yán xìng xià zhì yī bǎi sì shí sān.
炎兴下帙一百四十三。
qǐ shào xīng sān shí yī nián shí yī yuè èr shí bā rì bǐng shēn, jǐn qí rì.
起绍兴三十一年十一月二十八日丙申,尽其日。
yáng wáng gǎng dū lù yuē: qí wáng liàng shā zhǔ zì lì gǎi yuán tiān dé dū huì níng fǔ nèi shì xiàn lǔ cǐ zì gǎi zuò běi zhōng měi sī bào chóu nǎi jìn yuē: yān jīng zì gǔ bà guó hǔ shì zhōng yuán wèi wàn shì zhī jī dì dū jìn yǐ. suì nà qí yán chà liáng hàn chén yǔn xiū yān jīng dà nèi zhèng shǐ yě. yàn zhōu wèi fù shǐ zì tiān dé sì nián qǐ zhì zhèng lóng sān nián bì gōng gǎi yān jīng wèi zhōng dōu zé rì qiān dū yān shān fǔ yǐ hù jià jūn sān shí wàn tiě fú tú yī shí wàn zǐ rōng xì jūn yī wàn wèi xiān fēng mù tū gǎi zuò mù dūn zǒng guǎn liú shǒu huì níng fǔ zhèng lóng sì nián bā yuè shí bā rì zhì yān jīng xiāo yù zòu yuē: bì xià yí yān shān qù bái gōu bǎi lǐ zhī wài jiē nán sòng gù tǔ kǒng yàn zhōu lì qióng jìn sài wáng xǐ xú wén mèng bīn zhī tú xiàng bèi sòng chén jiē wò dà jūn jǐn tún zhōng yuán wàn yī yǒu biàn fēi guó zhī zhǔ liàng yuē: qīng wú yōu yě. liáng hàn chén zòu yuē: chén wén nán sòng jiǎng wǔ jiào bīng yǒu tūn zhōng yuán zhī zhì yuàn bì xià wú zuò lè yú nèi kě lìng shān dōng liǎng lù hé běi sān lù tōng shuǐ qù chù jī cǎo jù liáng réng yú zhū lù zhōu jūn zhì zào jūn qì jiān xiū dà liáng hǔ shì jiāng huái jí zào zhàn jiàn yǐ bèi hǎi dào zhēng fá bìng yī liàng yī rì rù huáng hòu gé jiàn zhào zi shàng dǎn píng nèi yǒu mù xī huā shù duǒ wèn cǐ huā chū yú shén dì hòu yuē: biàn jīng.
炀王港督录曰:岐王亮杀主自立改元天德都会甯府内侍陷虏(此字改作北中)每思报仇乃进曰:燕京自古霸国虎视中原为万世之基帝都近矣。遂纳其言差梁汉臣允修燕京大内正使也。彦舟为副使自天德四年起至正隆三年毕工改燕京为中都择日迁都燕山府以护驾军三十万铁浮图一十万紫茸细军一万为先锋木突(改作穆敦)总管留守会甯府正隆四年八月十八日至燕京萧玉奏曰:陛下移燕山去白沟百里之外皆南宋故土孔彦舟郦琼靳赛王喜徐文孟斌之徒项背宋臣皆握大军尽屯中原万一有变非国之主亮曰:卿无忧也。梁汉臣奏曰:臣闻南宋讲武教兵有吞中原之志愿陛下无坐乐於内可令山东两路河北三路通水去处积草聚粮仍於诸路州军置造军器兼修大梁虎视江淮及造战舰以备海道征伐并依亮一日入皇后阁见棹子上胆瓶内有木樨花数朵问此花出於甚地后曰:汴京。
kǒng yàn zhōu jìn lái nǎi suǒ bǐ yàn wèi shī yuē: lǜ yè zhī tóu jīn lǚ zhuāng qiū shēn bié yǒu yì bān xiāng yī zhāo yáng rǔ míng tiān xià yě. xué jūn wáng zhe kū huáng yī rì xuān liáng hàn chén yuē: zhèn yù xiū biàn jīng dà nèi shí fù xún xìng qīng wèi zhèn móu wú de yǒu cí hàn chén yuē: bèi fèng shèng xùn qǐ gǎn cí miǎn yuàn bì xià bān zhào zhū lù fā rén fū gōng jiàng yǐ hòu shǐ huàn yǐ liáng hàn chén chōng xiū biàn jīng dà nèi zhèng shǐ kǒng yàn zhōu wèi fù shǐ yīn wèi hàn chén yuē: cì jīn zì pái zi yǔ qīng qù chù rú zhèn qīn xíng cì jīn nǎi qián duàn juàn gè yī bǎi réng chà dū tǒng ā shǐ duō shù lǜ níng gǎi zuò shū lū níng tǒng qí jūn èr shí wàn zhù zhā yú biàn jīng chéng wài fáng táo zǒu gōng jiàng rén fū gōng jiàng rì zhī mǐ èr qiān bàn qián wǔ shí wén rén fū biàn rú zhī zhēn yuán sān nián liáng hàn chén kǒng yàn zhōu zhì biàn chéng zhèng lóng yuán nián chūn qǐ fū zhèng lóng sì nián bì gōng liáng hàn yá kǒng yàn zhōu zòu jīng chéng dà nèi xiū zào le bì. yòu lìng rén cuī zào tōng zhōu zhàn chuán suì qǐ rén fū tái yú mù zhí dǎ zào zhàn chuán sān děng fán líng mǐn qiān zhǐ wěi bīng bù shàng shū sū bǎo héng xú wén tǒng yā réng yú zhū lù shuā tiě jiàng wǔ qiān rén dǎ zào rén mǎ yì jiǎ jūn qì yǒu yùn zhōu xiāng zhōu qīng zhōu jìn dào tóng bó dāo wǔ qiān kǒu gǎi zào qiāo dāo. yòu lìng dōng píng fǔ běi jīng