páng tǒng zì shì yuán, xiāng yáng rén yě. shǎo shí pǔ dùn, wèi yǒu shí zhě. yǐng chuān sī mǎ huī qīng yǎ yǒu zhī rén jiàn, tǒng ruò guàn wǎng jiàn huī, huī cǎi sāng yú shù shàng, zuò tǒng zài shù xià, gòng yǔ zì zhòu zhì yè. huī shén yì zhī, chēng tǒng dāng nán zhōu shì zhī guān miǎn, yóu shì jiàn xiǎn. hòu jùn mìng wèi gōng cáo. xìng hǎo rén lún, qín yú zhǎng yǎng. měi suǒ chēng shù, duō guò qí cái, shí rén guài ér wèn zhī, tǒng dá yuē: dāng jīn tiān xià dà luàn, yǎ dào líng chí, shàn rén shǎo ér è rén duō. fāng yù xìng fēng sú, zhǎng dào yè, bù měi qí tán jí shēng míng bù zú mù qǐ, bù zú mù qǐ ér wèi shàn zhě shǎo yǐ. jīn bá shí shī wǔ, yóu dé qí bàn, ér kě yǐ chóng mài shì jiào, shǐ yǒu zhì zhě zì lì, bù yì kě hū? wú jiāng zhōu yú zhù xiān zhǔ qǔ jīng zhōu, yīn lǐng nán jùn tài shǒu. yú zú, tǒng sòng sàng zhì wú, wú rén duō wén qí míng. jí dāng xī hái, bìng huì chāng mén, lù jī gù shào quán cóng jiē wǎng. tǒng yuē: lù zi kě wèi nú mǎ yǒu yì zú zhī lì, gù zi kě wèi nú niú néng fù zhòng zhì yuǎn yě. wèi quán cóng yuē: qīng hào shī mù míng, yǒu shì rǔ nán fán zi zhāo. suī zhì lì bù duō, yì yī shí zhī jiā yě. jī shào wèi tǒng yuē: shǐ tiān xià tài píng, dāng yǔ qīng gòng liào sì hǎi zhī shì. shēn yǔ tǒng xiāng jié ér hái.
龐統字士元,襄陽人也。少時樸鈍,未有識者。潁川司馬徽清雅有知人鑒,統弱冠往見徽,徽採桑於樹上,坐統在樹下,共語自晝至夜。徽甚異之,稱統當南州士之冠冕,由是漸顯。後郡命為功曹。性好人倫,勤於長養。每所稱述,多過其才,時人怪而問之,統答曰:「當今天下大亂,雅道陵遲,善人少而惡人多。方欲興風俗,長道業,不美其譚即聲名不足慕企,不足慕企而為善者少矣。今拔十失五,猶得其半,而可以崇邁世教,使有志者自勵,不亦可乎?」吳將周瑜助先主取荊州,因領南郡太守。瑜卒,統送喪至吳,吳人多聞其名。及當西還,並會昌門,陸勣、顧劭、全琮皆往。統曰:「陸子可謂駑馬有逸足之力,顧子可謂駑牛能負重致遠也。」謂全琮曰:「卿好施慕名,有似汝南樊子昭。雖智力不多,亦一時之佳也。」績、劭謂統曰:「使天下太平,當與卿共料四海之士。「深與統相結而還。
xiān zhǔ lǐng jīng zhōu, tǒng yǐ cóng shì shǒu lěi yáng lìng, zài xiàn bù zhì, miǎn guān. wú jiāng lǔ sù yí xiān zhǔ shū yuē: páng shì yuán fēi bǎi lǐ cái yě, shǐ chù zhì zhōng bié jià zhī rèn, shǐ dāng zhǎn qí jì zú ěr. zhū gé liàng yì yán zhī yú xiān zhǔ, xiān zhǔ jiàn yǔ shàn tán, dà qì zhī, yǐ wèi zhì zhōng cóng shì. qīn dài yà yú zhū gé liàng, suì yǔ liàng bìng wèi jūn shī zhōng láng jiāng. liàng liú zhèn jīng zhōu. tǒng suí cóng rù shǔ.
