jìng kāng zhōng zhì sì shí wǔ.
靖康中帙四十五。
qǐ jìng kāng yuán nián rùn shí yī yuè èr shí liù rì dīng sì, jǐn èr shí rì xīn yǒu.
起靖康元年閏十一月二十六日丁巳,盡二十日辛酉。
èr shí liù rì dīng sì dà xuě jīn rén huǐ sì bì shǒu jù.
二十六日丁巳大雪金人毀四壁守具。
jīn rén jǐn dé sì bì nǎi fá chéng shàng cái mù bìng zhuó qǔ guì bǎn zuò zhàng fǎn bì chéng nèi pào jià pí lí bā jiē huí zhī nèi xiàng chéng wài jǐn zuò màn dào chéng bǐng zé xì wèi diào qiáo bù sān sì rì jiē bèi chū pò chéng zéi gǎi zuò dí xià lìng zòng huǒ tú chéng hé lǜ bǎi xìng yù xiàng zhàn qí lái rú yún: yóu shì jīn bīng bù gǎn xià nǎi chàng wèi hé yì rén xīn shāo ān jīng chéng shí liù mén jiē wèi fān bīng zhàn shǒu wú bīng wú yī rén zài chéng shàng zhě dāng rì zǎo bān zhí jí zhū chù jūn duó wàn shèng mén bēn zǒu zhě sì wàn xǔ rén.
金人盡得四壁乃伐城上材木並斫取櫃板作障反蔽城內礟駕貔籬巴皆回之內向城外盡作慢道城丙則係為吊橋不三四日皆備初破城賊(改作敵)下令縱火屠城何率百姓欲巷戰其來如云:由是金兵不敢下乃唱為和議人心稍安京城十六門皆為番兵占守吾兵無一人在城上者當日早班直及諸處軍奪萬勝門奔走者四萬許人。
tài shàng huáng zhèng tài hòu rù nèi jū yán fú gōng.
太上皇鄭太后入內居延福宮。
jǐng wáng jí xiè kè jiā wèi qǐng mìng shǐ shǐ yú jūn.
景王及謝克家為請命使使於軍。
chéng xiàn shàng jí zhào dà chén qīn wáng shì cóng ér zhì zhě sān rén xiè kè jiā qí shǒu yě. yīn yǔ tú bù rù gé zhōng jì yì é qǐng qiǎn xiè kè jiā jí jǐng wáng shǐ jūn zhōng qǐng mìng chuán wén tài shàng zhǐ yì jí qiān jiē yǐ quán huó shēng líng wèi zhǔ.
城陷上急召大臣親王侍從而至者三人謝克家其首也。因與徒步入閤中計議俄頃遣謝克家及景王使軍中請命傳聞太上旨意極謙皆以全活生靈為主。
shàng jiàng qīn zhá xuān qún chén.
上降親札宣群臣。
sūn dí cí miǎn dài zhì zòu zhuàng yuē: chén fú zì qù nián rùn shí yī yuè èr shí wǔ rì jīng shī shī shǒu yán xiōng yán xiōng yè èr gēng shàng jiàng qīn zhá xuān zhào chén děng wén mìng chí fù ér mén jìn sì bù tōng nǎi zì chéng nán xī gāng xún cài hé zhí běi yáo yí qiū mén yǐ rù tōng xī dà xuě sì miàn zòng huǒ yān yàn zhú tiān rú zhòu yì guān shì zú huǐ róng yì fú lěi lěi rán qù wàn shèng mén ér qù jiān guān luàn bīng zhōng zhì dōng huá mén qí lì jiē bù dé cóng dú chí yī hù yǐ rù yǒu qǐng zhào jiàn shàng sì wēi fú zuò xiáng xī diàn hòu nèi shì yún: shè rén yóu yù jiē shàng ér xué shì mò chóu yǐ guǎn bàn lǔ gǎi zuò jīn shǐ liú yàn wèi luàn bīng suǒ zhú bù zhī suǒ zài wú kāi ǒu dé jí jiāng pū zuò jiān gù chén dú zhǎng shū zhào fán qiǎn shǐ mìng zì jǐng wáng zhì yùn wáng jí chén guò tíng sūn fù hé děng guó shū duō zì zhuàn shù ér yǒu sī xī yǐ bēn sàn shàn xiě jiān tí. yòu chū chén shǒu yù shàn yì yǐ què gōng chén děng èr rì bù huǒ shí wǔ rì yī bù jiě dài shàng lián chén hán shén cì yī dà páo xún wèi zhèng jiàn xióng suǒ qiè wú hé èr shí qī rì wèi shì zá rán yù yāo chē jià tiào xìng ér zéi gǎi zuò dí sì hé wú suǒ xiàng qún zào gōng tíng jié qǐng bǎi chū shǐ pái hé bù dé rù. yòu yǒu fǔ yán hé diàn mén suì huǐ chè chéng yú fú yù zhī qì tī qǔ jīn yù nà zhī huái zhōng fù rǎng jiǔ shù shí hú qún yǐn dà hū zuì nì diàn shàng shā nèi shì sì wǔ bèi bīng zhàng láng jí jiāng shī liú xiě shàng bù néng jìn mìng jià dēng xuān dé lóu ér qún zú zhēng wǎn yù yī qǐng xíng lài jǐng wáng rǎng bì huī què zhī nǎi zhǐ tuì yù xiáng xī diàn zhào wèi shì zuò liǎng wǔ xià tài guān gěi shí shàng shǒu chí yī jiàn gù chén yuē: zéi gǎi zuò dí qí xià chéng yǔ qīng děng sǐ yú cǐ.
孫覿辭免待制奏狀曰:臣伏自去年閏十一月二十五日京師失守訁匈訁匈夜二更上降親札宣召臣等聞命馳赴而門禁巳不通乃自城南西岡循蔡河直北繇宜秋門以入通夕大雪四面縱火煙焰燭天如晝衣冠士族毀容易服累累然趣萬勝門而去間關亂兵中至東華門騎吏皆不得從獨持一笏以入有頃召見上巳微服坐祥曦殿後內侍云:舍人由玉階上而學士莫儔以館伴虜(改作金)使劉晏為亂兵所逐不知所在吳開偶得疾僵仆坐間故臣獨掌書詔凡遣使命自景王至鄆王及陳過庭孫傅何等國書多自撰述而有司悉已奔散繕寫緘題。又出臣手御膳亦已闕供臣等二日不火食五日衣不解帶上憐臣寒甚賜一大袍尋為鄭建雄所竊無何二十七日衛士雜然欲邀車駕跳幸而賊(改作敵)四合無所向群噪宮庭劫請百出始排闔不得入。又有斧延和殿門遂毀徹乘輿服御之器剔取金玉納之懷中復攘酒數十壺群飲大呼醉溺殿上殺內侍四五輩兵仗狼籍殭屍流血上不能禁命駕登宣德樓而群卒爭挽御衣請行賴景王攘臂麾卻之乃止退御祥曦殿詔衛士坐兩廡下太官給食上手持一劍顧臣曰:賊(改作敵)騎下城與卿等死於此。
liú yán qìng jí qí zi guāng guó duó wàn shèng mén chū jūn mín zhēng fù cóng zhī zhě yuē shù wàn rén.
