yán xìng xià zhì yī bǎi sān shí sān.
炎兴下帙一百三十三。
qǐ shào xīng sān shí nián shí yuè liù rì yǐ sì, jǐn bā rì dīng wèi.
起绍兴三十年十月六日乙巳,尽八日丁未。
liù rì yǐ sì sì chuān ān fǔ shǐ wú jiè dà sàn guān jié bào zhì.
六日乙巳四川安抚使吴玠大散关捷报至。
wú jiè jié bào jiǔ yuè wǔ rì jīn lǔ gǎi zuò bīng zì fèng xiáng dà sàn guān rù běn jiè sān shí lǐ fàn gǎi zuò wéi huáng niú bǎo xún yú bù tuì shí bā rì qiǎn jiàng guān péng qīng zhí zhì bǎo xī wèi hé yè jié qiáo tóu dà zhài huò jié shàng yuē: zhèn yǔ jīn guó jiǎng hǎo èr shí nián wèi cháng yǒu xiān háo zhī xì bù yì jīn hè tiān shēn jié shǐ rén wáng quán shàng diàn kǒu chén lǔ gǎi zuò jīn zhǔ zhè yǔ yāo wǒ jiàng xiàng dà chén. yòu yù de hàn yǐ dōng huái yǐ nán tǔ dì yī shí chén liáo shuí bù quàn zhèn yòng bīng zhèn wèi hé hǎo jì wèi jiě zé bīng xìn bù kě kāi gū fā xìn shǐ yǐ shěn qí shì zhì huái jì bù nà jì guī. yòu qiú qiǎn fǎn fù guǐ zhà ér wèi xìn duān yì zài bài méng zhòng bīng yā jìng tuō wèi dǎ wéi móu wèi shēn rù zhèn bù miǎn yán bīng bèi. qiě jiè chì zhū jiàng wù wèi chí zhòng yǐ guān qí biàn ér fàn gǎi zuò gōng shǔ wú míng zhī jǔ guǒ wèi róng shǒu gǎi zuò kāi xìn duān shì zhī qū zhí níng bù pàn rán sàn guān xiǎo jié, qǐ fēi xìn shùn zhī zhù ér kuàng shì shā jūn qīn zhū lù cán rěn tiān dì suǒ bù gài gōng qín shòu suǒ bù kěn wèi shān tiān dì zhì cǐ shí èr zì shén nù rén yuàn miè wáng wú rì lìng sān dào chū shī zhāo tǎo shěn bǐ yǐ liàng xū shí huàn dìng wǒ chéng yì zhāo jí wǒ rén mín shōu fù wǒ qǐn miào mǔ fén shāo mǔ lǔ lüě mǔ shā shāng yǐ tú wàn quán zhī jǔ gāo jué nóng shǎng zhèn suǒ bù lìn qīng děng zàn zhèn chéng.
吴玠捷报九月五日金虏(改作兵)自凤翔大散关入本界三十里犯(改作围)黄牛堡旬馀不退十八日遣将官彭清直至宝溪渭河夜刦桥头大寨获捷上曰:朕与金国讲好二十年未尝有纤毫之隙不意今贺天申节使人王全上殿口陈虏(改作金)主这语邀我将相大臣。又欲得汉以东淮以南土地一时臣僚谁不劝朕用兵朕谓和好既未解则兵衅不可开姑发信使以审其事至淮既不纳既归。又求遣反复诡诈而为衅端意在败盟重兵压境托为打围谋为深入朕不免严兵备。且戒饬诸将务为持重以观其变而犯(改作攻)蜀无名之举果为戎首(改作开衅端)事之曲直甯不判然散关小捷,岂非信顺之助而况弑杀君亲诛戮残忍天地所不盖工禽兽所不肯为(删天地至此十二字)神怒人怨灭亡无日令三道出师招讨审彼已量虚实换定我城邑招集我人民收复我寝庙母焚烧母虏掠母杀伤以图万全之举高爵醲赏朕所不吝卿等赞朕成。
suàn xié yǐ zhòng móu, shù jī huī fù shén zhōu yǐ xuě liǎng cháo zhī chǐ zǎi chén chén bó kāng děng zòu yuē: chén suī bù xí wǔ gǎn bù fèng yǐ zhōu xuán.
算协以众谋,庶几恢复神州以雪两朝之耻宰臣陈伯康等奏曰:臣虽不习武敢不奉以周旋。
bā rì dīng wèi jīn rén lì gé wáng póu yú liáo yáng fǔ.
