yán xìng xià zhì èr shí.
炎兴下帙二十。
qǐ jiàn yán sān nián zhēng yuè, jǐn èr yuè sān rì rén zǐ.
起建炎三年正月,尽二月三日壬子。
jiàn yán sān nián zhēng yuè chē jià zhù bì yáng zhōu.
建炎三年正月车驾驻跸扬州。
dí xìng wèi jīng xī běi lù mǎ bù jūn dōu zǒng guǎn jiān ān fǔ zhì zhì shǐ jiān hé nán yǐn jiān xī jīng nán běi lù zhāo zhuō shǐ.
翟兴为京西北路马步军都总管兼安抚制置使兼河南尹兼西京南北路招捉使。
dí xìng wèi jīng xī běi lù bīng mǎ qián xiá yǔ yáng jìn zhàn yú míng gāo shān xià dí jìn sǐ zhī xìng yǐ qí shì sù yú cháo qǐ xuǎn zhòng chén zhèn shǒu cháo tíng nǎi jiù mìng xìng běn lù mǎ bù dōu zǒng guǎn jiān ān fǔ zhì zhì shǐ jiān hé nán yǐn jiān jīng xī běi běi lù zhāo zhuō shǐ.
翟兴为京西北路兵马钤辖与杨进战於鸣皋山下翟进死之兴以其事诉於朝乞选重臣镇守朝廷乃就命兴本路马步都总管兼安抚制置使兼河南尹兼京西北北路招捉使。
jīng xī liú shǒu dù chōng qiǎn wáng hàn shuō dí xìng shǐ tú yáng jìn.
京西留守杜充遣王汉说翟兴使图杨进。
yáng jìn jù hé nán fǔ yǐ liú shǒu sī mìng wèi zhī hé nán fǔ yǔ dí xìng lǚ zhàn jìn yú míng gāo shān zhī běi shēn gōu gāo lěi chǔ xù liáng xiǎng móu wèi jiǔ jì yǐ yǒu jiàn qiào zhī yì zhà yán qiǎn bīng rù yún: zhōng fǔ fù duó yuān shèng huáng dì jí jì wáng guī yù yáo dòng zhòng xīn rán hòu jǔ shì dù chōng nǎi qiǎn wáng hàn yì yī yáng xiàn jiàn dí xìng shuō xìng shǐ tú zhī. qiě xí bào yáng jìn zhì shèng yú fǎ wù yí zhàng bèi nì xiǎn zhù dí xìng pò zéi zì cǐ xìng yǔ xiōng zi cóng lǜ xiāng shè bīng tǎo zhī zhàn wú xū rì yǐ..
杨进据河南府以留守司命为知河南府与翟兴屡战进於鸣皋山之北深沟高垒储蓄粮饷谋为久计已有僭窍之意诈言遣兵入云:中府复夺渊圣皇帝及济王归欲摇动众心然後举事杜充乃遣王汉诣伊阳县见翟兴说兴使图之。且檄报杨进置乘舆法物仪仗悖逆显著翟兴破贼自此兴与兄子琮率乡社兵讨之战无虚日矣。。
liù rì yǐ yǒu liú huì wáng kuàng fèng shǐ jīn guó huí.
六日乙酉刘诲王贶奉使金国回。
xiān shì sì qiǎn yǔ wén xū zhōng yáng kě fǔ wèi qí qǐng shǐ fù shǐ yú jīn guó zài yì qiǎn xuān yì láng liú huì jiè zhōng dài fū shì hù bù shàng shū wèi tōng wèn shǐ gǒng wèi dài fū hé zhōu fáng yù shǐ wáng kuàng fù zhī huì děng dào jīng shī chí chí qí xíng shàng wén zhī mìng liú shǒu sī cù huì děng xíng dào jīn guó jīn guó bìng mìng qí qǐng fù shǐ yáng kě fǔ guī, yú shì xū zhōng bèi liú dú qiǎn kě fǔ yǐ yǒu huì kuàng yǔ kě fǔ xié dào xíng zài huì zì tíng huì kāi fēng rén.
先是巳遣宇文虚中杨可辅为祈请使副使於金国再议遣宣议郎刘诲借中大夫试户部尚书为通问使拱卫大夫合州防御使王贶副之诲等到京师迟迟其行上闻之命留守司促诲等行到金国金国并命祈请副使杨可辅归,於是虚中被留独遣可辅乙酉诲贶与可辅偕到行在诲字廷诲开封人。
jīn rén xiàn qīng zhōu.
金人陷青州。
jīn rén kòu gǎi zuò bīng báo qīng zhōu zhòu yè gōng jī fán yī shí qī rì dīng hài chéng xiàn fén shāo wū yǔ dài jìn shā lüě wú yí shí quán zhī zhōu wèi mǒu bèi hài.
金人寇(改作兵薄)青州昼夜攻击凡一十七日丁亥城陷焚烧屋宇殆尽杀掠无遗时权知州魏某被害。
jīn rén xiàn wéi zhōu.
金人陷潍州。
jīn rén jì xiàn qīng zhōu jí lǜ bīng kòu gǎi zuò gōng wéi zhōu. yòu xiàn qí chéng fén lüè ér qù.
金人既陷青州即率兵寇(改作攻)潍州。又陷其城焚掠而去。
jūn zú yán gāo jù wéi zhōu zì chēng zhī jūn zhōu shì.