劉延慶及其子光國奪萬勝門出軍民爭附從之者約數萬人。
yí shǐ yuē: chéng chū xiàn mǎn chéng rén dǐng fèi mò zhī suǒ cóng wén xiàng wén qún bù chěng yǒu xuān yán duó chéng ér chū kě yǐ táo xìng mìng liú yán qìng jí qí zi guāng guó zhǎn guān mén chū wàn shèng mén fēi dà qǐ, yú shì bān zhí jí xī bīng bǎi xìng xuān zào ér chū zhě shù wàn jì chū mén mò zhī suǒ xiàng xún chéng nán zhù yú qióng lín yuàn zhōng yǒu zhōng xùn láng zhāng yǒng qí zhě cháng wèi yú yán chéng xiàn zhī rì shēn zài xī shuǐ mén jiàn zuò shǒu yù guān chéng xiàn zhī yè guān bīng yóu shǒu dì fēn yì dàn fāng qì chéng táo dùn yǒng qí xià chéng shí sì wén bǎi xìng xuān chuán wàn shèng mén fàng rén chū. yòu bǎo yì láng wú qí zhě wèi nán píng jūn bīng mǎ jiān yā yǔ yú tóng liáo yì wèi yú yán chéng xiàn zhī rì shēn wèi qīn shì guān táo mìng bēn cuàn wú suǒ shì cóng cì rì lí míng wén shì rén xuān chuán wàn shèng mén kāi suì zǒu mǎ guān huā wǎng wàn shèng mén fēi guǒ dà qǐ nǎi suí zhòng ér chū jì dào qióng lín yuàn zhōng sì jiàn yán qìng fù zǐ zhěng qí rén zuò duì wǔ rán zé wàn shèng mén zì chéng pò zhī hòu xiàn qǐ yǐ. sūn mài cí miǎn dài zhì zhuàng yì yún: jīng shī shī shǒu zhī shí yè zhì èr gēng xuān zhào zì yí qiū mén yǐ rù yǐ jiàn yì guān shì sú huǐ róng yì fú lěi lěi rán qū wàn shèng mén ér chū qù rán zé wàn shèng mén zì chéng pò zhī hòu sì dà qǐ fù hé yí shì zhī yán qìng fù zǐ zhǎn guān chū bēn zài chéng pò zhī yè shí bǐng chén yě. gài yán qìng zhī dì yǔ wàn shèng mén xiāng jìn yě. jūn mín shù wàn zhēng bēn zhì dīng sì rì chén sì kè zhī jiān ér cháo yě qiān yán zhī shū zài qí shì shén míng zhì yán qìng zi guāng shì tǒng bīng hào shì zhě chǎn fèng zhī nǎi gǎi.
遺史曰:城初陷滿城人鼎沸莫知所從聞巷聞群不逞有喧言奪城而出可以逃性命劉延慶及其子光國斬關(門出)萬勝門扉大啟,於是班直及西兵百姓喧噪而出者數萬既出門莫知所向循城南駐於瓊林苑中有忠訓郎張永祺者嘗為余言城陷之日身在西水門見作守御官城陷之夜官兵猶守地分翌旦方棄城逃遁永祺下城時巳聞百姓喧傳萬勝門放人出。又保義郎吳琦者為南平軍兵馬監押與余同僚亦為余言城陷之日身為親事官逃命奔竄無所適從次日黎明聞市人喧傳萬勝門開遂走馬觀花往萬勝門扉果大啟乃隨眾而出既到瓊林苑中巳見延慶父子整齊人作隊伍然則萬勝門自城破之後現啟矣。孫賣辭免待制狀亦云:京師失守之時夜至二更宣召自宜秋門以入已見衣冠士俗毀容易服累累然趨萬勝門而出去然則萬勝門自城破之後巳大啟復何疑是知延慶父子斬關出奔在城破之夜實丙辰也。蓋延慶之第與萬勝門相近也。軍民數萬爭奔至丁巳日辰巳刻之間而朝野僉言之書載其事甚明至延慶子光世統兵好事者諂奉之乃改。
cháo yě qiān yán yuē: shàng jí wèi shì èr qiān yú rén huán jiǎ zhòu yù wèi bì dí gǎi zuò dí zhī jì zhāng shū yè liú yán qìng quàn shàng yóu zǒu shàng wèi jué yán qìng yuē: xiān wèi bì xià duó yī mén yán qìng fù zǐ duó wàn shèng mén chū mén wài hòu jià dǔ qīn wáng èr rén zuò yú míng jié huáng hòu zhī mén tái rù jiàn zhāng hǎi zhāng hóng lǜ mǎ bīng duó mén bù kè ér qù gài chéng xiàn zhī yì rì yě. shì shí shì jǐng yán xiōng yán xiōng yóu wèi dìng shàng dēng xuān dé mén yù bǎi xìng qǐng qì jiǎ dāng shì zhī shí wèi yǒu bō qiān zhī jué ér yán qìng fù zǐ wèi cháng jiàn shàng yǐ chū bēn yǐ.. yòu yī rì fāng yǒu jiǎng xuān lǐ fú yāo jià chū bēn zhī shì shí wù wǔ yě. gù sūn dí cí miǎn dài zhì zhuàng. yòu yán èr shí qī rì wèi shì zá rán yù yāo jià tiào xìng ér zéi gǎi zuò dí qí sì hé wú suǒ xiàng cǐ shì shén míng hòu rén lǎn cháo yě qiān yán zhě dāng qiú jiù běn ér gǎi běn shī shí gù bù kě yǐ bù xiáng biàn.
朝野僉言曰:上集衛士二千餘人環甲冑欲為避狄(改作敵)之計張叔夜劉延慶勸上郵走上未決延慶曰:先為陛下奪一門延慶父子奪萬勝門出門外候駕睹親王二人坐於明節皇后之門台入見張海張宏率馬兵奪門不克而去蓋城陷之翌日也。是時市井訁匈訁匈猶未定上登宣德門諭百姓請器甲當是之時未有播遷之決而延慶父子未嘗見上已出奔矣。。又一日方有蔣宣李福邀駕出奔之事實戊午也。故孫覿辭免待制狀。又言二十七日衛士雜然欲邀駕跳幸而賊(改作敵)騎四合無所向此事甚明後人覽朝野僉言者當求舊本而改本失實故不可以不詳辯。
sì bì shǒu pí guān bīng jiē qì chéng.
四壁守陴官兵皆棄城。
jīng shī chéng dà mìng lìng bù xiāng tōng nán bì shī shǒu ér xī běi bì guān bīng yóu zài chéng shàng dàn yè zhōng xiāng jīng kǒng wèi zhī shī shǒu duān dì wéi chuán jiàn zhě bù zhì yì dàn jiàn chuán chéng yǐ shī shǒu, yú shì guān bīng jiē qì chéng ér qù sì bì jiē kōng.
京師城大命令不相通南壁失守而西北壁官兵猶在城上但夜中相驚恐未知失守端的惟傳箭者不至翌旦漸傳城已失守,於是官兵皆棄城而去四壁皆空。
chē jià yù xuān dé mén.
車駕御宣德門。
yí shǐ yuē: shì rì lí míng yǒu zhǐ bǎi xìng fù xuān dé mén qǐng jiǎ jiù jià shǐ mìng zá tà chuán hū mǎn lù qí shēng shén āi sì ér shàng yù xuān dé mén bǎi xìng.
遺史曰:是日黎明有旨百姓赴宣德門請甲救駕使命雜踏傳呼滿路其聲甚哀巳而上御宣德門百姓。
xuān luàn bù dìng yǒu wáng lún zhě chéng shì wǎng qū yù qián shàng wèn yuē: shuí lún zòu yuē: bǎi xìng xuān luàn chén shì wáng lún néng yā zhī shàng jí mìng dàn yā lún yuē: chén wèi yǒu guān, qǐ néng dàn yā yīn zì jiàn qí cái shàng jí qǔ zhǐ bǐ chú pī lún wèi lì bù shì láng lún xià lóu yǐ xiān bèi è shǎo shù rén zài lóu xià lìng chuán hū shì láng lái lún zì zhèng dào kāi fēng rén zǎi xiàng dàn zhī hòu yǒu zòng héng zhī cái shǎo yóu shì jǐng jiān qún xiǎo jiē gāo qí néng ér fú zhī lún suì chuán zhǐ fǔ yù bǎi xìng jiē dìng shàng qīn yù jūn mín shàng lù wàn píng lán dà hū yú zhòng yuē: shì tǐ zhì cǐ jūn mín yù rú hé yǒu móu zhě jí cǐ xiàn chén zhèn dāng tīng cóng shī shǒu zhī zuì yī qiè bù wèn réng mìng bǎi xìng qǐng jiǎ jí jūn qì děng qián qù gè bǎo lǎo yòu shàng cāng huáng bù jué zhuì mào bǎi xìng zòu wén jiān chēng nǐ wǒ ér sì shì shù chū lǜ yǒu bō qiān yì yīn qì gào yú lóu xià yuē: bì xià yī chū zé shēng líng jǐn zāo tú tàn shàng dà hū yuē: guǎ rén yǐ zōng miào zhī zhòng qǐ gǎn lí cǐ shì shù hào qì shàng yì wèi zhī qì tì hé yǐ lún xiǎo rén wú gōng chú mìng tài jùn zòu jiǎo qí zhǐ zhǐ bǔ xiū zhí láng.
