rú lín sān
儒林三

mǎ zōng lián zi ruì chén sūn sān jùn zhāng huì yán zi chéng sūn jiāng chéng zhī hǎo yì xíng chén shòu qí zi qiáo cōng xiè zhèn hé zhì yùn sūn jīng shì kē héng xǔ zōng yàn lǚ fēi péng shěn mèng lán sòng shì luò yán kě jūn yán yuán zhào jiāo xún zi tíng hǔ gù fèng máo zhōng huái lǐ zhōng sì lǐ fù sūn xiōng chāo sūn dì yù sūn hú chéng gǒng hú bǐng qián zhū jiàn líng shǔ xuē chuán jūn liú féng lù sòng xiáng fèng dài wàng léi xué qí wáng xuān líng cuī shù hú péi huī yáng dà yù liú wén qí zi yù sōng sūn shòu céng fāng shēn dīng yàn wáng yún céng zhāo lín bó tóng lǐ fǔ píng liǔ xìng ēn dì róng zōng xǔ guì lín zhōng wén zhēng méi yù chén lǐ hóu kāng hóu dù guì wén càn zhèng zhēn zōu hàn xūn wáng sōng liú bǎo nán zi gōng miǎn lóng qǐ ruì miáo kuí páng dà kūn chén lì chén huàn jīn è huáng shì sān zi yǐ zhōu yú yuè zhāng wén hǔ wáng kǎi yùn wáng xiān qiān sūn yí ràng zhèng gǎo sòng shū shēng fǎ wěi táng
馬宗槤子瑞辰 孫三俊 張惠言子成孫 江承之 郝懿行 陳壽祺子喬樅 謝震 何治運 孫經世 柯蘅 許宗彥 呂飛鵬沈夢蘭 宋世犖 嚴可均嚴元照 焦循子廷琥 顧鳳毛 鍾懷 李鍾泗 李富孫兄超孫 弟遇孫 胡承珙胡秉虔 朱珔 凌曙薛傳均 劉逢祿宋翔鳳 戴望 雷學淇王萱齡 崔述 胡培翬楊大堉 劉文淇子毓崧 孫壽曾 方申 丁晏 王筠 曾釗林伯桐 李黼平 柳興恩弟榮宗 許桂林 鍾文烝 梅毓 陳澧侯康 侯度 桂文燦 鄭珍鄒漢勛 王崧 劉寶楠子恭冕 龍啟瑞苗夔 龐大堃 陳立 陳奐金鶚 黃式三子以周 俞樾張文虎 王闓運 王先謙 孫詒讓鄭杲宋書升 法偉堂

mǎ zōng lián, zì qì zhī, tóng chéng rén. yóu jǔ rén guān dōng liú xiàn jiào yù. jiā qìng liù nián chéng jìn shì, yòu yī nián zú. shǎo cóng jiù shì yáo nài xué shī gǔ wén cí, suǒ zuò duō chén bó jué lì, jì ér jīng tōng gǔ xùn jí dì lǐ zhī xué. xiāng jǔ shí, yǐ jiě lùn yǔ guò wèi shēng táng hé yú gǔ zhì, dà xìng zhū guī jí bá zhī. hòu cóng shào jìn hán rèn dà chūn wáng niàn sūn yóu, qí xué yì jìn. cháng yǐ jiě jīng bì xiān tōng xùn gǔ, ér zài jí jí bó, wèi yǒu huì chéng yī biān zhě, nǎi xié tóng zhì sūn xīng yǎn ruǎn yuán zhū xī gēng fēn yùn biān lù, shì nán xuán zhōng chuò. qí hòu yuán shì xué jiāng zhè, cuì zhū míng sù wèi jīng jí cuàn gǔ, qí fán lì yóu zōng lián suǒ shǒu dìng yě. shēng píng dūn shí, guǎ shì hào, wéi yǐ zhù shù wèi lè. cháng zhuàn zuǒ shì bǔ zhù sān juǎn, bó zhēng hàn wèi zhū rú zhī shuō, bù gǒu tóng lì yì. suǒ zhe bié yǒu máo zhèng shī gǔ xùn kǎo zhèng zhōu lǐ zhèng zhù shū zhèng gǔ liáng chuán shū zhèng shuō wén zì yì guǎng zhèng zhàn guó cè dì lǐ kǎo nán hǎi yù lín hé pǔ cāng wú sì jùn yán gé kǎo lǐng nán shī chāo, gòng shù shí juǎn, xiào jīng táng shī chāo èr juǎn.
馬宗槤，字器之，桐城人。由舉人官東流縣教諭。嘉慶六年成進士，又一年卒。少從舅氏姚鼐學詩、古文詞，所作多沉博絕麗，既而精通古訓及地理之學。鄉舉時，以解論語過位、升堂合於古制，大興朱珪亟拔之。後從邵晉涵、任大椿、王念孫游，其學益進。嘗以解經必先通訓詁，而載籍極博，未有匯成一編者，乃偕同志孫星衍、阮元、朱錫庚分韻編錄，適南旋中輟。其後元視學江、浙，萃諸名宿為經籍篡詁，其凡例猶宗槤所手訂也。生平敦實，寡嗜好，惟以著述為樂。嘗撰左氏補註三卷，博徵漢、魏諸儒之說，不苟同立異。所著別有毛鄭詩詁訓考證、周禮鄭註疏證、穀梁傳疏證、說文字義廣證、戰國策地理考、南海鬱林合浦蒼梧四郡沿革考、嶺南詩鈔，共數十卷，校經堂詩鈔二卷。

zi ruì chén, zì yuán bó. jiā qìng shí wǔ nián jìn shì, xuǎn hàn lín yuàn shù jí shì. sàn guǎn, gǎi gōng bù yíng shàn sī zhǔ shì. zhuó láng zhōng, yīn shì guà wù, fā shèng jīng xiào lì. xuán shǎng zhǔ shì, zòu liú gōng bù, bǔ yuán wài láng. fù zuò shì fā wǎng hēi lóng jiāng, wèi jǐ shì guī. lì zhǔ jiāng xī bái lù dòng shān dōng yì shān ān huī lú yáng shū yuàn jiǎng xí. fā nì xiàn tóng chéng, zhòng jīng zǒu, zéi xié zhī jiàng, ruì chén dà yán yuē: wú qián hàn lín yuàn shù jí shì gōng bù dōu shuǐ sī yuán wài láng mǎ ruì chén yě! wú mìng èr zi tuán liàn xiāng bīng, jīn zhòng zi sǐ, shǎo zǐ cóng jūn, wú qǐ jiàng zéi zhě yé? zéi zhí qí fā ruò qí bèi ér yōng zhī xíng. xíng shù lǐ, mà yù lì, suì sǐ, nián qī shí jiǔ. shì wén, xù yīn rú lì, chì jiàn zhuān cí.
子瑞辰，字元伯。嘉慶十五年進士，選翰林院庶吉士。散館，改工部營繕司主事。擢郎中，因事罣誤，發盛京效力。旋賞主事，奏留工部，補員外郎。復坐事發往黑龍江，未幾釋歸。歷主江西白鹿洞、山東嶧山、安徽廬陽書院講席。發逆陷桐城，眾驚走，賊脅之降，瑞辰大言曰：「吾前翰林院庶吉士、工部都水司員外郎馬瑞辰也！吾命二子團練鄉兵，今仲子死，少子從軍，吾豈降賊者耶？」賊執其發爇其背而擁之行。行數里，罵愈厲，遂死，年七十九。事聞，恤蔭如例，敕建專祠。

ruì chén qín xué zhe shū, mào ér bù juàn. cháng wèi: shī zì qí lǔ hán sān jiā jì wáng, shuō shī zhě yǐ máo shī wèi zuì gǔ. jù zhèng zhì dá zhāng yì yún: zhù shī zōng máo wèi zhǔ, máo yì yǐn lüè, zé gèng biǎo míng. shì zhèng jūn dà zhǐ, běn yǐ shù máo, qí jiān shī gǎi dú, fēi jǐn yì chuán. ér zhèng yì huò wù yǐ wèi máo zhèng yì yì. zhèng jūn xiān cóng zhāng gōng zǔ shòu hán, fán jiān xùn yì máo zhě, duō běn hán shuō. qí dá zhāng yì yì yún: rú yǒu bù tóng, jí xià jǐ yì. ér zhèng yì yòu huò wù hé chuán jiān wèi yī. máo shī yòng gǔ wén, qí jīng zì duō jiǎ jiè, lèi jiē běn yú shuāng shēng dié yùn, ér zhèng yì huò yǒu wèi dá. yú shì nǎi zhuàn máo shī chuán jiān tōng shì sān shí èr juǎn, yǐ sān jiā biàn qí yì tóng, yǐ quán jīng míng qí yì lì, yǐ gǔ yīn gǔ yì zhèng qí é hù, yǐ shuāng shēng dié yùn bié qí tōng jiè. dǔ shǒu jiā fǎ, yì jù tōng shēn. tóng shí zhǎng zhōu chén huàn zhe máo shī chuán shū, yì wèi zhuān mén zhī xué. yóu shì zhì máo shī zhě duō tuī cǐ liǎng jiā zhī shū.
瑞辰勤學著書，耄而不倦。嘗謂：「詩自齊、魯、韓三家既亡，說詩者以毛詩為最古。據鄭志答張逸云：『注詩宗毛為主，毛義隱略，則更表明。』是鄭君大旨，本以述毛，其箋詩改讀，非盡易傳。而正義或誤以為毛、鄭異義。鄭君先從張恭祖受韓，凡箋訓異毛者，多本韓說。其答張逸亦云：『如有不同，即下己意。』而正義又或誤合傳、箋為一。毛詩用古文，其經字多假借，類皆本於雙聲、疊韻，而正義或有未達。」於是乃撰毛詩傳箋通釋三十二卷，以三家辨其異同，以全經明其義例，以古音、古義證其譌互，以雙聲、疊韻別其通借。篤守家法，義據通深。同時長洲陳奐著毛詩傳疏，亦為專門之學。由是治毛詩者多推此兩家之書。

zi sān jùn, zì mìng zhī. yōu gòng shēng. jǔ xiào lián fāng zhèng, xué zōng chéng zhū. yǐ guó nán jiā chóu, fèn yù shā zéi. xián fēng sì nián liù yuè, lǜ liàn yǒng zhuī zéi zhì zhōu yú chéng, lì zhàn sǐ, nián sān shí wǔ. zhe yǒu mǎ zhēng jūn yí jí.
子三俊，字命之。優貢生。舉孝廉方正，學宗程、朱。以國難家仇，憤欲殺賊。咸豐四年六月，率練勇追賊至周瑜城，力戰死，年三十五。著有馬徵君遺集。

zhāng huì yán, zì gāo wén, wǔ jìn rén. shǎo shòu yì jīng, jí tōng dà yì. nián shí sì wèi tóng zǐ shī, xiū xué lì xíng, dūn lǐ zì shǒu, rén jiē chēng jìng. jiā qìng sì nián jìn shì, shí dà xué shì zhū guī wèi lì bù shàng shū, yǐ huì yán xué xíng tè zòu gǎi shù jí shì, chōng shí lù guǎn zuǎn xiū guān. liù nián, sàn guǎn, gǎi bù shǔ, guī fù tè zòu shòu hàn lín yuàn biān xiū. qī nián, zú, nián sì shí yǒu èr.
張惠言，字皋聞，武進人。少受易經，即通大義。年十四為童子師，修學立行，敦禮自守，人皆稱敬。嘉慶四年進士，時大學士朱珪為吏部尚書，以惠言學行特奏改庶吉士，充實錄館纂修官。六年，散館，改部屬，珪復特奏授翰林院編修。七年，卒，年四十有二。

huì yán xiāng huì liǎng shì jiē chū zhū guī mén, wèi cháng yǐ suǒ néng zì yì, mò rán suí qún dì zǐ jìn tuì ér yǐ. guī qián chá dé zhī, zé dà xǐ, gù lǚ jìn dá zhī, ér huì yán yì yín yín xiāng zhèng bù gǎn yǐn. guī yán tiān zǐ dāng yǐ kuān dà dé mín, huì yán yán: guó jiā chéng píng bǎi nián yú, zhì rén hán yù, yuǎn chū hàn táng sòng zhī shàng, lì mín xí yú kuān dà, gù jiān niè méng yá qí jiān, yí dà shēn fá yǐ sù nèi wài zhī zhèng. guī yán tiān zǐ dāng yōu yǒu guò dà chén, huì yán yán: yōng wěi zhī bèi, xìng zhì tōng xiǎn, fù huài cháo tíng fǎ dù, xī quán zhī dāng hé suǒ yòng? guī xǐ jìn yān yǎ zhī shì, huì yán yán dāng jìn nèi zhì guān fǔ wài zhì jiāng yì zhě, yǔ tóng xiàn hóng liàng jí yú guǎng zuò zhèng zhī.
惠言鄉、會兩試皆出朱珪門，未嘗以所能自異，默然隨群弟子進退而已。珪潛察得之，則大喜，故屢進達之，而惠言亦齗齗相諍不敢隱。珪言天子當以寬大得民，惠言言：「國家承平百年餘，至仁涵育，遠出漢、唐、宋之上，吏民習於寬大，故奸孽萌芽其間，宜大伸罰以肅內外之政。」珪言天子當優有過大臣，惠言言：「庸猥之輩，幸致通顯，復壞朝廷法度，惜全之當何所用？」珪喜進淹雅之士，惠言言「當進內治官府、外治疆埸者」，與同縣洪亮吉於廣坐諍之。

huì yán shǎo wèi cí fù, nǐ sī mǎ xiàng rú yáng xióng zhī wén. jí zhuàng, yòu xué hán yù ōu yáng xiū. zhuàn shū chū xué lǐ yáng bīng, hòu xué hàn bēi é jí shí gǔ wén. cháng fèng mìng yì shèng jīng zhuàn liè shèng jiā zūn hào yù bǎo, huì yán yán yú dāng shì, wèi jiù cáng bǎo bù dé mó zhì yòu wèi hàn lín fèng mìng zhuàn liè shèng bǎo, yí zòu qǐng chí yì, yǐ gé yú lì bù guǒ xíng.
惠言少為詞賦，擬司馬相如、揚雄之文。及壯，又學韓愈、歐陽修。篆書初學李陽冰，後學漢碑額及石鼓文。嘗奉命詣盛京篆列聖加尊號玉寶，惠言言於當事，謂舊藏寶不得磨治；又謂翰林奉命篆列聖寶，宜奏請馳驛，以格於例不果行。

shēng píng jīng sī jué rén, cháng cóng shè jīn bǎng wèn gù, qí xué yào guī liù jīng, ér yóu shēn yì lǐ. zhe yǒu zhōu yì yú shì yì yú shì xiāo xī, xù yuē: zì hàn chéng dì shí, liú xiàng xiào shū, kǎo yì shuō, yǐ wèi zhū yì jiā jiē zǔ tián hé yáng shū dīng jiāng jūn, dà yì lüè tóng, wéi jīng shì wèi yì. ér mèng xǐ shòu yì jiā yīn yáng, qí shuō yì běn yú qì, ér hòu yǐ rén shì míng zhī. bā guà liù shí sì xiàng, sì zhèng qī shí èr hòu, biàn tōng xiāo xī, zhū rú zǔ shù zhī, mò néng jù. dāng hàn zhī jì nián, fú fēng mǎ róng zuò yì chuán, shòu zhèng kāng chéng zuò yì zhù. ér jīng zhōu mù liú biǎo huì jī tài shǒu wáng lǎng yǐng chuān xún shuǎng nán yáng sòng zhōng jiē yǐ yì míng jiā, gè yǒu suǒ shù. wéi fān chuán mèng shì xué, jì zuò yì zhù, zòu shàng zhī xiàn dì. fān zhī yán yì, yǐ yīn yáng xiāo xī liù yáo, fā huī páng tōng, shēng jiàng shàng xià, guī yú qián yuán yòng jiǔ ér tiān xià zhì. yī wù qǔ lèi, guàn chuān bǐ fù, shǐ ruò suǒ suì, jí qí chén shēn jiě bō, lí gēn sàn yè, chàng mào tiáo lǐ, suì yú dà dào, hòu rú hǎn néng tōng zhī. zì wèi wáng bì yǐ xū kōng zhī yán jiě yì, táng lì zhī xué guān, ér hàn shì zhū rú zhī shuō wēi, dú zī zhōu lǐ dǐng zuò zuò zhōu yì jí jiě, pō cǎi gǔ yì jiā yán, ér fān zhù wèi duō. qí hòu gǔ shū jǐn wáng, ér sòng dào shì chén tuán yǐ yì zào wèi lóng tú, qí tú liú mù yǐ wèi yì zhī hé tú luò shū yě, hé nán shào yōng yòu wèi xiān tiān hòu tiān zhī tú, sòng zhī shuō yì zhě xī rán zōng zhī, yǐ zhì yú jīn, láo bù kě bá, ér yì yīn yáng zhī dà yì, gài jǐn huì yǐ. dà qīng yǒu tiān xià, yuán hé zhēng shì huì dòng, shǐ kǎo gǔ yì mèng jīng xún zhèng yú shì, zuò yì hàn xué, yòu zì wèi jiě shì, yuē zhōu yì shù. rán duō shí yú wáng fèi zhī hòu, zuǒ yòu cǎi huò, shí wú èr sān. qí suǒ shù dà dī zōng mí yú shì, ér wèi néng jǐn tōng, zé páng zhēng tā shuō yǐ hé zhī. gài cóng táng wǔ dài sòng yuán míng xiǔ huài sàn luàn qiān yǒu yú nián, qū qū xiū bǔ shōu shí, yù yī dàn ér qí dào fù míng, sī gù nán yě. fān zhī xué jì suì, yòu jù jiàn mǎ zhèng xún sòng shì shū, kǎo qí shì fǒu, gù qí yì wèi jīng. yòu gǔ shū wáng, ér hàn wèi shī shuō kě jiàn zhě shí yú jiā, rán wéi zhèng xún yú sān jiā lüè yǒu gěng gài kě zhǐ shuō, ér yú yóu jiào bèi. rán zé qiú qī shí zi zhī wēi yán, tián hé yáng shū dīng jiāng jūn zhī suǒ chuán zhě, shě yú shì zhī zhù, qí hé suǒ zì yān? gù qiú qí tiáo guàn, míng qí tǒng lì, shì qí yí zhì, xìn qí wáng què, wèi yú shì yì jiǔ juǎn yòu biǎo qí dà zhǐ, wèi xiāo xī èr juǎn. yòu zhe yǒu yú shì yì lǐ èr juǎn, yú shì yì hòu yī juàn, yú shì yì yán èr juǎn.
生平精思絕人，嘗從歙金榜問故，其學要歸六經，而尤深易、禮。著有周易虞氏義、虞氏消息，序曰：「自漢成帝時，劉向校書，考易說，以為諸易家皆祖田何、楊叔、丁將軍，大義略同，惟京氏為異。而孟喜受易家陰陽，其說易本於氣，而後以人事明之。八卦六十四象，四正七十二候，變通消息，諸儒祖述之，莫能具。當漢之季年，扶風馬融作易傳，授鄭康成作易注。而荊州牧劉表、會稽太守王朗、潁川荀爽、南陽宋忠皆以易名家，各有所述。唯翻傳孟氏學，既作易注，奏上之獻帝。翻之言易，以陰陽消息六爻，發揮旁通，升降上下，歸於乾元用九而天下治。依物取類，貫穿比附，始若瑣碎，及其沉深解剝，離根散葉，暢茂條理，遂於大道，後儒罕能通之。自魏王弼以虛空之言解易，唐立之學官，而漢世諸儒之說微，獨資州李鼎祚作周易集解，頗采古易家言，而翻注為多。其後古書盡亡，而宋道士陳摶以意造為龍圖，其徒劉牧以為易之河圖、洛書也，河南邵雍又為先天、後天之圖，宋之說易者翕然宗之，以至於今，牢不可拔，而易陰陽之大義，蓋盡晦矣。大清有天下，元和徵士惠棟，始考古義孟、京、荀、鄭、虞氏，作易漢學，又自為解釋，曰周易述。然掇拾於亡廢之後，左右採獲，十無二三。其所述大氐宗禰虞氏，而未能盡通，則旁徵他說以合之。蓋從唐、五代、宋、元、明朽壞散亂千有餘年，區區修補收拾，欲一旦而其道復明，斯固難也。翻之學既邃，又具見馬、鄭、荀、宋氏書，考其是否，故其義為精。又古書亡，而漢、魏師說可見者十餘家，然唯鄭、荀、虞三家略有梗概可指說，而虞尤較備。然則求七十子之微言，田何、楊叔、丁將軍之所傳者，舍虞氏之注，其何所自焉？故求其條貫，明其統例，釋其疑滯，信其亡闕，為虞氏義九卷；又表其大旨，為消息二卷。」又著有虞氏易禮二卷，虞氏易候一卷，虞氏易言二卷。

chū, huì dòng zuò zhōu yì shù, dà zhǐ zūn yú fān, bǔ yǐ zhèng xún zhū rú, xué zhě yǐ wèi néng zhuān yī shǎo zhī. yí zhēng ruǎn yuán wèi hàn rén zhī yì, mèng fèi zhū jiā, gè yǒu shī chéng, shì bù néng hé. huì yán chuán yú shì yì, jí chuán hàn mèng shì yì yǐ, gū jīng jué xué yě. huì yán yòu zhe zhōu yì zhèng shì yì sān juǎn, zhōu yì xún shì jiǔ jiā yì yī juàn, zhōu yì zhèng xún yì sān juǎn, yì yì bié lù shí sì juǎn, yì wěi lüè yì sān juǎn, yì tú tiáo biàn èr juǎn. qí yì yì bié lù xù, wèi bù jǐn jiàn qí cí ér yù lùn qí shì fēi, yóu yǐ piān yán jué yù yě. gù qí suǒ zhe, jiē yǔ yí yú shì yì zhě. yú lǐ yǒu yí lǐ cí yī juàn, dú yí lǐ jì èr juǎn, jiē tè jīng shěn. yòu yǒu míng kē wén wǔ juǎn, cí yī juàn.
初，惠棟作周易述，大旨遵虞翻，補以鄭、荀諸儒，學者以未能專一少之。儀徵阮元謂漢人之易，孟、費諸家，各有師承，勢不能合。惠言傳虞氏易，即傳漢孟氏易矣，孤經絕學也。惠言又著周易鄭氏義三卷，周易荀氏九家義一卷，周易鄭荀義三卷，易義別錄十四卷，易緯略義三卷，易圖條辨二卷。其易義別錄序，謂不盡見其辭而欲論其是非，猶以偏言決獄也。故其所著，皆羽儀虞氏易者。於禮有儀禮詞一卷，讀儀禮記二卷，皆特精審。又有茗柯文五卷，詞一卷。

zi chéng sūn, zì yàn wéi. shǎo shí, huì yán kè yǐ shuō wén, lìng fēn liù shū pǔ zhī, chéng xiàng xíng èr juǎn. huì yán zhe shuō wén xié shēng pǔ, wèi jìng ér zú, chéng sūn hòu cóng zhuāng shù zǔ yóu, dé qí dà yào, nǎi xù chéng zhī. juàn dì piān lì duō suǒ zēng yì, fán wǔ shí juǎn. qí shū fēn zhōng tóng hōng lín yán kuāng róng zhēn shēn qiān qī yì yī zhī pí sī jiū mào lóu qū èr shí bù, cǐ nǎi yú máo shī zhōng niān qí zuì xiān chū zhī zì wèi jiàn shǒu, jiā yǐ yì yùn qū yùn, ér yòu yǐ shuō wén zhī shēng fēn cóng zhī, lí rán bù wěn, yǒu gè jiā suǒ wèi jí zhě. cháng yǐ shì yí zhēng ruǎn yuán, yuán tàn qí chāo zhuō jīng xì. chéng sūn jiān jīng tiān xué, tóng lǐ dǒng yòu chéng mò, wèi xiào kān qí yí shū. yòu zhe yǒu duān xū miǎn yī jū wén jí.
子成孫，字彥惟。少時，惠言課以說文，令分六書譜之，成象形二卷。惠言著說文諧聲譜，未竟而卒，成孫後從莊述祖游，得其大要，乃續成之。卷第篇例多所增易，凡五十卷。其書分中、僮、薨、林、岩、筐、榮、蓁、詵、千、萋、肄、揖、支、皮、絲、鳩、芼、蔞、岨二十部，此乃於毛詩中拈其最先出之字為建首，加以易韻、屈韻，而又以說文之聲分從之，犁然不紊，有各家所未及者。嘗以示儀徵阮元，元嘆其超卓精細。成孫兼精天學，同里董祐誠歿，為校刊其遺書。又著有端虛勉一居文集。

