dèng shì zài zhì bài jiāng bó yuē zhū gé dàn yì tǎo sī mǎ zhāo
鄧士載智敗姜伯約 諸葛誕義討司馬昭
què shuō jiāng wéi tuì bīng tún yú zhōng tí, wèi bīng tún yú dí dào chéng wài. wáng jīng yíng jiē chén tài dèng ài rù chéng, bài xiè jiě wéi zhī shì, shè yàn xiāng dài, dà shǎng sān jūn. tài jiāng dèng ài zhī gōng, shēn zòu wèi zhǔ cáo máo, máo fēng ài wèi ān xī jiāng jūn, jiǎ jié, lǐng hù dōng qiāng xiào wèi, tóng chén tài tún bīng yú yōng liáng děng chù. dèng ài shàng biǎo xiè ēn bì, chén tài shè xí yǔ dèng ài zuò hè yuē: jiāng wéi yè dùn, qí lì yǐ jié, bù gǎn zài chū yǐ. ài xiào yuē: wú liào shǔ bīng bì chū yǒu wǔ. tài wèn qí gù, ài yuē: shǔ bīng suī tuì, zhōng yǒu chéng shèng zhī shì wú bīng zhōng yǒu ruò bài zhī shí: qí bì chū yī yě. shǔ bīng jiē shì kǒng míng jiào yǎn, jīng ruì zhī bīng, róng yì diào qiǎn wú jiāng bù shí gèng huàn, jūn yòu xùn liàn bù shú: qí bì chū èr yě. shǔ rén duō yǐ chuán xíng, wú jūn jiē zài hàn dì, láo yì bù tóng qí bì chū sān yě. dí dào lǒng xī nán ān qí shān sì chù jiē shì shǒu zhàn zhī dì shǔ rén huò shēng dōng jī xī, zhǐ nán gōng běi, wú bīng bì xū fēn tóu shǒu bǎ shǔ bīng hé wèi yī chù ér lái, yǐ yī fēn dāng wǒ sì fēn: qí bì chū sì yě. ruò shǔ bīng zì nán ān lǒng xī, zé kě qǔ qiāng rén zhī gǔ wèi shí ruò chū qí shān, zé yǒu mài kě jiù shí: qí bì chū wǔ yě. chén tài tàn fú yuē gōng liào dí rú shén, shǔ bīng hé zú lǜ zāi! yú shì chén tài yǔ dèng ài jié wèi wàng nián zhī jiāo. ài suì jiāng yōng liáng děng chù zhī bīng, měi rì cāo liàn gè chù ài kǒu, jiē lì yíng zhài, yǐ fáng bù cè.
卻說姜維退兵屯於鍾提,魏兵屯於狄道城外。王經迎接陳泰、鄧艾入城,拜謝解圍之事,設宴相待,大賞三軍。泰將鄧艾之功,申奏魏主曹髦,髦封艾為安西將軍,假節,領護東羌校尉,同陳泰屯兵於雍、涼等處。鄧艾上表謝恩畢,陳泰設席與鄧艾作賀曰:「姜維夜遁,其力已竭,不敢再出矣。」艾笑曰:「吾料蜀兵必出有五。」泰問其故,艾曰:「蜀兵雖退,終有乘勝之勢;吾兵終有弱敗之實:其必出一也。蜀兵皆是孔明教演,精銳之兵,容易調遣;吾將不時更換,軍又訓練不熟:其必出二也。蜀人多以船行,吾軍皆在旱地,勞逸不同;其必出三也。狄道、隴西、南安、祁山四處皆是守戰之地;蜀人或聲東擊西,指南攻北,吾兵必須分頭守把;蜀兵合為一處而來,以一分當我四分:其必出四也。若蜀兵自南安、隴西,則可取羌人之谷為食;若出祁山,則有麥可就食:其必出五也。」陳泰嘆服曰;「公料敵如神,蜀兵何足慮哉!」於是陳泰與鄧艾結為忘年之交。艾遂將雍、涼等處之兵,每日操練;各處隘口,皆立營寨,以防不測。
què shuō jiāng wéi zài zhōng tí dà shè yán yàn, huì jí zhū jiāng, shāng yì fá wèi zhī shì. lìng shǐ fán jiàn jiàn yuē: jiāng jūn lǚ chū, wèi huò quán gōng jīn rì táo xī zhī jié, wèi rén yǐ fú wēi míng, hé gù yòu yù chū yě? wàn yī bù lì, qián gōng jǐn qì. wéi yuē: rǔ děng zhǐ zhī wèi guó dì kuān rén guǎng, jí bù kě dé què bù zhī gōng wèi zhě yǒu wǔ kě shèng. zhòng wèn zhī, wéi dá yuē: bǐ táo xī yī bài, cuò jǐn ruì qì, wú bīng suī tuì, bù céng sǔn zhé: jīn ruò jìn bīng, yī