yán xìng xià zhì èr shí.
炎興下帙二十。
qǐ jiàn yán sān nián zhēng yuè, jǐn èr yuè sān rì rén zǐ.
起建炎三年正月,盡二月三日壬子。
jiàn yán sān nián zhēng yuè chē jià zhù bì yáng zhōu.
建炎三年正月車駕駐蹕揚州。
dí xìng wèi jīng xī běi lù mǎ bù jūn dōu zǒng guǎn jiān ān fǔ zhì zhì shǐ jiān hé nán yǐn jiān xī jīng nán běi lù zhāo zhuō shǐ.
翟興為京西北路馬步軍都總管兼安撫制置使兼河南尹兼西京南北路招捉使。
dí xìng wèi jīng xī běi lù bīng mǎ qián xiá yǔ yáng jìn zhàn yú míng gāo shān xià dí jìn sǐ zhī xìng yǐ qí shì sù yú cháo qǐ xuǎn zhòng chén zhèn shǒu cháo tíng nǎi jiù mìng xìng běn lù mǎ bù dōu zǒng guǎn jiān ān fǔ zhì zhì shǐ jiān hé nán yǐn jiān jīng xī běi běi lù zhāo zhuō shǐ.
翟興為京西北路兵馬鈐轄與楊進戰於鳴皋山下翟進死之興以其事訴於朝乞選重臣鎮守朝廷乃就命興本路馬步都總管兼安撫制置使兼河南尹兼京西北北路招捉使。
jīng xī liú shǒu dù chōng qiǎn wáng hàn shuō dí xìng shǐ tú yáng jìn.
京西留守杜充遣王漢說翟興使圖楊進。
yáng jìn jù hé nán fǔ yǐ liú shǒu sī mìng wèi zhī hé nán fǔ yǔ dí xìng lǚ zhàn jìn yú míng gāo shān zhī běi shēn gōu gāo lěi chǔ xù liáng xiǎng móu wèi jiǔ jì yǐ yǒu jiàn qiào zhī yì zhà yán qiǎn bīng rù yún: zhōng fǔ fù duó yuān shèng huáng dì jí jì wáng guī yù yáo dòng zhòng xīn rán hòu jǔ shì dù chōng nǎi qiǎn wáng hàn yì yī yáng xiàn jiàn dí xìng shuō xìng shǐ tú zhī. qiě xí bào yáng jìn zhì chéng yú fǎ wù yí zhàng bèi nì xiǎn zhe dí xìng pò zéi zì cǐ xìng yǔ xiōng zi cóng lǜ xiāng shè bīng tǎo zhī zhàn wú xū rì yǐ..
楊進據河南府以留守司命為知河南府與翟興屢戰進於鳴皋山之北深溝高壘儲蓄糧餉謀為久計已有僭竅之意詐言遣兵入云:中府復奪淵聖皇帝及濟王歸欲搖動眾心然後舉事杜充乃遣王漢詣伊陽縣見翟興說興使圖之。且檄報楊進置乘輿法物儀仗悖逆顯著翟興破賊自此興與兄子琮率鄉社兵討之戰無虛日矣。。
liù rì yǐ yǒu liú huì wáng kuàng fèng shǐ jīn guó huí.
六日乙酉劉誨王貺奉使金國回。
xiān shì sì qiǎn yǔ wén xū zhōng yáng kě fǔ wèi qí qǐng shǐ fù shǐ yú jīn guó zài yì qiǎn xuān yì láng liú huì jiè zhōng dài fū shì hù bù shàng shū wèi tōng wèn shǐ gǒng wèi dài fū hé zhōu fáng yù shǐ wáng kuàng fù zhī huì děng dào jīng shī chí chí qí xíng shàng wén zhī mìng liú shǒu sī cù huì děng xíng dào jīn guó jīn guó bìng mìng qí qǐng fù shǐ yáng kě fǔ guī, yú shì xū zhōng bèi liú dú qiǎn kě fǔ yǐ yǒu huì kuàng yǔ kě fǔ xié dào xíng zài huì zì tíng huì kāi fēng rén.
先是巳遣宇文虛中楊可輔為祈請使副使於金國再議遣宣議郎劉誨借中大夫試戶部尚書為通問使拱衛大夫合州防禦使王貺副之誨等到京師遲遲其行上聞之命留守司促誨等行到金國金國並命祈請副使楊可輔歸,於是虛中被留獨遣可輔乙酉誨貺與可輔偕到行在誨字廷誨開封人。
jīn rén xiàn qīng zhōu.
金人陷青州。
jīn rén kòu gǎi zuò bīng báo qīng zhōu zhòu yè gōng jī fán yī shí qī rì dīng hài chéng xiàn fén shāo wū yǔ dài jǐn shā lüè wú yí shí quán zhī zhōu wèi mǒu bèi hài.
金人寇(改作兵薄)青州晝夜攻擊凡一十七日丁亥城陷焚燒屋宇殆盡殺掠無遺時權知州魏某被害。
jīn rén xiàn wéi zhōu.
金人陷濰州。
jīn rén jì xiàn qīng zhōu jí lǜ bīng kòu gǎi zuò gōng wéi zhōu. yòu xiàn qí chéng fén lüè ér qù.
金人既陷青州即率兵寇(改作攻)濰州。又陷其城焚掠而去。
jūn zú yán gāo jù wéi zhōu zì chēng zhī jūn zhōu shì.