军卒阎皋据潍州自称知军州事。
jīn rén jì tuì wéi zhōu ér qù niú tóu hé tǔ jūn yán gāo yǔ xiǎo jiào tóu zhāng chéng gǔ zhòng zhàn wéi zhōu gāo zì wèi zhī zhōu yǐ chéng wéi chāng lè zhī xiàn.
金人既退潍州而去牛头河土军阎皋与小教头张成鼓众占潍州皋自为知州以成为昌乐知县。
shí rì sì chǒu qiǎn qí qǐng dà jīn guó xìn shǐ lǐ yè zhōu wàng děng.
十日巳丑遣祈请大金国信使李邺周望等。
wāng bó yàn shí zhèng jì yuē: shì rì nèi diàn zǎo cháo zòu shì bì shàng yǔ zǎi zhí yuē: dì sì cì qí qǐng dà guó jīn xìn shǐ fù lǐ yè zhōu wàng sòng yàn tōng wú dé xiū yí zǎo lìng jìn fā yǔ dìng fā rì shǐ yè bèi zhī zhī zhū shèng fēi yuē: fèng shǐ xū de cì jīn bó fāng néng bàn sī dí lǐ yè zhōu wàng yǐ jiàn cí miǎn suǒ jìn guān zhí chǐ gèng zì qǐ zhī cì kǒng wèi néng biàn xíng shàng yuē: yú gé hé.
汪伯彦时政记曰:是日内殿早朝奏事毕上语宰执曰:第四次祈请大国金信使副李邺周望宋彦通吴德休宜早令进发与定发日使邺辈知之朱胜非曰:奉使须得赐金帛方能办私觌李邺周望已见辞免所进官职耻更自乞支赐恐未能便行上曰:於格合。
dé zì qǐng hé shāng huáng qián shàn yuē: cháo tíng dāng wèi jiǎn jǔ zhǐ hé xíng xià shàng yuē: zhèn fèng shǐ shí dāng jīng chéng rǎo rǎng shòu mìng chū dōu mén bù céng qǐng zhī cì zhèn yú wáng fǔ zì chū suí háng qǐ fā zhī fèi yuē zhī qián wǔ wàn yú guàn rú shì dài fū zhī pín rú hé kě bàn lìng yè děng yī gé zhī cì wài réng yōu jiā qí shù guó jiā ài xī cái wù zhèng wèi shōu jī yǐ dài dāng yòng zhī shí jīn qiǎn shǐ yì hé shì. ruò suì chéng èr shèng dé guī zhèn qǐ lìn jīn bó zhī shù qián shàn yuē: dì èr dì sān cì fèng shǐ liú huì yáng kě fǔ wáng kuàng guī zì jūn qián jiē yún: jīn rén shòu sī dí wù. yòu fēi xī bǐ gèng wú huí dá suī tān shí zhě zhòng bù gǎn shǎo wǔ qí yì kǒng shēng shì zào yǔ yǒu hài hé yì qiǎn shǐ zhī cì jiā shù shén shàn shàng. yòu yuē: qīng děng jīn rì wǎng shòu níng sì fèng ān huì shèng gōng yù róng bà zǎo guī sī dì biàn yǔ zhuàn le dà jīn yuán shuài shū lìng yè děng zǎo xíng qián shàn yuē: yǔ yuán shuài shū zì lái zhǐ shì píng wén bù yòng sì liù shàng yún: qián shàn zǎo lái suǒ zhuàn yǔ dà jīn huáng dì tōng wèn shū qí cí yǔ shén jīng néng xiě zhèn yù yán zhī diàn rú cǐ zú yǐ. bù bì xū sì liù yě..
得自请何伤黄潜善曰:朝廷当为检举只合行下上曰:朕奉使时当京城扰攘受命出都门不曾请支赐朕於王府自出随行起发之费约支钱五万馀贯如士大夫之贫如何可办令邺等依格支赐外仍优加其数国家爱惜财物正为收积以待当用之时今遣使议和事。若遂成二圣得归朕岂吝金帛之数潜善曰:第二第三次奉使刘诲杨可辅王贶归自军前皆云:金人受私觌物。又非昔比更无回答虽贪食者众不敢少忤其意恐生事造语有害和议遣使支赐加数甚善上。又曰:卿等今日往寿甯寺奉安会圣宫御容罢早归私第便与撰了大金元帅书令邺等早行潜善曰:与元帅书自来只是平文不用四六上云:潜善早来所撰与大金皇帝通问书其词语甚精能写朕欲言之电如此足矣。不必须四六也。。
shí èr rì xīn mǎo shào xìng bài jīn rén yú tóng guān kè guó zhōu.
十二日辛卯邵兴败金人於潼关克虢州。
shào xìng bài jīn rén yú tóng guān chéng shì shōu fù guó zhōu lǐ yàn xiān yǐ xìng zhī guó zhōu jūn zhōu shì.
邵兴败金人於潼关乘势收复虢州李(彦仙)以兴知虢州军州事。
shí liù rì dù chōng chū bīng gōng zhāng yòng děng bù shèng.