喧亂不定有王倫者乘勢往趨御前上問曰:誰倫奏曰:百姓喧亂臣是王倫能壓之上急命彈壓倫曰:臣未有官,豈能彈壓因自薦其才上急取紙筆除批倫為吏部侍郎倫下樓已先備惡少數人在樓下令傳呼侍郎來倫字正道開封人宰相旦之後有縱橫之才少游市井間群小皆高其能而伏之倫遂傳旨撫諭百姓皆定上親諭軍民上露腕憑欄大呼於眾曰:事體至此軍民欲如何有謀者即此獻陳朕當聽從失守之罪一切不問仍命百姓請甲及軍器等前去各保老幼上倉皇不覺墜帽百姓奏聞間稱你我而巳士庶初慮有播遷意因泣告於樓下曰:陛下一出則生靈盡遭塗炭上大呼曰:寡人以宗廟之重豈敢離此士庶號泣上亦為之泣涕何以倫小人無功除命太峻奏繳其旨止補修職郎。
jǐng wáng jí xiè kè jiā huí zì jīn guó jūn qián.
景王及謝克家回自金國軍前。
qì xuè lù yuē: wǔ lòu fāng zhèng jǐng wáng xiè kè jiā tóng jīn rén shǐ mìng sì rén lái yì hé kè jiā chū jiàn zhān hǎn gǎi zuò ní kān wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù èr qiú gǎi zuò shuài jìng chū shì wén zhā yán qián cǐ wèi pò shí sì jiàng hào lìng. ruò chéng pò rì bù xǔ shā lüè. qiě yún: guò qǐn líng yì cháng jiè yuē jūn zhōng wú xiān háo gǎn fàn. yòu yún: ruò nán cháo pò chéng hái kěn bù shā rén fǒu suī yǒu hé yì shàng yóu wèi xìn.
泣血錄曰:午漏方正景王謝克家同金人使命四人來議和克家初見粘罕(改作尼堪)斡離不(改作斡里雅布)二酋(改作帥)徑出示文劄言前此未破時巳降號令。若城破日不許殺掠。且云:過寢陵亦常戒約軍中無纖毫敢犯。又云:若南朝破城還肯不殺人否雖有和議上猶未信。
bié lù yuē: huáng dì jǐng wáng huí jiàn huáng qí tí yuē: liǎng guó tōng hé jǐng wáng xǐ xíng xuě zhōng lái zì cháo yáng mén cóng zhě shù rén jí lì jǐng mén mén shàng bì nǎi qì yú chéng huáng miào xū yú qǐ guān nǎi qí ér cháo.
《別錄》曰:皇弟景王回建黃旗題曰:兩國通和景王徙行雪中來自朝陽門從者數人及麗景門門尚閉乃憩於城隍廟須臾啟關乃騎而朝。
zhān hǎn gǎi zuò ní kān qiǎn lǐ. ruò shuǐ rù chéng.
粘罕(改作尼堪)遣李。若水入城。
yí shǐ qì xuè lù jiē yuē: lǐ. ruò shuǐ chū tóng féng xiè fèng shǐ liú jūn zhōng xiè yǐ guī ér chéng xiàn guǎn bàn xié. ruò shuǐ shuō jǐng wáng qǐng mìng shū shàng yóu yǒu yù bǎo liào chéng zhōng wèi shén luàn guó xiāng jiào huī yóu lái yù lìng rù chéng. ruò shuǐ suì tóng guǎn bàn zhě zhì chéng pò chù jiàn zhān hǎn gǎi zuò ní kān wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ fēng yún: jīng chéng sì pò kě jù guī bào huáng dì wù xū bō qiān wǔ bǎi lǐ nèi jiē wú bīng yě.. qiě qǐng chù zhì nèi shì kǒng fáng nèi luàn. yòu yuē: kě lìng hé xiàng gōng lái yì shì jí shuǐ rù duì shàng jiàn. ruò shuǐ shī shēng ér jīng yuē: qīng yuán lái yě. dà shì rú hé. ruò shuǐ jù duì suì liú sù diàn zhōng.
遺史泣血錄皆曰:李。若水初同馮澥奉使留軍中澥已歸而城陷館伴偕。若水說景王請命書上猶有御寶料城中未甚亂國相教徽猷來欲令入城。若水遂同館伴者至城破處見粘罕(改作尼堪)斡離不(改作斡里雅豐)云:京城巳破可遽歸報皇帝勿須播遷五百里內皆吾兵也。。且請處置內事恐防內亂。又曰:可令何相公來議事藉水入對上見。若水失聲而驚曰:卿元來也。大事如何。若水具對遂留宿殿中。
hé shǐ yú jīn guó jūn qián.
何使於金國軍前。
zǎi xiàng hé chū shǐ jiàn zhān hǎn gǎi zuò ní kān zhān hǎn gǎi zuò ní kān wèn zhī yuē: rǔ wèi zǎi xiàng zhī wú tí bīng jiāng zhì hé bù tóu bài ér nǎi jù zhàn. yòu bù néng shǒu chéng hé yě. wú yǐ duì. yòu yuē: wén quàn sòng wáng yǔ wǒ zhàn zhě, qǐ fēi rǔ yé yuē: rán zhān hǎn gǎi zuò ní kān yuē: rǔ yǒu hé xué shù yǔ wǒ zhàn yé yuē: wú xué shù wèi guó wèi mín dāng rú shì ěr zhān hǎn gǎi zuò ní kān yuē: wǒ yù xǐ chéng rú hé cóng róng yuē: lǜ bīng xǐ chéng yuán shuài yī shí zhī wēi yě. ài mín shī dé.
宰相何出使見粘罕(改作尼堪)粘罕(改作尼堪)問之曰:汝為宰相知吾提兵將至何不投拜而乃拒戰。又不能守城何也。無以對。又曰:聞勸宋王與我戰者,豈非汝耶曰:然粘罕(改作尼堪)曰:汝有何學術與我戰耶曰:無學術為國為民當如是耳粘罕(改作尼堪)曰:我欲洗城如何從容曰:率兵洗城元帥一時之威也。愛民施德。
yuán shuài wàn shì zhī ēn yě. zhān hǎn gǎi zuò ní kān wù yuē: gǔ yǒu nán jí yǒu běi bù kě wú yě. jīn zhī suǒ qī zài gē dì ér yǐ zài bài xiè zhān hǎn gǎi zuò ní kān yuē: xiàng gōng huí zòu huáng dì yù qǐng shàng huáng chū jiāo xiāng jiàn bù kě cí yě. wú cí yǐ duì yīng mìng ér hái.
