lǚ xián jī zōu míng hè dài xī tāng yí fén zhāng fèi huáng cóng táo tíng jié féng péi yuán sūn míng ēn shěn bǐng yuán zhāng xī gēng
吕贤基 邹鸣鹤 戴熙汤贻汾 张芾 黄琮陶廷杰 冯培元 孙铭恩 沈炳垣 张锡庚
lǚ xián jī, zì hè tián, ān huī jīng dé rén. dào guāng shí wǔ nián jìn shì, xuǎn shù jí shì, shòu biān xiū. qiān yù shǐ jǐ shì zhōng, chí zhèng gǎn yán, shù lùn shí zhèng dé shī, duō suǒ cǎi yòng. wén zōng jí wèi, yìng zhào shàng fēng shì, qǐng mào shèng xué, zhèng rén xīn, yù rén cái, xù mín yǐn, yóu bèi jiā nà. qiān hóng lú sì qīng. xián fēng yuán nián, chāo zhuó gōng bù shì láng. èr nián, yǐ shí shì kě wēi, shū qǐng xià zhào qiú yán, lüè yuē:" yuè xī huì fěi zī shì, èr nián yǐ lái, mìng jiāng chū shī, shàng wú chéng xiào, shèn zhì wéi gōng shěng chéng, dà sì chāng jué. nán hé fēng gōng wèi néng hé lóng, zhòng yùn zǔ zhì, zāi mín tún jù, zài zài kān yú. hé gōng fèi wǔ bǎi wàn, jūn xū fèi yī qiān yú wàn, bù chén shù shǒu wú cuò, bì zhì póu kè juān xuē, bāng běn yù yáo. jīn rì shì shì, pì zhī yú bìng, yuán qì xuè mài, kū jié yǐ shèn, wài xié yòu chì, ruò zài huì jí jì yī, yù nán wéi jiù. wéi yǒu kāi tōng hóu shé, guǎng mì liáng fāng, shù kě bǔ jiù wàn yī. qǐng tè zhǐ lìng dà xiǎo chén gōng xī qù jì huì, yī gǎi xiè dá zhī gù xí, gè shū suǒ jiàn, yǐ qī jí sī guǎng yì." shū rù, yù bù yuàn dà chén jiǔ qīng kē dào yǒu yán zé zhě, gè jù jiàn wén, zhí yán wú yǐn.
吕贤基,字鹤田,安徽旌德人。道光十五年进士,选庶吉士,授编修。迁御史、给事中,持正敢言,数论时政得失,多所采用。文宗即位,应诏上封事,请懋圣学,正人心,育人才,恤民隐,尤被嘉纳。迁鸿胪寺卿。咸丰元年,超擢工部侍郎。二年,以时事可危,疏请下诏求言,略曰:“粤西会匪滋事,二年以来,命将出师,尚无成效,甚至围攻省城,大肆猖獗。南河丰工未能合龙,重运阻滞,灾民屯聚,在在堪虞。河工费五百万,军需费一千馀万,部臣束手无措,必致掊克朘削,邦本愈摇。今日事势,譬之於病,元气血脉,枯竭已甚,外邪又炽,若再讳疾忌医,愈难为救。惟有开通喉舌,广觅良方,庶可补救万一。请特旨令大小臣工悉去忌讳,一改泄沓之故习,各抒所见,以期集思广益。”疏入,谕部院大臣、九卿、科道有言责者,各据见闻,直言无隐。
sān nián zhēng yuè, mìng xián jī chí fù ān huī huì tóng xún fǔ jiǎng wén qìng jí zhōu tiān jué bàn lǐ fáng jiǎo shì yí, xián jī shū yán:" jiāng níng yǐ dōng xī liáng shān wèi yào ài, bì xiān è shǒu. lú zhōu wèi jiāng huái mén hù, yí lìng zhòng chén zhù zā. cháo hú chū jiāng dāng liáng shān shàng yóu, dì fāng fěi tú yí zhāo fǔ, miǎn wèi zéi yòng, qiě kě yǔ liáng shān wèi jī jiǎo." shàng jiā nà, bù jí shī xíng, ér ān qìng jiāng níng xiān hòu xiàn. zòu diào jǐ shì zhōng yuán jiǎ sān zhī fǔ zhào yún bāng bàn tuán liàn fáng jiǎo, yòu diào biān xiū lǐ hóng zhāng děng xiāng jūn shì. xié zhōu tiān jué shū yán:" shì dāng fēn rèn. tuán liàn zhuān lìng jiān chú tǔ fěi mù lìng shǒu běn jìng, tǒng shuài jiǎo zéi, bù dé yuǎn zhù bǎi lǐ zhī wài, yǐ miǎn tuī wěi." shàng wěi zhī.
三年正月,命贤基驰赴安徽会同巡抚蒋文庆及周天爵办理防剿事宜,贤基疏言:“江宁以东西梁山为要隘,必先扼守。庐州为江淮门户,宜令重臣驻紥。巢湖出江当梁山上游,地方匪徒宜招抚,免为贼用,且可与梁山为犄角。”上嘉纳,不及施行,而安庆、江宁先后陷。奏调给事中袁甲三、知府赵畇帮办团练防剿,又调编修李鸿章等襄军事。偕周天爵疏言:“事当分任。团练专令歼除土匪;牧令守本境,统帅剿贼,不得远驻百里之外,以免推诿。”上韪之。
ān huī jìng nèi wú dà zhī jìng lǚ, tuán liàn yì sǎn màn wú kě shì. qī yuè, hú běi bài zéi cuàn xiàn yīng shān, rǎo tài hú, fēn fàn hóng jiā bù, xián jī xí yóu jī gēng yīn tài wǔ dēng yōng jī zǒu zhī. bā yuè, zéi fù zì jiāng xī cuàn jù ān qìng, xián jī fù shū chéng tóng chéng quàn mù tuán liàn, wèi guān jūn shēng yuán. gēng yīn tài wǔ dēng yōng zhàn mò yú jí xián guān. zéi fàn tóng chéng, shēn shì mǎ sān jùn lǜ liàn yǒng yíng zhàn shī lì, suì shī shǒu. yǐ gé àn chá shǐ zhāng xī yǔ tuì zhù dà guān, xián jī kàng shū hé zhī. shí fāng zhù shū chéng, huò gào yǐ wú shǒu tǔ zé, wèi xiá yī bīng, zéi fēng shén ruì, kě tuì shǒu yǐ tú zài jǔ. xián jī yuē:" fèng mìng zhì xiāng bīng shā zéi, dāng yǐ sǐ bào guó. gǎn bì kòu xìng miǎn hū?" shí yuè zéi zhì, dēng pí shǒu yù, chéng xiàn, sǐ zhī.