十六日杜充出兵攻张用等不胜。
zhāng yòng xiāng zhōu tāng yīn xiàn zhī gōng shǒu yě. chéng mín jīng rǎo hū ér jù zhī yǔ cáo chéng lǐ hóng mǎ yǒu wèi yì xiōng dì yǒu zhòng shù shí wàn fēn wéi liù jūn chéng dà míng fǔ wài huáng xiàn rén yīn shā rén tóu gǒng shèng zhǐ huī wèi bīng yǒu lǚ lì jūn zhōng fú qí yǒng. yòu yǒu wáng dà láng zhě míng shàn pú zhōu rén yì yǒu zhòng shù shí wàn fēn wéi liù jūn shàn chū wèi luàn yě. pú zhōu gōng bīng zhí qí fù shā zhī shàn yǒu zhòng jì shèng nǎi yǐ bào fù chóu wèi cí gōng pú zhōu bù xià. yòu gōng léi zé xiàn yì bù xià yǔ yòng hé jūn jiē shòu liú shǒu zōng zé zhāo ān jì ér fù fǎn dù chōng wèi liú shǒu. yòu zhāo ān yòng tún yú jīng chéng zhī nán nán yù yuán wèi zhōng jūn shàn tún yú jīng chéng zhī dōng liú jiā sì wèi zhōng jūn. yòu yǒu yuè fēi sāng zhòng mǎ gāo lǐ bǎo zhū jūn jiē tún yú jīng chéng zhī xī chōng yǐ yòng yī jūn zuì shèng zhōng bì nán zhì nǎi yǒu gōng zhī zhī yì shí wǔ rì jiǎ wǔ zhòng rén dǎ chéng qǐng yǐ wèi chōng yǎn bù bèi chū bīng gōng yòng lìng chéng xī zhū jūn mián fā yuè fēi sāng zhòng mǎ gāo lǐ bǎo děng jiē lǜ bīng zhì chéng nán yǐ dǎo yòng jué zhī lè bīng jù zhàn yì huì shàn zì chéng dōng lǜ bīng lái yǔ yòng wèi yīng guān bīng dà bài sài guān suǒ lǐ bǎo bèi zhí yuè fēi zhě chū lì zhāng suǒ yíng xiào yòng jì suí dū tǒng zhì wáng yàn wǎng tài xǔ shān suì zì wèi yī jūn hòu guī jīng chéng liú shǒu sī dù chōng yòng fēi wèi tǒng zhì.
张用相州汤阴县之弓手也。乘民惊扰呼而聚之与曹成李宏马友为义兄弟有众数十万分为六军成大名府外黄县人因杀人投拱圣指挥为兵有膂力军中服其勇。又有王大郎者名善濮州人亦有众数十万分为六军善初为乱也。濮州弓兵执其父杀之善有众既盛乃以报父雠为辞攻濮州不下。又攻雷泽县亦不下与用合军皆受留守宗泽招安既而复反杜充为留守。又招安用屯於京城之南南御园为中军善屯於京城之东刘家寺为中军。又有岳飞桑仲马皋李宝诸军皆屯於京城之西充以用一军最盛终必难制乃有攻之之意十五日甲午众人打城请乙未充掩不备出兵攻用令城西诸军绵发岳飞桑仲马皋李宝等皆率兵至城南以擣用觉之勒兵拒战亦会善自城东率兵来与用为应官兵大败赛关索李宝被执岳飞者初隶张所营效用继随都统制王彦往太许山遂自为一军後归京城留守司杜充用飞为统制。
liú hóng dào zhī qīng zhōu.
刘洪道知青州。
xiān shì bīn zhōu gé jìn zuò luàn shā guān lì jié cái wù qǔ qiáng zhuàng chōng jūn. yòu gōng pò dì zhōu yì qǔ qiáng zhuàng chōng jūn liú shǒu sī chà xiàng dà yóu zhī bīn zhōu jìn yī jiù tún yú bīn zhōu yǔ qí zhòng jiē miàn lá shí zì yuē: yǒng bù fù zhào wáng shì bù shě jīn zéi yǐ shì zhòng gé jìn cháng lǜ zhòng jié lù xiàn jīn rén zhài.
先是滨州葛进作乱杀官吏劫财物取强壮充军。又攻破棣州亦取强壮充军留守司差向大猷知滨州进依旧屯於滨州与其众皆面剌十字曰:永不负赵王誓不舍金贼以示众葛进尝率众劫潞县金人寨。
dé liú hóng dào zhě zì zī shēn qīng zhōu rén jìn shì jí dì céng rèn chǔ zhōu zhōu xué jiào shòu jiān liù bù jià gé kù xiān zāo jīn rén qū lǔ zài lù xiàn zhài zhōng jìn yǐ hóng dào guī bīn zhōu é bào qīng zhōu yǒu jiāng bīng zhī biàn ān fǔ shǐ céng xiào xù bèi shā hóng dào shuō jìn lìng shēn wén cháo tíng jí shēn liú shǒu sī qǐ yǐ zhī qīng zhōu jìn rán zhī suì yǔ dà yóu tóng jù shēn jì ér liú shǒu sī huí bào guǒ lìng hóng dào zhī qīng zhōu hóng dào wèi háng huì jīn rén cán pò qīng zhōu shā quán zhī zhōu wèi mǒu ér qù zhào shèng jù qí chéng hóng dào nǎi yí wén shèng ér hòu xíng zhì qiān shèng shèng wén hóng dào zhì shī cuò jí chí zhì qiān shèng yè hóng dào yuē: dàn jiāo gē běn zhōu mín shì ér yǐ jūn mǎ gōng zì tǒng zhī shèng xǐ hóng dào suǒ cóng dào děng jù yí wèi ér rù suì wèi zhī zhōu hóng dào jiē bǎng bǎi xìng zài jūn zhōng yuàn guī nóng zhě gěi jù fàng hái, yú shì shèng zhī dǎng shí qù liù qī ér shèng zhī shì ruò yǐ. yǒu cuī bāng bì zhě zǐ dì suǒ chū shēn shì qīng zhōu yīn qín wáng bú dào jīng chéng ér huí huán bù chū hóng dào xún zhì zhī yòng wèi jiàng guān.
