dīng fèng dìng jì zhǎn sūn chēn jiāng wéi dòu zhèn pò dèng ài
丁奉定計斬孫綝 姜維斗陣破鄧艾
què shuō jiāng wéi kǒng jiù bīng dào, xiān jiāng jūn qì chē zhàng, yī yīng jūn xū, bù bīng xiān tuì, rán hòu jiāng mǎ jūn duàn hòu. xì zuò bào zhī dèng ài. ài xiào yuē: jiāng wéi zhī dà jiāng jūn bīng dào, gù xiān tuì qù. bù bì zhuī zhī, zhuī zé zhōng bǐ zhī jì yě. nǎi lìng rén shào tàn, huí bào guǒ rán luò gǔ dào xiá zhī chù, duī jī chái cǎo, zhǔn bèi yào shāo zhuī bīng. zhòng jiē chēng ài yuē: jiāng jūn zhēn shén suàn yě! suì qiǎn shǐ jī biǎo zòu wén. yú shì sī mǎ zhāo dà xǐ, yòu jiā shǎng dèng ài. què shuō dōng wú dà jiāng jūn sūn chēn, tīng zhī quán duān táng zī děng jiàng wèi, bó rán dà nù, jiāng gè rén jiā juàn, jǐn jiē zhǎn zhī. wú zhǔ sūn liàng, shí nián fāng shí liù, jiàn chēn shā lù tài guò, xīn shén bù rán. yī rì chū xī yuàn, yīn shí shēng méi, lìng huáng mén qǔ mì. xū yú qǔ zhì, jiàn mì nèi yǒu shǔ fèn shù kuài, zhào cáng lì zé zhī. cáng lì kòu shǒu yuē: chén fēng bì shén yán, ān yǒu shǔ fèn? liàng yuē: huáng mén céng xiàng ěr qiú mì shí fǒu? cáng lì yuē: huáng mén yú shù rì qián céng qiú mì shí, chén shí bù gǎn yǔ. liàng zhǐ huáng mén yuē: cǐ bì rǔ nù cáng lì bù yǔ ěr mì, gù zhì fèn yú mì zhōng, yǐ xiàn zhī yě. huáng mén bù fú. liàng yuē: cǐ shì yì zhī ěr. ruò fèn jiǔ zài mì zhōng, zé nèi wài jiē shī, ruò xīn zài mì zhōng, zé wài shī nèi zào. mìng pōu shì zhī, guǒ rán nèi zào, huáng mén fú zuì. liàng zhī cōng míng, dà dǐ rú cǐ. suī rán cōng míng, què bèi sūn chēn bǎ chí, bù néng zhǔ zhāng, chēn lìng dì wēi yuǎn jiāng jūn sūn jù rù cāng lóng sù wèi, wǔ wèi jiāng jūn sūn ēn piān jiāng jūn sūn gàn zhǎng shuǐ xiào wèi sūn chēn fēn tún zhū yíng.
卻說姜維恐救兵到,先將軍器車仗,一應軍需,步兵先退,然後將馬軍斷後。細作報知鄧艾。艾笑曰:「姜維知大將軍兵到,故先退去。不必追之,追則中彼之計也。」乃令人哨探,回報果然駱谷道狹之處,堆積柴草,準備要燒追兵。眾皆稱艾曰:「將軍真神算也!」遂遣使齎表奏聞。於是司馬昭大喜,又加賞鄧艾。卻說東吳大將軍孫綝,聽知全端、唐咨等降魏,勃然大怒,將各人家眷,盡皆斬之。吳主孫亮,時年方十六,見綝殺戮太過,心甚不然。一日出西苑,因食生梅,令黃門取蜜。須臾取至,見蜜內有鼠糞數塊,召藏吏責之。藏吏叩首曰:「臣封閉甚嚴,安有鼠糞?」亮曰:「黃門曾向爾求蜜食否?」藏吏曰:「黃門於數日前曾求蜜食,臣實不敢與。」亮指黃門曰:「此必汝怒藏吏不與爾蜜,故置糞於蜜中,以陷之也。」黃門不服。亮曰:「此事易知耳。若糞久在蜜中,則內外皆濕,若新在蜜中,則外濕內燥。」命剖視之,果然內燥,黃門服罪。亮之聰明,大抵如此。雖然聰明,卻被孫綝把持,不能主張,綝令弟威遠將軍孫據入蒼龍宿衛,武衛將軍孫恩、偏將軍孫干、長水校尉孫綝分屯諸營。
yī rì, wú zhǔ sūn liàng mèn zuò, huáng mén shì láng quán jì zài cè, jì nǎi guó jiù yě. liàng yīn qì gào yuē: sūn chēn zhuān quán wàng shā, qī zhèn tài shèn jīn bù tú zhī, bì wèi hòu huàn. jì yuē: bì xià dàn yǒu yòng chén chù, chén wàn sǐ bù cí. liàng yuē: qīng kě zhǐ jīn diǎn qǐ jìn bīng, yǔ jiāng jūn liú chéng gè bǎ chéng mén, zhèn zì chū shā sūn chēn. dàn cǐ shì qiè bù kě lìng qīng mǔ zhī zhī, qīng mǔ nǎi chēn zhī zǐ yě. tǎng ruò xiè lòu, wù zhèn fěi qīng. jì yuē: qǐ bì xià cǎo zhào yǔ chén. lín xíng shì zhī shí, chén jiāng zhào shì zhòng, shǐ chēn shǒu xià rén jiē bù gǎn wàng dòng. liàng cóng zhī, jí xiě mì zhào fù jì. jì shòu zhào guī jiā, mì gào qí fù quán shàng. shàng zhī cǐ shì, nǎi gào qī yuē: sān rì nèi shā sūn chēn yǐ. qī yuē: shā zhī shì yě. kǒu suī yīng zhī, què sī lìng rén chí shū bào zhī sūn chēn. chēn dà nù, dāng