先主領荊州,統以從事守耒陽令,在縣不治,免官。吳將魯肅遺先主書曰:「龐士元非百里才也,使處治中、別駕之任,始當展其驥足耳。」諸葛亮亦言之於先主,先主見與善譚,大器之,以為治中從事。親待亞於諸葛亮,遂與亮並為軍師中郎將。亮留鎮荊州。統隨從入蜀。
yì zhōu mù liú zhāng yǔ xiān zhǔ huì fú, tǒng jìn cè yuē: jīn yīn cǐ huì, biàn kě zhí zhī, zé jiāng jūn wú yòng bīng zhī láo ér zuò dìng yī zhōu yě. xiān zhǔ yuē: chū rù tā guó, ēn xìn wèi zhe, cǐ bù kě yě. zhāng jì hái chéng dū, xiān zhǔ dāng wèi zhāng běi zhēng hàn zhōng, tǒng fù shuō yuē: yīn xuǎn jīng bīng, zhòu yè jiān dào, jìng xí chéng dū zhāng jì bù wǔ, yòu sù wú yù bèi, dà jūn zú zhì, yī jǔ biàn dìng, cǐ shàng jì yě. yáng huái gāo pèi, zhāng zhī míng jiāng, gè zhàng qiáng bīng, jù shǒu guān tóu, wén shù yǒu jiān jiàn zhāng, shǐ fā qiǎn jiāng jūn hái jīng zhōu. jiāng jūn wèi zhì, qiǎn yǔ xiāng wén, shuō jīng zhōu yǒu jí, yù hái jiù zhī, bìng shǐ zhuāng shù, wài zuò guī xíng cǐ èr zi jì fú jiāng jūn yīng míng, yòu xǐ jiāng jūn zhī qù, jì bì chéng qīng qí lái jiàn, jiāng jūn yīn cǐ zhí zhī, jìn qǔ qí bīng, nǎi xiàng chéng dū, cǐ zhōng jì yě. tuì hái bái dì, lián yǐn jīng zhōu, xú hái tú zhī, cǐ xià jì yě. ruò shěn yín bù qù, jiāng zhì dà yīn, bù kě jiǔ yǐ. xiān zhǔ rán qí zhōng jì, jí zhǎn huái pèi, hái xiàng chéng dū, suǒ guò zhé kè. yú fú dà huì, zhì jiǔ zuò lè, wèi tǒng yuē: jīn rì zhī huì, kě wèi lè yǐ. tǒng yuē: fá rén zhī guó ér yǐ wèi huān, fēi rén zhě zhī bīng yě. xiān zhǔ zuì, nù yuē: wǔ wáng fá zhòu, qián gē hòu wǔ, fēi rén zhě xié? qīng yán bù dāng, yí sù qǐ chū! yú shì tǒng qūn xún yǐn tuì. xiān zhǔ xún huǐ, qǐng hái. tǒng fù gù wèi, chū bù gù xiè, yǐn shí zì ruò. xiān zhǔ wèi yuē: xiàng zhě zhī lùn, ā shuí wèi shī? tǒng duì yuē: jūn chén jù shī. xiān zhǔ dà xiào, yàn lè rú chū.