元帥萬世之恩也。粘罕(改作尼堪)悟曰:古有南即有北不可無也。今之所期在割地而已再拜謝粘罕(改作尼堪)曰:相公回奏皇帝欲請上皇出郊相見不可辭也。無辭以對應命而還。
jìng kāng yí lù yuē: shí tiān píng míng shàng mìng hé chū shǐ jūn qián huáng jù shī sè cí bù gǎn xíng shàng gù qiǎn zhī chí huí liáng jiǔ bù jué. ruò shuǐ mà yún: zhì guó jiā rú cǐ jiē ěr bèi wù shì jīn shè jì qīng wēi ěr bèi wàn sǐ hé zú sāi zé bù dé yǐ nǎi shàng mǎ ér zú zhàn bù néng kuà zuǒ yòu fú shàng běi shān zhū què mén suǒ zhí mǎ biān sān zhuì dì, yú shì zhì qīng chéng jiàn zhān hǎn gǎi zuò ní kān zhān hǎn gǎi zuò ní kān zài zhōng jūn zhàng shǒu wèi yán jǐn jiē shè bīng rèn fán jīng sān cì sōu suǒ fāng zhì zhàng xià xī duī zhān gāo sān chǐ zuò yú shàng zhān hǎn gǎi zuò ní kān jù dà mù àn fú dì qǐng sǐ zhān hǎn gǎi zuò ní kān lì sè yuē: nán cháo jù zhàn shuí wèi zhī móu dá yuē: zhǔ zhàn yì zhān hǎn gǎi zuò ní kān yún: zhào huáng jiān yù jù zhàn jué yǒu cǐ fǒu dá yún: yì jiē chū yú huáng dì wú yì zhān hǎn gǎi zuò ní kān. yòu yún: wǒ xī qiǎn shǐ zhāo rǔ chū chéng ěr hé bù lái jīn chéng pò lái cǐ hé yě. dá yuē: xī zhī bù lái wèi shēng líng zhān hǎn gǎi zuò ní kān mò rán jiǔ zhī yuē: ěr yì zhōng chén rán wǒ xū jiàn zhào huáng miàn yuē hé yì rán hòu zòu wén běi cháo huáng dì bài xiè ér guī.
靖康遺錄曰:時天平明上命何出使軍前惶懼失色辭不敢行上固遣之遲回良久不決。若水罵云:致國家如此皆爾輩誤事今社稷傾危爾輩萬死何足塞責不得已乃上馬而足戰不能跨左右扶上北山朱雀門所執馬鞭三墜地,於是至青城見粘罕(改作尼堪)粘罕(改作尼堪)在中軍帳守衛嚴謹皆設兵刃凡經三次搜索方至帳下悉堆氈高三尺坐於上粘罕(改作尼堪)據大木案伏地請死粘罕(改作尼堪)厲色曰:南朝拒戰誰為之謀答曰:主戰議粘罕(改作尼堪)云:趙皇堅欲拒戰決有此否答云:議皆出於皇帝無意粘罕(改作尼堪)。又云:我昔遣使招汝出城爾何不來今城破來此何也。答曰:昔之不來為生靈粘罕(改作尼堪)默然久之曰:爾亦忠臣然我須見趙皇面約和議然後奏聞北朝皇帝拜謝而歸。
èr shí qī rì wù wǔ dà xuě jià yù xuān dé mén.
二十七日戊午大雪駕御宣德門。
jià dēng xuān dé mén yǒu jūn mín shù wàn jiē hū wàn suì hào qì shàng yì dà kū jīn guó shǐ rén yì mén jiàn shàng shàng yǐ shǒu jiā é yuē: níng hài zhèn wù hài chéng zhōng jūn mín shǐ rén yán liǎng guó yǐ tōng hé hǎo chéng zhōng qiū háo bù dòng, yú shì jiē bǎng yún: liǎng guó yǐ hé zhǐ hòu hé děng hái xiě shì shū yǎng jūn mín zhī xī.
駕登宣德門有軍民數萬皆呼萬歲號泣上亦大哭金國使人詣門見上上以手加額曰:甯害朕勿害城中軍民使人言兩國已通和好城中秋毫不動,於是揭榜云:兩國已和只候何等還寫誓書仰軍民知悉。
xuān hé lù yuē: qí qiáo mén jìn huáng hòu zhái mèng chāng líng jiā shén wèi yíng lán cóng xī jiā wǔ yuè guān yán shāo shù qiān jiān xiǎo mín guò chǎng miàn xià zhě lǔ gǎi zuò jīn rén zhì qián gài zhī huò wǎng fù dé shù shí qiān yǔ rén yuē: yuán shuài xiàn wǒ bèi sān rì pò chéng jīn zhǐ yī rì bàn jiàn xiào zhū mén xiān cún jīn bó rú shān lǔ gǎi zuò dí xī dé zhī suǒ qì zhě qián ěr.
宣和錄曰:騎橋門近皇后宅孟昌齡家神衛營藍從熙家五嶽觀沿燒數千間小民過場面下者虜(改作金)人擲錢丐之或往復得數十千語人曰:元帥限我輩三日破城今只一日半見效諸門先存金帛如山虜(改作敵)悉得之所棄者錢爾。
qì xuè lù yuē: shì rì xiǎo yù zài jīng dà jīn dēng chéng liǎn bīng bù xià mìng wén wǔ bǎi guān sēng dào yì dà jīn jūn qián zhì xiè quán huó xìng mìng zhī ēn jiù xiào yún: mìng wén wǔ bǎi guān zhì xiè huó mìng zhī ēn dāng zài qīn zōng jià huí zhī hòu bié běn zuò zài chū sān rì wèi shì yuàn kào jūn zhě tīng yǐ jīn bó niú jiǔ yú nán xūn mén cì hou dà jīn zhǐ huī yǐ ér jīn shǐ shù zú chuán zhǐ yún: guó xiāng tài zǐ zhì yì jūn zhōng sù shí bù shǎo bù fán sòng dào. yòu zhì yì sēng dào fù zǐ lǎo ní yǔ bù xū dào jūn qián qǐng kàn jīng niàn fó zhù dà jīn huáng dì shèng shòu cì rì shàng bǎi xìng xiāng shuài xiè yuán shuài yǐ gān jiē jīn bó yún: xiè yuán shuài quán huó zhī ēn zhě tián yì dào lù.
泣血錄曰:是日曉諭在京大金登城斂兵不下命文武百官僧道詣大金軍前致謝全活性命之恩(舊校云:命文武百官致謝活命之恩當在欽宗駕回之後別本作在初三日為是)願犒軍者聽以金帛牛酒於南薰門伺候大金指揮已而金使數卒傳旨云:國相太子致意軍中宿食不少不煩送到。又致意僧道父子老泥雨不須到軍前請看經念佛祝大金皇帝聖壽次日上百姓相率謝元帥以竿揭金帛云:謝元帥全活之恩者闐溢道路。
jìng kāng xiǎo lù yuē: jīn rén rù tài xué jié lüè jīn yín yī wù shì rén jǐ bù miǎn zéi gǎi zuò dí yuē: xiù cái bèi què zhōng xiào wèi guó bú yào shā tā.
靖康小錄曰:金人入太學劫掠金銀衣物士人幾不免賊(改作敵)曰:秀才憊卻忠孝為國不要殺他。
chū chéng guān lì jūn mín shù wàn zài pǔ ān yuàn yù jīn rén kuì sàn sì zǒu liú yán.
出城官吏軍民數萬在普安院遇金人潰散四走劉延。
qìng bìng zi guāng guó jiē bèi shā jiù xiào yún: shǐ zuò yán qìng zhì guī ér sì wèi zhuī qí suǒ shā.