jiāng chéng zhī, zì ān fǔ, shè xiàn rén. xué yú huì yán. shí dì zǐ cóng huì yán shòu yì lǐ zhě shí shù, qí shēng dǒng shì xī shòu yì, tōng yīn yáng wǔ háng jiā yán chéng zhī jiān shòu yì lǐ, zhe yǒu zhōu yì yáo yì yú shì yì biàn biǎo yí lǐ míng wù zhèng shì shī pǔ, nián jǐn shí yǒu bā.
江承之，字安甫，歙縣人。學於惠言。時弟子從惠言受易、禮者十數，其甥董士錫受易，通陰陽五行家言；承之兼受易、禮，著有周易爻義、虞氏易變表、儀禮名物、鄭氏詩譜，年僅十有八。

hǎo yì xíng, zì xún jiǔ, qī xiá rén. jiā qìng sì nián jìn shì, shòu hù bù zhǔ shì. èr shí wǔ nián, bǔ jiāng nán sī zhǔ shì. dào guāng sān nián, zú, nián liù shí jiǔ.
郝懿行，字恂九，棲霞人。嘉慶四年進士，授戶部主事。二十五年，補江南司主事。道光三年，卒，年六十九。

yì xíng wèi rén qiān tuì, nè ruò bù chū kǒu, rán zì shǒu lián jiè, bù qīng yǔ rén jìn jiē. yù fēi sù zhī zhě, xiāng duì jìng rì wú yī yǔ, dài tán lùn jīng yì, zé dié dié wàng juàn. suǒ jū sì bì xiāo rán, tíng yuàn péng hāo cháng mǎn, tóng pú bù bèi, yì xíng chù zhī yàn rú. fú chén láng shǔ, shì guān zhī róng cuì, ruò wú yǔ yú jǐ zhě, ér yī sì lì yú zhù shù, lòu xià sì gǔ zhě sì shí nián. suǒ zhe yǒu ěr yǎ yì shū shí jiǔ juǎn, chūn qiū shuō lüè shí èr juǎn, chūn qiū bǐ yī juàn, shān hǎi jīng jiān shū shí bā juǎn, yì shuō shí èr juǎn, shū shuō èr juǎn.
懿行為人謙退，訥若不出口，然自守廉介，不輕與人晉接。遇非素知者，相對竟日無一語，迨談論經義，則喋喋忘倦。所居四壁蕭然，庭院蓬蒿常滿，僮僕不備，懿行處之晏如。浮沉郎署，視官之榮悴，若無與於己者，而一肆力於著述，漏下四鼓者四十年。所著有爾雅義疏十九卷，春秋說略十二卷，春秋比一卷，山海經箋疏十八卷，易說十二卷，書說二卷。

yì xíng cháng yuē: shào jìn hán ěr yǎ zhèng yì sōu jí jiào guǎng, rán shēng yīn xùn gǔ zhī yuán, shàng duō yōng ài, gù xiān fā míng. jīn yú zuò yì shū, yú zì jiè shēng zhuǎn chù, cí fán bù shā, dài yù míng qí suǒ yǐ rán. yòu yuē: yú tián jū duō zài, yù cǎo mù chóng yú yǒu fú zhī zhě, bì xún qí míng, xiáng chá qí xíng, kǎo zhī gǔ shū, yǐ zhēng qí rán fǒu. jīn zī shū zhōng qí yì yú jiù shuō zhě, jiē jīng mù yàn, fēi píng xiōng yì, cǐ yú shū suǒ yǐ bié hū shào shì yě. yì xíng zhī yú ěr yǎ, yòng lì zuì jiǔ, gǎo fán shù yì, chuí mò ér hòu chéng. yú gǔ xùn tóng yì, míng wù yí sì, bì xiáng jiā biàn lùn, shū tōng zhèng míng, gù suǒ zào jiào jìn hán wèi shēn. gāo yóu wáng niàn sūn wèi zhī diǎn yuè, jì yí zhēng ruǎn yuán kān xíng. yuán zǒng cái huì shì shí, cóng jīng yì zhōng shí bá yì xíng zhě yě.
懿行嘗曰：「邵晉涵爾雅正義蒐輯較廣，然聲音訓詁之原，尚多壅閡，故鮮發明。今余作義疏，於字借聲轉處，詞繁不殺，殆欲明其所以然。」又曰：「余田居多載，遇草木蟲魚有弗知者，必詢其名，詳察其形，考之古書，以徵其然否。今茲疏中其異於舊說者，皆經目驗，非憑胸肊，此余書所以別乎邵氏也。」懿行之於爾雅，用力最久，藁凡數易，垂歿而後成。於古訓同異，名物疑似，必詳加辨論，疏通證明，故所造較晉涵為深。高郵王念孫為之點閱，寄儀徵阮元刊行。元總裁會試時，從經義中識拔懿行者也。

qí jiān shū shān hǎi jīng, yuán yǐn gè jí, zhèng míng biàn wù, shì kān shū miù, cí qǔ yǎ xún. ruǎn yuán wèi wú shì guǎng zhù zhēng yǐn suī bó, shī zhī wú zá bì yuán xiào běn, dìng zhèng wén zì shàng duō shū lüè wéi yì xíng jīng ér bù záo, bó ér bù làn.
其箋疏山海經，援引各籍，正名辨物，事刊疏謬，辭取雅馴。阮元謂吳氏廣注徵引雖博，失之蕪雜；畢沅校本，訂正文字尚多疏略；惟懿行精而不鑿，博而不濫。

yì xíng qī wáng zhào yuán, zì ruì yù. bó shè jīng shǐ, dāng shí zhe shū jiā, yǒu gāo yóu wáng fù zǐ, qī xiá hǎo fū fù zhī mù. zhe yǒu shī shuō yī juàn, liè nǚ chuán bǔ zhù bā juǎn, fù nǚ lù yī juàn, nǚ xiào yī juàn. yòu yǔ yì xíng yǐ shī dá wèn, yì xíng lù zhī wèi shī wèn qī juǎn, qí ěr yǎ yì shū yì jiān qǔ zhào yuán shuō tā zhe yǒu shī jīng shí yí yī juàn, jí zhǒng zhōu shū jí yào yī juàn, zhú shū jì nián jiào zhèng shí sì juǎn, xún zǐ bǔ zhù yī juàn, jìn sòng shū gù yī juàn, bǔ jìn shū xíng fǎ zhì yī juàn, shí huò zhì yī juàn, wén jí shí èr juǎn. zhào yuán yòu yǒu liè xiān chuán jiào zhèng èr juǎn.
懿行妻王照圓，字瑞玉。博涉經史，當時著書家，有「高郵王父子，棲霞郝夫婦」之目。著有詩說一卷，列女傳補註八卷，附女錄一卷，女校一卷。又與懿行以詩答問，懿行錄之為詩問七卷，其爾雅義疏亦間取照圓說；他著有詩經拾遺一卷，汲冢周書輯要一卷，竹書紀年校正十四卷，荀子補註一卷，晉宋書故一卷，補晉書刑法志一卷，食貨志一卷，文集十二卷。照圓又有列仙傳校正二卷。

chén shòu qí, zì gōng fǔ, mǐn xiàn rén. shǎo néng wén. nián shí bā, tái wān píng, zhuàn shàng fú kāng ān bǎi yùn shī bìng xù, chén bó jué lì, chuán sòng yī shí. jiā qìng sì nián chéng jìn shì, xuǎn hàn lín yuàn shù jí shì, sàn guǎn shòu biān xiū. xún gào guī, xìng zhì xiào, bù rěn yán shì, jiā pín wú shí, fù mìng zhī rù dōu. jiǔ nián, chōng guǎng dōng xiāng shì fù kǎo guān. shí èr nián, chōng hé nán xiāng shì fù kǎo guān. shí sì nián, chōng huì shì tóng kǎo guān, jīng chá yī děng, jì míng yù shǐ. shòu qí yǐ bù dé yíng yǎng èr qīn, cháng qiǎo rán bù lè. jiāng gào guī yǐ, é wén fù mò, tòng jǐ jué, bēn guī. fú chú, qǐ yǎng mǔ, mǔ mò, zhōng sàng. nián wǔ shí sān, yǒu mì jiàn yú cháo zhě, zú bù chū.
陳壽祺，字恭甫，閩縣人。少能文。年十八，台灣平，撰上福康安百韻詩並序，沉博絕麗，傳誦一時。嘉慶四年成進士，選翰林院庶吉士，散館授編修。尋告歸，性至孝，不忍言仕，家貧無食，父命之入都。九年，充廣東鄉試副考官。十二年，充河南鄉試副考官。十四年，充會試同考官，京察一等，記名御史。壽祺以不得迎養二親，常愀然不樂。將告歸矣，俄聞父歿，慟幾絕，奔歸。服除，乞養母，母歿，終喪。年五十三，有密薦於朝者，卒不出。

shòu qí huì shì chū zhū guī ruǎn yuán mén, nǎi zhuān wèi hàn rú zhī xué, yòu jí jiàn qián dà xīn duàn yù cái wáng niàn sūn chéng yáo tián zhū rén, gù xué yì jīng bó. jiě jīng dé liǎng hàn dà yì, měi jǔ yī yì, zhé yǒu shé zhōng.
壽祺會試出朱珪、阮元門，乃專為漢儒之學，又及見錢大昕、段玉裁、王念孫、程瑤田諸人，故學益精博。解經得兩漢大義，每舉一義，輒有折衷。

liǎng hàn jīng shī mò xiān yú fú shēng, mò bèi yú xǔ shì zhèng shì, shòu qí chǎn míng yí shū, zhe shàng shū dà chuán jiān sān juǎn xù lù yī juàn dìng wù yī juàn, fù hàn shū wǔ xíng zhì, zhuì yǐ tā shū suǒ yǐn liú shì wǔ xíng chuán lùn sān juǎn. xù yuē: fú shēng dà chuán, tiáo zhuàn dà yì, yīn jīng shǔ zhǐ, qí wén cí ěr yǎ shēn hòu, zuì jìn dà xiǎo dài jì qī shí zi zhī tú suǒ shuō, fēi hàn zhū rú chuán xùn zhī suǒ néng jí yě. kāng chéng bǎi shì rú zōng, dú zhù dà chuán, qí shì sān lǐ, měi yuán yǐn zhī. jí zhù gǔ wén shàng shū, hóng fàn wǔ shì, kāng gào mèng hóu, wén wáng fá chóng sù qí zhī suì, zhōu gōng kè yīn jiàn yǎn zhī nián, xián jù dà chuán yǐ míng shì, qǐ fēi hóng shí bó tōng xìn jiù wén zhě zāi? qiě fú fú shēng zhī xué, yóu shàn yú lǐ, qí yán xún shòu cháo jìn jiāo shī yíng rì miào jì zú yàn mén shú xué xiào yǎng lǎo zé shè gòng shì kǎo jī jiāo suì cǎi dì fáng táng lù qǐn zhī zhì, hòu fū rén rù yù, tài zǐ yíng wèn zhū hóu zhī fǎ, sān zhèng zhī tǒng, wǔ fú zhī sè, qī shǐ zhī sù, bā bó zhī lè, jiē táng yú sān dài yí wén, wǎng wǎng liù jīng suǒ bù bèi, zhū zi bǎi jiā suǒ bù xiáng. jīn qí shū sàn yì, shí wú sì wǔ, yóu kě bǎo zhòng. sòng zhū zǐ yǔ miǎn zhāi huáng shì zuǎn yí lǐ jīng chuán tōng jiě, jùn zhí dà chuán dú xiáng, gài yǒu bì lǐ xué bù xū yě. wǔ xíng chuán zhě, zì xià hóu shǐ chāng, zhì liú shì fù zǐ chuán zhī, jiē shàn tuī fú zhe tiān rén zhī yīng. hàn rú zhì jīng, mò bù míng xiàng shù yīn yáng, yǐ qióng jí xìng mìng. gù yì yǒu mèng jīng guà qì zhī hòu, shī yǒu yì fèng wǔ jì zhī yào, chūn qiū yǒu gōng yáng zāi yì zhī tiáo, shū yǒu xià hóu liú shì xǔ shāng lǐ xún hóng fàn zhī lùn. bān gù běn dà chuán, lǎn zhòng shū, bié xiàng xīn, yǐ chuán chūn qiū, gào wǎng zhī lái, wáng shì zhī biǎo, bù kě fèi yě. shì yǐ lù hàn shū wǔ xíng zhì fù yú hòu, yǐ bèi yī jiā zhī xué yún.
兩漢經師莫先於伏生，莫備於許氏、鄭氏，壽祺闡明遺書，著尚書大傳箋三卷、序錄一卷、訂誤一卷，附漢書五行志，綴以他書所引劉氏五行傳論三卷。序曰：「伏生大傳，條撰大義，因經屬恉，其文辭爾雅深厚，最近大小戴記七十子之徒所說，非漢諸儒傳訓之所能及也。康成百世儒宗，獨注大傳，其釋三禮，每援引之。及注古文尚書，洪範五事，康誥孟侯，文王伐崇、愬耆之歲，周公克殷、踐奄之年，咸據大傳以明事，豈非閎識博通信舊聞者哉？且夫伏生之學，尤善於禮，其言巡狩、朝覲、郊屍、迎日、廟祭、族燕、門塾、學校、養老、擇射、貢士、考績、郊遂、采地、房堂、路寢之制，後夫人入御，太子迎問諸侯之法，三正之統，五服之色，七始之素，八伯之樂，皆唐、虞、三代遺文，往往六經所不備，諸子百家所不詳。今其書散逸，十無四五，尤可寶重。宋朱子與勉齋黃氏纂儀禮經傳通解，攟摭大傳獨詳，蓋有裨禮學不虛也。五行傳者，自夏侯始昌，至劉氏父子傳之，皆善推福著天人之應。漢儒治經，莫不明象數陰陽，以窮極性命。故易有孟、京卦氣之候，詩有翼奉五際之要，春秋有公羊災異之條，書有夏侯、劉氏、許商、李尋洪範之論。班固本大傳，攬仲舒，別向、歆，以傳春秋，告往知來，王事之表，不可廢也。是以錄漢書五行志附於後，以備一家之學雲。」

yòu zhe wǔ jīng yì yì shū zhèng sān juǎn, zuǒ hǎi jīng biàn èr juǎn, zuǒ hǎi wén jí shí juǎn, zuǒ hǎi pián tǐ wén èr juǎn, jiàng fū táng shī jí liù juǎn, dōng yuè rú lín wén yuàn hòu chuán èr juǎn, dōng guān cún gǎo yī juàn.
又著五經異義疏證三卷，左海經辨二卷，左海文集十卷，左海駢體文二卷，絳趺堂詩集六卷，東越儒林文苑後傳二卷，東觀存藁一卷。

shòu qí guī hòu, ruǎn yuán yán kè gǔ jīng jīng shě shēng tú. yuán zuǎn qún jīng gǔ yì wèi jīng fú, shòu qí wèi zhuàn tiáo lì, míng suǒ yǐ yuán běn xùn cí huì tōng diǎn lǐ cún jiā fǎ ér xī yì tóng zhī yì. hòu zhǔ quán zhōu qīng yuán shū yuàn shí nián, zhǔ áo fēng shū yuàn shí yī nián, yǔ zhū shēng yán xiū shēn lì xué, jiào yǐ jīng shù, zuò yì lì biàn zhī chǐ shuō kē jǔ lùn yǐ shì xué zhě. guī yuē zhěng sù, shì chū kǔ zhī, jiǔ nǎi yuè fú. jiā jū yǔ zhū dāng shì shū, yú sāng zǐ lì bì, hāo mù mèi xīn, suī chù jì huì wú suǒ yǐn. míng rú huáng dào zhōu gū zhōng jué xué, shòu qí sōu jí yí wén, wèi zhī kān xíng. yòu jù chéng dà lì, qǐ shū qǐng cóng sì kǒng miào, yì shàng, rú suǒ qǐng. dào guāng shí sì nián, zú, nián liù shí sì.
壽祺歸後，阮元延課詁經精捨生徒。元纂群經古義為經郛，壽祺為撰條例，明所以原本訓辭、會通典禮、存家法而析異同之意。後主泉州清源書院十年，主鼇峰書院十一年，與諸生言修身勵學，教以經術，作義利辨、知恥說、科舉論以示學者。規約整肅，士初苦之，久乃悅服。家居與諸當事書，於桑梓利弊，蒿目痗心，雖觸忌諱無所隱。明儒黃道周孤忠絕學，壽祺搜輯遺文，為之刊行。又具呈大吏，乞疏請從祀孔廟，議上，如所請。道光十四年，卒，年六十四。

zi qiáo cōng, zì pǔ yuán. dào guāng wǔ nián jǔ rén, èr shí sì nián, yǐ dà tiāo zhī xiàn fēn fā jiāng xī. lì guān fēn yí yì yáng dé huà nán chéng zhū xiàn, shǔ yuán zhōu lín jiāng fǔ zhōu zhī fǔ. yǐ jīng shù shì lì zhì, jū guān yǒu shēng. tóng zhì qī nián, zú yú guān, nián liù shí yī. chū, shòu qí yǐ zhèng zhù lǐ jì duō gǎi dú, yòu cháng gōu kǎo qí lǔ hán sān jiā shī yì wén yì yì yǔ máo shì yì tóng zhě, jí ér wèi jiù. bìng gé, wèi qiáo cōng yuē: ěr hǎo hàn xué, zhì jīng zhī shī fǎ, tā rì néng chéng wú zhì, jiǔ yuán wú hàn yǐ! qiáo cōng nǎi yì jiù wén, lēi wèi dìng běn, chéng lǐ jì zhèng dú kǎo liù juǎn, sān jiā shī yí shuō kǎo shí wǔ juǎn. yòu zhe qí shī yì shì xué shū zhèng èr juǎn, shī wěi jí zhèng sì juǎn. wèi qí shī zhī xué, zōng zhǐ yǒu sān: yuē sì shǐ, yuē wǔ jì, yuē liù qíng. jiē yǐ míng tiān dì yīn yáng zhōng shǐ zhī lǐ, kǎo rén shì shèng shuāi dé shī zhī yuán, yán wáng dào zhì luàn ān wēi zhī gù. qí xiān wáng, zuì wèi guǎ zhèng, dú yì fèng cún qí bǎi yī, qiě qí shuō duō chū shī wěi, chá chán xiàng, tuī lì shù, zhēng xiū jiù, gài qí xué suǒ běn yě. shī wěi wáng ér qí shī suì wèi jué xué yǐ. yòu zhe jīn wén shàng shū jīng shuō kǎo sān shí sì juǎn, ōu yáng xià hóu jīng shuō kǎo yī juàn. wèi: èr shí jiǔ piān jīn wén jù cún, shí liù piān jì wú jīn wén kě kǎo, suì mò néng jǐn tōng qí yì. fán gǔ wén yì shū shī lǐ lùn yǔ xiào jīng suǒ yǐ chuán, xī yóu jīn wén wèi zhī xiān qū, jīn wén suǒ wú zhé fèi. xiàng wēi fú shēng, zé wàn gǔ zhǎng yè yǐ. ōu yáng dà xiǎo xià hóu gè shǒu shī fǎ, gǒu néng dé qí dān cí piàn yì, yǐ xún qiān bǎi nián bù chuán zhī xù, zé jīn wén zhī wéi chí shèng jīng yú bù zhuì zhě, qǐ qiǎn xiān zāi! yòu yǒu shī jīng sì jiā yì wén kǎo wǔ juǎn, máo shī zhèng jiān gǎi zì shuō sì juǎn, lǐ táng jīng shuō èr juǎn, zuì hòu wèi shàng shū shuō. shí sù xué jiàn wú, kǎo jù jiā wèi shì zī áo, dú xiāng xiāng céng guó fān jiàn qí shū yǐ wèi kě chuán. zì yuán hé huì shì gāo yóu wáng shì wài, wéi qiáo cōng néng xiū shì yè, zhāng dà qí jiā fǎ.
子喬樅，字朴園。道光五年舉人，二十四年，以大挑知縣分發江西。歷官分宜、弋陽、德化、南城諸縣，署袁州、臨江、撫州知府。以經術飾吏治，居官有聲。同治七年，卒於官，年六十一。初，壽祺以鄭注禮記多改讀，又嘗鈎考齊、魯、韓三家詩佚文、佚義與毛氏異同者，輯而未就。病革，謂喬樅曰：「爾好漢學，治經知師法，他日能成吾志，九原無憾矣！」喬樅乃繹舊聞，勒為定本，成禮記鄭讀考六卷，三家詩遺說考十五卷。又著齊詩翼氏學疏證二卷，詩緯集證四卷。謂齊詩之學，宗旨有三：曰四始，曰五際，曰六情。皆以明天地陰陽終始之理，考人事盛衰得失之原，言王道治亂安危之故。齊先亡，最為寡證，獨翼奉存其百一，且其說多出詩緯，察躔象，推歷數，徵休咎，蓋齊學所本也。詩緯亡而齊詩遂為絕學矣。又著今文尚書經說考三十四卷，歐陽夏侯經說考一卷。謂：「二十九篇今文具存，十六篇既無今文可考，遂莫能盡通其義。凡古文易、書、詩、禮、論語、孝經所以傳，悉由今文為之先驅，今文所無輒廢。向微伏生，則萬古長夜矣。歐陽、大小夏侯各守師法，苟能得其單辭片義，以尋千百年不傳之緒，則今文之維持聖經於不墜者，豈淺鮮哉！」又有詩經四家異文考五卷，毛詩鄭箋改字說四卷，禮堂經說二卷，最後為尚書說。時宿學漸蕪，考據家為世訾謷，獨湘鄉曾國藩見其書以為可傳。自元和惠氏、高郵王氏外，惟喬樅能修世業，張大其家法。

shòu qí tóng lǐ zhì gǔ xué zhě, yǒu xiè zhèn hé zhì yùn.
壽祺同里治古學者，有謝震、何治運。

zhèn, yuán míng zài zhèn, zì diān nán, hóu guān rén. qián lóng wǔ shí sì nián jǔ rén, guān shùn chāng xué jiào yù. zhèn cháng yǔ mǐn xiàn lín yī guì ōu níng wàn shì měi jù jīng sān lǐ, zhèn yóu dǔ xué shì gǔ. rán yín yín chí hàn xué, hǎo pái jī sòng rú záo kōng táo xū zhī shuō. shòu qí yǔ zhèn tóng jǔ xiāng shì, shǎo zhèn liù suì, shì wèi wèi yǒu. zhèn zhòng qì yì, yǒu zhì yòng shì, ér bù yù yú shí, nián sì shí zú. dì zǐ jí qí yí zhe, yǒu lǐ àn èr juǎn, jīng hé shèng áo shì. yòu yǒu sì shū xiǎo jiān yī juàn, sì shèng nián pǔ yī juàn. gōng shī, yǒu yīng táo xuān shī jí èr juǎn.
震，原名在震，字甸男，侯官人。乾隆五十四年舉人，官順昌學教諭。震嘗與閩縣林一桂、甌寧萬世美俱精三禮，震尤篤學嗜古。然齗齗持漢學，好排擊宋儒鑿空逃虛之說。壽祺與震同舉鄉試，少震六歲，視為畏友。震重氣誼，有志用世，而不遇於時，年四十卒。弟子輯其遺著，有禮案二卷，精覈勝敖氏。又有四書小箋一卷，四聖年譜一卷。工詩，有櫻桃軒詩集二卷。

zhì yùn, zì zhī fù hǎi, mǐn xiàn rén. jiā qìng shí èr nián jǔ rén. qià wén jiàng shí, dǔ zhì hàn xué. yuè dū ruǎn yuán cháng pìn zuǎn guǎng dōng tōng zhì. hòu yóu zhè zhōng, xún fǔ chén ruò lín wèi qǐn qí jīng jiě jí lùn biàn wén zì sì juǎn, míng hé shì xué. dào guāng yuán nián, zú, nián sì shí qī. zhì yùn yǔ shòu qí yǒu, jí zú, shòu qí yǐ wèi wú yǔ wèi zhì, bù huò yǐ fǔ chéng qí xué yě.
治運，字支阝海，閩縣人。嘉慶十二年舉人。洽聞彊識，篤志漢學。粵督阮元嘗聘纂廣東通志。後游浙中，巡撫陳若霖為鋟其經解及論辨文字四卷，名何氏學。道光元年，卒，年四十七。治運與壽祺友，及卒，壽祺以謂無與為質，不獲以輔成其學也。