yuè zhōu dà ān jūn jí bā bǎi wàn qiān nǚ zhēn bó hǎi qì dān hàn ér wǔ shí wàn shān dōng liǎng lù hé běi sān lù bìng qiān dà jūn yī shí wàn zhū lù fān hàn jūn qī shí wàn zhū lù bǔ yú shāo gōng shuǐ shǒu yī shí qī wàn fān hàn děng jūn gòng èr bǎi jiǔ shí qī wàn lìng fēn bā lù rù nán jiè wán yán zhòng tǒng bīng qǔ cháng ān fèng xiáng zhì xī shǔ wán yán míng tǒng bīng zì xī jīng zhì jūn fáng biàn jīng nán yǐng chāng fǔ fāng chéng yǐng xiàn dèng zhōu bèi jǐn gǎi zuò bèi lè tǒng jūn zì nán yǐng zhōu cài zhōu lín rǔ ā lǔ gǎi zuò ā lū shù lǜ gǎi zuò mó lī tǒng jūn zì bó zhōu zhì chéng fù shùn chāng fǔ guāng zhōu qǐ fú chì zhū zì shòu zhōu hé féi hé zhōu jiè yē lǜ shù gǎi zuò yē lǜ mù zì qīng qí zhì huái chǔ jiè yù jià qīn zhēng bīng bù shàng shū sū bǎo héng jiān xiū zhàn chuán sū bǎo héng zòu chén bèi fèng shèng zhǐ dǎ zào zhàn chuán wán bèi tōng zhōu zhì dìng yào kǒu èr bǎi bā shí lǐ lù dì bù tōng hé gōu wú shuǐ tōng zhōu rù hǎi fú wàng tè jiàng ruì zhǐ xíng xià cuò zhì dì xuān hàn chén lái yuē: sū bǎo héng zòu lái chēng tōng zhōu bù tōng shuǐ hǎi kǒu lù dì èr bǎi bā shí lǐ nài hé liáng hàn chén yuē: qǐ sān lù rén fū kāi qú dān shuǐ zuò chéng fú ní yòng fū tuō chuán rù hǎi xíng xià sū bǎo héng jí shī xíng liáng hàn chén sī yuē: zéi gǎi zuò bào jūn wú dào dàn dé yí lù rén fū pàn wǒ sòng zhōng xīng yǒu rì nài hé zì xiū yān jīng jí dà liáng qiān shuā rén fū gōng jiàng sān bǎi yú wàn wú yī rén shì zhàng fū yě., qǐ fēi tiān zāi! sū bǎo héng qǐ shān dōng mín fū kāi hé dān shuǐ wǎn zhōu zì tōng zhōu rù dìng lín kǒu èr bǎi bā shí lǐ rén rén chēng yuān dào lù jiē tàn ér wú yī rén gǎn pàn zhě hàn chén. yòu zòu xī jīng luò yáng hǎo huā yí xún xìng kàn huā zhèng lóng èr nián èr yuè xìng luò yáng yī yè tiān jiàng dà shuāng qún huā jǐn sǐ bù yuè liáng hàn chén yuē: bì xià jiàng zhào cuī cù zhū lù dà jūn nán qǔ jiāng huái wú shī qí shí tiān yǔ fú shòu fǎn zāo qí jiù shí zhì fú shòu qí yāng chén yuàn bì xià tǒng yì tiān xià hùn chē shū yú wàn lǐ, yú shì xià zhào cuī cù mǎ bù jūn qǐ xíng wǎng biàn jīng.
孔彦舟进来乃索笔砚为《诗》曰:绿叶枝头金缕装秋深别有一般香一朝扬汝名天下也。学君王着枯黄一日宣梁汉臣曰:朕欲修汴京大内时复巡幸卿为朕谋无得有辞汉臣曰:被奉圣训岂敢辞免愿陛下颁诏诸路发人夫工匠以候使唤以梁汉臣充修汴京大内正使孔彦舟为副使因谓汉臣曰:赐金字牌子与卿去处如朕亲行赐金奶钱段绢各一百仍差都统阿使多术律甯(改作舒噜甯)统骑军二十万驻劄於汴京城外防逃走工匠人夫工匠日支米二千半钱五十文人夫变如之贞元三年梁汉臣孔彦舟至汴城正隆元年春起夫正隆四年毕工梁汉牙孔彦舟奏京城大内修造了毕。又令人催造通州战船遂起人夫抬舁木植打造战船三等凡灵敏千只委兵部尚书苏保衡徐文统押仍於诸路刷铁匠五千人打造人马衣甲军器有郓州相州青州进到铜钹刀五千口改造敲刀。又令东平府北京阅州大安军集八百万签女真渤海契丹汉儿五十万山东两路河北三路并签大军一十万诸路番汉军七十万诸路捕鱼稍工水手一十七万番汉等军共二百九十七万令分八路入南界完颜仲统兵取长安凤翔至西蜀完颜明统兵自西京至均房汴京南颍昌府方城颍县邓州孛堇(改作贝勒)统军自南颍州蔡州临汝阿鲁(改作阿噜)术律(改作摩哩)统军自亳州至城父顺昌府光州乞伏赤朱自寿州合肥和州界耶律术(改作耶律穆)自青齐至淮楚界御驾亲征兵部尚书苏保衡监修战船苏保衡奏臣被奉圣旨打造战船完备通州至定要口二百八十里陆地不通河沟无水通舟入海伏望特降睿旨行下措置帝宣汉臣来曰:苏保衡奏来称通州不通水海口陆地二百八十里奈何梁汉臣曰:起三路人夫开渠担水(作成)浮泥用夫拖船入海行下苏保衡即施行梁汉臣私曰:贼(改作暴)君无道但得一路人夫叛我宋中兴有日柰何自修燕京及大梁签刷人夫工匠三百馀万无一人是丈夫也。,岂非天哉!苏保衡起山东民夫开河担水挽舟自通州入定林口二百八十里人人称冤道路嗟叹而无一人敢叛者汉臣。又奏西京洛阳好花宜巡幸看花正隆二年二月幸洛阳一夜天降大霜群花尽死不悦梁汉臣曰:陛下降诏催促诸路大军南取江淮无失其时天与弗受返遭其咎时至弗受其殃臣愿陛下统一天下混车书於万里,於是下诏催促马步军起行往汴京。