安徽境内无大枝劲旅,团练亦散漫无可恃。七月,湖北败贼窜陷英山,扰太湖,分犯洪家埠,贤基檄游击赓音太、伍登庸击走之。八月,贼复自江西窜踞安庆,贤基赴舒城、桐城劝募团练,为官军声援。赓音太、伍登庸战殁於集贤关。贼犯桐城,绅士马三俊率练勇迎战失利,遂失守。已革按察使张熙宇退驻大关,贤基抗疏劾之。时方驻舒城,或告以无守土责,未辖一兵,贼锋甚锐,可退守以图再举。贤基曰:“奉命治乡兵杀贼,当以死报国。敢避寇幸免乎?”十月贼至,登陴守御,城陷,死之。
wén zōng chū wén shū chéng shī shǒu, jí yuē:" xián jī sù huái zhōng yì, bì néng dà jié wú kuī." jí zòu shàng, shēn dào xī zhī, zèng shàng shū xián, jiā ēn yú shū chéng jiàn zhuān cí, zhuó qí zi biān xiū jǐn wén yǐ shì dú yòng, cì yín sān qiān liǎng, mìng jǐn wén jí rì huí jí zhì sāng. yǔ qí dū wèi shì zhí, sì jīng shī jí běn jí fǔ chéng zhāo zhōng cí. hòu ān huī qǐng sì xiāng xián, tè yù:" xián jī pǐn xíng duān zhèng, jū guān zhōng zhí, míng fù qí shí." jí bào kě.
文宗初闻舒城失守,即曰:“贤基素怀忠义,必能大节无亏。”及奏上,深悼惜之,赠尚书衔,加恩於舒城建专祠,擢其子编修锦文以侍读用,赐银三千两,命锦文即日回籍治丧。予骑都尉世职,祀京师及本籍府城昭忠祠。后安徽请祀乡贤,特谕:“贤基品行端正,居官忠直,名副其实。”即报可。
zōu míng hè, zì zhōng quán, jiāng sū wú xī rén. dào guāng èr nián jìn shì, yún nán jí yòng zhī xiàn. qīn lǎo gào jìn, gǎi fā hé nán, shǔ xīn zhèng, bǔ luó shān, yǒu huì zhèng. mǔ sāng, qù guān. xún fǔ chéng zǔ luò shū chén míng hè zhèng jī, luó shān shēn mín yuè qǐng bǎo liú hé nán, tè zhǐ yǔn qí fú què yǐ nán rǔ chén guāng sì fǔ zhōu suǒ shǔ zhuó bǔ xuǎn quē, yì shù yě.
邹鸣鹤,字锺泉,江苏无锡人。道光二年进士,云南即用知县。亲老告近,改发河南,署新郑,补罗山,有惠政。母丧,去官。巡抚程祖洛疏陈鸣鹤政绩,罗山绅民籥请保留河南,特旨允俟服阕以南、汝、陈、光四府州所属酌补选缺,异数也。
xún bǔ guāng shān, diào xiáng fú, zhuó lán yí tīng hé gōng tóng zhī, hù kāi guī chén xǔ dào. yǐ zhì hé láo, jìn zhì zhī fǔ. lì wèi huī chén zhōu kāi fēng. èr shí yī nián, hé jué xiáng fú, shuǐ wéi shěng chéng, míng hè lù sù chéng shàng, jìn lì dǔ yù. yǒu yì qiān shěng chéng yú luò yáng zhě, míng hè shàng yì yǒu liù bù kě. qīn chāi dà chén wáng dǐng děng jù yǐ shū chén, nǎi jué yì jiān shǒu. fán lì qī shí yú rì, shuǐ tuì chéng ān. lùn gōng, jìn zhì dào yuán. èr shí sān nián, hé jué zhōng mù, chǐ zhí liú gōng, gōng jùn, fù yuán guān, réng zài gōng xiào lì. dīng shēng mǔ yōu, fú què, shǔ zhāng wèi huái dào, xún shòu jiāng xī dū liáng dào. wén zōng jí wèi, zhào jǔ xián cái, hù bù shì láng hóu tóng liǎng jiāng zǒng dū lù jiàn yíng jiāo zhāng yǐ míng hè jiàn, zhuó shùn tiān fǔ yǐn.
寻补光山,调祥符,擢兰仪厅河工同知,护开归陈许道。以治河劳,晋秩知府。历卫辉、陈州、开封。二十一年,河决祥符,水围省城,鸣鹤露宿城上,尽力堵御。有议迁省城於洛阳者,鸣鹤上议有六不可。钦差大臣王鼎等据以疏陈,乃决议坚守。凡历七十馀日,水退城安。论功,晋秩道员。二十三年,河决中牟,褫职留工,工竣,复原官,仍在工效力。丁生母忧,服阕,署彰卫怀道,寻授江西督粮道。文宗即位,诏举贤才,户部侍郎侯桐、两江总督陆建瀛交章以鸣鹤荐,擢顺天府尹。
xián fēng yuán nián, zhuó guǎng xī xún fǔ. fěi luàn fāng chì, dà xué shì sài shàng ā dū jūn shì, míng hè kè lì zhì, zhì tuán liàn, fǔ xù bèi bīng zāi mín. èr nián, zéi yóu yǒng ān tū fàn guì lín, chéng zhōng bīng jǐn qiān rén, cāng cù fáng yù, tí dū xiàng róng chí yuán, mín xīn shǐ dìng. zǒng bīng qín dìng sān děng xù zhì, míng hè yǐ zhū jūn wú suǒ tǒng shǔ, zì qǐng dū zhàn. fēn qiǎn zhū jiàng jī zéi, xiāng chí yuè yú, zéi bǎi jì gōng chéng, lǚ què. zéi suì fēn cuàn, sài shàng ā cù xiàng róng zhuī jī, míng hè jiān liú fáng zéi huí cuàn, hù shū zhēng. zéi xún xiàn xīng ān quán zhōu, rù hú nán, zhào chǐ míng hè zhí, yǐ shǒu chéng gōng miǎn zhì zuì.