八日丁未金人立葛王裒於辽阳府。
shén lù jì yuē: liàng chū shuā guó zhōng nǚ zhēn wǔ guó wū shú gǎi zuò wū shě tiě lí gǎi zuò tiě lí bó hǎi qì dān hàn ér jūn zì bèi yì jiǎ ān mǎ gōng jiàn dāo qiāng jūn xū hóu liáng chē niú nú bì zì yáo yuǎn lái yán biān dào tú jiān xīn bù kěn qián xíng jiē gòng móu yuē: huáng dì wú dào yuǎn fàn gǎi zuò gōng nán cháo wèi zhī shèng fù nán yǐ guī guó wǒ děng, qǐ néng jiù rén shī jiā zhī guǐ hū! bù. ruò cóng cǐ jiù jìn jìng wǎng liáo yáng dōng lù dōng jīng yǔ bó hǎi qiú gǎi zuò qún háo cè lì liú shǒu gé wáng wéi zhǔ hé rú cóng yún: biàn shì tài zǔ wǔ yuán zhī sūn yǒu hé bù kě, yú shì suì shí yuè xián rù dōng jiù liú shǒu wèi qiú jiàn dài wáng wáng cái chū tīng jǐn hū wàn suì cè jí dì wèi qiān zhī zhōng dōu gǎi yuán dà dìng dà shè tiān xià mén xià zhèn wéi qián jūn nǎi tài zǔ gāo huáng dì zhī zhǎng sūn shòu wén liè yí mìng sì yīng shén qì shí yǒu wǔ nián nèi fǔ wài níng jìn ān yuǎn zhì suī wǎn nián xíng lù guò shèn ér zuì bù jí mín qián qí guó wáng liàng wèi dāo zǎi xiàng bù sī jìn zhōng kuāng jiù zhé gǎn xíng zuǎn shì zì jiàn qiè yǐ lái hūn nüè zī shèn shì yòng liè qí wú dào zhāo shì duō fāng yī qián lái huáng shū yuán shuài cáo guó wáng zì xiān cháo yǐ qīn xián dāng rèn zhǐ yīn zuǎn wèi zhī chū zì huái kǒng jù wú gù shā hài yī qián lái tài zōng shòu tài zǔ yí mìng bù wàng zhì gōng chuán wèi qián jūn zhū zǐ bìng dāng zhí rèn zhǐ yīn cuàn wèi chū huái yí jù jiāng tài zōng qīn zǐ tài bǎo lù guó wáng ā lǔ zhōng jīng liú shǒu hú lǐ bù gǎi zuò hé lēi bó a lǐ liú shǒu pàn zōng cháo hú lǐ gǎi zuò hū lū jiā zǎi xiàng hú shā gǎi zuò hé shuò huò wáng hú dōng gǎi zuò hǎn dōu yùn wáng shén tú mǎ gǎi zuò shí tú měi cài wáng wū yě. gǎi zuò wū yè bā rén zǐ sì děng qī shí yú kǒu bìng yǐ wǒ zuì jǐn xíng shā lù yī kāi guó gōng chén jìn guó wáng sūn lǐng xíng shěng chǔ guó wáng duì xīn gǎi zuò ài shēn zhǐ yīn cuàn wèi zhī chū zì huái yí jù jiāng ā xīn gǎi zuò ài shēn bìng xiōng zǐ sì sān shí yú kǒu jí fù mǎ chéng xiàng gàn yòu cì gǎi zuò wēng è luō bìng zōng shì hǎi zhōu cì shǐ děng wǔ shí yú kǒu bìng yǐ wú zuì jǐn xíng shā lù yī zuǒ fù yuán shuài guó wáng sā hǎi gǎi zuò sà hā lèi jiàn gōng xūn zhǐ yīn cuàn wèi zhī zhuāng zì huái yí jù jì gòu yáo méi gǎi zuò yǎ mù yǐ bái fán shū jiǎ yán gōng wài shí de lìng qí wū gào bìng qí zi yù shǐ dài fū shā zhǐ gǎi zuò sà lēi zhā bìng zǐ sūn sān shí yú kǒu jí tài zǔ qīn dì liáo yuè guó wáng nán píng zhāng bèi jí gǎi zuò bó jì dì xiōng zǐ sūn yī bǎi yú kǒu shuān bù shàng shū máo lǐ gǎi zuò mǎ lēi dì xiōng zǐ sì èr shí yú kǒu tài huáng tài fēi bìng zi rèn wáng wèi ā gǎi zuò wēi hè bìng yǐ wú zuì jǐn xíng shā lù yī qián lái tài zǔ cháng nǚ gōng zhǔ wù lǔ gē gǎi zuò wū lǔ gé xì cáo guó wáng qīn yí yīn cuàn wèi zhī chū wú gù shā hài yī gù xī jīng liú shǒu pú mǎ jiǎ wéi shì qīn dì hán wáng lín mín qīn zhèng jì qí shēng yù lìng qí jiā rén wū gào kān wèn bù chéng gù yì shā hài yī yīng xì xì kāi guó gōng chén tài zǔ tài zōng shí yǐ jīng fēng zèng wáng jué wú gù jǐn xíng zhuī duó yī huì níng fǔ xì tài zǔ xìng wáng zhī dì suǒ jiàn gōng diàn wú gù zhé huǐ yī zhōng dōu dà nèi yíng zào lèi.
神麓记曰:亮初刷国中女真五国乌熟(改作乌舍)铁黎(改作铁骊)渤海契丹汉儿军自备衣甲鞍马弓箭刀枪军须餱粮车牛奴婢自遥远来沿边道途艰辛不肯前行皆共谋曰:皇帝无道远犯(改作攻)南朝未知胜负难以归国我等,岂能就人失家之鬼乎!不。若从此就近径往辽阳东路东京与渤海酋(改作群)豪册立留守葛王为主何如从云:变是太祖武元之孙有何不可,於是岁十月闲入东就留守卫求见大王王才出厅尽呼万岁册即帝位迁之中都改元大定大赦天下门下朕惟前君乃太祖高皇帝之长孙受文烈遗命嗣膺神器十有五年内抚外甯近安远至虽晚年刑戮过甚而罪不及民前岐国王亮位叨宰相不思尽忠匡救辄敢行纂弑自僭窃以来昬虐兹甚是用列其无道昭示多方一前来皇叔元帅曹国王自先朝以亲贤当任止因纂位之初自怀恐惧无故杀害一前来太宗受太祖遗命不忘至公传位前君诸子并当职任止因篡位初怀疑惧将太宗亲子太保潞国王阿鲁中京留守胡里不(改作和勒博)阿里留守判宗朝胡里(改作呼噜)加宰相胡沙(改作和硕)霍王胡东(改作罕都)郓王神徒马(改作实图美)蔡王乌也。(改作乌页)八人子嗣等七十馀口并以我罪尽行杀戮一开国功臣晋国王孙领行省楚国王队辛(改作爱绅)止因篡位之初自怀疑惧将阿辛(改作爱绅)并兄子嗣三十馀口及驸马丞相干右刺(改作翁鄂啰)并宗室海州刺史等五十馀口并以无罪尽行杀戮一左副元帅国王撒海(改作萨哈)累建功勋止因篡位之妆自怀疑惧计搆遥没(改作雅穆)以白樊书假言宫外拾得令其诬告并其子御史大夫沙只(改作萨勒扎)并子孙三十馀口及太祖亲弟辽越国王男平章孛急(改作博济)弟兄子孙一百馀口拴部尚书毛里(改作玛勒)弟兄子嗣二十馀口太皇太妃并子任王喂阿(改作威赫)并以无罪尽行杀戮一前来太祖长女公主兀鲁哥(改作乌鲁格)系曹国王亲姨因篡位之初无故杀害一故西京留守蒲马甲为是亲弟韩王临民亲正忌其声誉令其家人诬告勘问不成故意杀害一应系系开国功臣太祖太宗时已经封赠王爵无故尽行追夺一会甯府系太祖兴王之地所建宫殿无故折毁一中都大内营造累。
