jiù shòu chūn yú quán sǐ jié qǔ zhǎng chéng bó yuē áo bīng
救壽春於詮死節 取長城伯約鏖兵
què shuō sī mǎ zhāo wén zhū gé dàn huì hé wú bīng qián lái jué zhàn, nǎi zhào sàn qí zhǎng shǐ péi xiù huáng mén shì láng zhōng huì, shāng yì pò dí zhī cè. zhōng huì yuē: wú bīng zhī zhù zhū gé dàn, shí wèi lì yě yǐ lì yòu zhī, zé bì shèng yǐ. zhāo cóng qí yán, suì lìng shí bāo zhōu tài xiān yǐn liǎng jūn yú shí tóu chéng mái fú, wáng jī chén qiān lǐng jīng bīng zài hòu, què lìng piān jiāng chéng cuì yǐn bīng shù wàn xiān qù yòu dí yòu lìng chén jùn yǐn chē zhàng niú mǎ lǘ luó, zhuāng zài shǎng jūn zhī wù, sì miàn jù jí yú zhèn zhōng, rú dí lái zé qì zhī.
卻說司馬昭聞諸葛誕會合吳兵前來決戰,乃召散騎長史裴秀、黃門侍郎鍾會,商議破敵之策。鍾會曰:「吳兵之助諸葛誕,實為利也;以利誘之,則必勝矣。」昭從其言,遂令石苞、州泰先引兩軍於石頭城埋伏,王基、陳騫領精兵在後,卻令偏將成倅引兵數萬先去誘敵;又令陳俊引車仗牛馬驢騾,裝載賞軍之物,四面聚集於陣中,如敵來則棄之。
shì rì, zhū gé dàn lìng wú jiāng zhū yì zài zuǒ, wén qīn zài yòu, jiàn wèi zhèn zhōng rén mǎ bù zhěng, dàn nǎi dà qū shì mǎ jìng jìn. chéng cuì tuì zǒu, dàn qū bīng yǎn shā, jiàn niú mǎ lǘ luó, biàn mǎn jiāo yě nán bīng zhēng qǔ, wú xīn liàn zhàn. hū rán yī shēng pào xiǎng, liǎng lù bīng shā lái: zuǒ yǒu shí bāo, yòu yǒu zhōu tài, dàn dà jīng, jí yù tuì shí, wáng jī chén qiān jīng bīng shā dào. dàn bīng dà bài. sī mǎ zhāo yòu yǐn bīng jiē yīng. dàn yǐn bài bīng bēn rù shòu chūn, bì mén jiān shǒu. zhāo lìng bīng sì miàn wéi kùn, bìng lì gōng chéng.
是日,諸葛誕令吳將朱異在左,文欽在右,見魏陣中人馬不整,誕乃大驅士馬徑進。成倅退走,誕驅兵掩殺,見牛馬驢騾,遍滿郊野;南兵爭取,無心戀戰。忽然一聲炮響,兩路兵殺來:左有石苞,右有州泰,誕大驚,急欲退時,王基、陳騫精兵殺到。誕兵大敗。司馬昭又引兵接應。誕引敗兵奔入壽春,閉門堅守。昭令兵四面圍困,並力攻城。
shí wú bīng tuì tún ān fēng, wèi zhǔ chē jià zhù yú xiàng chéng. zhōng huì yuē: jīn zhū gé dàn suī bài, shòu chūn chéng zhōng liáng cǎo shàng duō, gèng yǒu wú bīng tún ān fēng yǐ wèi jǐ jiǎo zhī shì jīn wú bīng sì miàn gōng wéi, bǐ huǎn zé jiān shǒu, jí zé sǐ zhàn wú bīng huò chéng shì jiā gōng: wú jūn wú yì. bù rú sān miàn gōng zhī, liú nán mén dà lù, róng zéi zì zǒu zǒu ér jī zhī, kě quán shèng yě. wú bīng yuǎn lái, liáng bì bù jì wǒ yǐn qīng qí chāo zài qí hòu, kě bù zhàn ér zì pò yǐ. zhāo fǔ huì bèi yuē: jūn zhēn wú zhī zǐ fáng yě! suì lìng wáng jī chè tuì nán mén zhī bīng. què shuō wú bīng tún yú ān fēng, sūn chēn huàn zhū yì zé zhī yuē: liàng yī shòu chūn chéng bù néng jiù, ān kě bìng tūn zhōng yuán? rú zài bù shèng bì zhǎn! zhū yì nǎi huí běn zhài shāng yì. yú quán yuē: jīn shòu chūn nán mén bù wéi, mǒu yuàn lǐng yī jūn cóng nán mén rù qù, zhù zhū gé dàn shǒu chéng. jiāng jūn yǔ wèi bīng tiāo zhàn, wǒ què cóng chéng zhōng shā chū: liǎng lù jiā gōng, wèi bīng kě pò yǐ. yì rán qí yán. yú shì quán yì quán