益州牧劉璋與先主會涪,統進策曰:「今因此會,便可執之,則將軍無用兵之勞而坐定一州也。」先主曰:「初入他國,恩信未著,此不可也。」璋既還成都,先主當為璋北征漢中,統復說曰:「陰選精兵,晝夜兼道,徑襲成都;璋既不武,又素無預備,大軍卒至,一舉便定,此上計也。楊懷、高沛,璋之名將,各仗強兵,據守關頭,聞數有箋諫璋,使發遣將軍還荊州。將軍未至,遣與相聞,說荊州有急,欲還救之,並使裝束,外作歸形;此二子既服將軍英名,又喜將軍之去,計必乘輕騎來見,將軍因此執之,進取其兵,乃向成都,此中計也。退還白帝,連引荊州,徐還圖之,此下計也。若沈吟不去,將致大因,不可久矣。」先主然其中計,即斬懷、沛,還向成都,所過輒克。於涪大會,置酒作樂,謂統曰:「今日之會,可謂樂矣。」統曰:「伐人之國而以為歡,非仁者之兵也。」先主醉,怒曰:「武王伐紂,前歌后舞,非仁者邪?卿言不當,宜速起出!」於是統逡巡引退。先主尋悔,請還。統復故位,初不顧謝,飲食自若。先主謂曰:「向者之論,阿誰為失?」統對曰:「君臣俱失。」先主大笑,宴樂如初。
jìn wéi luò xiàn, tǒng lǜ zhòng gōng chéng, wèi liú shǐ suǒ zhōng, zú, shí nián sān shí liù. xiān zhǔ tòng xī, yán zé liú tì. bài tǒng fù yì láng, qiān jiàn yì dài fū, zhū gé liàng qīn wèi zhī bài. zhuī cì tǒng jué guān nèi hóu, shì yuē jìng hóu. tǒng zi hóng, zì jù shī, gāng jiǎn yǒu zāng pǐ, qīng ào shàng shū lìng chén zhǐ, wèi zhǐ suǒ yì, zú yú fú líng tài shǒu. tǒng dì lín, yǐ jīng zhōu zhì zhōng cóng shì cān zhèn běi jiāng jūn huáng quán zhēng wú, zhí jūn bài, suí quán rù wèi, wèi fēng liè hóu, zhì jù lù tài shǒu.
進圍雒縣,統率眾攻城,為流矢所中,卒,時年三十六。先主痛惜,言則流涕。拜統父議郎,遷諫議大夫,諸葛亮親為之拜。追賜統爵關內侯,諡曰靖侯。統子宏,字巨師,剛簡有臧否,輕傲尚書令陳只,為只所抑,卒於涪陵太守。統弟林,以荊州治中從事參鎮北將軍黃權征吳,值軍敗,隨權入魏,魏封列侯,至鉅鹿太守。
fǎ zhèng zì xiào zhí, fú fēng méi rén yě. zǔ fù zhēn, yǒu qīng jié gāo míng. jiàn ān chū, tiān xià jī huāng, zhèng yǔ tóng jùn mèng dá jù rù shǔ yī liú zhāng, jiǔ zhī wèi xīn dū lìng, hòu zhào shǔ jūn yì xiào wèi. jì bù rèn yòng, yòu wèi qí zhōu yì jù qiáo kè zhě suǒ bàng wú xíng, zhì yì bù dé. yì zhōu bié jià zhāng sōng yǔ zhèng xiāng shàn, cǔn zhāng bù zú yǔ yǒu wèi, cháng qiè tàn xī. sōng yú jīng zhōu jiàn cáo gōng hái, quàn zhāng jué cáo gōng ér zì jié xiān zhǔ. zhāng yuē: shuí kě shǐ zhě? sōng nǎi jǔ zhèng, zhèng cí ràng, bù dé yǐ ér wǎng. zhèng jì hái, wèi sōng chēng shuō xiān zhǔ yǒu xióng lüè, mì móu xié guī, yuàn gòng dài fèng, ér wèi yǒu yuán. hòu yīn zhāng wén cáo gōng yù qiǎn jiāng zhēng zhāng lǔ zhī yǒu jù xīn yě, sōng suì shuō zhāng yí yíng xiān zhǔ, shǐ zhī tǎo lǔ, fù lìng zhèng xián mìng. zhèng jì xuān zhǐ, yīn xiàn cè yú xiān zhǔ yuē: yǐ míng jiāng jūn zhī yīng cái, chéng liú mù zhī nuò ruò zhāng sōng, zhōu zhī gǔ gōng, yǐ xiǎng yīng yú nèi rán hòu zī yì zhōu zhī yīn fù, féng tiān fǔ zhī xiǎn zǔ, yǐ cǐ chéng yè, yóu fǎn zhǎng yě. xiān zhǔ rán zhī, sù jiāng ér xī, yǔ zhāng huì fú. běi zhì jiā méng, nán hái qǔ zhāng.