得刘洪道者字资深青州人进士及第曾任楚州州学教授监六部架阁库先遭金人驱虏在潞县寨中进以洪道归滨州俄报青州有将兵之变安抚使曾孝序被杀洪道说进令申闻朝廷及申留守司乞已知青州进然之遂与大猷同具申既而留守司回报果令洪道知青州洪道未行会金人残破青州杀权知州魏某而去赵胜据其城洪道乃移文胜而後行至千乘胜闻洪道至失措即驰至千乘谒洪道曰:但交割本州民事而已军马公自统之胜喜洪道索从道等具仪卫而入遂为知州洪道揭榜百姓在军中愿归农者给据放还,於是胜之党十去六七而胜之势弱矣。有崔邦弼者子弟所出身仕青州因勤王不到京城而回还不出洪道寻致之用为将官。
cì qīng zhōu liú hóng dào jiǎng lùn chì shū.
赐青州刘洪道奖论敕书。
ěr lǚ bǎi zhàn zhī jūn fēng bǎo yī fāng zhī shēng chǐ qì zhēn níng mì bèi jiàn zhōng qín rán fāng miàn zhī quán qǐ róng huò èr jūn zhōng zhī lìng yóu zài zhì gōng bì qiè yú qíng fāng shōu qún lì tǎng xí yīn xún zhī bì zuò guāi suí yù zhī fāng wú yǐ yù róng biàn chéng wù guó qí tǐ yǐ pí zhī yì wú cóng qiān zhì zhī sī.
尔履百战之军锋保一方之生齿讫臻甯谧备见忠勤然方面之权岂容或二军中之令尤在致公必惬舆情方收群力傥习因循之弊坐乖绥御之方无以驭戎便成误国其体倚毗之意无从牵制之私。
zhāng jùn qǐng yí zuǒ cáng kù yú zhèn jiāng fǔ bù bào.
张俊请移左藏库於镇江府不报。
jīn rén xiàn xú zhōu zhī jūn zhōu shì wáng fù bèi shā.
金人陷徐州知军州事王复被杀。
jīn rén jiāng fàn gǎi zuò zhì chǎng zhōu xiān xiàn xú zhōu rù qí chéng zhī jūn zhōu shì wáng fù sǐ yú tíng xià yǒu jiàng xiào zhào lì zhě wèi zhōu yá pái jūn fā fèn gǔ lǜ jiāng bīng shā tuì jīn rén chū chéng lì bèi shāng jīn rén yǐ wéi sǐ yǐ. lì zài cǎo mǎng zhōng yè dé wēi yǔ jiàn fù sū jīn rén wǎng yáng zhōu ér jūn mín qǐng zhèng shī xiù cái quán zhī zhōu shì jì ér jūn mín zhòng yì yǐ wèi lì zhōng yǒng néng bàn shì kě yǐ wéi chéng mín zhī zhǔ nǎi qǐng lì quán zhī zhōu shì wén yú liú shǒu sī shòu lì wǔ dé dài fū jiān gé mén xuān zàn shè rén zhī xú zhōu jūn shì.
金人将犯(改作至)场州先陷徐州入其城知军州事王复死於庭下有将校赵立者为州衙排军发愤鼓率将兵杀退金人出城立被伤金人以为死矣。立在草莽中夜得微雨渐复苏金人往扬州而军民请郑诗秀才权知州事既而军民众议以谓立忠勇能办事可以为城民之主乃请立权知州事闻於留守司授立武德大夫兼阁门宣赞舍人知徐州军事。
èr shí yī rì gēng zǐ xià tiān jìn zì bǎi guān bān jiā chū chéng.
二十一日庚子(下添禁字)百官般家出城。
biān bào lǚ zhì cháo tíng wèi yǒu yù zhī zhī cè zǎi xiàng qián shàn bó yàn shū bù jiè yì rén jiē wēi zhī yǒu bān xǐ chū chéng wèi bì nàn zhī jì zhě qián shàn bó yàn lǜ kǒng yáo dòng zhòng xīn nǎi jìn bǎi guān bān jiā chū chéng shì jǐng jīng huáng yì bù ān yǐ..
边报屡至朝廷未有御之之策宰相潜善伯彦殊不介意人皆危之有般徙出城为避难之计者潜善伯彦虑恐摇动众心乃禁百官般家出城市井惊惶益不安矣。。
zhāng shǒu wèi qǐ jū láng.
张守为起居郎。
zhāng shǒu yǐ diàn zhōng shì yù shǐ fǔ yù jīng shī hái xíng zài miàn zòu lǔ gǎi zuò dí rén bì lái yuàn bì xià zǎo tú zhī yī mǔ shǐ zōng miào shēng líng zuò lí tú tàn shàng wèi zhī cè rán jí chú shǒu qǐ jū láng.
张守以殿中侍御史抚谕京师还行在面奏虏(改作敌)人必来愿陛下早图之一母使宗庙生灵坐罹涂炭上为之恻然即除守起居郎。
zhāng yǒu wáng shàn kòu chén zhōu mǎ gāo zhuī zhī guān jūn zhàn bài.