duān wén qīn děng, jiē yuàn rù chéng. suì tóng yú quán yǐn bīng yī wàn, cóng nán mén ér rù chéng. wèi bīng bù dé jiāng lìng, wèi gǎn qīng dí, rèn wú bīng rù chéng, nǎi bào zhī sī mǎ zhāo. zhāo yuē: cǐ yù yǔ zhū yì nèi wài jiā gōng, yǐ pò wǒ jūn yě. nǎi zhào wáng jī chén qiān fēn fù yuē: rǔ kě yǐn wǔ qiān bīng jié duàn zhū yì lái lù, cóng bèi hòu jī zhī. èr rén lǐng mìng ér qù. zhū yì zhèng yǐn bīng lái, hū bèi hòu hǎn shēng dà zhèn: zuǒ yǒu wáng jī, yòu yǒu chén qiān, liǎng lù jūn shā lái. wú bīng dà bài. zhū yì huí jiàn sūn chēn, chēn dà nù yuē: lèi bài zhī jiāng, yào rǔ hé yòng! chì wǔ shì tuī chū zhǎn zhī. yòu zé quán duān zǐ quán yī yuē: ruò tuì bù dé wèi bīng, rǔ fù zǐ xiū lái jiàn wǒ! yú shì sūn chēn zì huí jiàn yè qù le.
時吳兵退屯安豐,魏主車駕駐於項城。鍾會曰:「今諸葛誕雖敗,壽春城中糧草尚多,更有吳兵屯安豐以為掎角之勢;今吾兵四面攻圍,彼緩則堅守,急則死戰;吳兵或乘勢夾攻:吾軍無益。不如三面攻之,留南門大路,容賊自走;走而擊之,可全勝也。吳兵遠來,糧必不繼;我引輕騎抄在其後,可不戰而自破矣。」昭撫會背曰:「君真吾之子房也!」遂令王基撤退南門之兵。卻說吳兵屯於安豐,孫綝喚朱異責之曰:「量一壽春城不能救,安可併吞中原?如再不勝必斬!」朱異乃回本寨商議。於詮曰:「今壽春南門不圍,某願領一軍從南門入去,助諸葛誕守城。將軍與魏兵挑戰,我卻從城中殺出:兩路夾攻,魏兵可破矣。」異然其言。於是全懌、全端、文欽等,皆願入城。遂同於詮引兵一萬,從南門而入城。魏兵不得將令,未敢輕敵,任吳兵入城,乃報知司馬昭。昭曰:「此欲與朱異內外夾攻,以破我軍也。」乃召王基、陳騫分付曰:「汝可引五千兵截斷朱異來路,從背後擊之。」二人領命而去。朱異正引兵來,忽背後喊聲大震:左有王基,右有陳騫,兩路軍殺來。吳兵大敗。朱異回見孫綝,綝大怒曰:「累敗之將,要汝何用!」叱武士推出斬之。又責全端子全禕曰:「若退不得魏兵,汝父子休來見我!」於是孫綝自回建業去了。
zhōng huì yǔ zhāo yuē: jīn sūn chēn tuì qù, wài wú jiù bīng, chéng kě wéi yǐ. zhāo cóng zhī, suì cuī jūn gōng wéi. quán yī yǐn bīng yù rù shòu chūn, jiàn wèi bīng shì dà, xún sī jìn tuì wú lù, suì jiàng sī mǎ zhāo. zhāo jiā yī wèi piān jiāng jūn. yī gǎn zhāo ēn dé, nǎi xiū jiā shū yǔ fù quán duān, shū quán yì, yán sūn chēn bù rén, bù ruò jiàng wèi, jiāng shū shè rù chéng zhōng. yì dé yī shū, suì yǔ duān yǐn shù qiān rén kāi mén chū jiàng. zhū gé dàn zài chéng zhōng yōu mèn, móu shì jiǎng bān jiāo yí jìn yán yuē: chéng zhōng liáng shǎo bīng duō, bù néng jiǔ shǒu, kě lǜ wú chǔ zhī zhòng, yǔ wèi bīng jué yī sǐ zhàn. dàn dà nù yuē: wú yù shǒu, rǔ yù zhàn, mò fēi yǒu yì xīn hū! zài yán bì zhǎn! èr rén yǎng tiān zhǎng tàn yuē: dàn jiāng wáng yǐ! wǒ děng bù rú zǎo jiàng, miǎn zhì yī sǐ! shì yè èr gēng shí fēn, jiǎng jiāo èr rén yú chéng jiàng wèi, sī mǎ zhāo zhòng yòng zhī. yīn cǐ chéng zhōng suī yǒu gǎn zhàn zhī shì, bù gǎn yán zhàn. dàn zài chéng zhōng, jiàn wèi bīng sì xià zhú qǐ tǔ chéng yǐ fáng huái shuǐ, zhǐ wàng shuǐ fàn, chōng dào tǔ chéng, qū bīng jī zhī. bù xiǎng zì qiū zhì dōng, bìng wú lín yǔ, huái shuǐ bù fàn. chéng zhōng kàn kàn liáng jǐn, wén qīn zài xiǎo chéng nèi yǔ èr zi jiān shǒu, jiàn jūn shì jiàn jiàn è dào, zhǐ de lái gào dàn yuē: liáng jiē