wén yāng dān qí tuì xióng bīng jiāng wéi bèi shuǐ pò dà dí
文鴦單騎退雄兵 姜維背水破大敵
què shuō wèi zhèng yuán èr nián zhēng yuè, yáng zhōu dū du zhèn dōng jiāng jūn lǐng huái nán jūn mǎ wú qiū jiǎn, zì zhòng gōng, hé dōng wén xǐ rén yě. wén sī mǎ shī shàn xíng fèi lì zhī shì, xīn zhōng dà nù. zhǎng zi wú qiū diān yuē: fù qīn guān jū fāng miàn, sī mǎ shī zhuān quán fèi zhǔ, guó jiā yǒu lěi luǎn zhī wēi, ān kě yàn rán zì shǒu? jiǎn yuē: wú ér zhī yán shì yě. suì qǐng cì shǐ wén qīn shāng yì. qīn nǎi cáo shuǎng mén xià kè, dāng rì wén jiǎn xiāng qǐng, jí lái bài yè. jiǎn yāo rù hòu táng, lǐ bì, shuō huà jiān, jiǎn liú lèi bù zhǐ. qīn wèn qí gù, jiǎn yuē: sī mǎ shī zhuān quán fèi zhǔ, tiān dì fǎn fù, ān dé bù shāng xīn hū! qīn yuē: dū du zhèn shǒu fāng miàn, ruò kěn zhàng yì tǎo zéi, qīn yuàn shě sǐ xiāng zhù. qīn zhōng zǐ wén shū, xiǎo zì ā yāng, yǒu wàn fū bù dāng zhī yǒng, cháng yù shā sī mǎ shī xiōng dì, yǔ cáo shuǎng bào chóu, jīn kě lìng wèi xiān fēng. jiǎn dà xǐ, jí shí lèi jiǔ wèi shì. èr rén zhà chēng tài hòu yǒu mì zhào, lìng huái nán dà xiǎo guān bīng jiāng shì, jiē rù shòu chūn chéng, lì yī tán yú xī, zǎi bái mǎ shà xuè wèi méng, xuān yán sī mǎ shī dà nì bù dào, jīn fèng tài hòu mì zhào, lìng jǐn qǐ huái nán jūn mǎ, zhàng yì tǎo zéi. zhòng jiē yuè fú. jiǎn tí liù wàn bīng, tún yú xiàng chéng. wén qīn lǐng bīng èr wàn zài wài wèi yóu bīng, wǎng lái jiē yīng. jiǎn yí xí zhū jùn, lìng gè qǐ bīng xiāng zhù. què shuō sī mǎ shī zuǒ yǎn ròu liú, bù shí tòng yǎng, nǎi mìng yī guān gē zhī, yǐ yào fēng bì, lián rì zài fǔ yǎng bìng hū wén huái nán gào jí, nǎi qǐng tài wèi wáng sù shāng yì. sù yuē: xī guān yún zhǎng wēi zhèn huá xià, sūn quán lìng lǚ méng xí qǔ jīng zhōu, fǔ xù jiāng shì jiā shǔ, yīn cǐ guān gōng jūn shì wǎ jiě, jīn huái nán jiāng shì jiā shǔ, jiē zài zhōng yuán, kě jí fǔ xù, gèng yǐ bīng duàn qí guī lù: bì yǒu tǔ bēng zhī shì yǐ. shī yuē: gōng yán jí shàn. dàn wú xīn gē mù liú, bù néng zì wǎng. ruò shǐ tā rén, xīn yòu bù wěn. shí zhōng shū shì láng zhōng huì zài cè, jìn yán yuē: huái chǔ bīng qiáng, qí fēng shén ruì ruò qiǎn rén lǐng bīng qù tuì, duō shì bù lì. tǎng yǒu shū yú, zé dà shì fèi yǐ. shī jué rán qǐ yuē: fēi wú zì zài, bù kě pò zéi! suì liú dì sī mǎ zhāo shǒu luò yáng, zǒng shè cháo zhèng. shī chéng ruǎn yú, dài bìng dōng xíng. lìng zhèn dōng jiāng jūn zhū gé dàn, zǒng dū yù zhōu zhū jūn, cóng ān fēng jīn qǔ shòu chūn yòu lìng zhēng dōng jiāng jūn hú zūn, lǐng qīng zhōu zhū jūn, chū qiào sòng zhī dì, jué qí guī lù yòu qiǎn jīng zhōu cì shǐ jiān jūn wáng jī, lǐng qián bù bīng, xiān qǔ zhèn nán zhī dì. shī lǐng dà jūn tún yú xiāng yáng, jù wén wǔ yú zhàng xià shāng yì. guāng lù xūn zhèng mào yuē: wú qiū jiǎn hǎo móu ér wú duàn, wén qīn yǒu yǒng ér wú zhì. jīn dà jūn chū qí bù yì, jiāng huái zhī zú ruì qì zhèng shèng, bù kě qīng dí zhǐ yí shēn gōu gāo lěi, yǐ cuò qí ruì. cǐ yà fū zhī zhǎng cè yě. jiān jūn wáng jī yuē: bù kě. huái nán zhī fǎn, fēi jūn mín sī luàn yě jiē yīn wú qiū jiǎn shì lì suǒ bī, bù dé yǐ ér cóng zhī. ruò dà jūn yī lín, bì rán wǎ jiě. shī yuē: cǐ yán shén miào. suì jìn bīng yú shui yǐn shuǐ zhī shàng, zhōng jūn tún yú shui yǐn qiáo. jī yuē: nán dùn jí hǎo tún bīng, kě tí bīng xīng yè qǔ zhī. ruò chí zé wú qiū jiǎn bì xiān zhì yǐ. shī suì lìng wáng jī qián bù bīng lái nán dùn chéng xià zhài.
