guān yǔ zì yún zhǎng, běn zì zhǎng shēng, hé dōng jiě rén yě. wáng mìng bēn zhuō jùn. xiān zhǔ yú xiāng lǐ hé tú zhòng, ér yǔ yǔ zhāng fēi wèi zhī yù wǔ. xiān zhǔ wèi píng yuán xiāng, yǐ yǔ fēi wèi bié bù sī mǎ, fēn tǒng bù qǔ. xiān zhǔ yǔ èr rén qǐn zé tóng chuáng, ēn ruò xiōng dì. ér chóu rén guǎng zuò, shì lì zhōng rì, suí xiān zhǔ zhōu xuán, bù bì jiān xiǎn. xiān zhǔ zhī xí shā xú zhōu cì shǐ chē zhòu, shǐ yǔ shǒu xià pī chéng, xíng tài shǒu shì, ér shēn hái xiǎo pèi.
關羽字雲長,本字長生,河東解人也。亡命奔涿郡。先主於鄉里合徒眾,而羽與張飛為之禦侮。先主為平原相,以羽、飛為別部司馬,分統部曲。先主與二人寢則同床,恩若兄弟。而稠人廣坐,侍立終日,隨先主周旋,不避艱險。先主之襲殺徐州刺史車胄,使羽守下邳城,行太守事,而身還小沛。
jiàn ān wǔ nián, cáo gōng dōng zhēng, xiān zhǔ bēn yuán shào. cáo gōng qín yǔ yǐ guī, bài wèi piān jiāng jūn, lǐ zhī shén hòu. shào qiǎn dà jiāng yán liáng gōng dōng jùn tài shǒu liú yán yú bái mǎ, cáo gōng shǐ zhāng liáo jí yǔ wèi xiān fēng jī zhī. yǔ wàng jiàn liáng huī gài, cè mǎ cì liáng yú wàn zhòng zhī zhōng, zhǎn qí shǒu hái, shào zhū jiāng mò néng dāng zhě, suì jiě bái mǎ wéi. cáo gōng jí biǎo fēng yǔ wèi hàn shòu tíng hòu. chū, cáo gōng zhuàng yǔ wèi rén, ér chá qí xīn shén wú jiǔ liú zhī yì, wèi zhāng liáo yuē: qīng shì yǐ qíng wèn zhī. jì ér liáo yǐ wèn yǔ, yǔ tàn yuē: wú jí zhī cáo gōng dài wǒ hòu, rán wú shòu liú jiāng jūn hòu ēn, shì yǐ gòng sǐ, bù kě bèi zhī. wú zhōng bù liú, wú yào dāng lì xiào yǐ bào cáo gōng nǎi qù. liáo yǐ yǔ yán bào cáo gōng, cáo gōng yì zhī. jí yǔ shā yán liáng, cáo gōng zhī qí bì qù, zhòng jiā shǎng cì. yǔ jǐn fēng qí suǒ cì, bài shū gào cí, ér bēn xiān zhǔ yú yuán jūn. zuǒ yòu yù zhuī zhī, cáo gōng yuē: bǐ gè wèi qí zhǔ, wù zhuī yě.
建安五年,曹公東征,先主奔袁紹。曹公禽羽以歸,拜為偏將軍,禮之甚厚。紹遣大將顏良攻東郡太守劉延於白馬,曹公使張遼及羽為先鋒擊之。羽望見良麾蓋,策馬刺良於萬眾之中,斬其首還,紹諸將莫能當者,遂解白馬圍。曹公即表封羽為漢壽亭侯。初,曹公壯羽為人,而察其心神無久留之意,謂張遼曰:「卿試以情問之。」既而遼以問羽,羽嘆曰:「吾極知曹公待我厚,然吾受劉將軍厚恩,誓以共死,不可背之。吾終不留,吾要當立效以報曹公乃去。」遼以羽言報曹公,曹公義之。及羽殺顏良,曹公知其必去,重加賞賜。羽盡封其所賜,拜書告辭,而奔先主於袁軍。左右欲追之,曹公曰:「彼各為其主,勿追也。」
cóng xiān zhǔ jiù liú biǎo. biǎo zú, cáo gōng dìng jīng zhōu, xiān zhǔ zì fán jiāng nán dù jiāng, bié qiǎn yǔ chéng chuán shù bǎi sōu huì jiāng líng. cáo gōng zhuī zhì dāng yáng zhǎng bǎn, xiān zhǔ xié qù hàn jīn, shì yǔ yǔ chuán xiāng zhí, gòng zhì xià kǒu. sūn quán qiǎn bīng zuǒ xiān zhǔ jù cáo gōng, cáo gōng yǐn jūn tuì guī. xiān zhǔ shōu jiāng nán zhū jùn, nǎi fēng bài yuán xūn, yǐ yǔ wèi xiāng yáng tài shǒu dàng kòu jiāng jūn, zhù jiāng běi. xiān zhǔ xī dìng yì zhōu, bài yǔ dǒng dū jīng zhōu shì. yǔ wén mǎ chāo lái jiàng, jiù fēi gù rén, yǔ shū yǔ zhū gé liàng, wèn chāo rén cái kě shuí bǐ lèi. liàng zhī yǔ hù qián, nǎi dá zhī yuē: mèng qǐ jiān zī wén wǔ, xióng liè guò rén, yī shì zhī jié, qíng péng zhī tú, dāng yǔ yì dé bìng qū zhēng xiān, yóu wèi jí rán zhī jué lún yì qún yě. yǔ měi xū rán, gù liàng wèi zhī rán. yǔ shěng shū dà yuè, yǐ shì bīn kè.