jǐn jué, jūn shì è sǔn, bù rú jiāng běi fāng zhī bīng jǐn fàng chū chéng, yǐ shěng qí shí. dàn dà nù yuē: rǔ jiào wǒ jǐn qù běi jūn, yù móu wǒ yé? chì zuǒ yòu tuī chū zhǎn zhī. wén yāng wén hǔ jiàn fù bèi shā, gè bá duǎn dāo, lì shā shù shí rén, fēi shēn shàng chéng, yī yuè ér xià, yuè háo fù wèi zhài tóu xiáng. sī mǎ zhāo hèn wén yāng xī rì dān qí tuì bīng zhī chóu, yù zhǎn zhī. zhōng huì jiàn yuē: zuì zài wén qīn, jīn wén qīn yǐ wáng, èr zi shì qióng lái guī, ruò shā jiàng jiāng, shì jiān chéng nèi rén zhī xīn yě. zhāo cóng zhī, suì zhào wén yāng wén hǔ rù zhàng, yòng hǎo yán fǔ wèi, cì jùn mǎ jǐn yī, jiā wèi piān jiāng jūn, fēng guān nèi hóu. èr zi bài xiè, shàng mǎ rào chéng dà jiào yuē: wǒ èr rén méng dà jiāng jūn shè zuì cì jué, rǔ děng hé bù zǎo jiàng! chéng nèi rén wén yán, jiē jì yì yuē: wén yāng nǎi sī mǎ shì chóu rén, shàng qiě zhòng yòng, hé kuàng wǒ děng hū? yú shì jiē yù tóu xiáng. zhū gé dàn wén zhī dà nù, rì yè zì lái xún chéng. yǐ shā wèi wēi.
鍾會與昭曰:「今孫綝退去,外無救兵,城可圍矣。」昭從之,遂催軍攻圍。全禕引兵欲入壽春,見魏兵勢大,尋思進退無路,遂降司馬昭。昭加禕為偏將軍。禕感昭恩德,乃修家書與父全端,叔全懌,言孫綝不仁,不若降魏,將書射入城中。懌得禕書,遂與端引數千人開門出降。諸葛誕在城中憂悶,謀士蔣班、焦彝進言曰:「城中糧少兵多,不能久守,可率吳、楚之眾,與魏兵決一死戰。」誕大怒曰:「吾欲守,汝欲戰,莫非有異心乎!再言必斬!」二人仰天長嘆曰:「誕將亡矣!我等不如早降,免至一死!」是夜二更時分,蔣、焦二人逾城降魏,司馬昭重用之。因此城中雖有敢戰之士,不敢言戰。誕在城中,見魏兵四下築起土城以防淮水,只望水泛,衝倒土城,驅兵擊之。不想自秋至冬,並無霖雨,淮水不泛。城中看看糧盡,文欽在小城內與二子堅守,見軍士漸漸餓倒,只得來告誕曰:「糧皆盡絕,軍士餓損,不如將北方之兵盡放出城,以省其食。」誕大怒曰:「汝教我盡去北軍,欲謀我耶?」叱左右推出斬之。文鴦、文虎見父被殺,各拔短刀,立殺數十人,飛身上城,一躍而下,越壕赴魏寨投降。司馬昭恨文鴦昔日單騎退兵之仇,欲斬之。鍾會諫曰:「罪在文欽,今文欽已亡,二子勢窮來歸,若殺降將,是堅城內人之心也。」昭從之,遂召文鴦、文虎入帳,用好言撫慰,賜駿馬錦衣,加為偏將軍,封關內侯。二子拜謝,上馬繞城大叫曰:「我二人蒙大將軍赦罪賜爵,汝等何不早降!」城內人聞言,皆計議曰:「文鴦乃司馬氏仇人,尚且重用,何況我等乎?」於是皆欲投降。諸葛誕聞之大怒,日夜自來巡城。以殺為威。
zhōng huì zhī chéng zhōng rén xīn yǐ biàn, nǎi rù zhàng gào zhāo yuē: kě chéng cǐ shí gōng chéng yǐ. zhāo dà xǐ, suì jī sān jūn, sì miàn yún jí, yī qí gōng dǎ. shǒu jiāng céng xuān xiàn le běi mén, fàng wèi bīng rù chéng. dàn zhī wèi bīng yǐ rù huāng yǐn huī xià shù bǎi rén, zì chéng zhōng xiǎo lù tū chū zhì diào qiáo biān, zhèng zhuàng zhe hú fèn, shǒu qǐ dāo luò, zhǎn dàn yú mǎ xià, shù bǎi rén jiē bèi fù. wáng jī yǐn bīng shā dào xī mén, zhèng yù wú jiāng yú quán. jī dà hē yuē: hé bù zǎo jiàng! quán dà nù yuē: shòu mìng ér chū, wèi rén jiù nán, jì bù néng jiù, yòu jiàng tā rén, yì suǒ bù wèi yě! nǎi zhì kuī yú dì, dà hū yuē: rén shēng zài shì, de sǐ yú zhàn chǎng zhě, xìng ěr! jí huī dāo sǐ zhàn sān shí yú hé, rén kùn mǎ fá, wèi luàn jūn suǒ shā. hòu rén yǒu shī zàn yuē: sī mǎ dāng nián wéi shòu chūn, jiàng bīng wú shù bài chē chén. dōng wú suī yǒu yīng xióng shì, shuí jí yú quán kěn shā shēn!