咸丰元年,擢广西巡抚。匪乱方炽,大学士赛尚阿督军事,鸣鹤课吏治,治团练,抚恤被兵灾民。二年,贼由永安突犯桂林,城中兵仅千人,仓猝防御,提督向荣驰援,民心始定。总兵秦定三等续至,鸣鹤以诸军无所统属,自请督战。分遣诸将击贼,相持月馀,贼百计攻城,屡卻。贼遂分窜,赛尚阿促向荣追击,鸣鹤坚留防贼回窜,互疏争。贼寻陷兴安、全州,入湖南,诏褫鸣鹤职,以守城功免治罪。
jì huí jí, zéi yǐ xiàn wǔ chāng. sān nián zhēng yuè, lù jiàn yíng fù jiǔ jiāng dū shī, shū qǐng qǐ míng hè chóu bàn yán jiāng fáng wù. yǐ bìng, huò jǔ qí xíng. yuē:" cǐ wú bǔ guò bào guó zhī rì yě!" jiàn yíng xuán tuì jiāng níng, huò zuì, mìng míng hè yǔ jiāng jūn xiáng hòu děng chóu shāng shǒu yù. jiàn yíng jiàn qí bìng shén, yù wèi zòu qǐng huán jiā yǎng kē, míng hè bù kě. jí jiāng níng xiàn, shū jué mìng cí yuē:" chén lì nán tú bào chēng, chén xīn yǎng dá jiǔ zhòng. sān cì shǒu chéng jǐn jié, shù jī quán shǐ quán zhōng." qiǎn rén chí fù qí zi, zì lǜ duì chū, zhì sān shān jiē, zéi jiàn shí zhī, yuē:" cǐ shǒu guì lín zhī zōu xún fǔ yě!" hū qí míng gòu zhī. míng hè yì mà bù jué kǒu, bèi zhī jiě ér sǐ. shì wén, zèng dào xián, cì xù.
洎回籍,贼已陷武昌。三年正月,陆建瀛赴九江督师,疏请起鸣鹤筹办沿江防务。已病,或沮其行。曰:“此吾补过报国之日也!”建瀛旋退江宁,获罪,命鸣鹤与将军祥厚等筹商守御。建瀛见其病甚,欲为奏请还家养疴,鸣鹤不可。及江宁陷,书绝命词曰:“臣力难图报称,臣心仰答九重。三次守城尽节,庶几全始全终。”遣人持付其子,自率队出,至三山街,贼见识之,曰:“此守桂林之邹巡抚也!”呼其名诟之。鸣鹤亦骂不绝口,被支解而死。事闻,赠道衔,赐恤。
tóng zhì chū, jiāng nán jì píng, zēng guó fān shū chén míng hè shēng píng zhèng jī jí xùn jié zhuàng, qǐng jiā ēn yōu xù. yù shǐ zhū zhèn yán míng hè nì mín jū yù hài, fēi lín zhèn juān qū zhě bǐ, qǐng bà zhī. biān xiū zhū fú jī děng fù yǐ míng hè bèi nàn wén jiàn gè shū, chéng qǐng xià liǎng jiāng zǒng dū mǎ xīn yí què chá. xīn yí fù zòu shēn qí xián chēng míng hè xié tóng fáng shǒu, shì yǐ shēn xùn, mà zéi bèi qiāng, wú bì nì mín jū zhī shì. zhào yī xún fǔ lì yì xù, yǔ qí dū wèi jiān yún qí wèi shì zhí, shì zhuàng jié. hòu sì hé nán míng huàn cí.
同治初,江南既平,曾国藩疏陈鸣鹤生平政绩及殉节状,请加恩优恤。御史朱震言鸣鹤匿民居遇害,非临阵捐躯者比,请罢之。编修朱福基等复以鸣鹤被难闻见各殊,呈请下两江总督马新贻确查。新贻覆奏绅耆咸称鸣鹤协同防守,誓以身殉,骂贼被戕,无避匿民居之事。诏依巡抚例议恤,予骑都尉兼云骑尉世职,谥壮节。后祀河南名宦祠。
dài xī, zì chún shì, zhè jiāng qián táng rén. dào guāng shí èr nián jìn shì, xuǎn shù jí shì, shòu biān xiū. dà kǎo èr děng, zhuó zàn shàn, qiān zhōng yǔn. shí bā nián, rù zhí nán shū fáng. dū guǎng dōng xué zhèng, rèn mǎn, qǐng zhōng yǎng. èr shí wǔ nián, fú què, wèi bǔ guān, fù dū guǎng dōng xué zhèng, lèi qiān nèi gé xué shì. èr shí bā nián, shòu bīng bù shì láng, réng zhí nán shū fáng.
戴熙,字醇士,浙江钱塘人。道光十二年进士,选庶吉士,授编修。大考二等,擢赞善,迁中允。十八年,入直南书房。督广东学政,任满,请终养。二十五年,服阕,未补官,复督广东学政,累迁内阁学士。二十八年,授兵部侍郎,仍直南书房。
xiān shì, guǎng dōng yīn shì mín zǔ yīng rén rù chéng, xiāng chí zhě shù nián. zhì èr shí jiǔ nián, yīng rén shè yú mín nù, zàn bà yì. xuān zōng jiā yuè, yǐ wéi qí gōng, xī fēng zǒng dū xú guǎng jìn zǐ jué, xún fǔ yè míng chēn nán jué. huì xī zhào duì, lùn jí zhī. xī yán guǎng dōng mín fēng sù suǒ ān xī, dū fǔ suǒ zòu, kǒng shè pū zhāng, fēi kě zhōng shì, shàng bù yì. xún mìng shū shàn, yǒu tiē tǐ zì, chuán zhǐ shēn chì. yuè rì, mìng nán shū fáng shū biǎn é, nèi jiān chuán yù zhǐ pài tóng zhí zhāng xī gēng, jiè wù jiāo xiě wù zì zhī dài xī. wèi jǐ, bà qí rù zhí. xī zhī juàn shuāi, chēng bìng qǐng kāi quē, shàng yì nù, jiàng sān pǐn jīng táng xiū zhì.