nián dān jié mín cái lì bù kě shèng jì mín lì wèi zú réng zhé huǐ nán jīng dà nèi zài xíng xiū gài bìng jiē qióng shē jí chǐ tǔ mù zhī gōng qián suǒ wèi yǒu yī yīn yī bù ér bìng sǐ què jiāng rǔ mǔ bìng èr yī rén děng jǐn xíng zhū lù yī sòng guó jiǎng hé zhī hòu pìn lǐ bù quē dùn wéi xìn shì yù xíng tūn bìng dòng zhòng xīng bīng yuǎn jìn jiē yuàn yī rén qí hàn fù chén jiàn bù kě gèng bù xún shěng biàn xíng zhū lù bìng jiù yǒu jūn qì jǐn xíng shāo huǐ què lìng gǎi zào suì zhì gōng sī kùn jié shēng líng fēi zǒu wú bù diāo bì yī zuó lái huáng shū cáo guó wáng bèi shā zhī hòu shěn mǔ guó fēi nà zài gōng zhōng jí qīn zú yí mèi gū zhì bìng yī yīng mìng fù yǒu róng sè zhě zì xíng zhēng yín yī wáng liáo yù wáng zǐ sì sān shí yú kǒu tiān shuǐ jùn wáng sì yī bǎi yú kǒu bìng yǐ wú zuì héng zāo shā lù yī dí mǔ tài hòu céng yán bù kě nán zhēng zhī shì shǒu zì zhàn shā qí dà nì wú dào gǔ jīn wèi wén yī dé zōng dí sūn jié dù shǐ mǔ qī zǐ dì bìng tài shī liáng wáng ér sūn fù cáo guó wáng cì fū rén bìng zi jí hán guó fū rén bìng ér fù sūn fù děng bìng yǐ wú zuì jǐn xíng zhū lù yī shū mì shǐ běi jiù xī jīng xī jīng liú shǒu děng yīn běi zhēng huí bìng jiā zú zhū zǎi zhí yì bèi biān tà qí yú qí yú guò è bù kě bèi jǔ qián lù shù tiáo rěn yú wén jiàn suì zhì tiān nù rén fèn zhòng pàn qīn lí zhèn fāng liú shǒu dōng jīng zūn yǎng shí huì sì fāng háo jié jiàng shì lì mín xián huái yuàn kǔ wú suǒ kòng gào zì yuǎn ér zhì de shù shí wàn zhòng rì lái fù sù zài sān dūn qǐng bù móu tóng cí xián yǐ tài zǔ huáng dì cōng míng shén shèng yīng sī fǔ yùn huáng sūn jì sì zhǐ yǔ yī rén lì shǔ yǒu guī bù qī ér huì zhèn tuī chéng gù sūn zhì yú zài sān qǐng zhě yì jiān cí bù huò yǐ gōng niàn tài zǔ chuàng yè zhī jiān nán zǔ zōng zhī jì jì shēn jù fá sì tè fǔ xùn qún qíng miǎn dēng dà bǎo lín yù zhī shǐ rú lǚ chūn bīng yí tuī sì shěng zhī ēn yǐ bù wéi xīn zhī lìng dà shè tiān xià gǎi zhèng lóng liù nián wèi dà dìng yuán nián shí yuè bā rì bā rì mèi shuǎng yǐ qián chú shā zǔ fù mǔ fù mǔ bù shè wài zuì wú qīng zhòng yǐ jié zhèng wèi jié zhèng yǐ fā jué wèi fā jué xián shè chú zhī nèi wài dà xiǎo zhí guān bìng yǔ tán ēn réng wěi shàng shū shěng tiáo zòu shī xíng yī zuó lái qiān jūn zhe jūn rén qí xián wǒ yǒu pín nán zhè rén qiàn shǎo guān qián sī zhài jí diǎn gù xiōng dì zǐ sūn qī nǚ mèi huò fù mǔ zì xíng diǎn gù shēn kě lián mǐn shè shū dào rì bù wèn xīn jiù jǐn xíng fàng miǎn yī jù nán jīng děng chù xiū gài fū jiàng jǐn xíng fàng miǎn yī jù qì dān lǎo hé shàng děng de yīn qiān chà nán zhēng suì zhì pàn fǎn shè shū dào rì bìng xǔ jìng zhì fù jìn guān sī tóu shǒu bìng xǔ yuán miǎn yī jiù fù yè yī jù zuó yīn qì dān rén děng zuò guò qí xián bèi jūn rén děng jiāng bù zài zuò guò shù nèi wài guān yuán bǎi xìng jí zhe jūn rén nǚ zǐ sūn qū nú bìng zuǒ yòu lín rén yī lì qū nú lìng lái zì kě lián xù shè shū dào rì yǎng bìng zuǒ yòu lín rén yī lì qū nú lìng lái zì zài kě lián xù shè shū dào rì yǎng suí chù guān sī yī yī shuā huì kān yàn duān dì fā qiǎn běn chǔ yī jiù tuán jù zhù zuò suǒ yǒu zhèng xì zuò guò rén děng. ruò cóng yǔ jūn rén dòu dí zhèn wáng lǔ le jiā juàn qū nú bù zài yǔ fàng miǎn rú qián lái bài shī zài táo jí zì xīn lái tóu shǒu chú qīn shǔ wài fù běn guó rén tuán jù jiāng dào qū nú zhǔn yǐ shōu lǔ wèi dìng yī jù táo jūn lí bèi jūn shuài zhǔ bìng bì yì fū jiàng huò fàn zuì.