xuān liáng hàn chén kǒng yàn zhōu fǔ wèn xiū dà nèi bù yì yǒu rén zèn yàn zhōu zhě suì cì jiǔ zhèn zhī yàn zhōu pěng zhī pǎo yǐn jiàn yàn zhōu bì shàng diāo qīng wèn yuē: hé wù yě. yàn zhōu yuē: chén shào nián shí bù chéng qì jiào rén cì lái yuē: qīng rú jīn chéng qì gǎn zuò shén yàn zhōu gǔ lì mìng yàn zhōu chōng xī jīng liú shǒu qǐ xíng zhì lù yào fā ér sǐ èr nián bā péng zài biàn jīng zhí zhōng qiū shè yàn bǎi guān wán péng hū mì yún: zhào yuè suǒ bǐ zuò què qiáo xiān cí yuē: tíng bēi bù tíng gē bù fā děng hòu yín chán chū hǎi bù zhī hé chǔ piàn yún: lái zuò xǔ dà tōng tiān zhàng ài qiú zī niǎn duàn xīng móu zhēng shā wéi hèn jiàn fēng bù kuài yī huī huī duàn zǐ yún: gēn yào jiàn chán é tǐ tài hàn lín xué shì qí zǎi zòu yuē: bì xià qì dà guó gōng diàn biàn xìng zhū zhōu bài méng xīng shī wú gù jǔ shì láo lì yì shēng líng xīng gōng dòng tǔ xiū jiàn xī jīng zhī nèi kāi jué wú yòng zhī hé láo jī jūn mín jiē yuàn yíng lù tài yǐ chū xiàn bì xià zhuǎn yǐ wéi yāo shū bù dàn wèi chén shí lù yú cháo yān kě jiān mò fú wàng bì xià chá tiān dì zhī bù xiáng shōu bīng bà yì tōng hé nán sòng fù huán gù dū sì hǎi jiǔ zhōu xián gǎn shèng dé tiān xià xìng shèn liàng dà nù zhǎn zhī miè qí zú yān lóng sān nián èr yuè xià zhào xiǎo lóng hǔ dài wáng bīng wǔ wàn shǒu zhèn méng gǔ yòu sī hǔ yá wèi jiāng jūn dà jiā nú gǎi zuò dà jiā nǔ shǒu zhèn shàng jīng huì níng fǔ shù lǜ gǎi zuò shū lū shì zhōng bīng sān wàn shǒu yān jīng zhōng dōu gé wáng bīng wǔ wàn tún qí yùn liǎng zhōu jiān jīn fā liáng cǎo huáng tài zǐ fèng guó wèi jiāng jūn hù bù shì láng zhāng chāng děng shǒu biàn jīng yù yíng qián jūn gāo wěi lǐ guǎn yā yù qián shè diāo jūn yī wàn sān qiān bìng zǐ rōng xì jūn sān qiān yù qián tí jǔ yòu jiāng jūn dá ěr míng wēi gǎi zuò tǎ ěr míng wēi yù qián zuǒ jiāng jūn chì zhǎn míng wēi gǎi zuò chí jiā míng wēi yù qián qián jūn jiā luó míng wēi gǎi zuò é lū míng wēi yù qián hòu jūn xī dào bù shǔ zhè xīng guó nú gǎi zuò xīng guó nǔ jiāng zǐ rōng xì jūn sān qiān rén lìng fēn wǔ bù yī bù wǔ bǎi rén měi duì liù shí rén móu kè gǎi zuò mù kūn yī rén duì tóu yī rén róng lú fú yī rén pái tóu èr rén fàn shí wǔ rén duì shēn wǔ shí rén wǔ nián qiū jiǔ yuè qǐ biàn jīng chì tiān shǐ cuī cù bā lù jūn mǎ gè yī dì fēn rù nán jiè jìn fā shí tóng yáo yán zhèng jūn sān pǐ mǎ qiān jūn liǎng zhǐ xié láng zhǔ xiàng nán qù zhào lǎo sòng dēng tái jiǔ yuè dù huái zhì shòu chūn tún zhù chà yù qián dū tǒng piào qí zǒng guǎn hán yí yé fèng chì lǐng xíng lín fā cì yù zhì xǐ qiān yīng cí yuē: jīng máo chū jǔ zhèng jué tí lì jiàn sī fēng jiāng zhǔ shè hǔ jiàng jūn luò diāo dū wèi xiù mào jǐn qiú qiáo chǔ qì zhāng duàn fà zhēng nài pí dì yī shēng pí gǔ xiào tán qǐng zhǐ cháng jiāng qí hài liù shī fēi dù cǐ qù wú zì duò jīn yìn rú dòu dú zài gōng míng qǔ duàn suǒ jī móu chuí biān fāng lüè rén shì běn wú jīn gǔ shì shū wò lóng tāo yùn guǒ jiàn gōng chéng zhāo mù wèn jiāng zuǒ xiǎng yún: ní yǐ qí xuán huáng yíng lù hán yí yé bīng nán jìn qiǎn qiān hù mò lì gǎi zuò mù léng lǐng qí wǔ bǎi lüě dì yù dà sòng yáo xìng mǎ jūn wǔ shí yú zhì wèi zi qiáo yóu qí tàn dé suì bào pò dí jūn tǒng zhì dài gāo dài gāo qǐng tǒng zhì yáo xìng zài lǜ sì duì sì bǎi rén chū zhèn wáng quán lǐng zhòng yīn zǒu chē cǎi shí jiāng kǒu shì yè duō zhāng qí zhì dì zhōng míng huǒ jìng lǔ cǐ zì gǎi zuò dí yíng shù qiān fú lù lǔ gǎi zuò dí bù néng qián suì dé dù jiāng tún zhù dōng cǎi shí liàng.