张有王善寇陈州马皋追之官军战败。
zhāng yòng wáng shàn zài jīng chéng xià yǔ guān jūn zhàn zhí lǐ bǎo yě. nǎi wèi dù chōng zhōng yǒu yí xīn bù kě liú suì lǜ zhòng ér nán zhì chén zhōu chōng qiǎn mǎ gāo zhuī jī zhī yòng yóu wèi zhī yě. yuē jūn huì jiào chǎng bǎi liè hū bào jīng chéng yǒu jūn.
张用王善在京城下与官军战执李宝也。乃为杜充终有疑心不可留遂率众而南至陈州充遣马皋追击之用犹未知也。约军会教场摆列忽报京城有军。
zhì gāo lǜ zhòng chéng qí bù bèi zhí fàn qí zhōng jūn hòu jūn bēn zhì cáo chéng zhài wèi chéng suǒ è jiē zhǐ yòng fù yǔ shàn děng bìng gōng guān jūn guān jūn dà bài shī tián cài hé rén mǎ jiē jiàn shī ér dù zhuī zhì tiě lú bù ér hái guān jūn cún zhě wú jǐ.
至皋率众乘其不备直犯其中军後军奔至曹成寨为成所遏皆止用复与善等并攻官军官军大败尸填蔡河人马皆践尸而渡追至铁炉步而还官军存者无几。
gé jìn lǜ zhòng qīng zhōu.
葛进率众青州。
liú hóng dào zhī qīng zhōu yú jīn rén cán pò zhī hòu chéng shì fén lù dài jìn ér zhū yì fù ráo hóng dào zhāo jí bǎi xìng bù xún rì jiān xuān yì chéng shì gé jìn wèi hóng dào zhī qīng zhōu gài yīn jǐ suǒ zhì. qiě zhào shèng yǐ sǐ ér jí zhì jiàn yǒu tiáo lǐ yù qǔ qīng zhōu nǎi lǜ zhòng tóng xiàng dà yóu zhì chéng xià hóng dào yuē: gé jìn zhī bīng jiē yī xià huàn jiǎ cǐ yù xí qǔ qí chéng ěr suì gé fēi bù nà yǐ jiǔ ròu mǐ miàn diào chéng xià kào qí zhòng jìn bù shòu suì gōng běi chéng ér jù zhī hóng dào yǐ jūn mín jū nán chéng jù shǒu.
刘洪道知青州於金人残破之後城市焚戮殆尽而诸邑富饶洪道招辑百姓不旬日间喧溢城市葛进谓洪道知青州盖因己所致。且赵胜已死而辑治渐有条理欲取青州乃率众同向大猷至城下洪道曰:葛进之兵皆衣下擐甲此欲袭取其城耳遂閤扉不纳以酒肉米面钓城下犒其众进不受遂攻北城而据之洪道以军民居南城拒守。
hán shì zhōng tuì tún sù qiān.
韩世忠退屯宿迁。
hán shì zhōng tún yú huái yáng jiāng huì shān dōng zhū kòu yǐ jù jīn rén jīn rén zhān hǎn gǎi zuò ní kān fāng tú wéi yáng dà jǔ bīng zì jīng dōng rù kòu shān cǐ zì zhì téng xiàn wén shì zhōng è huái yáng kǒng jī shī qī fēn dōng nán dào dū tǒng bīng yī wàn xiān zhì yáng zhōu yǐ yì shì wéi míng shǐ shàng bù dé chū yáng zhōu rán hòu dà bīng jì zhì, huò wèi sù wáng zài jūn zhōng tóng háng qí shì wèi xiáng zhān hǎn gǎi zuò ní kān yǐ dà jūn jìn bī shì zhōng shì zhōng bù néng dàng yè tuì yú sù qiān xiàn wèi xiǎo zhì sù qiān bù yú jīn rén zhǒng xí qí hòu zhì míng jué zhī bēn yú shù yáng.
韩世忠屯於淮阳将会山东诸寇以拒金人金人粘罕(改作尼堪)方图维扬大举兵自京东入寇(删此字)至滕县闻世忠扼淮阳恐稽师期分东南道都统兵一万先至扬州以议事为名使上不得出扬州然後大兵继至,或谓肃王在军中同行其事未详粘罕(改作尼堪)以大军进逼世忠世忠不能当夜退於宿迁县未晓至宿迁不虞金人踵袭其後质明觉之奔於沭阳。
yí shǐ yuē: hán shì zhōng zài mù yáng yè qǐn bù ān yǔ qí zhàng xià shèng yè dà cháo dù shuǐ qì qí jūn běi shā lù zǒu yán chéng yì dàn zhū jūn fāng jué zhī yǐ zhǔ shuài jì qù suì jiē kuì sàn hòu jūn guǎn duì guān lǐ yàn xiān lǜ běn duì sì shí qī rén dé èr zhōu rù hǎi jù zhòng zì cǐ fǔ kuí jù zhòng yú lián shuǐ lǐ zài jù gāo yóu jiē shì zhōng zhī bīng yě. qí yú shōu sàn zú zì wèi tú dǎng zhě bù shèng jì.
遗史曰:韩世忠在沐阳夜寝不安与其帐下乘夜大潮渡水弃其军北沙路走盐城翌旦诸军方觉知以主帅既去遂皆溃散後军管队官李彦先率本队四十七人得二舟入海聚众自此辅逵聚众於涟水李在据高邮皆世忠之兵也。其馀收散卒自为徒党者不胜计。
zhī huái yáng jūn mǒu pàn fù yú jīn rén jiù xiào yún: sòng shǐ běn jì jīn bīng zhí huái yáng shǒu chén lǐ kuān.
