩大懼,曰:「孤不羞走,今且避之。」遂驅男女二十餘萬口東走,復入海島,自是疆土悉復。
rén jiē wèi láo zhī yí zhèn huì jī, ér jìn cháo shǒu zhòng mén dì, nǎi zhào yǐ xiè yǎn wèi huì jī nèi shǐ, zhèn shǒu zhè dōng, láo zhī fù hái jiāng běi.
人皆謂牢之宜鎮會稽,而晉朝首重門第,乃詔以謝琰為會稽內史,鎮守浙東,牢之復還江 北。
yuán lái xiè yǎn sù wú jiāng lüè, cháo tíng yǐ zī wàng qiān zhuó, shǐ kāi fāng miàn. dào rèn hòu, rì yǔ bīn kè yǐn jiǔ fù shī, wèi zéi bù fù lái, quán wú fáng yù. zhū jiāng xián jiàn yuē: zéi jìn zài hǎi pǔ, cì rén xíng biàn, yí xiū wǔ shì, qián wèi zhī bèi. qián níng zhī yǐ shū fáng shī shǒu, yuàn wù fù rán. yǎn nù yuē: hé jiān zhī zhòng bǎi wàn, shàng sòng sǐ huái nán, sūn ēn xiǎo zéi, bài táo rù hǎi, hé néng fù chū! ruò qí guǒ lái, shì tiān yù shā zhī yě. yú shì tán yǒng rú gù.
原來謝琰素無將略,朝廷以資望遷擢,使開方面。到任後,日與賓客飲酒賦詩,謂賊不復來,全無防禦。諸將咸諫曰:「賊近在海浦,伺人形便,宜修武事,潛為之備。前凝之以疏防失守,願勿復然。」琰怒曰:「荷堅之眾百萬,尚送死淮南,孫恩小賊,敗逃入海,何能復出!若其果來,是天欲殺之也。」於是談詠如故。
nǎ zhī ēn zài hǎi dǎo, xī bīng yī nián, réng fù rù kòu, jù yú yáo, pò shàng yú, jìn jí xíng pǔ, shā dé guān jūn dà bài, zhǎng qū zhí zhì huì jī. yǎn fāng shí, wén bào, tóu zhù ér qǐ yuē: yào dāng miè cǐ ér hòu shí. kuà mǎ chū zhàn, bīng bài, wèi zéi suǒ shā.
哪知恩在海島,息兵一年,仍復入寇,據餘姚,破上虞,進及邢浦,殺得官軍大敗,長驅直至會稽。琰方食,聞報,投箸而起曰:「要當滅此而後食。」跨馬出戰,兵敗,為賊所殺。
huì jī fù xiàn. láo zhī wén zhī, xīng yè lái jiù, yǔ zéi zhàn yú chéng xià, dà pò zhī, zéi shǐ tuì zǒu. nǎi yǐ dà jūn tún shàng yú, shǐ liú yù shù jù zhāng. jù zhāng chéng qiáng bēi xià, zhàn shì bù yíng shù bǎi, wèi zéi chū rù yào lù, lǚ bèi gōng wéi, shǒu chéng zhě zhāo bù bǎo xī. yù zhì, lǜ zhòng gù shǒu. zéi lái fàn, zhé bài zhī. ēn zhī chéng bù kě bá, nǎi shě zhī běi qù, yóu hǎi yán jìn bīng, yù wěi ér zhuī zhī, zhú chéng yú hǎi yán gù zhì. zéi jiāng yáo shèng lái gōng, yù kāi chéng chū zhàn, wèi shèng yuē: rǔ shí wǒ hū? gǎn lái sòng sǐ yé? shèng jiàn yù, xīn yǐ qiè, qiáng dòu shù hé, shǒu zú huāng luàn, yù dà hē yī shēng, zhǎn zhī mǎ xià. zéi zhòng jiē kuì. ēn wén shèng sǐ, dà nù, xī qǐ dà duì lái