軍卒閻皋據濰州自稱知軍州事。
jīn rén jì tuì wéi zhōu ér qù niú tóu hé tǔ jūn yán gāo yǔ xiǎo jiào tóu zhāng chéng gǔ zhòng zhàn wéi zhōu gāo zì wèi zhī zhōu yǐ chéng wèi chāng lè zhī xiàn.
金人既退濰州而去牛頭河土軍閻皋與小教頭張成鼓眾占濰州皋自為知州以成為昌樂知縣。
shí rì sì chǒu qiǎn qí qǐng dà jīn guó xìn shǐ lǐ yè zhōu wàng děng.
十日巳丑遣祈請大金國信使李鄴周望等。
wāng bó yàn shí zhèng jì yuē: shì rì nèi diàn zǎo cháo zòu shì bì shàng yǔ zǎi zhí yuē: dì sì cì qí qǐng dà guó jīn xìn shǐ fù lǐ yè zhōu wàng sòng yàn tōng wú dé xiū yí zǎo lìng jìn fā yǔ dìng fā rì shǐ yè bèi zhī zhī zhū shèng fēi yuē: fèng shǐ xū dé cì jīn bó fāng néng bàn sī dí lǐ yè zhōu wàng yǐ jiàn cí miǎn suǒ jìn guān zhí chǐ gèng zì qǐ zhī cì kǒng wèi néng biàn xíng shàng yuē: yú gé hé.
汪伯彥時政記曰:是日內殿早朝奏事畢上語宰執曰:第四次祈請大國金信使副李鄴周望宋彥通吳德休宜早令進發與定發日使鄴輩知之朱勝非曰:奉使須得賜金帛方能辦私覿李鄴周望已見辭免所進官職恥更自乞支賜恐未能便行上曰:於格合。
dé zì qǐng hé shāng huáng qián shàn yuē: cháo tíng dāng wèi jiǎn jǔ zhǐ hé xíng xià shàng yuē: zhèn fèng shǐ shí dāng jīng chéng rǎo rǎng shòu mìng chū dōu mén bù céng qǐng zhī cì zhèn yú wáng fǔ zì chū suí xíng qǐ fā zhī fèi yuē zhī qián wǔ wàn yú guàn rú shì dài fū zhī pín rú hé kě bàn lìng yè děng yī gé zhī cì wài réng yōu jiā qí shù guó jiā ài xī cái wù zhèng wèi shōu jī yǐ dài dāng yòng zhī shí jīn qiǎn shǐ yì hé shì. ruò suì chéng èr shèng dé guī zhèn qǐ lìn jīn bó zhī shù qián shàn yuē: dì èr dì sān cì fèng shǐ liú huì yáng kě fǔ wáng kuàng guī zì jūn qián jiē yún: jīn rén shòu sī dí wù. yòu fēi xī bǐ gèng wú huí dá suī tān shí zhě zhòng bù gǎn shǎo wǔ qí yì kǒng shēng shì zào yǔ yǒu hài hé yì qiǎn shǐ zhī cì jiā shù shén shàn shàng. yòu yuē: qīng děng jīn rì wǎng shòu níng sì fèng ān huì shèng gōng yù róng bà zǎo guī sī dì biàn yǔ zhuàn le dà jīn yuán shuài shū lìng yè děng zǎo xíng qián shàn yuē: yǔ yuán shuài shū zì lái zhǐ shì píng wén bù yòng sì liù shàng yún: qián shàn zǎo lái suǒ zhuàn yǔ dà jīn huáng dì tōng wèn shū qí cí yǔ shén jīng néng xiě zhèn yù yán zhī diàn rú cǐ zú yǐ. bù bì xū sì liù yě..
得自請何傷黃潛善曰:朝廷當為檢舉只合行下上曰:朕奉使時當京城擾攘受命出都門不曾請支賜朕於王府自出隨行起發之費約支錢五萬餘貫如士大夫之貧如何可辦令鄴等依格支賜外仍優加其數國家愛惜財物正為收積以待當用之時今遣使議和事。若遂成二聖得歸朕豈吝金帛之數潛善曰:第二第三次奉使劉誨楊可輔王貺歸自軍前皆云:金人受私覿物。又非昔比更無回答雖貪食者眾不敢少忤其意恐生事造語有害和議遣使支賜加數甚善上。又曰:卿等今日往壽甯寺奉安會聖宮御容罷早歸私第便與撰了大金元帥書令鄴等早行潛善曰:與元帥書自來只是平文不用四六上云:潛善早來所撰與大金皇帝通問書其詞語甚精能寫朕欲言之電如此足矣。不必須四六也。。
shí èr rì xīn mǎo shào xìng bài jīn rén yú tóng guān kè guó zhōu.
十二日辛卯邵興敗金人於潼關克虢州。
shào xìng bài jīn rén yú tóng guān chéng shì shōu fù guó zhōu lǐ yàn xiān yǐ xìng zhī guó zhōu jūn zhōu shì.
邵興敗金人於潼關乘勢收復虢州李(彥仙)以興知虢州軍州事。
shí liù rì dù chōng chū bīng gōng zhāng yòng děng bù shèng.