卻說魏正元二年正月,揚州都督、鎮東將軍、領淮南軍馬毋丘儉,字仲恭,河東聞喜人也。聞司馬師擅行廢立之事,心中大怒。長子毋丘甸曰:「父親官居方面,司馬師專權廢主,國家有累卵之危,安可宴然自守?」儉曰:「吾兒之言是也。」遂請刺史文欽商議。欽乃曹爽門下客,當日聞儉相請,即來拜謁。儉邀入後堂,禮畢,說話間,儉流淚不止。欽問其故,儉曰:「司馬師專權廢主,天地反覆,安得不傷心乎!」欽曰:「都督鎮守方面,若肯仗義討賊,欽願舍死相助。欽中子文淑,小字阿鴦,有萬夫不當之勇,常欲殺司馬師兄弟,與曹爽報仇,今可令為先鋒。」儉大喜,即時酹酒為誓。二人詐稱太后有密詔,令淮南大小官兵將士,皆入壽春城,立一壇於西,宰白馬歃血為盟,宣言司馬師大逆不道,今奉太后密詔,令盡起淮南軍馬,仗義討賊。眾皆悅服。儉提六萬兵,屯於項城。文欽領兵二萬在外為游兵,往來接應。儉移檄諸郡,令各起兵相助。卻說司馬師左眼肉瘤,不時痛癢,乃命醫官割之,以藥封閉,連日在府養病;忽聞淮南告急,乃請太尉王肅商議。肅曰:「昔關雲長威震華夏,孫權令呂蒙襲取荊州,撫恤將士家屬,因此關公軍勢瓦解,今淮南將士家屬,皆在中原,可急撫恤,更以兵斷其歸路:必有土崩之勢矣。」師曰:「公言極善。但吾新割目瘤,不能自往。若使他人,心又不穩。」時中書侍郎鍾會在側,進言曰:「淮楚兵強,其鋒甚銳;若遣人領兵去退,多是不利。倘有疏虞,則大事廢矣。」師蹶然起曰:「非吾自在,不可破賊!」遂留弟司馬昭守洛陽,總攝朝政。師乘軟輿,帶病東行。令鎮東將軍諸葛誕,總督豫州諸軍,從安風津取壽春;又令征東將軍胡遵,領青州諸軍,出譙、宋之地,絕其歸路;又遣荊州刺史、監軍王基,領前部兵,先取鎮南之地。師領大軍屯於襄陽,聚文武於帳下商議。光祿勛鄭袤曰:「毋丘儉好謀而無斷,文欽有勇而無智。今大軍出其不意,江、淮之卒銳氣正盛,不可輕敵;只宜深溝高壘,以挫其銳。此亞夫之長策也。」監軍王基曰:「不可。淮南之反,非軍民思亂也;皆因毋丘儉勢力所逼,不得已而從之。若大軍一臨,必然瓦解。」師曰:「此言甚妙。」遂進兵於〈氵隱〉水之上,中軍屯於〈氵隱〉橋。基曰:「南頓極好屯兵,可提兵星夜取之。若遲則毋丘儉必先至矣。」師遂令王基前部兵來南頓城下寨。
què shuō wú qiū jiǎn zài xiàng chéng, wén zhī sī mǎ shī zì lái, nǎi jù zhòng shāng yì. xiān fēng gé yōng yuē: nán dùn zhī dì, yī shān bàng shuǐ, jí hǎo tún bīng ruò wèi bīng xiān zhàn, nán yǐ qū qiǎn, kě sù qǔ zhī. jiǎn rán qí yán, qǐ bīng tóu nán dùn lái. zhèng xíng zhī jiān, qián miàn liú xīng mǎ bào shuō, nán dùn yǐ yǒu rén mǎ xià zhài. jiǎn bù xìn, zì dào jūn qián shì zhī, guǒ rán jīng qí biàn yě, yíng zhài qí zhěng. jiǎn huí dào jūn zhōng, wú jì kě shī. hū shào mǎ fēi bào: dōng wú sūn jùn tí bīng dù jiāng xí shòu chūn lái le. jiǎn dà jīng yuē: shòu chūn ruò shī, wú guī hé chù! shì yè tuì bīng yú xiàng chéng.
卻說毋丘儉在項城,聞知司馬師自來,乃聚眾商議。先鋒葛雍曰:「南頓之地,依山傍水,極好屯兵;若魏兵先占,難以驅遣,可速取之。」儉然其言,起兵投南頓來。正行之間,前面流星馬報說,南頓已有人馬下寨。儉不信,自到軍前視之,果然旌旗遍野,營寨齊整。儉回到軍中,無計可施。忽哨馬飛報:「東吳孫峻提兵渡江襲壽春來了。」儉大驚曰:「壽春若失,吾歸何處!」是夜退兵於項城。
sī mǎ shī jiàn wú qiū jiǎn jūn tuì, jù duō guān shāng yì. shàng shū fù gǔ yuē: jīn jiǎn bīng tuì zhě, yōu wú rén xí shòu chūn yě. bì huí xiàng chéng fēn bīng jù shǒu. jiāng jūn kě lìng yī jūn qǔ lè jiā chéng, yī jūn qǔ xiàng chéng, yī jūn qǔ shòu chūn, zé huái nán zhī zú bì tuì yǐ. yǎn zhōu cì shǐ dèng ài, zú zhì duō móu ruò lǐng bīng jìng qǔ lè jiā, gèng yǐ zhòng bīng yīng zhī, pò zéi bù nán yě. shī cóng zhī, jí qiǎn shǐ chí xí wén, jiào dèng ài qǐ yǎn zhōu zhī bīng pò lè jiā chéng. shī suí hòu yǐn bīng dào bǐ huì hé.