慶並子光國皆被殺(舊校云:史作延慶至龜兒寺為追騎所殺)。
yí shǐ yuē: guān lì jūn mín zhēng wàn shèng mén jiù xiào yún: shǐ zuò kāi yuǎn mén chū zhě wú lù kě xíng xī xún chéng ér nán jù yú qióng lín yuàn zhōng bù chì shí shù wàn liú yán qìng jí qí zi guāng guó zài yān yán qìng yù zhěng háng wǔ quàn yǐ tóng lì xié xīn duó lù qiú shēng zhòng jiē wěi wěi zhōng yè xuān hū, huò yuē: wú gù ér hū zhě kǒng rén xīn bù gù yǐ. shì rì zhì míng yán qìng lǜ zhòng zhí xī yǐ jìn guò pǔ ān yuàn wàng jīn rén tiě qí biàn mǎn yuán yě zhòng bù gǎn xíng yán qìng yuē: jīn rén bù zú wèi wǒ yǐ sǐ mìng dāng zhī bǐ zì bài yǐ. zhòng bù yīng yán qìng yuē: shì shǐ wǒ zhī zǐ dà tài wèi wǎng cháng zhī nǎi hū guāng guó jī zhī yuē: rǔ yǐ wǔ shí qí wǎng cháng kòu yǐ jiān jūn mín zhī xīn rán hòu duó lù ér qù guāng guó yǐ wǔ shí qí zhí fàn jīn rén tiě qí jīn rén jiē àn pèi huò chí gōng huò héng qiāng bù dòng guāng guó huī gē chí mǎ ér hái yán qìng yuē: guāng guó wǔ shí qí shàng néng jìn kuàng jūn mín shù wàn jiē sǐ mìng hū! nǎi qiáng lǜ zhī zhòng bù néng yǐ ér qū yù jīn rén tiě qí zòng héng chōng tū zhòng jiē xīng sàn ér kuì yán qìng jí guāng guó jiē sǐ yú luàn bīng zhōng yǒu de tuō zhě xī zǒu jīng xī jù wèi dào zéi lǐ xiào zhōng dǎng zhōng zhù jìn xuē guǎng cáo duān wáng zài zhī tú jiē shì yě..
遺史曰:官吏軍民爭萬勝門(舊校云:史作開遠門)出者無路可行悉循城而南聚於瓊林苑中不啻十數萬劉延慶及其子光國在焉延慶欲整行伍勸以同力協心奪路求生眾皆唯唯終夜喧呼,或曰:無故而呼者恐人心不固矣。是日質明延慶率眾直西以進過普安院望金人鐵騎遍滿原野眾不敢行延慶曰:金人不足畏我以死命當之彼自敗矣。眾不應延慶曰:試使我之子大太尉往嘗之乃呼光國激之曰:汝以五十騎往嘗寇以堅軍民之心然後奪路而去光國以五十騎直犯金人鐵騎金人皆按轡或持弓或橫槍不動光國揮戈馳馬而還延慶曰:光國五十騎尚能進況軍民數萬皆死命乎!乃強率之眾不能已而趨遇金人鐵騎縱橫衝突眾皆星散而潰延慶及光國皆死於亂兵中有得脫者悉走京西聚為盜賊李孝忠黨忠祝進薛廣曹端王在之徒皆是也。。
xuān hé lù yuē: liú yán qìng bìng nán guāng guó duó lù wàn shèng mén dài bān zhí zhǎng rù zhī hòu xī bīng wàn yú rén ér chū jiē hù jià xuǎn fēng yě. yán qìng xiàn jīn míng chí zhōng zú guāng guó xié wáng fǔ ài qiè zhāng shì yǐ táo xíng shí yú lǐ lǔ shān cǐ zì zhuī qí jí zhī shā qiè zì yì.
宣和錄曰:劉延慶並男光國奪路萬勝門帶班直長入祗候西兵萬餘人而出皆護駕選鋒也。延慶陷金明池中卒光國攜王黼愛妾張氏以逃行十餘里虜(刪此字)追騎及之殺妾自縊。
lín quán yě jì yuē: liú yán qìng qí xiān xī xià shú hù shì wèi jiāng zhī míng hòu jū yán ān fǔ wèi bǎo ān jūn rén lǚ jí xià rén zhàn zhèng hé bā nián gōng cáng dǐ hé bá zhī xuān hé èr nián cóng tóng guàn tǎo mù zhōu fāng là qiǎn zi guāng shì zì jiāng yī jūn qū qú wù pò qín zhī dìng èr zhōu lèi qiān jiǎn xiào shǎo bǎo jié dù shǐ juàn yù yà yú guàn liù nián fá yān shān wèi dōu tǒng yǐ jūn sān shí wàn qǔ yì zhōu tún lú gōu hé mìng guō yào shī yáng kě shì qīng bīng xiān qū yān shān guāng shì wèi hòu jì qì dān xiāo tài hòu mì zhào sì jūn dài wáng bīng zì àn mén rù yào shī děng jīng hài zhuì chéng zǒu guāng shì jì bù zhì zhū jūn shī yuán yán qìng jūn wén luàn ér kuì zì xiāng róu jiàn fù hé sǐ zhě shù wàn nǚ zhēn zì dìng shì zhī wáng shī bù kě yòng yǒu qīng zhōng guó xīn yán qìng zuò xuē guān jiǔ zhī nǎi fù jīn rén wéi jīng chéng yán qìng shǒu běi bì chū zhàn yǒu gōng jí hé huái bài lǔ gǎi zuò jīn rén chéng shèng ér lái yán qìng yīn qí pí qiǎn sǐ shì wǔ bǎi jī pò zhī jí zài fàn guān gǎi zuò zhì què yán qìng shǒu běi bì chéng xiàn yǔ zi guāng guó lǜ zhòng kāi wàn shèng mén zǒu bǎi xìng duō cóng zhī yù lǔ gǎi zuò dí zhàn bèi shā nián wǔ shí jiǔ zhì qí zi guāng shì zhī guì zèng tài shī lǔ gǎi zuò dí guī qí sàng yú guāng shì zàng zhī chí zhōu.
林泉野記曰:劉延慶其先西夏熟戶世為將知名後居延安府為保安軍人屢及夏人戰政和八年攻藏底河拔之宣和二年從童貫討睦州方臘遣子光世自將一軍趨衢婺破擒之定二州累遷檢校少保節度使眷遇亞於貫六年伐燕山為都統以軍三十萬取易州屯盧溝河命郭藥師楊可世輕兵先趨燕山光世為後繼契丹蕭太后密召四軍大王兵自暗門入藥師等驚駭墜城走光世既不至諸軍失援延慶軍聞亂而潰自相蹂踐赴河死者數萬女真自定是知王師不可用有輕中國心延慶坐削官久之乃復金人圍京城延慶守北壁出戰有功及河淮敗虜(改作金人)乘勝而來延慶因其疲遣死士五百擊破之及再犯關(改作至闕)延慶守北壁城陷與子光國率眾開萬勝門走百姓多從之遇虜(改作敵)戰被殺年五十九至其子光世之貴贈太師虜(改作敵)歸其喪於光世葬之池州。
jì wáng jí zhōng shū shì láng chén guò tíng chū shǐ.
濟王及中書侍郎陳過庭出使。
jì wáng jí chén guò tíng chū shǐ tóng shēn kěn gào yě..
濟王及陳過庭出使同伸懇告也。。
kāi fēng fǔ chū bǎng dàn yā.
開封府出榜彈壓。
sì kè kāi fēng fǔ jiē bǎng yún: liǎng guó yǐ tōng hé zài jīng nèi wài fàng huǒ shā rén lǔ lüè cái wù yù qián yǐ fēn qiǎn jiāng shì qián qù shā lù yǎng jū mín ān.
巳刻開封府揭榜云:兩國已通和在京內外放火殺人虜掠財物御前已分遣將士前去殺戮仰居民安。
yè rú wéi chù zhǎn. yòu lìng rén gào bào liǎng guó gè yǐ jiǎng hé xiàng lái suǒ qǐng qì jiǎ què lìng sòng nà shì rì fàng huǒ jié lüè zhě yóu wèi xī jīn rén sān wǔ chéng qún xià chéng jié lüè, huò bù chěng zhī tú wèi zhī qián dǎo yì yǒu kuì bīng bèi fā shān cǐ èr zì wěi zhuāng fān rén zhě dà dǐ hòu zú guì qī wáng gōng dà chén fù shāng jù jiǎ zhī jiā jiē zāo qí hài.