知淮阳军某叛附於金人(旧校云:宋史本纪金兵执淮阳守臣李宽)。
hán shì zhōng jì tuì huái yáng jūn yě. jīn rén yǐ dào chéng xià zhī jūn mǒu wàng fēng tóu bài jīn rén rù chéng zhí mǒu ér qù huái yáng wú zhī jūn yǒu jiàng xiào èr rén zì quán zhī jūn jù chéng.
韩世忠既退淮阳军也。金人已到城下知军某望风投拜金人入城执某而去淮阳无知军有将校二人自权知军据城。
zhé kě qiú yǐ lín fǔ zhōu jìn níng zhōu jūn pàn fù yú jīn rén.
折可求以麟府州晋甯州军叛附於金人。
sān shí rì jǐ yǒu yán jǐn qì sì zhōu lǜ zhòng zǒu.
三十日己酉阎仅弃泗州率众走。
jīn rén zì téng xiàn zhí qū lín huái xiàn jiē quán zhuāng tiě qí bái zhān lì zi yán jǐn tún zài sì zhōu chū wén jīng dōng qún kòu bù níng zhì shì tàn zhě huí yǐ wèi bái zhān lì zi liú zhōng zéi mǎ fàn lín huái, huò wèi shì lǐ chéng tú dǎng jǐn yǐ bīng jìn zhī yù yóu qí yī èr shí rén yóu wèi zhī shì jīn rén yě. jǐn huò shù rén yǐ guī yàn zhī nǎi jīn rén suì jiě shēng kǒu yī èr rén fù xíng zài jǐ yǒu jīn rén jí sì zhōu jìng jǐn lǜ zhòng chū bēn jīn rén jìng qū sì zhōu zhī shàng shù shí lǐ jiān jì zhì dù huái.
金人自滕县直趋临淮县皆全装铁骑白毡笠子阎仅屯在泗州初闻京东群寇不甯至是探者回以谓白毡笠子刘忠贼马犯临淮,或谓是李成徒党仅以兵进之遇游骑一二十人犹未知是金人也。仅获数人以归验之乃金人遂解生口一二人赴行在己酉金人及泗州境仅率众出奔金人径趋泗州之上数十里间计置渡淮。
èr yuè yī rì gēng xū shuò jīn rén fàn gǎi zuò zhì chǔ zhōu zhī zhōu shì zhū lín pàn jiàng.
二月一日庚戌朔金人犯(改作至)楚州知州事朱琳叛降。
yú jīn rén.
於金人。
jīn rén qīn huái yǐ zhī jūn fàn chǔ zhōu zhī zhōu shì zhū lín jù yǐng zhuàng qiǎn rén yíng jiàng kāi xī běi mén nà jīn rén kāi dōng mén fàng jū rén zì biàn jū rén zhēng yù bēn bǎo yìng xiàn qǔ yáng zhōu lù dù jiāng jīn rén jué zhī jiē yāo huí chéng zhōng.
金人侵淮以支军犯楚州知州事朱琳具颖状遣人迎降开西北门纳金人开东门放居人自便居人争欲奔宝应县取扬州路渡江金人觉之皆邀回城中。
zhān hǎn gǎi zuò ní kān zì dōng píng yóu xí qìng xú sì yǐ fàn gǎi zuò qū yáng zhōu.
粘罕(改作尼堪)自东平由袭庆徐泗以犯(改作趋)扬州。
jié yào yuē: zì jiàn yán èr nián qiū wō lī wà gǎi zuò è lēi huān jì pò wǔ mǎ shān zhài yǐ tàn zhī mǎ kuò dà jūn nán lái shǐ rén chí huì zhān hǎn gǎi zuò ní kān gòng bèi zhī gù zhān hǎn gǎi zuò ní kān liú wù shì gǎi zuò wū shě yú dǔ gǎi zuò yī dōu shǒu yún: zhōng lǜ zhòng nán kòu yě. zhān hǎn gǎi zuò ní kān chū xià tài xíng yóu huái wèi jiāng yù dōng yīng wō lī wà gǎi zuò è lēi huān ér wén mǎ kuò bài yú qīng zhōu wō lī wà gǎi gé zhě zuò è lēi huān cóng ér rù kòu yóu shì zhān hǎn gǎi zuò ní kān dù lí yáng yǐ kòu gǎi zuò gōng chán pú jì xiàn shí dù chōng shǒu dōng jīng lǜ zéi gǎi zuò dí xī lái jué dà hé zǔ zhī zéi gǎi zuò dí bù néng xī nǎi dōng huì wō lī wà gǎi zuò è lēi huān zhòng tóng xiàn běi jīng jì kòu gǎi zuò báo yǎn yùn gù zhì shì yóu sì yǐ fàn gǎi zuò jí yáng zhōu.