司馬師見毋丘儉軍退,聚多官商議。尚書傅嘏曰:「今儉兵退者,憂吳人襲壽春也。必回項城分兵拒守。將軍可令一軍取樂嘉城,一軍取項城,一軍取壽春,則淮南之卒必退矣。兗州刺史鄧艾,足智多謀;若領兵徑取樂嘉,更以重兵應之,破賊不難也。」師從之,急遣使持檄文,教鄧艾起兗州之兵破樂嘉城。師隨後引兵到彼會合。
què shuō wú qiū jiǎn zài xiàng chéng, bù shí chāi rén qù lè jiā chéng shào tàn, zhǐ kǒng yǒu bīng lái. qǐng wén qīn dào yíng gòng yì, qīn yuē: dū du wù yōu. wǒ yǔ zhuō zi wén yāng, zhǐ xiāo wǔ qiān bīng, qǔ bǎo lè jiā chéng. jiǎn dà xǐ. qīn fù zǐ yǐn wǔ qiān bīng tóu lè jiā lái. qián jūn bào shuō: lè jiā chéng xī, jiē shì wèi bīng, yuē yǒu wàn yú. yáo wàng zhōng jūn, bái máo huáng yuè, zào gài zhū fān, cù yōng hǔ zhàng, nèi shù yī miàn jǐn xiù shuài zì qí, bì shì sī mǎ shī yě, ān lì yíng zhài, shàng wèi wán bèi. shí wén yāng xuán biān lì yú fù cè, wén zhī cǐ yǔ, nǎi gào fù yuē: chèn bǐ yíng zhài wèi chéng, kě fēn bīng liǎng lù, zuǒ yòu jī zhī, kě quán shèng yě. qīn yuē: hé shí kě qù? yāng yuē: jīn yè huáng hūn, fù yǐn èr qiān wǔ bǎi bīng, cóng chéng nán shā lái ér yǐn èr qiān wǔ bǎi bīng, cóng chéng běi shā lái: sān gēng shí fēn, yào zài wèi zhài huì hé. qīn cóng zhī, dāng wǎn fēn bīng liǎng lù. qiě shuō wén yāng nián fāng shí bā suì, shēn zhǎng bā chǐ, quán zhuāng guàn jiǎ, yāo xuán gāng biān, chuò qiāng shàng mǎ, yáo wàng wèi zhài ér jìn. shì yè, sī mǎ shī bīng dào lè jiā, lì xià yíng zhài, děng dèng ài wèi zhì. shī wèi yǎn xià xīn gē ròu liú, chuāng kǒu téng tòng, wò yú zhàng zhōng, lìng shù bǎi jiǎ shì huán lì hù wèi. sān gēng shí fēn, hū rán zhài nèi hǎn shēng dà zhèn, rén mǎ dà luàn. shī jí wèn zhī, rén bào yuē: yī jūn cóng zhài běi zhǎn wéi zhí rù, wèi shǒu yī jiāng, yǒng bù kě dāng! shī dà jīng, xīn rú huǒ liè, yǎn zhū cóng ròu liú chuāng kǒu nèi bèng chū, xuè liú biàn dì, téng tòng nán dāng yòu kǒng yǒu luàn jūn xīn, zhǐ yǎo bèi tóu ér rěn, bèi jiē yǎo làn. yuán lái wén yāng jūn mǎ xiān dào, yī yōng ér jìn, zài zhài zhōng zuǒ chōng yòu tū suǒ dào zhī chù, rén bù gǎn dāng, yǒu xiāng jù zhě, qiāng shuò biān dǎ, wú bù bèi shā. yāng zhǐ wàng fù dào, yǐ wèi wài yīng, bìng bù jiàn lái. shù fān shā dào zhōng jūn, jiē bèi gōng nǔ shè huí. yāng zhí shā dào tiān míng, zhǐ tīng dé běi biān gǔ jiǎo xuān tiān. yāng huí gù cóng zhě yuē: fù qīn bù zài nán miàn wèi yīng, què cóng běi zhì, hé yě? yāng zòng mǎ kàn shí, zhǐ jiàn yī jūn xíng rú měng fēng, wèi shǒu yī jiāng, nǎi dèng ài yě, yuè mǎ héng dāo, dà hū yuē: fǎn zéi xiū zǒu! yāng dà nù, tǐng qiāng yíng zhī. zhàn yǒu wǔ shí hé, bù fēn shèng bài. zhèng dòu jiān, wèi bīng dà jìn, qián hòu jiā gōng, yāng bù xià bīng nǎi gè zì táo sàn, zhǐ wén yāng dān rén dú mǎ, chōng