宣梁汉臣孔彦舟抚问修大内不意有人谮彦舟者遂赐酒酖之彦舟捧卮跑饮见彦舟臂上雕青问曰:何物也。彦舟曰:臣少年时不成器教人刺来曰:卿如今成器敢做甚彦舟股慄命彦舟充西京留守起行至路药发而死二年八朋在汴京值中秋设宴百官玩朋忽密云:罩月索笔作鹊桥仙词曰:停杯不停歌不发等候银蟾出海不知何处片云:来做许大通天障碍虬髭撚断星(眸睁)煞惟恨剑锋不快一挥挥断紫云:根要见婵娥体态翰林学士祁宰奏曰:陛下弃大国宫殿遍幸诸州败盟兴师无故举事劳力役生灵兴工动土修建西京之内开掘无用之河劳基军民嗟怨盈路太乙出现陛下转以为妖殊不惮畏臣食禄於朝焉可缄默伏望陛下察天地之不祥收兵罢役通和南宋复还故都四海九州咸感圣德天下幸甚亮大怒斩之灭其族焉隆三年二月下诏小龙虎大王兵五万守镇蒙古右司虎牙卫将军大家奴(改作大嘉努)守镇上京会甯府术律(改作舒噜)侍中兵三万守燕京中都葛王兵五万屯齐郓两州兼津发粮草皇太子奉国卫将军户部侍郎张昌等守汴京御营前军高委礼管押御前射雕军一万三千并紫茸细军三千御前提举右将军达耳明威(改作塔尔明威)御前左将军赤盏明威(改作持嘉明威)御前前军伽罗明威(改作额噜明威)御前後军西道部属这兴国奴(改作兴国努)将紫茸细军三千人令分五部一部五百人每队六十人谋克(改作穆昆)一人队头一人戎芦服一人牌头二人饭食五人队身五十人五年秋九月起汴京敕天使催促八路军马各依地分入南界进发时童谣言正军三匹马签军两只鞋郎主向南去赵老送灯台九月渡淮至寿春屯驻差御前都统骠骑总管韩夷耶奉敕领行临发赐御制喜迁莺词曰:旌旄初举正駃騠力健嘶风江渚射虎将军落雕都尉绣帽锦裘翘楚气张断发争柰鼙地一声鼙鼓笑谈顷指长江齐骇六师飞渡此去无自惰金印如斗独在功名取断锁机谋垂鞭方略人事本无今古试舒卧龙韬韫果见功成朝暮问(江左)想云:霓以俟玄黄迎路韩夷耶兵南进遣千户莫利(改作穆棱)领骑五百掠地遇大宋姚兴马军五十馀至尉子桥游骑探得遂报破敌军统制戴皋戴皋请统制姚兴再率四队四百人出阵王权领众因走车采石江口是夜多张旗帜地中明火径虏(此字改作敌营)数千伏路虏(改作敌)不能前遂得渡江屯驻东采石亮。
zhù jūn hé zhōu liǎng àn xiāng duì rì móu dù jiāng shì rì huái dōng liú liǎng fǔ qí yōng bīng huái chǔ shè rén yú yǔn wén cuī dū zhāng zhèn jiāng jiàn kāng lóng wān cǎi shí jūn chuán fēn bù shàng xià hàn zhāng zhèn chà dài gāo tí jǔ zhū chù rén chuán wáng zōng hǎi qiū èr bǎi zhǐ zhōu róng shī zi chuán yī bǎi zhǐ cè yìng cǎi shí fàn biàn zhàn chuán wǔ shí zhī zài cǎi shí hé kǒu duì mǔ shān yáng lín kǒu xuē jiā wān gěng xià zhāng yuān jiāng méng chōng chuán sān bǎi zhǐ duì shí pó zuǐ sān shān jī shí jùn zhàn chuán wǔ shí zhǐ tún yú shā zhōu běi wū jī mǎ jiā dù yáng xuǎn zhàn chuán sān shí zhǐ duì fàng kǒu mǎ jiā dù zhāng yǒng zhàn chuán wǔ shí zhǐ cè yìng xuē jiā wān cí wū jī wáng zōng shuǐ jūn zhāng zhèn wáng qí yú yǔn wén cuī dū cuò zhì fáng shǒu jiāng àn shí shí yī yuè bā rì lǔ gǎi zuò jīn zhǔ yú jiāng xī àn zhù tán qiǎn fèng guó dà jiàng jūn qǐ fú chì zhū yā zhàn chuán yī qiān yú zhǐ chū yáng lín kǒu yán jiāng bǎi bù lǔ gǎi zuò jīn zhǔ dēng tán shǒu zhí xiǎo huáng qí zhāo shǐ rù chuán chì xià rú xiān dé àn zhě jiàn kāng jīn yín gěi zhī yī wàn qiān hù dēng zhōu jì jiāng lǔ gǎi zuò jīn zhǔ tái shàng yòng huáng qí yī cì gè yú zhǐ zhàn chuán bǎi wèi yī zì zhí qū dōng àn ér jìn zhāng zhèn dēng shān jiàn zéi gǎi zuò dí chuán zhǐ dōng cǎi shí àn jìn yòng zhū jūn hào dài qí zhǐ biàn zhū jūn zhàn chuán jí méng chōng dòu jiàn hǎi qiū děng chuán chū àn liǎng shì bāo yǎn gǔ shēng zhèn tiān fēi jiàn rú yǔ jīng qí yíng jiāng gū shēng rú léi liǎng shì yǎn jī zhàn shì fèn yǒng zhēng xiān chén zhàn méng chōng zhàn jiàn jiāng shàng nì shuǐ rú fēi lǔ gǎi zuò dí chuán dī xiǎo