gōng. yù xuǎn gǎn sǐ shì sān bǎi rén, tuō jiǎ zhòu, zhí duǎn dāo, gǔ zào ér chū, jìn jié ruò fēi, zéi bù néng yù, yòu dà bài. míng rì fù lái suǒ zhàn, yù bù chū. zhì yè yǎn qí xī gǔ, ruò yǐ dùn zhě. míng chén kāi mén, shǐ yíng jí shù rén lì chéng shàng, zéi jiàn zhī, yáo wèn: liú yù hé zài? yuē: yè yǐ zǒu yǐ. zéi wén yù zǒu, zhēng rù chéng, yù cù qǐ fèn jī, zéi dà hài, jiē qì jiǎ pāo gē ér zǒu. chéng shì zhuī jī, zhǎn huò wú shù. ēn zhī yù bù kě kè, nǎi gǎi jì yǐn bīng xiàng hù dú. yù fù qì chéng zhuī zhī, hǎi yán lìng bào lòu, qiǎn qí zǐ sì zhī, shuài wú bīng yī qiān, qǐng wèi qián qū. yù yuē: zéi fēng shén ruì, wú rén bù xí zhàn, ruò qián qū shī lì, bì bài wǒ jūn, kě zài hòu wèi shēng shì. sì zhī bù fú, shì yǒng xiān jìn. yù zhī qí bì bài, nǎi duō fú qí gǔ yú zuǒ yòu. qián qū jì jiāo , zhū fú jiē qǐ, jǔ qí míng gǔ, shēng zhèn shān gǔ, zéi yǐ wèi sì miàn yǒu bīng, suì tuì, gù dé bù bài. sì zhī yì zì xǐ, lǜ jūn zhuī zhī. yù zhǐ zhī bù jí, quán jūn jǐn méi. hòu zhèn sàng qì, yì dà bài, yù zǒu. zéi zhuī zhī jí, yù hū tíng qí, lìng zuǒ yòu tuō sǐ rén yī, yǐ shì xián xiá. zéi jiàn dāng zǒu fǎn zhǐ, yí yóu yǒu fú, bù gǎn bī, yù nǎi xú shōu sàn zú, jié zhèn ér hái.
會稽復陷。牢之聞之,星夜來救,與賊戰於城下,大破之,賊始退走。乃以大軍屯上虞,使劉裕戍句章。句章城牆卑下,戰士不盈數百,為賊出入要路,屢被攻圍,守城者朝不保夕。裕至,率眾固守。賊來犯,輒敗之。恩知城不可拔,乃舍之北去,由海鹽進兵,裕尾而追之,築城於海鹽故治。賊將姚盛來攻,裕開城出戰,謂盛曰:「汝識我乎?敢來送死耶?」盛見裕,心已怯,強斗數合,手足慌亂,裕大喝一聲,斬之馬下。賊眾皆潰。恩聞盛死,大怒,悉起大隊來攻。裕選敢死士三百人,脫甲冑,執短刀,鼓譟而出,勁捷若飛,賊不能御,又大敗。明日復來索戰,裕不出。至夜掩旗息鼓,若已遁者。明晨開門,使贏疾數人立城上,賊見之,遙問:「劉裕何在?」曰:「夜已走矣。」賊聞裕走,爭入城,裕猝起奮擊,賊大駭,皆棄甲拋戈而走。乘勢追擊,斬獲無數。恩知裕不可克,乃改計引兵向滬讀。裕復棄城追之,海鹽令鮑陋,遣其子嗣之,帥吳兵一千,請為前驅。裕曰:「賊鋒甚銳,吳人不習 戰,若前驅失利,必敗我軍,可在後為聲勢。」嗣之不服,恃勇先進。裕知其必敗,乃多伏旗鼓於左右。前驅既交 ,諸伏皆起,舉旗鳴鼓,聲震山谷,賊以為四面有兵,遂退,故得不敗。嗣之益自喜,率軍追之。裕止之不及,全軍盡沒。後陣喪氣,亦大敗,裕走。賊追之急,裕忽停騎,令左右脫死人衣,以示閒暇。賊見當走反止,疑猶有伏,不敢逼,裕乃徐收散卒,結陣而還。
què shuō zéi jiāng lú xún, wèi ēn yuē: zì wú qǐ bīng hǎi yú, cháo tíng zhuān yǐ zhè dōng wèi shì, qiáng bīng měng jiāng, xī jù yú cǐ, jiàn kāng bì xū, bù ruò qìng wú quán lì, sù zhǎng jiāng ér jìn, zhí dǎo jīng shī, qīng qí gēn běn, zhū lù zì fú. ruò zhuān zài cǐ yòng bīng, shí dé shí shī, fēi zhǎng jì yě. ēn cóng zhī, liǎn bīng chū hǎi kǒu, xī qǐ qí zhòng, hé zhàn shì shí yú wàn, lóu chuán qiān yú sōu, fú hǎi sù jiāng , yǎn zhì dān tú, jiàn kāng dà zhèn. láo zhī wén zhī, nǎi shǐ yù zì hǎi yán rù yuán, shēn lǜ dà jūn jì jìn. shí yù bīng bù mǎn qiān rén, bèi dào jiān xíng, jǐn jiē láo pí. jí zhì dān tú, zéi fāng lǜ zhòng dēng suàn shān, yáng qí gǔ zào, jū mín huáng huáng, jiē hé dān ér lì. yù yù jī zhī, rén yǐ wèi zhòng guǎ bù dí, bì wú kè lǐ. yù nù qì rú léi, shēn xiān shì zú, shàng shān fèn jī. zhòng jiē gǔ yǒng ér jìn, hū shēng zhèn dì, wú bù yī dāng bǎi. zéi dà kuì, tóu àn fù shuǐ, sǐ zhě mí mǎn jiāng kǒu. ēn láng bèi hái chuán, suì bù gōng dān tú, zhěng bīng zhí xiàng jiàn kāng. láo zhī zhì, jiàn yù yǐ shèng, dà xǐ, wèi yù yuē: jīn suī shèng zhī, ér zéi shì shén qiáng, bǐ chuán gāo dà, wú zhàn jiàn xiǎo, bù néng yù zhī, nài hé? yù yuē: lóu chuán fēi fēng bù jìn, jìn rì fēng jìng, wèi néng jí zhì jiàn kāng. jūn yǐ zhòng bīng jù zhī yú qián, wú yǐ zhōu shī wěi zhī yú hòu, yǐ huǒ gōng zhī, wú yōu bù kè yě. láo zhī cóng qí jì, chí zhì shí tóu, yán bīng yǐ dài. yù zhuāng huǒ chuán niàn zhǐ, qīn zì yā hòu, chéng yè fēng biàn, yī qí diǎn zhe, jìng xiàng lóu chuán chōng qù. zéi jiàn huǒ zhì, fāng yù pū miè, lóu chuán yǐ bèi shāo zhe. fēng liè huǒ měng dāng zhī zhě jiē jiāo tóu làn é, yú shì bù yī duì wǔ, sì lù luàn cuàn. láo zhī wàng jiàn huǒ qǐ, sòng chū zhōu shī jī zhī. qián hòu jiā gōng, zéi zhòng dà bài. shì yì yě, zéi sàng shī tú shù wàn, lóu chuán jǐ jǐn, dēng lù zhě yòu bèi guān jūn suí chù jié jī. ēn zuǒ yòu jiē jǐn, suǒ cún cán bīng, bù jí shí zhī yī èr, suì zì shǐ kǒu yuǎn cuàn rù hǎi, sān wú nǎi níng. láo zhī shàng yù gōng, zhào yǐ yù wèi jiàn wǔ jiāng jūn, xià pī tài shǒu, réng cān láo zhī jūn shì. yù shì shí fāng shòu mìng yú cháo, jīn qiě àn xià.
卻說賊將盧循,謂恩曰:「自吾起兵海隅,朝廷專以浙東為事,強兵猛將,悉聚於此,建康必虛,不若罄吾全力,溯長江 而進,直搗京師,傾其根本,諸路自服。若專在此用兵,時得時失,非長計也。」恩從之,斂兵出海口,悉起其眾,合戰士十餘萬,樓船千餘艘,浮海溯江 ,奄至丹徒,建康大震。牢之聞之,乃使裕自海鹽入援,身率大軍繼進。時裕兵不滿千人,倍道兼行,盡皆勞疲。及至丹徒,賊方率眾登蒜山,揚旗鼓譟,居民惶惶,皆荷擔而立。裕欲擊之,人以為眾寡不敵,必無克理。裕怒氣如雷,身先士卒,上山奮擊。眾皆鼓勇而進,呼聲震地,無不一當百。賊大潰,投岸赴水,死者彌滿江 口。恩狼狽還船,遂不攻丹徒,整兵直向建康。牢之至,見裕已勝,大喜,謂裕曰:「今雖勝之,而賊勢甚強,彼船高大,吾戰艦小,不能御之,奈何?」裕曰:「樓船非風不進,近日風靜,未能即至建康。君以重兵拒之於前,吾以舟師尾之於後,以火攻之,無憂不克也。」牢之從其計,馳至石頭,嚴兵以待。裕裝火船廿只,親自押後,乘夜風便,一齊點着,徑向樓船衝去。賊見火至,方欲撲滅,樓船已被燒着。風烈火猛、當之者皆焦頭爛額,於是不依隊伍,四路亂竄。牢之望見火起,送出舟師擊之。前後夾攻,賊眾大敗。是役也,賊喪師徒數萬,樓船幾盡,登陸者又被官軍隨處截擊。恩左右皆盡,所存殘兵,不及十之一二,遂自使口遠竄入海,三吳乃寧。牢之上裕功,詔以裕為建武將軍,下邳太守,仍參牢之軍事。裕是時方受命於朝,今且按下。
qiě shuō dào zǐ shì zǐ yuán xiǎn, nián shí liù, xìng cōng jǐng, pō shè wén yì, zhì qì guǒ ruì, cháng yǐ cháo tíng shòu zhì wài fān, bì chéng hòu huàn, lǚ quàn qí fù zǎo wèi zhī jì. dào zǐ nǎi bài yuán xiǎn biāo qí jiāng jūn, yǐ qí wèi fǔ jiǎ shì, jí xú zhōu wén wǔ lì zhī, shǐ cān guó zhèng. yuán xiǎn jì dāng dà rèn, yǐ qiào wáng shàng zhī, jí qí dì xiū zhī wèi xīn fù, zhāng fǎ shùn wèi móu zhǔ, yǐ sī mǎ wáng yú wèi jiāng zhōu cì shǐ, jiān dū yù zhōu sì jùn, yòng wèi xíng yuán. shí gēng kǎi lǐng yù zhōu, wén zhī bù lè, shàng shū yán: jiāng zhōu nèi dì, ér xī fǔ běi dài kòu róng, bù yīng gē qí sì jùn, shǐ yú fēn dū. cháo tíng bù xǔ. kǎi dà nù, zhī wáng gōng yǔ dào zǐ yǒu xì, nǎi qiǎn shǐ shuō gōng yuē: shàng zhī xiōng dì, fù bǐng jǐ héng, guò yú guó bǎo, yù jiǎ cháo quán, xuē ruò fān zhèn, chéng ài qián shì, wèi huò bù xiǎo, jí qí móu yì wèi chéng, yí zǎo tú zhī. gōng zì zhū guó bǎo hòu, zì wèi wēi wú bù kè, suì xǔ zhī, yǐ gào zhòng kān huán xuán, èr rén xīn rán tīng mìng, tuī gōng wèi méng zhǔ, kè qī xiàng què. láo zhī wén zhī, lái jiàn gōng yuē: jiāng jūn, guó zhī yuán jiù, huì jī wáng, tiān zǐ shū fù yě. huì jī wáng yòu dāng guó bǐng zhèng, xiàng wèi jiāng jūn lù qí suǒ ài guó bǎo xiōng dì, qí shēn fú jiāng jūn duō yǐ. qǐng suǒ shòu zhě, suī wèi yǔn qiè, yì fēi dà shī. gē gēng kǎi sì jùn, yǐ pèi wáng yú, yú jiāng jūn hé sǔn? jìn yáng zhī jiǎ, qǐ kě shù xìng hū! gōng bù cóng, jiān yāo gòng shì. láo zhī bù dé yǐ xǔ zhī.
且說道子世子元顯,年十六,性聰警,頗涉文義,志氣果銳,常以朝廷受制外藩,必成後患,屢勸其父早為之計。道子乃拜元顯驃騎將軍,以其衛府甲士,及徐州文武隸之,使參國政。元顯既當大任,以譙王尚之,及其弟休之為心腹,張法順為謀主,以司馬王愉為江 州刺史,兼督豫州四郡,用為形援。時庚楷領豫州,聞之不樂,上疏言:江 州內地,而西府北帶寇戎,不應割其四郡,使愉分督。朝廷不許。楷大怒,知王恭與道子有隙,乃遣使說恭曰:「尚之兄弟,復秉幾衡,過於國寶,欲假朝權,削弱藩鎮,懲艾前事,為禍不小,及其謀議未成,宜早圖之。」恭自誅國寶後,自謂威無不克,遂許之,以告仲堪、桓玄,二人欣然聽命,推恭為盟主,刻期向闕。牢之聞之,來諫恭曰:「將軍,國之元舅,會稽王,天子叔父也。會稽王又當國秉政,向為將軍戮其所愛國寶兄弟,其深服將軍多矣。頃所授者,雖未允愜,亦非大失。割庚楷四郡,以配王愉,於將軍何損?晉揚之甲,豈可數興乎!」恭不從,堅邀共事。牢之不得已許之。
zài shuō zhòng kān duō yí shǎo jué, suī yīng gōng mìng, ér bīng bù jù qǐ. qí shí nán jùn xiāng yáng quán qī, wèi zhòng kān xīn fù, yǒu yǒng míng, zì wèi hàn tài wèi yáng zhèn zhī hòu, zǔ fù jiē wèi guì chén. jīn qí mén dì, jiāng zuǒ mò jí, ér shí liú yǐ qí wǎn guò jiāng , hūn huàn shī lèi, cháng pái yì zhī. quán qī měi kāng kǎi qiè chǐ, yù yīn shì jì, yǐ chěng qí zhì, lì quàn zhòng kān sù fā. zhòng kān yú shì lè bīng, shǐ quán qī lǜ zhōu shī wǔ qiān wèi qián fēng, huán xuán cì zhī, jǐ yòu cì zhī, hé bīng sān wàn, xiāng jì dōng xià. yuán xiǎn wén biàn, zhī xìn yóu gēng kǎi, nǎi yǐ dào zǐ shū yí zhī yuē: xī wǒ yǔ qīng, ēn rú gǔ ròu, zhàng zhōng zhī yǐn, jié dài zhī yán, kě wèi qīn yǐ. qīng jīn qì jiù jiāo , jié xīn yuán. wàng wáng gōng xī rì líng wǔ zhī yán hū? ruò yù wěi tǐ ér chén zhī, shǐ gōng dé zhì, bì yǐ qīng wèi fǎn fù zhī rén, ān kěn shēn xiāng qīn xìn? shǒu lǐng qiě bù kě bǎo, kuàng fù guì hū?
再說仲堪多疑少決,雖應恭命,而兵不遽起。其時南郡相楊佺期,為仲堪心腹,有勇名,自謂漢太尉楊震之後,祖父皆為貴臣。矜其門第,江 左莫及,而時流以其晚過江 ,婚宦失類,常排抑之。佺期每慷慨切齒,欲因事際,以逞其志,力勸仲堪速發。仲堪於是勒兵,使佺期率舟師五千為前鋒,桓玄次之,己又次之,合兵三萬,相繼東下。元顯聞變,知釁由庚楷,乃以道子書遺之曰:昔我與卿,恩如骨肉,帳中之飲,結帶之言,可謂親矣。卿今棄舊交 ,結新援。忘王恭昔日陵侮之言乎?若欲委體而臣之,使恭得志,必以卿為反覆之人,安肯深相親信?首領且不可保,況富貴乎?
shí kǎi yǐ yīng gōng xí, zhēng jí shì mǎ, shì nán zhōng zhǐ. nǎi fù shū yuē:
時楷已應恭檄,徵集士馬,事難中止。乃復書曰:
wáng xiào bó xī fù shān líng, xiāng wáng yōu jù wú jì. wǒ zhī shì jí, lè bīng ér zhì, gōng bù gǎn fā. qù nián zhī shì, wǒ yì qí mìng ér dòng, wǒ shì xiāng wáng, wú xiāng fù zhě, xiāng wáng bù néng jù gōng, fǎn shā guó bǎo, zì ěr yǐ lái, shuí gǎn fù wèi xiāng wáng jǐn lì? yǔ kǎi shí bù néng yǐ bǎi kǒu zhù rén tú miè yě.
王孝伯昔赴山陵,相王憂懼無計。我知事急,勒兵而至,恭不敢發。去年之事,我亦俟命而動,我事相王,無相負者,相王不能拒恭,反殺國寶,自爾已來,誰敢復為相王盡力?庾楷實不能以百口助人屠滅也。
shū fǎn, dào zǐ bù zhī suǒ wèi, wèi yuán xiǎn yuē: guó jiā shì, rèn rǔ wèi zhī, wǒ bù yǔ yǐ. yú shì, yuán xiǎn zì wèi zhēng tǎo dà dū dū, qiǎn wèi jiāng jūn wáng xún yòu jiāng jūn wáng yǎ jiāng bīng tǎo gōng, qiào wáng shàng zhī jiāng bīng tǎo yǔ kǎi. yǐ hài, shàng zhī dà pò yǔ kǎi yú niú zhǔ, kǎi dān qí bēn qù. shàng zhī chéng shèng, suì yǔ xī jūn zhàn yú héng jiāng , shú zhī shā dé dà bài, suǒ lǐng shuǐ jūn jǐn méi. yuán xiǎn dà kǒng, wèn jì yú liáo zuǒ. zhāng fǎ shùn kǒu: běi lái zhū jiāng, wú jiē dé qí qíng yǐ. wáng gōng sù yǐ cái dì líng wù, rén jiē è qí ào, jì shā guó bǎo, qí zhì yì jiāo. zhàng láo zhī wèi zhǎo yá, ér réng yǐ bù qǔ jiāng yù zhī, láo zhī fù qí cái, shēn huái chǐ hèn. jīn yǔ tóng fǎn, fēi qí běn xīn. ruò yǐ biàn shì shuō zhī, shǐ qǔ wáng gōng, xǔ shì chéng jí yǐ gōng zhī wèi hào shòu zhī, láo zhī bì xǐ ér pàn gōng, dǎo gē xiāng xiàng, cuī wáng gōng zhī zhòng, rú lā xiǔ yǐ. shǒu è jì chú, yú dǎng zì jiě, hé jù zhī yǒu? yuán xiǎn cóng zhī, nǎi zhì shū láo zhī, wèi chén huò fú, mì xiāng yào jié. láo zhī xīn dòng, wèi qí zi jìng xuān yuē: wáng gōng xī shòu xiān dì dà ēn, jīn wèi yuán jiù, bù néng yì dài wáng shì, zì shì qí qiáng, jǔ bīng pín xiàng jīng shī, wú wèi shěn qí zhì, shì jié zhī rì, bì néng wèi tiān zǐ xiāng wáng xià hū? wú yù fèng guó wēi yǐ shùn tǎo nì, hé rú? jìng xuān yuē: dà rén yán shì yě. cháo tíng suī wú chéng kāng zhī měi, yì wú yōu lì zhī è, ér gōng shì qí bīng wēi, bào miè wáng shì, dà rén qīn fēi gǔ ròu, yì fēi jūn chén, suī gòng shì shǎo shí, yì hǎo bù xié, jīn rì tǎo zhī, yú qíng yì hé yǒu? láo zhī yì suì jué, yǐ shū bào yuán xiǎn, xǔ wèi zhī yīng. shí gōng yǒu cān jūn hé dàn, zhì láo zhī yíng, xiāng yǔ jiǔ zhī, guī wèi gōng yuē: wú guān láo zhī pō yǒu yì zhì, zhí shēn fáng zhī. gōng bù xìn, zhì jiǔ qǐng láo zhī, jié wèi xiōng dì. xī qǔ jūn zhōng jiān jiǎ lì bīng pèi zhī, shǐ zhàng xià dū yán yán wèi qián fēng, yǔ zhī jù jìn, qiě mìng sù fā. láo zhī zhì zhú lǐ, yòu yán yán rù zhàng zhǎn zhī, xià lìng hái bīng xí gōng. shì shí gōng fāng chū chéng yào bīng, jiǎ zhàng xiān míng, xíng zhèn sù mù, guān zhě huán dǔ. jìng xuān tū zhì, zòng qí héng jī zhī, hǎn yuē: fèng zhào zhū wáng gōng, jiàng zhě wù shā! yī jūn dà luàn, gōng bù yì yǒu biàn, huáng jí wú cuò, huí qí rù chéng, mén yǐ bì. láo zhī xù gāo yǎ zhī, cóng chéng shàng shè zhī, shǐ xià rú yǔ, zuǒ yòu jiē sàn, gōng jìn tuì wú lù, dān qí ér táo. yòu sù bù xí mǎ, xíng zhì qū ā, bì ròu shēng chuāng, hū chuán qiú zài, wèi rén suǒ zhí, sòng zhì jīng shī, yuán xiǎn zhǎn zhī yú ní táng. gōng lín xíng, yóu lǐ xū bìn, shén sè zì ruò, wèi jiān xíng zhě yuē: wǒ àn yú xìn rén, suǒ yǐ zhì cǐ. yuán qí běn xīn, qǐ bù zhōng yú cháo tíng hū? dàn lìng bǎi shì zhī xià, zhī yǒu wáng gōng ěr. qí zǐ dì yǔ dǎng yǔ jiē sǐ. zhào yǐ láo zhī dài qí rèn, zhèn jīng kǒu.
書返,道子不知所為,謂元顯曰:「國家事,任汝為之,我不與矣。」於是,元顯自為征討大都督,遣衛將軍王珣、右將軍王雅將兵討恭,譙王尚之將兵討庾楷。已亥,尚之大破庾楷於牛渚,楷單騎奔去。尚之乘勝,遂與西軍戰於橫江 ,孰知殺得大敗,所領水軍盡沒。元顯大恐,問計於僚左。張法順口:「北來諸將,吾皆得其情矣。王恭素以才地陵物,人皆惡其傲,既殺國寶,其志益驕。仗牢之為爪牙,而仍以部曲將遇之,牢之負其才,深懷恥恨。今與同反,非其本心。若以辨士說之,使取王恭,許事成即以恭之位號授之,牢之必喜而叛恭,倒戈相向,摧王恭之眾,如拉朽矣。首惡既除,餘黨 自解,何懼之有?」元顯從之,乃致書牢之,為陳禍福,密相要結。牢之心動,謂其子敬宣曰:「王恭昔受先帝大恩,今為元舅,不能翼戴王室,自恃其強,舉兵頻向京師,吾未審其志,事捷之日,必能為天子相王下乎?吾欲奉國威以順討逆,何如?」敬宣曰:「大人言是也。朝廷雖無成、康之美,亦無幽、厲之惡,而恭恃其兵威,暴蔑王室,大人親非骨肉,義非君臣,雖共事少時,意好不協,今日討之,於情義何有?」牢之意遂決,以書報元顯,許為之應。時恭有參軍何澹,至牢之營,相語久之,歸謂恭曰:「吾觀牢之頗有異志,直深防之。」恭不信,置酒請牢之,結為兄弟。悉取軍中堅甲利兵配之,使帳下督顏延為前鋒,與之俱進,且命速發。牢之至竹里,誘顏延入帳斬之,下令還兵襲恭。是時恭方出城耀兵,甲仗鮮明,行陣肅穆,觀者環堵。敬宣突至,縱騎橫擊之,喊曰:「奉詔誅王恭,降者勿殺!」一軍大亂,恭不意有變,惶急無措,回騎入城,門已閉。牢之婿高雅之,從城上射之,矢下如雨,左右皆散,恭進退無路,單騎而逃。又素不習 馬,行至曲阿,髀肉生瘡,呼船求載,為人所執,送至京師,元顯斬之於倪塘。恭臨刑,猶理須鬢,神色自若,謂監刑者曰:「我暗於信人,所以至此。原其本心,豈不忠於朝廷乎?但令百世之下,知有王恭耳。」其子弟與黨 羽皆死。詔以牢之代其任,鎮京口。
zhòng kān wén gōng sǐ, dà jīng, jí yǔ yáng huán èr rén móu zhī. èr rén yuē: bǐ yǐ jì shā wáng gōng, wú jūn bì jù ér tuì zǒu. jīn ruò jù tuì, shì shì yǐ qiè yě, bì wèi suǒ chéng. bù ruò chū qí bù yì, zhǎng qū xiàng què, dà zhāng bīng shì yǐ shè zhī, shù jìn tuì yǒu jù. zhòng kān cóng zhī, yú shì zhōng jūn tún yú wú hú, qián fēng zhí qǔ shí tóu, shēng yán wèi gōng bào chóu, qǐ zhū liú láo zhī sī mǎ shàng zhī děng, rán hòu bà bīng. jūn wǔ chōng chì jiāo jī, zhēng gǔ dá yú nèi què, rén qíng dà jù. yuán xiǎn běn yì gōng sǐ, zé dà shì lì dìng, bù yú xī jūn dà shàng, fǎn yì chāng juē, huāng jí qún chén wèn jì. huò yuē: jí zhào láo rù yuán, bǐ shì zì jǔ. huò yuē: qiǎn shǐ qiú jiě yú zhòng kān, xuán yǔ quán qī zì tuì. yì lùn bù yī. zhǐ jiàn yī rén chū ér yán chóng: wú yǒu yī jì, néng shǐ yáng huán èr rén, fǔ shǒu tīng mìng, zhòng kān shù shǒu wú cè, guǎn qǔ cháo tíng yuán shì, shè jì yǒng ān. zhòng shì zhī, nǎi huán chōng zhī zǐ huán xiū, xiàn jū zuǒ wèi jiāng jūn zhī zhí, jí xuán cóng xiōng yě. yuán xiǎn dà xǐ, gǒng shǒu qíng jiào, zhòng jiē cè ěr yǐ tīng, dàn wèi shí qí jì ruò hé, qiě qí xià huí zài jiǎng.
仲堪聞恭死,大驚,急與楊、桓二人謀之。二人曰:「彼以既殺王恭,吾軍必懼而退走。今若遽退,是示以怯也,必為所乘。不若出其不意,長驅向闕,大張兵勢以懾之,庶進退有據。」仲堪從之,於是中軍屯於蕪湖,前鋒直取石頭,聲言為恭報仇,乞誅劉牢之、司馬尚之等,然後罷兵。軍伍充斥郊畿,征鼓達於內闕,人情大懼。元顯本意恭死,則大事立定,不虞西軍大上,反肄猖撅,慌集群臣問計。或曰:「急召牢入援,彼勢自沮。」或曰:「遣使求解於仲堪,玄與佺期自退。」議論不一。只見一人出而言蟲:「吾有一計,能使楊、桓二人,俯首聽命,仲堪束手無策,管取朝廷元事,社稷永安。」眾視之,乃桓沖之子桓修,現居左衛將軍之職,即玄從兄也。元顯大喜,拱手情教,眾皆側耳以聽,但未識其計若何,且俟下回再講。
gǔ lái yī wáng jué qǐ, bì yǒu yī wáng zhī cái lüè, yòu bì yǒu cóng lóng zhī yàn yǐ fǔ zuǒ zhī. guān yú jì nú yí dào běi fǔ, jìng xuān wú jì yī jiàn qīng xīn, jì yòu jié nà yīng xióng, yǔ yì jiàn guǎng, zhì ruò shè móu xiàn zhèn, suǒ xiàng wú dí, jǐ yǔ hàn gāo guāng wǔ xiāng liè, yí qí chuàng lì yī dài zhī yè yě. wáng gōng xié yī yǐ zhī sī, yù jiǎo xìng yú yī jǔ, jì xiān móu lüè, yòu bù shí rén, zhòng kān láo zhī wài wèi shēng yuán, jiē fēi zhēn shí. yǔ kǎi yī shū tè fā duān ěr, zhì shēn sǐ zú miè. shàng yǐ zhōng yú cháo tíng wèi yán, yì hé yì yé? dào zǐ yī yōng lù wú néng zhī rén, yù shì wèi qiè, máng wú zhǔ yì, bù dé yǐ ér wěi qí zi, shū wèi kě xiào. zhòng kān wén wáng gōng zhī sǐ, jiān yú jìn tuì, tīng yáng huán zhī yán, gù zuò wèi wáng gōng bào chóu zhī zhuàng, yì gōng yú yòng zhà zhě yǐ. wáng níng zhī, yòu jūn zhī yǔ, zhuān zhì yī fāng, ér niàn jīng fèng dào, yǐ qī shén yòu, shēn sǐ jiā miè ér bù zhī huǐ, yí bù rù dào yùn zhī mù yě. ruò dào yùn zhě, zhēn nǚ zhōng zhàng fū yě zāi.
古來一王崛起,必有一王之才略,又必有從龍之彥以輔佐之。觀於寄奴一到北府,敬宣、無忌一見傾心,繼又結納英雄,羽翼漸廣,至若設謀陷陣,所向無敵,幾與漢高、光武相埒,宜其創立一代之業也。王恭挾一已之私,欲僥倖於一舉,既鮮謀略,又不識人,仲堪、牢之外為聲援,皆非真實。庾楷一書特發端耳,至身死族滅。尚以忠於朝廷為言,亦何益耶?道子一庸碌無能之人,遇事畏怯,茫無主意,不得已而委其子,殊為可笑。仲堪聞王恭之死,艱於進退,聽楊、桓之言,故作為王恭報仇之狀,亦工於用詐者矣。王凝之,右軍之予,專制一方,而念經奉道,以期神佑,身死家滅而不知悔,宜不入道蘊之目也。若道蘊者,真女中丈夫也哉。