kāi wèi bīng, wàng nán ér zǒu. bèi hòu shù bǎi yuán wèi jiāng, dǒu sǒu jīng shén, zhòu mǎ zhuī lái jiāng zhì lè jiā qiáo biān, kàn kàn gǎn shàng. yāng hū rán lēi huí mǎ dà hē yī shēng, zhí chōng rù wèi jiāng zhèn zhōng lái gāng biān qǐ chù, fēn fēn luò mǎ, gè gè dào tuì. yāng fù huǎn huǎn ér xíng. wèi jiāng jù zài yī chù, jīng yà yuē: cǐ rén shàng gǎn tuì wǒ děng zhī zhòng yé! kě bìng lì zhuī zhī! yú shì wèi jiāng bǎi yuán, fù lái zhuī gǎn. yāng bó rán dà nù yuē: shǔ bèi hé bù xī mìng yě! tí biān bō mǎ, shā rù wèi jiāng cóng zhōng, yòng biān dǎ sǐ shù rén, fù huí mǎ huǎn pèi ér xíng. wèi jiāng lián zhuī sì wǔ fān, jiē bèi wén yāng yī rén shā tuì. hòu rén yǒu shī yuē: zhǎng bǎn dāng nián dú jù cáo, zi lóng cóng cǐ xiǎn yīng háo. lè jiā chéng nèi zhēng fēng chù, yòu jiàn wén yāng dǎn qì gāo. yuán lái wén qīn bèi shān lù qí qū, mí rù gǔ zhōng, xíng le bàn yè, bǐ jí xún lù ér chū, tiān sè yǐ xiǎo, wén yāng rén mǎ bù zhī suǒ xiàng, zhǐ jiàn wèi bīng dà shèng. qīn bù zhàn ér tuì. wèi bīng chéng shì zhuī shā, qīn yǐn bīng wàng shòu chūn ér zǒu.
卻說毋丘儉在項城,不時差人去樂嘉城哨探,只恐有兵來。請文欽到營共議,欽曰:「都督勿憂。我與拙子文鴦,只消五千兵,取保樂嘉城。」儉大喜。欽父子引五千兵投樂嘉來。前軍報說:「樂嘉城西,皆是魏兵,約有萬餘。遙望中軍,白旄黃鉞,皂蓋朱幡,簇擁虎帳,內豎一面錦繡帥字旗,必是司馬師也,安立營寨,尚未完備。」時文鴦懸鞭立於父側,聞知此語,乃告父曰:「趁彼營寨未成,可分兵兩路,左右擊之,可全勝也。」欽曰:「何時可去?」鴦曰:「今夜黃昏,父引二千五百兵,從城南殺來;兒引二千五百兵,從城北殺來:三更時分,要在魏寨會合。」欽從之,當晚分兵兩路。且說文鴦年方十八歲,身長八尺,全裝慣甲,腰懸鋼鞭,綽槍上馬,遙望魏寨而進。是夜,司馬師兵到樂嘉,立下營寨,等鄧艾未至。師為眼下新割肉瘤,瘡口疼痛,臥於帳中,令數百甲士環立護衛。三更時分,忽然寨內喊聲大震,人馬大亂。師急問之,人報曰:「一軍從寨北斬圍直入,為首一將,勇不可當!」師大驚,心如火烈,眼珠從肉瘤瘡口內迸出,血流遍地,疼痛難當;又恐有亂軍心,只咬被頭而忍,被皆咬爛。原來文鴦軍馬先到,一擁而進,在寨中左衝右突;所到之處,人不敢當,有相拒者,槍搠鞭打,無不被殺。鴦只望父到,以為外應,並不見來。數番殺到中軍,皆被弓弩射回。鴦直殺到天明,只聽得北邊鼓角喧天。鴦回顧從者曰:「父親不在南面為應,卻從北至,何也?」鴦縱馬看時,只見一軍行如猛風,為首一將,乃鄧艾也,躍馬橫刀,大呼曰:「反賊休走!」鴦大怒,挺槍迎之。戰有五十合,不分勝敗。正斗間,魏兵大進,前後夾攻,鴦部下兵乃各自逃散,只文鴦單人獨馬,沖開魏兵,望南而走。背後數百員魏將,抖擻精神,驟馬追來;將至樂嘉橋邊,看看趕上。鴦忽然勒回馬大喝一聲,直衝入魏將陣中來;鋼鞭起處,紛紛落馬,各各倒退。鴦復緩緩而行。魏將聚在一處,驚訝曰:「此人尚敢退我等之眾耶!可併力追之!」於是魏將百員,復來追趕。鴦勃然大怒曰:「鼠輩何不惜命也!」提鞭撥馬,殺入魏將叢中,用鞭打死數人,復回馬緩轡而行。魏將連追四五番,皆被文鴦一人殺退。後人有詩曰:「長坂當年獨拒曹,子龍從此顯英豪。樂嘉城內爭鋒處,又見文鴦膽氣高。」原來文欽被山路崎嶇,迷入谷中,行了半夜,比及尋路而出,天色已曉,文鴦人馬不知所向,只見魏兵大勝。欽不戰而退。魏兵乘勢追殺,欽引兵望壽春而走。
què shuō wèi diàn zhōng xiào wèi yǐn dà mù, nǎi cáo shuǎng xīn fù zhī rén, yīn shuǎng bèi sī mǎ yì móu shā, gù shì sī mǎ shī, cháng yǒu shā shī bào shuǎng zhī xīn yòu sù yǔ wén qīn jiāo hòu. jīn jiàn shī yǎn liú tū chū, bù néng dòng zhǐ, nǎi rù zhàng gào yuē: wén qīn běn wú fǎn xīn, jīn bèi wú qiū jiǎn bī pò, yǐ zhì rú cǐ. mǒu qù shuō zhī, bì rán lái jiàng. shī cóng zhī. dà mù dǐng kuī guàn jiǎ, chéng mǎ lái gǎn wén qīn kàn kàn gǎn shàng, nǎi gāo shēng dà jiào yuē: wén cì shǐ jiàn