jìn méi yú jiāng huó zhuō fān zéi gǎi zuò dí bīng bù zhī qí shù tiào shuǐ sǐ zhě qiān yú rén lǔ gǎi zuò dí chuán yī qiān yú zhǐ zǒu xī àn zhū jūn tà chē chuán gǎn shā liáng hàn chén zòu yún: běn guó dà jié qǐng bì xià dēng zhōu zǎo dá jiàn kāng lǔ gǎi zuò jīn zhǔ yù dēng zhōu chì zhǎn míng wēi gǎi zuò chí jiā míng wēi jiāng jūn zòu yuē: bì xià fān gǎi zuò běi chuán dǐ xiǎo jìn bèi nán sòng yā shěn dà jiāng nài hé bì xià shèng zhōu yù dù shì liáng hàn chén mài bì xià yú sòng cháo ěr liàng jiàn bài zhōu bēn àn liàng duó nù wèi liáng hàn chén yuē: rǔ běn sòng cháo jiù chén zhèn gāo guān hòu lù ēn guò cháo shì bù zhī jì jí ér gǎn fǎn zhèn suì mìng chì zhǎn míng wēi gǎi zuò chí jiā míng wēi jiāng jūn zhǎn liáng hàn chén yú jiāng àn lǔ gǎi zuò jīn zhǔ jiàn zhū jūn bài huí fǎn hé zhōu zhào tiān shǐ cuī cù hǎi dào dà jūn sū bǎo héng yǒu hǎi chuán qiān hù hán zōng yù jiàng yú lǐ bǎo lǐ bǎo zhuī gǎn yòng huǒ jiàn shāo fān gǎi zuò běi chuán chuán jǐn fén méi jǐn méi jǐn jiàng qí jūn zhèng lóng wǔ nián shí yī yuè liàng zhì yáng zhōu dōng mén wài hàn wáng miào jiàn yù zhài yì guā zhōu àn wàng zài jiāng jiàn běn cháo yǐ yú jiàn jiào shuǐ jūn yú jiāng xīn jīng qí lì rì qì jiǎ xiān míng méng chōng zhàn jiàn hǎi qiū gē chuán jí shī zi chuán lóu zǐ chuán yú dà jiāng xīn fēi zǒu bù zhǎng zhèn wàng běi àn yī nǔ jiàn shè bú dào chù dǎ bāng zi shēng bù jué pái yī zì zhèn yú fú yù tíng shǎng shēng nuò zhū chuán fù huí lǔ gǎi zuò jīn zhòng dà hài liàng wèi chén xià yuē: cǐ zhǐ hú chuán hé zú dào zāi! suì huí yáng zhōu yù zhài yǒu mù tū gǎi zuò mù dūn zǒng guǎn dà huái zhōng zǒng guǎn xiào zhè bā gǎi zuò xiāo zhā bā zhòng yì yuē: láng zhǔ jiān yù dù jiāng shì guān dà sòng zhàn jiàn jiāng xīn rú fēi jiǎ shì fèn yǒng rén chuán jīng ruì wǒ děng jiē běi rén zǒu mǎ shè jiàn wèi shàng, qǐ kě chéng chuán yǔ jiāng nán rén zhàn dà jiāng jīn xīng sǐ yú jiāng zhōng bú jiàn xiāng lǐ dà.
驻军和州两岸相对日谋渡江是日淮东刘两府锜拥兵淮楚舍人虞允文催督张振将建康龙湾采石军船分布上下汉张振差戴皋提举诸处人船王宗海鳅二百只周荣狮子船一百只策应采石范汴战船五十只在采石河口对母山杨林口薛家湾耿下张渊将艨艟船三百只对石婆嘴三山基时俊战船五十只屯於沙洲北乌基马家渡杨选战船三十只对放口马家渡张永战船五十只策应薛家湾慈乌基王宗水军张振王琪虞允文催督措置防守江岸时十一月八日虏(改作金)主於江西岸筑坛遣奉国大将军乞伏赤朱押战船一千馀只出杨林口沿江摆布虏(改作金)主登坛手执小黄旗招使入船敕下如先得岸者建康金银给支一万千户登舟济江虏(改作金)主台上用黄旗一刺各馀只战船摆为一字直趋东岸而进张振登山见贼(改作敌)船指东采石岸进用诸军号带旗指便诸军战船及艨艟斗舰海鳅等船出岸两势包掩鼓声震天飞箭如雨旌旗盈江咕声如雷两势掩击战士奋勇争先尘战艨艟战舰江上逆水如飞虏(改作敌)船低小尽没於江活捉番贼(改作敌兵)不知其数跳水死者千馀人虏(改作敌)船一千馀只走西岸诸军踏车船赶杀梁汉臣奏云:本国大捷请陛下登舟早达建康虏(改作金)主欲登舟赤盏明威(改作持嘉明威)将军奏曰:陛下番(改作北)船底小尽被南宋压沈大江柰何陛下乘舟欲渡是梁汉臣卖陛下於宋朝耳亮见败舟奔岸亮夺怒谓梁汉臣曰:汝本宋朝旧臣朕高官厚禄恩过朝士不知纪极而敢反朕遂命赤盏明威(改作持嘉明威)将军斩梁汉臣於江岸虏(改作金)主见诸军败回返和州诏天使催促海道大军苏保衡有海船千户韩宗愈降於李宝李宝追赶用火箭烧番(改作北)船船尽焚没尽没尽降其军正隆五年十一月亮至扬州东门外汉王庙建御寨诣瓜洲岸望在江见本朝以虞舰教水军於江心旌旗丽日器甲鲜明艨艟战舰海鳅戈船及狮子船楼子船於大江心飞走布长阵望北岸一弩箭射不到处打梆子声不绝排一字阵於浮玉亭上声喏诸船复回虏(改作金)众大骇亮谓臣下曰:此纸糊船何足道哉!遂回扬州御寨有木突(改作穆敦)总管大怀忠总管肖这巴(改作萧扎巴)众议曰:郎主坚欲渡江适观大宋战舰江心如飞甲士奋勇人船精锐我等皆北人走马射箭为上,岂可乘船与江南人战大江金星死於江中不见乡里大。