yè biàn huàn dì xiōng sì rén, diǎn qǐ jīng bīng, xiān wéi dà nèi yī miàn jiāng quán shàng liú chéng bìng qí jiā xiǎo jù ná xià. bǐ jí píng míng, wú zhǔ sūn liàng tīng dé gōng mén wài jīn gǔ dà zhèn, nèi shì huāng rù zòu yuē: sūn chēn yǐn bīng wéi le nèi yuàn. liàng dà nù, zhǐ quán hòu mà yuē: rǔ fù xiōng wù wǒ dà shì yǐ! nǎi bá jiàn yù chū. quán hòu yǔ shì zhōng jìn chén, jiē qiān qí yī ér kū, bù fàng liàng chū. sūn chēn xiān jiāng quán shàng liú chéng děng shā qì, rán hòu zhào wén wǔ yú cháo nèi, xià lìng yuē: zhǔ shàng huāng yín jiǔ bìng, hūn luàn wú dào, bù kě yǐ fèng zōng miào, jīn dāng fèi zhī. rǔ zhū wén wǔ, gǎn yǒu bù cóng zhě, yǐ móu pàn lùn! zhòng jiē wèi jù, yīng yuē: yuàn cóng jiāng jūn zhī lìng. shàng shū huán yí dà nù, cóng bān bù zhōng tǐng rán ér chū, zhǐ sūn chēn dà mà yuē: jīn shàng nǎi cōng míng zhī zhǔ, rǔ hé qǔ chū cǐ luàn yán! wú níng sǐ bù cóng zéi chén zhī mìng! chēn dà nù, zì bá jiàn zhǎn zhī, jí rù nèi zhǐ wú zhǔ sūn liàng mà yuē: wú dào hūn jūn! běn dāng zhū lù yǐ xiè tiān xià! kàn xiān dì zhī miàn, fèi rǔ wèi huì jī wáng, wú zì xuǎn yǒu dé zhě lì zhī! chì zhōng shū láng lǐ chóng duó qí xǐ shòu, lìng dèng chéng shōu zhī. liàng dà kū ér qù. hòu rén yǒu shī tàn yuē: luàn zéi wū yī yǐn, jiān chén mào huò guāng. kě lián cōng míng zhǔ, bù dé lì cháo táng.
一日,吳主孫亮悶坐,黃門侍郎全紀在側,紀乃國舅也。亮因泣告曰:「孫綝專權妄殺,欺朕太甚;今不圖之,必為後患。」紀曰:「陛下但有用臣處,臣萬死不辭。」亮曰:「卿可只今點起禁兵,與將軍劉丞各把城門,朕自出殺孫綝。但此事切不可令卿母知之,卿母乃綝之姊也。倘若泄漏,誤朕匪輕。」紀曰:「乞陛下草詔與臣。臨行事之時,臣將詔示眾,使綝手下人皆不敢妄動。」亮從之,即寫密詔付紀。紀受詔歸家,密告其父全尚。尚知此事,乃告妻曰:「三日內殺孫綝矣。」妻曰:「殺之是也。」口雖應之,卻私令人持書報知孫綝。綝大怒,當夜便喚弟兄四人,點起精兵,先圍大內;一面將全尚、劉丞並其家小俱拿下。比及平明,吳主孫亮聽得宮門外金鼓大震,內侍慌入奏曰:「孫綝引兵圍了內苑。」亮大怒,指全後罵曰:「汝父兄誤我大事矣!」乃拔劍欲出。全後與侍中近臣,皆牽其衣而哭,不放亮出。孫綝先將全尚、劉丞等殺訖,然後召文武於朝內,下令曰:「主上荒淫久病,昏亂無道,不可以奉宗廟,今當廢之。汝諸文武,敢有不從者,以謀叛論!」眾皆畏俱,應曰:「願從將軍之令。」尚書桓彝大怒,從班部中挺然而出,指孫綝大罵曰:「今上乃聰明之主,汝何取出此亂言!吾寧死不從賊臣之命!」綝大怒,自拔劍斬之,即入內指吳主孫亮罵曰:「無道昏君!本當誅戮以謝天下!看先帝之面,廢汝為會稽王,吾自選有德者立之!」叱中書郎李崇奪其璽綬,令鄧程收之。亮大哭而去。後人有詩嘆曰:「亂賊誣伊尹,奸臣冒霍光。可憐聰明主,不得蒞朝堂。」
sūn chēn qiǎn zōng zhèng sūn kǎi zhōng shū láng dǒng cháo, wǎng hǔ lín yíng qǐng láng yá wáng sūn xiū wèi jūn. xiū zì zi liè, nǎi sūn quán dì liù zǐ yě, zài hǔ lín yè mèng chéng lóng shàng tiān, huí gù bù jiàn lóng wěi, shī jīng ér jué. cì rì, sūn kǎi dǒng cháo zhì, bài qǐng huí dōu. xíng zhì qū ā, yǒu yī lǎo rén, zì chēng xìng gàn, míng xiū, kòu tóu yán yuē: shì jiǔ bì biàn, yuàn diàn xià sù xíng. xiū xiè zhī. xíng zhì bù sāi tíng, sūn ēn jiāng chē jià lái yíng. xiū bù gǎn chéng niǎn, nǎi zuò xiǎo chē ér rù. bǎi guān bài yíng dào bàng, xiū huāng máng xià chē dá lǐ. sūn chēn chū lìng fú qǐ, qǐng rù dà diàn, shēng yù zuò jí tiān zǐ wèi. xiū zài sān qiān ràng, fāng shòu yù xǐ. wén guān wǔ jiāng cháo hè yǐ bì, dà shè tiān xià, gǎi yuán yǒng ān yuán nián fēng sūn chēn wèi chéng xiàng jīng zhōu mù duō guān gè yǒu fēng shǎng yòu fēng xiōng zhī zǐ sūn hào wèi wū chéng hóu. sūn chēn yī mén wǔ hóu, jiē diǎn jìn bīng, quán qīng rén zhǔ. wú zhǔ sūn xiū, kǒng qí nèi biàn, yáng shì ēn chǒng, nèi shí fáng zhī. chēn jiāo héng yù shén.