节要曰:自建炎二年秋窝哩嗢(改作鄂勒欢)既破五马山寨以探知马扩大军南来使人驰会粘罕(改作尼堪)共备之故粘罕(改作尼堪)留兀室(改作乌舍)余睹(改作伊都)守云:中率众南寇也。粘罕(改作尼堪)初下太行由怀卫将欲东应窝哩嗢(改作鄂勒欢)而闻马扩败於青州窝哩嗢(改革者作鄂勒欢)从而入寇由是粘罕(改作尼堪)渡黎阳以寇(改作攻)澶濮既陷时杜充守东京虑贼(改作敌)西来决大河阻之贼(改作敌)不能西乃东会窝哩嗢(改作鄂勒欢)众同陷北京继寇(改作薄)兖郓故至是由泗以犯(改作及)扬州。
yí shǐ yuē: shì shí biān bào lǚ zhì shì jǐng jiē zhī jīn rén bīng jiāng zhì zhě ér zǎi xiàng huáng qián shàn wāng bó yàn jìn zhǐ jiē shì bù dé shàn yáo biān shì yì bù xǔ shì shù bān qiè chū chéng èr yuè huì yè yán jǐn jiě dào jīn rén shēng kǒu cháo tíng chuàng huáng yǐ nèi tǎng suǒ yǒu tōng xī bān qiè yì dàn jià yù zhōu pō hé àn jū rén jīng bù mò zhī suǒ wéi shàng jí yù nán xìng qián shàn děng quàn. qiě hòu bào dé shí dù jiāng wèi wǎn yě. shì rì qiǎn bīng chū xī mén yù zéi gǎi zuò dí shì qì bù ruì rén wú dòu xīn zài zhí bǎi guān jiē yù bēn cuàn shì yè jiāng dū xiàn qián huǒ.
遗史曰:是时边报屡至市井皆知金人兵将至者而宰相黄潜善汪伯彦禁止街市不得扇摇边事亦不许士庶般挈出城二月晦夜阎仅解到金人生口朝廷怆惶以内帑所有通夕般挈翌旦驾御舟泊河岸居人惊怖莫知所为上即欲南幸潜善等劝。且候报得实渡江未晚也。是日遣兵出西门御贼(改作敌)士气不锐人无斗心在职百官皆欲奔窜是夜江都县前火。
èr rì xīn hài yán jǐn wèi qí jiāng yáo duān suǒ shā.
二日辛亥阎仅为其将姚端所杀。
yán jǐn tuì bīng zài hóng zé zhèn yáo duān cuàn shā zhī shì rì yě. yáng zhōu shì mín jiàn yǒu chū bēn zhě bǎi sī bù néng jìn zhǐ shì yè chéng zhōng huǒ qǐ fán sì chù.
阎仅退兵在洪泽镇姚端篡杀之是日也。扬州士民渐有出奔者百司不能禁止是夜城中火起凡四处。
sān rì rén zǐ jīn rén xiàn tiān cháng jūn.
三日壬子金人陷天长军。
cháo tíng yǐ biān bào jí fāng chū bīng wǎng tiān cháng bǎ ài jīn rén. yòu fàn gǎi zuò bī tiān cháng guān jūn kuì sàn shì shí shàng qiǎn nèi shì kuàng xún wǎng tiān cháng tàn shì shěn zhī shì jīn rén jí shí bēn hái kuì luàn rén yǔ jūn rén guān bào jiāo chí ér qù yóu wèi zhī shì jīn rén yě. xún jì huí nǎi zhī duān dì shàng dà jīng jué yì dù jiāng.
朝廷以边报急方出兵往天长把隘金人。又犯(改作逼)天长官军溃散是时上遣内侍邝询往天长探事审知是金人即时奔还溃乱人与军人关报交驰而去犹未知是金人也。询既回乃知端的上大惊决意渡江。
chē jià fā yáng zhōu dù yáng zǐ jiāng xìng rùn zhōu.
车驾发扬州渡扬子江幸润州。
shàng dé kuàng xún bào bù yí kè chū yáng zhōu dū tǒng wáng yuān nèi shì kāng lǚ děng shù qí cóng guò shì shì rén zhǐ zhī yuē: guān jiā qù yě. é yǒu gōng rén zì dà nèi xīng sàn ér chū chéng zhōng dà luàn zǎi xiàng qián shàn bó yàn zì dōu táng biān mǎ ér qù jūn mín zhēng zhū mén ér chū sǐ zhě bù kě jì shù shàng xíng cì yáng zi qiáo jiàn yī qīn shì guān fā yán bù xùn shàng chè shǒu jiàn qīn shā zhī xíng zhì guā zhōu zhèn dé xiǎo dù chuán jí chéng yǐ dù jiāng zhì xī jīn kǒu zuò yú shuǐ fǔ miào zhōng qǔ jiàn jiù xuē shàng cā xuè bǎi guān jiē bù zhì hù wèi jìn bīng wú yī zú cóng xíng zhě zhèn jiāng fǔ guān lì wén zhī zhī jūn fǔ shì qián bó yán fā zhōu bīng.
上得邝询报不移刻出扬州都统王渊内侍康履等数骑从过市市人指之曰:官家去也。俄有宫人自大内星散而出城中大乱宰相潜善伯彦自都堂鞭马而去军民争诸门而出死者不可计数上行次扬子桥见一亲事官发言不逊上掣手剑亲杀之行至瓜洲镇得小渡船即乘以渡江至西津口坐於水府庙中取剑就靴上擦血百官皆不至护卫禁兵无一卒从行者镇江府官吏闻之知军府事钱伯言发州兵。
yíng qǐng xìng zhèn jiāng shǎo qǐng jiàn yǒu bǎi sī rén dé zhōu nán dù zhě yè shàng sù yú fǔ zhì zǎi xiàng cóng guān jiē yì xìng háng zhōu wèi jué ér wén jìn wèi tì qì. qiě jí jí xiāng ǒu yǔ shàng jīng mìng zhū shèng fēi jí guǎn jūn zuǒ yán chuán zhǐ wèn suǒ yǐ shèng fēi hū zhī qián shǐ yán lì shēng chuán wèn jiē yǐ wèi jiàn jiā shǔ wèi cí jí yù zhī yuē: sì yǒu zhǐ fēn qiǎn zhōu chuán zhuān dù wèi shì qī nú yǐ. zhòng tiē rán yīn wèn chē jià qù zhù lì hài zhòng yuē: tīng shèng zhǐ wú gǎn huā zhě nǎi yù yǐ zhù bì dìng dàng lù hù cóng gōng láo yōu cì shǎng gěi suì jiē xīn nuò shàng wèn yǒu jìn shàng zōng shì fǒu shí shì wèi cáo guān, huò yǐ míng duì suì zhào shì tóng qǐn tiān qì shāo xuān tuō mián bèi xīn yǐ cì shì.