從先主就劉表。表卒,曹公定荊州,先主自樊將南渡江,別遣羽乘船數百艘會江陵。曹公追至當陽長阪,先主斜趣漢津,適與羽船相值,共至夏口。孫權遣兵佐先主拒曹公,曹公引軍退歸。先主收江南諸郡,乃封拜元勛,以羽為襄陽太守、蕩寇將軍,駐江北。先主西定益州,拜羽董督荊州事。羽聞馬超來降,舊非故人,羽書與諸葛亮,問超人才可誰比類。亮知羽護前,乃答之曰:「孟起兼資文武,雄烈過人,一世之傑,黥、彭之徒,當與益德並驅爭先,猶未及髯之絕倫逸群也。」羽美須髯,故亮謂之髯。羽省書大悅,以示賓客。
yǔ cháng wèi liú shǐ suǒ zhōng, guàn qí zuǒ bì, hòu chuàng suī yù, měi zhì yīn yǔ, gǔ cháng téng tòng, yī yuē: shǐ zú yǒu dú, dú rù yú gǔ, dāng pò bì zuò chuàng, guā gǔ qù dú, rán hòu cǐ huàn nǎi chú ěr. yǔ biàn shēn bì lìng yī pī zhī. shí yǔ shì qǐng zhū jiāng yǐn shí xiāng duì, bì xuè liú lí, yíng yú pán qì, ér yǔ gē zhì yǐn jiǔ, yán xiào zì ruò.
羽嘗為流矢所中,貫其左臂,後創雖愈,每至陰雨,骨常疼痛,醫曰:「矢鏃有毒,毒入於骨,當破臂作創,刮骨去毒,然後此患乃除耳。」羽便伸臂令醫劈之。時羽適請諸將飲食相對,臂血流離,盈於盤器,而羽割炙引酒,言笑自若。
èr shí sì nián, xiān zhǔ wèi hàn zhōng wáng, bài yǔ wèi qián jiāng jūn, jiǎ jié yuè. shì suì, yǔ lǜ zhòng gōng cáo rén yú fán. cáo gōng qiǎn yú jìn zhù rén. qiū, dà lín yǔ, hàn shuǐ fàn yì, jìn suǒ dū qī jūn jiē méi. jìn jiàng yǔ, yǔ yòu zhǎn jiāng jūn páng dé. liáng jiá lù hún qún dào huò yáo shòu yǔ yìn hào, wèi zhī zhī dǎng, yǔ wēi zhèn huá xià. cáo gōng yì xǐ xǔ dōu yǐ bì qí ruì, sī mǎ xuān wáng jiǎng jì yǐ wèi guān yǔ dé zhì, sūn quán bì bù yuàn yě. kě qiǎn rén quàn quán niè qí hòu, xǔ gē jiāng nán yǐ fēng quán, zé fán wéi zì jiě. cáo gōng cóng zhī. xiān shì, quán qiǎn shǐ wèi zi suǒ yǔ nǚ, yǔ mà rǔ qí shǐ, bù xǔ hūn, quán dà nù. yòu nán jùn tài shǒu mí fāng zài jiāng líng, jiāng jūn shì rén tún gōng ān, sù jiē xián yǔ qīng jǐ. zì yǔ zhī chū jūn, fāng rén gōng gěi jūn zī, bù xī xiāng jiù. yǔ yán hái dāng zhì zhī, fāng rén xián huái jù bù ān. yú shì quán yīn yòu fāng rén, fāng rén shǐ rén yíng quán. ér cáo gōng qiǎn xú huǎng jiù cáo rén, yǔ bù néng kè, yǐn jūn tuì hái. quán yǐ jù jiāng líng, jǐn lǔ yǔ shì zhòng qī zǐ, yǔ jūn suì sàn. quán qiǎn jiāng nì jī yǔ, zhǎn yǔ jí zǐ píng yú lín jǔ.