十六日杜充出兵攻張用等不勝。
zhāng yòng xiāng zhōu tāng yīn xiàn zhī gōng shǒu yě. chéng mín jīng rǎo hū ér jù zhī yǔ cáo chéng lǐ hóng mǎ yǒu wèi yì xiōng dì yǒu zhòng shù shí wàn fēn wèi liù jūn chéng dà míng fǔ wài huáng xiàn rén yīn shā rén tóu gǒng shèng zhǐ huī wèi bīng yǒu lǚ lì jūn zhōng fú qí yǒng. yòu yǒu wáng dà láng zhě míng shàn pú zhōu rén yì yǒu zhòng shù shí wàn fēn wèi liù jūn shàn chū wèi luàn yě. pú zhōu gōng bīng zhí qí fù shā zhī shàn yǒu zhòng jì shèng nǎi yǐ bào fù chóu wèi cí gōng pú zhōu bù xià. yòu gōng léi zé xiàn yì bù xià yǔ yòng hé jūn jiē shòu liú shǒu zōng zé zhāo ān jì ér fù fǎn dù chōng wèi liú shǒu. yòu zhāo ān yòng tún yú jīng chéng zhī nán nán yù yuán wèi zhōng jūn shàn tún yú jīng chéng zhī dōng liú jiā sì wèi zhōng jūn. yòu yǒu yuè fēi sāng zhòng mǎ gāo lǐ bǎo zhū jūn jiē tún yú jīng chéng zhī xī chōng yǐ yòng yī jūn zuì shèng zhōng bì nán zhì nǎi yǒu gōng zhī zhī yì shí wǔ rì jiǎ wǔ zhòng rén dǎ chéng qǐng yǐ wèi chōng yǎn bù bèi chū bīng gōng yòng lìng chéng xī zhū jūn mián fā yuè fēi sāng zhòng mǎ gāo lǐ bǎo děng jiē lǜ bīng zhì chéng nán yǐ dǎo yòng jué zhī lè bīng jù zhàn yì huì shàn zì chéng dōng lǜ bīng lái yǔ yòng wèi yīng guān bīng dà bài sài guān suǒ lǐ bǎo bèi zhí yuè fēi zhě chū lì zhāng suǒ yíng xiào yòng jì suí dōu tǒng zhì wáng yàn wǎng tài xǔ shān suì zì wèi yī jūn hòu guī jīng chéng liú shǒu sī dù chōng yòng fēi wèi tǒng zhì.
張用相州湯陰縣之弓手也。乘民驚擾呼而聚之與曹成李宏馬友為義兄弟有眾數十萬分為六軍成大名府外黃縣人因殺人投拱聖指揮為兵有膂力軍中服其勇。又有王大郎者名善濮州人亦有眾數十萬分為六軍善初為亂也。濮州弓兵執其父殺之善有眾既盛乃以報父讎為辭攻濮州不下。又攻雷澤縣亦不下與用合軍皆受留守宗澤招安既而復反杜充為留守。又招安用屯於京城之南南御園為中軍善屯於京城之東劉家寺為中軍。又有岳飛桑仲馬皋李寶諸軍皆屯於京城之西充以用一軍最盛終必難制乃有攻之之意十五日甲午眾人打城請乙未充掩不備出兵攻用令城西諸軍綿發岳飛桑仲馬皋李寶等皆率兵至城南以擣用覺之勒兵拒戰亦會善自城東率兵來與用為應官兵大敗賽關索李寶被執岳飛者初隸張所營效用繼隨都統制王彥往太許山遂自為一軍後歸京城留守司杜充用飛為統制。
liú hóng dào zhī qīng zhōu.
劉洪道知青州。
xiān shì bīn zhōu gé jìn zuò luàn shā guān lì jié cái wù qǔ qiáng zhuàng chōng jūn. yòu gōng pò dì zhōu yì qǔ qiáng zhuàng chōng jūn liú shǒu sī chà xiàng dà yóu zhī bīn zhōu jìn yī jiù tún yú bīn zhōu yǔ qí zhòng jiē miàn lá shí zì yuē: yǒng bù fù zhào wáng shì bù shě jīn zéi yǐ shì zhòng gé jìn cháng lǜ zhòng jié lù xiàn jīn rén zhài.
先是濱州葛進作亂殺官吏劫財物取強壯充軍。又攻破棣州亦取強壯充軍留守司差向大猷知濱州進依舊屯於濱州與其眾皆面剌十字曰:永不負趙王誓不舍金賊以示眾葛進嘗率眾劫潞縣金人寨。
dé liú hóng dào zhě zì zī shēn qīng zhōu rén jìn shì jí dì céng rèn chǔ zhōu zhōu xué jiào shòu jiān liù bù jià gé kù xiān zāo jīn rén qū lǔ zài lù xiàn zhài zhōng jìn yǐ hóng dào guī bīn zhōu é bào qīng zhōu yǒu jiāng bīng zhī biàn ān fǔ shǐ céng xiào xù bèi shā hóng dào shuō jìn lìng shēn wén cháo tíng jí shēn liú shǒu sī qǐ yǐ zhī qīng zhōu jìn rán zhī suì yǔ dà yóu tóng jù shēn jì ér liú shǒu sī huí bào guǒ lìng hóng dào zhī qīng zhōu hóng dào wèi xíng huì jīn rén cán pò qīng zhōu shā quán zhī zhōu wèi mǒu ér qù zhào shèng jù qí chéng hóng dào nǎi yí wén shèng ér hòu xíng zhì qiān shèng shèng wén hóng dào zhì shī cuò jí chí zhì qiān shèng yè hóng dào yuē: dàn jiāo gē běn zhōu mín shì ér yǐ jūn mǎ gōng zì tǒng zhī shèng xǐ hóng dào suǒ cóng dào děng jù yí wèi ér rù suì wèi zhī zhōu hóng dào jiē bǎng bǎi xìng zài jūn zhōng yuàn guī nóng zhě gěi jù fàng hái, yú shì shèng zhī dǎng shí qù liù qī ér shèng zhī shì ruò yǐ. yǒu cuī bāng bì zhě zǐ dì suǒ chū shēn shì qīng zhōu yīn qín wáng bú dào jīng chéng ér huí hái bù chū hóng dào xún zhì zhī yòng wèi jiāng guān.