業如違處斬。又令人告報兩國各已講和向來所請器甲卻令送納是日放火劫掠者猶未息金人三五成群下城劫掠,或不逞之徒為之前導亦有潰兵被發(刪此二字)偽裝番人者大抵後族貴戚王公大臣富商巨賈之家皆遭其害。
hé huí zì jīn guó jūn qián.
何回自金國軍前。
huí jù dào zhān hǎn gǎi zuò ní kān yì hé zhī yǔ shàng yì shāo ān. yòu wén yù yāo shàng huáng chū chéng shàng yuē: shàng huáng jīng yōu yǐ bìng bù kě chū bì bù kě cí zhèn bù xī yī wǎng yuē: bì xià bù kě bù yī jiàn zhī nǎi fù qiǎn yì jūn qián.
回具道粘罕(改作尼堪)議和之語上意稍安。又聞欲邀上皇出城上曰:上皇驚憂已病不可出必不可辭朕不惜一往曰:陛下不可不一見之乃復遣詣軍前。
xuān hé lù yuē: èr qiú gǎi zuò shuài jiān yù shàng chū jiāo qīn yì hé huò tài shàng huáng huáng tài zǐ yì dé shàng chū bù kěn chū dà chén yǒu qǐng xíng zhě shàng jiān bù rén cóng. qiě zhǐ dài yǐ shì yuē: shì jí yǒu cǐ ér yǐ.
宣和錄曰:二酋(改作帥)堅欲上出郊親議和或太上皇皇太子亦得上初不肯出大臣有請行者上堅不人從。且指帶以示曰:事急有此而已。
zhǎng xīng yàn chū dōng běi jiǎo qí zhǎng gèn tiān sì gēng nǎi méi.
長星焰出東北角其長亘天四更乃沒。
jiǎng xuān lǐ fú yāo jià chū bēn.
蔣宣李福邀駕出奔。
yí shǐ yuē: shì rì shàng sì jūn bān zhí yóu yǒu wàn yú mǎ yì shù qiān jí hù jià rén mǎ děng jiē yù duó zhèng mén ér chū zhǐ huī shǐ jiǎng xuān lǐ fú yǐn wèi shì shù bǎi rén rù xiáng xī diàn zhōng dà hū qǐng guān jiā sù chū zhē lǐ bú shì guān jiā zhù chù qí shì shén jù shàng yuē: jiào wǒ qù nà lǐ zhòng bīng yuē: xū yǔ guān jiā duó dé yí lù xuān kòng mǎ fú shàng shǐ chéng nèi shì chì xuān wú lǐ xuān nù shā zhī shàng yǔ dà chén jiē shī sè lǐ fú kòu tóu yuē: jiǎng xuān fēi gǎn wú lǐ yù jiù guān jiā yú huò nán zhōng fān rén guǐ zhà hé yì bù kě xìn zǎi xiàng nèi shì duō shì xì zuò yuàn bì xià sù jué shàng mìng zuǒ yòu kāi yù yīn qū rù zhòng bīng yóu zhuī zhī bù yǐ shàng fù qīn fǔ yù zhī hū tīng jìn zhōng xuān rǎo wèi shì yǒu chéng xì yú jìn zhōng dào wù zhě hé sūn fù yǐ xuān fú wú lǐ ér zhì luàn nǎi lìng sì xiāng zhǐ huī shǐ zuǒ yán zhuō zuò guò wèi shì shù shí rén sòng kāi fēng fǔ shì rì jīn rén jiàn yǒu sān sān liǎng liǎng xià chéng jié lüè zhě bìng bù shā rén. yòu jūn bīng chéng luàn zì xíng jié duó lüè wú jì dàn shì shù jiē bēn zǒu chéng dōng xǐ yú chéng xī chéng xī xǐ yú chéng dōng zhēng xíng jiāo hù mò zhī suǒ shì fù zǐ fū fù bù xiāng bǎo shǒu zhì yǒu quán jiā zì yì zì shā zhě. yòu yǒu yóu dōng xī jiǎo mén ér rù jiù chéng zhě biàn cài liǎng hé yí qì lǎo yòu shī hái duī jù āi hào zhī shēng suǒ bù rěn wén gōng qīng dài fū jiē bù páo cǎo yī lǚ hùn jī chén shì suī guì qī zhī jiā jiē ní tǔ mǎn miàn ér bù xǐ shì yī yī shǎn xù zhǐ bèi qǔ lèi gài zhě shì yè sì bì huǒ guāng yóu chì zhào yào chéng zhōng.
遺史曰:是日上四軍班直猶有萬餘馬亦數千及護駕人馬等皆欲奪鄭門而出指揮使蔣宣李福引衛士數百人入祥曦殿中大呼請官家速出遮里不是官家住處其勢甚遽上曰:教我去那裡眾兵曰:須與官家奪得一路宣控馬扶上使乘內侍斥宣無禮宣怒殺之上與大臣皆失色李福叩頭曰:蔣宣非敢無禮欲救官家於禍難中番人詭詐和議不可信宰相內侍多是細作願陛下速決上命左右開諭因趨入眾兵猶追之不已上復親撫諭之忽聽禁中喧擾衛士有乘隙於禁中盜物者何孫傅以宣福無禮而致亂乃令四廂指揮使左言捉作過衛士數十人送開封府是日金人漸有三三兩兩下城劫掠者並不殺人。又軍兵乘亂恣行劫奪略無忌憚士庶皆奔走城東徙於城西城西徙於城東征行交互莫知所適父子夫婦不相保守至有全家自縊自殺者。又有由東西角門而入舊城者汴蔡兩河遺棄老幼屍骸堆聚哀號之聲所不忍聞公卿大夫皆布袍草衣履混跡塵世雖貴戚之家皆泥土滿面而不洗拭衣衤閃絮紙被取類丐者是夜四壁火光猶赤照耀城中。
jìng kāng hòu lù yuē: shì rì yā héng mén jiǎng xuān bān zhí lú wàn lǜ jìn wèi fǔ zuǒ yē mén shàng jí xià mén wèi shì yǐ yú shàng cè shā zhōng guān shàng fāng rù xiáng xī diàn mén jiǎng xuān zhàng jiàn jí zhī dà hū yù hù jià duó mén ér qù chéng zuì yǐ rèn huài yù píng fēng wò yú diàn shàng wèi shì xī qǔ yù qián jí gé shě wài kù jīn yín qì mǐn děng fēn zhī yǒu qǐng huáng dì jǐng wáng fǎn zǒu xià diàn wáng wèi xuān yuē: wǒ yǐ dé shèng zhǐ chú rǔ tuán liàn shǐ guǎn diàn qián sī biàn xiè ēn xiè.
靖康後錄曰:是日押橫門蔣宣班直盧萬率禁衛斧左掖門上急下門衛士已於上側殺中官上方入祥曦殿門蔣宣仗劍及之大呼欲護駕奪門而去乘醉以刃壞御屏風臥於殿上衛士悉取御前及閤舍外庫金銀器皿等分之有頃皇弟景王返走下殿王謂宣曰:我已得聖旨除汝團練使管殿前司便謝恩謝。
ēn qì yǐ jiàn huī zhū jūn bān zhí jiē zuò yú diàn wǔ tīng hòu shèng zhǐ é wén tán shì jī zì jūn qián huí bào yǐ tōng hé xuān nǎi lǜ bān zhí jiē sàn.