二十四年,先主為漢中王,拜羽為前將軍,假節鉞。是歲,羽率眾攻曹仁於樊。曹公遣于禁助仁。秋,大霖雨,漢水汎溢,禁所督七軍皆沒。禁降羽,羽又斬將軍龐德。梁、郟、陸渾群盜或遙受羽印號,為之支黨,羽威震華夏。曹公議徙許都以避其銳,司馬宣王、蔣濟以為關羽得志,孫權必不願也。可遣人勸權躡其後,許割江南以封權,則樊圍自解。曹公從之。先是,權遣使為子索羽女,羽罵辱其使,不許婚,權大怒。又南郡太守麋芳在江陵,將軍士仁屯公安,素皆嫌羽輕己。自羽之出軍,芳、仁供給軍資,不悉相救。羽言「還當治之」,芳、仁咸懷懼不安。於是權陰誘芳、仁,芳、仁使人迎權。而曹公遣徐晃救曹仁,羽不能克,引軍退還。權已據江陵,盡虜羽士眾妻子,羽軍遂散。權遣將逆擊羽,斬羽及子平於臨沮。
zhuī shì yǔ yuē zhuàng móu hóu. zi xìng sì. xìng zì ān guó, shǎo yǒu lìng wèn, chéng xiàng zhū gé liàng shēn qì yì zhī. ruò guàn wèi shì zhōng zhōng jiān jūn, shù suì zú. zi tǒng sì, shàng gōng zhǔ, guān zhì hǔ bì zhōng láng jiāng. zú, wú zi, yǐ xìng shù zǐ yí xù fēng.
追諡羽曰壯繆侯。子興嗣。興字安國,少有令問,丞相諸葛亮深器異之。弱冠為侍中、中監軍,數歲卒。子統嗣,尚公主,官至虎賁中郎將。卒,無子,以興庶子彝續封。
zhāng fēi zì yì dé, zhuō jùn rén yě, shǎo yǔ guān yǔ jù shì xiān zhǔ. yǔ nián zhǎng shù suì, fēi xiōng shì zhī. xiān zhǔ cóng cáo gōng pò lǚ bù, suí hái xǔ, cáo gōng bài fēi wèi zhōng láng jiāng. xiān zhǔ bèi cáo gōng yī yuán shào liú biǎo. biǎo zú, cáo gōng rù jīng zhōu, xiān zhǔ bēn jiāng nán. cáo gōng zhuī zhī, yī rì yī yè, jí yú dāng yáng zhī zhǎng bǎn. xiān zhǔ wén cáo gōng zú zhì, qì qī zǐ zǒu, shǐ fēi jiāng èr shí qí jù hòu. fēi jù shuǐ duàn qiáo, chēn mù héng máo yuē: shēn shì zhāng yì dé yě, kě lái gòng jué sǐ! dí jiē wú gǎn jìn zhě, gù suì dé miǎn. xiān zhǔ jì dìng jiāng nán, yǐ fēi wèi yí dū tài shǒu zhēng lǔ jiāng jūn, fēng xīn tíng hòu, hòu zhuǎn zài nán jùn. xiān zhǔ rù yì zhōu, hái gōng liú zhāng, fēi yǔ zhū gé liàng děng sù liú ér shàng, fēn dìng jùn xiàn. zhì jiāng zhōu, pò zhāng jiāng bā jùn tài shǒu yán yán, shēng huò yán. fēi ā yán yuē: dà jūn zhì, hé yǐ bù jiàng ér gǎn jù zhàn? yán dá yuē: qīng děng wú zhuàng, qīn duó wǒ zhōu, wǒ zhōu dàn yǒu duàn tóu jiāng jūn, wú yǒu jiàng jiāng jūn yě. fēi nù, lìng zuǒ yòu qiān qù zhuó tóu, yán sè bù biàn, yuē: zhuó tóu biàn zhuó tóu, hé wèi nù xié! fēi zhuàng ér shì zhī, yǐn wèi bīn kè. fēi suǒ guò zhàn kè, yǔ xiān zhǔ huì yú chéng dū. yì zhōu jì píng, cì zhū gé liàng fǎ zhèng fēi jí guān yǔ jīn gè wǔ bǎi jīn, yín qiān jīn, qián wǔ qiān wàn, jǐn qiān pǐ, qí yú bān cì gè yǒu chà, yǐ fēi lǐng bā xī tài shǒu.