sūn jīng shì, zì jì hóu, huì ān rén. shòu qí dì zǐ. shòu qí kè shì bù yī gé, yóu qí mén zhě, ruò xiān yóu wáng jié nán zhī shī lǐ chūn qiū zhū shǐ, jìn jiāng dù yàn shì zhī xiǎo xué, huì ān chén jīn chéng zhī hàn yì, jiāng lè liáng wén zhī xìng lǐ, jiàn ān dīng rǔ gōng dé huà lài qí yīng jiàn yáng zhāng jì liàng zhī shī gǔ wén cí, jiē zú míng jiā. ér jīng shì xué chéng zǎo shì, shì yǐ rú lín tuī zhī. jīng shì shǎo xǐ dú jìn sī lù, hòu chén yán jīng yì, wèi bù tōng jīng xué, wú yǐ wèi lǐ xué bù míng xùn gǔ, wú yǐ tōng jīng bù zhī shēng yīn wén zì zhī yuán, wú yǐ míng xùn gǔ. zhe shuō wén huì tōng shí liù juǎn, ěr yǎ yīn shū liù juǎn, shì wén biàn zhèng shí sì juǎn, yùn xué sù yuán sì juǎn, shí sān jīng zhèng dú dìng běn bā shí juǎn, jīng chuán shì cí xù biān bā juǎn. yòu zhe chūn qiū lì biàn bā juǎn, xiào jīng shuō èr juǎn, xià xiǎo zhèng shuō yī juàn, shī yùn dìng èr juǎn, tì zhāi jīng shuō liù juǎn, dú jīng xiào yǔ sì juǎn.
孫經世，字濟侯，惠安人。壽祺弟子。壽祺課士不一格，游其門者，若仙遊王捷南之詩、禮、春秋、諸史，晉江杜彥士之小學，惠安陳金城之漢易，將樂梁文之性理，建安丁汝恭、德化賴其煐、建陽張際亮之詩、古文辭，皆足名家。而經世學成蚤世，世以儒林推之。經世少喜讀近思錄，後沉研經義，謂不通經學，無以為理學；不明訓詁，無以通經；不知聲音文字之原，無以明訓詁。著說文會通十六卷，爾雅音疏六卷，釋文辨證十四卷，韻學溯源四卷，十三經正讀定本八十卷，經傳釋辭續編八卷。又著春秋例辨八卷，孝經說二卷，夏小正說一卷，詩韻訂二卷，惕齋經說六卷，讀經校語四卷。

kē héng, jiāo zhōu rén. cóng shòu qí shòu xǔ zhèng zhī xué, cháng yǐ shǐ hàn zhū biǎo wèi jì chuán zhī gāng lǐng, ér é wù chuǎn duó, zuì wèi nán zhì, nǎi tiáo ér lǐ zhī, zhe hàn shū qī biǎo xiào bǔ èr shí juǎn. wèi lì shí: yī yuē biàn shì wù, èr yuē biàn wén zì wù, sān yuē biàn zhù wù, sì yuē biàn zhū jiā kǎo zhèng zhī wù, wǔ yuē yǐ běn shū zhèng běn shū zhī wù, liù yuē shǐ hàn hù zhèng ér zhī qí wù, qī yuē hàn shū xún jì hù zhèng ér zhī qí wù, bā yuē hàn shū shuǐ jīng zhù hù zhèng ér zhī qí wù, jiǔ yuē jù jì chuán yǐ bǔ biǎo zhī què, shí yuē jù jīn dì yǐ zhèng biǎo zhī wù. gōu jī yǐn zé, fán qián rén zhī shuō, jiē qǔ ér biàn qí shì fēi, zhì qián rén wèi jí zhě, yòu dé èr sān shí shì, yì zhuān mén zhī xué yě. yóu zhǎng yú shī, zhe yǒu shēng shī chǎn wēi èr juǎn, jiù yǔ cǎo táng shī jí sì juǎn, qí shuō jīng shuō shǐ zhī zuò, mén rén jí wèi jiù yǔ cǎo táng zhá jì.
柯蘅，膠州人。從壽祺受許、鄭之學，嘗以史、漢諸表為紀、傳之綱領，而譌誤舛奪，最為難治，乃條而理之，著漢書七表校補二十卷。為例十：一曰辨事誤，二曰辨文字誤，三曰辨注誤，四曰辨諸家考證之誤，五曰以本書證本書之誤，六曰史、漢互證而知其誤，七曰漢書、荀紀互證而知其誤，八曰漢書、水經注互證而知其誤，九曰據紀、傳以補表之闕，十曰據今地以證表之誤。鈎稽隱賾，凡前人之說，皆取而辨其是非，至前人未及者，又得二三十事，亦專門之學也。尤長於詩，著有聲詩闡微二卷，舊雨草堂詩集四卷，其說經、說史之作，門人集為舊雨草堂札記。

xǔ zōng yàn, zì jī qīng, dé qīng rén. jiǔ suì néng dú jīng shǐ. shàn shǔ wén, shì láng wáng chǎng ài qí cái, zuò jī qīng zì shuō yǐ zèng. jiā qìng sì nián jìn shì, shòu bīng bù zhǔ shì, jiù guān liǎng yuè, yǐ qīn lǎo jù yǐn jí guī. qīn mò, zú bù chū. jū háng zhōu, dù mén yǐ dú shū wèi shì. qí xué wú suǒ bù tōng, tàn zé suǒ yǐn, shí lì zhuō rán, fā qiān nián rú zhě suǒ wèi fā. kǎo zhōu wǔ miào èr tiāo, yǐ wèi zhōu zhì wǔ miào zhī wài, bié yǒu èr tiāo, wèi qiān miào zhī shā, yǐ hòu qīn qīn zhī rén. zōng miào zhī wài, bié lì zǔ zōng, yǔ dì jiāo tóng wèi zhòng jì, yǐ dà zūn zūn zhī yì. zhū jīng wú wén wǔ èr miào bù huǐ zhī shuō, wù shǐ yú wéi xuán chéng, ér liú xīn yīn zhī, zhèng kāng chéng yì yīn zhī. tiāo zhě qiān miào, nǎi wèi wèi bù qiān zhī miào, míng shí guāi yǐ. yòu kǎo wén wǔ èr shì shì, yǐ wèi zhōu wén wǔ jiē pèi yú míng táng tài shì, gù yǒu wén wǔ shì shì zhī hào. kǒng yǐng dá wù wèi bó qín chēng wén shì shì, zhōu gōng chēng wǔ shì shì. yǐ gōng yáng chuán zhōu gōng chēng tài miào lǔ gōng chēng shì shì qún gōng chēng gōng zhèng zhī, chuǎn shén.
許宗彥，字積卿，德清人。九歲能讀經、史。善屬文，侍郎王昶愛其才，作積卿字說以贈。嘉慶四年進士，授兵部主事，就官兩月，以親老遽引疾歸。親歿，卒不出。居杭州，杜門以讀書為事。其學無所不通，探賾索隱，識力卓然，發千年儒者所未發。考周五廟二祧，以為周制五廟之外，別有二祧，為遷廟之殺，以厚親親之仁。宗廟之外，別立祖宗，與禘、郊同為重祭，以大尊尊之義。諸經無文、武二廟不毀之說，誤始於韋玄成，而劉歆因之，鄭康成亦因之。祧者遷廟，乃謂為不遷之廟，名實乖矣。又考文、武二世室，以為周文、武皆配於明堂太室，故有「文、武世室」之號。孔穎達誤謂伯禽稱「文世室」，周公稱「武世室」。以公羊傳周公稱「太廟」、魯公稱「世室」、群公稱「宮」證之，舛甚。

yòu kǎo yǔ gòng sān jiāng, yǐ wèi hàn zhì yán fēn jiāng shuǐ shǒu shòu jiāng, dōng zhì yú yáo rù hǎi. fū yuē fēn jiāng shuǐ, yuē shǒu shòu jiāng, zé fēi nán jiāng zhī zhèng liú kě zhī yuē dōng zhì yú yáo rù hǎi, zé fēi zài wú rù hǎi kě zhī, yǔ yǔ gòng sān jiāng wú yǔ. yòu kǎo tài suì tài yīn, yǐ wèi tài suì zhě, suì xīng yǔ rì tóng cì dòu biāo suǒ jiàn zhī chén yě. tài yīn shǐ yín zhōng chǒu, tài suì shǐ zi zhōng hài. hàn lǜ zhì yuē: tài chū yuán nián, suì qián shí yī yuè shuò dàn dōng zhì, suì zài xīng jì wù nǚ liù dù, suì míng kùn dūn. cǐ tài suì shǐ zi zhī què zhèng. wǔ dì zhào yuē: nián míng yān féng shè tí gé. cǐ tài yīn shǐ yín zhī què zhèng. hàn shū tiān wén zhì shǐ wù yǐ gān shí zhī yán tài yīn zhě xì zhī tài suì, ér yǔ tài chū zhī tài suì suì chà liǎng chén, nǎi yǐ wèi xīng yǒu yíng suō, fēi yǐ.
又考禹貢三江，以為漢志言「分江水首受江，東至餘姚入海」。夫曰「分江水」，曰「首受江」，則非南江之正流可知；曰「東至餘姚入海」，則非在吳入海可知，與禹貢三江無與。又考太歲、太陰，以為太歲者，歲星與日同次斗杓所建之辰也。太陰始寅終丑，太歲始子終亥。漢律志曰：「太初元年，歲前十一月朔旦冬至，歲在星紀婺女六度，歲名困敦。」此太歲始子之碻證。武帝詔曰：「年名焉逢、攝提格。」此太陰始寅之碻證。漢書天文志始誤以甘、石之言太陰者系之太歲，而與太初之太歲遂差兩辰，乃以為星有贏縮，非矣。

yòu shuō liù shū zhuǎn zhù, yǐ wèi cóng piān páng zhuǎn xiāng zhù. shuō wén yuē: zhuǎn zhù zhě, jiàn lèi yī shǒu, tóng yì xiāng shòu, kǎo lǎo shì yě. hòu xù yuē qí jiàn shǒu yě, lì yī wèi duān, jí jiàn lèi yī shǒu zhī wèi yě. rú shì wèi bù shǒu, cóng shì zhī piān páng zhù wèi shén qí děng zì, cóng shén qí zhù wèi cí sì jì zhù děng zì, zhǎn zhuǎn xiāng zhù, jiē tóng yì wèi yī lèi. dài zhèn zhǐ ěr yǎ gǔ xùn wèi zhuǎn zhù, ér bù zhī gǔ xùn chū yú hòu lái, fēi zhì zì shí suǒ yù yǒu yě. duàn yù cái yǐn dài shuō, yòu yán ěr yǎ zì duō jiǎ jiè, ér bù zhī jiǎ jiè zhě běn wú qí zì, jīn rú chū zāi shǒu jī zhī xùn, fēi běn wú shǒu zì, ér jiǎ chū zāi zhū zì yǐ dāng zhī yě. qí tā suǒ zhe xué shuō, néng chí hàn sòng rú zhě zhī píng. lǐ lùn zhì lùn zhū piān, jiē jī gǔ zhèng jīn, tōng dá zhèng tǐ.
又說六書轉注，以為從偏旁轉相注。說文曰：「轉注者，建類一首，同意相受，考老是也。」後序曰「其建首也，立一為耑」，即建類一首之謂也。如示為部首，從示之偏旁註為神祇等字，從神祇注為祠祀祭祝等字，展轉相注，皆同意為一類。戴震指爾雅詁訓為轉注，而不知詁訓出於後來，非制字時所豫有也。段玉裁引戴說，又言爾雅字多假借，而不知假借者本無其字，今如初、哉、首、基之訓，非本無首字，而假初、哉諸字以當之也。其他所著學說，能持漢、宋儒者之平。禮論、治論諸篇，皆稽古證今，通達政體。

yóu jīng tiān wén, dé tài xī tuī bù mì fǎ, zì zhì hún jīn qiú, bié jù shén jiě. cháng yuán wěi shū sì yóu yǐ shū běn tiān gāo bēi, ér zhī bù tóng xīn fēi hún yuán zhī lǐ. kǎo zhōu bì běi jí xuán jī, yǐ tuī gǔ rén cè yàn zhī fǎ. qī zhèng jiē tǒng yú tiān, ér zhī dōng hàn yǐ qián yòng chì dào bù yòng huáng dào, wèi dé zhū xíng zhī běn. lùn rì zuǒ yòu xuán yī lǐ, yǐ wáng xī chǎn jiě huáng dào yòu xuán chì dào píng xíng, dài zhèn fēn huáng jí wèi èr xíng, qí shuō pō bù fēn míng, wèi pōu xī zhī, dòng chè wēi miào, jiē yán tiān jiā suǒ wèi jí.
尤精天文，得泰西推步秘法，自製渾金球，別具神解。嘗援緯書四游以疏本天高卑，而知不同心非渾圓之理。考周髀北極璿璣，以推古人測驗之法。七政皆統於天，而知東漢以前用赤道不用黃道，為得諸行之本。論日左右旋一理，以王錫闡解黃道右旋、赤道平行，戴震分黃、極為二行，其說頗不分明，為剖析之，洞徹微妙，皆言天家所未及。

xìng xiào yǒu, shèn yú jiāo yóu, tǐ léi ér shén lǐ chéng dàn, jiàn zhě jiē sù rán jìng zhī. yí zhēng ruǎn yuán, huì shì jǔ zhǔ yě, zhòng qí xué shù xíng yì, yǐ zǐ nǚ wèi yīn jiā.
性孝友，慎於交遊，體羸而神理澂淡，見者皆肅然敬之。儀徵阮元，會試舉主也，重其學術行誼，以子女為姻家。

lǚ fēi péng, zì yún lǐ, jīng dé rén. cóng níng guó líng tíng kān zhì lǐ, tíng kān qì zhī, yǐ wèi néng chuán qí xué. shān yáng wāng tíng zhēn shì xué ān huī, xǐ shì tōng gǔ jīng yì, bǔ fēi péng xiàn xué fù shēng.
呂飛鵬，字雲里，旌德人。從寧國凌廷堪治禮，廷堪器之，以為能傳其學。山陽汪廷珍視學安徽，喜士通古經義，補飛鵬縣學附生。

fēi péng shǎo dú zhōu lǐ, zhǎng ér pǐ shì, tíng kān cháng zhe zhōu guān jiǔ bài jiǔ jì jiě xiāng shè wǔ wù kǎo, yuán jù lǐ jīng, shū tōng zhèng míng, zú fā qián rén suǒ wèi fā. fēi péng shī qí yì ér biàn tōng zhī, chéng zhōu lǐ bǔ zhù liù juǎn. qí dà zhǐ yǐ zhèng shì wèi zōng, zì xù yuē: hàn wèi zhī zhì zhōu lǐ zhě, rú jiǎ kuí zhāng héng sūn yán xuē zōng chén shào cuī líng ēn zhī zhù, yí wén yì shì, sàn jiàn qún jí. huò yǔ zhèng yì fú hé, huò yǔ zhèng yì guāi wéi, tóng zhě kě dé qí huì tōng, yì zhě kě bó qí zhǐ qù. shì yòng guǎng sōu zhòng shuō, bǔ suǒ wèi bèi, tiáo xì yú jīng wén zhī xià, huò páng cǎi tā jīng jiù zhù, huò jiān qǔ jìn rú jīng shuō, yào yú shēn míng gǔ yì ér yǐ. yòu zhe zhōu lǐ gǔ jīn wén yì zhèng liù juǎn, cháng kǎo kāng chéng běn zhì xiǎo dài lǐ, hòu yǐ gǔ jīng xiào zhī, qǔ qí yú yì zhǎng qiě shùn zhě wèi zhèng shì xué. yòu zhù xiǎo dài suǒ chuán lǐ jì sì shí jiǔ piān, yòu cháng zuò máo shī jiān: jīn qǔ zhèng shì zhī xué zhèng zhèng shì zhī zhù, zé cí yì liǎo rán, jí bǐ cǐ hù qí qián hòu cuò chū, yì bù fán cí fèi ér dé shī yǐ míng, gù yú sān zhě cì qǔ wèi duō. zhì xǔ shì shuō wén jiě zì, zhēng yǐn zhōu lǐ, bǐ cǐ hù yì, qǔ yǐ tuī guǎng zhèng yì, bù xián dǐ wǔ. qí tā shǐ cè liú chuán, shì xì běn cháo, lǐ zūn zhōu diǎn, yì bèi cǎi zé, yòng qí biàn zhāng. yóu shì zhèng shì kuàng yǐ hàn fǎ zhī yì yě.
飛鵬少讀周禮，長而癖嗜，廷堪嘗著周官九拜九祭解、鄉射五物考，援據禮經，疏通證明，足發前人所未發。飛鵬師其意而變通之，成周禮補註六卷。其大旨以鄭氏為宗，自序曰：「漢、魏之治周禮者，如賈逵、張衡、孫炎、薛綜、陳劭、崔靈恩之注，遺文軼事，散見群籍。或與鄭義符合，或與鄭義乖違，同者可得其會通，異者可博其旨趣。是用廣搜眾說，補所未備，條系於經文之下，或旁采他經舊注，或兼取近儒經說，要於申明古義而已。」又著周禮古今文義證六卷，嘗考康成本治小戴禮，後以古經校之，取其於義長且順者為鄭氏學。又注小戴所傳禮記四十九篇，又嘗作毛詩箋：「今取鄭氏之學證鄭氏之注，則辭易瞭然，即彼此互歧、前後錯出，亦不煩辭費而得失已明，故於三者刺取為多。至許氏說文解字，徵引周禮，彼此互異，取以推廣鄭義，不嫌牴牾。其他史冊流傳，事系本朝，禮遵周典，亦備採擇，用俟辯章。猶是鄭氏況以漢法之意也。」

píng jū shū zhāi gé zì míng jiè, cuì rán chū yú rú xiān dào xué. xiāng jī, chóu sù chàng zhèn, rén duō dé zhī. yǒu zhēng biàn, yī yán lì shì. cháng jiè qí zi xián jī yuē: chéng míng yì, chéng rén nán. yòu yuē: yán guān bù yì wèi, wú chén lì ér mèi dà tǐ, wú xié sī ér wù gāo míng. qí běn háng rú cǐ. xián jī zú yǐ zhōng jié zhe. dào guāng èr shí jiǔ nián, zú, nián qī shí sān. zi xián jī, gōng bù yòu shì láng, shì wén jié, zì yǒu chuán.
平居書齋閣自銘誡，粹然出於儒先道學。鄉飢，籌粟倡賑，人多德之。有爭辯，一言立釋。嘗戒其子賢基曰：「成名易，成人難。」又曰：「言官不易為，毋陳利而昧大體，毋挾私而務高名。」其本行如此。賢基卒以忠節著。道光二十九年，卒，年七十三。子賢基，工部右侍郎，諡文節，自有傳。

yǒu qīng wèi zhōu lǐ zhī xué zhě, yǒu huì shì qí shěn tóng zhuāng cún yǔ shěn mèng lán duàn yù cái xú yǎng yuán sòng shì luò.
有清為周禮之學者，有惠士奇、沈彤、莊存與、沈夢蘭、段玉裁、徐養原、宋世犖。

mèng lán, zì gǔ chūn, wū chéng rén. qián lóng sì shí bā nián jǔ rén, guān hú běi yí dū xiàn zhī xiàn. mèng lán bó tōng zhū jīng, shí shì qiú shì, yóu suì yú zhōu guān, chéng zhōu lǐ xué yī shū. fēn gōu xù jī fēng bāng guó dōu bǐ chéng guō gōng shì zhí guān lù tián gòng fù jūn lǚ chē chéng lǐ shè lǜ dù liàng héng shí sān mén, qǔ sī mǎ fǎ yì zhōu shū guǎn zǐ lǚ lǎn fú chuán dài jì zhū gǔ shū cān hù kǎo zhèng, hé zhī shū shī lǐ jì sān chuán mèng zǐ, xiān rú suǒ bìng qí dǐ wǔ zhě, wú bù dé qí huì tōng. wèi tú ruò gān, bìng qǔ jīng chuán wén zhī yǔ zhōu guān xiāng fā míng zhě shì yú piān. tā zhe yǒu yì shū shī mèng zǐ xué, wǔ shěng gōu xù tú shuō. qí yì xué zì xù yún: zì jí zhōu lǐ xué, yú yì xiàng dé jǐng bǐ shī sòng tóng rén dà yǒu ruò gān guà, cuò zōng cān wǔ, zhī yì zhī wèi dào, xiān wáng yī qiè zhī zhì fǎ yú shì hū zài. ér mèng zǐ xué, zé yòu yǐ shū zhèng zhōu guān zhī gù, huì qí yú shuō yǐ chéng zhì zhě. qí gōu xù tú shuō, juǎn bù yíng cùn, fán nán běi xíng shì hé dào yuán wěi lì dài yán gé zhòng shuō yì tóng, yǔ fū gōu suì jīng zhěn zhī tǐ, guǎng shēn xún chǐ zhī shù, yǐ jí xù shuǐ zhǐ shuǐ dàng shuǐ jūn shuǐ shě shuǐ xiè shuǐ zhī shì jiē bèi. fù zhèng zhī zhōu guān, kǎo jiū xiáng hé. guān hú běi shí, fèng xí xiāng zhú jīng zhōu dī gōng, shàng jiāng dī sào gōng yì jí jīng jiāng lùn. miǎn yáng shuǐ zāi, fù fèng xí huì kān, zuò shuǐ lì shuō yǐ yù miǎn mín. yuán běn jīng shù, yǒu bì shí yòng, jiē cǐ lèi yě.
夢蘭，字古春，烏程人。乾隆四十八年舉人，官湖北宜都縣知縣。夢蘭博通諸經，實事求是，尤邃於周官，成周禮學一書。分溝洫、畿封、邦國、都鄙、城郭、宮室、職官、祿田、貢賦、軍旅、車乘、禮射、律度量衡十三門，取司馬法、逸周書、管子、呂覽、伏傳、戴記諸古書參互考證，合之書、詩、禮記、三傳、孟子，先儒所病其牴牾者，無不得其會通。為圖若干，並取經、傳文之與周官相發明者釋於篇。他著有易、書、詩、孟子學，五省溝洫圖說。其易學自序云：「自輯周禮學，於易象得井、比、師、訟、同人、大有若干卦，錯綜參伍，知易之為道，先王一切之治法於是乎在。」而孟子學，則又以疏證周官之故，匯其餘說以成帙者。其溝洫圖說，卷不盈寸，凡南北形勢、河道原委、歷代沿革、眾說異同，與夫溝遂經畛之體，廣深尋尺之數，以及蓄水、止水、盪水、均水、舍水、瀉水之事皆備。復證之周官，考究詳覈。官湖北時，奉檄襄築荊州堤工，上江堤埽工議及荊江論。沔陽水災，復奉檄會勘，作水利說以諭沔民。原本經術，有裨實用，皆此類也。

shì luò, zì yǒu xūn, lín hǎi rén. qián lóng wǔ shí sān nián jǔ rén, yǐ jiào xí guān shǎn xī fú fēng zhī xiàn. dì dāng chuān zàng kǒng dào, fū mǎ xī liǎn zhī mín. jì mǔ lǜ qián, míng yuē gōng jú. shì luò duō suǒ cái gé, wú wàng qǔ. shí jiào fěi chū dìng, zhōu xiàn duō yǐ huò dào qiān zhuó. fú fēng mín yǒu chí zhāi wèi yuàn jiā suǒ jié zhě, dà fǔ fēi xí zhì, bǔ ér jū zhī, jiē liáng mín, shì fú gù. bà guī, yán qiú jīng xùn, shú yú xié shēng jiǎ jiè zhī lì, zhe zhōu lǐ gù shū shū zhèng liù juǎn, yí lǐ gǔ jīn wén shū zhèng èr juǎn.
世犖，字卣勛，臨海人。乾隆五十三年舉人，以教習官陝西扶風知縣。地當川、藏孔道，夫馬悉斂之民。計畝率錢，名曰「公局」。世犖多所裁革，無妄取。時教匪初定，州縣多以獲盜遷擢。扶風民有持齋為怨家所訐者，大府飛檄至，捕而鞫之，皆良民，釋弗顧。罷歸，揅求經訓，熟於諧聲、假借之例，著周禮故書疏證六卷，儀禮古今文疏證二卷。