得劉洪道者字資深青州人進士及第曾任楚州州學教授監六部架閣庫先遭金人驅虜在潞縣寨中進以洪道歸濱州俄報青州有將兵之變安撫使曾孝序被殺洪道說進令申聞朝廷及申留守司乞已知青州進然之遂與大猷同具申既而留守司回報果令洪道知青州洪道未行會金人殘破青州殺權知州魏某而去趙勝據其城洪道乃移文勝而後行至千乘勝聞洪道至失措即馳至千乘謁洪道曰:但交割本州民事而已軍馬公自統之勝喜洪道索從道等具儀衛而入遂為知州洪道揭榜百姓在軍中願歸農者給據放還,於是勝之黨十去六七而勝之勢弱矣。有崔邦弼者子弟所出身仕青州因勤王不到京城而回還不出洪道尋致之用為將官。
cì qīng zhōu liú hóng dào jiǎng lùn chì shū.
賜青州劉洪道獎論敕書。
ěr lǚ bǎi zhàn zhī jūn fēng bǎo yī fāng zhī shēng chǐ qì zhēn níng mì bèi jiàn zhōng qín rán fāng miàn zhī quán qǐ róng huò èr jūn zhōng zhī lìng yóu zài zhì gōng bì qiè yú qíng fāng shōu qún lì tǎng xí yīn xún zhī bì zuò guāi suī yù zhī fāng wú yǐ yù róng biàn chéng wù guó qí tǐ yǐ pí zhī yì wú cóng qiān zhì zhī sī.
爾履百戰之軍鋒保一方之生齒訖臻甯謐備見忠勤然方面之權豈容或二軍中之令尤在致公必愜輿情方收群力儻習因循之弊坐乖綏御之方無以馭戎便成誤國其體倚毗之意無從牽制之私。
zhāng jùn qǐng yí zuǒ cáng kù yú zhèn jiāng fǔ bù bào.
張俊請移左藏庫於鎮江府不報。
jīn rén xiàn xú zhōu zhī jūn zhōu shì wáng fù bèi shā.
金人陷徐州知軍州事王復被殺。
jīn rén jiāng fàn gǎi zuò zhì chǎng zhōu xiān xiàn xú zhōu rù qí chéng zhī jūn zhōu shì wáng fù sǐ yú tíng xià yǒu jiāng xiào zhào lì zhě wèi zhōu yá pái jūn fā fèn gǔ lǜ jiāng bīng shā tuì jīn rén chū chéng lì bèi shāng jīn rén yǐ wèi sǐ yǐ. lì zài cǎo mǎng zhōng yè dé wēi yǔ jiàn fù sū jīn rén wǎng yáng zhōu ér jūn mín qǐng zhèng shī xiù cái quán zhī zhōu shì jì ér jūn mín zhòng yì yǐ wèi lì zhōng yǒng néng bàn shì kě yǐ wèi chéng mín zhī zhǔ nǎi qǐng lì quán zhī zhōu shì wén yú liú shǒu sī shòu lì wǔ dé dài fū jiān gé mén xuān zàn shè rén zhī xú zhōu jūn shì.
金人將犯(改作至)場州先陷徐州入其城知軍州事王復死於庭下有將校趙立者為州衙排軍發憤鼓率將兵殺退金人出城立被傷金人以為死矣。立在草莽中夜得微雨漸復甦金人往揚州而軍民請鄭詩秀才權知州事既而軍民眾議以謂立忠勇能辦事可以為城民之主乃請立權知州事聞於留守司授立武德大夫兼閣門宣贊舍人知徐州軍事。
èr shí yī rì gēng zǐ xià tiān jìn zì bǎi guān bān jiā chū chéng.
二十一日庚子(下添禁字)百官般家出城。
biān bào lǚ zhì cháo tíng wèi yǒu yù zhī zhī cè zǎi xiàng qián shàn bó yàn shū bù jiè yì rén jiē wēi zhī yǒu bān xǐ chū chéng wèi bì nán zhī jì zhě qián shàn bó yàn lǜ kǒng yáo dòng zhòng xīn nǎi jìn bǎi guān bān jiā chū chéng shì jǐng jīng huáng yì bù ān yǐ..
邊報屢至朝廷未有御之之策宰相潛善伯彥殊不介意人皆危之有般徙出城為避難之計者潛善伯彥慮恐搖動眾心乃禁百官般家出城市井驚惶益不安矣。。
zhāng shǒu wèi qǐ jū láng.
張守為起居郎。
zhāng shǒu yǐ diàn zhōng shì yù shǐ fǔ yù jīng shī hái xíng zài miàn zòu lǔ gǎi zuò dí rén bì lái yuàn bì xià zǎo tú zhī yī mǔ shǐ zōng miào shēng líng zuò lí tú tàn shàng wèi zhī cè rán jí chú shǒu qǐ jū láng.
張守以殿中侍御史撫諭京師還行在面奏虜(改作敵)人必來願陛下早圖之一母使宗廟生靈坐罹塗炭上為之惻然即除守起居郎。
zhāng yǒu wáng shàn kòu chén zhōu mǎ gāo zhuī zhī guān jūn zhàn bài.