鍾會知城中人心已變,乃入帳告昭曰:「可乘此時攻城矣。」昭大喜,遂激三軍,四面雲集,一齊攻打。守將曾宣獻了北門,放魏兵入城。誕知魏兵已入;慌引麾下數百人,自城中小路突出;至吊橋邊,正撞着胡奮,手起刀落,斬誕於馬下,數百人皆被縛。王基引兵殺到西門,正遇吳將於詮。基大喝曰:「何不早降!」詮大怒曰:「受命而出,為人救難,既不能救,又降他人,義所不為也!」乃擲盔於地,大呼曰:「人生在世,得死於戰場者,幸耳!」急揮刀死戰三十餘合,人困馬乏,為亂軍所殺。後人有詩讚曰:「司馬當年圍壽春,降兵無數拜車塵。東吳雖有英雄士,誰及於詮肯殺身!」
sī mǎ zhāo rù shòu chūn, jiāng zhū gé dàn lǎo xiǎo jǐn jiē xiāo shǒu, miè qí sān zú. wǔ shì jiāng suǒ qín zhū gé dàn bù zú shù bǎi rén fù zhì. zhāo yuē: rǔ děng jiàng fǒu? zhòng jiē dà jiào yuē: yuàn yǔ zhū gé gōng tóng sǐ, jué bù jiàng rǔ! zhāo dà nù, chì wǔ shì jǐn fù yú chéng wài, zhú yī wèn yuē: jiàng zhě miǎn sǐ. bìng wú yī rén yán jiàng. zhí shā zhì jǐn, zhōng wú yī rén jiàng zhě. zhāo shēn jiā tàn xī bù yǐ, lìng jiē mái zhī. hòu rén yǒu shī zàn yuē: zhōng chén shǐ zhì bù tōu shēng, zhū gé gōng xiū zhàng xià bīng, xiè lù gē shēng yīng wèi duàn, yí zōng zhí yù jì tián héng!
司馬昭入壽春,將諸葛誕老小盡皆梟首,滅其三族。武士將所擒諸葛誕部卒數百人縛至。昭曰:「汝等降否?」眾皆大叫曰:「願與諸葛公同死,決不降汝!」昭大怒,叱武士盡縛於城外,逐一問曰:「降者免死。」並無一人言降。直殺至盡,終無一人降者。昭深加嘆息不已,令皆埋之。後人有詩讚曰:「忠臣矢志不偷生,諸葛公休帳下兵,《薤露》歌聲應未斷,遺蹤直欲繼田橫!」
què shuō wú bīng dà bàn jiàng wèi, péi xiù gào sī mǎ zhāo yuē: wú bīng lǎo xiǎo, jǐn zài dōng nán jiāng huái zhī dì, jīn ruò liú zhī, jiǔ bì wèi biàn bù rú kēng zhī. zhōng huì yuē: bù rán. gǔ zhī yòng bīng zhě, quán guó wèi shàng, lù qí yuán è ér yǐ. ruò jǐn kēng zhī, shì bù rén yě. bù rú fàng guī jiāng nán, yǐ xiǎn zhōng guó zhī kuān dà. zhāo yuē: cǐ miào lùn yě. suì jiāng wú bīng jǐn jiē fàng guī běn guó. táng zī yīn jù sūn chēn, bù gǎn huí guó, yì lái jiàng wèi. zhāo jiē zhòng yòng, lìng fēn bù sān hé zhī dì. huái nán yǐ píng. zhèng yù tuì bīng, hū bào xī shǔ jiāng wéi yǐn bīng lái qǔ zhǎng chéng, yāo jié liáng cǎo. zhāo dà jīng, huāng yǔ duō guān jì yì tuì bīng zhī cè. shí shǔ hàn yán xī èr shí nián, gǎi wèi jǐng yào yuán nián. jiāng wéi zài hàn zhōng, xuǎn chuān jiāng liǎng yuán, měi rì cāo liàn rén mǎ: yī shì jiǎng shū, yī shì fù qiān. èr rén pō yǒu dǎn yǒng, wéi shén ài zhī. hū bào huái nán zhū gé dàn qǐ bīng tǎo