張飛字益德,涿郡人也,少與關羽俱事先主。羽年長數歲,飛兄事之。先主從曹公破呂布,隨還許,曹公拜飛為中郎將。先主背曹公依袁紹、劉表。表卒,曹公入荊州,先主奔江南。曹公追之,一日一夜,及於當陽之長阪。先主聞曹公卒至,棄妻子走,使飛將二十騎拒後。飛據水斷橋,瞋目橫矛曰:「身是張益德也,可來共決死!」敵皆無敢近者,故遂得免。先主既定江南,以飛為宜都太守、征虜將軍,封新亭侯,後轉在南郡。先主入益州,還攻劉璋,飛與諸葛亮等溯流而上,分定郡縣。至江州,破璋將巴郡太守嚴顏,生獲顏。飛呵顏曰:「大軍至,何以不降而敢拒戰?」顏答曰:「卿等無狀,侵奪我州,我州但有斷頭將軍,無有降將軍也。」飛怒,令左右牽去斫頭,顏色不變,曰:「斫頭便斫頭,何為怒邪!」飛壯而釋之,引為賓客。飛所過戰克,與先主會於成都。益州既平,賜諸葛亮、法正、飛及關羽金各五百斤,銀千斤,錢五千萬,錦千匹,其餘頒賜各有差,以飛領巴西太守。
cáo gōng pò zhāng lǔ, liú xià hóu yuān zhāng hé shǒu hàn chuān. hé bié dū zhū jūn xià bā xī, yù xǐ qí mín yú hàn zhōng, jìn jūn dàng qú méng tóu dàng shí, yǔ fēi xiāng jù wǔ shí yú rì. fēi lǜ jīng zú wàn yú rén, cóng tā dào yāo hé jūn jiāo zhàn, shān dào zé xiá, qián hòu bù dé xiāng jiù, fēi suì pò hé. hé qì mǎ yuán shān, dú yǔ huī xià shí yú rén cóng jiān dào tuì, yǐn jūn hái nán zhèng, bā tǔ huò ān. xiān zhǔ wèi hàn zhōng wáng, bài fēi wèi yòu jiāng jūn jiǎ jié. zhāng wǔ yuán nián, qiān chē qí jiāng jūn, lǐng sī lì xiào wèi, jìn fēng xī xiāng hóu, cè yuē: zhèn chéng tiān xù, sì fèng hóng yè, chú cán jìng luàn, wèi zhú jué lǐ. jīn kòu lǔ zuò hài, mín bèi tú dú, sī hàn zhī shì, yán jǐng hè wàng. zhèn yòng dá rán, zuò bù ān xí, shí bù gān wèi, zhěng jūn gào shì, jiāng xíng tiān fá. yǐ jūn zhōng yì, móu zōng zhào hǔ, míng xuān xiá ěr, gù tè xiǎn mìng, gāo yōng jìn jué, jiān sī yú jīng. qí dàn jiāng tiān wēi, róu fú yǐ dé, fá pàn yǐ xíng, chēng zhèn yì yān. shī bù yún hū,' fěi jiù fěi jí, wáng guó lái jí. zhào mǐn róng gōng, yòng xī ěr zhǐ'. kě bù miǎn yú!