年殚竭民财力不可胜计民力未足仍折毁南京大内再行修盖并皆穷奢极侈土木之功前所未有一因伊不儿病死却将乳母并二医人等尽行诛戮一宋国讲和之後聘礼不阙顿违信誓欲行吞并动众兴兵远近嗟怨医人祁翰副陈谏不可更不循省便行诛戮并旧有军器尽行烧毁却令改造遂致公私困竭生灵飞走无不彫弊一昨来皇叔曹国王被杀之後婶母国妃纳在宫中及亲族姨妹姑至并(一应)命妇有容色者恣行烝淫一亡辽豫王子嗣三十馀口天水郡王嗣一百馀口并以无罪横遭杀戮一嫡母太后曾言不可南征之事手自栈杀其大逆无道古今未闻一德宗嫡孙节(度使)母妻(子弟)并太师梁王儿孙妇曹国王次夫人并子及韩国夫人并儿妇孙妇等并以无罪尽行诛戮一枢密使北就西京西京留守等因北征回并加族诛宰执亦被鞭挞其馀其馀过恶不可备举前录数条稔於闻见遂致天怒人愤众叛亲离朕方留守东京遵养时晦四方豪杰将士吏民咸怀怨苦无所控告自远而至得数十万众日来赴愬再三敦请不谋同辞咸以太祖皇帝聪明神圣应斯抚运皇孙继嗣止予一人历数有归不期而会朕推诚固孙至於再三请者益坚辞不获已恭念太祖创业之艰难祖宗之计稷深惧乏祀特俯徇群情勉登大宝临御之始如履春冰宜推肆眚之恩以布惟新之令大赦天下改正隆六年为大定元年十月八日八日昧爽以前除杀祖父母父母不赦外罪无轻重已结正未结正已发觉未发觉咸赦除之内外大小职官并与覃恩仍委尚书省条奏施行一昨来签军著军人其闲我有贫难这人欠少官钱私债及典雇兄弟子孙妻女妹或父母自行典雇深可怜悯赦书到日不问新旧尽行放免一据南京等处修盖夫匠尽行放免一据契丹老和尚等得因签差南征遂致叛反赦书到日并许(径至)附近官司投首并许原免依旧复业一据昨因契丹人等作过其闲被军人等将不在作过数内外官员百姓及著军人女子孙驱奴并左右邻人一例驱奴令来自可怜卹赦书到日仰并左右邻人一例驱奴令来自在可怜卹赦书到日仰随处官司一一刷会勘验端的发遣本处依旧团聚住坐所有正系作过人等。若从与军人(斗敌)阵亡虏了家眷驱奴不在与放免如前来败失在逃即自新来投首除亲属外付本国人团聚将到驱奴准已收虏为定一据逃军离背军帅主并避役夫匠或犯罪。
zài táo liáng jiàn rén děng shè shū dào chù bìng xiàn yī bǎi rì nèi xǔ lìng chén shǒu yǔ miǎn běn zuì ān zuò gèng bù chéng duàn nèi jūn rén fēn fù běn shǒu fù zuì rú chū yī jù wáng mìng shān zé jù wèi dào kòu hè shū dào chù bìng xiàn yī bǎi rì jīng suǒ zài guān sī chén shǒu yǔ miǎn běn zuì fēn fù yuán jí shōu guǎn rú xì jù tóu lǐng néng quàn lǜ tú jiā jīng shǎng yī jù zì fǔ dìng yǐ lái bù lùn rú hé duàn qì liú yí zài tā suǒ rén děng bìng fàng hái yī jù zì lái chú míng kāi luò guān lì rú bù fàn zhèng wǎng fǎ zāng bìng zhēn dào bìng yǔ gǎi zhèng liàng cái shōu yòng yī jù zì táo wáng sǐ jué hù míng xià suǒ zhe dà xiǎo chāi fā bìng zū xiàn shè shū dào bìng xíng chú fàng yī jù wǔ yuè sì dú míng shān dà chuān shèng dì míng wáng zhōng chén liè shì zài zài sì diǎn zhě suǒ zài guān sī suì shí zhì jì yī jù zhū chù bào lù gǔ hái wú rén shōu zàng zhě bìng wěi suǒ zài guān sī rú fǎ mái yì yī yīng hé gǎi zhèng wēi shōu zhuī jiū shì jiàn bìng zhǔn zhì tiáo shī xíng yú xì yǐ kuān ér zhòng kě yù gǎn xī yáo shùn zhī rén dài nüè ér mín yǔn huái shù jí tāng wáng zhī dé shàng lài wén wǔ lì yì zhōng liáng xiāng zàn xián gào jiā yóu yǒng zhēn zhì zhì zī ěr zhào shù tǐ yǔ zhì huái shè shū rì xíng wǔ bǎi lǐ gǎn yǐ shè qián shì xiāng gào yán zhě yǐ qí zuì zuì zhī dào rì zhǔ zhě shī xíng.
在逃良贱人等赦书到处并限一百日内许令陈首与免本罪安坐更不惩断内军人分付本首复罪如初一据亡命山泽聚为盗寇赫书到处并限一百日经所在官司陈首与免本罪分付原籍收管如系据头领能劝率徒加旌赏一据自抚定以来不论如何断讫流移在他所人等并放还一据自来除名开落官吏如不犯正枉法赃并真盗并与改正量才收用一据自逃亡死绝户名下所著大小差发并租限赦书到并行除放一据五岳四渎名山大川圣帝明王忠臣烈士载在祀典者所在官司岁时致祭一据诸处暴露骨骸无人收葬者并委所在官司如法埋瘗一应合改正微收追究事件并准制条施行於戏以宽而众可御敢希尧舜之仁代虐而民允怀庶及汤王之德尚赖文武励翼(忠良襄赞)咸告嘉猷永臻至治咨尔兆庶体予至怀赦书日行五百里敢以赦前事相告言者以其罪罪之到日主者施行。
zhāng dì zhèng lóng shì jī yuē: póu nǎi tài zǔ dì sān zi lù wáng zōng fǔ zhī zǐ yě. liàng zhī cóng dì póu zì yàn jǔ yǐ sì sān yuè yī rì yín shì shēng xiǎo zì hū sǒng mǎ jí wèi hòu gǎi míng yōng.