sī mǎ zhāo, dōng wú sūn chēn zhù zhī, zhāo dà qǐ liǎng dōu zhī bīng, jiāng wèi tài hòu bìng wèi zhǔ yī tóng chū zhēng qù le. wéi dà xǐ yuē: wú jīn fān dà shì jì yǐ! suì biǎo zòu hòu zhǔ, yuàn xìng bīng fá wèi. zhōng sàn dài fū qiào zhōu tīng zhī, tàn yuē: jìn lái cháo tíng nì yú jiǔ sè, xìn rèn zhōng guì huáng hào, bù lǐ guó shì, zhǐ tú huān lè bó yuē lèi yù zhēng fá, bù xù jūn shì: guó jiāng wēi yǐ! nǎi zuò chóu guó lùn yī piān, jì yǔ jiāng wéi. wéi chāi fēng shì zhī. lùn yuē: huò wèn: gǔ wǎng néng yǐ ruò shèng qiáng zhě, qí shù hé rú? yuē: chù dà guó wú huàn zhě, héng duō màn chù xiǎo guó yǒu yōu zhě, héng sī shàn. duō màn zé shēng luàn sī shàn zé shēng zhì, lǐ zhī cháng yě, gù zhōu wén yǎng mín, yǐ shǎo qǔ duō gōu jiàn xù zhòng, yǐ ruò bì qiáng. cǐ qí shù yě. huò yuē: nǎng zhě chǔ qiáng hàn ruò, yuē fēn hóng gōu, zhāng liáng yǐ wèi mín zhì jì dìng zé nán dòng yě, lǜ bīng zhuī yǔ, zhōng bì xiàng shì qǐ bì yóu wén wáng gōu jiàn zhī shì hū? yuē: shāng zhōu zhī jì, wáng hóu shì zūn, jūn chén jiǔ gù. dāng cǐ zhī shí, suī yǒu hàn zǔ, ān néng zhàng jiàn qǔ tiān xià hū? jí qín bà hóu zhì shǒu zhī hòu, mín pí qín yì, tiān xià tǔ bēng, yú shì háo jié bìng zhēng. jīn wǒ yǔ bǐ, jiē chuán guó yì shì yǐ, jì fēi qín mò dǐng fèi zhī shí, shí yǒu liù guó bìng jù zhī shì, gù kě wèi wén wáng, nán wèi hàn zǔ. shí kě ér hòu dòng, shù hé ér hòu jǔ, gù tāng wǔ zhī shī, bù zài zhàn ér kè, chéng zhòng mín láo ér dù shí shěn yě. rú suì jí wǔ dú zhēng, bù xìng yù nán, suī yǒu zhì zhě, bù néng móu zhī yǐ. jiāng wéi kàn bì, dà nù yuē: cǐ fǔ rú zhī lùn yě! zhì zhī yú dì, suì tí chuān bīng lái qǔ zhōng yuán. nǎi wèn fù qiān yuē: yǐ gōng dù zhī, kě chū hé dì? qiān yuē: wèi tún liáng cǎo, jiē zài zhǎng chéng jīn kě jìng qǔ luò gǔ, dù shěn lǐng, zhí dào zhǎng chéng, xiān shāo liáng cǎo, rán hòu zhí qǔ qín chuān, zé zhōng yuán zhǐ rì kě dé yǐ. wéi yuē: gōng zhī jiàn yǔ wú jì àn hé yě. jí tí bīng jìng qǔ luò gǔ, dù shěn lǐng, wàng zhǎng chéng ér lái.