先是,广东因士民阻英人入城,相持者数年。至二十九年,英人慑於民怒,暂罢议。宣宗嘉悦,以为奇功,锡封总督徐广缙子爵,巡抚叶名琛男爵。会熙召对,论及之。熙言广东民风素所谙悉,督抚所奏,恐涉铺张,非可终恃,上不怿。寻命书扇,有帖体字,传旨申饬。越日,命南书房书扁额,内监传谕指派同直张锡庚,戒勿交写误字之戴熙。未几,罢其入直。熙知眷衰,称病请开缺,上益怒,降三品京堂休致。
xián fēng chū, zhào jǔ rén cái, shàng shū sūn ruì zhēn yǐ xī jiàn, zhào lái jīng hòu jiǎn yòng, yīn bìng wèi zhì. yuè fěi jù jiāng níng, zhè jiāng jiè yán. xī xié guān shēn quàn yù juān shū, jǔ xíng tuán liàn. bā nián, yuè fěi yóu jiāng xī rǎo zhè dōng, xī zhù xún fǔ yàn duān shū chóu diào bīng shí, qǐ yuán lín jìng. yuán shī zhì, zéi wèi dé chěng, jiàn tuì. yǐ zhì tuán liàn láo, jiā èr pǐn dǐng dài. háng zhōu chū yǒu mín bīng bā bǎi rén, yòu xuǎn fēng shù bǎi, shì huǎn, yǐ zī chù, jiǎn shǎo bàn. shí nián, yuè fěi yóu ān huī guǎng dé rù zhè, lián xiàn shù xiàn, fàn hú zhōu wǔ kāng. xī yǐ suǒ bù liàn yǒng fù àn chá shǐ duàn guāng qīng, huì qí bīng fáng dú sōng qiān qiū děng guān. zéi zhì, liǎn bīng rù chéng shǒu. xī wèi yòng bīng wú dú shǒu gū chéng zhī lǐ, yí fēn yíng chéng wài xiāng jī jiǎo, yòu yì chéng zéi chū zhì yíng jī, jiē wèi xíng. xī yǔ dì dào zhù shǒu xī běi yú, pào bì huáng yī zéi yī rén, zéi jù tuì nì shān hòu. zhòng wèi zéi qiě dùn, xī liào qí zhà, zhēn zhī, guǒ zhuǎn fù xī nán. zhòu yè huán gōng, jiǔ yǔ, bīng pí. zéi yú sòng zhèn hú mén gù zhǐ xué dì hōng chéng, suì xiàn, xī fù shuǐ sǐ zhī. dì xù xí jīn jí shēng wáng cháo róng, tóng xùn. shì wén, zèng shàng shū xián, jiàn zhuān cí, yǔ qí dū wèi jiān yún qí wèi shì zhí, shì wén jié. dì xù, jīng suàn xué, zì yǒu chuán.
咸丰初,诏举人才,尚书孙瑞珍以熙荐,召来京候简用,因病未至。粤匪踞江宁,浙江戒严。熙偕官绅劝谕捐输,举行团练。八年,粤匪由江西扰浙东,熙助巡抚晏端书筹调兵食,乞援邻境。援师至,贼未得逞,渐退。以治团练劳,加二品顶戴。杭州初有民兵八百人,又选锋数百,事缓,以资绌,减少半。十年,粤匪由安徽广德入浙,连陷数县,犯湖州、武康。熙以所部练勇付按察使段光清,会旗兵防独松、千秋等关。贼至,敛兵入城守。熙谓用兵无独守孤城之理,宜分营城外相犄角,又议乘贼初至迎击,皆未行。熙与弟焘助守西北隅,炮毙黄衣贼一人,贼遽退匿山后。众谓贼且遁,熙料其诈,侦之,果转赴西南。昼夜环攻,久雨,兵疲。贼於宋镇湖门故址穴地轰城,遂陷,熙赴水死之。弟煦、媳金、及甥王朝荣,同殉。事闻,赠尚书衔,建专祠,予骑都尉兼云骑尉世职,谥文节。弟煦,精算学,自有传。
xī yǎ shàng jué sú, yóu shàn huà. dāng shì xué guǎng dōng, bì cí, xuān zōng yù yuē:" gǔ rén zhī zuò huà, xū xíng wàn lǐ lù. cǐ xíng biàn lì shān chuān, huà dāng yì jìn." qí jiàn zhòng rú cǐ. hòu yǐ zhí yán chù. jí xùn jié, suì yì wèi shì zhòng. tóng shí tāng yí fén huà fù shèng míng, yǔ xī xiāng pǐ. yì xùn jiāng níng zhī nán, tóng yǐ zhōng yì xiǎn, shì chēng dài tāng yún.
熙雅尚绝俗,尤善画。当视学广东,陛辞,宣宗谕曰:“古人之作画,须行万里路。此行遍历山川,画当益进。”其见重如此。后以直言黜。及殉节,遂益为世重。同时汤贻汾画负盛名,与熙相匹。亦殉江宁之难,同以忠义显,世称戴、汤云。
yí fén, zì yǔ shēng, jiāng sū wǔ jìn rén. zǔ dà kuí, guān fú jiàn fèng shān zhī xiàn, shǒu chéng xùn jié, fù xún yè tóng sǐ, jiàn zhōng yì chuán. yí fén shǎo yǒu jùn cái. jiā pín, yǐ nán yīn xí shì zhí, shòu shǒu bèi, lèi zhuó zhè jiāng yuè qīng xié fù jiāng. lì guān zhì jūn bǔ dào yǒu shēng. shàng qì jié, gōng shī huà, zhèng jī wén zhāng wéi shí zhòng. wǎn cí guān qiáo jū jiāng níng. jí yuè fěi chì, yí fén jiàn shí shì rì jí, yǔ rén yuē:" wú nián qī shí yǒu qī, jiā shì zhōng xiào. tuō yǒu bù xìng, wéi dāng zhì mìng suì zhì, yǐ jiàn xiān rén." jiāng níng chóu fáng, dà lì měi yǒu zī xún, jìn yán zàn huà. chéng xiàn, cóng róng fù jué mìng cí, fù shuǐ sǐ. shì wén, wén zōng yǐ qí sān shì sǐ shì, tè zhào yōu xù, jiā yī yún qí wèi, shì zhēn mǐn.
贻汾,字雨生,江苏武进人。祖大奎,官福建凤山知县,守城殉节,父荀业同死,见忠义传。贻汾少有俊才。家贫,以难荫袭世职,授守备,累擢浙江乐清协副将。历官治军捕盗有声。尚气节,工诗画,政绩文章为时重。晚辞官侨居江宁。及粤匪炽,贻汾见时事日亟,语人曰:“吾年七十有七,家世忠孝。脱有不幸,惟当致命遂志,以见先人。”江宁筹防,大吏每有咨询,尽言赞画。城陷,从容赋绝命词,赴水死。事闻,文宗以其三世死事,特诏优恤,加一云骑尉,谥贞愍。
zhāng fèi, zì xiǎo pǔ, shǎn xī jīng yáng rén. dào guāng shí wǔ nián jìn shì, xuǎn shù jí shì, shòu biān xiū. lèi qiān shù zǐ, zhí nán shū fáng. dà kǎo yī děng, zhuó shǎo zhān shì, chāo qiān nèi gé xué shì, dū jiāng sū xué zhèng. èr shí wǔ nián, shòu gōng bù shì láng, rèn mǎn huí jīng, réng zhí nán shū fáng, diào lì bù. èr shí jiǔ nián, dū jiāng xī xué zhèng. wén zōng jí wèi, yìng zhào chén yán, qǐng míng chù zhì, kuān chū nà, jìn mí fèi, zhòng hǎi fáng, shàng jiā nà. mìng àn xún fǔ chén qiān bèi hé gè kuǎn, dé shí, bà zhī. qiān yì jié fèi shōu shòu lòu guī, zhào miǎn yì.