张棣正隆事迹曰:裒乃太祖第三子潞王宗辅之子也。亮之从弟裒字彦举乙巳三月一日寅是生小字忽竦马即位後改名雍。
yòu yuē: shí yuè wán yán póu lì yú dōng jīng liáo yáng fǔ qiǎn yì tōng shì xiāo tú lá gǎi zuò xiāo chá lǎ dài pái chí shè fǔ dìng zhōu xiàn yàn dì jùn yì zhǐ huī ér xià jí yān shān quán liú shǒu jù ér bù cóng lái shǐ lì zhū zhī fù liú shǒu lǐ tiān gào jù ér bài mìng lì qiǎn zi qì zhī fèng biǎo chēng hè zhōng dōu jì dìng shān dōng hé běi hé dōng guān xī chuán xí ér xià zhì shí yī yuè liàng sǐ fāng qiǎn rén xià hé nán jí shā liàng zi wǒ yīng yú biàn jīng fèi liàng hòu rén wǔ chūn zhēng yuè póu zhī tiān xià zhī fù yǐ yǔ zi yǔn shēng yǔn dí lǜ jiǎ qí shù wàn rén qiān yān shān shǒu chén wán yán zōng xiàn lǜ zài dōu wén wǔ bǎi guān jù tiān zǐ yí zhàng yíng póu yú xiǎo dōng mén póu fú biàn yī ér rù yān yuè shù rì xià zhào gào tiān zǐ nèi wài wén wǔ bǎi guān gè tuī ēn chū cān zhī zhèng shì jìng sì huī zhī liàng sǐ yù lì liàng zi guāng yīng yú biàn zuǒ xiāng zhāng hào bèi bù cóng nǎi zhǐ póu qiān yān shān biǎn sì huī wèi shù rén qiǎn shì dǎn wèi mǐn zōng chén xià qiān yuē: xíng yú rén bù kě qiān miào gǎi shì wǔ zōng huáng dì fù zōng fǔ wèi yì zōng póu yǐ fù míng fǔ fēi dì wáng chēng gǎi míng yuē: zōng yáo mǔ shòu chāng wèi qīn cí huáng tài hòu fēng liàng wèi hǎi líng jùn wáng shì yuē: yáng gǎi zàng dōng hūn zhào zhèn wéi xī zōng xiào chéng huáng dì yǐ wǔ yuán dí sūn shòu wén liè gù mìng jí wèi shí yǒu wǔ nián yǎn bīng xī mín zhōng wài fù ān wéi hǎi líng jùn shù rén liàng bāo cáng huò xīn jì yú shén qì chú shān jiān dǎng suì chéng cuàn nì ér. yòu hòu wū jiàng cóng wáng fēng liàng jì dé zhì sì qí xiōng cán bù dào zhī jí zhì yú shā mǔ rén yuàn shén nù zì dǐ zhū.
又曰:十月完颜裒立於东京辽阳府遣译通事萧荼剌(改作萧察喇)带牌持赦抚定州县燕地郡邑指挥而下及燕山权留守拒而不从来使立诛之副留守李天告惧而拜命立遣子器之奉表称贺中都既定山东河北河东关西传檄而下至十一月亮死方遣人下河南及杀亮子我英於汴京废亮后壬午春正月裒知天下之妇已与子允升允迪率甲骑数万人迁燕山守臣完颜宗宪率在都文武百官具天子仪仗(迎裒)於小东门裒服便衣而入焉越数日下诏告天子内外文武百官各推恩初参知政事敬嗣晖知亮死欲立亮子光英於汴左相张浩辈不从乃止裒迁燕山贬嗣晖为庶人遣谥亶为闵宗臣下佥曰:刑馀人不可迁庙改谥武宗皇帝父宗辅为懿宗裒以父名辅非帝王称改名曰:宗尧母寿昌为钦慈皇太后封亮为海陵郡王谥曰:炀改葬东昬诏朕惟熙宗孝成皇帝以武元嫡孙受文烈顾命即位十有五年偃兵息民中外父安惟海陵郡庶人亮包藏祸心觊觎神器除煽奸党遂成篡逆而。又厚诬□(降从)王封亮既得志肆其凶残不道之极至於杀母人怨神怒自底诛。
miè wéi huáng juàn yòu yú wǒ jiā sì yǔ yī rén zuǎn chéng xiān xù bào qí bèi è biǎn wèi shù rén réng chū qí bìn yú zhào yù zhī wài yǎng wéi xī zōng wèi hào yí xià bǎi yǐ xián zhě jī zhī lǐ wén shēng fù tài miào fù jiā měi shì zūn ér zōng zhī wéi shì zàng fēi qí suǒ gài cháng qiàn rán yuán mìng yǒu sī bo dì juān rì fèng huán zǐ gōng yǐ yú shí yuè chū bā rì bèi lǐ gǎi zàng yú sī líng, shù jī yǒu yǐ ān wèi zài tiān zhī líng bō gào zhōng wài xián shǐ wén zhī gù zī zhào shì xiǎng yí zhī xī.