huái zhōng děng zǎo zhì yù zhài zòu shì jiàn lè jiā nú gǎi zuò yuè jiā nǔ jiāng jūn yún: láng zhǔ zuó wǎn dà zuì wèi zhí dà huái zhōng lè jiā zhù gǎi zuò yuè jiā nǔ láng zhǔ yè lái yǒu hé shèng zhǐ lè jiā nú gǎi zuò yuè jiā nǔ yuē: zuó wǎn yǔ hòu fēi yǐn yán sān rì dù jiāng bù dé jiāng dà chén jǐn xíng chǔ zhǎn xiào zhè bā gǎi zuò xiāo zhā bā yǐ niè dà huái zhōng jiǎo wèi lè jiā nú gǎi zuò yuè jiā nǔ yuē: ruò láng zhǔ qǐ lái wèi dà chén zòu shì zé gè, yú shì xiào zhè bā gǎi zuò xiāo zhā bā dà huái zhōng fù huí shāng yì yún: ruò bù xíng shì nì wǒ děng wú yuán huán xiāng bì sǐ yú cǐ dà huái zhōng yún: láng zhǔ yǒu zǐ rōng xì jūn wàn rén hù yù shuāng lè jiā nú gǎi zuò yuè jiā nǔ jiāng jūn qīng xìn nài hé shì yǒu xiè lòu sǐ hé wú yí xiào zhè bā gǎi zuò xiāo zhā bā yún: wǎn cháo zòu qiǎn xì jūn dōng qǔ hǎi líng xiān qǐng lè jiā nú gǎi zuò yuè jiā nǔ jiāng jūn yù yǐ huò fú shǐ xīn biàn dòng shì kě jì yǐ. wǎn cháo zòu yún: chén děng dù dà jiāng bì néng jì dù dōng yǒu tài zhōu kě lìng zǐ rōng xì jūn lián yè jìn qǔ suǒ lüè jīn yín jǐn yǐ gěi cì yī fà dù jiāng bì néng jì àn suì qiǎn zhī xíng shì yè zhū rén yāo lè jiā nú gǎi zuò yuè jiā nǔ jiāng jūn shuō zhī yún: láng zhǔ jiān yù xià jiāng nán jīn nán sòng yán jiāng zhàn sōu wàn zhǐ chōng jù làng rú fēi wǒ děng jǐn wèi yú biē ěr lè jiā nú gǎi zuò yuè jiā nǔ yuē: zhū rén yù hé rú dà huái zhōng děng yuē: ruò bù xíng shì nì dìng nán huí xiāng lè jiā nú gǎi zuò yuè jiā nǔ yuē: zhū rén jǔ shì jiā nú gǎi zuò jiā nǔ yuàn xiào yú chéng xiào zhè bā gǎi zuò xiāo zhā bā yuē: jīn yè sān gǔ fú wàn gōng yú àn chù shǐ rén jǔ gū fù jí rù yán nán rén jié zhài gōng xiān dào láng zhǔ gōng jiàn yǐ zhú yǐn láng zhǔ chū zhàng zhū rén wàng zhú míng chù yǐ wàn jiàn qí shī shí gōng dāng bì zhī dà huái zhōng yuē: ruò shì jì bài gōng dà jiàng jūn dōng dào dà zǒng guǎn yuè jiā nú gǎi zuò yuè jiā nǔ xǔ nuò shì yè sān gǔ liàng zuì wò zhàng zhōng wén wài gū shēng yuè jiā nú gǎi zuò yuè jiā nǔ yún: kǒng rén suǒ dào chén dài yú shēn jiā nú gǎi zuò jiā nǔ shú zhú yǐn liàng huāng jí pī jǐn qīn chū wài jiā nú gǎi zuò jiā nǔ qì zhú bēn cuàn wàn jiàn qí fā shè sǐ liàng dà huái zhōng děng yǐn jūn běi dùn.