迎请幸镇江少顷渐有百司人得舟南渡者夜上宿於府治宰相从官皆议幸杭州未决而闻禁卫涕泣。且藉藉相偶语上惊命朱胜非及管军左言传旨问所以胜非呼之前使言厉声传问皆以未见家属为辞即谕之曰:巳有旨分遣舟船专渡卫士妻孥矣。众帖然因问车驾去住利害众曰:听圣旨无敢哗者乃谕以驻跸定当录扈从功劳优赐赏给遂皆欣诺上问有近上宗室否时士为曹官,或以名对遂召士同寝天气稍暄脱绵背心以赐士。
jīn rén rù yáng zhōu.
金人入扬州。
yáng zhōu bǎi xìng wèi shàng dù jiāng wàn rén zhēng mén ér qù jiàn jīn rén yóu qí dào nǎi xuān hū yán wǒ yáng zhōu yǒu zhǔ yǐ. suì jiā jiā bèi xiāng huā tóu bài jīn rén rù chéng wèn shàng suǒ zài zhòng yuē: dù jiāng yǐ. jīn rén nǎi chí guā zhōu wàng jiāng ér fù huí guān jūn lì mín sǐ zhě shù shí wàn xiān shì zōng miào shén yù guó jiā fǔ kù chǔ jī jí shì guì zhī jiā zhuāng chuán yù dù jiāng zhì guā zhōu zhá cháo shuǐ wèi yīng ér jīn rén yǐ zhì chū zhá dé dù zhě bǎi wú yī èr qí yú jiē zāo lǔ lüě bù jìn zhě xī zòng huǒ fén jīn rén tún yú zhāi xīng qiáo xià shì shí qiān shū huái nán jié dù pàn guān tīng gōng shì wú mǒu quán zhōu.
扬州百姓谓上渡江万人争门而去见金人游骑到乃喧呼言我扬州有主矣。遂家家备香花投拜金人入城问上所在众曰:渡江矣。金人乃驰瓜洲望江而复回官军吏民死者数十万先是宗庙神御国家府库储积及势贵之家装船欲渡江至瓜洲闸潮水未应而金人已至出闸得渡者百无一二其馀皆遭虏掠不尽者悉纵火焚金人屯於摘星桥下是时签书淮南节度判官厅公事吴某权州。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
赐进士出身头品顶戴四川等处承宣布政使司布政使清苑许涵度校刊。
juǎn yī bǎi èr shí jiào kān jì.
※卷一百二十校勘记。
jiān xī jīng nán běi lù zhāo cù shǐ yī zuò zhāo fǔ shǐ xià tóng yǔ dí xìng lǚ zhàn jìn yú míng gāo shān zhī běi jìn zì yǎn zé dí xìng pò zéi tuō zé zì zì cǐ xìng yǔ xiōng zi cóng yīng zuò xīng yǔ qí zi chēn cóng qí qǐng dà jīn guó xìn shǐ fù jīn wù zài guó xià jīn rén ài shòu sī dí wù tuō ài zì kǒng shēng shì zào duān duān wù zuò yǔ gé jìn lǜ zhòng kòu qīng zhōu tuō lǜ zì bēn yú mù yáng dà dà zì yǎn zhì nán jīn kǒu zuò yú shuǐ fǔ miào zhōng nán wù zuò xī nǎi yù yǐ qí zhù bì tuō qí zì shì yī zuò bǎi xìng wèi shàng yǐ dù jiāng tuō yǐ zì liú yù rén zhēng mén ér qù liú yù wù zuò wàn yíng jīn rén rù chéng tuō yíng zì jīn rén nǎi jí chí zhì guā zhōu tuō jí zì zhì zì guān lì jūn mín wù zuò guān jūn lì mín jí háo shì fù guì zhī jiā tuō háo zì fù zì jīn rén xī tún yú zhāi xīng qiáo xià tuō xī zì wú mǒu quán zhōu shì tuō shì zì.
兼西京南北路招促使(一作招抚使下同)与翟兴屡战进於鸣皋山之北(进字衍)责翟兴破贼(脱责字)自此兴与兄子琮(应作兴与其子琛琮)祈请大金国信使副(金误在国下)金人爱受私觌物(脱爱字)恐生事造端(端误作语)葛进率众寇青州(脱率字)奔於沐阳大(大字衍)至南津口坐於水府庙中(南误作西)乃谕以俟驻跸(脱俟字)士(一作)百姓谓上已渡江(脱已字)流寓人争门而去(流寓误作万)迎金人入城(脱迎字)金人乃疾驰至瓜洲(脱疾字至字)官吏军民(误作官军吏民)及豪势富贵之家(脱豪字富字)金人悉屯於摘星桥下(脱悉字)吴某权州事(脱事字)。