kě shèng yě. wú bīng chuán zài ér jìn, bù zhì láo kùn, bǐ bīng jiē cóng hàn dì lái yíng: èr kě shèng yě. wú bīng jiǔ jīng xùn liàn zhī zhòng, bǐ jiē wū hé zhī tú, bù céng yǒu fǎ dù: sān kě shèng yě. wú bīng zì chū qí shān, lüè chāo qiū gǔ wèi shí: sì kě shèng yě. bǐ bīng xū gè shǒu bèi, jūn lì fēn kāi, wú bīng yī chù ér qù, bǐ ān néng jiù: wǔ kě shèng yě. bù zài cǐ shí fá wèi, gèng dài hé rì yé? xià hóu bà yuē: ài nián suī yòu, ér jī móu shēn yuǎn jìn fēng wèi ān xī jiāng jūn zhī zhí, bì yú gè chù zhǔn bèi, fēi tóng wǎng rì yǐ. wéi lì shēng yuē: wú hé wèi bǐ zāi! gōng děng xiū zhǎng tā rén ruì qì, miè zì jǐ wēi fēng! wú yì yǐ jué, bì xiān qǔ lǒng xī. zhòng bù gǎn jiàn. wéi zì lǐng qián bù, lìng zhòng jiāng suí hòu ér jìn, yú shì shǔ bīng jǐn lí zhōng tí, shā bēn qí shān lái. shào mǎ bào shuō wèi bīng yǐ xiān zài qí shān lì xià jiǔ gè zhài shān. wéi bù xìn, yǐn shù qí píng gāo wàng zhī, guǒ jiàn qí shān jiǔ zhài shì rú zhǎng shé, shǒu wěi xiāng gù. wéi huí gù zuǒ yòu yuē: xià hóu bà zhī yán, xìn bù wū yǐ. cǐ zhài xíng shì jué miào. zhǐ wú shī zhū gé chéng xiàng néng zhī jīn guān dèng ài suǒ wèi, bù zài wú shī zhī xià. suì huí běn zhài. huàn zhū jiāng yuē: wèi rén jì yǒu zhǔn bèi, bì zhī wú lái yǐ. wú liào dèng ài bì zài cǐ jiān. rǔ děng kě xū zhāng wú qí hào, jù cǐ gǔ kǒu xià zhài měi rì lìng bǎi yú qí chū shào, měi chū shào yī huí, huàn yī fān yì jiǎ qí hào àn qīng huáng chì bái hēi wǔ fāng qí zhì xiāng huàn. wú què tí dà bīng tōu chū dǒng tíng, jìng xí nán ān qù yě. suì lìng bào sù tún bīng yú qí shān gǔ kǒu. wéi jǐn lǜ dà bīng, wàng nán ān jìn fā.
卻說姜維在鍾提大設筵宴,會集諸將,商議伐魏之事。令史樊建諫曰:「將軍屢出,未獲全功;今日洮西之捷,魏人已服威名,何故又欲出也?萬一不利,前功盡棄。」維曰:「汝等只知魏國地寬人廣,急不可得;卻不知攻魏者有五可勝。」眾問之,維答曰:「彼洮西一敗,挫盡銳氣,吾兵雖退,不曾損折:今若進兵,一可勝也。吾兵船載而進,不致勞困,彼兵皆從旱地來迎:二可勝也。吾兵久經訓練之眾,彼皆烏合之徒,不曾有法度:三可勝也。吾兵自出祁山,掠抄秋谷為食:四可勝也。彼兵須各守備,軍力分開,吾兵一處而去,彼安能救:五可勝也。不在此時伐魏,更待何日耶?」夏侯霸曰:「艾年雖幼,而機謀深遠;近封為安西將軍之職,必於各處準備,非同往日矣。」維厲聲曰:「吾何畏彼哉!公等休長他人銳氣,滅自己威風!吾意已決,必先取隴西。」眾不敢諫。維自領前部,令眾將隨後而進,於是蜀兵盡離鍾提,殺奔祁山來。哨馬報說魏兵已先在祁山立下九個寨柵。維不信,引數騎憑高望之,果見祁山九寨勢如長蛇,首尾相顧。維回顧左右曰:「夏侯霸之言,信不誣矣。此寨形勢絕妙。止吾師諸葛丞相能之;今觀鄧艾所為,不在吾師之下。」遂回本寨。喚諸將曰:「魏人既有準備,必知吾來矣。吾料鄧艾必在此間。汝等可虛張吾旗號,據此谷口下寨;每日令百餘騎出哨,每出哨一回,換一番衣甲、旗號、按青、黃、赤、白、黑五方旗幟相換。吾卻提大兵偷出董亭,徑襲南安去也。」遂令鮑素屯兵於祁山谷口。維盡率大兵,望南安進發。