张芾,字小浦,陕西泾阳人。道光十五年进士,选庶吉士,授编修。累迁庶子,直南书房。大考一等,擢少詹事,超迁内阁学士,督江苏学政。二十五年,授工部侍郎,任满回京,仍直南书房,调吏部。二十九年,督江西学政。文宗即位,应诏陈言,请明黜陟,宽出纳,禁糜费,重海防,上嘉纳。命按巡抚陈阡被劾各款,得实,罢之。阡亦讦芾收受陋规,诏免议。
xián fēng èr nián, diào xíng bù shì láng. rèn mǎn, liú shǔ jiāng xī xún fǔ, xún shí shòu. shí yuè fěi fāng wéi cháng shā, zhào fèi xié zài jí shàng shū chén fú ēn chóu fáng. wèi jǐ, yuè zhōu xiàn, fèi zhù shǒu jiǔ jiāng. sān nián zhēng yuè, zǒng dū lù jiàn yíng zhì jiǔ jiāng, fèi yí shǒu ruì chāng, zéi lái fàn, jī zǒu zhī, ér jiǔ jiāng suì xiàn, gé zhí liú rèn, tuì shǒu nán chāng. zéi jì jù jiāng níng, fēn gǔ sù jiāng ér shàng. fèi zòu diào hú běi àn chá shǐ jiāng zhōng yuán lái yuán, fǔ zhì ér zéi chuán zhí dǐ chéng xià, fèi lǜ guān shēn yīng chéng gù shǒu, zéi xué dào hōng chéng, huài ér fù wán. zǒng bīng mǎ jì měi zhàn mò chéng wài, lài jiāng zhōng yuán dié zhàn què zéi, bèi wéi fán sān yuè yuè, zéi nǎi dōng zǒu, yóu jiǔ jiāng qū ān huī. fèi yǐ shǒu chéng láo, fù yuán guān. zòu qiāng qiāng lì wěi duō, bù yì hé jiǎn, fèi shū zhēng, yán zhǐ qiè zé. huì yīn jié liú diān qián tóng qiān yín, yòu chén fú ēn bèi hé, fèi wèi shēn biàn, shàng nù, chǐ fèi zhí.
咸丰二年,调刑部侍郎。任满,留署江西巡抚,寻实授。时粤匪方围长沙,诏芾偕在籍尚书陈孚恩筹防。未几,岳州陷,芾驻守九江。三年正月,总督陆建瀛至九江,芾移守瑞昌,贼来犯,击走之,而九江遂陷,革职留任,退守南昌。贼既踞江宁,分股溯江而上。芾奏调湖北按察使江忠源来援,甫至而贼船直抵城下,芾率官绅婴城固守,贼穴道轰城,坏而复完。总兵马济美战殁城外,赖江忠源迭战卻贼,被围凡三阅月,贼乃东走,由九江趋安徽。芾以守城劳,复原官。奏将将吏猥多,部议覈减,芾疏争,严旨切责。会因截留滇、黔铜铅银,又陈孚恩被劾,芾为申辨,上怒,褫芾职。
fèi jì bà, dào gěng bù dé guī, qiáo jū shào xīng. zéi kuī huī níng jí, xún fǔ zhù lú zhōu bù néng jiān gù. shì láng wáng mào yīn jiàn fèi, nǎi mìng jiāo hé chūn fú jì chāi qiǎn. fèi zhì, liàn tuán quàn juān, yǐ qiān rén shǒu huī zhōu, tí dū dèng shào liáng zǒng bīng jiāng zhǎng guì fēn è yào ài. wǔ nián, fù xiū níng shí dài, yǔ liù pǐn dǐng dài. liù nián, zéi rǎo wù yuán qí mén, lián pò zhī yú qī lǐ qiáo tún xī kǒu, huī jìng dé ān, jiā wǔ pǐn dǐng dài. shì nián dōng, zéi fù yóu jiāng xī cuàn jù xiū níng, jī zǒu zhī. mǔ sāng, duó qíng liú jūn, mìng qí fú què hòu yǐ sān pǐn jīng táng hòu bǔ. qī nián, dèng shào liáng zhàn mò wān zhǐ, qí mén wù yuán jiē gào jí. qiǎn cān jiāng wáng qìng lín pò zéi yú qīng huá jiē, yòu jī zǒu qí mén zéi. jiǔ nián, fù wù yuán, zéi xī cuàn, shòu fèi tōng zhèng shǐ, xún qiān zuǒ fù dōu yù shǐ. tài píng shí dài lián zhàn jiē jié, zhào wǎn nán sì fǔ yī zhōu jūn wù guī fèi dū bàn. shí nián, zéi fù xiàn jīng xiàn jīng dé, yóu jì xī jìn fàn huī jùn. fèi dū jiāng zhǎng guì jí zhī fǔ sū shì jìng dào yuán xiāo hàn qìng, lián kè tài píng jīng dé shí dài jīng xiàn, ér zéi yóu jiāng sū zhè jiāng huí cuàn, fù lián xiàn jiàn píng guǎng dé jīng xiàn. fèi xiān yǐ shī jī zì hé, zàn xíng gé zhí liú jūn, zhì shì fù zì qǐng zhì zuì, suì mìng yǐ wǎn nán jūn shì bì liǎng jiāng zǒng dū zēng guó fān, zhào fèi hái jīng, qǐng huí jí bǔ chí fú, yǔn zhī.