孫綝遣宗正孫楷、中書郎董朝,往虎林迎請琅琊王孫休為君。休字子烈,乃孫權第六子也,在虎林夜夢乘龍上天,回顧不見龍尾,失驚而覺。次日,孫楷、董朝至,拜請回都。行至曲阿,有一老人,自稱姓干,名休,叩頭言曰:「事久必變,願殿下速行。」休謝之。行至布塞亭,孫恩將車駕來迎。休不敢乘輦,乃坐小車而入。百官拜迎道傍,休慌忙下車答禮。孫綝出令扶起,請入大殿,升御座即天子位。休再三謙讓,方受玉璽。文官武將朝賀已畢,大赦天下,改元永安元年;封孫綝為丞相、荊州牧;多官各有封賞;又封兄之子孫皓為烏程侯。孫綝一門五侯,皆典禁兵,權傾人主。吳主孫休,恐其內變,陽示恩寵,內實防之。綝驕橫愈甚。
dōng shí èr yuè, chēn fèng niú jiǔ rù gōng shàng shòu, wú zhǔ sūn xiū bù shòu, chēn nù, nǎi yǐ niú jiǔ yì zuǒ jiāng jūn zhāng bù fǔ zhōng gòng yǐn. jiǔ hān, nǎi wèi bù yuē: wú chū fèi huì jī wáng shí, rén jiē quàn wú wèi jūn. wú wèi jīn shàng xián, gù lì zhī. jīn wǒ shàng shòu ér jiàn jù, shì jiāng wǒ děng xián xiāng dài. wú zǎo wǎn jiào nǐ kàn! bù wén yán, wěi wěi ér yǐ. cì rì, bù rù gōng mì zòu sūn xiū. xiū dà jù, rì yè bù ān. shù rì hòu, sūn chēn qiǎn zhōng shū láng mèng zōng, bō yǔ zhōng yíng suǒ guǎn jīng bīng yī wàn wǔ qiān, chū tún wǔ chāng yòu jǐn jiāng wǔ kù nèi jūn qì yǔ zhī. yú shì, jiāng jūn wèi miǎo wǔ wèi shì shī shuò èr rén mì zòu sūn xiū yuē: chēn diào bīng zài wài, yòu bān jǐn wǔ kù nèi jūn qì, zǎo wǎn bì wèi biàn yǐ. xiū dà jīng, jí zhào zhāng bù jì yì. bù zòu yuē: lǎo jiāng dīng fèng, jì lüè guò rén, néng duàn dà shì, kě yǔ yì zhī. xiū nǎi zhào fèng rù nèi, mì gào qí shì. fèng zòu yuē: bì xià wú yōu. chén yǒu yī jì, wèi guó chú hài. xiū wèn hé jì, fèng yuē: lái cháo là rì, zhǐ tuī dà huì qún chén, zhào chēn fù xí, chén zì yǒu diào qiǎn. xiū dà xǐ. fèng tóng wèi miǎo shī shuò zhǎng wài shì, zhāng bù wèi nèi yīng.