què shuō dèng ài zhī shǔ bīng chū qí shān, zǎo yǔ chén tài xià zhài zhǔn bèi jiàn shǔ bīng lián rì bù lái nuò zhàn, yī rì wǔ fān shào mǎ chū zhài, huò shí lǐ huò shí wǔ lǐ ér huí. ài píng gāo wàng bì. huāng rù zhàng yǔ chén tài yuē: jiāng wéi bù zài cǐ jiān, bì qǔ dǒng tíng xí nán ān qù le. chū zhài shào mǎ zhǐ shì zhè jǐ pǐ. gèng huàn yì jiǎ, wǎng lái shào tàn, qí mǎ jiē kùn fá, zhǔ jiāng bì wú néng zhě. chén jiāng jūn kě yǐn yī jūn gōng zhī, qí zhài kě pò yě. pò le zhài shān, biàn yǐn bīng xí dǒng tíng zhī lù, xiān duàn jiāng wéi zhī hòu. wú dāng xiān yǐn yī jūn jiù nán ān, jìng qǔ wǔ chéng shān. ruò xiān zhàn cǐ shān tóu, jiāng wéi bì qǔ shàng guī fù. shàng guī fù yǒu yī gǔ, míng yuē duàn gǔ, dì xiá shān xiǎn, zhèng hǎo mái fú. bǐ lái zhēng wǔ chéng shān shí, wú xiān fú liǎng jūn yú duàn gǔ, pò wéi bì yǐ. tài yuē: wú shǒu lǒng xī èr sān shí nián, wèi cháng rú cǐ míng chá dì lǐ. gōng zhī suǒ yán, zhēn shén suàn yě! gōng kě sù qù, wú zì gōng cǐ chù zhài shān. yú shì dèng ài yǐn jūn xīng yè bèi dào ér xíng, jìng dào wǔ chéng shān xià zhài yǐ bì, shǔ bīng wèi dào. jí lìng zǐ dèng zhōng, yǔ zhàng qián xiào wèi shī zuǎn, gè yǐn wǔ qiān bīng, xiān qù duàn gǔ mái fú, rú cǐ rú cǐ ér xíng. èr rén shòu jì ér qù. ài lìng yǎn qí xī gǔ, yǐ dài shǔ bīng. què shuō jiāng wéi cóng dǒng tíng wàng nán ān ér lái, zhì wǔ chéng shān qián, wèi xià hóu bà yuē: jìn nán ān yǒu yī shān, míng wǔ chéng shān ruò xiān dé le, kě duó nán ān zhī shì. zhǐ kǒng dèng ài duō móu, bì xiān dī fáng. zhèng yí lǜ jiān, hū rán shān shàng yī shēng pào xiǎng, hǎn shēng dà zhèn, gǔ jiǎo qí míng, jīng qí biàn shù, jiē shì wèi bīng zhōng yāng fēng piāo qǐ yī huáng qí, dà shū dèng ài zì yàng. shǔ bīng dà jīng. shān shàng shù chù jīng bīng shā xià, shì bù kě dāng, qián jūn dà bài. wéi jí lǜ zhōng jūn rén mǎ qù jiù shí, wèi bīng yǐ tuì. wéi zhí lái wǔ chéng shān xià nuò dèng ài zhàn, shān shàng wèi bīng bìng bù xià lái. wéi lìng jūn shì rǔ mà. zhì wǎn, fāng yù tuì jūn, shān shàng gǔ jiǎo qí míng, què yòu bù jiàn wèi bīng xià lái. wéi yù shàng shān chōng shā, shān shàng pào shí shén yán, bù néng dé jìn. shǒu zhì sān gēng, yù huí, shān shàng gǔ jiǎo yòu míng, wéi yí bīng xià shān tún zā. bǐ jí lìng jūn bān yùn mù shí, fāng yù shù lì wèi zhài, shān shàng gǔ jiǎo yòu míng, wèi bīng zhòu zhì. shǔ bīng dà luàn, zì xiāng jiàn tà, tuì huí jiù zhài. cì rì, jiāng wéi lìng jūn shì yùn liáng cǎo chē zhàng, zhì wǔ chéng shān, chuān lián pái dìng, yù lì qǐ zhài shān, yǐ wèi tún bīng zhī jì. shì yè èr gēng, dèng ài lìng wǔ bǎi rén, gè zhí huǒ bǎ, fēn liǎng lù xià shān, fàng huǒ shāo chē zhàng. liǎng bīng hùn shā le yī yè, yíng zhài yòu lì bù chéng.