yán kě jūn, zì jǐng wén, wū chéng rén. jiā qìng wǔ nián jǔ rén, guān jiàn dé xiàn jiào yù, yǐn jí guī. kě jūn bó wén qiáng shí, jīng kǎo jù zhī xué, yǔ yáo wén tián tóng zhì shuō wén, wèi shuō wén zhǎng biān, yì wèi zhī lèi kǎo. yǒu tiān wén suàn shù dì lǐ lèi, cǎo mù niǎo shòu chóng yú lèi, shēng lèi, shuō wén yǐn qún shū qún shū yǐn shuō wén lèi, jī sì shí wǔ cè. yòu jí zhōng dǐng tà běn wèi shuō wén yì shí wǔ piān, jiāng xiào dìng shuō wén, zhuàn wèi shū yì. sūn xīng yǎn cù qí chéng, nǎi cuō jǔ dà lüè. jiù máo shì jí gǔ gé chū yìn běn bié wèi xiào yì sān shí piān, zhuān zhèng xú xuàn zhī shī.
嚴可均，字景文，烏程人。嘉慶五年舉人，官建德縣教諭，引疾歸。可均博聞強識，精考據之學，與姚文田同治說文，為說文長編，亦謂之類考。有天文、算術、地理類，草木、鳥獸、蟲魚類，聲類，說文引群書、群書引說文類，積四十五冊。又輯鐘鼎拓本為說文翼十五篇，將校定說文，撰為疏義。孫星衍促其成，乃撮舉大略。就毛氏汲古閣初印本別為校議三十篇，專正徐鉉之失。

yòu yǔ dīng róng tóng zhì táng shí jīng, zhe xiào wén shí juǎn, zì xù yún: yú ruò guàn zhì jīng, shāo jiàn sòng qiàn běn. jì yòu niàn ruò hàn ruò wèi ruò táng ruò mèng shǔ ruò sòng jiā yòu shào xìng gè lì shí jīng, jīn jǐn jiā yòu sì shí, shào xìng bā shí qī shí, jiē cán běn. ér táng dà hé shí bì èr bǎi èr shí bā shí, kuī rán dú cún, cǐ tiān dì jiān jīng běn zhī zuì wán zuì jiù zhě yě. fū táng dài sì bù zhī fù, liè yú liáng suí, ér zhèng tán táng yuán dù bèi jiē tōng rú, pō jiàn gǔ běn. gǒu néng kān zhèng jī fēi, guī yú zhēn shì, jí fāng jià xī píng bù nán, ér jǐn zhǐ yú shì. jīn yě gǔ běn jiē wáng, yù fù jiù guān, yǐ nán wèi lì, kě kǎi yě! rán ér hòu táng diāo bǎn, shí yī shí jīng jù dù chāo xiě, lì sòng yuán míng zhuǎn kè zhuǎn wù, ér shí běn xìng cún, zòng bù zú yǔ fù gǔ, yǐ kuāng jīn móu yǒu yú yě. dú guài shù bǎi nián lái, xué shì dài fū xiān huò guò wèn zhě, jiān yǒu yī èr hào gǔ zhī shì, yì yǔ zhǒng jié sì bēi tóng lèi ér bìng dào zhī. kāng xī chū, gù yán wǔ shǐ lüè xiào yān, guān qí suǒ zuò jiǔ jīng wù zì jīn shí wén zì jì, cì qǔ liáo liáo, shì fēi guǎ dāng, yòu wù xìn wáng yáo huì zhī bǔ zì yǐ wū shí jīng. gù shì qiě rán, kuàng qí tā hū? wū hū! shí jīng zhě, gǔ běn zhī zhōng, jīn běn zhī zǔ. zhì jīng bù jí jiàn gǔ běn, ér bìng huāng shí jīng, fěi zhí huāng zhī, yòu jiāo kǒu wū zhī, qǐ jīng zhī xìng zāi? yú bù zì kuí, yù wèi jīn bǎn běn zhèng qí wù, wèi táng shí jīng shì qí fēi, wèi gù shì děng qū qí huò. suí dú suí xiào, fán shí jīng zhī mó gǎi zhě páng zēng zhě yǔ jīn běn hù yì zhě jiē lù chū, zhé jù zhù shū shì wén, páng jī shǐ chuán jí hàn táng rén suǒ zhēng yǐn zhě, wèi zhī zuǒ zhèng, ér shí tái xiào jīng fù qí hòu yān.
又與丁溶同治唐石經，著校文十卷，自序云：「余弱冠治經，稍見宋槧本。既又念若漢、若魏、若唐、若孟蜀、若宋嘉祐、紹興各立石經，今僅嘉祐四石，紹興八十七石，皆殘本。而唐大和石壁二百二十八石，巋然獨存，此天地間經本之最完最舊者也。夫唐代四部之富，埒於梁、隋，而鄭覃、唐元度輩皆通儒，頗見古本。苟能栞正積非，歸於真是，即方駕熹平不難，而僅止於是。今也古本皆亡，欲復舊觀，已難為力，可嘅也！然而後唐彫版，實依石經句度鈔寫，歷宋、元、明轉刻轉誤，而石本倖存，縱不足與復古，以匡今繆有餘也。獨怪數百年來，學士大夫鮮或過問者，間有一二好古之士，亦與冢碣、寺碑同類而並道之。康熙初，顧炎武始略校焉，觀其所作九經誤字、金石文字記，刺取寥寥，是非寡當，又誤信王堯惠之補字以誣石經。顧氏且然，況其他乎？烏乎！石經者，古本之終，今本之祖。治經不及見古本，而並荒石經，匪直荒之，又交口誣之，豈經之幸哉？余不自揆，欲為今版本正其誤，為唐石經釋其非，為顧氏等袪其惑。隨讀隨校，凡石經之磨改者、旁增者與今本互異者皆錄出，輒據註疏、釋文，旁稽史、傳及漢、唐人所徵引者，為之左證，而石台孝經附其後焉。」

jiā qìng shí sān nián, zhào kāi quán táng wén guǎn, kě jūn yǐ yuè zài cǎo máo, wú néng wèi yì, kǎi rán yuē: táng zhī wén, shèng yǐ zāi! táng yǐ qián yào dāng yǒu zǒng jí. sī shì tǐ dà, shì yú zhī zé yě. nǎi jí shàng gǔ sān dài qín hàn sān guó liù cháo wén, shǐ yǔ quán táng wén xiāng jiē, duō zhì sān qiān yú jiā, rén gè xì yǐ xiǎo chuán, zú yǐ kǎo zhèng shǐ wén, jiē cóng sōu luó cán shèng dé zhī, fù jiǎn qún shū, yī zì yī jù, shāo yǒu yì tóng, wú bù xiào dìng. yī shǒu xiě dìng, bù jiǎ xiào lì. táng yǐ qián wén, xián cuì yú cǐ yān. yòu xiào jí zhū jīng yì zhù jí yì zi shū děng shù shí zhǒng, hé jīng shǐ zǐ jí wèi sì lù táng lèi jí qiān èr bǎi yú juǎn.
嘉慶十三年，詔開全唐文館，可均以越在草茅，無能為役，慨然曰：「唐之文，盛矣哉！唐以前要當有總集。斯事體大，是余之責也。」乃輯上古三代秦漢三國六朝文，使與全唐文相接，多至三千餘家，人各系以小傳，足以考證史文，皆從蒐羅殘賸得之，覆檢群書，一字一句，稍有異同，無不校訂。一手寫定，不假效力。唐以前文，咸萃於此焉。又校輯諸經逸注及佚子書等數十種，合經、史、子、集為四錄堂類集千二百餘卷。

yán yuán zhào, zì jiǔ néng, guī ān rén. shí suì néng wèi sì tǐ shū, bǔ zhū shēng. yí zhēng ruǎn yuán dà xìng zhū guī shēn shǎng zhī. shú yú ěr yǎ, zuò kuāng míng bā juǎn, páng luó yì wén yì xùn, gōu jī ér shū zhèng zhī. zhe yǒu huǐ ān wén chāo shī chāo cí chāo, yú qīn yǎ yán děng shū.
嚴元照，字九能，歸安人。十歲能為四體書，補諸生。儀徵阮元、大興朱珪深賞之。熟於爾雅，作匡名八卷，旁羅異文軼訓，鈎稽而疏證之。著有悔葊文鈔、詩鈔、詞鈔，娛親雅言等書。

jiāo xún, zì lǐ táng, gān quán rén. jiā qìng liù nián jǔ rén, zēng zǔ yuán zǔ shí jìng fù cōng, shì chuán yì xué. xún shǎo yǐng yì, bā suì zài ruǎn gēng yáo jiā yǔ bīn kè biàn bì shàng féng yí zì, yuē: cǐ dāng rú chǔ cí dú pí bīng qiè, bù dāng dú rú fèng. ruǎn qí zhī, qī yǐ nǚ. jì zhuàng, yǎ shàng jīng shù, yǔ ruǎn yuán qí míng. yuán dū xué shān dōng zhè jiāng, jù zhāo xún wǎng yóu. xìng zhì xiào, dīng fù jí dí mǔ xiè jiān, āi huǐ rú lǐ. yī yīng lǐ bù shì, hòu yǐ shēng mǔ yīn bìng yù ér shén wèi jiàn, bù fù běi xíng. yīn mò, xún huǐ rú chū. fú chú, suì tuō zú jí bù rù chéng shì zhě shí yú nián. qì qí lǎo wū, yuē bàn jiǔ shū shú, fù gòu yī lóu, yuē diāo gū lóu, yǒu hú guāng shān sè zhī shèng, dú shū zhù shù qí zhōng. cháng tàn yuē: jiā suī pín, xìng shū cài bù fá. tiān zhī jí wǒ, fú wǒ yě. wú lǎo yú cǐ yǐ! jiā qìng èr shí wǔ nián, zú, nián wǔ shí bā.
焦循，字里堂，甘泉人。嘉慶六年舉人，曾祖源、祖飠竟、父蔥，世傳易學。循少穎異，八歲在阮賡堯家與賓客辨壁上「馮夷」字，曰：「此當如楚辭讀皮冰切，不當讀如縫。」阮奇之，妻以女。既壯，雅尚經術，與阮元齊名。元督學山東、浙江，俱招循往游。性至孝，丁父及嫡母謝艱，哀毀如禮。一應禮部試，後以生母殷病癒而神未健，不復北行。殷歿，循毀如初。服除，遂託足疾不入城市者十餘年。葺其老屋，曰半九書塾，復構一樓，曰雕菰樓，有湖光山色之勝，讀書著述其中。嘗嘆曰：「家雖貧，幸蔬菜不乏。天之疾我，福我也。吾老於此矣！」嘉慶二十五年，卒，年五十八。

xún bó B wén W qiáng Q jì, shí lì jīng zhuō. měi yù yī shū, wú lùn yǐn ào píng yǎn, bì jiū qí yuán, yǐ gù jīng shǐ lì suàn shēng yīn xùn gǔ wú suǒ bù jīng. yòu hǎo yì, fù wèn xiǎo chù mì yún èr yǔ hé yǐ fù jiàn yú xiǎo guò, xún fǎn fù qí gù bù kě dé. jì xué dòng yuān jiǔ róng zhī shù, nǎi yǐ shù zhī bǐ lì, qiú yì zhī bǐ lì, jiàn néng lǐ jiě, zhe yì tōng shì èr shí juǎn. zì wèi suǒ wù dé zhě, yī yuē ó yuē páng tōng, èr yuē xiāng cuò, sān yuē shí xíng. yòu yǐ gǔ zhī jīng tōng yì lǐ, shēn dé xī wén zhōu kǒng zhī zhǐ zhě, mò rú mèng zǐ. shēng mèng zǐ hòu, néng shēn zhì qí xué zhě, mò rú zhào shì. wěi shū chuǎn bó, wèi néng fā míng, zhe mèng zǐ zhèng yì sān shí juǎn. wèi wèi mèng zǐ zuò shū, qí nán yǒu shí, rán jìn dài tōng rú, yǐ dé bā jiǔ. yīn bó cǎi zhū jiā zhī shuō, ér xià yǐ jǐ yì, hé kǒng mèng xiāng chuán zhī zhèng zhǐ, yòu zhe liù jīng bǔ shū èr shí juǎn. yǐ shuō hàn yì zhě měi píng wáng bì, rán bì jiě jī zǐ yòng zhào bīn shuō, dú péng wèi páng, jiè yōng wèi wèng, tōng fú wèi fú, jiě sī wèi sī, gài yǐ liù shū tōng jiè. qí jiě jīng zhī fǎ, wèi yuǎn yú mǎ zhèng zhū rú, wèi zhōu yì wáng zhù bǔ shū èr juǎn. yǐ shàng shū wěi kǒng chuán shuō zhī shàn zhě, rú jīn téng wǒ zhī bù pì, xùn pì wèi fǎ, jū dōng jí dōng zhēng, zuì rén jí guǎn cài, dà gào zhōu gōng bù zì chēng wáng, ér chēng chéng wáng zhī mìng, jiē fēi mǎ zhèng suǒ néng jí, wèi shàng shū kǒng shì chuán bǔ shū èr juǎn. yǐ shī máo zhèng yì yǒu yì tóng, zhèng yì wǎng wǎng zá zhèng yú máo, bǐ máo yú zhèng, wèi máo shī zhèng shì jiān bǔ shū wǔ juǎn. yǐ zuǒ shì chuán chēng jūn jūn wú dào, chēng chén chén zhī zuì, dù yù yáng qí cí ér chàng yǎn zhī, yù wèi sī mǎ yì nǚ xù, mù jiàn chéng jì zhī shì, jiāng yǐ wèi sī mǎ shì, jí yòng yǐ wèi jǐ shì. wàn sī dà huì shì qí gù dòng gāo děng wèi néng zhāi jiān ér fā fù, wèi chūn qiū chuán dù shì jí jiě bǔ shū wǔ juǎn. yǐ lǐ yǐ shí wèi dà, xùn gǔ míng wù, yì suǒ yí jiū, wèi lǐ jì zhèng shì zhù bǔ shū sān juǎn. yǐ lùn yǔ yī shū, fā míng xī wén zhōu gōng zhī zhǐ, cān wǔ cuò zōng, yǐn shēn chù lèi, yì yǔ yì lì tóng, wèi lùn yǔ hé shì jí jiě bǔ shū sān juǎn. hé zhī wèi èr shí juǎn. yòu lù dāng shì tōng rú shuō shàng shū zhě sì shí yī jiā, shū wǔ shí qī bù, fǎng wèi shí lǐ jì zhī lì, yǐ shí zhī xiān hòu wèi xù, dé sì shí juǎn, yuē shū yì cóng chāo. yòu zhe yǔ gòng zhèng zhù shì yī juàn, máo shī dì lǐ shì sì juǎn, máo shī niǎo shòu cǎo mù chóng yú shì shí yī juàn, lù jī shū kǎo zhèng yī juàn, qún jīng gōng shì tú èr juǎn, lùn yǔ tōng shì yī juàn. yòu zhe yǒu diāo gū lóu wén jí èr shí sì juǎn, cí sān juǎn, shī huà yī juàn.
循博B聞W強Q記，識力精卓。每遇一書，無論隱奧平衍，必究其源，以故經史、歷算、聲音、訓詁無所不精。幼好易，父問小畜「密雲」二語何以復見於小過，循反覆其故不可得。既學洞淵九容之術，乃以數之比例，求易之比例，漸能理解，著易通釋二十卷。自謂所悟得者，一曰哦曰旁通，二曰相錯，三曰時行。又以古之精通易理，深得羲、文、周、孔之恉者，莫如孟子。生孟子後，能深知其學者，莫如趙氏。偽疏踳駮，未能發明，著孟子正義三十卷。謂為孟子作疏，其難有十，然近代通儒，已得八九。因博採諸家之說，而下以己意，合孔、孟相傳之正恉，又著六經補疏二十卷。以說漢易者每屏王弼，然弼解箕子用趙賓說，讀彭為旁，借雍為瓮，通孚為浮，解斯為廝，蓋以六書通借。其解經之法，未遠於馬、鄭諸儒，為周易王注補疏二卷。以尚書偽孔傳說之善者，如金縢「我之不辟」，訓闢為法，居東即東征，罪人即管、蔡，大誥周公不自稱王，而稱成王之命，皆非馬、鄭所能及，為尚書孔氏傳補疏二卷。以詩毛、鄭義有異同，正義往往雜鄭於毛，比毛於鄭，為毛詩鄭氏箋補疏五卷。以左氏傳「稱君君無道，稱臣臣之罪」，杜預揚其詞而暢衍之，預為司馬懿女婿，目見成濟之事，將以為司馬飾，即用以為己飾。萬斯大、惠士奇、顧棟高等未能摘奸而發覆，為春秋傳杜氏集解補疏五卷。以禮以時為大，訓詁名物，亦所宜究，為禮記鄭氏注補疏三卷。以論語一書，發明羲、文、周公之恉，參伍錯綜，引申觸類，亦與易例同，為論語何氏集解補疏三卷。合之為二十卷。又錄當世通儒說尚書者四十一家，書五十七部，仿衛湜禮記之例，以時之先後為序，得四十卷，曰書義叢鈔。又著禹貢鄭注釋一卷，毛詩地理釋四卷，毛詩鳥獸草木蟲魚釋十一卷，陸璣疏考證一卷，群經宮室圖二卷，論語通釋一卷。又著有雕菰樓文集二十四卷，詞三卷，詩話一卷。

xún zhuàng nián jí míng zhòng hǎi nèi, qián dà xīn wáng míng shèng chéng yáo tián děng jiē tuī jìng zhī. shǐ rù dōu, yè zuò zhǔ yīng hé, hé yuē: wú zhī zi zhī zì yuē lǐ táng, jiāng nán lǎo míng shì, qū jiǔ yǐ! mò hòu, ruǎn yuán zuò chuán, chēng qí xué jīng shēn bó dà, míng yuē tōng rú, shì wèi bù kuì yún.
循壯年即名重海內，錢大昕、王鳴盛、程瑤田等皆推敬之。始入都，謁座主英和，和曰：「吾知子之字曰里堂，江南老名士，屈久矣！」歿後，阮元作傳，稱其學「精深博大，名曰通儒」，世謂不愧雲。

zi tíng hǔ, zì hǔ yù. yōu lǐn shēng. xìng chún dǔ, shàn chéng jiā xué, ruǎn yuán chēng wèi duān shì. xún cháng yǔ tíng hǔ zuǎn mèng zǐ zhǎng biān sān shí juǎn, hòu zhuàn zhèng yì, qí tíng hǔ yǒu suǒ jiàn, yì běn fàn shì gǔ liáng zhī lì, wèi zhī lù cún. xún yòu yǐ cè yuán hǎi jìng yì gǔ yǎn duàn èr shū, bù xiáng kāi fāng zhī fǎ, yǐ cháng fǎ tuī zhī bù hé. jì dé qín dào gǔ shù xué jiǔ zhāng, yǒu zhèng yuán kāi fāng fǎ, wèi kāi fāng tōng shì, nǎi wèi tíng hǔ yuē: rǔ kě liè yì gǔ yǎn duàn liù shí sì wèn, yòng zhèng yuán kāi fāng fǎ tuī zhī. tíng hǔ bù cè xià suàn, yī yī fú hé, zhe yì gǔ yǎn duàn kāi fāng bǔ yī juàn. yáng hú sūn xīng yǎn bù xìn xī rén dì yuán zhī shuō, yǐ yáng guāng xiān zhī chì dì yuán, bǐ mèng zǐ zhī jù yáng mò. tíng hǔ wèi gǔ zhī yán tiān zhě sān jiā, yuē xuān yè, yuē zhōu bì, yuē hún tiān. xuān yè wú shī chéng, hún gài zhī shuō, jiē wèi dì yuán. tài zhōu chén shì xuān chéng méi shì xī yǐ dōng xī cè jǐng yǒu shí chà, nán běi cè xīng yǒu dì chà, yǔ yuán xíng hé wèi shuō. qiě dà dài yǒu zēng zǐ zhī yán, nèi jīng yǒu qí bó zhī yán, sòng yǒu shào zi chéng zǐ zhī yán, qí shuō fēi xī rén suǒ zì chuàng. yīn bó sōu gǔ jí, zhe dì yuán shuō èr juǎn. tā zhe yǒu mì méi huā guǎn shī wén chāo.
子廷琥，字虎玉。優廩生。性醇篤，善承家學，阮元稱為端士。循嘗與廷琥纂孟子長編三十卷，後撰正義，其廷琥有所見，亦本范氏穀梁之例，為之錄存。循又以測圓海鏡、益古演段二書，不詳開方之法，以常法推之不合。既得秦道古數學九章，有正圓開方法，為開方通釋，乃謂廷琥曰：「汝可列益古演段六十四問，用正員開方法推之。」廷琥布策下算，一一符合，著益古演段開方補一卷。陽湖孫星衍不信西人地圓之說，以楊光先之斥地圓，比孟子之距楊、墨。廷琥謂古之言天者三家，曰宣夜，曰周髀，曰渾天。宣夜無師承，渾蓋之說，皆謂地圓。泰州陳氏、宣城梅氏悉以東西測景有時差，南北測星有地差，與圓形合為說。且大戴有曾子之言，內經有岐伯之言，宋有邵子、程子之言，其說非西人所自創。因博搜古籍，著地圓說二卷。他著有密梅花館詩文鈔。

gù fèng máo, zì chāo zōng, jiāng sū xìng huà rén. qián lóng sì shí jiǔ nián, nán xún zhào shì liè èr děng, wǔ shí sān nián, fù bǎng gòng shēng. fù jiǔ bāo, zì wén zi, zhǎng yú shī lǐ. jiǔ bāo mǔ rèn shì, dà chūn zǔ gū, tōng jīng dá shǐ. jiǔ bāo zhī xué, mǔ suǒ jiào yě. qián lóng sì shí liù nián jìn shì, guī shí zú yú lù, zhù shù bù chuán. fèng máo yì shòu jīng yú zǔ mǔ, nián shí yī, tōng wǔ jīng. jí zhǎng, yǔ jiāo xún tóng xué, xún jiù fèng máo wèn nán, shǐ yòng lì yú jīng. fèng máo yòu xué yīn yùn lǜ lǚ yú jiā dìng qián táng, zhuàn chǔ cí yùn kǎo rù shēng yùn kǎo máo shī yùn kǎo, jiē dé táng zhǐ. yòu zhuàn máo shī jí jiě, dǒng zi qiú yǔ kǎo, sān dài tián zhì kǎo, wèi chéng ér zú, nián èr shí qī. zú hòu, xún lǐ qí sàng, zuò zhāo wáng yǒu fù kū zhī.
顧鳳毛，字超宗，江蘇興化人。乾隆四十九年，南巡召試列二等，五十三年，副榜貢生。父九苞，字文子，長於詩、禮。九苞母任氏，大椿祖姑，通經達史。九苞之學，母所教也。乾隆四十六年進士，歸時卒於路，著述不傳。鳳毛亦受經於祖母，年十一，通五經。及長，與焦循同學，循就鳳毛問難，始用力於經。鳳毛又學音韻律呂於嘉定錢塘，撰楚辭韻考、入聲韻考、毛詩韻考，皆得塘旨。又撰毛詩集解，董子求雨考，三代田制考，未成而卒，年二十七。卒後，循理其喪，作招亡友賦哭之。

zhōng huái lǐ zhōng sì jiē yǒu míng, jūn gān quán rén. zhōng huái, zì bǎo qí. yōu gòng shēng. yǔ ruǎn yuán jiāo xún xiāng shàn. gòng wèi jīng xué, dàn xī tǎo lùn, wù qiú qí shì. jū héng lǐ fǎ zì shǒu, bù yǔ shì zhēng míng, jiāo yóu zhōng chēng wèi jūn zǐ. jiā qìng shí nián, zú, nián sì shí wǔ. zhe yǒu qìn yá kǎo gǔ lù sì juǎn. qí hàn rú kǎo, jiào lù dé míng suǒ zài zēng duō shí yú rén.
鍾懷、李鍾泗皆有名，均甘泉人。鍾懷，字保岐。優貢生。與阮元、焦循相善。共為經學，旦夕討論，務求其是。居恆禮法自守，不與世爭名，交遊中稱為君子。嘉慶十年，卒，年四十五。著有菣厓考古錄四卷。其漢儒考，較陸德明所載增多十餘人。