曹公破張魯,留夏侯淵、張郃守漢川。郃別督諸軍下巴西,欲徙其民於漢中,進軍宕渠、蒙頭、盪石,與飛相拒五十餘日。飛率精卒萬餘人,從他道邀郃軍交戰,山道迮狹,前後不得相救,飛遂破郃。郃棄馬緣山,獨與麾下十餘人從間道退,引軍還南鄭,巴土獲安。先主為漢中王,拜飛為右將軍、假節。章武元年,遷車騎將軍,領司隸校尉,進封西鄉侯,策曰:「朕承天序,嗣奉洪業,除殘靖亂,未燭厥理。今寇虜作害,民被荼毒,思漢之士,延頸鶴望。朕用怛然,坐不安席,食不甘味,整軍誥誓,將行天罰。以君忠毅,侔蹤召虎,名宣遐邇,故特顯命,高墉進爵,兼司於京。其誕將天威,柔服以德,伐叛以刑,稱朕意焉。詩不云乎,'匪疚匪棘,王國來極。肇敏戎功,用錫爾祉'。可不勉歟!」
chū, fēi xióng zhuàng wēi měng, yà yú guān yǔ, wèi móu chén chéng yù děng xián chēng yǔ fēi wàn rén zhī dí yě. yǔ shàn dài zú wǔ ér jiāo yú shì dài fū, fēi ài jìng jūn zǐ ér bù xù xiǎo rén. xiān zhǔ cháng jiè zhī yuē: qīng xíng shā jì guò chà, yòu rì biān wō jiàn ér, ér lìng zài zuǒ yòu, cǐ qǔ huò zhī dào yě. fēi yóu bù quān. xiān zhǔ fá wú, fēi dāng lǜ bīng wàn rén, zì làng zhōng huì jiāng zhōu. lín fā, qí zhàng xià jiāng zhāng dá fàn qiáng shā fēi, chí qí shǒu, shùn liú ér bēn sūn quán. fēi yíng dū du biǎo bào xiān zhǔ, xiān zhǔ wén fēi dū du zhī yǒu biǎo yě, yuē: yī! fēi sǐ yǐ. zhuī shì fēi yuē huán hóu. zhǎng zi bāo, zǎo yāo. cì zǐ shào sì, guān zhì shì zhōng shàng shū pú shè. bāo zi zūn wèi shàng shū, suí zhū gé zhān yú mián zhú, yǔ dèng ài zhàn, sǐ.
初,飛雄壯威猛,亞於關羽,魏謀臣程昱等咸稱羽、飛萬人之敵也。羽善待卒伍而驕於士大夫,飛愛敬君子而不恤小人。先主常戒之曰:「卿刑殺既過差,又日鞭撾健兒,而令在左右,此取禍之道也。」飛猶不悛。先主伐吳,飛當率兵萬人,自閬中會江州。臨發,其帳下將張達、范強殺飛,持其首,順流而奔孫權。飛營都督表報先主,先主聞飛都督之有表也,曰:「噫!飛死矣。」追諡飛曰桓侯。長子苞,早夭。次子紹嗣,官至侍中尚書僕射。苞子遵為尚書,隨諸葛瞻於綿竹,與鄧艾戰,死。
mǎ chāo zì mèng qǐ, fú fēng mào líng rén yě. fù téng, líng dì mò yǔ biān zhāng hán suì děng jù qǐ shì yú xī zhōu. chū píng sān nián, suì téng lǜ zhòng yì zhǎng ān. hàn cháo yǐ suì wèi zhèn xī jiāng jūn, qiǎn hái jīn chéng, téng wèi zhēng xī jiāng jūn, qiǎn tún méi. hòu téng xí zhǎng ān, bài zǒu, tuì hái liáng zhōu. sī lì xiào wèi zhōng yáo zhèn guān zhōng, yí shū suì téng, wèi chén huò fú. téng qiǎn chāo suí yáo tǎo guō yuán gāo gàn yú píng yáng, chāo jiāng páng dé qīn zhǎn yuán shǒu. hòu téng yǔ hán suì bù hé, qiú hái jīng jī. yú shì zhēng wèi wèi wèi, yǐ chāo wèi piān jiāng jūn, fēng dōu tíng hòu, lǐng téng bù qǔ.