卻說鄧艾知蜀兵出祁山,早與陳泰下寨準備;見蜀兵連日不來搦戰,一日五番哨馬出寨,或十里或十五里而回。艾憑高望畢。慌入帳與陳泰曰:「姜維不在此間,必取董亭襲南安去了。出寨哨馬只是這幾匹。更換衣甲,往來哨探,其馬皆睏乏,主將必無能者。陳將軍可引一軍攻之,其寨可破也。破了寨柵,便引兵襲董亭之路,先斷姜維之後。吾當先引一軍救南安,徑取武城山。若先占此山頭,姜維必取上圭阝。上圭阝有一谷,名曰段谷,地狹山險,正好埋伏。彼來爭武城山時,吾先伏兩軍於段谷,破維必矣。」泰曰:「吾守隴西二三十年,未嘗如此明察地理。公之所言,真神算也!公可速去,吾自攻此處寨柵。」於是鄧艾引軍星夜倍道而行,徑到武城山;下寨已畢,蜀兵未到。即令子鄧忠,與帳前校尉師纂,各引五千兵,先去段谷埋伏,如此如此而行。二人受計而去。艾令偃旗息鼓,以待蜀兵。卻說姜維從董亭望南安而來,至武城山前,謂夏侯霸曰:「近南安有一山,名武城山;若先得了,可奪南安之勢。只恐鄧艾多謀,必先提防。」正疑慮間,忽然山上一聲炮響,喊聲大震,鼓角齊鳴,旌旗遍豎,皆是魏兵;中央風飄起一黃旗,大書「鄧艾」字樣。蜀兵大驚。山上數處精兵殺下,勢不可當,前軍大敗。維急率中軍人馬去救時,魏兵已退。維直來武城山下搦鄧艾戰,山上魏兵並不下來。維令軍士辱罵。至晚,方欲退軍,山上鼓角齊鳴,卻又不見魏兵下來。維欲上山衝殺,山上炮石甚嚴,不能得進。守至三更,欲回,山上鼓角又鳴,維移兵下山屯紥。比及令軍搬運木石,方欲豎立為寨,山上鼓角又鳴,魏兵驟至。蜀兵大亂,自相踐踏,退回舊寨。次日,姜維令軍士運糧草車仗,至武城山,穿連排定,欲立起寨柵,以為屯兵之計。是夜二更,鄧艾令五百人,各執火把,分兩路下山,放火燒車仗。兩兵混殺了一夜,營寨又立不成。
wéi fù yǐn bīng tuì, zài yǔ xià hóu bà shāng yì yuē: nán ān wèi dé, bù rú xiān qǔ shàng guī fù. shàng guī fù nǎi nán ān tún liáng zhī suǒ ruò dé shàng guī fù, nán ān zì wēi yǐ. suì liú bà tún yú wǔ chéng shān, wéi jǐn yǐn jīng bīng měng jiāng, jìng qǔ shàng guī fù. xíng le yī xiǔ, jiāng jí tiān míng, jiàn shān shì xiá jùn, dào lù qí qū, nǎi wèn xiàng dǎo guān yuē: cǐ chù hé míng? dá yuē: duàn gǔ. wéi dà jīng yuē: qí míng bù měi: duàn gǔ zhě, duàn gǔ yě. tǎng yǒu rén duàn qí gǔ kǒu, rú zhī nài hé? zhèng chóu chú wèi jué, hū qián jūn lái bào: shān hòu chén tóu dà qǐ, bì yǒu fú bīng. wéi jí lìng tuì bīng. shī zuǎn dèng zhōng liǎng jūn shā chū, wéi qiě zhàn qiě zǒu, qián miàn hǎn shēng dà zhèn, dèng ài yǐn bīng shā dào: sān lù jiā gōng, shǔ bīng dà bài. xìng de xià hóu bà yǐn bīng shā dào, wèi bīng fāng tuì, jiù le jiāng wéi, yù zài wǎng qí shān. bà yuē: qí shān zhài yǐ bèi chén tài dǎ pò, bào sù zhèn wáng, quán zhài rén mǎ jiē tuì huí hàn zhōng qù le. wéi bù gǎn qǔ dǒng tíng, jí tóu shān pì xiǎo lù ér huí. hòu miàn dèng ài jí zhuī, wéi lìng zhū jūn qián jìn, zì wèi duàn hòu. zhèng xíng zhī jì, hū rán shān zhōng yī jūn tū chū, nǎi wèi jiāng chén tài yě. wèi bīng yī shēng hǎn qǐ, jiāng jiāng wéi kùn zài gāi xīn. wéi rén mǎ kùn fá, zuǒ chōng yòu tū, bù néng dé chū. dàng kòu jiāng jūn zhāng yí, wén jiāng wéi shòu kùn, yǐn shù bǎi qí shā rù zhòng wéi. wéi yīn chéng shì shā chū. yí bèi wèi bīng luàn jiàn shè sǐ. wéi dé tuō zhòng wéi, fù huí hàn zhōng, yīn gǎn zhāng yí zhōng yǒng, mò yú wáng shì, nǎi biǎo zèng qí zi sūn. yú shì, shǔ zhōng jiāng shì duō yǒu zhèn wáng zhě, jiē guī zuì yú jiāng wéi. wéi zhào wǔ hòu jiē tíng jiù lì, nǎi shàng biǎo zì biǎn wèi hòu jiāng jūn, xíng dà jiāng jūn shì.