恩訖以劍揮諸軍班直皆坐於殿廡聽候聖旨俄聞譚世勣自軍前回報已通和宣乃率班直皆散。
qín zǐ jī là shū chú kāng wáng hé běi bīng mǎ dà yuán shuài chén hēng bó bīng mǎ yuán shuài zōng zé wāng bó yàn bīng mǎ fù yuán shuài.
秦仔齎蠟書除康王河北兵馬大元帥陳亨伯兵馬元帥宗澤汪伯彥兵馬副元帥。
zhōng xìng rì lì gǎi zuò jì yuē: shì rì yǒu tāng yīn xiàn zǒu qí bào jīng chéng qiǎn qín shè rén zhì shì shí jīng chéng xiāo xī jiǔ bù tōng yī jūn jiē jīng wáng qiǎn qí yíng zhī jì dào mìng lán guī shěn chá dé shí yǐn rù nǎi wǔ xué jìn shì qín zǐ shòu zhōng yì láng gé mén zhī hòu ér lái yuē: cǐ yuè èr shí rì huáng dì qiǎn cún jī là dàn lái chāi bì yī yǐ chū zhī wáng mìng gōng yì pò là dé huáng juàn fāng sì cùn xǔ qīn bǐ xì zì zhī qīng qǐ yì qín wáng kě chú qīng bīng mǎ dà yuán shuài chén hēng bó yuán shuài wāng bó yàn zōng zé fù yuán shuài yīng pì guān xíng shì bìng cóng pián yí hòu kōng chù jiā zhōng ān lè wú lǜ qián rì cì qián wǔ qiān mín shàng dú qì yōu xíng yú sè tì qì jì zhī hòu yī èr rì xiān hòu zhì zhě qī rén là dàn zhào zhǐ xī rú qián wáng wèn zǐ děng yuē: jīn rén wéi chéng shén jí zhèng dà xuě huáng dì yù yáo jīn tíng qiǎn zǐ děng qǐng dài wáng qǐ bīng rù wèi huáng dì lǜ qí bù dá gù yī rì tóng qiǎn bā rén chéng jiān zhuì chéng mào fēng xuě fàn xiǎn zǔ lù zhōng jiān féng jīn rén cì dì duǒ bì xiān hòu yóu jiān dào dù hé qián lái wáng xǐ bā rén jiē dào wáng chū shuài yá nán wàng què xiè ēn jūn mín dà huān yuè.
中興日曆(改作記)曰:是日有湯陰縣走騎報京城遣秦舍人至是時京城消息久不通一軍皆驚王遣騎迎之既到命藍珪審察得實引入乃武學進士秦仔授忠翊郎閤門祗候而來曰:此月二十日皇帝遣存齎蠟彈來拆敝衣以出之王命公裔破蠟得黃絹方四寸許親筆細字知卿起義勤王可除卿兵馬大元帥陳亨伯元帥汪伯彥宗澤副元帥應辟官行事並從便宜後空處家中安樂無慮前日賜錢五千緡上讀訖憂形於色涕泣繼之後一二日先後至者七人蠟彈詔旨悉如前王問仔等曰:金人圍城甚急正大雪皇帝御瑤津亭遣仔等請大王起兵入衛皇帝慮其不達故一日同遣八人乘間縋城冒風雪犯險阻路中間逢金人次第躲避先後由間道渡河前來王喜八人皆到王出帥衙南望闕謝恩軍民大歡悅。
jiàn yán lù yuē: rùn yuè mǒu rì dà yuán shuài zhā zi zhǔn zhōng xùn láng gé mén zhī hòu qín zǐ jī dào là fēng fèng shèng zhǐ fǎng zhī zhōu jùn jiū hé jūn mín gòng yù qǐ yì cǐ jiē zǔ zōng bǎi nián hán yǎng zhōng xiào zhī bào tiān dì shén zhī suǒ dāng yòu zhù xí dào rì kāng wáng kě chōng néng gōng qiǎo jiàng bīng mǎ dà yuán shuài chén gòu chōng bīng mǎ yuán shuài zōng zé wāng bó yàn chōng bīng mǎ fù yuán shuài tóng lì xié móu yǐ jì dà gōng.
建炎錄曰:閏月某日大元帥劄子准忠訓郎閤門祗候秦仔齎到蠟封奉聖旨訪知州郡糾合軍民共欲起義此皆祖宗百年涵養忠孝之報天地神祗所當佑助檄到日康王可充能工巧匠兵馬大元帥陳遘充兵馬元帥宗澤汪伯彥充兵馬副元帥同力協謀以濟大功。
èr shí bā rì jǐ wèi hé shǐ yú jūn qián.
二十八日己未何使於軍前。
hé zhì jūn qián qí qǐng shàng huáng miǎn chū jiāo. qiě yán shàng chū jiāo zhī yì zhān hǎn gǎi zuò ní kān cóng zhī.
何至軍前祈請上皇免出郊。且言上出郊之意粘罕(改作尼堪)從之。
èr shí jiǔ rì gēng shēn xuě zhǐ dàn rì chū qí sè rú xuè.
二十九日庚申雪止旦日出其色如血。
rì sè rú xuè chéng zhōng zhī rén jiàn zhě wú bù jīng jù, huò yǐ wèi shā lù zhī zhào jiē yōu xǐ chéng.
日色如血城中之人見者無不驚懼,或以為殺戮之兆皆憂洗城。
shǐ kāi zhū què mén.
始開朱雀門。
sì kè zhū què mén shǐ dà kāi fēn qiǎn dàn yā guān wǎng lái sì bì jīn rén jiē juē duàn zhū mén màn dào fù yú chéng wài zuò màn dào yǐ tiě yào zi dēng chéng zì chéng pò zòng huǒ shāo yōng wǎ chéng lóu lǔ sān xī bù miè.
巳刻朱雀門始大開分遣彈壓官往來四壁金人皆撅斷諸門慢道復於城外作慢道以鐵鷂子登城自城破縱火燒{雍瓦}城樓櫓三夕不滅。
zhān hǎn gǎi zuò ní kān jūn qián jìn bù kě shā rén gù wú rén gǎn fàn qí zì shā lù zhě nǎi wú jūn zhōng rén ěr gāo hòu zhái lüè qù fù nǚ qī shí yú rén zuǒ yán qī bèi lǔ yǐ jīn bǎi liǎng shú zhī dōng běi yī dài shā shāng pō duō nǎi hēi yī rén chéng zhōng bù chěng zhī tú yǒu kūn shǒu yì yī shān cǐ sì zì gǎi zuò wěi wèi fān rén ér piāo lüè zhě lì bǔ dé zhī xiāo shǒu tōng qú lǔ gǎi zuò jīn rén rén jiàn zhī yuē: cǐ nán rén zhì fàn fǎ zhě.
粘罕(改作尼堪)軍前禁不可殺人故無人敢犯其恣殺戮者乃吾軍中人耳高后宅掠去婦女七十餘人左言妻被虜以金百兩贖之東北一帶殺傷頗多乃黑衣人城中不逞之徒有髡首易衣(刪此四字改作偽)為番人而剽掠者吏捕得之梟首通衢虜(改作金人)人見之曰:此南人治犯法者。
sān shí rì xīn yǒu jià xìng lǔ gǎi zuò jīn zhài.
三十日辛酉駕幸虜(改作金)寨。
jìng kāng hòu lù yuē: èr qiú gǎi zuò shuài yù xié shàng huáng chū jiāo zhào yuē: dà jīn jiān yù shàng huáng chū jiāo zhèn yǐ shè jì shēng líng zhī gù yì dāng qīn wǎng zī ěr zhòng shù xián tǐ zhèn yì qiè wù ān jìng wú zhì jīng rǎo kǒng huò wù shì gù zī zhào shì gè lìng zhī xī.