冬十二月,綝奉牛酒入宮上壽,吳主孫休不受,綝怒,乃以牛酒詣左將軍張布府中共飲。酒酣,乃謂布曰:「吾初廢會稽王時,人皆勸吾為君。吾為今上賢,故立之。今我上壽而見拒,是將我等閒相待。吾早晚教你看!」布聞言,唯唯而已。次日,布入宮密奏孫休。休大懼,日夜不安。數日後,孫綝遣中書郎孟宗,撥與中營所管精兵一萬五千,出屯武昌;又盡將武庫內軍器與之。於是,將軍魏邈、武衛士施朔二人密奏孫休曰:「綝調兵在外,又搬盡武庫內軍器,早晚必為變矣。」休大驚,急召張布計議。布奏曰:「老將丁奉,計略過人,能斷大事,可與議之。」休乃召奉入內,密告其事。奉奏曰:「陛下無憂。臣有一計,為國除害。」休問何計,奉曰:「來朝臘日,只推大會群臣,召綝赴席,臣自有調遣。」休大喜。奉同魏邈、施朔掌外事,張布為內應。
shì yè, kuáng fēng dà zuò, fēi shā zǒu shí, jiāng lǎo shù lián gēn bá qǐ. tiān míng fēng dìng, shǐ zhě fèng zhǐ lái qǐng sūn chēn rù gōng fù huì. sūn chēn fāng qǐ chuáng, píng dì rú rén tuī dǎo, xīn zhōng bù yuè. shǐ zhě shí yú rén, cù yōng rù nèi. jiā rén zhǐ zhī yuē: yī yè kuáng fēng bù xī, jīn zǎo yòu wú gù jīng dào, kǒng fēi jí zhào, bù kě fù huì. chēn yuē: wú dì xiōng gòng diǎn jìn bīng, shuí gǎn jìn shēn! tǎng yǒu biàn dòng, yú fǔ zhōng fàng huǒ wèi hào. zhǔ qì, shēng chē rù nèi. wú zhǔ sūn xiū máng xià yù zuò yíng zhī, qǐng chēn gāo zuò. jiǔ xíng shù xún, zhòng jīng yuē: gōng wài wàng yǒu huǒ qǐ! chēn biàn yù qǐ shēn. xiū zhǐ zhī yuē: chéng xiàng wěn biàn. wài bīng zì duō, hé zú jù zāi? yán wèi bì, zuǒ jiāng jūn zhāng bù bá jiàn zài shǒu, yǐn wǔ shì sān shí yú rén, qiǎng shàng diàn lái, kǒu zhōng lì shēng ér yán yuē: yǒu zhào qín fǎn zéi sūn chēn! chēn jí yù zǒu shí, zǎo bèi wǔ shì qín xià. chēn kòu tóu zòu yuē: yuàn xǐ jiāo zhōu guī tián lǐ. xiū chì yuē: ěr hé bù xǐ téng yìn lǚ jù wáng dūn yé? mìng tuī xià zhǎn zhī. yú shì zhāng bù qiān sūn chēn xià diàn dōng zhǎn qì. cóng zhě jiē bù gǎn dòng. bù xuān zhào yuē: zuì zài sūn chēn yī rén, yú jiē bù wèn. zhòng xīn nǎi ān. bù qǐng sūn xiū shēng wǔ fèng lóu. dīng fèng wèi miǎo shī shuò děng, qín sūn chēn xiōng dì zhì, xiū mìng jǐn zhǎn yú shì. zōng dǎng sǐ zhě shù bǎi rén, miè qí sān zú, mìng jūn shì jué kāi sūn jùn fén mù, lù qí shī shǒu. jiāng bèi hài zhū gé kè téng yìn lǚ jù wáng dūn děng jiā, chóng jiàn fén mù, yǐ biǎo qí zhōng. qí qiān lèi liú yuǎn zhě, jiē shè hái xiāng lǐ. dīng fèng děng zhòng jiā fēng shǎng.
是夜,狂風大作,飛沙走石,將老樹連根拔起。天明風定,使者奉旨來請孫綝入宮赴會。孫綝方起床,平地如人推倒,心中不悅。使者十餘人,簇擁入內。家人止之曰:「一夜狂風不息,今早又無故驚倒,恐非吉兆,不可赴會。」綝曰:「吾弟兄共典禁兵,誰敢近身!倘有變動,於府中放火為號。」囑訖,升車入內。吳主孫休忙下御座迎之,請綝高坐。酒行數巡,眾驚曰:「宮外望有火起!」綝便欲起身。休止之曰:「丞相穩便。外兵自多,何足懼哉?」言未畢,左將軍張布拔劍在手,引武士三十餘人,搶上殿來,口中厲聲而言曰:「有詔擒反賊孫綝!」綝急欲走時,早被武士擒下。綝叩頭奏曰:「願徙交州歸田裡。」休叱曰:「爾何不徙滕胤、呂據、王惇耶?」命推下斬之。於是張布牽孫綝下殿東斬訖。從者皆不敢動。布宣詔曰:「罪在孫綝一人,余皆不問。」眾心乃安。布請孫休升五鳳樓。丁奉、魏邈、施朔等,擒孫綝兄弟至,休命盡斬於市。宗黨死者數百人,滅其三族,命軍士掘開孫峻墳墓,戮其屍首。將被害諸葛恪、滕胤、呂據、王惇等家,重建墳墓,以表其忠。其牽累流遠者,皆赦還鄉里。丁奉等重加封賞。
chí shū bào rù chéng dū. hòu zhǔ liú chán qiǎn shǐ huí hè, wú shǐ xuē xǔ dá lǐ. xǔ zì shǔ zhōng guī, wú zhǔ sūn xiū wèn shǔ zhōng jìn rì zuò hé jǔ dòng. xǔ zòu yuē: jìn rì zhōng cháng shì huáng hào yòng shì, gōng qīng duō ē fù zhī. rù qí cháo, bù wén zhí yán jīng qí yě, mín yǒu cài sè. suǒ wèi yàn què chù táng, bù zhī dà shà zhī jiāng fén zhě yě. xiū tàn yuē: ruò zhū gé wǔ hòu zài shí, hé zhì rú cǐ hū! yú shì yòu xiě guó shū, jiào