維復引兵退,再與夏侯霸商議曰:「南安未得,不如先取上圭阝。上圭阝乃南安屯糧之所;若得上圭阝,南安自危矣。」遂留霸屯於武城山,維盡引精兵猛將,徑取上圭阝。行了一宿,將及天明,見山勢狹峻,道路崎嶇,乃問嚮導官曰:「此處何名?」答曰:「段谷。」維大驚曰:「其名不美:『段谷』者,『斷谷』也。倘有人斷其谷口,如之奈何?」正躊躇未決,忽前軍來報:「山後塵頭大起,必有伏兵。」維急令退兵。師纂、鄧忠兩軍殺出,維且戰且走,前面喊聲大震,鄧艾引兵殺到:三路夾攻,蜀兵大敗。幸得夏侯霸引兵殺到,魏兵方退,救了姜維,欲再往祁山。霸曰:「祁山寨已被陳泰打破,鮑素陣亡,全寨人馬皆退回漢中去了。」維不敢取董亭,急投山僻小路而回。後面鄧艾急追,維令諸軍前進,自為斷後。正行之際,忽然山中一軍突出,乃魏將陳泰也。魏兵一聲喊起,將姜維困在垓心。維人馬睏乏,左衝右突,不能得出。蕩寇將軍張嶷,聞姜維受困,引數百騎殺入重圍。維因乘勢殺出。嶷被魏兵亂箭射死。維得脫重圍,復回漢中,因感張嶷忠勇,歿於王事,乃表贈其子孫。於是,蜀中將士多有陣亡者,皆歸罪於姜維。維照武侯街亭舊例,乃上表自貶為後將軍,行大將軍事。
què shuō dèng ài jiàn shǔ bīng tuì jǐn, nǎi yǔ chén tài shè yàn xiāng hè, dà shǎng sān jūn. tài biǎo dèng ài zhī gōng, sī mǎ zhāo qiǎn shǐ chí jié, jiā ài guān jué, cì yìn shòu bìng fēng qí zi dèng zhōng wèi tíng hòu. shí wèi zhǔ cáo máo, gǎi zhèng yuán sān nián wèi gān lù yuán nián. sī mǎ zhāo zì wèi tiān xià bīng mǎ dà dū dū, chū rù cháng lìng sān qiān tiě jiǎ xiāo jiāng qián hòu cù yōng, yǐ wèi hù wèi yī yīng shì wù, bù zòu cháo tíng, jiù yú xiāng fǔ cái chù: zì cǐ cháng huái cuàn nì zhī xīn. yǒu yī xīn fù rén, xìng jiǎ, míng chōng, zì gōng lǘ, nǎi gù jiàn wēi jiāng jūn jiǎ kuí zhī zǐ, wèi zhāo fǔ xià zhǎng shǐ. chōng yǔ zhāo yuē: jīn zhǔ gōng zhǎng wò dà bǐng, sì fāng rén xīn bì rán wèi ān qiě dāng àn fǎng, rán hòu xú tú dà shì. zhāo yuē: wú zhèng yù rú cǐ. rǔ kě wèi wǒ dōng xíng. zhǐ tuī wèi láo chū zhēng jūn shì wèi míng, yǐ tàn xiāo xī. jiǎ chōng lǐng mìng, jìng dào huái nán, rù jiàn zhèn dōng dà jiāng jūn zhū gé dàn. dàn zì gōng xiū, nǎi láng yá nán yáng rén, jí wǔ hòu zhī zú dì yě xiàng shì yú wèi, yīn wǔ hòu zài shǔ wèi xiāng, yīn cǐ bù dé zhòng yòng hòu wǔ hòu shēn wáng, dàn zài wèi lì rèn zhòng zhí, fēng gāo píng hóu. zǒng shè liǎng huái jūn mǎ. dāng rì, jiǎ chōng tuō míng láo jūn, zhì huái nán jiàn zhū gé dàn. dàn shè yàn dài zhī. jiǔ zhì bàn hān, chōng yǐ yán tiāo dàn yuē: jìn lái luò yáng zhū xián, jiē yǐ zhǔ shàng nuò ruò, bù kān wèi jūn. sī mǎ dà jiāng jūn sān bèi fǔ guó, gōng dé mí tiān, kě yǐ chán dài wèi tǒng. wèi shěn jūn yì ruò hé? dàn dà nù yuē: rǔ nǎi jiǎ yù zhōu zhī zǐ, shì shí wèi lù, ān gǎn chū cǐ luàn yán! chōng xiè yuē: mǒu yǐ tā rén zhī yán gào gōng ěr. dàn yuē: cháo tíng yǒu nán, wú dāng yǐ sǐ bào zhī. chōng mò rán, cì rì cí guī, jiàn sī mǎ zhāo xì yán qí shì. zhāo dà nù yuē: shǔ bèi ān gǎn rú cǐ! chōng yuē: dàn zài huái nán, shēn dé rén xīn, jiǔ bì wèi huàn, kě sù chú zhī.