灭惟皇眷佑於我家肆予一人缵承先绪暴其悖恶贬为庶人仍出其殡於兆域之外仰惟熙宗位号宜下百以闲者稽之礼文升附太庙复加美谥尊而宗之惟是葬非其所盖常慊然爰命有司卜地涓日奉还梓宫已於十月初八日备礼改葬於思陵,庶几有以安慰在天之灵播告中外咸使闻知故兹诏示想宜知悉。
zēng jiàng shì shǎng diǎn zhào chì zhèn yǎng wéi tài zǔ huáng dì zhào zào qū xià wàn guó xián fú dài shí zài ér zhèng lóng shī dào bù wù chí shǒu hài nüè lí shù wǒ míng nòng bīng zhì ěr jiāo shì jūn zú suì qín zhēng yì bào lòu fēng shuāng shī mǐn zhī zì yīng tuī dài yǐ lái zài yù bān shī rán biān xìn jì chéng wèi dǐ níng xī zhēng shù zhī móu gù fēi děi yǐ zhòng niàn shǎng diǎn bù míng chóu yōng wèi yǔn ér. yòu huò shī yú jī huǎn lìng chì yǒu sī zēng duō jiù gé bǐ zhī guó cháo lèi xíng shǎng gé tè jiā yōu yì bān jiàng kōng míng ēn mìng réng chū nèi tǎng jīn bì yǐ zhù xī yǔ yī chì fù yuán shuài yǎng yú jūn qián shì gōng qīng zhòng shū tián zhī cì yú xì bào guó zhī xīn rén suǒ gòng yǒu ěr qí léi lì zhōng jié què dí yù wǔ yǐ xī mín shēng yǒng dǐ píng tài qǐ tè yǔ yī rén zhī qìng yì shǐ ěr shì zú ān quán fù guì zé jí zǐ sūn, qǐ bù wěi yǔ gòng xīn dìng suí děng jūn gōng guān shǎng yǐ lìng shàng shū shěng bān jiàng shī xíng gù zī zhào shì xiǎng yí zhī xī.
增将士赏典诏敕朕仰惟太祖皇帝肇造区夏万国咸服迨十载而正隆失道不务持守害虐黎庶我名弄兵致尔交士军卒遂勤征役暴露风霜失悯之自膺推戴以来再欲班师然边衅既成未底甯息征戍之谋固非得已重念赏典不明酬庸未允而。又或失於稽缓令敕有司增多旧格比之国朝累行赏格特加优异颁降空名恩命仍出内帑金弊以助锡与一敕副元帅仰於军前视功轻重书填支赐於戏报国之心人所共有尔其雷励忠节却敌御侮以息(民生)永底平泰岂特予一人之庆亦使尔士卒安全富贵泽及子孙,岂不韪与共新定随等军功官赏已令尚书省颁降施行故兹诏示想宜知悉。
póu sì zǐ yuē: yǔn gōng yǔn shēng yǔn dí yǔn xiū yǔn gōng wèi huáng tài zǐ yǔn gōng sǐ lì yǔn gōng zhī zǐ jǐng wèi tài sūn jǐng cháng zòu biǎo yú póu yuē: chén wén cái sòng jiǔ wèi dí yuàn cháng huái jì yú nán jīng sòng zhī gù dū yīng yǒu xíng jī wéi yí fán huǐ rú luò yáng sòng zhī qiū líng hé bì cháng qiǎn wèi hù. ruò èr chù fèi zé dù jué cán sòng zhī wàng wèi rú měi qiǎn fèng shǐ rù sòng guó cháo shè wǎng wǎng bù shèng yǒu sǔn guó wēi jīn hòu shǐ rén shè bù shèng zhě qǐ jiā zuì jué qǔ zhǐ shí shí gé wáng xuān shì dà yá běi lǔ guān shān cǐ sān zì zhèn guó shàng jiàng jūn zuǒ sī láng zhōng zhān gē méi yǎ gǎi zuò niǔ yòu lù mù yǎ yán chén wén zhì guó zhī dào mò rú nèi ān bǎi xìng wài hé lín dí nèi wài jì ān hé yōu yú zhì fú zì bì xià lóng fēi yǐ lái guó fù mín ān sì fāng suí jìng suī tāng yǔ zhī dé wú yú yān chén yú bù zhī jì huì mào sǐ jǐn yán huáng tài sūn chūn qiū fāng zhuàng shí liàng hóng yuǎn shén jī yīng wǔ fēi chén xià suǒ néng fā yáng qián dé zhèng yí jǐn zé rú xué dūn hòu zhī shì fù zuǒ cōng míng rú jìn zòu nán sòng shì chén wèi gǎn fèng zhào nán sòng liú bō jiāng wài sān shí yú nián wú bù xiāo gàn cháng dǎn cì wǒ zhī xì rú nán jīng kāi fēng fǔ cán sòng gù dū luò yáng sòng zhī qiū líng èr zhě nǎi sòng rén qǐn xìng wàng xiāng zhī suǒ yí jiā xiū shàn yǐ sāi sòng rén zhī wàng kuàng zì fǔ dìng yǐ lái bǐ bāng zūn fú gòng fù yǐ shí bù wéi cái kuì guó pín gài yì niàn gù cháo ér kǒng fèi qiū líng ěr. ruò yī dàn shì fù qiáng jù shī sòng rén guò wàng zhī yì shǐ rén jí cí jī zhòng suì gòng shī shí yǐ láo shèng lǜ jiā bīng bì yǐ. fèi yòng guó zī jūn mín láo kǔ tiān xià zhèn jīng guó nèi shēng líng duò yú tú tàn, qǐ kě.