yǐn dà mù me? qīn huí tóu shì zhī, dà mù chú kuī fàng yú ān qiáo zhī qián, yǐ biān zhǐ yuē: wén cì shǐ hé bù rěn nài shù rì yě? cǐ shì dà mù zhī shī jiāng wáng, gù lái liú qīn. qīn bù jiě qí yì, lì shēng dà mà, biàn yù kāi gōng shè zhī. dà mù dà kū ér huí. qīn shōu jù rén mǎ bēn shòu chūn shí, yǐ bèi zhū gé dàn yǐn bīng qǔ le yù fù huí xiàng chéng shí, hú zūn wáng jī dèng ài sān lù bīng jiē dào. qīn jiàn shì wēi, suì tóu dōng wú sūn jùn qù le. què shuō wú qiū jiǎn zài xiàng chéng nèi, tīng zhī shòu chūn yǐ shī, wén qīn shì bài, chéng wài sān lù bīng dào, jiǎn suì jǐn chè chéng zhōng zhī bīng chū zhàn. zhèng yǔ dèng ài xiāng yù, jiǎn lìng gé yōng chū mǎ, yǔ ài jiāo fēng, bù yī hé, bèi ài yī dāo zhǎn zhī, yǐn bīng shā guò zhèn lái. wú qiū jiǎn sǐ zhàn xiāng jù. jiāng huái bīng dà luàn. hú zūn wáng jī yǐn bīng sì miàn jiā gōng. wú qiū jiǎn dí bú zhù, yǐn shí yú qí duó lù ér zǒu. qián zhì shèn xiàn chéng xià, xiàn lìng sòng bái kāi mén jiē rù, shè xí dài zhī. jiǎn dà zuì, bèi sòng bái lìng rén shā le, jiāng tóu xiàn yǔ wèi bīng. yú shì huái nán píng dìng. sī mǎ shī wò bìng bù qǐ, huàn zhū gé dàn rù zhàng, cì yǐ yìn shòu, jiā wèi zhèn dōng dà jiāng jūn, dū du yáng zhōu zhū lù jūn mǎ yī miàn bān shī huí xǔ chāng. shī mù tòng bù zhǐ, měi yè zhǐ jiàn lǐ fēng zhāng jī xià hóu xuán sān rén lì yú tà qián. shī xīn shén huǎng hū, zì liào nán bǎo, suì lìng rén wǎng luò yáng qǔ sī mǎ zhāo dào. zhāo kū bài yú chuáng xià. shī yí yán yuē: wú jīn quán zhòng, suī yù xiè jiān, bù kě de yě. rǔ jì wǒ wèi zhī, dà shì qiè bù kě qīng tuō tā rén, zì qǔ miè zú zhī huò. yán qì, yǐ yìn shòu fù zhī, lèi liú mǎn miàn. zhāo jí yù wèn shí, shī dà jiào yī shēng, yǎn jīng bèng chū ér sǐ. shí zhèng yuán èr nián èr yuè yě. yú shì sī mǎ zhāo fā sàng, shēn zòu wèi zhǔ cáo máo.
卻說魏殿中校尉尹大目,乃曹爽心腹之人,因爽被司馬懿謀殺,故事司馬師,常有殺師報爽之心;又素與文欽交厚。今見師眼瘤突出,不能動止,乃入帳告曰:「文欽本無反心,今被毋丘儉逼迫,以致如此。某去說之,必然來降。」師從之。大目頂盔慣甲,乘馬來趕文欽;看看趕上,乃高聲大叫曰:「文刺史見尹大目麼?」欽回頭視之,大目除盔放於鞍鞽之前,以鞭指曰:「文刺史何不忍耐數日也?」此是大目知師將亡,故來留欽。欽不解其意,厲聲大罵,便欲開弓射之。大目大哭而回。欽收聚人馬奔壽春時,已被諸葛誕引兵取了;欲復回項城時,胡遵、王基、鄧艾三路兵皆到。欽見勢危,遂投東吳孫峻去了。卻說毋丘儉在項城內,聽知壽春已失,文欽勢敗,城外三路兵到,儉遂盡撤城中之兵出戰。正與鄧艾相遇,儉令葛雍出馬,與艾交鋒,不一合,被艾一刀斬之,引兵殺過陣來。毋丘儉死戰相拒。江淮兵大亂。胡遵、王基引兵四面夾攻。毋丘儉敵不住,引十餘騎奪路而走。前至慎縣城下,縣令宋白開門接入,設席待之。儉大醉,被宋白令人殺了,將頭獻與魏兵。於是淮南平定。司馬師臥病不起,喚諸葛誕入帳,賜以印綬,加為鎮東大將軍,都督揚州諸路軍馬;一面班師回許昌。師目痛不止,每夜只見李豐、張緝、夏侯玄三人立於榻前。師心神恍惚,自料難保,遂令人往洛陽取司馬昭到。昭哭拜於床下。師遺言曰:「吾今權重,雖欲卸肩,不可得也。汝繼我為之,大事切不可輕托他人,自取滅族之禍。」言訖,以印綬付之,淚流滿面。昭急欲問時,師大叫一聲,眼睛迸出而死。時正元二年二月也。於是司馬昭發喪,申奏魏主曹髦。