卻說鄧艾見蜀兵退盡,乃與陳泰設宴相賀,大賞三軍。泰表鄧艾之功,司馬昭遣使持節,加艾官爵,賜印綬;並封其子鄧忠為亭侯。時魏主曹髦,改正元三年為甘露元年。司馬昭自為天下兵馬大都督,出入常令三千鐵甲驍將前後簇擁,以為護衛;一應事務,不奏朝廷,就於相府裁處:自此常懷篡逆之心。有一心腹人,姓賈,名充,字公閭,乃故建威將軍賈逵之子,為昭府下長史。充語昭曰:「今主公掌握大柄,四方人心必然未安;且當暗訪,然後徐圖大事。」昭曰:「吾正欲如此。汝可為我東行。只推慰勞出征軍士為名,以探消息。」賈充領命,徑到淮南,入見鎮東大將軍諸葛誕。誕字公休,乃琅琊南陽人,即武侯之族弟也;向事於魏,因武侯在蜀為相,因此不得重用;後武侯身亡,誕在魏歷任重職,封高平侯。總攝兩淮軍馬。當日,賈充託名勞軍,至淮南見諸葛誕。誕設宴待之。酒至半酣,充以言挑誕曰:「近來洛陽諸賢,皆以主上懦弱,不堪為君。司馬大將軍三輩輔國,功德彌天,可以禪代魏統。未審鈞意若何?」誕大怒曰:「汝乃賈豫州之子,世食魏祿,安敢出此亂言!」充謝曰:「某以他人之言告公耳。」誕曰:「朝廷有難,吾當以死報之。」充默然,次日辭歸,見司馬昭細言其事。昭大怒曰:「鼠輩安敢如此!」充曰:「誕在淮南,深得人心,久必為患,可速除之。」
zhāo suì àn fā mì shū yǔ yáng zhōu cì shǐ lè chēn. yī miàn qiǎn shǐ jī zhào zhēng dàn wèi sī kōng. dàn dé le zhào shū, yǐ zhī shì jiǎ chōng gào biàn, suì zhuō lái shǐ kǎo wèn. shǐ zhě yuē: cǐ shì lè chēn zhī zhī. dàn yuē: tā rú hé dé zhī? shǐ zhě yuē: sī mǎ jiāng jūn yǐ lìng rén dào yáng zhōu sòng mì shū yǔ lè chēn yǐ. dàn dà nù, chì zuǒ yòu zhǎn le lái shǐ, suì qǐ bù xià bīng qiān rén, shā bēn yáng zhōu lái. jiāng zhì nán mén, chéng mén yǐ bì, diào qiáo zhuāi qǐ. dàn zài chéng xià jiào mén, chéng shàng bìng wú yī rén huí dá. dàn dà nù yuē: lè chēn pǐ fū, ān gǎn rú cǐ! suì lìng jiāng shì dǎ chéng. shǒu xià shí yú xiāo qí, xià mǎ dù háo, fēi shēn shàng chéng, shā sàn jūn shì, dà kāi chéng mén, yú shì zhū gé dàn yǐn bīng rù chéng, chéng fēng fàng huǒ, shā zhì chēn jiā. chēn huāng shàng lóu bì zhī. dàn tí jiàn shàng lóu, dà hē yuē: rǔ fù lè jìn, xī rì shòu wèi guó dà ēn! bù sī bào běn, fǎn yù shùn sī mǎ zhāo yé! chēn wèi jí huí yán, wèi dàn suǒ shā. yī miàn jù biǎo shù sī mǎ zhāo zhī zuì, shǐ rén shēn zòu luò yáng yī miàn dà jù liǎng huái tún tián hù kǒu shí yú wàn, bìng yáng zhōu xīn jiàng bīng sì wàn yú rén, jī cǎo tún liáng, zhǔn bèi jìn bīng yòu lìng zhǎng shǐ wú gāng, sòng zi zhū gé jìng rù wú wèi zhì qiú yuán, wù yào hé bīng zhū tǎo sī mǎ zhāo.