zhōng sì, zì bīn shí. jiā qìng liù nián jǔ rén, zhì jīng jīng zuǒ shì chūn qiū, zhuàn guī guī guò yī shū, yì liú shēn dù, jiāo xún fú qí jīng bó.
鍾泗，字濱石。嘉慶六年舉人，治經精左氏春秋，撰規規過一書，抑劉伸杜，焦循服其精博。

lǐ fù sūn, zì jì fāng, jiā xìng rén. jiā qìng liù nián bá gòng shēng. liáng nián lái sūn, liáng nián zì yǒu chuán. cóng zǔ jí. zì jìng táng, qián lóng èr shí bā nián jìn shì, guān yún xiàn zhī xiàn. jīng yán jīng xué, yǐ hàn táng wèi zōng, cháng wèi xué guī lùn yǐ kè qióng jīng kè jīng jì, zhe yǒu yuán xué zhāi wén chāo.
李富孫，字既汸，嘉興人。嘉慶六年拔貢生。良年來孫，良年自有傳。從祖集。字敬堂，乾隆二十八年進士，官鄖縣知縣。精研經學，以漢、唐為宗，嘗為學規論以課窮經、課經濟，著有原學齋文鈔。

fù sūn xué yǒu yuán běn, yǔ bó xiōng chāo sūn cóng dì yù sūn yǒu hòu sān lǐ zhī mù. zhǎng yóu sì fāng, jiù zhèng yú lú wén chāo qián dà xīn wáng chǎng sūn xīng yǎn, yù wén xù lùn. ruǎn yuán fǔ zhè, yì yè gǔ jīng jīng shè, suì zhàn shēn jīng shù, yóu hǎo dú yì, zhe yì jiě shèng yì. wèi yì xué sān pài, yǒu hàn rú zhī xué, zhèng yú xún lù zhū jiā jīng yǐ yǒu jìn táng zhī xué, wáng bì kǒng yǐng dá zhū jiā, jí běi sòng hú yuàn shí jiè dōng pō yī chuān yóu shì zhī liú yú yì zhì sòng chén shào zhī xué chū, běn dào xué zhī shù, chuàng wèi tú shuō, jǔ xī wén zhōu kǒng zhī suǒ wèi jí, hàn yǐ hòu zhū rú zhī suǒ wèi yán zhě, yǐ zì shén qí fù huì zhī shuō. lǐ qí lǐ ér fēi yì zhī suǒ wèi lǐ, shù qí shù ér fēi yì zhī suǒ wèi shù, ér qián shèng zhī yì dào huì yǐ. táng lǐ dǐng zuò suǒ jí yì jiě, jīng wēi guǎng dà, shèng xián yí zhǐ, lüè jiàn yú cǐ. rán qí yú sān shí liù jiā zhī shuō, shàng duō wèi cǎi, qí yí wén shèng yì, jiān jiàn tā shū, yóu kě sōu jí. yuán zhuì ér lù zhī, chéng shū sān juǎn, yòu chéng xiào yì èr juǎn.
富孫學有原本，與伯兄超孫、從弟遇孫有「後三李」之目。長游四方，就正於盧文弨、錢大昕、王昶、孫星衍，飫聞緒論。阮元撫浙，肄業詁經精舍，遂湛深經術，尤好讀易，著易解賸義。謂易學三派，有漢儒之學，鄭、虞、荀、陸諸家精矣；有晉、唐之學，王弼、孔穎達諸家，即北宋胡瑗、石介、東坡、伊川猶是支流餘裔；至宋陳、邵之學出，本道學之術，創為圖說，舉羲、文、周、孔之所未及，漢以後諸儒之所未言者，以自神其附會之說。理其理而非易之所謂理，數其數而非易之所謂數，而前聖之易道晦矣。唐李鼎祚所輯易解，精微廣大，聖賢遺旨，略見於此。然其於三十六家之說，尚多未采，其遺文賸義，間見他書，猶可蒐輯。爰綴而錄之，成書三卷，又成校異二卷。

yòu zhe qī jīng yì wén shì, jiù jīng shǐ chuán zhù zhū zi bǎi shì suǒ yǐn, yǐ jí hàn táng sòng shí jīng, sòng yuán qiàn běn, xiào qí yì tóng. huò zì yǒu gǔ jīn, huò yīn jìn tōng jiǎ, huò yán xí guāi chuǎn, xī jù gǔ yì ér shū zhèng zhī ér qián rú zhī lùn shuō, bìng wèi sōu jí, shǐ zhèng qí é miù, biàn qí dé shī, shé zhōng yǐ qiú yī shì. fán yì liù juǎn, shàng shū bā juǎn, máo shī shí liù juǎn, chūn qiū sān chuán shí èr juǎn, lǐ jì bā juǎn. tóng lǐ féng dēng fǔ chēng qí xiáng hé ào bó, wèi gǔ yì yì zhě jí qí dà chéng. yòu wèi shuō wén yī shū, bǎo shì liù shū zhī zhǐ, lài yǐ jǐn cún. zì zhuàn biàn wèi lì, lì biàn wèi zhēn, wén zì rì fán, é wěi cuò chū. huò yǒu xíng shēng yì yì dà xiāng qū bié, yì yǒu jìn sì ér qí shí yì, hòu rén duō hùn ér tóng zhī. huò yǒu yī zhuàn zhī xíng, cóng mǒu wèi gǔ zhòu, wèi huò tǐ, hòu rén jìng xī ér èr zhī. jīng diǎn wén zì, wǎng wǎng mèi yú yīn xùn, shàn wèi gǎi yì, shén yǔ běn yì xiāng wù, yì zì xué zhī dà biàn. fū jiǎ jiè tōng yòng, shuō wén zì yǒu běn zì, yǒu de tōng jiè zhě, yǒu bù róng tōng jiè ér bìng wèi sú wù zhě. yuán jù jīng diǎn yǐ xiāng zhèng qì, bǐ shì zhī zhǒng miù yán é chāo rán kě biàn, wèi shuō wén biàn zì zhèng sú bā juǎn. tóng lǐ qián tài jí wèi qí shū dà zhǐ shé zhōng duàn zhù, ér yì yǒu duàn suǒ wèi jí zhě, dú shuō wén zhī jīn liáng yě.
又著七經異文釋，就經、史、傳、注、諸子百氏所引，以及漢、唐、宋石經，宋、元槧本，校其異同。或字有古今，或音近通假，或沿襲乖舛，悉據古誼而疏證之；而前儒之論說，並為蒐輯，使正其譌謬，辨其得失，折衷以求一是。凡易六卷，尚書八卷，毛詩十六卷，春秋三傳十二卷，禮記八卷。同里馮登府稱其詳核奧博，為詁異義者集其大成。又謂說文一書，保氏六書之旨，賴以僅存。自篆變為隸，隸變為真，文字日繁，譌偽錯出。或有形聲意義大相區別，亦有近似而其實異，後人多混而同之。或有一篆之形，從某為古、籀，為或體，後人竟析而二之。經典文字，往往昧於音訓，擅為改易，甚與本義相迕，亦字學之大變。夫假借通用，說文自有本字，有得通借者，有不容通借而並為俗誤者。援據經典以相證契，俾世之踵謬沿譌焯然可辨，為說文辨字正俗八卷。同里錢泰吉謂其書大旨折衷段注，而亦有段所未及者，讀說文之津梁也。

tā zhe yǒu hàn wèi liù cháo mù míng zuǎn lì sì juǎn, hè zhēng lù bā juǎn hòu lù shí èr juǎn, pù shū tíng cí zhù qī juǎn, méi lǐ zhì shí liù juǎn, xiào jīng qǐng wén gǎo shí bā juǎn.
他著有漢魏六朝墓銘纂例四卷，鶴徵錄八卷、後錄十二卷，曝書亭詞注七卷，梅里志十六卷，校經廎文藁十八卷。

chāo sūn, zì yǐn shù. jiā qìng liù nián jǔ rén, guān huì jī xiàn jiào yù. pōu xī jīng yì, yóu shēn yú shī. cháng yǐ máo shī cǎo mù chóng yú zé yǒu shū, míng wù zé yǒu jiě, dì lǐ zé yǒu kǎo, ér shī zhōng suǒ chēng zhī rén zé wèi yǒu zuǎn jí chéng shū zhě, yīn qǔ shī rén zhī shì zú míng zì, bó kǎo jīng shǐ zhū zi jí jìn rú suǒ zhù shù, bìng liè guó zhī shì cì, jì qí rén zhī xíng shì, sōu luó huì jí, wèi shī shì zú kǎo liù juǎn. guān huì jī shí, kè zhū shēng yī níng huà léi hóng xué guī tiáo yuē, shì xí rì shàng. yòu zhe zhuō shǒu zhāi jí.
超孫，字引樹。嘉慶六年舉人，官會稽縣教諭。剖析經義，尤深於詩。嘗以毛詩草木蟲魚則有疏，名物則有解，地理則有考，而詩中所稱之人則未有纂輯成書者，因取詩人之氏族名字，博考經、史、諸子及近儒所著述，並列國之世次，洎其人之行事，搜羅薈集，為詩氏族考六卷。官會稽時，課諸生依寧化雷鋐學規條約，士習日上。又著拙守齋集。

yù sūn, zì jīn lán, jí sūn. yōu gòng shēng, chù zhōu fǔ xùn dǎo. yòu chuán zǔ xùn, yān guàn jīng shǐ, zhe yǒu shàng shū lì gǔ dìng shì wén bā juǎn. hàn kǒng ān guó yǐ kē dǒu wén nán zhī, qǔ fú shēng jīn wén cì dì zhī, wèi lì gǔ dìng, sòng xuē xuān yīn zhī chéng gǔ wén xùn. yù sūn yòu yǐ lì gǔ wén nán zhī, yǐn shuō wén zhū shū shū tōng zhī, é zhě shì zhèng, yí zhě zé què. xìng shì jīn shí, yǒu zhī shěng zhāi bēi lù bā juǎn, jīn shí xué lù sì juǎn. guān chù zhōu shí, yǐ chù zhōu dì pì shān yuǎn, ruǎn yuán liǎng zhè jīn shí zhì wèi miǎn tuō lòu, nǎi sōu jí shù bǎi yú zhǒng wèi kuò cāng jīn shí zhì bā juǎn. tā zhe yǒu rì zhī lù bǔ zhèng yī juàn jiào zhèng yī juàn, gǔ wén yuàn shí yí shí juǎn, tiān xiāng lù bā juǎn, suí bǐ liù juǎn, shī wén jí shí bā juǎn.
遇孫，字金瀾，集孫。優貢生，處州府訓導。幼傳祖訓，淹貫經史，著有尚書隸古定釋文八卷。漢孔安國以科斗文難知，取伏生今文次第之，為隸古定，宋薛宣因之成古文訓。遇孫又以隸古文難知，引說文諸書疏通之，譌者是正，疑者則闕。性嗜金石，有芝省齋碑錄八卷，金石學錄四卷。官處州時，以處州地僻山遠，阮元兩浙金石志未免脫漏，乃搜輯數百餘種為括蒼金石志八卷。他著有日知錄補正一卷、校正一卷，古文苑拾遺十卷，天香錄八卷，隨筆六卷，詩文集十八卷。

hú chéng gǒng, zì mò zhuāng, jīng xiàn rén. jiā qìng shí nián jìn shì, xuǎn hàn lín yuàn shù jí shì, sàn guǎn shòu biān xiū. shí wǔ nián, chōng guǎng dōng xiāng shì fù kǎo guān, xún qiān yù shǐ, zhuǎn gěi shì zhōng. zì yǐ shēn jū yán lù, dāng zhōu zhī tiān xià lì bì, chén zhī yú shàng, fāng bù fù zhí. shù nián zhōng chén zòu shén duō, duō jiàn shī xíng. ér qí zuì qiè zhòng shí bìng zhě, zé yǒu tiáo chén kuī kōng bì duān gè tiáo: yī yuē mào làn yí jìn. sī kù zhī fā qián liáng, xiàng yǒu kòu chú èr sān chéng zhī bì, gù fān sī shū lì jiāng bù yīng jiè zhī zhī kuǎn, mào zhī làn jiè. cǐ zài lǐng zhě biàn yú jí xū, bù gǎn wàng qí zú shù ér zài fàng zhě lì yú duō kòu, bù fù wèn qí hé yí: zé suī yīng fàng ér réng yǔ fú mào wú yì. yī yuē yì lēi yí jìn. zhōu xiàn jiāo dài, lì xiàn qí yán, jūn bù zhǔn chōng dǐ. jìn rì réng duō yǐ yì dān qiàn piào xū kāi shí dǐ zhě, zǒng yóu shàng sī duō fāng yì lēi, bī lìng xīn rèn dān chéng. yī yuē mí fèi yí shěng. gè shěng tān juān jīn tiē míng mù, qǐ jǐn bì bù kě shěng. wén zhōu xiàn suǒ jiě gè shàng sī yá mén fàn shí jì guī děng yín, zhú suì zēng jiā. rú dǐ bào yī shì, ān huī shěng měi nián tōng pài gè shǔ wàn jīn. yī shěng rú cǐ, tā shěng kě zhī yī shì rú cǐ, tā shì kě zhī. yī yuē shēng diào yí shèn. bù xuǎn rén yuán, duō xì chū rèn, huò shàng néng bù gǎn qīng yì jiē shòu. wéi zuǒ zá tí shēng, jí diào bǔ fán quē èr zhě, měi duō jiǔ lì shì tú, xí chéng jiǎo huá. zài tí shēng zhě jí yú dé quē, míng zhī cǐ dì zhī duō lèi, bù fù gù hòu ér zhān qián zài diào bǔ zhě qiān jiù yī shí, zhuǎn yīn yuán rèn zhī yǒu kuī, xī tú nuó bǐ yǐ yǎn cǐ. jiū zhī dān chéng mí bǔ, jiē shǔ kōng míng, bù guò wān ròu bǔ chuāng, shèn qiě biàn běn jiā lì. qí yán shēn qiè zhù míng. èr shí sì nián, shòu fú jiàn fēn xún yán jiàn shào dào, biān chá bǎo jiǎ, shè lì jī bǔ zhāng chéng bā tiáo, fěi tú liǎn jī. diào shǔ tái wān bīng bèi dào, jī huò yáng dào zhāng chōng děng zhì yú fǎ. xuán qǐ jiǎ huí jí. tái wān sù chēng nán zhì, chéng gǒng lì xíng qīng zhuāng mǐ dào zhī fǎ, mín fān ān sù zì chéng gǒng qù hòu, zhāng huà dàn shuǐ jí yǐ xiè dòu qǐ xìn yǐ. dào guāng shí èr nián, zú, nián wǔ shí qī.
胡承珙，字墨莊，涇縣人。嘉慶十年進士，選翰林院庶吉士，散館授編修。十五年，充廣東鄉試副考官，尋遷御史，轉給事中。自以身居言路，當周知天下利弊，陳之於上，方不負職。數年中陳奏甚多，多見施行。而其最切中時病者，則有條陳虧空弊端各條：「一曰冒濫宜禁。司庫支發錢糧，向有扣除二三成之弊，故藩司書吏將不應借支之款，冒支濫借。此在領者便於急需，不敢望其足數；而在放者利於多扣，不復問其合宜：則雖應放而仍與浮冒無異。一曰抑勒宜禁。州、縣交代，例限綦嚴，均不准充抵。近日仍多以議單欠票虛開實抵者，總由上司多方抑勒，逼令新任擔承。一曰糜費宜省。各省攤捐津貼名目，豈盡必不可省。聞州縣所解各上司衙門飯食季規等銀，逐歲增加。如邸報一事，安徽省每年通派各屬萬金。一省如此，他省可知；一事如此，他事可知。一曰升調宜慎。部選人員，多系初任，或尚能不敢輕易接受。惟佐雜題升，及調補繁缺二者，每多久歷仕途，習成狡滑。在題升者急於得缺，明知此地之多累，不復顧後而瞻前；在調補者遷就一時，轉因原任之有虧，希圖挪彼以掩此。究之擔承彌補，皆屬空名，不過剜肉補瘡，甚且變本加厲。」其言深切著明。二十四年，授福建分巡延建邵道，編查保甲，設立緝捕章程八條，匪徒斂跡。調署台灣兵備道，緝獲洋盜張充等置於法。旋乞假回籍。台灣素稱難治，承珙力行清莊弭盜之法，民、番安肅、自承珙去後，彰化、淡水即以械鬥起釁矣。道光十二年，卒，年五十七。

chéng gǒng jiū xīn jīng xué, yóu zhuān yì yú máo shī chuán, guī lǐ hòu jiàn hù zhe shū, yǔ zhǎng zhōu chén huàn wǎng fù tǎo lùn bù jué, zhe máo shī hòu jiān sān shí juǎn. qí shū zhǔ yú shēn shù máo yì, zì zhù shū ér wài, yú táng sòng yuán zhū rú zhī shuō, jí jìn rén wèi shī xué zhě, wú bù guǎng zhēng bó yǐn, ér yú míng wù xùn gǔ jí máo yǔ sān jiā shī wén yǒu yì tóng, lèi jiē pōu xī jīng wēi, shé zhōng zhì dāng. ér qí zuì jīng zhě, néng yú máo chuán běn wén qián hòu huì chū zhǐ guī, yòu néng yú xī hàn yǐ qián gǔ shū zhōng fǎn fù xún kǎo, guàn tōng shī yì, zhèng míng máo zhǐ. fán sān sì yì, shǒu zì xiě dìng. zhì lǔ sòng pàn shuǐ zhāng ér jí zuò, yí yán zhǔ chén huàn xiào bǔ, huàn nǎi wèi xù chéng zhī. yòu yǐ zhèng jūn zhù yí lǐ cān yòng gǔ jīn wén èr běn, cuō qí dà lì, yǒu bì yòng qí zhèng zì zhě, yǒu jí yòng qí jiè zì zhě, yǒu wù yǐ cún gǔ zhě, yǒu jiān yǐ tōng jīn zhě, yǒu yīn bǐ yǐ jué cǐ zhě, yǒu hù jiàn ér bìng cún zhě. hóng yì miào zhǐ, yǒu guān yú jīng shí huǒ. suì qǔ zhù zhōng dié chū zhī zì, bìng dú rú dú wèi dāng wèi gè tiáo, pái bǐ shū zhì, kǎo qí xùn gǔ, míng qí jiǎ jiè, cān jī páng cǎi, shū tōng ér zhèng míng zhī, zuò yí lǐ gǔ jīn wén shū yì shí qī juǎn. yòu wèi huì shì dòng jiǔ jīng gǔ yì wèi jí ěr yǎ, suì bǔ zhuàn shù shí tiáo, chéng èr juǎn. xiǎo ěr yǎ yuán běn bù chuán, jīn cún kǒng cóng zi zhōng, shì duō wèi wèi wěi shū, zuò xiǎo ěr yǎ yì zhèng shí sān juǎn, duàn yǐ wèi zhēn. fù zhe yǒu qiú shì táng shī wén jí sān shí sì juǎn.
承珙究心經學，尤專意於毛詩傳，歸里後鍵戶著書，與長洲陳奐往復討論不絕，著毛詩後箋三十卷。其書主於申述毛義，自註疏而外，於唐、宋、元諸儒之說，及近人為詩學者，無不廣徵博引，而於名物訓詁及毛與三家詩文有異同，類皆剖析精微，折衷至當。而其最精者，能於毛傳本文前後會出指歸，又能於西漢以前古書中反覆尋考，貫通詩義，證明毛旨。凡三四易，手自寫定。至魯頌泮水章而疾作，遺言囑陳奐校補，奐乃為續成之。又以鄭君注儀禮參用古、今文二本，撮其大例，有必用其正字者，有即用其借字者，有務以存古者，有兼以通今者，有因彼以決此者，有互見而並存者。閎意妙旨，有關於經實夥。遂取注中疊出之字，並「讀如」、「讀為」、「當為」各條，排比梳櫛，考其訓詁，明其假借，參稽旁采，疏通而證明之，作儀禮古今文疏義十七卷。又謂惠氏棟九經古義未及爾雅，遂補撰數十條，成二卷。小爾雅原本不傳，今存孔叢子中，世多謂為偽書，作小爾雅義證十三卷，斷以為真。復著有求是堂詩文集三十四卷。

hú bǐng qián, zì bó jìng, jī xī rén. jiā qìng sì nián jìn shì, guān xíng bù zhǔ shì, gǎi gān sù líng tái xiàn zhī xiàn, shēng dān gá ěr tóng zhī, zú yú guān. bǐng qián zì yòu shì xué, bó tōng jīng shǐ. cháng rù dōu yì yè chéng jūn, yè dú bì jǐn zhú èr tiáo. yóu jīng yú shēng yīn xùn huà, zhe gǔ yùn lùn sān juǎn, biàn jiāng dài duàn kǒng zhū jiā zhī shuō, xì rù háo máng, què bù kě yì. shuō wén guǎn jiàn sān juǎn, fā míng gǔ yīn gǔ yì, duō dú dé zhī jiàn. mò lùn èr xú shū, yǒu zhuó jiàn yǔ, gài qí suǒ zhì lì yě. tā zhe yǒu zhōu yì shàng shū lùn yǔ xiǎo shí gè bā juǎn, guà běn tú kǎo yī juàn, shàng shū xù lù yī juàn, hàn xī jīng bó shì kǎo èr juǎn. gān zhōu míng jì chéng rén lù sì juǎn, hé zhōu jǐng zhōng lù sān juǎn.
胡秉虔，字伯敬，績溪人。嘉慶四年進士，官刑部主事，改甘肅靈台縣知縣，升丹噶爾同知，卒於官。秉虔自幼嗜學，博通經史。嘗入都肄業成均，夜讀必盡燭二條。尤精於聲音訓話，著古韻論三卷，辨江、戴、段、孔諸家之說，細入毫芒，塙不可易。說文管見三卷，發明古音古義，多獨得之見。末論二徐書，有灼見語，蓋其所致力也。他著有周易、尚書、論語小識各八卷，卦本圖考一卷，尚書序錄一卷，漢西京博士考二卷。甘州明季成仁錄四卷，河州景忠錄三卷。

zhū jiàn, zì lán pō, jīng xiàn rén. jiàn shēng sān nián ér gū, zǔ mìng wèi jì fù hòu, sì mǔ wāng wèi hūn shǒu zhì, jiàn xiào shì zhī yǔ shēng mǔ tóng, kūn dì jūn xiāng yǒu ài. jiā qìng qī nián chéng jìn shì, xuǎn hàn lín yuàn shù jí shì, yǔ xìng hàn lín yuàn bǎi liáng tǐ lián jù yàn. sàn guǎn shòu biān xiū, zhuó zhì shì dú. yǔ xiū míng jiàn, zuò chéng zuǎn guān lèi, jiàng biān xiū. dào guāng yuán nián, zhí shàng shū fáng, lǚ méng jiā jiǎng, yǒu pǐn xué jiān yōu zhī bāo. shēng yòu chūn fāng yòu zàn shàn, gào yǎng guī. zhí pǐn dūn sú, jiǎng yòu hòu jìn. lì zhǔ zhōng shān zhèng yì zǐ yáng shū yuàn, zú, nián bā shí yǒu èr.
朱珔，字蘭坡，涇縣人。珔生三年而孤，祖命為季父後，嗣母汪未婚守志，珔孝事之與生母同，昆弟均相友愛。嘉慶七年成進士，選翰林院庶吉士，與幸翰林院柏梁體聯句宴。散館授編修，擢至侍讀。與修明鑑，坐承纂官累，降編修。道光元年，直上書房，屢蒙嘉獎，有「品學兼優」之褒。升右春坊右贊善，告養歸。植品敦俗，獎誘後進。歷主鍾山、正誼、紫陽書院，卒，年八十有二。