馬超字孟起,扶風茂陵人也。父騰,靈帝末與邊章、韓遂等俱起事於西州。初平三年,遂、騰率眾詣長安。漢朝以遂為鎮西將軍,遣還金城,騰為征西將軍,遣屯郿。後騰襲長安,敗走,退還涼州。司隸校尉鍾繇鎮關中,移書遂、騰,為陳禍福。騰遣超隨繇討郭援、高幹於平陽,超將龐德親斬援首。後騰與韓遂不和,求還京畿。於是徵為衛尉,以超為偏將軍,封都亭侯,領騰部曲。
chāo jì tǒng zhòng, suì yǔ hán suì hé cóng, jí yáng qiū lǐ kān chéng yí děng xiāng jié, jìn jūn zhì tóng guān. cáo gōng yǔ suì chāo dān mǎ huì yǔ, chāo fù qí duō lì, yīn yù tū qián zhuō cáo gōng, cáo gōng zuǒ yòu jiāng xǔ chǔ chēn mù xì zhī, chāo nǎi bù gǎn dòng. cáo gōng yòng jiǎ xǔ móu, lí jiān chāo suì, gèng xiāng cāi yí, jūn yǐ dà bài. chāo zǒu bǎo zhū róng, cáo gōng zhuī zhì ān dìng, huì běi fāng yǒu shì, yǐn jūn dōng hái. yáng fù shuō cáo gōng yuē: chāo yǒu xìn bù zhī yǒng, shén dé qiāng hú xīn. ruò dà jūn hái, bù yán wèi qí bèi, lǒng shàng zhū jùn fēi guó jiā zhī yǒu yě. chāo guǒ lǜ zhū róng yǐ jī lǒng shàng jùn xiàn, lǒng shàng jùn xiàn jiē yīng zhī, shā liáng zhōu cì shǐ wéi kāng, jù jì chéng, yǒu qí zhòng. chāo zì chēng zhēng xī jiāng jūn, lǐng bīng zhōu mù, dū liáng zhōu jūn shì. kāng gù lì mín yáng fù jiāng xù liáng kuān zhào qú děng, hé móu jī chāo. fù xù qǐ yú lǔ chéng, chāo chū gōng zhī, bù néng xià kuān qú bì jì chéng mén, chāo bù dé rù. jìn tuì láng bèi, nǎi bēn hàn zhōng yī zhāng lǔ. lǔ bù zú yǔ jì shì, nèi huái yú yì, wén xiān zhǔ wéi liú zhāng yú chéng dū, mì shū qǐng jiàng.
超既統眾,遂與韓遂合從,及楊秋、李堪、成宜等相結,進軍至潼關。曹公與遂、超單馬會語,超負其多力,陰欲突前捉曹公,曹公左右將許褚瞋目盻之,超乃不敢動。曹公用賈詡謀,離間超、遂,更相猜疑,軍以大敗。超走保諸戎,曹公追至安定,會北方有事,引軍東還。楊阜說曹公曰:「超有信、布之勇,甚得羌、胡心。若大軍還,不嚴為其備,隴上諸郡非國家之有也。」超果率諸戎以擊隴上郡縣,隴上郡縣皆應之,殺涼州刺史韋康,據冀城,有其眾。超自稱征西將軍,領并州牧,督涼州軍事。康故吏民楊阜、姜敘、梁寬、趙衢等,合謀擊超。阜、敘起於鹵城,超出攻之,不能下;寬、衢閉冀城門,超不得入。進退狼狽,乃奔漢中依張魯。魯不足與計事,內懷於邑,聞先主圍劉璋於成都,密書請降。
xiān zhǔ qiǎn rén yíng chāo, chāo jiāng bīng jìng dào chéng xià. chéng zhōng zhèn bù, zhāng jí qǐ shǒu, yǐ chāo wèi píng xī jiāng jūn, dū lín jǔ, yīn wèi qián dōu tíng hòu. xiān zhǔ wèi hàn zhōng wáng, bài chāo wèi zuǒ jiāng jūn, jiǎ jié. zhāng wǔ yuán nián, qiān biāo qí jiāng jūn, lǐng liáng zhōu mù, jìn fēng lí xiāng hóu, cè yuē: zhèn yǐ bù dé, huò jì zhì zūn, fèng chéng zōng miào. cáo cāo fù zǐ, shì zài qí zuì, zhèn yòng cǎn dá, chèn rú jí shǒu. hǎi nèi yuàn fèn, guī zhèng fǎn běn, jì yú dī qiāng lǜ fú, xūn yù mù yì. yǐ jūn xìn zhe běi tǔ, wēi wǔ bìng zhāo, shì yǐ wěi rèn shòu jūn, kàng yáng xiāo hǔ, jiān dǒng wàn lǐ, qiú mín zhī mò. qí míng xuān cháo huà, huái bǎo yuǎn ěr, sù shèn shǎng fá, yǐ dǔ hàn hù, yǐ duì yú tiān xià. èr nián zú, shí nián sì shí qī. lín méi shàng shū yuē: chén mén zōng èr bǎi yú kǒu, wèi mèng dé suǒ zhū lüè jǐn, wéi yǒu cóng dì dài, dāng wèi wēi zōng xuè shí zhī jì, shēn tuō bì xià, yú wú fù yán. zhuī shì chāo yuē wēi hóu, zi chéng sì. dài wèi zhì píng běi jiāng jūn, jìn jué chén cāng hóu. chāo nǚ pèi ān píng wáng lǐ.