芾既罢,道梗不得归,侨居绍兴。贼窥徽、宁急,巡抚驻庐州不能兼顾。侍郎王茂荫荐芾,乃命交和春、福济差遣。芾至,练团劝捐,以千人守徽州,提督邓绍良、总兵江长贵分扼要隘。五年,复休宁、石埭,予六品顶戴。六年,贼扰婺源、祁门,连破之於七里桥、屯溪口,徽境得安,加五品顶戴。是年冬,贼复由江西窜踞休宁,击走之。母丧,夺情留军,命俟服阕后以三品京堂候补。七年,邓绍良战殁湾沚,祁门、婺源皆告急。遣参将王庆麟破贼於清华街,又击走祁门贼。九年,复婺源,贼西窜,授芾通政使,寻迁左副都御史。太平、石埭连战皆捷,诏皖南四府一州军务归芾督办。十年,贼复陷泾县、旌德,由绩溪进犯徽郡。芾督江长贵及知府苏式敬、道员萧翰庆,连克太平、旌德、石埭、泾县,而贼由江苏、浙江回窜,复连陷建平、广德、泾县。芾先以失机自劾,暂行革职留军,至是复自请治罪,遂命以皖南军事畀两江总督曾国藩,召芾还京,请回籍补持服,允之。
shí yī nián, yuè fěi niǎn fěi hé rǎo guān zhōng, qǐ fèi zhù zhì tuán liàn yù zéi. shì fǔ píng, ér huí fěi luàn zuò, lián pò shù zhōu xiàn, bī shěng chéng, zhào fèi dū bàn shǎn xī tuán liàn, huì tóng xún fǔ yīng qǐ fáng jiǎo. yīng qǐ xùn nuò, jì wú suǒ chū, wèi fèi dà chén yǒu xiāng wàng, yù zhī yí kě jiě. fèi kǎi rán lǜ shù qí wǎng, lì gāo líng lín tóng zhì wèi nán cāng tóu zhèn, xiǎo yǐ lì hài, huí zhòng pō gǎn dòng. qí qiú rèn lǎo wǔ jù yáo zhòng xīn, sǒu dǎng yōng chū shé rǔ zhī, fèi jù dì dà mà bù jué kǒu, suì bèi zhī jiě. shí tóng zhì yuán nián wǔ yuè shí sān rì yě. zi shī qú, wǎng mì yí hái, jǐn dé gǔ shù jié. shì wén, yǔ qí dū wèi jiān yún qí wèi shì zhí, shì wén yì. mìng yú shěng chéng cāng tóu zhèn bìng jiàn zhuān cí, suí háng yù hài zhī lín tóng zhī xiàn móu shù běn shān xī zhī xiàn jiǎng ruò nè jí jiā shǔ zài jīng yáng bèi hài zhě wǔ shí èr rén, cóng sǐ pú rén jīn bǎng děng liù rén, bìng fù sì. cì shī qú jǔ rén. jiāng xī huī zhōu bìng jiàn zhuān cí, hòu sì jiāng xī míng huàn.
十一年,粤匪、捻匪合扰关中,起芾助治团练御贼。事甫平,而回匪乱作,连破数州县,逼省城,诏芾督办陕西团练,会同巡抚瑛棨防剿。瑛棨巽懦,计无所出,谓芾大臣有乡望,谕之宜可解。芾慨然率数骑往,历高陵、临潼至渭南仓头镇,晓以利害,回众颇感动。其酋任老五惧摇众心,嗾党拥出折辱之,芾据地大骂不绝口,遂被支解。时同治元年五月十三日也。子师劬,往觅遗骸,仅得骨数节。事闻,予骑都尉兼云骑尉世职,谥文毅。命於省城、仓头镇并建专祠,随行遇害之临潼知县缪树本、山西知县蒋若讷及家属在泾阳被害者五十二人,从死仆人金榜等六人,并附祀。赐师劬举人。江西、徽州并建专祠,后祀江西名宦。
huáng cóng, yún nán kūn míng rén. dào guāng liù nián jìn shì, xuǎn shù jí shì, shòu biān xiū. lèi zhuó bīng bù shì láng, yǐ qīn lǎo qǐ yǎng huí jí. xián fēng qī nián, yún nán huí luàn fāng chì, mìng cóng xié zài jí yù shǐ dòu xù zhì tuán liàn. shí xiǎng chù bīng dān, jiāng chén zhǔ qiě jiǎo qiě fǔ, ér hàn huí chóu xì sù shēn, tuán liàn jiāo hàn bù tīng yuē shù, wǎng wǎng fǔ jú jiāng chéng, liàn yǒng shàn shā jiàng huí, yì fēn rǎo. zǒng dū wú zhèn yù hé cóng jí dòu xù bàn lǐ shī dàng, jiē chǐ zhí. shì shāo dìng, zhèn yù shū chén zòng róng liàn yǒng zhū shì, jiē chū dòu xù zhǔ chí. cóng dāng shěng chéng bèi wéi shí, dēng pí gù shǒu yǒu láo, yòu quàn juān chū lì, zhào fù yuán guān. tóng zhì èr nián, nì huí mǎ róng zhà xiáng, rù chéng qiāng zǒng dū pān duó, sì shā lüě, cóng yù hài, zèng yòu dōu yù shǐ. guāng xù zhōng, xún fǔ pān dǐng xīn wèi qǐng, yǔ shì wén jié.
黄琮,云南昆明人。道光六年进士,选庶吉士,授编修。累擢兵部侍郎,以亲老乞养回籍。咸丰七年,云南回乱方炽,命琮偕在籍御史窦垿治团练。时饷绌兵单,疆臣主且剿且抚,而汉、回仇隙素深,团练骄悍不听约束,往往抚局将成,练勇擅杀降回,益纷扰。总督吴振棫劾琮及窦垿办理失当,皆褫职。事稍定,振棫疏陈纵容练勇诸事,皆出窦垿主持。琮当省城被围时,登陴固守有劳,又劝捐出力,诏复原官。同治二年,逆回马荣诈降,入城戕总督潘铎,肆杀掠,琮遇害,赠右都御史。光绪中,巡抚潘鼎新为请,予谥文洁。
táo tíng jié, guì zhōu dū yún rén. jiā qìng shí jiǔ nián jìn shì, yóu biān xiū qiān yù shǐ jǐ shì zhōng. dào guāng zhōng, chū wèi jiāng sū sū sōng liáng chǔ dào. lì gān sù àn chá shǐ shǎn xī bù zhèng shǐ, shǔ xún fǔ. èr shí wǔ nián, xiū zhì. xián fēng sān nián, guì zhōu tǔ fěi qǐ, mìng tíng jié zài jí huì tóng dì fāng guān bàn lǐ tuán liàn. liù nián, gǔ zhōu huáng píng dū yún xiān hòu xiàn, tíng jié lǜ tuán liàn yù zéi, sǐ zhī, yǔ qí dū wèi shì zhí, shì wén jié.
陶廷杰,贵州都匀人。嘉庆十九年进士,由编修迁御史、给事中。道光中,出为江苏苏松粮储道。历甘肃按察使、陕西布政使,署巡抚。二十五年,休致。咸丰三年,贵州土匪起,命廷杰在籍会同地方官办理团练。六年,古州、黄平、都匀先后陷,廷杰率团练御贼,死之,予骑都尉世职,谥文节。
féng péi yuán, zì yīn bó, zhè jiāng rén hé rén. dào guāng èr shí sì nián yī jiǎ sān míng jìn shì, shòu biān xiū, rù zhí nán shū fáng. xián fēng yuán nián, gǎi zhí shàng shū fáng, shòu dūn jùn wáng yì cóng dú. èr nián, dà kǎo èr děng, zhuó shì jiǎng. xún dū hú běi xué zhèng. shù yuè zhōng, lián zhuó shì jiǎng xué shì guāng lù sì qīng.