昭遂暗發密書與揚州刺史樂綝。一面遣使齎詔征誕為司空。誕得了詔書,已知是賈充告變,遂捉來使拷問。使者曰:「此事樂綝知之。」誕曰:「他如何得知?」使者曰:「司馬將軍已令人到揚州送密書與樂綝矣。」誕大怒,叱左右斬了來使,遂起部下兵千人,殺奔揚州來。將至南門,城門已閉,吊橋拽起。誕在城下叫門,城上並無一人回答。誕大怒曰:「樂綝匹夫,安敢如此!」遂令將士打城。手下十餘驍騎,下馬渡壕,飛身上城,殺散軍士,大開城門,於是諸葛誕引兵入城,乘風放火,殺至綝家。綝慌上樓避之。誕提劍上樓,大喝曰:「汝父樂進,昔日受魏國大恩!不思報本,反欲順司馬昭耶!」綝未及回言,為誕所殺。一面具表數司馬昭之罪,使人申奏洛陽;一面大聚兩淮屯田戶口十餘萬,並揚州新降兵四萬餘人,積草屯糧,準備進兵;又令長史吳綱,送子諸葛靚入吳為質求援,務要合兵誅討司馬昭。
cǐ shí dōng wú chéng xiàng sūn jùn bìng wáng, cóng dì sūn chēn fǔ zhèng. chēn zì zi tōng, wèi rén qiáng bào, shā dà sī mǎ téng yìn jiāng jūn lǚ jù wáng dūn děng, yīn cǐ quán bǐng jiē guī yú chēn. wú zhǔ sūn liàng, suī rán cōng míng, wú kě nài hé. yú shì wú gāng jiāng zhū gé jìng zhì shí tóu chéng, rù bài sūn chēn. chēn wèn qí gù, gāng yuē: zhū gé dàn nǎi shǔ hàn zhū gé wǔ hòu zhī zú dì yě, xiàng shì wèi guó jīn jiàn sī mǎ zhāo qī jūn wǎng shàng, fèi zhǔ nòng quán, yù xìng shī tǎo zhī, ér lì bù jí, gù tè lái guī jiàng. chéng kǒng wú píng, zhuān sòng qīn zi zhū gé jìng wèi zhì. fú wàng fā bīng xiāng zhù. chēn cóng qí qǐng, biàn qiǎn dà jiāng quán yì quán duān wèi zhǔ jiāng, yú quán wèi hé hòu, zhū yì táng zī wèi xiān fēng, wén qīn wèi xiàng dǎo, qǐ bīng qī wàn, fēn sān duì ér jìn. wú gāng huí shòu chūn bào zhī zhū gé dàn. dàn dà xǐ, suì chén bīng zhǔn bèi.