jiàn ài shū rú mìng, xué yǒu běn yuán. zhǔ jiǎng xí jǐ sān shí nián, jiào shì yǐ tōng jīng xué gǔ wèi xiān. yǔ tóng chéng yáo nài yáng hú lǐ zhào luò bìng fù rú lín sù wàng, gài dǐng zú ér sān yún. zhe yǒu shuō wén jiǎ jiè yì zhèng èr shí bā juǎn, jīng wén guǎng yì shí èr juǎn, wén xuǎn jí shì èr shí sì juǎn, xiǎo wàn juǎn zhāi shī wén jí qī shí juǎn. jí yǒu guó cháo gǔ wén huì chāo èr bǎi qī shí èr juǎn, yòu yǒu gǔ jīng wén chāo liù shí èr juǎn, huì yǒu qīng zhū míng jiā shuō jīng zhī wén, yī cì biāo tí, piān fú wán shàn, yóu zú wèi hòu xué jīn dǎi yún.
珔愛書如命，學有本原。主講席幾三十年，教士以通經學古為先。與桐城姚鼐、陽湖李兆洛並負儒林宿望，蓋鼎足而三雲。著有說文假借義證二十八卷，經文廣異十二卷，文選集釋二十四卷，小萬卷齋詩文集七十卷。輯有國朝古文匯鈔二百七十二卷，又有詁經文鈔六十二卷，匯有清諸名家說經之文，依次標題，篇幅完善，尤足為後學津逮雲。

líng shǔ, zì xiǎo lóu, jiāng dū rén. guó zi jiān shēng. shǔ hǎo xué gēn xìng, jiā pín, dú sì zǐ shū wèi bì, jí qù xiāng, zá zuò yōng bǎo, ér jī xué bù juàn. nián èr shí wèi tóng zǐ shī, wèn suǒ dāng zhì yè yú jīng bāo shì chén, shì chén yuē: zhì jīng bì shǒu jiā fǎ, zhuān fǎ yī jiā, yǐ lì qí jī, zé zhū jiā jiàn tōng. nǎi shì yǐ wǔ jìn zhāng huì yán suǒ jí sì zǐ shū hàn shuō shù shí shì. shǔ nǎi jī diǎn lǐ kǎo gǔ xùn, wèi sì shū diǎn gù hé liù juǎn, shè hóng wú shén chēng zhī. jì, zhì zhèng shì xué, de yào lǐng yòu cóng wú shěn qīn hán wèn yí yì, yì guàn chuān jīng shěn. hòu wén wǔ jìn liú féng lù lùn hé shì gōng yáng chūn qiū ér hǎo zhī. jí rù dōu, wèi yí zhēng ruǎn yuán xiào jí jīng fú, jǐn jiàn wèi jìn yǐ lái zhū jiā chūn qiū shuō. shēn niàn chūn qiū zhī yì, cún yú gōng yáng, ér gōng yáng zhī xué, chuán zì dǒng zi. dǒng zi chūn qiū fán lù, shí lǐ yì zhī zōng, dá jīng quán zhī yòng. xíng rén wèi běn, zhèng míng wèi xiān. cè yīn yáng wǔ xíng zhī biàn, míng zhì lǐ zuò lè zhī yuán. tǐ dà sī jīng, tuī jiàn zhì yǐn, kě wèi shàn fā wēi yán dà yì zhě. rán zhǐ ào cí zé, wèi yì dé qí huì tōng, qiǎn cháng zhī fū, héng shēng zī yì, jīng xīn shèng fú, bù jué rú xiàn. nǎi bó jī páng tǎo, chéng yì yí zhì, shū qí zhāng, zhì qí jù, wèi zhù shí qī juǎn. yòu bìng sòng yuán yǐ lái xué zhě kōng yán wú bǔ, wéi shí shì qiú shì, shù jǐ jìn zhī, ér shì zhī qiè shí wú guò yú lǐ, zhe gōng yáng lǐ shū shí yī juàn, gōng yáng lǐ shuō yī juàn, gōng yáng wèn dá èr juǎn. jiā jū dú lǐ, yǐ sàng fú wèi rén lún dà jīng, hòu rú chuǎn yì, shì fēi pō miù, zuò lǐ lùn bǎi piān, yǐn shēn zhèng yì. ruǎn yuán yán shǔ rù yuè kè zhū zi, shǔ shū yǔ yuán shāng què, nǎi shān hé sān shí jiǔ piān wèi yī juàn. dào guāng jiǔ nián, zú, nián wǔ shí wǔ.
凌曙，字曉樓，江都人。國子監生。曙好學根性，家貧，讀四子書未畢，即去鄉，雜作傭保，而績學不倦。年二十為童子師，問所當治業於涇包世臣，世臣曰：「治經必守家法，專法一家，以立其基，則諸家漸通。」乃示以武進張惠言所輯四子書漢說數十事。曙乃稽典禮、考古訓，為四書典故覈六卷，歙洪梧甚稱之。既，治鄭氏學，得要領；又從吳沈欽韓問疑義，益貫穿精審。後聞武進劉逢祿論何氏公羊春秋而好之。及入都，為儀徵阮元校輯經郛，盡見魏、晉以來諸家春秋說。深念春秋之義，存於公羊，而公羊之學，傳自董子。董子春秋繁露，識禮義之宗，達經權之用。行仁為本，正名為先。測陰陽五行之變，明制禮作樂之原。體大思精，推見至隱，可謂善發微言大義者。然旨奧詞賾，未易得其會通，淺嘗之夫，橫生訾議，經心聖符，不絕如線。乃博稽旁討，承意儀志，梳其章，櫛其句，為注十七卷。又病宋、元以來學者空言無補，惟實事求是，庶幾近之，而事之切實無過於禮，著公羊禮疏十一卷，公羊禮說一卷，公羊問答二卷。家居讀禮，以喪服為人倫大經，後儒舛議，是非頗謬，作禮論百篇，引申鄭義。阮元延曙入粵課諸子，曙書與元商榷，乃刪合三十九篇為一卷。道光九年，卒，年五十五。

shǔ yǒu shēng yí zhēng liú wén qí, pín ér yǐng wù, ài ér kè zhī, suì zhī míng, qí xué shí zì shǔ chū yún.
曙有甥儀徵劉文淇，貧而穎悟，愛而課之，遂知名，其學實自曙出雲。

xuē chuán jūn, zì zi yùn, gān quán rén. zhū shēng. bó lǎn qún jí, qiáng jì jīng shí. jiù fú jiàn xué zhèng chén yòng guāng pìn, yòng guāng jiàn suǒ zhe shū, hèn xiāng jiàn wǎn. xuán yǐ jí zú yú tīng zhōu shì yuàn, nián sì shí yī. chuán jūn yú shí sān jīng zhù shū gōng lì zuì shēn, dà duān yóu zài xiǎo xué, yú xǔ jūn yuán shū, gōu jī guàn chuàn, dòng qí yì ér shú qí cí, jiā dìng qián dà xīn wén jí nèi yǒu shuō wén dá wèn yī juàn, shēn míng tōng zhuǎn jiǎ jiè zhī yì, chuán jūn bó yǐn jīng shǐ yǐ zhèng zhī, chéng shuō wén dá wèn shū zhèng liù juǎn. yòu yǐ wén xuǎn zhōng duō gǔ zì, tiáo jǔ jiàn xì, shū tōng zhèng míng, wèi wén xuǎn gǔ zì tōng shí èr juǎn.
薛傳均，字子韻，甘泉人。諸生。博覽群籍，強記精識。就福建學政陳用光聘，用光見所著書，恨相見晚。旋以疾卒於汀州試院，年四十一。傳均於十三經註疏功力最深，大端尤在小學，於許君原書，鈎稽貫串，洞其義而熟其辭，嘉定錢大昕文集內有說文答問一卷，深明通轉假借之義，傳均博引經史以證之，成說文答問疏證六卷。又以文選中多古字，條舉件系，疏通證明，為文選古字通十二卷。

liú féng lù, zì shēn shòu, wǔ jìn rén. zǔ lún, dà xué shì, shì wén dìng, zì yǒu chuán. wài wáng fù zhuāng cún yǔ jiù zhuāng shù zǔ, bìng yǐ jīng shù míng shì, féng lù jǐn chuán qí xué. jiā qìng shí jiǔ nián jìn shì, xuǎn hàn lín yuàn shù jí shì, sàn guǎn gǎi lǐ bù zhǔ shì. èr shí wǔ nián, rén zōng dà shì, féng lù sōu jí dà lǐ, chuàng wèi zhǎng biān, zì shǐ shì zhì fèng ān shān líng, diǎn zhāng jù bèi. dào guāng sān nián, tōng zhèng sī cān yì lú zhè qǐng yǐ shàng shū tāng bīn cóng sì wén miào, yì zhě yǐ bīn kāng xī zhōng zài shàng shū fáng huò qiǎn, qián lóng zhōng cháng fèng bó nán zhī. féng lù lǎn bǐ shū yuē: hòu kuí diǎn lè, yóu yǒu zhū jūn lǚ wàng chén shū, nán kuāng guǎn cài. shàng shū wāng tíng zhēn shàn ér yòng zhī, suì fèng yú zhǐ. sì nián, bǔ yí zhì sī zhǔ shì. yuè nán gòng shǐ chén qǐng wèi qí guó wáng mǔ qǐ rén shēn, dé zhǐ shǎng gěi. ér yù zhōng yǒu wài yí gòng dào zhī yǔ, qí shǐ chén yù qǐng gǎi wèi wài fān, bù zhōng yǐ zhào shū nán gēng yì. féng lù cǎo dié fù zhī yuē: zhōu guān zhí fāng wáng jī zhī wài fēn jiǔ fú. yí fú qù wáng guó qī qiān lǐ, fān fú jiǔ qiān lǐ, shì fān yuǎn ér yí jìn. shuō wén qiāng dí mán mò zì jiē cóng wù páng, wéi yí cóng dà cóng gōng. kǎo dōng fāng dà rén zhī guó yí, sú rén, rén zhě shòu, yǒu dōng fāng bù sǐ zhī guó, gù kǒng zǐ yù jū zhī. qián lóng jiān fèng shàng yù shēn chì sì kù guǎn bù dé gǎi shū jí zhōng yí zì zuò yí, shùn dōng yí zhī rén, wén wáng xī yí zhī rén, wǒ cháo liù hé yī jiā, jǐn qù hàn táng yǐ lái jū jì xián yí zhī lòu, shǐ zhě wú dé yǐ cǐ wèi yí. yuè nán shǐ zhě suì wú cí ér tuì. féng lù zài lǐ bù shí èr nián, héng yǐ jīng yì jué yí shì, wèi zhòng suǒ qīn fú lèi rú cǐ.
劉逢祿，字申受，武進人。祖綸，大學士，諡文定，自有傳。外王父莊存與、舅莊述祖，並以經術名世，逢祿盡傳其學。嘉慶十九年進士，選翰林院庶吉士，散館改禮部主事。二十五年，仁宗大事，逢祿搜集大禮，創為長編，自始事至奉安山陵，典章具備。道光三年，通政司參議盧浙請以尚書湯斌從祀文廟，議者以斌康熙中在上書房獲譴，乾隆中嘗奉駮難之。逢祿攬筆書曰：「後夔典樂，猶有朱、均；呂望陳書，難匡管、蔡。」尚書汪廷珍善而用之，遂奉俞旨。四年，補儀制司主事。越南貢使陳請為其國王母乞人葠，得旨賞給。而諭中有「外夷貢道」之語，其使臣欲請改為「外藩」，部中以詔書難更易。逢祿草牒復之曰：「周官職方王畿之外分九服。夷服去王國七千里，藩服九千里，是藩遠而夷近。說文羌、狄、蠻、貊字皆從物旁，惟夷從大、從弓。考東方大人之國夷，俗仁，仁者壽，有東方不死之國，故孔子欲居之。乾隆間奉上諭申飭四庫館不得改書籍中『夷』字作『彝』，舜東夷之人，文王西夷之人，我朝六合一家，盡去漢、唐以來拘忌嫌疑之陋，使者無得以此為疑。」越南使者遂無辭而退。逢祿在禮部十二年，恆以經義決疑事，為眾所欽服類如此。

qí wèi xué wù tōng dà yì, bù zhuān zhāng jù. yóu dǒng shēng chūn qiū kuī liù yì jiā fǎ, yóu liù yì qiú guān shèng rén zhī zhì. cháng wèi: shì zhī yán jīng zhě, yú xiān hàn zé gǔ shī máo shì, hòu hàn zé jīn yì yú shì, wén cí shāo wèi wán jù. rán máo gōng xiáng gǔ xùn ér lüè wēi yán, yú fān jīng xiàng biàn ér hǎn dà yì, qiú qí zhī lèi tōng dá wēi xiǎn chǎn yōu zhě, zé gōng yáng zài xiān hàn yǒu dǒng shēng hòu hàn yǒu hé shào gōng shì zi xià sàng fú chuán yǒu zhèng kāng chéng shì ér yǐ. xiān hàn zhī xué, wù hū dà tǐ, gù dǒng shēng suǒ chuán fēi zhāng jù xùn gǔ zhī xué yě. hòu hàn tiáo lǐ jīng mì, yào yǐ hé shào gōng zhèng kāng chéng shì wèi zōng, rán sàng fú yú wǔ lǐ tè qí yī duān. chūn qiū wén chéng shù wàn, qí zhǐ shù qiān, tiān dào jiā, rén shì bèi, yǐ zhī guàn qún jīng, wú wǎng bù dé qí yuán yǐ zhī duàn shǐ, kě yǐ jué tiān xià zhī yí yǐ zhī chí shēn zhì shì, zé xiān wáng zhī dào kě fù yě. yú shì xún qí yú guàn, zhèng qí tǒng jì, wèi gōng yáng chūn qiū hé shì shì lì sān shí piān, yòu xī qí yí zhì, qiáng qí shǒu wèi, wèi jiān yī juàn, dá nán èr juǎn. yòu tuī yuán gǔ liáng shì zuǒ shì zhī dé shī, wèi shēn hé nán zhèng sì juǎn. yòu bó zhēng zhū shǐ xíng lǐ zhī bù zhōng zhě wèi yí lǐ jué yù sì juǎn. yòu tuī qí yì wèi lùn yǔ shù hé xià shí jīng chuán jiān zhōng yōng chóng lǐ lùn hàn jì shù lì gè yī juàn. bié yǒu wěi lüè èr juǎn, chūn qiū shǎng fá gé yī juàn. mǐn shí xué zhě shuō chūn qiū jiē xí sòng rú zhí shū qí shì bù fán bāo biǎn zhī cí, dú kǒng guǎng sēn wèi gōng yáng tōng yì néng jué qí bì, rán shàng bù néng xìn sān kē jiǔ zhǐ wèi wēi yán dà yì suǒ zài, nǎi zhe chūn qiū lùn shàng xià piān yǐ zhāng shèng quán. yòu chéng zuǒ shì chūn qiū kǎo zhèng èr juǎn, zhī zhě wèi yǔ yán huì zhī biàn gǔ wén shàng shū děng.
其為學務通大義，不專章句。由董生春秋闚六藝家法，由六藝求觀聖人之志。嘗謂：「世之言經者，於先漢則古詩毛氏，後漢則今易虞氏，文詞稍為完具。然毛公詳古訓而略微言，虞翻精象變而罕大義，求其知類通達、微顯闡幽者，則公羊在先漢有董生、後漢有何劭公氏、子夏喪服傳有鄭康成氏而已。先漢之學，務乎大體，故董生所傳非章句訓詁之學也。後漢條理精密，要以何劭公、鄭康成氏為宗，然喪服於五禮特其一端。春秋文成數萬，其旨數千，天道浹，人事備，以之貫群經，無往不得其原；以之斷史，可以決天下之疑；以之持身治世，則先王之道可復也。」於是尋其餘貫，正其統紀，為公羊春秋何氏釋例三十篇，又析其疑滯，強其守衛，為箋一卷，答難二卷。又推原穀梁氏、左氏之得失，為申何難鄭四卷。又博徵諸史刑、禮之不中者為儀禮決獄四卷。又推其意為論語述何、夏時經傳箋、中庸崇禮論、漢紀述例各一卷。別有緯略二卷，春秋賞罰格一卷。愍時學者說春秋皆襲宋儒「直書其事、不煩褒貶」之辭，獨孔廣森為公羊通義能抉其蔽，然尚不能信三科、九旨為微言大義所在，乃著春秋論上、下篇以張聖權。又成左氏春秋考證二卷，知者謂與閻、惠之辯古文尚書等。

féng lù yú yì zhǔ yú shì, yú shū kuāng mǎ zhèng yú shī chū shàng máo xué, hòu hǎo sān jiā. yǒu yì yú shì biàn dòng biǎo liù yáo fā huī páng tōng biǎo guà xiàng yīn yáng dà yì yú shì yì yán bǔ gè yī juàn. yòu wèi yì xiàng fù guà qì sòng, tí qí zhǐ yào. shàng shū jīn gǔ wén jí jiě sān shí juǎn, shū xù shù wén yī juàn, shī shēng yǎn èr shí qī juǎn. suǒ wèi shī fù lián zhū lùn xù bēi jì zhī wén yuē wǔ shí piān. dào guāng jiǔ nián, zú, nián wǔ shí yǒu liù. dì zǐ pān zhǔn zhuāng bīn shù zhào zhèn qí jiē cóng xué gōng yáng jí lǐ yǒu míng.
逢祿於易主虞氏，於書匡馬、鄭、於詩初尚毛學，後好三家。有易虞氏變動表、六爻發揮旁通表、卦象陰陽大義、虞氏易言補各一卷。又為易象賦、卦氣頌，提其指要。尚書今古文集解三十卷，書序述聞一卷，詩聲衍二十七卷。所為詩、賦、連珠、論、序、碑、記之文約五十篇。道光九年，卒，年五十有六。弟子潘准、莊繽樹、趙振祈皆從學公羊及禮有名。

sòng xiáng fèng, zì yú tíng, zhǎng zhōu rén. jiā qìng wǔ nián jǔ rén, guān hú nán xīn níng xiàn zhī xiàn, yì zhuāng shù zǔ zhī shēng. shù zǔ yǒu liú shēng kě shī sòng shēng kě yǒu zhī yǔ, liú wèi féng lù, sòng wèi xiáng fèng yě. xiáng fèng tōng xùn gǔ míng wù, zhì zài xī hàn jiā fǎ, wēi yán dà yì, dé zhuāng shì zhī zhēn chuán. zhe lùn yǔ shuō yì shí juǎn, xù yuē: lùn yǔ shuō yuē, zi xià liù shí sì rén gòng zhuàn zhòng ní wēi yán, yǐ dāng sù wáng. wēi yán zhě, xìng yǔ tiān dào zhī yán yě. cǐ èr shí piān, xún qí tiáo lǐ, qiú qí zhǐ qù, ér tài píng zhī zhì sù wáng zhī yè bèi yān. zì hàn yǐ lái, zhū jiā zhī shuō, shí hé shí lí, bù néng huà yī. cháng zōng hé gǔ jīn, yǒu zuǎn yán zhī zuò. qí wén fán duō, yīn bié lù sī shuō, tí wèi shuō yì. yòu yǒu lùn yǔ zhèng zhù shí juǎn, dà xué gǔ yì shuō èr juǎn, mèng zǐ zhào zhù bǔ zhèng liù juǎn, mèng zǐ liú xī zhù yī juàn, sì shū shì dì biàn zhèng èr juǎn, guà qì jiě yī juàn, shàng shū shuō yī juàn, shàng shū pǔ yī juàn, ěr yǎ shì fú yī juàn, xiǎo ěr yǎ xùn zuǎn liù juǎn, wǔ jīng yào yì yī juàn, wǔ jīng tōng yì yī juàn, guò tíng lù shí liù juǎn. xián fēng jiǔ nián, zhòng fù lù míng. yú nián, zú, nián bā shí èr.
宋翔鳳，字於庭，長洲人。嘉慶五年舉人，官湖南新寧縣知縣，亦莊述祖之甥。述祖有「劉甥可師、宋甥可友」之語，劉謂逢祿，宋謂翔鳳也。翔鳳通訓詁名物，志在西漢家法，微言大義，得莊氏之真傳。著論語說義十卷，序曰：「論語說曰，子夏六十四人共撰仲尼微言，以當素王。微言者，性與天道之言也。此二十篇，尋其條理，求其恉趣，而太平之治、素王之業備焉。自漢以來，諸家之說，時合時離，不能畫一。嘗綜覈古今，有纂言之作。其文繁多，因別錄私說，題為說義。」又有論語鄭注十卷，大學古義說二卷，孟子趙注補正六卷，孟子劉熙注一卷，四書釋地辨證二卷，卦氣解一卷，尚書說一卷，尚書譜一卷，爾雅釋服一卷，小爾雅訓纂六卷，五經要義一卷，五經通義一卷，過庭錄十六卷。咸豐九年，重賦鹿鳴。逾年，卒，年八十二。

dài wàng, zì zi gāo, dé qīng rén. zhū shēng. shǐ hǎo cí zhāng, jì dú bó yě yán yuán shū, wèi yán shì xué. zuì hòu yè zhǎng zhōu chén huàn, tōng shēng yīn xùn gǔ. fù cóng xiáng fèng shòu gōng yáng chūn qiū, suì tōng gōng yáng zhī xué. zhe lùn yǔ zhù èr shí juǎn, yòng gōng yáng jiā fǎ yǎn féng lù lùn yǔ shù hé zhī wēi yán. tā zhe yǒu guǎn zǐ jiào zhù èr shí sì juǎn, yán shì xué jì shí juǎn, zhé lín táng yí jí sì juǎn.
戴望，字子高，德清人。諸生。始好詞章，繼讀博野顏元書，為顏氏學。最後謁長洲陳奐，通聲音訓詁。復從翔鳳授公羊春秋，遂通公羊之學。著論語注二十卷，用公羊家法演逢祿論語述何之微言。他著有管子校注二十四卷，顏氏學記十卷，謫麟堂遺集四卷。

léi xué qí, zì zhān shū, shùn tiān tōng zhōu rén. fù zūn, zì zōng yí, qián lóng èr shí qī nián jǔ rén, xuǎn jiāng xī chóng rén xiàn zhī xiàn. dào guāng chū yuán, zhào tiān xià chén mín yán guān fú zhī biàn, zūn zhe gǔ jīn fú wěi yǐ shēn gǔ yì, yì shē chǐ. zhì jiǔ nián shū chéng, nián jiǔ shí yǐ.
雷學淇，字瞻叔，順天通州人。父鐏，字宗彝，乾隆二十七年舉人，選江西崇仁縣知縣。道光初元，詔天下臣民嚴冠服之辨，鐏著古今服緯以申古義，抑奢侈。至九年書成，年九十矣。

xué qí, jiā qìng shí jiǔ nián jìn shì, rèn shān xī hé shùn xiàn zhī xiàn, gǎi guì zhōu yǒng cóng xiàn zhī xiàn. shēng píng hǎo tǎo lùn zhī xué, měi dé yī jiě, bì qiú qí huì tōng, wù yú zhū jīng zhī wén wú suǒ dǐ wǔ. yǐ fù zūn zhe gǔ jīn fú wěi, wèi zhī zhù shì, fù yǐ shì wèn yī piān yì tóng biǎo èr piān. yòu yǐ xià xiǎo zhèng yī shū bèi sān tǒng zhī yì, jiū xīn cān kǎo èr shí yú nián. yǐ yáo diǎn zhōng xīng zhū jīng lì shù, cǎi yú shǐ bó yí zhī shuō, jù zhōu gōng chuí tǒng zhī wén, jiǎn xiào yì tóng, dìng qí é wù, wǎng luó fàng shī, xún jué zhǐ guī, zhe xià xiǎo zhèng jīng chuán kǎo èr juǎn. yòu kǎo dìng jīng chuán zhī wén, wèi zhī shū zhèng, chéng xià xiǎo zhèng běn yì sì juǎn.
學淇，嘉慶十九年進士，任山西和順縣知縣，改貴州永從縣知縣。生平好討論之學，每得一解，必求其會通，務於諸經之文無所牴牾。以父鐏著古今服緯，為之注釋，附以釋問一篇、異同表二篇。又以夏小正一書備三統之義，究心參考二十餘年。以堯典中星、諸經歷數，采虞史伯夷之說，據周公垂統之文，檢校異同，訂其譌誤，網羅放失，尋厥指歸，著夏小正經傳考二卷。又考定經、傳之文，為之疏證，成夏小正本義四卷。