裒四子曰:允恭允升允迪允修允恭为皇太子允恭死立允恭之子璟为太孙璟尝奏表於裒曰:臣闻财宋久为敌怨尝怀觊觎南京宋之故都应有形迹惟宜燔毁如洛阳宋之邱陵何必常遣卫护。若二处废则杜绝残宋之望谓如每遣奉使入宋国朝射往往不胜有损国威今後使人射不胜者乞加罪决取旨时时葛王宣示大牙北虏官(删此三字)镇国上将军左司郎中粘割没雅(改作钮祐禄穆雅)言臣闻治国之道莫如内安百姓外和邻敌内外既安何忧於治伏自陛下龙飞以来国富民安四方绥静虽汤禹之德无踰焉臣愚不知忌讳冒死谨言皇太孙春秋方壮识量宏远神机英武非臣下所能发扬潜德正宜谨择儒学敦厚之士副佐聪明如近奏南宋事臣未敢奉诏南宋流播江外三十馀年无不宵旰尝胆伺我之隙如南京开封府残宋故都洛阳宋之邱陵二者乃宋人寝兴望相之所宜加修缮以塞宋人之望况自抚定以来彼邦遵服贡赋以时不惟财匮国贫盖亦念故巢而恐废邱陵尔。若一旦恃富强遽失宋人过望之意使人藉辞激众岁贡失时以劳圣虑加兵必矣。费用国资军民劳苦天下震惊国内生灵堕於涂炭,岂可。
hū zhū bì xià duì gōng shén wǔ rì yuè zhī míng yuán niàn wú míng zhī shī bù yí fù dǎo qián zhé ān wēi zhè xì wèi kě zhī yú jīn rì zhī jì mò ruò nèi ān mín wài hé hǎo yīn wèi zuò kùn dōng nán zhī cè yīn qí jī jǐn chéng qí dào zéi jǐn xiū biān bèi yǎng wēi cì xìn yǐ móu hùn yī jīn hòu suǒ chà fèng shǐ qǐ xiáng zhǐ huī xuǎn yú nán jīng kǎo shè yuè xí rán cháo shè piàn shí shèng fù chén xià xī shǎng wū zú yǐ xì guó jiā róng rǔ huáng tài sūn jiàn lì zhī zhuāng yí xiū wén dé yǎng zuǒ shèng míng yǐ fú tiān xià rú jī suǒ qǐng shén míng zhī zhì shén ruì shí fēi zōng miào wàn shì zhī lì fèng shàng zhǐ huī suǒ zòu zhì zhōng bìng yī suǒ yán zhān gē méi yǎ gǎi zuò niǔ yòu lù mù yǎ tè zhuǎn yī zhòng yī zhòng nǎi shì yī guān yě..
忽诸陛下对功神武日月之明爰念无名之师不宜复蹈前辙安危这系未可知於今日之计莫若内安民外和好阴为坐困东南之策因其饥馑乘其盗贼谨修边备养威伺衅以谋混一今後所差奉使乞降指挥选於南京考射阅习然朝射片时胜负臣下希赏乌足以系国家荣辱皇太孙建立之妆宜修文德仰佐圣明以福天下如基所请神明之志甚锐实非宗庙万世之利奉上指挥所奏至忠并依所言粘割没雅(改作钮祐禄穆雅)特转一重(一重乃是一官也。)。
xī xià huí liú qí děng xí shū.
西夏回刘锜等檄书。
xī xià guó gào xí dà sòng yuán shuài liú hóu shì wèi zhāo fǔ chéng hóu zhāo tǎo wú hóu shí èr yuè èr rì chéng jiāng mìng chuán xí shū yī dào qiè yǐ ēn xuān dà guó làn jí xiǎo bāng yuǎn ěr jiāo huān zhōng wài xián qìng gū wén chǒu lǔ gǎi zuò jīn rén wú yàn gǎn pàn gǎi zuò bài méng ér shī xìn jiāo róng gǎi zuò liàng wèi bù dào wàng chēng hǎo yǐ hé qīn shǐ yuán nǚ zhēn zhé xìng cán zéi kuī yǔ jī shān guǎng guǎng fù yáo tiān rì yuè zhī guāng jiàng shì xián yuān shén rén gòng fèn wàng zì zūn dà zhě èr shí yú zài hù qí cuàn zhě qī bā qí rén jiē quǎn shǐ zhī suǒ bù wéi yú chūn qiū zhī suǒ gòng biǎn gài zǒng biàn màn yīng zhī zhòng wú yuè shū lóng lǐ zhī fēng shān bì quǎn zhì cǐ èr shí bā zì wéi wù tān cán gǎi zuò zhēng zì xíng bào nüè tūn qīn zhū guó jiàn hào dà lín rǎng yǐ chēng fān lǜ huá mín ér gòng fù qū yì shēng líng ér tián bù zhī xù shā fá chén shù ér zì wèi wú shāng suī yí dí zhī yǒu jūn bù rú zhū xià zhī wáng yě. dé wén píng yǔ wǔ ér jì zuò xián xīng yuē: hé guī hū! lái shān suī yí zhì cǐ èr shí liù zì dāng zhōng xīng huī fù zhī qī nǎi shàng dì huǐ huò zhī rì jiǔ zhòng xún xìng xī wén tài wáng zhī jū bīn gǎi zuò lǚ qiān dà jià qīn zhēng jīn jiàn hàn xuān zhī què dí gǎi zuò fù zuò zhào bān tiān xià fǔ wèi mín xīn wèi wén yòng xià yòng biàn yí dì jiàn xìng wáng ér chù bà shān wèi wén zhì cǐ shí sì zì gǎi zuò yuán yīng shùn yǐ xīng shī jì chéng shí ér jìng luàn qí shuí yǔ dí jiàng wèi bù zhàn ér qū rén mò wǒ gǎn dāng kě wèi yīn shí gǎi zuò xiàng jī ér hòu dòng gòng huò zì suī chāng jué kàng héng wáng shī yuàn xǐ dí yú yāo fēn shù dàng chú yú cháo xué wù lìng huì niè zhòng gèng fān zī suī lóu yǐ zhī hé shū yì kòu chóu zhī kě shā shān wù lìng zhì cǐ èr shí zì miào táng yù wǔ kàn shǒu xì yú chán yú wéi wò tán bīng fù báo fá yú xiǎn yǔn rú gū zhě suī chù yào huāng jiǔ méng dé zé zài lǐ táng zé huì zèng xìng zhì wǒ sòng nǎi. yòu chēng chén qǐng yīn jù huá zhī píng líng suì zǔ shū jiāng ér nà kuǎn yù guān lù gé jiǔ wú fǔ wèi zhī lái cōng lǐng shān cháng bù dé gòng chēn ér qù huái guī mí dǔ jī yǒu suì nián xìng féng bō luàn fǎn zhèng zhī qiū nǎi shì zhǎn jiàng qiān qí zhī jì gù wéi xióng zéi shān cǐ èr zì lái kòu gǎi zuó jiàn wú jiāng shǐ cháng qū jí qí yǐ zhēng xiān zhōng jiù sǐ fú shāng ér bù xiá shǐ bǐ wàng fēng ér dùn bài nǜ ér guī qǐ zhī gǎn fàn yú huáng wēi jù rǔ lǜ bīng ér dà jǔ qī jūn rú guǎn zhòng zé guó rén wú zuǒ rèn zhī yōu dài yǔ huò wèi gōng shǐ biān jìng yǒu cháng chéng zhī yǐ shān qī jūn zhì cǐ èr shí liù zì shén míng zàn zhù cǎo mù zhī míng gōng xūn bù jiǎn yú tài gōng wēi wàng kě tóng yú shàng fù lì tóng jiǎn miè wú yǔ lián hé jiāng.