張有王善寇陳州馬皋追之官軍戰敗。
zhāng yòng wáng shàn zài jīng chéng xià yǔ guān jūn zhàn zhí lǐ bǎo yě. nǎi wèi dù chōng zhōng yǒu yí xīn bù kě liú suì lǜ zhòng ér nán zhì chén zhōu chōng qiǎn mǎ gāo zhuī jī zhī yòng yóu wèi zhī yě. yuē jūn huì jiào chǎng bǎi liè hū bào jīng chéng yǒu jūn.
張用王善在京城下與官軍戰執李寶也。乃為杜充終有疑心不可留遂率眾而南至陳州充遣馬皋追擊之用猶未知也。約軍會教場擺列忽報京城有軍。
zhì gāo lǜ zhòng chéng qí bù bèi zhí fàn qí zhōng jūn hòu jūn bēn zhì cáo chéng zhài wèi chéng suǒ è jiē zhǐ yòng fù yǔ shàn děng bìng gōng guān jūn guān jūn dà bài shī tián cài hé rén mǎ jiē jiàn shī ér dù zhuī zhì tiě lú bù ér hái guān jūn cún zhě wú jǐ.
至皋率眾乘其不備直犯其中軍後軍奔至曹成寨為成所遏皆止用復與善等並攻官軍官軍大敗屍填蔡河人馬皆踐屍而渡追至鐵爐步而還官軍存者無幾。
gé jìn lǜ zhòng qīng zhōu.
葛進率眾青州。
liú hóng dào zhī qīng zhōu yú jīn rén cán pò zhī hòu chéng shì fén lù dài jǐn ér zhū yì fù ráo hóng dào zhāo jí bǎi xìng bù xún rì jiān xuān yì chéng shì gé jìn wèi hóng dào zhī qīng zhōu gài yīn jǐ suǒ zhì. qiě zhào shèng yǐ sǐ ér jí zhì jiàn yǒu tiáo lǐ yù qǔ qīng zhōu nǎi lǜ zhòng tóng xiàng dà yóu zhì chéng xià hóng dào yuē: gé jìn zhī bīng jiē yī xià huàn jiǎ cǐ yù xí qǔ qí chéng ěr suì gé fēi bù nà yǐ jiǔ ròu mǐ miàn diào chéng xià kào qí zhòng jìn bù shòu suì gōng běi chéng ér jù zhī hóng dào yǐ jūn mín jū nán chéng jù shǒu.
劉洪道知青州於金人殘破之後城市焚戮殆盡而諸邑富饒洪道招輯百姓不旬日間喧溢城市葛進謂洪道知青州蓋因己所致。且趙勝已死而輯治漸有條理欲取青州乃率眾同向大猷至城下洪道曰:葛進之兵皆衣下擐甲此欲襲取其城耳遂閤扉不納以酒肉米麵釣城下犒其眾進不受遂攻北城而據之洪道以軍民居南城拒守。
hán shì zhōng tuì tún sù qiān.
韓世忠退屯宿遷。
hán shì zhōng tún yú huái yáng jiāng huì shān dōng zhū kòu yǐ jù jīn rén jīn rén zhān hǎn gǎi zuò ní kān fāng tú wéi yáng dà jǔ bīng zì jīng dōng rù kòu shān cǐ zì zhì téng xiàn wén shì zhōng è huái yáng kǒng jī shī qī fēn dōng nán dào dōu tǒng bīng yī wàn xiān zhì yáng zhōu yǐ yì shì wèi míng shǐ shàng bù dé chū yáng zhōu rán hòu dà bīng jì zhì, huò wèi sù wáng zài jūn zhōng tóng háng qí shì wèi xiáng zhān hǎn gǎi zuò ní kān yǐ dà jūn jìn bī shì zhōng shì zhōng bù néng dāng yè tuì yú sù qiān xiàn wèi xiǎo zhì sù qiān bù yú jīn rén zhǒng xí qí hòu zhì míng jué zhī bēn yú shù yáng.
韓世忠屯於淮陽將會山東諸寇以拒金人金人粘罕(改作尼堪)方圖維揚大舉兵自京東入寇(刪此字)至滕縣聞世忠扼淮陽恐稽師期分東南道都統兵一萬先至揚州以議事為名使上不得出揚州然後大兵繼至,或謂肅王在軍中同行其事未詳粘罕(改作尼堪)以大軍進逼世忠世忠不能當夜退於宿遷縣未曉至宿遷不虞金人踵襲其後質明覺之奔於沭陽。
yí shǐ yuē: hán shì zhōng zài mù yáng yè qǐn bù ān yǔ qí zhàng xià shèng yè dà cháo dù shuǐ qì qí jūn běi shā lù zǒu yán chéng yì dàn zhū jūn fāng jué zhī yǐ zhǔ shuài jì qù suì jiē kuì sàn hòu jūn guǎn duì guān lǐ yàn xiān lǜ běn duì sì shí qī rén dé èr zhōu rù hǎi jù zhòng zì cǐ fǔ kuí jù zhòng yú lián shuǐ lǐ zài jù gāo yóu jiē shì zhōng zhī bīng yě. qí yú shōu sàn zú zì wèi tú dǎng zhě bù shèng jì.
遺史曰:韓世忠在沐陽夜寢不安與其帳下乘夜大潮渡水棄其軍北沙路走鹽城翌旦諸軍方覺知以主帥既去遂皆潰散後軍管隊官李彥先率本隊四十七人得二舟入海聚眾自此輔逵聚眾於漣水李在據高郵皆世忠之兵也。其餘收散卒自為徒黨者不勝計。
zhī huái yáng jūn mǒu pàn fù yú jīn rén jiù xiào yún: sòng shǐ běn jì jīn bīng zhí huái yáng shǒu chén lǐ kuān.