先主遣人迎超,超將兵徑到城下。城中震怖,璋即稽首,以超為平西將軍,督臨沮,因為前都亭侯。先主為漢中王,拜超為左將軍,假節。章武元年,遷驃騎將軍,領涼州牧,進封斄鄉侯,策曰:「朕以不德,獲繼至尊,奉承宗廟。曹操父子,世載其罪,朕用慘怛,疢如疾首。海內怨憤,歸正反本,暨於氐、羌率服,獯鬻慕義。以君信著北土,威武並昭,是以委任授君,抗颺虓虎,兼董萬里,求民之瘼。其明宣朝化,懷保遠邇,肅慎賞罰,以篤漢祜,以對於天下。」二年卒,時年四十七。臨沒上疏曰:「臣門宗二百餘口,為孟德所誅略盡,惟有從弟岱,當為微宗血食之繼,深託陛下,餘無復言。」追諡超曰威侯,子承嗣。岱位至平北將軍,進爵陳倉侯。超女配安平王理。
huáng zhōng zì hàn shēng, nán yáng rén yě. jīng zhōu mù liú biǎo yǐ wèi zhōng láng jiāng, yǔ biǎo cóng zi pán gòng shǒu zhǎng shā yōu xiàn. jí cáo gōng kè jīng zhōu, jiǎ xíng bì jiāng jūn, réng jiù gù rèn, tǒng shǔ zhǎng shā shǒu hán xuán. xiān zhǔ nán dìng zhū jùn, zhōng suì wěi zhì, suí cóng rù shǔ. zì jiā méng shòu rèn, hái gōng liú zhāng, zhōng cháng xiān dēng xiàn chén, yǒng yì guān sān jūn. yì zhōu jì dìng, bài wèi tǎo lǔ jiāng jūn. jiàn ān èr shí sì nián, yú hàn zhōng dìng jūn shān jī xià hóu yuān. yuān zhòng shén jīng, zhōng tuī fēng bì jìn, quàn lǜ shì zú, jīn gǔ zhèn tiān, huān shēng dòng gǔ, yī zhàn zhǎn yuān, yuān jūn dà bài. qiān zhēng xī jiāng jūn. shì suì, xiān zhǔ wèi hàn zhōng wáng, yù yòng zhōng wèi hòu jiāng jūn, zhū gé liàng shuō xiān zhǔ yuē: zhōng zhī míng wàng, sù fēi guān mǎ zhī lún yě. ér jīn biàn lìng tóng liè. mǎ zhāng zài jìn, qīn jiàn qí gōng, shàng kě yù zhǐ guān yáo wén zhī, kǒng bì bù yuè, dé wú bù kě hū! xiān zhǔ yuē: wú zì dāng jiě zhī. suì yǔ yǔ děng qí wèi, cì jué guān nèi hóu. míng nián zú, zhuī shì gāng hóu. zi xù, zǎo méi, wú hòu.
黃忠字漢升,南陽人也。荊州牧劉表以為中郎將,與表從子磐共守長沙攸縣。及曹公克荊州,假行裨將軍,仍就故任,統屬長沙守韓玄。先主南定諸郡,忠遂委質,隨從入蜀。自葭萌受任,還攻劉璋,忠常先登陷陳,勇毅冠三軍。益州既定,拜為討虜將軍。建安二十四年,於漢中定軍山擊夏侯淵。淵眾甚精,忠推鋒必進,勸率士卒,金鼓振天,歡聲動谷,一戰斬淵,淵軍大敗。遷征西將軍。是歲,先主為漢中王,欲用忠為後將軍,諸葛亮說先主曰:「忠之名望,素非關、馬之倫也。而今便令同列。馬、張在近,親見其功,尚可喻指;關遙聞之,恐必不悅,得無不可乎!」先主曰:「吾自當解之。」遂與羽等齊位,賜爵關內侯。明年卒,追諡剛侯。子敘,早沒,無後。
zhào yún zì zi lóng, cháng shān zhēn dìng rén yě. běn shǔ gōng sūn zàn, zàn qiǎn xiān zhǔ wèi tián kǎi jù yuán shào, yún suì suí cóng, wèi xiān zhǔ zhǔ qí. jí xiān zhǔ wèi cáo gōng suǒ zhuī yú dāng yáng zhǎng bǎn, qì qī zǐ nán zǒu, yún shēn bào ruò zi, jí hòu zhǔ yě, bǎo hù gān fū rén, jí hòu zhǔ mǔ yě, jiē dé miǎn nán. qiān wèi yá mén jiāng jūn. xiān zhǔ rù shǔ, yún liú jīng zhōu.