此時東吳丞相孫峻病亡,從弟孫綝輔政。綝字子通,為人強暴,殺大司馬滕胤、將軍呂據、王惇等,因此權柄皆歸於綝。吳主孫亮,雖然聰明,無可奈何。於是吳綱將諸葛靚至石頭城,入拜孫綝。綝問其故,綱曰:「諸葛誕乃蜀漢諸葛武侯之族弟也,向事魏國;今見司馬昭欺君罔上,廢主弄權,欲興師討之,而力不及,故特來歸降。誠恐無憑,專送親子諸葛靚為質。伏望發兵相助。」綝從其請,便遣大將全懌、全端為主將,於詮為合後,朱異、唐咨為先鋒,文欽為嚮導,起兵七萬,分三隊而進。吳綱回壽春報知諸葛誕。誕大喜,遂陳兵準備。
què shuō zhū gé dàn biǎo wén dào luò yáng, sī mǎ zhāo jiàn le dà nù, yù zì wǎng tǎo zhī. jiǎ chōng jiàn yuē: zhǔ gōng chéng fù xiōng zhī jī yè, ēn dé wèi jí sì hǎi, jīn qì tiān zǐ ér qù, ruò yī zhāo yǒu biàn, huǐ zhī hé jí? bù rú zòu qǐng tài hòu jí tiān zǐ yī tóng chū zhēng, kě bǎo wú yú. zhāo xǐ yuē: cǐ yán zhèng hé wú yì. suì rù zòu tài hòu yuē: zhū gé dàn móu fǎn, chén yǔ wén wǔ guān liáo, jì yì tíng dāng: qǐng tài hòu tóng tiān zǐ yù jià qīn zhēng, yǐ jì xiān dì zhī yí yì. tài hòu wèi jù, zhǐ de cóng zhī. cì rì, zhāo qǐng wèi zhǔ cáo máo qǐ chéng. máo yuē: dà jiāng jūn dū du tiān xià jūn mǎ, rèn cóng diào qiǎn, hé bì zhèn zì xíng yě? zhāo yuē: bù rán. xī rì wǔ zǔ zòng héng sì hǎi, wén dì míng dì yǒu bāo kuò yǔ zhòu zhī zhì, bìng tūn bā huāng zhī xīn, fán yù dà dí, bì xū zì xíng. bì xià zhèng yí zhuī pèi xiān jūn, sǎo qīng gù niè. hé zì wèi yě? máo wèi wēi quán, zhǐ de cóng zhī. zhāo suì xià zhào, jǐn qǐ liǎng dōu zhī bīng èr shí liù wàn, mìng zhèn nán jiāng jūn wáng jī wèi zhèng xiān fēng, ān dōng jiāng jūn chén qiān wèi fù xiān fēng, jiān jūn shí bāo wèi zuǒ jūn, yǎn zhōu cì shǐ zhōu tài wèi yòu jūn, bǎo hù chē jià, hào hào dàng dàng, shā bēn huái nán ér lái.
卻說諸葛誕表文到洛陽,司馬昭見了大怒,欲自往討之。賈充諫曰:「主公乘父兄之基業,恩德未及四海,今棄天子而去,若一朝有變,悔之何及?不如奏請太后及天子一同出征,可保無虞。」昭喜曰:「此言正合吾意。」遂入奏太后曰:「諸葛誕謀反,臣與文武官僚,計議停當:請太后同天子御駕親征,以繼先帝之遺意。」太后畏懼,只得從之。次日,昭請魏主曹髦起程。髦曰:「大將軍都督天下軍馬,任從調遣,何必朕自行也?」昭曰:「不然。昔日武祖縱橫四海,文帝、明帝有包括宇宙之志,併吞八荒之心,凡遇大敵,必須自行。陛下正宜追配先君,掃清故孽。何自畏也?」髦畏威權,只得從之。昭遂下詔,盡起兩都之兵二十六萬,命鎮南將軍王基為正先鋒,安東將軍陳騫為副先鋒,監軍石苞為左軍,兗州刺史州泰為右軍,保護車駕,浩浩蕩蕩,殺奔淮南而來。
dōng wú xiān fēng zhū yì, yǐn bīng yíng dí. liǎng jūn duì yuán, wèi jūn zhōng wáng jī chū mǎ, zhū yì lái yíng. zhàn bù sān hé, zhū yì bài zǒu: táng zī chū mǎ, zhàn bù sān hé, yì dà bài ér zǒu. wáng jī qū bīng yǎn shā, wú bīng dà bài, tuì wǔ shí lǐ xià zhài, bào rù shòu chūn chéng zhōng. zhū gé dàn zì yǐn běn bù ruì bīng, huì hé wén qīn bìng èr zi wén yāng wén hǔ, xióng bīng shù wàn, lái dí sī mǎ zhāo. zhèng shì: fāng jiàn wú bīng ruì qì duò. yòu kàn wèi jiāng jìn bīng lái.
東吳先鋒朱異,引兵迎敵。兩軍對圓,魏軍中王基出馬,朱異來迎。戰不三合,朱異敗走:唐咨出馬,戰不三合,亦大敗而走。王基驅兵掩殺,吳兵大敗,退五十里下寨,報入壽春城中。諸葛誕自引本部銳兵,會合文欽並二子文鴦、文虎,雄兵數萬,來敵司馬昭。正是:方見吳兵銳氣墮。又看魏將勁兵來。
wèi zhī shèng fù rú hé, qiě kàn xià wén fēn jiě.
未知勝負如何,且看下文分解。