卻說吳兵大半降魏,裴秀告司馬昭曰:「吳兵老小,盡在東南江、淮之地,今若留之,久必為變;不如坑之。」鍾會曰:「不然。古之用兵者,全國為上,戮其元惡而已。若盡坑之,是不仁也。不如放歸江南,以顯中國之寬大。」昭曰:「此妙論也。」遂將吳兵盡皆放歸本國。唐咨因懼孫綝,不敢回國,亦來降魏。昭皆重用,令分布三河之地。淮南已平。正欲退兵,忽報西蜀姜維引兵來取長城,邀截糧草。昭大驚,慌與多官計議退兵之策。時蜀漢延熙二十年,改為景耀元年。姜維在漢中,選川將兩員,每日操練人馬:一是蔣舒,一是傅僉。二人頗有膽勇,維甚愛之。忽報淮南諸葛誕起兵討司馬昭,東吳孫綝助之,昭大起兩都之兵,將魏太后並魏主一同出征去了。維大喜曰:「吾今番大事濟矣!」遂表奏後主,願興兵伐魏。中散大夫譙周聽知,嘆曰:「近來朝廷溺於酒色,信任中貴黃皓,不理國事,只圖歡樂;伯約累欲征伐,不恤軍士:國將危矣!」乃作《仇國論》一篇,寄與姜維。維拆封視之。論曰:「或問:古往能以弱勝強者,其術何如?曰:處大國無患者,恆多慢;處小國有憂者,恆思善。多慢則生亂;思善則生治,理之常也,故周文養民,以少取多;勾踐恤眾,以弱斃強。此其術也。或曰:曩者楚強漢弱,約分鴻溝,張良以為民志既定則難動也,率兵追羽,終斃項氏;豈必由文王、勾踐之事乎?曰:商、周之際,王侯世尊,君臣久固。當此之時,雖有漢祖,安能仗劍取天下乎?及秦罷侯置守之後,民疲秦役,天下土崩,於是豪傑並爭。今我與彼,皆傳國易世矣,既非秦末鼎沸之時,實有六國並據之勢,故可為文王,難為漢祖。時可而後動,數合而後舉,故湯、武之師,不再戰而克,誠重民勞而度時審也。如遂極武黷征,不幸遇難,雖有智者,不能謀之矣。」姜維看畢,大怒曰:「此腐儒之論也!」擲之於地,遂提川兵來取中原。乃問傅僉曰:「以公度之,可出何地?」僉曰:「魏屯糧草,皆在長城;今可徑取駱谷,度沈嶺,直到長城,先燒糧草,然後直取秦川,則中原指日可得矣。」維曰:「公之見與吾計暗合也。」即提兵徑取駱谷,度沈嶺,望長城而來。
què shuō zhǎng chéng zhèn shǒu jiāng jūn sī mǎ wàng, nǎi sī mǎ zhāo zhī zú xiōng yě. chéng nèi liáng cǎo shén duō, rén mǎ què shǎo. wàng tīng zhī shǔ bīng dào, jí yǔ wáng zhēn lǐ péng èr jiāng, yǐn bīng lí chéng èr shí lǐ xià zhài. cì rì, shǔ bīng lái dào, wàng yǐn èr jiāng chū zhèn. jiāng wéi chū mǎ, zhǐ wàng ér yán yuē: jīn sī mǎ zhāo qiān zhǔ yú jūn zhōng, bì yǒu lǐ jué guō sì zhī yì yě, wú jīn fèng cháo tíng míng mìng, qián lái wèn zuì, rǔ dāng zǎo jiàng. ruò hái yú mí, quán jiā zhū lù! wàng dà shēng ér dá yuē: rǔ děng wú lǐ, shù fàn shàng guó, rú bù zǎo tuì, lìng rǔ piàn jiǎ bù guī! yán wèi bì, wàng bèi hòu wáng zhēn tǐng qiāng chū mǎ, shǔ zhèn zhōng fù qiān chū yíng. zhàn bù shí hé, qiān mài gè pò zhàn, wáng zhēn biàn tǐng qiāng lái cì fù qiān shǎn guò, huó zhuō zhēn yú mǎ shàng, biàn huí běn zhèn. lǐ péng dà nù, zòng mǎ lún dāo lái jiù. qiān gù yì fàng màn, děng lǐ péng jiāng jìn, nǔ lì zhì zhēn yú dì, àn chè sì léng tiě jiǎn zài shǒu péng gǎn shàng jǔ dāo dài kǎn, fù qiān tōu shēn huí gù, xiàng lǐ péng miàn mén zhǐ yī jiǎn, dǎ dé yǎn zhū bèng chū, sǐ yú mǎ xià. wáng zhēn bèi shǔ jūn luàn qiāng cì sǐ. jiāng wéi qū bīng dà jìn. sī mǎ wàng qì zhài rù chéng, bì mén bù chū. wéi xià lìng yuē: jūn shì jīn yè qiě xiē yī xiǔ, yǐ yǎng ruì qì. lái rì xū yào rù chéng. cì rì píng míng, shǔ bīng zhēng xiān dà jìn, yī yōng zhì chéng xià, yòng huǒ jiàn huǒ pào dǎ rù chéng zhōng. chéng shàng cǎo wū yī pài shāo zhe, wèi bīng zì luàn. wéi yòu lìng rén qǔ gān chái duī mǎn chéng xià, yī qí fàng huǒ, liè yàn chōng tiān. chéng yǐ jiāng xiàn, wèi bīng zài chéng nèi háo táo tòng kū, shēng wén sì yě.