máo qiǎn shǐ chí zhào dào xǔ chāng, jí mìng zàn liú sī mǎ zhāo tún jūn xǔ chāng, yǐ fáng dōng wú. zhāo xīn zhōng yóu yù wèi jué. zhōng huì yuē: dà jiāng jūn xīn wáng, rén xīn wèi dìng, jiāng jūn ruò liú shǒu yú cǐ. wàn yī zhāo tíng yǒu biàn, huǐ zhī hé jí? zhāo cóng zhī, jí qǐ bīng hái tún luò shuǐ zhī nán. máo wén zhī dà jīng. tài wèi wáng sù zòu yuē: zhāo jì jì qí xiōng zhǎng dà quán, bì xià kě fēng jué yǐ ān zhī. máo suì mìng wáng sù chí zhào, fēng sī mǎ zhāo wèi dà jiāng jūn lù shàng shū shì. zhāo rù cháo xiè ēn bì. zì cǐ, zhōng wài dà xiǎo shì qíng, jiē guī yú zhāo. què shuō xī shǔ xì zuò shào zhī cǐ shì, bào rù chéng dū. jiāng wéi zòu hòu zhǔ yuē: sī mǎ shī xīn wáng, sī mǎ zhāo chū wò zhòng quán, bì bù gǎn shàn lí luò yáng. chén qǐng chéng jiān fá wèi, yǐ fù zhōng yuán. hòu zhǔ cóng zhī, suì mìng jiāng wéi xìng shī fá wèi. wéi dào hàn zhōng, zhěng dùn rén mǎ. zhēng xī dà jiāng jūn zhāng yì yuē: shǔ dì qiǎn xiá, qián liáng xiān báo, bù yí yuǎn zhēng bù rú jù xiǎn shǒu fèn, xù jūn ài mín: cǐ nǎi bǎo guó zhī jì yě. wéi yuē: bù rán. xī chéng xiàng wèi chū máo lú, yǐ dìng sān fēn tiān xià, rán qiě liù chū qí shān yǐ tú zhōng yuán bù xìng bàn tú ér sàng, yǐ zhì gōng yè wèi chéng. jīn wú jì shòu chéng xiàng yí mìng, dāng jǐn zhōng bào guó yǐ jì qí zhì, suī sǐ ér wú hèn yě. jīn wèi yǒu xì kě chéng, bù jiù cǐ shí fá zhī, gèng dài hé shí? xià hóu bà yuē: jiāng jūn zhī yán shì yě. kě jiāng qīng qí xiān chū bāo hǎn. ruò dé táo xī nán ān, zé zhū jùn kě dìng. zhāng yì yuē: xiàng zhě bù kè ér hái, jiē yīn jūn chū shén chí yě. bīng fǎ yún: gōng qí wú bèi, chū qí bù yì. jīn ruò huǒ sù jìn bīng, shǐ wèi rén bù néng dī fáng, bì rán quán shèng yǐ.
髦遣使持詔到許昌,即命暫留司馬昭屯軍許昌,以防東吳。昭心中猶豫未決。鍾會曰:「大將軍新亡,人心未定,將軍若留守於此。萬一朝廷有變,悔之何及?」昭從之,即起兵還屯洛水之南。髦聞之大驚。太尉王肅奏曰:「昭既繼其兄掌大權,陛下可封爵以安之。」髦遂命王肅持詔,封司馬昭為大將軍、錄尚書事。昭入朝謝恩畢。自此,中外大小事情,皆歸於昭。卻說西蜀細作哨知此事,報入成都。姜維奏後主曰:「司馬師新亡,司馬昭初握重權,必不敢擅離洛陽。臣請乘間伐魏,以復中原。」後主從之,遂命姜維興師伐魏。維到漢中,整頓人馬。征西大將軍張翼曰:「蜀地淺狹,錢糧鮮薄,不宜遠征;不如據險守分,恤軍愛民:此乃保國之計也。」維曰:「不然。昔丞相未出茅廬,已定三分天下,然且六出祁山以圖中原;不幸半途而喪,以致功業未成。今吾既受丞相遺命,當盡忠報國以繼其志,雖死而無恨也。今魏有隙可乘,不就此時伐之,更待何時?」夏侯霸曰:「將軍之言是也。可將輕騎先出枹罕。若得洮西南安,則諸郡可定。」張翼曰:「向者不克而還,皆因軍出甚遲也。兵法云:攻其無備,出其不意。今若火速進兵,使魏人不能提防,必然全勝矣。」
yú shì jiāng wéi yǐn bīng wǔ wàn, wàng bāo hǎn jìn fā. bīng zhì táo shuǐ, shǒu biān jūn shì bào zhī yōng zhōu cì shǐ wáng jīng zhēng xī jiāng jūn chén tài. wáng jīng xiān qǐ mǎ bù bīng qī wàn lái yíng. jiāng wéi fēn fù zhāng yì rú cǐ rú cǐ, yòu fēn fù xià hóu bà rú cǐ rú cǐ: èr rén lǐng jì qù le wéi nǎi zì yǐn dà jūn bèi táo shuǐ liè zhèn. wáng jīng yǐn shù yuán yá jiāng chū ér wèn yuē: wèi yǔ wú shǔ, yǐ chéng dǐng zú zhī shì rǔ lěi cì rù kòu, hé yě? wéi