冯培元,字因伯,浙江仁和人。道光二十四年一甲三名进士,授编修,入直南书房。咸丰元年,改直上书房,授惇郡王奕誴读。二年,大考二等,擢侍讲。寻督湖北学政。数月中,连擢侍讲学士、光禄寺卿。
shí yuè fěi yǐ fàn cháng shā, rén qíng xiōng jù. péi yuán yòu gū, jiā pín, mǔ hé xián míng kǔ jié, fǔ zhī chéng lì. jí zhì hú běi, jiāng yíng yǎng. wén yuè zhōu xiàn, chí shū zhǐ mǔ xíng. mǔ bào yuē:" rú guǒ yǒu biàn, jiàn wēi shòu mìng, dà jié bù kě duó. qí zūn wú jiào!" péi yuán fèng shū, tì qì zì shǐ. zéi zhì gōng chéng, péi yuán xié zài chéng wén wǔ dēng pí tóng shǒu. chéng xiàn, tóu jǐng sǐ. sān nián zhēng yuè, zéi qù, xiàng róng lǜ bīng rù chéng, yǒu yǐ gào zhě, shǐ chū ér liàn zhī, shī rú shēng. shì wén, wén zōng yǐ wǔ chāng zhī xiàn, hé chéng wén wǔ xùn nàn, xù diǎn tè yōu, zèng shì láng, jiàn zhuān cí, yǔ qí dū wèi shì zhí, shì wén jiè. hòu liǎng zi xué hàn xué lǐ jiē cì jǔ rén.
时粤匪已犯长沙,人情汹惧。培元幼孤,家贫,母何贤明苦节,抚之成立。及至湖北,将迎养。闻岳州陷,驰书止母行。母报曰:“如果有变,见危授命,大节不可夺。其遵吾教!”培元奉书,涕泣自矢。贼至攻城,培元偕在城文武登陴同守。城陷,投井死。三年正月,贼去,向荣率兵入城,有以告者,始出而殓之,尸如生。事闻,文宗以武昌之陷,阖城文武殉难,恤典特优,赠侍郎,建专祠,予骑都尉世职,谥文介。后两子学瀚、学澧皆赐举人。
sūn míng ēn, zì lán jiǎn, jiāng sū tōng zhōu rén. dào guāng shí wǔ nián jìn shì, xuǎn shù jí shì, shòu biān xiū, lèi qiān zhān shì. xián fēng èr nián, diǎn shì guǎng dōng, hái jīng, dào chū jiǔ jiāng. yuè fěi yǐ yóu yuè zhōu dōng xià, xiàn hàn yáng. míng ēn shū shàng jiāng fáng shí èr shì, xià jiāng nán dū fǔ shī xíng. sān nián, lián zhuó nèi gé xué shì bīng bù shì láng, dū ān huī xué zhèng.
孙铭恩,字兰检,江苏通州人。道光十五年进士,选庶吉士,授编修,累迁詹事。咸丰二年,典试广东,还京,道出九江。粤匪已由岳州东下,陷汉阳。铭恩疏上江防十二事,下江南督抚施行。三年,连擢内阁学士、兵部侍郎,督安徽学政。
shí ān qìng yǐ wèi zéi jù, gù shì, xué zhèng zhù tài píng fǔ, míng ēn jī lì shēn mín, jǔ xíng tuán liàn, juān lián wèi chàng. kuì bīng shí zhì, wǔ guān jié shì, míng ēn yù yǐ dà yì, shāo dìng. sì nián, yǐ fù bìng qǐng kāi quē xǐng shì, huì yǒu zhǐ mìng xié zài jí qián nán hé zǒng dū pān xī ēn fáng shǒu huī níng, míng ēn wèi zhī zhī yě. shū rù, wén zōng yí qí guī bì, yán zhǐ qiè zé, yǔn qí huí jí, qí jiǎ mǎn yǐ sān sì pǐn jīng táng jiàng bǔ. wèi yú yuè, zéi fàn tài píng, cóng zhě qǐng bì zhī. míng ēn yuē:" chéng wáng yǔ wáng, yǐ míng wú xīn!" chéng xiàn, zéi zhì, yì guān zuò táng shàng, kàng mà, bèi zhí, qiú yú jiāng níng, pū fàn yuán cóng. míng ēn bù shí, zéi xié yuán quàn xiáng, yuán chì zhī, duàn qí shé, tóng yù hài. zhào jiā qí kàng jié bù qū, yù hài shén cǎn, zèng nèi gé xué shì, rù sì jīng shī jí ān huī jiāng sū zhāo zhōng cí, yǔ qí dū wèi shì zhí, shì wén jié. fàn yuán tóng yì xù.
时安庆已为贼踞,故事,学政驻太平府,铭恩激励绅民,举行团练,捐廉为倡。溃兵时至,侮官劫市,铭恩谕以大义,稍定。四年,以父病请开缺省视,会有旨命偕在籍前南河总督潘锡恩防守徽、宁,铭恩未之知也。疏入,文宗疑其规避,严旨切责,允其回籍,俟假满以三四品京堂降补。未逾月,贼犯太平,从者请避之。铭恩曰:“城亡与亡,以明吾心!”城陷,贼至,衣冠坐堂上,抗骂,被执,囚於江宁,仆范源从。铭恩不食,贼胁源劝降,源叱之,断其舌,同遇害。诏嘉其抗节不屈,遇害甚惨,赠内阁学士,入祀京师及安徽、江苏昭忠祠,予骑都尉世职,谥文节。范源同议恤。
shěn bǐng yuán, zì zǐ qīng, zhè jiāng hǎi yán rén. dào guāng èr shí wǔ nián jìn shì, xuǎn shù jí shì, shòu biān xiū, qiān zhōng yǔn. xián fēng sì nián, dū guǎng xī xué zhèng. guǎng xī zì hóng xiù quán běi fàn hòu, qún fěi dié qǐ. bǐng yuán zhì, yǔ xún fǔ láo chóng guāng yì zhàn shǒu cè, chóng guāng shēn qì zhī.