西夏国告檄大宋元帅刘侯侍卫招抚成侯招讨吴侯十二月二日承将命传檄书一道切以恩宣大国滥及小邦远迩交欢中外咸庆孤闻丑虏(改作金人)无厌敢叛(改作败)盟而失信骄戎(改作亮为)不道忘称好以和亲始缘女真辄兴残贼窥禹迹山广广覆尧天日月之光将士衔冤神人共愤妄自尊大者二十馀载怙其篡者七八其人皆犬豕之所不为於春秋之所共贬盖总辫缦缨之众无阅书隆礼之风(删毕犬至此二十八字)唯务贪残(改作争)恣行暴虐吞侵诸国建号大邻壤以称藩率华民而贡赋驱役生灵而恬不知恤杀伐臣庶而自谓无伤虽夷狄之有君不如诸夏之亡也。德文评语五而既作咸兴曰:盍归乎!来(删虽夷至此二十六字)当中兴恢复之期乃上帝悔祸之日九重巡幸昔闻太王之居邠(改作屡迁)大驾亲征今见汉宣之却狄(改作复作)诏颁天下抚慰民心未闻用夏用变夷第见兴王而黜霸(删未闻至此十四字改作爰应顺以兴师冀乘时而靖乱)其谁与敌将为不战而屈人莫我敢当可谓因时(改作相机)而後动共或恣睢猖獗抗衡王师愿洗涤於妖氛庶荡除於巢穴勿令秽孽重更蕃滋虽蝼蚁之何殊亦寇雠之可杀(删勿令至此二十字)庙堂御侮看首系於单于帷幄谈兵复薄伐於玁狁如孤者虽处要荒久蒙德泽在李唐则会赠姓至我宋乃。又称臣顷因巨猾之凭陵遂阻输将而纳款玉关路隔久无抚慰之来葱岭山长不得贡琛而去怀归弥笃积有岁年幸逢拨乱反正之秋乃是斩将搴旗之际顾惟雄贼(删此二字)来寇(改作践)吾疆始长驱急骑以争先终救死扶伤而不暇使彼望风而遁败衄而归岂知敢犯於皇威遽辱率兵而大举期君如管仲则国人无左衽之忧待予或卫公使边境有长城之倚(删期君至此二十六字)神明赞助草木知名功勋不减於太公威望可同於尚父力同翦灭无与联和将。
guān bǐ fēng shēng hè lì zhī yīn dāng jiàn qí qì jiǎ yè bīng ér zǒu gū gǎn bù róng guān tiān tǎo liàn xí wǔ bīng zhān zhōng yuán huáng dì zhī zūn wàng dōng nán tiān zǐ zhī qì bā huāng cháo gòng yuàn tóng zhōu bā bǎi guó zhī hóu wáng sì hǎi sù qīng zài jiàn hàn sì bǎi nián zhī jì jì zhù wén kān dìng dàng gòng biǎo jiān xí zhì rú qián yán bù jìn yì.
观彼风声鹤唳之音当见其弃甲曳兵而走孤敢不荣观天讨练习武兵瞻中原皇帝之尊望东南天子之气八荒朝贡愿同周八百国之侯王四海肃清再建汉四百年之计稷伫闻勘定当贡表笺檄至如前言不尽意。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
赐进士出身头品顶戴四川等处承宣布政使司布政使清苑许涵度校刊。
juǎn èr bǎi sān shí sān jiào kān jì.
※卷二百三十三校勘记。
qǐ shào xīng sān shí yī nián tuō yī zì zhí zhì bǎo nán wèi hé jī wù zuò xī hūn nüè zī shén zī wù zuò zī liú shǒu pàn zōng hú lǐ jiā pàn zōng wù zuò pàn zōng cháo jì gòu yáo méi yǐ bái fán shū jiǎ xìn yáo méi yī zuò zào shè xìn wù zuò yán lín mín qīng zhèng qīng wù zuò qīn zhōng liáng zàn sàng wù zuò xiāng zàn xià zhào yǐ gào tiān xià wù zuò tiān zǐ xú shān jiān dǎng xú wù zuò chú réng chū nèi tǎng jīn bì bì wù zuò bì ān xiǎng fù guì xiǎng wù zuò yè yù xuǎn yú nán jīng tuō yù zì xí gào dà sòng yuán shuài xí gào wù zuò gào xí.
起绍兴三十一年(脱一字)直至宝难渭河(鸡误作溪)昬虐滋甚(滋误作兹)留守判宗胡里加(判宗误作判宗朝)计搆遥没以白樊书假信(遥没一作造设信误作言)临民清正(清误作亲)忠良赞丧(误作襄赞)下诏以告天下(误作天子)徐煽奸党(徐误作除)仍出内帑金币(币误作弊)安享富贵(享误作业)预选於南京(脱预字)檄告大宋元帅(檄告误作告檄)。