yuē: sī mǎ shī wú gù fèi zhǔ, lín bāng lǐ yí wèn zuì, hé kuàng chóu dí zhī guó hū? jīng huí gù zhāng míng huā yǒng liú dá zhū fāng sì jiāng yuē: shǔ bīng bèi shuǐ wèi zhèn. bài zé jiē méi yú shuǐ yǐ. jiāng wéi xiāo yǒng, rǔ sì jiāng kě zhàn zhī. bǐ ruò tuì dòng, biàn kě zhuī jī. sì jiāng fēn zuǒ yòu ér chū, lái zhàn jiāng wéi. wéi lüè zhàn shù hé, bō huí mǎ wàng běn zhèn zhōng biàn zǒu. wáng jīng dà qū shì mǎ, yī qí gǎn lái. wéi yǐn bīng wàng zhe táo shuǐ ér zǒu jiāng cì jìn shuǐ, dà hū jiāng shì yuē: shì jí yǐ! zhū jiāng hé bù nǔ lì! zhòng jiāng yī qí fèn lì shā huí, wèi bīng dà bài. zhāng yì xià hóu bà chāo zài wèi bīng zhī hòu, fēn liǎng lù shā lái, bǎ wèi bīng kùn zài gāi xīn. wéi fèn wǔ yáng wēi, shā rù wèi jūn zhī zhōng, zuǒ chōng yòu tū, wèi bīng dà luàn, zì xiāng jiàn tà, sǐ zhě dà bàn, bī rù táo shuǐ zhě wú shù, zhǎn shǒu wàn yú, lěi shī shù lǐ. wáng jīng yǐn bài bīng bǎi qí, fèn lì shā chū, jìng wǎng dí dào chéng ér zǒu bēn rù chéng zhōng, bì mén bǎo shǒu.
於是姜維引兵五萬,望枹罕進發。兵至洮水,守邊軍士報知雍州刺史王經、征西將軍陳泰。王經先起馬步兵七萬來迎。姜維分付張翼如此如此,又分付夏侯霸如此如此:二人領計去了;維乃自引大軍背洮水列陣。王經引數員牙將出而問曰:「魏與吳、蜀,已成鼎足之勢;汝累次入寇,何也?」維曰:「司馬師無故廢主,鄰邦理宜問罪,何況仇敵之國乎?」經回顧張明、花永、劉達、朱芳四將曰:「蜀兵背水為陣。敗則皆沒於水矣。姜維驍勇,汝四將可戰之。彼若退動,便可追擊。」四將分左右而出,來戰姜維。維略戰數合,撥回馬望本陣中便走。王經大驅士馬,一齊趕來。維引兵望着洮水而走;將次近水,大呼將士曰:「事急矣!諸將何不努力!」眾將一齊奮力殺回,魏兵大敗。張翼、夏侯霸抄在魏兵之後,分兩路殺來,把魏兵困在垓心。維奮武揚威,殺入魏軍之中,左衝右突,魏兵大亂,自相踐踏,死者大半,逼入洮水者無數,斬首萬餘,壘屍數里。王經引敗兵百騎,奮力殺出,徑往狄道城而走;奔入城中,閉門保守。
jiāng wéi dà huò quán gōng, kào jūn yǐ bì, biàn yù jìn bīng gōng dǎ dí dào chéng. zhāng yì jiàn yuē: jiāng jūn gōng jī yǐ chéng, wēi shēng dà zhèn, kě yǐ zhǐ yǐ. jīn ruò qián jìn, tǎng bù rú yì, zhèng rú huà shé tiān zú yě. wéi yuē: bù rán. xiàng zhě bīng bài, shàng yù jìn qǔ, zòng héng zhōng yuán jīn rì táo shuǐ yī zhàn, wèi rén dǎn liè, wú liào dí dào tuò shǒu kě dé. rǔ wù zì duò qí zhì yě. zhāng yì zài sān quàn jiàn, wéi bù cóng, suì lè bīng lái qǔ dí dào chéng. què shuō yōng zhōu zhēng xī jiāng jūn chén tài, zhèng yù qǐ bīng yǔ wáng jīng bào bīng bài zhī chóu, hū yǎn zhōu cì shǐ dèng ài yǐn bīng dào. tài jiē zhe, lǐ bì, ài yuē: jīn fèng dà jiāng jūn zhī mìng, tè lái zhù jiāng jūn pò dí. tài wèn jì yú dèng ài, ài yuē: táo shuǐ dé shèng, ruò zhāo qiāng rén zhī zhòng, dōng zhēng guān lǒng, chuán xí sì jùn: cǐ wú bīng zhī dà huàn yě. jīn bǐ bù sī rú cǐ, què tú dí dào chéng qí chéng yuán jiān gù, jí qiè nán gōng, kōng láo bīng fèi lì ěr. wú jīn chén bīng yú xiàng lǐng, rán hòu jìn bīng jī zhī, shǔ bīng bì bài yǐ. chén tài yuē: zhēn miào lùn yě! suì xiān bō èr shí duì bīng, měi duì wǔ shí