沈炳垣,字紫卿,浙江海盐人。道光二十五年进士,选庶吉士,授编修,迁中允。咸丰四年,督广西学政。广西自洪秀全北犯后,群匪迭起。炳垣至,与巡抚劳崇光议战守策,崇光深器之。
qī nián chūn, àn shì nán níng bì, jǐng bào rì zhì, jū mín xiōng xiōng jīng bì. bǐng yuán chàng yán chéng xiǎn kě bǎo, tiáo liè shǒu yù fǎ, juān fèng jì xiǎng, shǒu sān zhòu yè. zéi zhī yǒu bèi, yǐn qù. xún zhōu xiàn, jiāng lù gěng sè, jiān dào zhì wú zhōu. tǐng fěi chén kāi děng zhòng shù wàn tū lái fàn, bǐng yuán lǜ zhī fǔ chén ruì zhī děng yīng chéng gù shǒu, fán sān yuè yuè, liáng jìn yuán jué. guān lì yǐ bǐng yuán wú shǒu tǔ zé, qiǎn bīng wèi zhī chū, bǐng yuán bù kě. bā yuè, chéng xiàn, yǎng yào wèi sǐ, zéi yōng qù, hòu yù zhī. bǐng yuán mà zéi, qiú sǐ bù dé. jiǔ zhī, chéng jiàn wèi shū zhì xún fǔ liú zhǎng yòu, qǐng chū bīng xí chéng, mì yuē chéng nèi mín jiā jī. shì xiè, zéi hèn shén, zhé ér fén zhī. yǒu lǎo zú dǔ bǐng yuán cǎn sǐ zhuàng, zǒu shěng chéng shǒu yú guān. zèng nèi gé xué shì, shì wén jié, jiàn zhuān cí guì lín.
七年春,按试南宁毕,警报日至,居民汹汹惊避。炳垣倡言城险可保,条列守御法,捐俸济饷,守三昼夜。贼知有备,引去。浔州陷,江路梗塞,间道至梧州。艇匪陈开等众数万突来犯,炳垣率知府陈瑞枝等婴城固守,凡三阅月,粮尽援绝。官吏以炳垣无守土责,遣兵卫之出,炳垣不可。八月,城陷,仰药未死,贼拥去,厚遇之。炳垣骂贼,求死不得。久之,乘间为书致巡抚刘长佑,请出兵袭城,密约城内民夹击。事泄,贼恨甚,磔而焚之。有老卒睹炳垣惨死状,走省城首於官。赠内阁学士,谥文节,建专祠桂林。
zhāng xī gēng, zì xīng bái, jiāng sū dān tú rén, dà xué shì yù shū yì sūn. dào guāng shí liù nián èr jiǎ yī míng jìn shì, xuǎn shù jí shì, shòu biān xiū. qiān yù shǐ, zhuó shùn tiān fǔ chéng, dīng fù yōu, fú què, bǔ yuán guān. shū lùn lù yíng mào làn dǐng míng jí jī bǔ zhū bì, zhào xià qí shū yú gè zhí shěng, shí lì zhěng dùn. yòu shū yán diàn shì gòng shì bù xiàn zì shù, tīng qí fā shū, shān qù sòng cí, xià bù yì xíng. lì tài pú sì qīng zuǒ fù dōu yù shǐ.
张锡庚,字星白,江苏丹徒人,大学士玉书裔孙。道光十六年二甲一名进士,选庶吉士,授编修。迁御史,擢顺天府丞,丁父忧,服阕,补原官。疏论绿营冒滥顶名及缉捕诸弊,诏下其疏於各直省,实力整顿。又疏言殿试贡士不限字数,听其发抒,删去颂辞,下部议行。历太仆寺卿、左副都御史。
xián fēng bā nián, dū zhè jiāng xué zhèng, zhuó xíng bù shì láng, réng liú xué zhèng rèn. shí nián, háng zhōu xiàn ér xuán fù, xī gēng zhù chéng shǒu, qí zi ēn rán lǜ jiā shǔ zì fén, xī gēng yǐ wén, yǔ jīng xù. tuán liàn dà chén wáng lǚ qiān hé xún fǔ wáng yǒu líng chóu xiǎng àn quē pài juān, mìng xī gēng fǎng àn. xī gēng yǐ yǒu líng yī yuè nèi gēng yì zhōu xiàn èr shí yú yuán, fēi zhèng tǐ, qǐng yǔ chǔ fèn, cóng zhī. shí yī nián, rèn mǎn, dài zhě wèi zhì, háng zhōu fù bèi wéi, xī gēng tóng shǒu chéng. chéng xiàn, huò quàn zhī qù, xī gēng yuē:" wú dà chén yě, bù kě rǔ guó!" suì zì yì, zéi chēng qí zhōng, wèi jù guān liǎn. zèng shàng shū xián, yǔ qí dū wèi jiān yún qí wèi shì zhí, sì zhè jiāng zhāo zhōng cí, shì wén zhēn.
咸丰八年,督浙江学政,擢刑部侍郎,仍留学政任。十年,杭州陷而旋复,锡庚助城守,其子恩然率家属自焚,锡庚以闻,予旌恤。团练大臣王履谦劾巡抚王有龄筹饷按缺派捐,命锡庚访按。锡庚以有龄一月内更易州县二十馀员,非政体,请予处分,从之。十一年,任满,代者未至,杭州复被围,锡庚同守城。城陷,或劝之去,锡庚曰:“吾大臣也,不可辱国!”遂自缢,贼称其忠,为具棺敛。赠尚书衔,予骑都尉兼云骑尉世职,祀浙江昭忠祠,谥文贞。
lùn yuē: lǚ xián jī yǐ zhōng gěng shòu zhǔ zhī, qí zhì bīng ān huī yě, zhì yù dà yǒu suǒ wéi, dāng cán pò zhī yú, zhòu wú jí shǒu, cāng cù yǔn shēn, wén zōng xī zhī. zōu míng hè jiǔ zhe xún shēng, dài xī yì fù qīng wàng, zhāng fèi shǒu jiāng xī fáng wǎn nán, suī wú wěi jī, bèi lì jiān nán. sān rén yǐ zài jí jìn shēn zhì tuán chóu fáng, suī jiǔ zàn bù tóng, jiē shì quán bù shǔ, huò yǐ chéng wáng yǔ wáng, huò yǐ fàn nán yù hài. huáng cóng chū yīn cuò zhì shī yí huò jiù, jì yì yuán zhī, ér zhōng bù miǎn yú nán. féng péi yuán sūn míng ēn shěn bǐng yuán zhāng xī gēng, wén xué zhī chén, zhí fēi shǒu tǔ, sǐ jiē cǎn liè, cháo tíng bào zhōng zhī diǎn xī cóng yōu wò, gù bù yǐ chéng bài lùn yǐ.
论曰:吕贤基以忠鲠受主知,其治兵安徽也,志欲大有所为,当残破之馀,骤无藉手,仓猝殒身,文宗惜之。邹鸣鹤久著循声,戴熙亦负清望,张芾守江西、防皖南,虽无伟绩,备历艰难。三人以在籍搢绅治团筹防,虽久暂不同,皆事权不属,或以城亡与亡,或以犯难遇害。黄琮初因措置失宜获咎,继亦原之,而终不免於难。冯培元、孙铭恩、沈炳垣、张锡庚,文学之臣,职非守土,死皆惨烈,朝廷报忠之典悉从优渥,固不以成败论已。