靖康後錄曰:二酋(改作帥)欲脅上皇出郊詔曰:大金堅欲上皇出郊朕以社稷生靈之故義當親往咨爾眾庶咸體朕意切務安靜無致驚擾恐或誤事故茲詔示各令知悉。
yí shǐ yuē: shì rì mèi shuǎng yǒu zhào dà jīn hé yì yǐ dìng zhèn yǐ zōng miào shēng líng zhī gù gōng wǎng zhì xiè zī ěr zhòng shù wú zhì yí huò píng dàn shàng yōng shù qí jiāng chū nán xūn mén hé chén guò tíng sūn fù děng cóng cáo fǔ zhāng shū yè liú shǒu dàn yā jià zhì nán xūn mén chéng shàng jiē jīn rén shǒu chéng yǒu yī rén zì chēng tǒng zhì lì shēng yuē: zòu zhī huáng dì. ruò dé huáng dì qīn chū yì hé gōng shì shén hǎo. qiě qǐng ān xīn shàng yù xià mǎ chéng shàng jīn rén jiē bì zǒu yún: zòu zhī huáng dì bú shì xià mǎ chù suì lì mǎ rú chū. yòu yún: sì chāi rén fù guó xiāng yuán shuài. qiě lì mǎ shǎo shí róng zhì dào fán zhù jià yī shí jiǔ mén shàn nǎi kāi jiàn jīn rén tiě qí mǎn yōng wǎ chéng zhōng nǎi jiā dào yōng wèi ér qù zhì qīng chéng zhōng tú jīn rén. yòu zòu yún: qǐng xú xú xíng róng wèi ān pái huáng dì xíng gōng. yòu lì mǎ yī shí jiǔ zhì zhāi gōng mén wài shàng yù xià mǎ jīn rén. yòu yún: zòu zhī huáng dì qǐng lǐ miàn xià mǎ nǎi rù zhāi gōng cè yī xiǎo wèi zhōng zhān hǎn gǎi zuò ní kān qiǎn rén zòu zhī huáng dì èr tài zǐ zài liú jiā sì rì yǐ wǎn róng lái rì xiāng jiàn. yòu zòu yún: bù zhī céng dài bèi rù lái fǒu yù gōng jìn. yòu kǒng mèi bù ān shì yè shàng sù zhāi gōng chū bǎi xìng fù lǎo jiàn shàng chū chéng zhēng chí jīn yín cǎi bó wǎng xiàn jūn qián zì nèi mén zhì nán xūn mén bù jué rén jī rú yǐ dài wǎn chē jià wèi huí rén qíng xin xiōng jù é qǐng yǒu huáng qí zì nán xūn mén rù yún: jià qián chuán bào píng ān zhào yuē: dà jīn sì xǔ yì hé shì wèi liǎo bì zhèn jīn liú sù zhǐ hòu shì le guī nèi yǎng jūn mín gè ān yè wú zhì yí huò shì shù dú zhào hái tōng xī yōu lǜ.
遺史曰:是日昧爽有詔大金和議已定朕以宗廟生靈之故躬往致謝咨爾眾庶無致疑惑平旦上擁數騎將出南薰門何陳過庭孫傅等從曹輔張叔夜留守彈壓駕至南薰門城上皆金人守城有一人自稱統制厲聲曰:奏知皇帝。若得皇帝親出議和公事甚好。且請安心上欲下馬城上金人皆避走云:奏知皇帝不是下馬處遂立馬如初。又云:巳差人覆國相元帥。且立馬少時容治道凡駐駕一時久門扇乃開見金人鐵騎滿{雍瓦}城中乃夾道擁衛而去至青城中途金人。又奏云:請徐徐行容為安排皇帝行宮。又立馬一時久至齋宮門外上欲下馬金人。又云:奏知皇帝請裡面下馬乃入齋宮側一小位中粘罕(改作尼堪)遣人奏知皇帝二太子在劉家寺日已晚容來日相見。又奏云:不知曾帶被褥來否欲供進。又恐寐不安是夜上宿齋宮初百姓父老見上出城爭持金銀彩帛往獻軍前自內門至南薰門不絕人跡如蟻迨晚車駕未回人情忄匈懼俄頃有黃旗自南薰門入云:駕前傳報平安詔曰:大金巳許議和事未了畢朕今留宿只候事了歸內仰軍民各安業無致疑惑士庶讀詔還通夕憂慮。
jīn rén lìng shù rén jū dōu tíng yì wèi chéng shòu.
金人令數人居都亭驛為承受。
liú dìng jī là shū zhì yuán shuài fǔ cuī shū rù yuán.
劉定齎蠟書至元帥府催叔入援。
jiàn yán zhōng xìng jì yuē: liú dìng zì jīng chéng jī là shū zhì xiāng zhōu nǎi shàng qīn bǐ dū bīng dìng hé běi xiào yòng yě. pō zhī jīng shī wéi chéng shì jù yán qí wēi jí zhī zhuàng yán pō qiè zhí, huò bù yuè zhī xiān shì qín zǐ zhì lùn jīng chéng bù kě pò zhì shì dìng yǐ wèi bì kě yōu liǎng shuō bù tóng suì qiǎn qín zǐ xuān shuō yú zhōng yǐ ān zhòng qíng ér shēn jiū liú dìng zhī shuō yǔ zhū jiāng shí zhě yì zhī.
建炎中興記曰:劉定自京城齎蠟書至相州乃上親筆督兵定河北效用也。頗知京師圍城事具言其危急之狀言頗切直,或不悅之先是秦仔至論京城不可破至是定以為必可憂兩說不同遂遣秦仔宣說於中以安眾情而深究劉定之說與諸將識者議之。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn qī shí jiào kān jì.
※卷七十校勘記。
chéng nèi bó jià jí bǐ lí bā jià wù zuò jià tuō jí zì dōu rén xiōng xiōng tuō dōu rén èr zì. yòu yù fǔ yán hé diàn mén yù wù zuò yǒu xún chéng ér nán tuō nán zì shēn zài xī shuǐ mén zhī běi tuō zhī běi èr zì
城內駮架及秕籬巴(架誤作駕脫及字)都人洶洶(脫都人二字)。又欲斧延和殿門(欲誤作有)循城而南(脫南字)身在西水門之北(脫之北二字)
wèi píng nán jūn bīng mǎ jiān yā píng nán wù zuò nán píng zì chéng pò zhī hòu yǐ jiàn qǐ yǐ. yǐ jiàn wù zuò xiàn nǎi gǎi cháo yě qiān yán yuē: cǐ yīng lián shàng zuò yī jù dú lìng xíng wù zuò yú míng jié huáng hòu zhī mén tái yī zuò zuò yú míng jié táng huáng dì zhī mén tái. yòu jiàn zhāng hǎi zhāng hóng. yòu wù zuò rén bǎi xìng qǐng qì jiǎ tuō bǎi xìng èr zì chéng shì jìng zào yù qián jìng zào wù zuò hé huái kuáng xíng jiāo hù kuáng wù zuò zhēng shì rì yā huáng mén jiǎng xuān huáng wù zuò héng jí gé mén wài mén wù zuò shě wáng mìng hán gōng yì tuō hán zì wáng dú qì yōu xíng yú sè wáng wù zuò shàng wěi wèi fān rén tuō wěi zì shì shù dú zhào xī hái tuō xī zì.
為平南軍兵馬監押(平南誤作南平)自城破之後已見啟矣。(已見誤作現)乃改朝野僉言曰:(此應連上作一句讀另行誤)坐於明節皇后之門台(一作坐於明節堂皇帝之門台)。又見張海張宏(。又誤作人)百姓請器甲(脫百姓二字)乘勢徑造御前(徑造誤作河淮)狂行交互(狂誤作征)是日押黃門蔣宣(黃誤作橫)及閤門外(門誤作舍)王命韓公裔(脫韓字)王讀訖憂形於色(王誤作上)偽為番人(脫偽字)士庶讀詔悉還(脫悉字)。