rén, jǐn dài jīng qí gǔ jiǎo fēng huǒ zhī lèi, rì fú yè xíng, qù dí dào chéng dōng nán gāo shān shēn gǔ zhī zhōng mái fú zhǐ dài bīng lái, yī qí míng gǔ chuī jiǎo wèi yīng, yè zé jǔ huǒ fàng pào yǐ jīng zhī. diào dù yǐ bì, zhuān hòu shǔ bīng dào lái. yú shì chén tài dèng ài, gè yǐn èr wàn bīng xiāng jì ér jìn. què shuō jiāng wéi wéi zhù dí dào chéng, lìng bīng bā miàn gōng zhī, lián gōng shù rì bù xià, xīn zhōng yù mèn, wú jì kě shī. shì rì huáng hūn shí fēn, hū sān wǔ cì liú xīng mǎ bào shuō: yǒu liǎng lù bīng lái, qí shàng míng shū dà zì: yí lù shì zhēng xī jiāng jūn chén tài, yí lù shì yǎn zhōu cì shǐ dèng ài. wéi dà jīng, suì qǐng xià hóu bà shāng yì. bà yuē: wú xiàng cháng wèi jiāng jūn yán: dèng ài zì yòu shēn míng bīng fǎ, shàn xiǎo dì lǐ. jīn lǐng bīng dào, pō wèi jìn dí. wéi yuē: bǐ jūn yuǎn lái, wǒ xiū róng tā zhù jiǎo, biàn kě jī zhī. nǎi liú zhāng yì gōng chéng, mìng xià hóu bà yǐn bīng yíng chén tài. wéi zì yǐn bīng lái yíng dèng ài. xíng bú dào wǔ lǐ, hū rán dōng nán yī shēng pào xiǎng, gǔ jiǎo zhèn dì, huǒ guāng chōng tiān. wéi zòng mǎ kàn shí, zhǐ jiàn zhōu wéi jiē shì wèi bīng qí hào. wéi dà jīng yuē: zhōng dèng ài zhī jì yǐ! suì chuán lìng jiào xià hóu bà zhāng yì gè qì dí dào ér tuì. yú shì shǔ bīng jiē tuì yú hàn zhōng. wéi zì duàn hòu, zhǐ tīng dé bèi hòu gǔ shēng bù jué, wéi tuì rù jiàn gé zhī shí, fāng zhī huǒ gǔ èr shí yú chù, jiē xū shè yě. wéi shōu bīng tuì tún yú zhōng tí.
姜維大獲全功,犒軍已畢,便欲進兵攻打狄道城。張翼諫曰:「將軍功績已成,威聲大震,可以止矣。今若前進,倘不如意,正如『畫蛇添足』也。」維曰:「不然。向者兵敗,尚欲進取,縱橫中原;今日洮水一戰,魏人膽裂,吾料狄道唾手可得。汝勿自墮其志也。」張翼再三勸諫,維不從,遂勒兵來取狄道城。卻說雍州征西將軍陳泰,正欲起兵與王經報兵敗之仇,忽兗州刺史鄧艾引兵到。泰接着,禮畢,艾曰:「今奉大將軍之命,特來助將軍破敵。」泰問計於鄧艾,艾曰:「洮水得勝,若招羌人之眾,東爭關隴,傳檄四郡:此吾兵之大患也。今彼不思如此,卻圖狄道城;其城垣堅固,急切難攻,空勞兵費力耳。吾今陳兵於項嶺,然後進兵擊之,蜀兵必敗矣。」陳泰曰:「真妙論也!」遂先撥二十隊兵,每隊五十人,盡帶旌旗、鼓角、烽火之類,日伏夜行,去狄道城東南高山深谷之中埋伏;只待兵來,一齊鳴鼓吹角為應,夜則舉火放炮以驚之。調度已畢,專候蜀兵到來。於是陳泰、鄧艾,各引二萬兵相繼而進。卻說姜維圍住狄道城,令兵八面攻之,連攻數日不下,心中鬱悶,無計可施。是日黃昏時分,忽三五次流星馬報說:「有兩路兵來,旗上明書大字:一路是征西將軍陳泰,一路是兗州刺史鄧艾。」維大驚,遂請夏侯霸商議。霸曰:「吾向嘗為將軍言:鄧艾自幼深明兵法,善曉地理。今領兵到,頗為勁敵。」維曰:「彼軍遠來,我休容他住腳,便可擊之。」乃留張翼攻城,命夏侯霸引兵迎陳泰。維自引兵來迎鄧艾。行不到五里,忽然東南一聲炮響,鼓角震地,火光沖天。維縱馬看時,只見周圍皆是魏兵旗號。維大驚曰:「中鄧艾之計矣!」遂傳令教夏侯霸、張翼各棄狄道而退。於是蜀兵皆退於漢中。維自斷後,只聽得背後鼓聲不絕,維退入劍閣之時,方知火鼓二十餘處,皆虛設也。維收兵退屯於鍾提。
qiě shuō hòu zhǔ yīn jiāng wéi yǒu táo xī zhī gōng, jiàng zhào fēng wéi wèi dà jiāng jūn. wéi shòu le zhí, shàng biǎo xiè ēn bì, zài yì chū shī fá wèi zhī cè. zhèng shì: chéng gōng bù bì tiān shé zú, tǎo zéi yóu sī fèn hǔ wēi.
且說後主因姜維有洮西之功,降詔封維為大將軍。維受了職,上表謝恩畢,再議出師伐魏之策。正是:成功不必添蛇足,討賊猶思奮虎威。
bù zhī cǐ fān běi fá rú hé, qiě kàn xià wén fēn jiě.
不知此番北伐如何,且看下文分解。