卻說長城鎮守將軍司馬望,乃司馬昭之族兄也。城內糧草甚多,人馬卻少。望聽知蜀兵到,急與王真、李鵬二將,引兵離城二十里下寨。次日,蜀兵來到,望引二將出陣。姜維出馬,指望而言曰:「今司馬昭遷主於軍中,必有李傕、郭汜之意也,吾今奉朝廷明命,前來問罪,汝當早降。若還愚迷,全家誅戮!」望大聲而答曰:「汝等無禮,數犯上國,如不早退,令汝片甲不歸!」言未畢,望背後王真挺槍出馬,蜀陣中傅僉出迎。戰不十合,僉賣個破綻,王真便挺槍來刺;傅僉閃過,活捉真於馬上,便回本陣。李鵬大怒,縱馬輪刀來救。僉故意放慢,等李鵬將近,努力擲真於地,暗掣四楞鐵簡在手;鵬趕上舉刀待砍,傅僉偷身回顧,向李鵬面門只一簡,打得眼珠迸出,死於馬下。王真被蜀軍亂槍刺死。姜維驅兵大進。司馬望棄寨入城,閉門不出。維下令曰:「軍士今夜且歇一宿,以養銳氣。來日須要入城。」次日平明,蜀兵爭先大進,一擁至城下,用火箭火炮打入城中。城上草屋一派燒着,魏兵自亂。維又令人取乾柴堆滿城下,一齊放火,烈焰沖天。城已將陷,魏兵在城內嚎啕痛哭,聲聞四野。
zhèng gōng dǎ zhī jiān, hū rán bèi hòu hǎn shēng dà zhèn. wéi lēi mǎ huí kàn, zhǐ jiàn wèi bīng gǔ zào yáo qí, hào hào ér lái. wéi suì lìng hòu duì wèi qián duì, zì lì yú mén qí xià hòu zhī. zhǐ jiàn wèi zhèn zhōng yī xiǎo jiāng, quán zhuāng guàn dài, tǐng qiāng zòng mǎ ér chū, yuē nián èr shí yú suì, miàn rú fù fěn, chún shì mǒ zhū, lì shēng dà jiào yuē: rèn dé dèng jiāng jūn fǒu! wéi zì sī yuē: cǐ bì shì dèng ài yǐ. tǐng qiāng zòng mǎ lái yíng. èr rén dǒu sǒu jīng shén, zhàn dào sān sì shí hé, bù fēn shèng fù. nà xiǎo jiāng jūn qiāng fǎ wú bàn diǎn fàng xián. wéi xīn zhōng zì sī: bù yòng cǐ jì, ān dé shèng hū? biàn bō mǎ wàng zuǒ biān shān lù zhōng ér zǒu. nà xiǎo jiāng zhòu mǎ zhuī lái, wéi guà zhù le gāng qiāng, àn qǔ diāo gōng yǔ jiàn shè zhī. nà xiǎo jiāng yǎn guāi, zǎo yǐ jiàn le, gōng xián xiǎng chù, bǎ shēn wàng qián yī dào, fàng guò yǔ jiàn. wéi huí tóu kàn shí, xiǎo jiāng yǐ dào, tǐng qiāng lái cì wéi yī shǎn, nà qiāng cóng lē bàng biān guò, bèi wéi xié zhù. nà xiǎo jiāng qì qiāng, wàng běn zhèn ér zǒu. wéi jiē tàn yuē: kě xī! kě xī! zài bō mǎ gǎn lái. zhuī zhì zhèn mén qián, yī jiāng tí dāo ér chū yuē: jiāng wéi pǐ fū, wù gǎn wú ér! dèng ài zài cǐ! wéi dà jīng. yuán lái xiǎo jiāng nǎi ài zhī zǐ dèng zhōng yě. wéi àn àn chēng qí yù zhàn dèng ài, yòu kǒng mǎ fá, nǎi xū zhǐ ài yuē: wú jīn rì shí rǔ fù zǐ yě. gè qiě shōu bīng, lái rì jué zhàn. ài jiàn zhàn chǎng bù lì, yì lēi mǎ yīng yuē: jì rú cǐ, gè zì shōu bīng, àn suàn zhě fēi zhàng fū yě. yú shì liǎng jūn jiē tuì. dèng ài jù wèi shuǐ xià zhài, jiāng wéi kuà liǎng shān ān yíng. ài jiàn le shǔ bīng dì lǐ, nǎi zuò shū yú sī mǎ wàng yuē: wǒ děng qiè bù kě zhàn, zhǐ yí gù shǒu. dài guān zhōng bīng zhì shí, shǔ bīng liáng cǎo jiē jǐn, sān miàn gōng zhī, wú bù shèng yě. jīn qiǎn zhǎng zi dèng zhōng xiāng zhù shǒu chéng. yī miàn chāi rén yú sī mǎ zhāo chù qiú jiù.