知淮陽軍某叛附於金人(舊校云:宋史本紀金兵執淮陽守臣李寬)。
hán shì zhōng jì tuì huái yáng jūn yě. jīn rén yǐ dào chéng xià zhī jūn mǒu wàng fēng tóu bài jīn rén rù chéng zhí mǒu ér qù huái yáng wú zhī jūn yǒu jiāng xiào èr rén zì quán zhī jūn jù chéng.
韓世忠既退淮陽軍也。金人已到城下知軍某望風投拜金人入城執某而去淮陽無知軍有將校二人自權知軍據城。
zhé kě qiú yǐ lín fǔ zhōu jìn níng zhōu jūn pàn fù yú jīn rén.
折可求以麟府州晉甯州軍叛附於金人。
sān shí rì jǐ yǒu yán jǐn qì sì zhōu lǜ zhòng zǒu.
三十日己酉閻僅棄泗州率眾走。
jīn rén zì téng xiàn zhí qū lín huái xiàn jiē quán zhuāng tiě qí bái zhān lì zi yán jǐn tún zài sì zhōu chū wén jīng dōng qún kòu bù níng zhì shì tàn zhě huí yǐ wèi bái zhān lì zi liú zhōng zéi mǎ fàn lín huái, huò wèi shì lǐ chéng tú dǎng jǐn yǐ bīng jìn zhī yù yóu qí yī èr shí rén yóu wèi zhī shì jīn rén yě. jǐn huò shù rén yǐ guī yàn zhī nǎi jīn rén suì jiě shēng kǒu yī èr rén fù xíng zài jǐ yǒu jīn rén jí sì zhōu jìng jǐn lǜ zhòng chū bēn jīn rén jìng qū sì zhōu zhī shàng shù shí lǐ jiān jì zhì dù huái.
金人自滕縣直趨臨淮縣皆全裝鐵騎白氈笠子閻僅屯在泗州初聞京東群寇不甯至是探者回以謂白氈笠子劉忠賊馬犯臨淮,或謂是李成徒黨僅以兵進之遇游騎一二十人猶未知是金人也。僅獲數人以歸驗之乃金人遂解生口一二人赴行在己酉金人及泗州境僅率眾出奔金人徑趨泗州之上數十裡間計置渡淮。
èr yuè yī rì gēng xū shuò jīn rén fàn gǎi zuò zhì chǔ zhōu zhī zhōu shì zhū lín pàn jiàng.
二月一日庚戌朔金人犯(改作至)楚州知州事朱琳叛降。
yú jīn rén.
於金人。
jīn rén qīn huái yǐ zhī jūn fàn chǔ zhōu zhī zhōu shì zhū lín jù yǐng zhuàng qiǎn rén yíng jiàng kāi xī běi mén nà jīn rén kāi dōng mén fàng jū rén zì biàn jū rén zhēng yù bēn bǎo yīng xiàn qǔ yáng zhōu lù dù jiāng jīn rén jué zhī jiē yāo huí chéng zhōng.
金人侵淮以支軍犯楚州知州事朱琳具穎狀遣人迎降開西北門納金人開東門放居人自便居人爭欲奔寶應縣取揚州路渡江金人覺之皆邀回城中。
zhān hǎn gǎi zuò ní kān zì dōng píng yóu xí qìng xú sì yǐ fàn gǎi zuò qū yáng zhōu.
粘罕(改作尼堪)自東平由襲慶徐泗以犯(改作趨)揚州。
jié yào yuē: zì jiàn yán èr nián qiū wō lī wà gǎi zuò è lēi huān jì pò wǔ mǎ shān zhài yǐ tàn zhī mǎ kuò dà jūn nán lái shǐ rén chí huì zhān hǎn gǎi zuò ní kān gòng bèi zhī gù zhān hǎn gǎi zuò ní kān liú wù shì gǎi zuò wū shě yú dǔ gǎi zuò yī dōu shǒu yún: zhōng lǜ zhòng nán kòu yě. zhān hǎn gǎi zuò ní kān chū xià tài xíng yóu huái wèi jiāng yù dōng yīng wō lī wà gǎi zuò è lēi huān ér wén mǎ kuò bài yú qīng zhōu wō lī wà gǎi gé zhě zuò è lēi huān cóng ér rù kòu yóu shì zhān hǎn gǎi zuò ní kān dù lí yáng yǐ kòu gǎi zuò gōng chán pú jì xiàn shí dù chōng shǒu dōng jīng lǜ zéi gǎi zuò dí xī lái jué dà hé zǔ zhī zéi gǎi zuò dí bù néng xī nǎi dōng huì wō lī wà gǎi zuò è lēi huān zhòng tóng xiàn běi jīng jì kòu gǎi zuò báo yǎn yùn gù zhì shì yóu sì yǐ fàn gǎi zuò jí yáng zhōu.