趙雲字子龍,常山真定人也。本屬公孫瓚,瓚遣先主為田楷拒袁紹,雲遂隨從,為先主主騎。及先主為曹公所追於當陽長阪,棄妻子南走,雲身抱弱子,即後主也,保護甘夫人,即後主母也,皆得免難。遷為牙門將軍。先主入蜀,雲留荊州。
xiān zhǔ zì jiā méng hái gōng liú zhāng, zhào zhū gé liàng. liàng lǜ yún yǔ zhāng fēi děng jù sù jiāng xī shàng, píng dìng jùn xiàn. zhì jiāng zhōu, fēn qiǎn yún cóng wài shuǐ shàng jiāng yáng, yǔ liàng huì yú chéng dū. chéng dū jì dìng, yǐ yún wèi yì jūn jiāng jūn. jiàn xìng yuán nián, wèi zhōng hù jūn zhēng nán jiāng jūn, fēng yǒng chāng tíng hòu, qiān zhèn dōng jiāng jūn. wǔ nián, suí zhū gé liàng zhù hàn zhōng. míng nián, liàng chū jūn, yáng shēng yóu xié gǔ dào, cáo zhēn qiǎn dà zhòng dāng zhī. liàng lìng yún yǔ dèng zhī wǎng jù, ér shēn gōng qí shān. yún zhī bīng ruò dí qiáng, shī lì yú jī gǔ, rán liǎn zhòng gù shǒu, bù zhì dà bài. jūn tuì, biǎn wèi zhèn jūn jiāng jūn.
先主自葭萌還攻劉璋,召諸葛亮。亮率雲與張飛等俱溯江西上,平定郡縣。至江州,分遣雲從外水上江陽,與亮會於成都。成都既定,以云為翊軍將軍。建興元年,為中護軍、征南將軍,封永昌亭侯,遷鎮東將軍。五年,隨諸葛亮駐漢中。明年,亮出軍,揚聲由斜谷道,曹真遣大眾當之。亮令雲與鄧芝往拒,而身攻祁山。雲、芝兵弱敵強,失利於箕谷,然斂眾固守,不至大敗。軍退,貶為鎮軍將軍。
qī nián zú, zhuī shì shùn píng hóu.
七年卒,追諡順平侯。
chū, xiān zhǔ shí, wéi fǎ zhèng jiàn shì hòu zhǔ shí, zhū gé liàng gōng dé gài shì, jiǎng wǎn fèi yī hé guó zhī zhòng, yì jiàn shì chén zhī chǒng dài, tè jiā shū jiǎng, xià hóu bà yuǎn lái guī guó, gù fù dé shì yú shì guān yǔ zhāng fēi mǎ chāo páng tǒng huáng zhōng jí yún nǎi zhuī shì, shí lùn yǐ wèi róng. yún zi tǒng sì, guān zhì hǔ bì zhōng láng, dū xíng lǐng jūn. cì zǐ guǎng, yá mén jiāng, suí jiāng wéi dá zhōng, lín chén zhàn sǐ.
初,先主時,惟法正見諡;後主時,諸葛亮功德蓋世,蔣琬、費禕荷國之重,亦見諡;陳祗寵待,特加殊獎,夏侯霸遠來歸國,故復得諡;於是關羽、張飛、馬超、龐統、黃忠及雲乃追諡,時論以為榮。雲子統嗣,官至虎賁中郎,督行領軍。次子廣,牙門將,隨姜維沓中,臨陳戰死。
píng yuē: guān yǔ zhāng fēi jiē chēng wàn rén zhī dí, wèi shì hǔ chén. yǔ bào xiào cáo gōng, fēi yì shì yán yán, bìng yǒu guó shì zhī fēng. rán yǔ gāng ér zì jīn, fēi bào ér wú ēn, yǐ duǎn qǔ bài, lǐ shù zhī cháng yě. mǎ chāo zǔ róng fù yǒng, yǐ fù qí zú, xī zāi! néng yīn qióng zhì tài, bù yóu yù hū! huáng zhōng zhào yún qiáng zhì zhuàng měng, bìng zuò zhǎo yá, qí guàn téng zhī tú yú?
評曰:關羽、張飛皆稱萬人之敵,為世虎臣。羽報效曹公,飛義釋嚴顏,並有國士之風。然羽剛而自矜,飛暴而無恩,以短取敗,理數之常也。馬超阻戎負勇,以覆其族,惜哉!能因窮致泰,不猶愈乎!黃忠、趙雲強摯壯猛,並作爪牙,其灌、滕之徒歟?