rén jī rù chéng dū, shuō sī mǎ zhāo bù rì cuàn wèi, bì jiāng qīn wú shǔ yǐ shì wēi, bǐ cǐ gè yí zhǔn bèi. jiāng wéi tīng dé cǐ xìn, xīn rán shàng biǎo, zài yì chū shī fá wèi. shí shǔ hàn jǐng yào yuán nián dōng, dà jiāng jūn jiāng wéi yǐ liào huà zhāng yì wèi xiān fēng, wáng hán jiǎng bīn wèi zuǒ jūn, jiǎng shū, fù qiān wèi yòu jūn, hú jì wèi hé hòu, wéi yǔ xià hóu bà zǒng zhōng jūn, gòng qǐ shǔ bīng èr shí wàn, bài cí hòu zhǔ, jìng dào hàn zhōng. yǔ xià hóu bà shāng yì, dāng xiān gōng qǔ hé dì. bà yuē: qí shān nǎi yòng wǔ zhī dì, kě yǐ jìn bīng, gù chéng xiàng xī rì liù chū qí shān, yīn tā chù bù kě chū yě. wéi cóng qí yán, suì lìng sān jūn bìng wàng qí shān jìn fā, zhì gǔ kǒu xià zhài. shí dèng ài zhèng zài qí shān zhài zhōng, zhěng diǎn lǒng yòu zhī bīng. hū liú xīng mǎ bào dào, shuō shǔ bīng xiàn xià sān zhài yú gǔ kǒu. ài tīng zhī, suì dēng gāo kàn le, huí zhài shēng zhàng, dà xǐ yuē: bù chū wú zhī suǒ liào yě! yuán lái dèng ài xiān dù le dì mài, gù liú shǔ bīng xià zhài zhī dì dì zhōng zì qí shān zhài zhí zhì shǔ zhài, zǎo wā le dì dào, dài shǔ bīng zhì shí, yú zhōng qǔ shì. cǐ shí jiāng wéi zhì gǔ kǒu fēn zuò sān zhài, dì dào zhèng zài zuǒ zhài zhī zhōng, nǎi wáng hán jiǎng bīn xià zhài zhī chù. dèng ài huàn zi dèng zhōng, yǔ shī zuǎn gè yǐn yī wàn bīng, wèi zuǒ yòu chōng jī què huàn fù jiāng zhèng lún, yǐn wǔ bǎi jué zi jūn, yú dāng yè èr gēng, jìng cóng dì dào zhí zhì zuǒ yíng, yú zhàng hòu dì xià yōng chū.
馳書報入成都。後主劉禪遣使回賀,吳使薛珝答禮。珝自蜀中歸,吳主孫休問蜀中近日作何舉動。珝奏曰:「近日中常侍黃皓用事,公卿多阿附之。入其朝,不聞直言;經其野,民有菜色。所謂『燕雀處堂,不知大廈之將焚』者也。」休嘆曰:「若諸葛武侯在時,何至如此乎!」於是又寫國書,教人齎入成都,說司馬昭不日篡魏,必將侵吳、蜀以示威,彼此各宜準備。姜維聽得此信,忻然上表,再議出師伐魏。時蜀漢景耀元年冬,大將軍姜維以廖化、張翼為先鋒,王含、蔣斌為左軍,蔣舒,傅僉為右軍,胡濟為合後,維與夏侯霸總中軍,共起蜀兵二十萬,拜辭後主,徑到漢中。與夏侯霸商議,當先攻取何地。霸曰:「祁山乃用武之地,可以進兵,故丞相昔日六出祁山,因他處不可出也。」維從其言,遂令三軍並望祁山進發,至谷口下寨。時鄧艾正在祁山寨中,整點隴右之兵。忽流星馬報到,說蜀兵現下三寨於谷口。艾聽知,遂登高看了,回寨升帳,大喜曰:「不出吾之所料也!」原來鄧艾先度了地脈,故留蜀兵下寨之地;地中自祁山寨直至蜀寨,早挖了地道,待蜀兵至時,於中取事。此時姜維至谷口分作三寨,地道正在左寨之中,乃王含、蔣斌下寨之處。鄧艾喚子鄧忠,與師纂各引一萬兵,為左右衝擊;卻喚副將鄭倫,引五百掘子軍,於當夜二更,徑從地道直至左營,於帳後地下擁出。
què shuō wáng hán jiǎng bīn yīn lì zhài wèi dìng, kǒng wèi bīng lái jié zhài, bù gǎn jiě jiǎ ér qǐn. hū wén zhōng jūn dà luàn, jí chuò bīng qì shàng de mǎ shí, zhài wài dèng zhōng yǐn bīng shā dào. nèi wài jiā gōng, wáng jiǎng èr jiāng fèn sǐ dǐ dí bú zhù, qì zhài ér zǒu. jiāng wéi zài zhàng zhōng tīng dé zuǒ zhài zhōng dà hǎn, liào dào yǒu nèi yīng wài hé zhī bīng, suì jí shàng mǎ, lì yú zhōng jūn zhàng qián, chuán lìng yuē: rú yǒu wàng dòng zhě zhǎn! biàn yǒu dí bīng dào yíng biān, xiū yào wèn tā, zhǐ guǎn yǐ gōng nǔ shè zhī! yī miàn chuán shì yòu yíng, yì bù xǔ wàng dòng. guǒ rán wèi bīng shí yú cì chōng jī, jiē bèi shè huí. zhǐ chōng shā dào tiān míng, wèi bīng bù gǎn shā rù. dèng ài shōu bīng huí zhài, nǎi tàn yuē: jiāng wéi shēn dé kǒng míng zhī fǎ! bīng zài yè ér bù jīng, jiāng wén biàn ér bù luàn: zhēn jiāng cái yě! cì rì, wáng hán