měi kǎi zhú shū jì nián zì wǔ dài yǐ lái pō duō cán què, yuán bó kǎo lǐ táng yǐ qián zhū shū suǒ chēng yǐn zhě, jī yǐ jiǔ nián zhī sōu jí, pō fù jiù guān. cháng wèi: mèng zǐ xiān zhì liáng hòu zhì qí, cǐ jīng zhī míng wén, jí wú tā zuǒ yàn, yì dāng cóng zhī wèi shuō. kuàng zhú shū jì nián yuē liáng huì chéng wáng hòu yuán shí wǔ nián qí wēi wáng hōng, shí qī nián huì chéng wáng zú, rán zé huì wáng hòu yuán shí liù nián qí xuān wáng shǐ jí wèi, mèng zǐ zhì liáng, dāng jí zài hòu yuán shí liù nián wáng zú zhī qián yī suì yě. shǐ jì wù wèi huì wáng lì sān shí liù nián jí zú, gù yún sān shí wǔ nián mèng zǐ zhì liáng, ér yǐ huì wáng gǎi yuán zhī hòu shí liù nián wèi xiāng wáng zhī shì. jīn jù zhú shū chēng liáng huì huì zhū hóu yú xú zhōu, gǎi yuán chēng wáng, gù mèng zǐ hū zhī yuē wáng. shǐ wèi mèng zǐ zhì liáng zhī èr nián huì wáng zú, xiāng wáng lì, yǐ běn jīng kǎo zhī, qí yán kě xìn. dàn zú yú gǎi yuán hòu zhī shí qī nián, fēi sān shí liù nián yě. xiāng wáng jì lì, mèng zǐ jiàn qí bù shì rén jūn, nǎi dōng zhì qí, jù zhú shū jí qí xuān jí wèi zhī èr nián yě. liáng zhì qí qiān shù bǎi lǐ, gù yuē: qiān lǐ ér jiàn wáng. ruò mèng zǐ xiān jiàn qí xuān wáng, yóu zōu zhī qí liù bǎi yú lǐ, bù dé yún qiān lǐ yǐ. qí rén qǔ yàn, mèng zǐ míng wèi xuān wáng shí shì, shǐ jì yú qí shī zài dào zi hóu shàn èr dài, jiāng wēi xuān zhī lì, jiē yí qián èr shí èr nián. yú qí rén fá yàn shì, bù zhī shé zhōng mèng zǐ, ér nián biǎo wèi zài mǐn wáng shí nián, sī mǎ wēn gōng zhōng qiú qí shuō ér bù dé, nǎi jiāng xuān zhī jí wèi xià yí shí nián, yǐ qiān jiù mèng zǐ. zì hòu shuō zhě yí xìn gè bàn, shí jiē wèi yǒu dìng lùn. jīn jù jì nián, zé fá yàn zài xuān wáng qī nián, shí zhōu nǎn wáng zhī yuán nián. fán mèng zǐ shū suǒ jì gǔ rén nián suì, yǐ shǐ jì hàn shū zhī shuō tuī zhī jiē bù hé zhě, yǐ jì nián tuī zhī wú bù hé. qiě yǐ zhú shū zhǎng lì tuī yàn liè sù zhī suì chà, lì dài zhī rì shí, zì táng yú yǐ lái, wú yǒu chà dài. cháng zì yún: chuán jiān zhù shū qǔ shě duō shū, fēi gǎn zī yì qián xián, qī yú shì lǐ zhī hé yún ěr. tā zhe yǒu xiào jí shì běn èr juǎn, gǔ jīn tiān xiàng kǎo shí èr juǎn, fù tú shuō èr juǎn, yì xiāo xiāo zhāi jīng yì kǎo jí wén jí sān shí èr juǎn.
每慨竹書紀年自五代以來頗多殘闕，爰博考李唐以前諸書所稱引者，積以九年之蒐輯，頗復舊觀。嘗謂：「孟子先至梁後至齊，此經之明文，即無他左驗，亦當從之為說。況竹書紀年曰『梁惠成王后元十五年齊威王薨』，『十七年惠成王卒』，然則惠王后元十六年齊宣王始即位，孟子至梁，當即在後元十六年王卒之前一歲也。史記誤謂惠王立三十六年即卒，故云三十五年孟子至梁，而以惠王改元之後十六年為襄王之世。今據竹書稱梁惠會諸侯於徐州，改元稱王，故孟子呼之曰王。史謂孟子至梁之二年惠王卒，襄王立，以本經考之，其言可信。但卒於改元後之十七年，非三十六年也。襄王既立，孟子見其不似人君，乃東至齊，據竹書即齊宣即位之二年也。梁至齊千數百里，故曰：『千里而見王』。若孟子先見齊宣王，由鄒之齊六百餘里，不得雲千里矣。齊人取燕，孟子明謂宣王時事，史記於齊失載悼子、侯剡二代，將威、宣之立，皆移前二十二年。於齊人伐燕事，不知折衷孟子，而年表謂在湣王十年，司馬溫公終求其說而不得，乃將宣之即位下移十年，以遷就孟子。自後說者疑信各半，實皆未有定論。今據紀年，則伐燕在宣王七年，實周赧王之元年。凡孟子書所記古人年歲，以史記、漢書之說推之皆不合者，以紀年推之無不合。」且以竹書長曆推驗列宿之歲差，歷代之日蝕，自唐、虞以來，無有差貸。嘗自云：「傳、箋、注、疏取捨多殊，非敢訾議前賢，期於事理之合云爾。」他著有校輯世本二卷，古今天象考十二卷，附圖說二卷，亦囂囂齋經義考及文集三十二卷。

wáng xuān líng, zì běi táng, chāng píng rén. dào guāng yuán nián fù gòng, xuán jǔ xiào lián fāng zhèng, guān xīn ān bǎi xiāng liǎng xiàn jiào yù. shì hàn xué, jīng xùn gǔ, shòu yè yú gāo yóu wáng yǐn zhī, jīng yì shù wén zhōng shí yǐn qí shuō. zhe yǒu zhōu qín míng zì jiě gǔ bǔ yī juàn, jí bǔ yǐn zhī suǒ què yí zhě.
王萱齡，字北堂，昌平人。道光元年副貢，旋舉孝廉方正，官新安、柏鄉兩縣教諭。嗜漢學，精訓詁，受業於高郵王引之，經義述聞中時引其說。著有周秦名字解詁補一卷，即補引之所闕疑者。

cuī shù, zì wǔ chéng, dà míng rén. qián lóng èr shí qī nián jǔ rén, xuǎn fú jiàn luó yuán xiàn zhī xiàn. wǔ biàn duō jí hǎi dào yāo gōng, wū shāng chuán wèi dào, shù píng fǎn zhī. wèi jǐ, tóu xiào guī. zhe shū sān shí yú zhǒng, ér kǎo xìn lù yī shū, yóu shēng píng xīn lì suǒ zhuān zhù. fán kǎo gǔ tí yào èr juǎn, shàng gǔ kǎo xìn lù èr juǎn, táng yú kǎo xìn lù sì juǎn, xià shāng kǎo xìn lù sì juǎn, fēng hào kǎo xìn lù bā juǎn, fēng hào bié lù sān juǎn, zhū sì kǎo xìn lù sì juǎn, zhū sì yú lù sān juǎn, mèng zǐ shì shí lù èr juǎn, kǎo gǔ xù shuō èr juǎn, fù lù èr juǎn. yòu yǒu wáng zhèng sān dà diǎn kǎo sān juǎn, dú fēng ǒu shí sì juǎn, shàng shū biàn wěi èr juǎn, lùn yǔ yú shuō yī juàn, dú jīng yú lùn èr juǎn, míng kǎo gǔ yì lù.
崔述，字武承，大名人。乾隆二十七年舉人，選福建羅源縣知縣。武弁多藉海盜邀功，誣商船為盜，述平反之。未幾，投效歸。著書三十餘種，而考信錄一書，尤生平心力所專注。凡考古提要二卷，上古考信錄二卷，唐虞考信錄四卷，夏商考信錄四卷，豐鎬考信錄八卷，豐鎬別錄三卷，洙泗考信錄四卷，洙泗餘錄三卷，孟子事實錄二卷，考古續說二卷，附錄二卷。又有王政三大典考三卷，讀風偶識四卷，尚書辨偽二卷，論語餘說一卷，讀經餘論二卷，名考古異錄。

qí zhe shū dà zhǐ, wèi bù yǐ chuán zhù zá yú jīng, bù yǐ zhū zi bǎi jiā zá yú chuán zhù. yǐ jīng wèi zhǔ, chuán zhù zhī hé yú jīng zhě zhe zhī, bù hé zhě biàn zhī, yì shuō bù jīng zhī yán, zé pì qí miù ér xuē zhī. rú wèi yì chuán jǐn sù zhì fú xī, chūn qiū chuán jǐn sù zhì huáng dì, bù yīng hòu rén suǒ zhī fǎn duō yú gǔ rén. fán wěi shū suǒ yán shí jì, shǐ suǒ yún tiān huáng dì huáng rén huáng, jiē wàng yě. wèi zhàn guó yáng mò héng yì, cháng fēi yáo shùn, báo tāng wǔ, yǐ kuài qí sī. huǐ yáo zé tuō zhū xǔ yóu, huǐ yǔ zé tuō zhū zi gāo, huǐ kǒng zǐ zé tuō zhū lǎo dān, huǐ wǔ wáng zé tuō zhū bó yí. tài shǐ gōng zūn huáng lǎo, gù hǎo cǎi yì duān zá shuō, xué zhě dàn dāng xìn lùn mèng, bù dāng xìn shǐ jì. wèi xià shāng zhōu wèi yǒu hào wèi mǒu gōng zhě, gōng dǎn fù xiāng lián chéng wén, yóu suǒ wèi gōng liú yě. gǔ gōng dǎn fù, yóu yán xī gōng dǎn fù yě. wèi kuāng wèi sòng yì, shì wèi kuāng guò sòng běn yī shì, kuāng rén qí rú yǔ hé huán tuí qí rú yǔ hé, shì yī shí yī shì zhī yán, jì zhě xiǎo yì ěr. qí shuō jiē wèi yǒu jiàn.
其著書大旨，謂不以傳注雜於經，不以諸子百家雜於傳注。以經為主，傳注之合於經者著之，不合者辨之，異說不經之言，則辟其謬而削之。如謂易傳僅溯至伏羲，春秋傳僅溯至黃帝，不應後人所知反多於古人。凡緯書所言十紀，史所云天皇、地皇、人皇，皆妄也。謂戰國楊、墨橫議，常非堯、舜，薄湯、武，以快其私。毀堯則託諸許由，毀禹則託諸子高，毀孔子則託諸老聃，毀武王則託諸伯夷。太史公尊黃、老，故好采異端雜說，學者但當信論、孟，不當信史記。謂夏、商、周未有號為某公者，公亶父相連成文，猶所謂公劉也。「古公亶父」，猶言「昔公亶父」也。謂匡為宋邑，似畏匡、過宋本一事，「匡人其如予何」、「桓魋其如予何」，似一時一事之言，記者小異耳。其說皆為有見。

shù zhī wèi xué, kǎo jù xiáng míng rú hàn rú, ér wèi cháng mò shǒu jiù shuō ér bù qiú qí xīn zhī ān biàn xī jīng wēi rú sòng rú, ér wèi cháng kōng tán xū lǐ ér bù hé hū shì zhī shí. rán yǒng yú zì xìn, rèn yì xuān zhì zhě yì duō. tā zhe yǒu yì guà tú shuō yī juàn, wǔ fú yì tóng huì kǎo sān juǎn, dà míng shuǐ dào kǎo yī juàn, wén jiàn zá jì sì juǎn, zhī wèi lù èr juǎn, zhī fēi jí sān juǎn, wú wén jí wǔ juǎn, xiǎo cǎo jí wǔ juǎn. jiā qìng èr shí yī nián, zú. nián qī shí qī.
述之為學，考據詳明如漢儒，而未嘗墨守舊說而不求其心之安；辨析精微如宋儒，而未嘗空談虛理而不核乎事之實。然勇於自信，任意軒輊者亦多。他著有易卦圖說一卷，五服異同匯考三卷，大名水道考一卷，聞見雜記四卷，知味錄二卷，知非集三卷，無聞集五卷，小草集五卷。嘉慶二十一年，卒。年七十七。

hú péi huī, zì zài píng, jī xī rén. zǔ kuāng zhōng, zì pǔ sū, suì gòng shēng. yú jīng yì duō suǒ fā míng, bù gǒu yǔ xiān rú tóng yì. zhe yǒu sān lǐ zhā jì zhōu lǐ jǐng tián tú kǎo jǐng tián chū fù kǎo yí lǐ shì guān děng shū. qí yú jǐng tián duō shēn zhèng yì, ér shòu tián yī shì, yǐ suì rén suǒ yán shì xiāng suì zhì, dà sī tú suǒ yán shì dōu bǐ zhì, zhèng zhù zì xiāng wéi lì. zuò jī nèi shòu tián kǎo shí yī piān, jī suàn tè jīng mì. qí shì guān zé yǐ zhōu lǐ lǐ jì zuǒ chuán guó yǔ yǔ yí lǐ xiāng cān zhèng, lùn jù jīng què, zú bǔ zhù shū suǒ wèi jí. yòu zhe yǒu zhōu yì chuán yì yí cān shí èr juǎn, zuǒ chuán yì fú lùn yǔ gǔ běn zhèng yì lùn yǔ bǔ jiān zhuāng zǐ jí píng lí sāo jí zhù pǔ zhāi wén jí. nián qī shí sì, zú.
胡培翬，字載平，績溪人。祖匡衷，字朴蘇，歲貢生。於經義多所發明，不苟與先儒同異。著有三禮劄記、周禮井田圖考、井田出賦考、儀禮釋官等書。其於井田多申鄭義，而授田一事，以遂人所言是鄉遂制，大司徒所言是都鄙制，鄭注自相違戾。作畿內授田考實一篇，積算特精密。其釋官則以周禮、禮記、左傳、國語與儀禮相參證，論據精確，足補註疏所未及。又著有周易傳義疑參十二卷，左傳翼服、論語古本證異、論語補箋、莊子集評、離騷集注、朴齋文集。年七十四，卒。

péi huī, jiā qìng èr shí sì nián jìn shì, guān nèi gé zhōng shū hù bù guǎng dōng sī zhǔ shì. jū guān qín ér chù shì mì, shí rén chēng qí zhì guān rú zhì jīng, yī zì bù kěn fàng guò. jué bù shòu cái huì, ér jué yǐn zhǐ bì, xū lì xián dàn zhī. jiǎ zhào àn fā, sī yuán shī chá zhě shù shí rén, wéi péi huī jí cài shào jiāng wú suǒ wū, rán yóu yǐ suí tóng huà nuò juān jí guī lǐ. hòu zhǔ jiǎng zhōng shān yún jiān, yú jīng chuān yī zài zhì, bìng yǐn yì hòu jìn wèi jǐ rèn. qù jīng chuān rì, mén rén shè yǐn jiàn zhě xiāng wàng yú dào. dǔ yǒu yì, hǎo yì xíng hú chéng gǒng yí shū, jiē lài péi huī cì dì fù zǐ. dào guāng èr shí jiǔ nián, zú, nián liù shí bā.
培翬，嘉慶二十四年進士，官內閣中書、戶部廣東司主事。居官勤而處事密，時人稱其治官如治經，一字不肯放過。絕不受財賄，而抉隱指弊，胥吏咸憚之。假照案發，司員失察者數十人，惟培翬及蔡紹江無所污，然猶以隨同畫諾鐫級歸里。後主講鍾山、雲間，於涇川一再至，並引翼後進為己任。去涇川日，門人設飲餞者相望於道。篤友誼，郝懿行、胡承珙遺書，皆賴培翬次第付梓。道光二十九年，卒，年六十八。

jī xī hú shì, zì míng zhū shēng dōng fēng yǐ lái, shì chuán jīng xué. péi huī hán rú xiān zé, yòu xué yú shè líng tíng kān, suì jīng sān lǐ. chū zhe yàn qǐn kǎo sān juǎn, wáng yǐn zhī jiàn ér xǐ zhī. jì wèi yí lǐ zhèng yì, shàng tuī zhōu gōng kǒng zǐ zi xià chuí jiào zhī zhǐ, fā míng zhèng jūn jiǎ shì dé shī, páng dǎi hóng rú jīng shēng zhī suǒ yì. zhāng huáng yōu miǎo, chǎn yáng shèng xù, èr qiān yú suì jué xué yě. qí zhǐ jiàn yǔ shùn dé luó dūn yǎn shū yuē: péi huī zhuàn zhèng yì, yuē yǒu sì lì: yī yuē shū jīng yǐ bǔ zhù, èr yuē tōng shū yǐ shēn zhù, sān yuē huì gè jiā zhī shuō yǐ fù zhù, sì yuē cǎi tā shuō yǐ dìng zhù, shū fán sì shí juǎn, zhì jiǎ shì gōng yàn zhī shū, huò jiě jīng ér wéi jīng zhǐ, huò shēn zhù ér shī zhù yì, bù kě wú biàn. bié wèi yí lǐ jiǎ shū dìng yí yī shū. gōng shì zhì dù, jīn yǐ cháo zhì miào zhì qǐn zhì wèi gāng, yǐ tiān zǐ zhū hóu dài fū shì wèi mù. xué zhì zé fēn bié xiáng xù guǎn zhì zé fēn bié gōng sī, jiē xiān jiāng gōng shì kǎo dìng, ér yǐ shí qī piān suǒ xíng zhī lǐ, tiáo xì yú hòu, míng gōng shì tí gāng. lù shì jīng diǎn shì wén yú yí lǐ pō lüè, nǐ qǔ gè jīng yīn yì jí jí shì wén yǐ hòu gè jiā yīn qiè, āi cì bǔ lù, míng yuē yí lǐ shì wén xiào bǔ. péi huī tán jīng shì shū fán sì shí yú nián, wǎn suì huàn fēng bì, yóu lì jí cóng shì. shàng yǒu shì hūn lǐ xiāng yǐn jiǔ lǐ xiāng shè lǐ yàn lǐ dà shè yí wǔ piān wèi zú yè ér mò. mén rén jiāng níng yáng dà yù cóng xué lǐ, wèi bǔ chéng zhī. tā zhe yǒu dì xiá wèn dá, yán liù shì wén chāo.
績溪胡氏，自明諸生東峰以來，世傳經學。培翬涵濡先澤，又學於歙凌廷堪，邃精三禮。初著燕寢考三卷，王引之見而喜之。既為儀禮正義，上推周公、孔子、子夏垂教之旨，發明鄭君、賈氏得失，旁逮鴻儒、經生之所議。張皇幽渺，闡揚聖緒，二千餘歲絕學也。其旨見與順德羅惇衍書曰：「培翬撰正義，約有四例：一曰疏經以補註，二曰通疏以申注，三曰匯各家之說以附註，四曰采他說以訂注，書凡四十卷，至賈氏公彥之疏，或解經而違經旨，或申注而失注意，不可無辨。別為儀禮賈疏訂疑一書。宮室制度，今以朝制、廟制、寢制為綱，以天子、諸侯、大夫、士為目。學制則分別庠、序館制則分別公、私，皆先將宮室考定，而以十七篇所行之禮，條系於後，名宮室提綱。陸氏經典釋文於儀禮頗略，擬取各經音義及集釋文以後各家音切，挨次補錄，名曰儀禮釋文校補。」培翬覃精是書凡四十餘年，晚歲患風痺，猶力疾從事。尚有士昏禮、鄉飲酒禮、鄉射禮、燕禮、大射儀五篇未卒業而歿。門人江寧楊大堉從學禮，為補成之。他著有禘祫問答，研六室文鈔。

dà yù, zì yǎ lún. zhū shēng. dǔ xué guǎ jiāo, yán qióng jīng xùn. chū cóng yuán hé gù guǎng qí wú xiàn niǔ shù yù yóu, bèi wén cāng yǎ kǔn ào. zhe shuō wén chóng wén kǎo liù juǎn, chún yǐ shēng yīn qiú jiǎ jiè, yǐ piān páng fán shěng qiú gǔ zhòu yì tóng zhī biàn. yòu zuò wǔ miào kǎo, zhuān bó wáng sù zhī shī. jiāng dū táo shù yǐ fáng hǎi yì shì zhū shēng, dà yù yáng yáng qiān yán, dà lüè wèi: zhōng guó guān shì kè qì, jū shàng lín xià, shì yáng rén ruò xiǎo fù fàn. gù bǐ suī hǎo lì, ér yuè shù wàn lǐ hǎi yáng zhì cǐ, cǐ bì fēi wú suǒ xié chí zhě. lǔ mǎng xíng zhī, bì shēng biān xì. shí chéng píng jiǔ, rén xí fù hè zhī tán, dú dà yù zhuō shí zhèng lùn, kǎn rán wú jì huì. ruò yù bo yǒu yì lǜ pú dǐng chá zhī shì, dú zhě sè biàn. tā zhe lùn yǔ zhèng yì máo shī bǔ zhù sān lǐ yì shū biàn zhèng, jiē yì.
大堉，字雅輪。諸生。篤學寡交，研窮經訓。初從元和顧廣圻、吳縣鈕樹玉游，備聞蒼、雅閫奧。著說文重文考六卷，純以聲音求叚借，以偏旁繁省求古、籀異同之變。又作五廟考，專駮王肅之失。江督陶澍以防海議試諸生，大堉洋洋千言，大略謂：「中國官恃客氣，居上臨下，視洋人若小負販。顧彼雖好利，而越數萬裏海洋至此，此必非無所挾持者。鹵莽行之，必生邊隙。」時承平久，人習附和之談，獨大堉卓識正論，侃然無忌諱。若豫卜有義律、璞鼎查之事，讀者色變。他著論語正義、毛詩補註、三禮義疏辨正，皆佚。

liú wén qí, zì mèng zhān, yí zhēng rén, jiā qìng èr shí sì nián yōu gòng shēng. fù xī yú, yǐ yī míng shì. wén qí shāo zhǎng, jí yán jīng gǔ jí, guàn chuàn qún jīng. yú máo zhèng jiǎ kǒng zhī shū jí sòng yuán yǐ lái tōng jīng jiě yì, bó lǎn míng sōu, shé zhōng yī shì. yóu sì lì chūn qiū zuǒ shì chuán, cháng wèi zuǒ shì zhī yì, wèi dù zhù bō shí sì jiǔ, qí shāo kě guān lǎn zhě, jiē xì xí qǔ jiù shuō. yuán jí zuǒ chuán jiù zhù shū zhèng yī shū, xiān qǔ jiǎ fú zhèng sān jūn zhī zhù, shū tōng zhèng míng. fán dù shì suǒ pái jī zhě jiū zhèng zhī, suǒ jiǎo xí zhě biǎo míng zhī. qí yán yòng wéi shì guó yǔ zhù zhě, yì yī yī shū jì. tā rú wǔ jīng yì yì suǒ zài zuǒ shì shuō, jiē běn zuǒ shì xiān shī shuō wén suǒ yǐn zuǒ chuán, yì shì gǔ wén jiā shuō hàn shū wǔ xíng zhì suǒ zài liú zi jùn shuō. shí zuǒ shì yī jiā zhī xué jīng shū shǐ zhù yù lǎn děng shū suǒ yǐn zuǒ chuán zhù bù zài xìng míng ér yǔ dù zhù yì zhě, jiē jiǎ fú jiù shuō. fán ruò cǐ zhě, jiē chēng wèi jiù zhù, ér jiā yǐ shū zhèng. qí gù huì bǔ zhù jí jìn rén zhuān shì zuǒ shì zhī shū, shuō yǒu kě cǎi, xián yǔ dēng liè. mò shǐ xià yǐ jǐ yì, dìng qí cóng wéi. shàng jī xiān qín zhū zi, xià kǎo táng yǐ qián shǐ shū, páng jí zá jiā bǐ jì wén jí, jiē qǔ wèi zhèng zuǒ. qī yú shí shì qiú shì, bǐ zuǒ shì zhī dà yì bǐng rán zhe míng. cǎo chuàng sì shí nián, zhǎng biān yǐ jù, rán hòu yī cì pái bǐ chéng shū, wèi zuǒ shì jiù zhù shū zhèng. yòu wèi: zuǒ chuán yì shū duō xí liú guāng bó shù yì, suí jīng jí zhì jí xiào jīng shū, yún shù yì zhě, shù qí yì, shū yì zhī. rán zé guāng bó běn zài jiù shū, yì qí dé shī, qí yǐn jiù shū, bì dāng lù qí xìng míng. kǒng yǐng dá zuǒ chuán shū xù zhī yún jù yǐ wèi běn, chū fēi gù xí qí shuō. zhì yǒng huī zhōng zhū chén xiáng dìng, nǎi jiāng jiù zhù xìng shì xuē qù, xí wèi jǐ yǔ. yīn xì jiā pōu xī, chéng zuǒ chuán jiù shū kǎo zhèng bā juǎn.
劉文淇，字孟瞻，儀徵人，嘉慶二十四年優貢生。父錫瑜，以醫名世。文淇稍長，即研精古籍，貫串群經。於毛、鄭、賈、孔之書及宋、元以來通經解誼，博覽冥搜，折衷一是。尤肆力春秋左氏傳，嘗謂左氏之義，為杜注剝蝕巳久，其稍可觀覽者，皆系襲取舊說。爰輯左傳舊註疏證一書，先取賈、服、鄭三君之注，疏通證明。凡杜氏所排擊者糾正之，所剿襲者表明之。其沿用韋氏國語注者，亦一一疏記。他如五經異義所載左氏說，皆本左氏先師；說文所引左傳，亦是古文家說；漢書五行志所載劉子駿說。實左氏一家之學；經疏、史注、御覽等書所引左傳注不載姓名而與杜注異者，皆賈、服舊說。凡若此者，皆稱為舊注，而加以疏證。其顧、惠補註及近人專釋左氏之書，說有可采，咸與登列。末始下以己意，定其從違。上稽先秦諸子，下考唐以前史書，旁及雜家筆記、文集，皆取為證佐。期於實事求是，俾左氏之大義炳然著明。草創四十年，長編已具，然後依次排比成書，為左氏舊註疏證。又謂：「左傳義疏多襲劉光伯述議，隋經籍志及孝經疏，雲述議者，述其義，疏議之。然則光伯本載舊疏，議其得失，其引舊疏，必當錄其姓名。孔穎達左傳疏序祗雲據以為本，初非故襲其說。至永徽中諸臣詳定，乃將舊注姓氏削去，襲為己語。」因細加剖析，成左傳舊疏考正八卷。