正攻打之間,忽然背後喊聲大震。維勒馬回看,只見魏兵鼓譟搖旗,浩浩而來。維遂令後隊為前隊,自立於門旗下候之。只見魏陣中一小將,全裝慣帶,挺槍縱馬而出,約年二十餘歲,面如傅粉,唇似抹朱,厲聲大叫曰:「認得鄧將軍否!」維自思曰:「此必是鄧艾矣。」挺槍縱馬來迎。二人抖擻精神,戰到三四十合,不分勝負。那小將軍槍法無半點放閒。維心中自思:「不用此計,安得勝乎?」便撥馬望左邊山路中而走。那小將驟馬追來,維掛住了鋼槍,暗取雕弓羽箭射之。那小將眼乖,早已見了,弓弦響處,把身望前一倒,放過羽箭。維回頭看時,小將已到,挺槍來刺;維一閃,那槍從肋傍邊過,被維挾住。那小將棄槍,望本陣而走。維嗟嘆曰:「可惜!可惜!」再撥馬趕來。追至陣門前,一將提刀而出曰:「姜維匹夫,勿趕吾兒!鄧艾在此!」維大驚。原來小將乃艾之子鄧忠也。維暗暗稱奇;欲戰鄧艾,又恐馬乏,乃虛指艾曰:「吾今日識汝父子也。各且收兵,來日決戰。」艾見戰場不利,亦勒馬應曰:「既如此,各自收兵,暗算者非丈夫也。」於是兩軍皆退。鄧艾據渭水下寨,姜維跨兩山安營。艾見了蜀兵地理,乃作書於司馬望曰:「我等切不可戰,只宜固守。待關中兵至時,蜀兵糧草皆盡,三面攻之,無不勝也。今遣長子鄧忠相助守城。」一面差人於司馬昭處求救。
què shuō jiāng wéi lìng rén yú ài zhài zhōng xià zhàn shū, yuē lái rì dà zhàn, ài yáng yīng zhī. cì rì wǔ gēng, wéi lìng sān jūn zào fàn, píng míng bù zhèn děng hòu. ài yíng zhōng yǎn qí xī gǔ, què rú wú rén zhī zhuàng. wéi zhì wǎn fāng huí. cì rì yòu lìng rén xià zhàn shū, zé yǐ shī qī zhī zuì. ài yǐ jiǔ shí dài shǐ, dá yuē: wēi qū xiǎo jí, yǒu wù xiāng chí, míng rì huì zhàn. cì rì, wéi yòu yǐn bīng lái, ài réng qián bù chū. rú cǐ wǔ liù fān. fù qiān wèi wéi yuē: cǐ bì yǒu móu yě, yí fáng zhī. wéi yuē: cǐ bì ái guān zhōng bīng dào, sān miàn jī wǒ ěr. wú jīn lìng rén chí shū yǔ dōng wú sūn chēn, shǐ bìng lì gōng zhī. hū tàn mǎ bào shuō: sī mǎ zhāo gōng dǎ shòu chūn, shā le zhū gé dàn, wú bīng jiē jiàng. zhāo bān shī huí luò yáng. biàn yù yǐn bīng lái jiù zhǎng chéng. wéi dà jīng yuē: jīn fān fá wèi, yòu chéng huà bǐng yǐ, bù rú qiě huí. zhèng shì: yǐ tàn sì fān nán zòu jī, yòu jiē wǔ dù wèi chéng gōng.
卻說姜維令人於艾寨中下戰書,約來日大戰,艾佯應之。次日五更,維令三軍造飯,平明布陣等候。艾營中偃旗息鼓,卻如無人之狀。維至晚方回。次日又令人下戰書,責以失期之罪。艾以酒食待使,答曰:「微軀小疾,有誤相持,明日會戰。」次日,維又引兵來,艾仍前不出。如此五六番。傅僉謂維曰:「此必有謀也,宜防之。」維曰:「此必捱關中兵到,三面擊我耳。吾今令人持書與東吳孫綝,使併力攻之。」忽探馬報說:「司馬昭攻打壽春,殺了諸葛誕,吳兵皆降。昭班師回洛陽。便欲引兵來救長城。」維大驚曰:「今番伐魏,又成畫餅矣,不如且回。」正是:已嘆四番難奏績,又嗟五度未成功。
wèi zhī rú hé tuì bīng, qiě kàn xià wén fēn jiě.
未知如何退兵,且看下文分解。