jiǎng bīn shōu jù bài bīng, fú yú dà zhài qián qǐng zuì. wéi yuē: fēi rǔ děng zhī zuì, nǎi wú bù míng dì mài zhī gù yě, yòu bō jūn mǎ, lìng èr jiāng ān yíng qì. què jiāng shāng sǐ shēn shī, tián yú dì dào zhī zhōng, yǐ tǔ yǎn zhī. lìng rén xià zhàn shū dān nuò dèng ài lái rì jiāo fēng. ài xīn rán yīng zhī. cì rì, liǎng jūn liè yú qí shān zhī qián. wéi àn wǔ hòu bā zhèn zhī fǎ, yī tiān dì fēng yún niǎo shé lóng hǔ zhī xíng, fēn bù yǐ dìng. dèng ài chū mǎ, jiàn wéi bù chéng bā guà, nǎi yì bù zhī, zuǒ yòu qián hòu, mén hù yì bān. wéi chí qiāng zòng mǎ dà jiào yuē: rǔ xiào wú pái bā zhèn, yì néng biàn zhèn fǒu? ài xiào yuē: rǔ dào cǐ zhèn zhǐ rǔ néng bù yé? wú jì huì bù zhèn, qǐ bù zhī biàn zhèn! ài biàn lēi mǎ rù zhèn, lìng zhí fǎ guān bǎ qí zuǒ yòu zhāo zhǎn, biàn chéng bā bā liù shí sì gè mén hù fù chū zhèn qián yuē: wú biàn fǎ ruò hé? wéi yuē: suī rán bù chà, rǔ gǎn yǔ wú bā zhèn xiāng wéi me? ài yuē: yǒu hé bù gǎn! liǎng jūn gè yī duì wǔ ér jìn. ài zài zhōng jūn diào qiǎn. liǎng jūn chōng tū, zhèn fǎ bù céng cuò dòng. jiāng wéi dào zhōng jiān, bǎ qí yī zhāo, hū rán biàn chéng zhǎng shé juǎn dì zhèn, jiāng dèng ài kùn zài gāi xīn, sì miàn hǎn shēng dà zhèn. ài bù zhī qí zhèn, xīn zhōng dà jīng. shǔ bīng jiàn jiàn bī jìn, ài yǐn zhòng jiāng chōng tū bù chū. zhǐ tīng dé shǔ bīng qí jiào yuē: dèng ài zǎo jiàng! ài yǎng tiān zhǎng tàn yuē: wǒ yī shí zì chěng qí néng, zhōng jiāng wéi zhī jì yǐ! hū rán xī běi jiǎo shàng yī biāo jūn shā rù, ài jiàn shì wèi bīng, suì chéng shì shā chū. jiù dèng ài zhě, nǎi sī mǎ wàng yě. bǐ jí jiù chū dèng ài shí, qí shān jiǔ zhài, jiē bèi shǔ bīng suǒ duó. ài yǐn bài bīng, tuì yú wèi shuǐ nán xià zhài. ài wèi wàng yuē: gōng hé yǐ zhī cǐ zhèn fǎ ér jiù chū wǒ yě? wàng yuē: wú yòu nián yóu xué yú jīng nán, céng yǔ cuī zhōu píng shí guǎng yuán wèi yǒu, jiǎng lùn cǐ zhèn. jīn rì jiāng wéi suǒ biàn zhě, nǎi zhǎng shé juǎn dì zhèn yě. ruò tā chù jī zhī, bì bù kě pò. wú jiàn qí tóu zài xī běi, gù cóng xī běi jī zhī, zì pò yǐ. ài xiè yuē: wǒ suī xué dé zhèn fǎ, shí bù zhī biàn fǎ. gōng jì zhī cǐ fǎ, lái rì yǐ cǐ fǎ fù duó qí shān zhài shān, rú hé? wàng yuē: wǒ zhī suǒ xué, kǒng mán bù guò jiāng wéi. ài yuē: lái rì gōng zài zhèn shàng yǔ tā dòu zhèn fǎ, wǒ què yǐn yī jūn àn xí qí shān zhī hòu. liǎng xià hùn zhàn. kě duó jiù zhài yě. yú shì lìng zhèng lún wèi xiān fēng, ài zì yǐn jūn xí shān hòu yī miàn lìng rén xià zhàn shū, nuò jiāng wéi lái rì dòu zhèn fǎ. wéi pī huí qù qì, nǎi wèi zhòng jiāng yuē: wú shòu wǔ hòu suǒ chuán mì shū, cǐ zhèn biàn fǎ gòng sān bǎi liù shí wǔ yàng, àn zhōu tiān zhī shù. jīn nuò wú dòu zhèn fǎ, nǎi bān mén nòng fǔ ěr! dàn zhōng jiān bì yǒu zhà móu, gōng děng zhī zhī hū? liào huà yuē: cǐ bì zhuàn wǒ dòu zhèn fǎ, què yǐn yī jūn xí wǒ hòu yě. wéi xiào yuē: zhèng hé wǒ yì. jí lìng zhāng yì liào huà, yǐn yī wàn bīng qù shān hòu mái fú.