yòu jù shǐ jì qín chǔ zhī jì yuè biǎo, zhī xiàng yǔ zēng dū jiāng dū. hé qí shí shì, tuī jiàn gē jù zhī shù, chéng chǔ hàn zhū hóu jiāng yù zhì sān juǎn. jù zuǒ chuán wú yuè chūn qiū shuǐ jīng zhù děng shū, wèi táng sòng yǐ qián yáng zhōu dì shì nán gāo běi xià, qiě dōng xī liǎng àn wèi shè dī fáng, yǔ jīn yùn hé xíng shì jiǒng bù xiāng tóng, chéng yáng zhōu shuǐ dào jì sì juǎn. yòu dú shū suí bǐ èr shí juǎn, wén jí shí juǎn, shī yī juàn.
又據史記秦楚之際月表，知項羽曾都江都。核其時勢，推見割據之述，成楚漢諸侯疆域志三卷。據左傳、吳越春秋、水經注等書，謂唐、宋以前揚州地勢南高北下，且東西兩岸未設堤防，與今運河形勢迥不相同，成揚州水道記四卷。又讀書隨筆二十卷，文集十卷，詩一卷。

wén qí shì qīn chún xiào, fù nián dǔ lǎo, mù shěng, shì qǐ jū, zhāo xī fú yè, hán yè zú dòng, shì qīn yǐ wēn qí zú. jiù shì líng shǔ jí pín, yí gū yù ruì, wén qí shōu yù zhī. yán tóng lǐ fāng shēn wèi qí shī, bìng bǔ zhū shēng. shēn tōng yú shì yì, jiē qí jiào yě. zú, nián liù shí yǒu liù.
文淇事親純孝，父年篤老，目眚，侍起居，朝夕扶掖，寒夜足凍，侍親以溫其足。舅氏凌曙極貧，遺孤毓瑞，文淇收育之。延同里方申為其師，並補諸生。申通虞氏易，皆其教也。卒，年六十有六。

zi yù sōng, zì bó shān. dào guāng èr shí nián jǔ yōu gòng shēng. cóng fù shòu jīng, zhǎng yì zhì lì yú xué. yǐ wén qí gù, zhì zuǒ shì zuǎn shù xiān yè, chéng chūn qiū zuǒ shì chuán dà yì èr juǎn. yǐ wén qí kǎo zhèng zuǒ chuán jiù shū, yīn chéng qí yì lì, zhe zhōu yì shàng shū máo shī lǐ jì jiù shū kǎo zhèng gè yī juàn. yòu wèi liù yì wèi xìng zhī xiān, xué gè yǒu guān, wéi shǐ guān zhī lì wèi zuì gǔ. bù dú shǐ jiā gè tǐ gè lèi bìng zhī yì zhī xiǎo shuō jiā chū yú shǐ guān, jí jīng zǐ jí sān bù jí hòu shì zhī mù kè shū lì, yuān yuán suǒ fǎng, yì chū yú shǐ guān. bān shì zhī zhì yì wén, lùn shù shǐ guān, shàng wèi fā sī zhǐ. qí xù jiǔ liú, yǐ míng zhū zi suǒ chū zhī guān, bì yǒu suǒ shòu, ér qí zhōng réng yǒu fèn shěng shī dāng zhě. jì xī jiǔ liú zhōng xiǎo shuō jiā liú guī rù shǐ guān, yòu biàn dào jiā fēi zhuān chū yú shǐ guān, gǎi wèi chū yú yī guān. yòu zēng yì zhě fán sān jiā: yuē míng jiā, chū yú sī shì zhī guān bīng jiā, chū yú sī mǎ zhī guān yì shù jiā, chū yú kǎo gōng zhī guān: tǒng wèi shí yī jiā. bó jī zài jí, qióng jí gēn yào, chéng shǐ shèng zhū zi tōng yì gè sì juǎn. yòu jīng chuán tōng yì shí juǎn, wáng chuán shān nián pǔ èr juǎn, péng chéng xiàn zhēng lù shí juǎn, jiù dé lù yī juàn, tōng yì táng bǐ jì shí liù juǎn, wén jí shí liù juǎn, shī jí yī juàn. zú, nián wǔ shí.
子毓崧，字伯山。道光二十年舉優貢生。從父受經，長益致力於學。以文淇故，治左氏纘述先業，成春秋左氏傳大義二卷。以文淇考證左傳舊疏，因承其義例，著周易、尚書、毛詩、禮記舊疏考正各一卷。又謂六藝未興之先，學各有官，惟史官之立為最古。不獨史家各體各類並支裔之小說家出於史官，即經、子、集三部及後世之幕客書吏，淵源所仿，亦出於史官。班氏之志藝文，論述史官，尚未發斯旨。其敘九流，以明諸子所出之官，必有所授，而其中仍有分省失當者。既析九流中小說家流歸入史官，又辨道家非專出於史官，改為出於醫官。又增益者凡三家：曰名家，出於司士之官；兵家，出於司馬之官；藝術家，出於考工之官：統為十一家。博稽載籍，窮極根要，成史乘、諸子通義各四卷。又經傳通義十卷，王船山年譜二卷，彭城獻徵錄十卷，舊德錄一卷，通義堂筆記十六卷，文集十六卷，詩集一卷。卒，年五十。

sūn shòu céng, zì gōng fǔ. tóng zhì sān nián guāng xù èr nián liǎng zhōng fù bǎng. yù sōng zhǔ jīn líng shū jú, wèi céng guó fān suǒ zhòng. yù sōng zú hòu, zhāo shòu céng rù jú zhōng, suǒ kān qún jí, duō wèi xiào dìng. chū, wén qí zhì zuǒ shì chūn qiū zhǎng biān, wǎn nián biān jí chéng shū, fǔ dé yī juàn, ér wén qí méi. yù sōng sī zú qí yè, wèi guǒ. shòu céng nǎi fā fèn yǐ jì zhì shù shì wèi rèn, yán lì kè chéng, zhì xiāng gōng sì nián ér zú, nián sì shí wǔ. yòu dú zuǒ zhā jì, chūn qiū wǔ shí fán lì biǎo, jiē zhì zuǒ shū shí páng tuī jiāo tōng fā míng gǔ yì zhě. tā zhe hūn lǐ bié lùn duì bó yì, nán shǐ xiào yì jí píng, chuán yǎ táng jí, zhī yún zá jì, gè ruò gān juǎn.
孫壽曾，字恭甫。同治三年、光緒二年兩中副榜。毓崧主金陵書局，為曾國藩所重。毓崧卒後，招壽曾入局中，所刊群籍，多為校定。初，文淇治左氏春秋長編，晚年編輯成疏，甫得一卷，而文淇沒。毓崧思卒其業，未果。壽曾乃發憤以繼志述事為任，嚴立課程，至襄公四年而卒，年四十五。又讀左劄記，春秋五十凡例表，皆治左疏時旁推交通發明古誼者。他著昏禮別論對駮義，南史校義集評，傳雅堂集，芝雲雜記，各若干卷。

fāng shēn, zì duān zhāi. shǎo gū, shòu xué yú wén qí, tōng yì, zhe zhū jiā yì xiàng bié lù yú shì yì xiàng huì biān zhōu yì guà xiàng jí zhèng zhōu yì hù tǐ xiáng shù zhōu yì guà biàn jǔ yào.
方申，字端齋。少孤，受學於文淇，通易，著諸家易象別錄、虞氏易象匯編、周易卦象集證、周易互體詳述、周易卦變舉要。

dīng yàn, zì zhè táng, jiāng sū shān yáng rén. ruǎn yuán wèi cáo dū, yǐ hàn yì shí wǔ jiā fā cè, yàn tiáo duì wàn yú yán, jīng ào wèi dāng shì guān. dào guāng yuán nián jǔ rén. yàn yǐ gù yán wǔ yún méi zé wěi gǔ wén yǎ mì fēi zé suǒ néng wèi, kǎo zhī jiā yǔ hòu xù jí shì wén zhèng yì, ér duàn wèi wáng sù wěi zuò. gài sù yǎ cái bó xué, hǎo zuò wěi yǐ nán zhèng jūn. zhèng jūn zhī xué chāng míng yú hàn, sù wèi gǔ wén kǒng chuán yǐ jià qí shàng, hòu rú wù xìn zhī. jìn shì huì dòng wáng míng shèng pō yí sù zuò ér wèi néng chàng qí zhǐ, tè zhe lùn shēn biàn zhī, zhuàn shàng shū yú lùn èr juǎn. yòu yǐ hú wèi yǔ gòng zhuī zhǐ néng zhī wěi gǔ wén, ér bù néng xìn hào gǔ xué, zhǒng miù yán é, zì chěng yì jiàn. hòu zhī xué zhě, hé suǒ qǔ zhèng? jì wèi zhèng wù yǐ kuāng qí shī, fù cǎi huò gǔ wén, zhēn lù jiù shuō, biān sú dìng é, duàn yǐ jǐ yì. qī yú fā huī jīng wén, wú qǔ nì gǔ. yǐn yòng qián rén shuō, gè xì xìng shì yú xià, jí yǔ gòng jí shì sān juǎn.
丁晏，字柘堂，江蘇山陽人。阮元為漕督，以漢易十五家發策，晏條對萬餘言，精奧為當世冠。道光元年舉人。晏以顧炎武雲梅賾偽古文雅密非賾所能為，考之家語後序及釋文、正義，而斷為王肅偽作。蓋肅雅才博學，好作偽以難鄭君。鄭君之學昌明於漢，肅為古文孔傳以駕其上，後儒誤信之。近世惠棟、王鳴盛頗疑肅作而未能暢其旨，特著論申辨之，撰尚書餘論二卷。又以胡渭禹貢錐指能知偽古文，而不能信好古學，踵謬沿譌，自逞臆見。後之學者，何所取正？既為正誤以匡其失，復採獲古文，甄錄舊說，砭俗訂譌，斷以己意。期於發揮經文，無取泥古。引用前人說，各系姓氏於下，輯禹貢集釋三卷。

shēng píng dǔ hǎo zhèng xué, yú shī jiān lǐ zhù yán tǎo yóu shēn. yǐ máo gōng zhī xué, dé shèng xián zhī zhèng chuán, qí suǒ chēng dào, yǔ zhōu qín zhū zi xiāng chū rù. kāng chéng shēn chàng máo yì, xiū jìng zuò jiān. kǒng shū bù néng xún yì, wù wèi pò zì gǎi máo. yuán yǐn shū lòu, duō shī zhèng zhǐ. yīn bó jī hù kǎo, zhèng zhī gù shū yǎ jì, yì ruò hé fú, zhuàn máo zhèng shī shì sì juǎn. kāng chéng shī pǔ, sòng ōu yáng shì bǔ wáng, jīn tōng zhì táng kān běn é tuō chuǎn bó. yuán jù zhèng yì pái bǐ zhòng biān, zhuàn zhèng shì shī pǔ kǎo zhèng yī juàn. yǐ kāng chéng jiān cǎi sān jiā shī, wáng yīng lín yǒu sān jiā shī kǎo, fù kān yù hǎi zhī hòu, chuǎn miù cuò chū, shì wú shàn běn. nǎi sōu cǎi yuán shū, xiào chóu shì zhèng, zhuàn shī kǎo bǔ zhù èr juǎn, bǔ yí yī juàn.
生平篤好鄭學，於詩箋、禮注研討尤深。以毛公之學，得聖賢之正傳，其所稱道，與周、秦諸子相出入。康成申暢毛義，修敬作箋。孔疏不能尋繹，誤謂破字改毛。援引疏漏，多失鄭旨。因博稽互考，證之故書雅記，義若合符，撰毛鄭詩釋四卷。康成詩譜，宋歐陽氏補亡，今通志堂刊本譌脫踳駮。爰據正義排比重編，撰鄭氏詩譜考正一卷。以康成兼采三家詩，王應麟有三家詩考，附刊玉海之後，舛謬錯出，世無善本。乃蒐采原書，校讎是正，撰詩考補註二卷，補遺一卷。

zhèng shì zhù lǐ zhì jīng, qù gǔ wèi yuǎn, bù wèi píng xū yì shuō. qì jīn kě kǎo jiàn zhě, rú yí lǐ sàng fú zhù, duō yī mǎ róng shī shuō. shì yú jì zhōng yuè ér dàn, zhù èr shí qī yuè, yī dài lǐ sàng fú biàn chú. zhōu lǐ dà sī lè gǔ táo, zhù yī xǔ shū zhòng shuō, yǔ xiān zhèng bù tóng. xiǎo xū xiàn zhōng qìng, zhù èr bā shí liù méi zài yī jù, yī liú xiàng wǔ jīng yào yì. xiǎo zōng bó zhù wǔ jīng dì, yī liú xiàng wǔ jīng tōng yì. shè rén zhù chēng jīn rú jiā, yī jiǎ shì zhōng zhù. kǎo gōng jì shān yǐ zhāng, zhù zuò zhāng, yī mǎ jì zhǎng zhù. lǐ jì tán gōng wǎ bù chéng wèi, zhù dāng zuò mò, yī bān gù bái hǔ tōng. wáng zhì dà suī xiǎo suī, zhù dāng zuò ruí, yī liú zi zhèng shuō yuàn. yù zǎo yuán duān cháo rì, zhèng dú wèi miǎn, yī dà dài lǐ cháo shì yì. jì fǎ yōu zōng yú jì, zhèng dú wèi yǒng, yī xǔ shì shuō wén. zhèng jūn xìn ér hào gǔ, yuán běn xiān rú, què yǒu yī jù. fán cǐ shì yì, bǔ kǒng zhī yí què, jiē qián rén wèi fā zhī mì. shū tōng zhèng míng, yǒu ruò guàn huǒ. zhuàn sān lǐ shì zhù gòng bā juǎn, yòu jí zhèng kāng chéng nián pǔ, shǔ qí táng yuē liù yì, qǔ kāng chéng liù yì lùn, yǐ shēn yǎng zhǐ zhī sī. rán yàn zhì jīng xué bù póu jī sòng rú, cháng wèi hàn xué sòng xué zhī fēn, mén hù zhī jiàn yě. hàn rú zhèng qí gǔ, gǔ zhèng ér yì yǐ xiǎn sòng rú xī qí lǐ, lǐ míng ér gǔ yǐ jīng: èr zhě bù kě piān fèi. qí yú yì, shù chéng zǐ zhī chuán, zhuàn zhōu yì shù chuán èr juǎn yú xiào jīng, jí táng xuán zōng sòng sī mǎ guāng fàn zǔ yǔ zhī zhù, zhuàn xiào jīng shù zhù yī juàn.
鄭氏注禮至精，去古未遠，不為憑虛臆說。迄今可考見者，如儀禮喪服注，多依馬融師說。士虞記中月而禫，注二十七月，依戴禮喪服變除。周禮大司樂鼓鞀，注依許叔重說，與先鄭不同。小胥縣鐘磬，注二八十六枚在一虡，依劉向五經要義。小宗伯注五精帝，依劉向五經通義。射人注稱今儒家，依賈侍中注。考工記山以章，注作獐，依馬季長注。禮記檀弓瓦不成味，注當作沫，依班固白虎通。王制大綏小綏，注當作緌，依劉子政說苑。玉藻元端朝日，鄭讀為冕，依大戴禮朝事義。祭法幽宗雩祭，鄭讀為禜，依許氏說文。鄭君信而好古，原本先儒，確有依據。凡此釋義，補孔之遺闕，皆前人未發之秘。疏通證明，〈酉若〉爟火。撰三禮釋注共八卷，又輯鄭康成年譜，署其堂曰「六藝」，取康成六藝論，以深仰止之思。然晏治經學不掊擊宋儒，嘗謂漢學、宋學之分，門戶之見也。漢儒正其詁，詁正而義以顯；宋儒析其理，理明而詁以精：二者不可偏廢。其於易，述程子之傳，撰周易述傳二卷；於孝經，集唐玄宗、宋司馬光、范祖禹之注，撰孝經述注一卷。

yóu shú yú tōng jiàn, gù jīng shì yōu yù. cháng yǔ rén lùn chāo bì, wèi qīng qián xíng chāo, bì yǒu lì ér wú hài. lùn jìn yáng yān, wèi bù jīn zé mín rì yǐ ruò, zhōng guó bì pí, jìn zé lì zài suǒ zhēng, wài yí bì pàn. qiě jìn yān dāng yǐ mín mìng wèi zhòng, bù dāng jì lì. lì fǎ dāng yǐ zhōng guó wèi xiān, bù dāng rǎo yí. hòu xī rú qí yán. zài jí shí bàn dī gōng, sī zhèn wù, xiū fǔ chéng, jùn shì hé, kāi tōng wén qú zhōng zhī, jūn yǒu gōng yú xiāng lǐ.
尤熟於通鑑，故經世優裕。嘗與人論鈔弊，謂輕錢行鈔，必有利而無害。論禁洋煙，謂不禁則民日以弱，中國必疲，禁則利在所爭，外夷必畔。且禁煙當以民命為重，不當計利。立法當以中國為先，不當擾夷。後悉如其言。在籍時辦堤工，司賑務，修府城，浚市河，開通文渠中支，均有功於鄉里。

xián fēng sān nián, yuè fěi màn yán dà jiāng nán běi, dū fǔ xí xíng fǔ xiàn, liàn yǒng jī gǔ wèi shǒu yù jì. huái ān yǐ yàn zhǔ qí shì, xuán yǐ shì wèi rén suǒ hé, fèng zhǐ qiǎn xū hēi lóng jiāng, jiǎo fèi miǎn xíng. shí nián, niǎn fěi rǎo huái ān běi guān, yàn hào zhào tuán liàn, fēn bù yào ài, chéng yǐ huò quán. shí yī nián, yǐ tuán liàn dà chén yàn duān shū jiàn, xù qián shǒu chéng jī, yóu shì dú xián nèi gé zhōng shū jiā sān pǐn xián.
咸豐三年，粵匪蔓延大江南、北，督撫檄行府縣，練勇積穀為守御計。淮安以晏主其事，旋以事為人所劾，奉旨遣戌黑龍江，繳費免行。十年，捻匪擾淮安北關，晏號召團練，分布要隘，城以獲全。十一年，以團練大臣晏端書薦，敘前守城績，由侍讀銜內閣中書加三品銜。

yàn shǎo duō jí bìng, dài zhǎng dú shū yǎng qì, rì yì qiáng gù. zhì yī shū bì, fāng zhì tā shū, shǒu xiào shū jí jí duō, bì chè zhōng shǐ. guāng xù yuán nián, zú, nián bā shí yǒu èr. suǒ zhe shū sì shí qī zhǒng, fán yī bǎi sān shí liù juǎn, qí yǐ kān zhě wèi yí zhì zhāi cóng shū.
晏少多疾病，迨長讀書養氣，日益強固。治一書畢，方治他書，手校書籍極多，必徹終始。光緒元年，卒，年八十有二。所著書四十七種，凡一百三十六卷，其已刊者為頤志齋叢書。

wáng yún, zì guàn shān, ān qiū rén. dào guāng yuán nián jǔ rén, hòu guān shān xī xiāng níng xiàn zhī xiàn. xiāng níng zài wàn shān zhōng, mín pǔ shì jiǎn, sòng zhì lì pàn. xiá zé bào yī biān bù qù shǒu. quán xú gōu, zài quán qǔ wò, dì hào fán jù, èr xiàn jiē zhì, rán yì wèi cháng fèi xué.
王筠，字貫山，安丘人。道光元年舉人，後官山西鄉寧縣知縣。鄉寧在萬山中，民朴事簡，訟至立判。暇則抱一編不去手。權徐溝，再權曲沃，地號繁劇，二縣皆治，然亦未嘗廢學。

yún shǎo xǐ zhuàn zhòu, jí zhǎng, bó shè jīng shǐ, yóu zhǎng yú shuō wén. shuō wén zhī xué, shì tuī guì duàn liǎng jiā, cháng wèi: guì shì zhuān lú gǔ jí, qǔ zú dá xǔ shuō ér zhǐ, bù xià jǐ yì. wéi shì yǐn jù shī yú xiàn duàn, qiě fàn jí zǎo huì zhī cí. duàn shì tǐ dà sī jīng, suǒ wèi tōng lì, yòu qián rén suǒ wèi zhī. wéi shì wǔ duàn zhī lí, shí huò bù miǎn. yòu wèi: wén zì zhī ào, wú guò xíng yīn yì sān duān. gǔ rén zhī zào zì yě, zhèng míng bǎi wù, yǐ yì wèi běn, ér yīn cóng zhī, yú shì hū yǒu xíng. hòu rén zhī shí zì yě, yóu xíng yǐ qiú qí yīn, yóu yīn yǐ kǎo qí yì, ér wén zì zhī shuō bèi. liù shū yǐ zhǐ shì xiàng xíng wèi shǒu, ér wén zì zhī shū jī jí zài hu cǐ. qí zì zhī wèi shì, ér zuò zhě jí jù shì yǐ shěn zì, wù yóu zì yǐ shēng shì. qí zì zhī wèi wù, ér zuò zhě jí jù wù yǐ chá zì, wù ní zì yǐ zào wù. qiě wù jiǎ tā shì yǐ chéng cǐ shì zhī yì, wù jiǎ tā wù yǐ wèi cǐ wù zhī xíng, ér hòu kě yǔ cāng xié zhòu sī xiāng zhì yú yī táng yě. jīn shuō wén zhī cí, zú cóng kǒu, mù cóng chè, niǎo lù zú xiāng sì cóng bǐ, gǒu fēi hòu rén suǒ cuàn luàn, zé xǔ jūn zhī yì huāng yǐ. nǎi biāo jǔ fēn bié, shū tōng zhèng míng, zhe shuō wén shì lì èr shí juǎn. shì lì yún zhě, jí xǔ shū ér shì qí tiáo lì, yóu dù yuán kǎi zhī yú chūn qiū yě. yòu
筠少喜篆籀，及長，博涉經史，尤長於說文。說文之學，世推桂、段兩家，嘗謂：「桂氏專臚古籍，取足達許說而止，不下己意。惟是引據失於限斷，且泛及藻繢之詞。段氏體大思精，所謂通例，又前人所未知。惟是武斷支離，時或不免。」又謂：「文字之奧，無過形、音、義三端。古人之造字也，正名百物，以義為本，而音從之，於是乎有形。後人之識字也，由形以求其音，由音以考其義，而文字之說備。六書以指事、象形為首，而文字之樞機即在乎此。其字之為事，而作者即據事以審字，勿由字以生事。其字之為物，而作者即據物以察字，勿泥字以造物。且勿假他事以成此事之意，勿假他物以為此物之形，而後可與蒼頡、籀、斯相質於一堂也。今說文之詞，足從口，木從屮，鳥、鹿足相似從匕，苟非後人所竄亂，則許君之意荒矣。」乃標舉分別，疏通證明，著說文釋例二十卷。釋例雲者，即許書而釋其條例，猶杜元凱之於春秋也。又