法正字孝直,扶風郿人也。祖父真,有清節高名。建安初,天下饑荒,正與同郡孟達俱入蜀依劉璋,久之為新都令,後召署軍議校尉。既不任用,又為其州邑俱僑客者所謗無行,志意不得。益州別駕張松與正相善,忖璋不足與有為,常竊嘆息。松於荊州見曹公還,勸璋絕曹公而自結先主。璋曰:「誰可使者?」松乃舉正,正辭讓,不得已而往。正既還,為松稱說先主有雄略,密謀協規,願共戴奉,而未有緣。後因璋聞曹公欲遣將征張魯之有懼心也,松遂說璋宜迎先主,使之討魯,復令正銜命。正既宣旨,陰獻策於先主曰:「以明將軍之英才,乘劉牧之懦弱;張松,州之股肱,以響應於內;然後資益州之殷富,馮天府之險阻,以此成業,猶反掌也。」先主然之,溯江而西,與璋會涪。北至葭萌,南還取璋。
zhèng dù shuō zhāng yuē: zuǒ jiāng jūn xiàn jūn xí wǒ, bīng bù mǎn wàn, shì zhòng wèi fù, yě gǔ shì zī, jūn wú zī zhòng. qí jì mò ruò jǐn qū bā xī zǐ tóng mín nèi fú shuǐ yǐ xī, qí cāng lǐn yě gǔ, yī jiē shāo chú, gāo lěi shēn gōu, jìng yǐ dài zhī. bǐ zhì, qǐng zhàn, wù xǔ, jiǔ wú suǒ zī, bù guò bǎi rì, bì jiāng zì zǒu. zǒu ér jī zhī, zé bì qín ěr. xiān zhǔ wén ér è zhī, yǐ wèn zhèng. zhèng yuē: zhōng bù néng yòng, wú kě yōu yě. zhāng guǒ rú zhèng yán, wèi qí qún xià yuē: wú wén jù dí yǐ ān mín, wèi wén dòng mín yǐ bì dí yě. yú shì chù dù, bù yòng qí jì. jí jūn wéi luò chéng, zhèng jiān yǔ zhāng yuē: zhèng shòu xìng wú shù, méng hǎo wéi sǔn, jù zuǒ yòu bù míng běn mò, bì bìng guī jiù, méng chǐ méi shēn, rǔ jí zhí shì, shì yǐ sǔn shēn yú wài, bù gǎn fǎn mìng. kǒng shèng tīng huì è qí shēng, gù zhōng jiān bù yǒu jiān jìng, gù niàn sù yù, zhān wàng liàng々. rán wéi qián hòu pī lù fù xīn, zì cóng shǐ chū yǐ zhì yú zhōng, shí bù cáng qíng, yǒu suǒ bù jǐn, dàn yú àn cè báo, jīng chéng bù gǎn, yǐ zhì yú cǐ ěr. jīn guó shì yǐ wēi, huò hài zài sù, suī juān fàng yú wài, yán zú zēng yóu, yóu tān jí suǒ huái, yǐ jǐn yú zhōng. míng jiāng jūn běn xīn, zhèng zhī suǒ zhī yě, shí wèi qū qū bù yù shī zuǒ jiāng jūn zhī yì, ér zú zhì yú shì zhě, zuǒ yòu bù dá yīng xióng cóng shì zhī dào, wèi kě wéi xìn dú shì, ér yǐ yì qì xiāng zhì, rì yuè xiàng qiān, qū qiú shùn ěr yuè mù, suí ā suì zhǐ, bù tú yuǎn lǜ wèi guó shēn jì gù yě. shì biàn jì chéng, yòu bù liàng qiáng ruò zhī shì, yǐ wèi zuǒ jiāng jūn xiàn yuǎn zhī zhòng, liáng gǔ wú chǔ, yù de yǐ duō jī shǎo, kuàng rì xiāng chí. ér cóng guān zhì cǐ, suǒ lì zhé pò, lí gōng bié tún, rì zì líng luò. luò xià suī yǒu wàn bīng, jiē huài chén zhī zú, pò jūn zhī jiāng, ruò yù zhēng yī dàn zhī zhàn, zé bīng jiāng shì lì, shí bù xiāng dāng. gè yù yuǎn qī jì liáng zhě, jīn cǐ yíng shǒu yǐ gù, gǔ mǐ yǐ jī, ér míng jiāng jūn tǔ dì rì xuē, bǎi xìng rì kùn, dí duì suì duō, suǒ gōng yuǎn kuàng. yú yì jì zhī, wèi bì xiān jié, jiāng bù fù yