qí mín yào shù: cuī shí yuē: zhēng yuè zì shuò jì huì, kě yí sōng bǎi tóng zǐ zhú qī zhū shù.
《齐民要术》:崔寔曰:正月自朔暨晦,可移松、柏、桐、梓、竹、漆诸树。
bó wén lù: zāi sōng, chūn shè qián dài tǔ zāi péi, bǎi zhū bǎi huó, shě cǐ shí, jué wú shēng lǐ yě.
《博闻录》:栽松,春社前带土栽培,百株百活,舍此时,决无生理也。
zhuó sōng mù, xū wǔ gēng chū biàn xuē qù pí, zé wú bái yǐ." xuè jì rì" yóu hǎo. chā shān: yòng jīng zhé qián hòu wǔ rì, zhǎn xīn zhī, jù kēng rù zhī xià ní chǔ jǐn. xiāng shì tiān yīn jí chā yù yǔ shí fēn shēng. wú yǔ, jí yǒu fèn shù.
斫松木,须五更初;便削去皮,则无白蚁。“血忌日”尤好。插杉:用惊蛰前后五日,斩新枝,剧坑、入枝、下泥、杵紧。相视天阴即插;遇雨十分生。无雨,即有分数。
xīn tiān zhǒng sōng bǎi: bā jiǔ yuè zhōng, zé chéng shú sōng zǐ zi, bǎi zi tóng qù tái shōu dùn. zhì lái chūn chūn fēn shí, tián shuǐ jìn zi shí rì. zhì qí xià shuǐ shàng fèn, màn sàn zi yú qí nèi, rú zhòng cài fǎ, huò dān pái diǎn zhòng. shàng fù tǔ hòu èr zhǐ xǔ. qí shàng dā ǎi péng bì rì. hàn zé pín jiāo, cháng xū shī rùn. zhì qiū hòu qù péng, zhǎng gāo sì wǔ cùn.
[新添]种松、柏:八九月中,择成熟松子子,柏子同去台收顿。至来春春分时,甜水浸子十日。治畦、下水、上粪,漫散子于畦内,如种菜法,或单排点种。上覆土厚二指许。畦上搭矮棚蔽日。旱则频浇,常须湿润。至秋后去棚,长高四、五寸。
shí yuè zhōng, jiā táo jiē lí, yǐ yù běi fēng. qí nèi luàn sā mài kāng fù shù, lìng shāo shàng hòu èr sān cùn zhǐ. nán fāng yí wēi gài. zhì gǔ yǔ qián hòu, shǒu pá qù mài kāng, jiāo zhī. cì dōng, fēng gài yì rú cǐ.
十月中,夹萄秸篱,以御北风。畦内乱撒麦糠覆树,令梢上厚二三寸止。南方宜微盖。至谷雨前后,手爬去麦糠,浇之。次冬,封盖亦如此。
èr nián zhī hòu, sān yuè zhōng, dài tǔ yí zāi. xiān juē qū, yòng fèn tǔ xiāng hé nèi qū zhōng, shuǐ diào chéng xī ní, zhí zāi yú nèi. yōng tǔ lìng qū mǎn, xià shuǐ, tā shi. wú yòng chǔ zhù jiǎo tà. cì rì, yǒu liè fèng chù, yǐ jiǎo niè hé. cháng jiāo lìng shī. zhì shí yuè, qū dào, yǐ tǔ fù cáng, wú shǐ lù shù. zhì chūn, qù tǔ. cì nián bù xū fù.
二年之后,三月中,带土移栽。先撅区,用粪土相合内区中,水调成稀泥,植栽于内。拥土令区满,下水,塌实。无用杵筑脚踏。次日,有裂缝处,以脚蹑合。常浇令湿。至十月,祛倒,以土覆藏,毋使露树。至春,去土。次年不须覆。
zāi dà shù zhě, yú sān yuè zhōng yí guǎng liú gēn tǔ, wèi rú yī zhàng shù, liú tǔ fāng èr sān chǐ dì yuǎn yí zhě èr chǐ wǔ cùn. yī zhàng wǔ chǐ shù, liú tǔ sān chǐ huò sān chǐ wǔ cùn. yòng cǎo shéng chán shù gēn tǔ. shù dà zhě, cóng xià tuán qù zhī sān èr céng. shù jì nán běi. yùn zhì qū suǒ, zāi rú qián fǎ.
栽大树者,于三月中移;广留根土,谓如一丈树,留土方二三尺;地远移者二尺五寸。一丈五尺树,留土三尺或三尺五寸。用草绳缠束根土。树大者,从下剸去枝三二层。树记南北。运至区所,栽如前法。
guì yǐn: zhǒng rú sōng fǎ. chā zhī zhě, èr sān yuè guì yá niè dòng shí, xiān shú zhǔ huáng tǔ dì chéng qí, xià shuǐ yǐn qí yī biàn, shèn dìng, zài xià shuǐ. hòu chéng ní, jiāng zhuó xià xì rú xiǎo zhǐ guì zhī, zhǎng yī chǐ wǔ cùn xǔ, xià xuē chéng mǎ ěr zhuàng, xiān yǐ zhàng cì ní chéng kǒng, chā guì zhī yú kǒng zhōng, shēn wǔ qī cùn yǐ shàng. zāi yí chóu mì, cháng jiāo lìng rùn zé. shàng dā duǎn péng bì rì, zhì dōng huàn zuò nuǎn yīn, cì nián èr sān yuè qù zhī. hòu shù gāo yí zāi, rú sōng bǎi fǎ.
桧引:种如松法。插枝者,二三月桧芽孽动时,先熟劚黄土地成畦,下水饮畦一遍,渗定,再下水。候成泥,将斫下细如小指桧枝,长一尺五寸许,下削成马耳状,先以杖刺泥成孔,插桧枝于孔中,深五七寸以上。栽宜稠密,常浇令润泽。上搭短棚蔽日,至冬换作暖荫,次年二三月去之。候树高移栽,如松柏法。