怀忠等早至御寨奏事见乐家奴(改作乐嘉努)将军云:郎主昨晚大醉未直大怀忠乐家驻(改作乐嘉努)郎主夜来有何圣旨乐家奴(改作乐嘉努)曰:昨晚与后妃饮言三日渡江不得将大臣尽行处斩肖这巴(改作萧扎巴)以蹑大怀忠脚谓乐家奴(改作乐嘉努)曰:若郎主起来谓大臣奏事则个,於是肖这巴(改作萧扎巴)大怀忠复回商议云:若不行弑逆我等无缘还乡必死於此大怀忠云:郎主有紫茸细军万人护御双乐家奴(改作乐嘉努)将军倾信柰何事有泄露死和无疑肖这巴(改作萧扎巴)云:晚朝奏遣细军东取海陵先请乐家奴(改作乐嘉努)将军谕以祸福使心变动事可济矣。晚朝奏云:臣等度大江必能济渡(东有)泰州可令紫茸细军连夜进取所掠金银尽以给赐一发渡江必能济岸遂遣之行是夜诸人邀乐家奴(改作乐嘉努)将军说之云:郎主坚欲下江南今南宋沿江战艘万只冲巨浪如飞我等(尽喂)鱼鳖耳乐家奴(改作乐嘉努)曰:诸人欲何如大怀忠等曰:若不行弑逆定难回乡乐家奴(改作乐嘉努)曰:诸人举事家奴(改作嘉努)愿效愚诚肖这巴(改作萧扎巴)曰:今夜三鼓伏万弓於暗处使人举咕父即入言南人刦寨公先盗郎主弓剑以烛引郎主出帐诸人望烛明处以万箭齐施时公当避之大怀忠曰:若事济拜公大将军东道大总管乐家奴(改作乐嘉努)许诺是夜三鼓亮醉卧帐中闻外咕声乐家奴(改作乐嘉努)云:恐人所盗臣带於身家奴(改作嘉努)孰烛引亮慌急披锦衾出外家奴(改作嘉努)弃烛奔窜万箭齐发射死亮大怀忠等引军北遁。
liàng nǎi ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá zhǎng zǐ zōng gàn yuán zǐ yě. zōng gàn shēng sì zǐ yuē: chōng yuē: yǎn yuē: xiāng yuē: yǎn jiē wèi liàng suǒ zhū sǐ liàng cuàn duó hòu yǐ tóng móu jiē tǎo lùn fēng bài zì gǔ fù xiào wáng zhòng wǔ niǎo tà gǎi zuò wū tǎ dà qīng gāo jǐng shān xīng guó nú gǎi zuò xīng guó nǔ gè cì tiě quàn píng xī shàn zhě jiē zhān ēn shǎng yá zì sù yuàn rú wán yán biàn cáo jiān zhī liú zhòng fǔ zhī tú jiē biǎn jiàng cuàn chù yān.
亮乃阿骨打(改作阿固达)长子宗干元子也。宗干生四子曰:充曰:兖曰:襄曰:兖皆为亮所诛死亮篡夺後以同谋皆讨论封拜自古讣肖王仲武鸟挞(改作乌塔)大卿高景山兴国奴(改作兴国努)各赐铁券平昔善者皆沾恩赏睚眦宿怨如完颜卞曹坚之刘仲甫之徒皆贬降窜黜焉。
shén lù jì yuē: liàng ān zhuāng dēng jí wéi yǒu yī qīn dì wú tóng yǎn jiù xiào yún: jīn shǐ yǎn běn míng wú tóng yǐ diàn qián dōu diǎn jiǎn wèi hè zhēng dàn shǐ lái wǒ cháo dōu tíng yì zhōng bìng shén liàng yǐ tiān shǐ cuī dū fǎn jiè guī guó sǐ. yòu yǒu yī qīn dì pàn zōng zhèng yōng wáng yǎn xiǎo míng pú jiǎ gǎi zuò bó hā wéi rén shui lì shì jīng qín guǒ duàn bù sī zhòng rén chēng zàn wéi liàng bù shèn hé chàng jí wèi zhī hòu xǐ zuò cì shàng fān chú xī jīng liú shǒu dà tóng yǐn yǒu shuō shū zhě liú mǐn jiǎng yǎn shū jí zhì wǔ dài liáng mò dì yǐ shì nì zhū yǒu guī zhī shì chōng pāi àn lì shēng yuē: yǒu rú shì hū! nú bì qì dān rén kǎo lǎo tí diǎn shàng gào biàn yún: dà.
神麓记曰:亮安装登极惟有一亲弟梧桐兖(旧校云:金史兖本名梧桐)以殿前都点检为贺正旦使来我朝都亭驿中病甚亮以天使催督返界归国死。又有一亲弟判宗正雍王兖小名蒲甲(改作博哈)为人氵莅事精勤果断不私众人称赞惟亮不甚和畅即位之後徙座次上藩除西京留守大同尹有说书者刘敏讲演书籍至五代梁末帝以弑逆诛友珪之事充拍案厉声曰:有如是乎!奴婢契丹人栲栳提点上告变云:大。
wáng móu fǎn xuān zhào zhì yān jīng zhǎn ér pēng zhī èr zi jiē cì sǐ.
王谋反宣诏至燕京斩而烹之二子皆赐死。
tiān dé sān nián zhào mén xià zhèn lín mín ér wèi fù mǔ bì sī ān yú zhào mín jì shì ér wèi dì wáng bì sī qī yú wàn shì shì yǐ dìng guó jiā zhī jì qǐ shǐ zhǐ yú mù qián chéng zǔ zōng zhī mó bù gǎn wàng yú zài yuǎn zuó yīn fǔ suí nán fú fēn zhì xíng tái shí biān fáng wèi dìng fǎ lìng wèi jù běn fēi yǒng shè zhǐ shì cóng quán jì ér rén jū dào lù zhī yáo shì lǜ suì shí zhī zhì fán tiān xià gù wú qīn shū bǐ cǐ wú xián gè tǐ jūn shàng zhī yì wù jǐn jūn píng. ruò néng yú gōng xiāng zhī zǐ sūn lǘ yán zhī lí shù yī tǐ shì zhī rú zhèn zhī suǒ xǐ wú yǐ jiā yān zhèn suī jū rén shàng zhī zūn chéng wàn fāng zhī tǒng shí bù gān wèi qǐn bù ān xí wéi yǐ tài píng wèi yōu bù gǎn yǐ wèi wéi lè yě. zì gǔ dì wáng gù yǒu hān zuì shì yù chuò cháo fèi zhèng qióng shē jí chǐ dān lè shì cóng suī yǒu zhōng yì zhī shì fàn yán nì ěr yī jiàn ér yǒu chì zhú zài jiàn ér jiā zhū lù zé zhōng dù dǐ xià chén zhī kǒu wú fù gǎn yán zhě zhèn fēi bù zhī biàn fēi bù néng suǒ yǐ rán zhě zhòng niàn tài zǔ huáng dì jiān nán yǐ qǔ tiān xià sú jiù mín yú shuǐ huǒ zhī zhōng fēi yù zì zūn wù chéng xiān zhì jīng jīng chí shǒu suī kuǐ bù bù gǎn wàng fán ěr yǒu guān jūn zǐ dài xiǎng jué lù yú ān píng zhī shí qí kě bù niàn tài zǔ jiān nán chuàng yè zhī gōng jīn zhèn qiú zhì zhī yì jiāo xiū bù xī shù jī zhèn xuān bù bǎi guān gài yǒu wǔ xíng zhe wèi cháng diǎn xiǎo zhě jiā zhī zé lí yú bāng xiàn shí yǒu shāng yú zhèn xīn gù shǐ tōng wén shù lìng tiān xià yǒu shǒu fǎ fèng gōng wú zāng sī zhī guò zhèn suǒ wén zhī bì jiā jìn yòng zì jīn hòu fán yǒu zuì zhě wú huò yǐn ér xiāng róng fán jué wàng zhě bì jǐn yù yǐ qǔ píng shù gòng dǐ yú dà níng yǐ tóng xiǎng yú jí zhì zī lè yǒu zhòng quán yǔ dào chǎng bù gù zī zhào shì xiǎng yí zhī xī zhào shū rú yòu yí lìng shàng shū xíng bù guān dié gè yīng xíng xià yú hé shǔ qù chù.