節要曰:自建炎二年秋窩哩嗢(改作鄂勒歡)既破五馬山寨以探知馬擴大軍南來使人馳會粘罕(改作尼堪)共備之故粘罕(改作尼堪)留兀室(改作烏舍)余睹(改作伊都)守云:中率眾南寇也。粘罕(改作尼堪)初下太行由懷衛將欲東應窩哩嗢(改作鄂勒歡)而聞馬擴敗於青州窩哩嗢(改革者作鄂勒歡)從而入寇由是粘罕(改作尼堪)渡黎陽以寇(改作攻)澶濮既陷時杜充守東京慮賊(改作敵)西來決大河阻之賊(改作敵)不能西乃東會窩哩嗢(改作鄂勒歡)眾同陷北京繼寇(改作薄)兗鄆故至是由泗以犯(改作及)揚州。
yí shǐ yuē: shì shí biān bào lǚ zhì shì jǐng jiē zhī jīn rén bīng jiāng zhì zhě ér zǎi xiàng huáng qián shàn wāng bó yàn jìn zhǐ jiē shì bù dé shàn yáo biān shì yì bù xǔ shì shù bān qiè chū chéng èr yuè huì yè yán jǐn jiě dào jīn rén shēng kǒu cháo tíng chuàng huáng yǐ nèi tǎng suǒ yǒu tōng xī bān qiè yì dàn jià yù zhōu pō hé àn jū rén jīng bù mò zhī suǒ wèi shàng jí yù nán xìng qián shàn děng quàn. qiě hòu bào dé shí dù jiāng wèi wǎn yě. shì rì qiǎn bīng chū xī mén yù zéi gǎi zuò dí shì qì bù ruì rén wú dòu xīn zài zhí bǎi guān jiē yù bēn cuàn shì yè jiāng dū xiàn qián huǒ.
遺史曰:是時邊報屢至市井皆知金人兵將至者而宰相黃潛善汪伯彥禁止街市不得扇搖邊事亦不許士庶般挈出城二月晦夜閻僅解到金人生口朝廷愴惶以內帑所有通夕般挈翌旦駕御舟泊河岸居人驚怖莫知所為上即欲南幸潛善等勸。且候報得實渡江未晚也。是日遣兵出西門御賊(改作敵)士氣不銳人無斗心在職百官皆欲奔竄是夜江都縣前火。
èr rì xīn hài yán jǐn wèi qí jiāng yáo duān suǒ shā.
二日辛亥閻僅為其將姚端所殺。
yán jǐn tuì bīng zài hóng zé zhèn yáo duān cuàn shā zhī shì rì yě. yáng zhōu shì mín jiàn yǒu chū bēn zhě bǎi sī bù néng jìn zhǐ shì yè chéng zhōng huǒ qǐ fán sì chù.
閻僅退兵在洪澤鎮姚端篡殺之是日也。揚州士民漸有出奔者百司不能禁止是夜城中火起凡四處。
sān rì rén zǐ jīn rén xiàn tiān zhǎng jūn.
三日壬子金人陷天長軍。
cháo tíng yǐ biān bào jí fāng chū bīng wǎng tiān zhǎng bǎ ài jīn rén. yòu fàn gǎi zuò bī tiān zhǎng guān jūn kuì sàn shì shí shàng qiǎn nèi shì kuàng xún wǎng tiān zhǎng tàn shì shěn zhī shì jīn rén jí shí bēn hái kuì luàn rén yǔ jūn rén guān bào jiāo chí ér qù yóu wèi zhī shì jīn rén yě. xún jì huí nǎi zhī duān dì shàng dà jīng jué yì dù jiāng.
朝廷以邊報急方出兵往天長把隘金人。又犯(改作逼)天長官軍潰散是時上遣內侍鄺詢往天長探事審知是金人即時奔還潰亂人與軍人關報交馳而去猶未知是金人也。詢既回乃知端的上大驚決意渡江。
chē jià fā yáng zhōu dù yáng zi jiāng xìng rùn zhōu.
車駕發揚州渡揚子江幸潤州。
shàng dé kuàng xún bào bù yí kè chū yáng zhōu dōu tǒng wáng yuān nèi shì kāng lǚ děng shù qí cóng guò shì shì rén zhǐ zhī yuē: guān jiā qù yě. é yǒu gōng rén zì dà nèi xīng sàn ér chū chéng zhōng dà luàn zǎi xiàng qián shàn bó yàn zì dōu táng biān mǎ ér qù jūn mín zhēng zhū mén ér chū sǐ zhě bù kě jì shù shàng xíng cì yáng zi qiáo jiàn yī qīn shì guān fā yán bù xùn shàng chè shǒu jiàn qīn shā zhī xíng zhì guā zhōu zhèn dé xiǎo dù chuán jí chéng yǐ dù jiāng zhì xī jīn kǒu zuò yú shuǐ fǔ miào zhōng qǔ jiàn jiù xuē shàng cā xuè bǎi guān jiē bù zhì hù wèi jìn bīng wú yī zú cóng xíng zhě zhèn jiāng fǔ guān lì wén zhī zhī jūn fǔ shì qián bó yán fā zhōu bīng.
上得鄺詢報不移刻出揚州都統王淵內侍康履等數騎從過市市人指之曰:官家去也。俄有宮人自大內星散而出城中大亂宰相潛善伯彥自都堂鞭馬而去軍民爭諸門而出死者不可計數上行次揚子橋見一親事官發言不遜上掣手劍親殺之行至瓜洲鎮得小渡船即乘以渡江至西津口坐於水府廟中取劍就靴上擦血百官皆不至護衛禁兵無一卒從行者鎮江府官吏聞之知軍府事錢伯言發州兵。
yíng qǐng xìng zhèn jiāng shǎo qǐng jiàn yǒu bǎi sī rén dé zhōu nán dù zhě yè shàng sù yú fǔ zhì zǎi xiàng cóng guān jiē yì xìng háng zhōu wèi jué ér wén jìn wèi tì qì. qiě jí jí xiāng ǒu yǔ shàng jīng mìng zhū shèng fēi jí guǎn jūn zuǒ yán chuán zhǐ wèn suǒ yǐ shèng fēi hū zhī qián shǐ yán lì shēng chuán wèn jiē yǐ wèi jiàn jiā shǔ wèi cí jí yù zhī yuē: sì yǒu zhǐ fēn qiǎn zhōu chuán zhuān dù wèi shì qī nú yǐ. zhòng tiē rán yīn wèn chē jià qù zhù lì hài zhòng yuē: tīng shèng zhǐ wú gǎn huā zhě nǎi yù yǐ zhù bì dìng dāng lù hù cóng gōng láo yōu cì shǎng gěi suì jiē xīn nuò shàng wèn yǒu jìn shàng zōng shì fǒu shí shì wèi cáo guān, huò yǐ míng duì suì zhào shì tóng qǐn tiān qì shāo xuān tuō mián bèi xīn yǐ cì shì.