卻說王含、蔣斌因立寨未定,恐魏兵來劫寨,不敢解甲而寢。忽聞中軍大亂,急綽兵器上的馬時,寨外鄧忠引兵殺到。內外夾攻,王、蔣二將奮死抵敵不住,棄寨而走。姜維在帳中聽得左寨中大喊,料道有內應外合之兵,遂急上馬,立於中軍帳前,傳令曰:「如有妄動者斬!便有敵兵到營邊,休要問他,只管以弓弩射之!」一面傳示右營,亦不許妄動。果然魏兵十餘次衝擊,皆被射回。只衝殺到天明,魏兵不敢殺入。鄧艾收兵回寨,乃嘆曰:「姜維深得孔明之法!兵在夜而不驚,將聞變而不亂:真將才也!」次日,王含、蔣斌收聚敗兵,伏於大寨前請罪。維曰:「非汝等之罪,乃吾不明地脈之故也,」又撥軍馬,令二將安營訖。卻將傷死身屍,填於地道之中,以土掩之。令人下戰書單搦鄧艾來日交鋒。艾忻然應之。次日,兩軍列於祁山之前。維按武侯八陣之法,依天、地、風、雲、鳥、蛇、龍、虎之形,分布已定。鄧艾出馬,見維布成八卦,乃亦布之,左右前後,門戶一般。維持槍縱馬大叫曰:「汝效吾排八陣,亦能變陣否?」艾笑曰:「汝道此陣只汝能布耶?吾既會布陣,豈不知變陣!」艾便勒馬入陣,令執法官把旗左右招颭,變成八八六十四個門戶;復出陣前曰:「吾變法若何?」維曰:「雖然不差,汝敢與吾八陣相圍麼?」艾曰:「有何不敢!」兩軍各依隊伍而進。艾在中軍調遣。兩軍衝突,陣法不曾錯動。姜維到中間,把旗一招,忽然變成「長蛇捲地陣」,將鄧艾困在垓心,四面喊聲大震。艾不知其陣,心中大驚。蜀兵漸漸逼近,艾引眾將衝突不出。只聽得蜀兵齊叫曰:「鄧艾早降!」艾仰天長嘆曰:「我一時自逞其能,中姜維之計矣!」忽然西北角上一彪軍殺入,艾見是魏兵,遂乘勢殺出。救鄧艾者,乃司馬望也。比及救出鄧艾時,祁山九寨,皆被蜀兵所奪。艾引敗兵,退於渭水南下寨。艾謂望曰:「公何以知此陣法而救出我也?」望曰:「吾幼年遊學於荊南,曾與崔州平、石廣元為友,講論此陣。今日姜維所變者,乃『長蛇捲地陣』也。若他處擊之,必不可破。吾見其頭在西北,故從西北擊之,自破矣。」艾謝曰:「我雖學得陣法,實不知變法。公既知此法,來日以此法復奪祁山寨柵,如何?」望曰:「我之所學,恐瞞不過姜維。」艾曰:「來日公在陣上與他斗陣法,我卻引一軍暗襲祁山之後。兩下混戰。可奪舊寨也。」於是令鄭倫為先鋒,艾自引軍襲山後;一面令人下戰書,搦姜維來日斗陣法。維批回去訖,乃謂眾將曰:「吾受武侯所傳密書,此陣變法共三百六十五樣,按周天之數。今搦吾斗陣法,乃『班門弄斧』耳!但中間必有詐謀,公等知之乎?」廖化曰:「此必賺我斗陣法,卻引一軍襲我後也。」維笑曰:「正合我意。」即令張翼、廖化,引一萬兵去山後埋伏。
cì rì, jiāng wéi jǐn bá jiǔ zhài zhī bīng, fēn bù yú qí shān zhī qián. sī mǎ wàng yǐn bīng lí le wèi nán, jìng dào qí shān zhī qián, chū mǎ yǔ jiāng wéi dá huà. wéi yuē: rǔ qǐng wú dòu zhèn fǎ, rǔ xiān bù yǔ wú kàn. wàng bù chéng le bā guà. wéi xiào yuē: cǐ jí wú suǒ bù bā zhèn zhī fǎ yě, rǔ jīn dào xí, hé zú wèi qí! wàng yuē: rǔ yì qiè tā rén zhī fǎ ěr! wéi yuē: cǐ zhèn fán yǒu jǐ biàn? wàng xiào yuē: wú jì néng bù, qǐ bù huì biàn? cǐ zhèn yǒu jiǔ jiǔ bā shí yī biàn. wéi xiào yuē: rǔ shì biàn lái. wàng rù zhèn biàn le shù fān, fù chū zhèn yuē: rǔ shí wú biàn fǒu? wéi xiào yuē: wú zhèn fǎ àn zhōu tiān sān bǎi liù shí wǔ biàn. rǔ nǎi jǐng dǐ zhī wā, ān zhī xuán ào hū! wàng zì zhī yǒu cǐ biàn fǎ, shí bù céng xué quán, nǎi miǎn qiáng zhé biàn yuē: wú bù xìn, rǔ shì biàn lái. wéi yuē: rǔ jiào dèng ài chū lái, wú dāng bù yǔ tā kàn. wàng yuē: dèng jiāng jūn zì yǒu liáng móu, bù hǎo zhèn fǎ. wéi dà xiào yuē: yǒu hé liáng móu! bù guò jiào rǔ zhuàn wú zài cǐ bù zhèn, tā què yǐn bīng xí wú shān hòu ěr! wàng dà jīng, qià yù jìn bīng hùn zhàn, bèi wéi yǐ biān shāo yī zhǐ, liǎng yì bīng xiān chū, shā de nà wèi bīng qì jiǎ pāo gē, gè táo xìng mìng. què shuō dèng ài cuī dū xiān fēng zhèng lún lái xí shān hòu. lún gāng zhuǎn guò shān jiǎo, hū rán yī shēng pào xiǎng, gǔ jiǎo xuān tiān, fú bīng shā chū: wèi shǒu dà jiāng. nǎi liào huà yě. èr rén wèi jí dá huà, liǎng mǎ jiāo chù, bèi liào huà yī dāo, zhǎn zhèng lún yú mǎ xià. dèng ài dà jīng, jí lè bīng tuì shí, zhāng yì yǐn yī jūn shā dào. liǎng xià jiā gōng, wèi bīng dà bài. ài shě mìng tū chū, shēn bèi sì jiàn. bēn dào wèi nán zhài shí, sī mǎ wàng yì dào. èr rén shāng yì tuì bīng zhī cè. wàng yuē: jìn rì shǔ zhǔ liú chán, chǒng xìng zhōng guì huáng hào, rì yè yǐ jiǔ sè wèi lè. kě yòng fǎn jiān jì zhào huí jiāng wéi, cǐ wēi kě jiě. ài wèn zhòng móu shì yuē: shuí kě rù shǔ jiāo tōng huáng hào? yán wèi bì, yī rén yīng shēng yuē: mǒu yuàn wǎng. ài shì zhī, nǎi xiāng yáng dǎng jūn yě. ài dà xǐ, jí lìng dǎng jūn jī jīn zhū bǎo wù, jìng dào chéng dū jié lián huáng hào, bù sàn liú yán, shuō jiāng wéi yuàn wàng tiān zǐ, bù jiǔ tóu wèi. yú shì chéng dū rén rén suǒ shuō jiē tóng. huáng hào zòu zhī hòu zhǔ, jí qiǎn rén xīng yè xuān jiāng wéi rù cháo. què shuō jiāng wéi lián rì nuò zhàn, dèng ài jiān shǒu bù chū. wéi xīn zhōng shén yí. hū shǐ mìng zhì. zhào wéi rù cháo. wéi bù zhī hé shì, zhǐ de bān shī huí cháo. dèng ài sī mǎ wàng zhī jiāng wéi zhōng jì, suì bá wèi nán zhī bīng, suí hòu yǎn shā. zhèng shì: lè yì fá qí zāo jiān zǔ, yuè fēi pò dí bèi chán huí.
次日,姜維盡拔九寨之兵,分布於祁山之前。司馬望引兵離了渭南,徑到祁山之前,出馬與姜維答話。維曰:「汝請吾斗陣法,汝先布與吾看。」望布成了八卦。維笑曰:「此即吾所布八陣之法也,汝今盜襲,何足為奇!」望曰:「汝亦竊他人之法耳!」維曰:「此陣凡有幾變?」望笑曰:「吾既能布,豈不會變?此陣有九九八十一變。」維笑曰:「汝試變來。」望入陣變了數番,復出陣曰:「汝識吾變否?」維笑曰:「吾陣法按周天三百六十五變。汝乃井底之蛙,安知玄奧乎!」望自知有此變法,實不曾學全,乃勉強折辯曰:「吾不信,汝試變來。」維曰:「汝教鄧艾出來,吾當布與他看。」望曰:「鄧將軍自有良謀,不好陣法。」維大笑曰:「有何良謀!不過教汝賺吾在此布陣,他卻引兵襲吾山後耳!」望大驚,恰欲進兵混戰,被維以鞭梢一指,兩翼兵先出,殺的那魏兵棄甲拋戈,各逃性命。卻說鄧艾催督先鋒鄭倫來襲山後。倫剛轉過山角,忽然一聲炮響,鼓角喧天,伏兵殺出:為首大將。乃廖化也。二人未及答話,兩馬交處,被廖化一刀,斬鄭倫於馬下。鄧艾大驚,急勒兵退時,張翼引一軍殺到。兩下夾攻,魏兵大敗。艾捨命突出,身被四箭。奔到渭南寨時,司馬望亦到。二人商議退兵之策。望曰:「近日蜀主劉禪,寵幸中貴黃皓,日夜以酒色為樂。可用反間計召回姜維,此危可解。」艾問眾謀士曰:「誰可入蜀交通黃皓?」言未畢,一人應聲曰:「某願往。」艾視之,乃襄陽黨均也。艾大喜,即令黨均齎金珠寶物,徑到成都結連黃皓,布散流言,說姜維怨望天子,不久投魏。於是成都人人所說皆同。黃皓奏知後主,即遣人星夜宣姜維入朝。卻說姜維連日搦戰,鄧艾堅守不出。維心中甚疑。忽使命至。詔維入朝。維不知何事,只得班師回朝。鄧艾、司馬望知姜維中計,遂拔渭南之兵,隨後掩殺。正是:樂毅伐齊遭間阻,岳飛破敵被讒回。
wèi zhī shèng fù rú hé, qiě kàn xià wén fēn jiě.
未知勝負如何,且看下文分解。