天德三年诏门下朕临民而为父母必思安於兆民继世而为帝王必思期於万世是以定国家之计岂使止於目前承祖宗之谟不敢忘於在远昨因抚绥南服分置行台时边防未定法令未具本非永设只是从权既而人拘道路之遥事虑岁时之滞凡天下固无亲疏彼此无闲各体君上之意务尽均平。若能於公相之子孙闾阎之黎庶一体视之如朕之所喜无以加焉朕虽居人上之尊承万方之统食不甘味寝不安席惟以太平为忧不敢以位为乐也。自古帝王固有酣醉嗜欲辍朝废政穷奢极侈耽乐是从虽有忠义之士犯颜逆耳一谏而有斥逐再谏而加诛戮则终杜底下臣之口无复敢言者朕非不知变非不能所以然者重念太祖皇帝艰难以取天下俗救民於水火之中非欲自尊务承先志兢兢持守虽跬步不敢忘凡尔有官君子待享爵禄於安平之时其可不念太祖艰难创业之功今朕求治之意交修不熙庶绩朕宣布百官盖有五刑著为常典小者加之责罹於邦宪实有伤於朕心故使通闻庶令天下有守法奉公无赃私之过朕所闻知必加进用自今後凡有罪者无或隐而相容凡觖望者必尽狱以取平庶共底於大甯以同享於极治咨乐有众全予到场不故兹诏示想宜知悉诏书如右宜令尚书刑部关牒各应行下於合属去处。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
赐进士出身头品顶戴四川等处承宣布政使司布政使清苑许涵度校刊。
juǎn èr bǎi sì shí sān jiào kān jì.
※卷二百四十三校勘记。
qí wáng liàng shì zhǔ zì lì shì wù zuò shā wáng xǐ xú wén wáng xǐ yīng zuò wáng shàn tóng bǎn dāo wǔ qiān kǒu bǎn wù zuò bó zì shòu zhōu zhì hé féi hé zhōu jiè tuō zhì zì jiāng shè diāo jūn yī wàn sān qiān zǐ rōng xì jūn yī wàn xiān xià liǎng huái hán yí yé fèng chì lǐng jūn nán xíng tuō jiāng shè diāo zhì hán yí yé èr shí yī zì yáo xìng dān qí tū rù zéi jūn chū mò shù zāo shēn dài shù jiàn fǔ yù zhàn shì jīn rì bào dá guó jiā jiàn jié fēng hóu zài cǐ yī rì wú de tuì zǒu yáo xìng jiàn zéi tiān bīng shù wàn qiǎn qí qiú jiù yú wáng quán xiāng jù lì yáng wáng quán lǐng zhòng huí zǒu dōng cǎi shí jiāng kǒu tuō yáo xìng dān qí zhì xiāng jù lì yáng qī shí wǔ zì shì yè duō zhāng qí zhì chéng zhōng míng huǒ chōu jūn dào nà jì jiāng zéi jūn zhī jué dà zhàn yú yáng lín dù tǒng zhì shí jùn yòng jìn nǔ shù qiān fú lù chéng zhōng wù zuò dì zhōng tuō chōu jūn zhì jùn yòng èr shí yī zì jìn nǔ wù zuò jìng lǔ lǔ zhǔ jiàn zhū jūn bài jī tuō jī zì bù guǎn xiào zhè bā děng zhòng tuō děng zì shǐ rén xìng gū gōng jí rù gōng wù zuò fù zì táng gǔ biàn xiāo yù wù zuò gǔ biàn xiào wáng.
岐王亮弑主自立(弑误作杀)王喜徐文(王喜应作王善)铜板刀五千口(板误作钹)自寿州至合肥合州界(脱至字)将射鵰军一万三千紫茸细军一万先下两淮韩夷耶奉敕领军南行(脱将射鵰至韩夷耶二十一字)姚兴单骑突入贼军出没数遭身带数箭抚谕战士今日报答国家建节封侯在此一日无得退走姚兴见贼添兵数万遣骑求救於王权相拒历阳王权领众回走东采石江口(脱姚兴单骑至相拒历阳七十五字)是夜多张旗帜城中明火抽军倒那济江贼军知觉大战於杨林渡统制时俊用劲弩数千伏路(城中误作地中脱抽军至俊用二十一字劲弩误作径虏)虏主见诸军败绩(脱绩字)部管肖这巴等众(脱等字)使人兴咕公即入(公误作父)自唐古卞萧玉(误作古卞肖王)。