迎請幸鎮江少頃漸有百司人得舟南渡者夜上宿於府治宰相從官皆議幸杭州未決而聞禁衛涕泣。且藉藉相偶語上驚命朱勝非及管軍左言傳旨問所以勝非呼之前使言厲聲傳問皆以未見家屬為辭即諭之曰:巳有旨分遣舟船專渡衛士妻孥矣。眾帖然因問車駕去住利害眾曰:聽聖旨無敢嘩者乃諭以駐蹕定當錄扈從功勞優賜賞給遂皆欣諾上問有近上宗室否時士為曹官,或以名對遂召士同寢天氣稍暄脫綿背心以賜士。
jīn rén rù yáng zhōu.
金人入揚州。
yáng zhōu bǎi xìng wèi shàng dù jiāng wàn rén zhēng mén ér qù jiàn jīn rén yóu qí dào nǎi xuān hū yán wǒ yáng zhōu yǒu zhǔ yǐ. suì jiā jiā bèi xiāng huā tóu bài jīn rén rù chéng wèn shàng suǒ zài zhòng yuē: dù jiāng yǐ. jīn rén nǎi chí guā zhōu wàng jiāng ér fù huí guān jūn lì mín sǐ zhě shù shí wàn xiān shì zōng miào shén yù guó jiā fǔ kù chǔ jī jí shì guì zhī jiā zhuāng chuán yù dù jiāng zhì guā zhōu zhá cháo shuǐ wèi yīng ér jīn rén yǐ zhì chū zhá dé dù zhě bǎi wú yī èr qí yú jiē zāo lǔ lüè bù jǐn zhě xī zòng huǒ fén jīn rén tún yú zhāi xīng qiáo xià shì shí qiān shū huái nán jié dù pàn guān tīng gōng shì wú mǒu quán zhōu.
揚州百姓謂上渡江萬人爭門而去見金人游騎到乃喧呼言我揚州有主矣。遂家家備香花投拜金人入城問上所在眾曰:渡江矣。金人乃馳瓜洲望江而復回官軍吏民死者數十萬先是宗廟神御國家府庫儲積及勢貴之家裝船欲渡江至瓜洲閘潮水未應而金人已至出閘得渡者百無一二其餘皆遭虜掠不盡者悉縱火焚金人屯於摘星橋下是時簽書淮南節度判官廳公事吳某權州。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn yī bǎi èr shí jiào kān jì.
※卷一百二十校勘記。
jiān xī jīng nán běi lù zhāo cù shǐ yī zuò zhāo fǔ shǐ xià tóng yǔ dí xìng lǚ zhàn jìn yú míng gāo shān zhī běi jìn zì yǎn zé dí xìng pò zéi tuō zé zì zì cǐ xìng yǔ xiōng zi cóng yīng zuò xìng yǔ qí zi chēn cóng qí qǐng dà jīn guó xìn shǐ fù jīn wù zài guó xià jīn rén ài shòu sī dí wù tuō ài zì kǒng shēng shì zào duān duān wù zuò yǔ gé jìn lǜ zhòng kòu qīng zhōu tuō lǜ zì bēn yú mù yáng dà dà zì yǎn zhì nán jīn kǒu zuò yú shuǐ fǔ miào zhōng nán wù zuò xī nǎi yù yǐ qí zhù bì tuō qí zì shì yī zuò bǎi xìng wèi shàng yǐ dù jiāng tuō yǐ zì liú yù rén zhēng mén ér qù liú yù wù zuò wàn yíng jīn rén rù chéng tuō yíng zì jīn rén nǎi jí chí zhì guā zhōu tuō jí zì zhì zì guān lì jūn mín wù zuò guān jūn lì mín jí háo shì fù guì zhī jiā tuō háo zì fù zì jīn rén xī tún yú zhāi xīng qiáo xià tuō xī zì wú mǒu quán zhōu shì tuō shì zì.
兼西京南北路招促使(一作招撫使下同)與翟興屢戰進於鳴皋山之北(進字衍)責翟興破賊(脫責字)自此興與兄子琮(應作興與其子琛琮)祈請大金國信使副(金誤在國下)金人愛受私覿物(脫愛字)恐生事造端(端誤作語)葛進率眾寇青州(脫率字)奔於沐陽大(大字衍)至南津口坐於水府廟中(南誤作西)乃諭以俟駐蹕(脫俟字)士(一作)百姓謂上已渡江(脫已字)流寓人爭門而去(流寓誤作萬)迎金人入城(脫迎字)金人乃疾馳至瓜洲(脫疾字至字)官吏軍民(誤作官軍吏民)及豪勢富貴之家(脫豪字富字)金人悉屯於摘星橋下(脫悉字)吳某權州事(脫事字)。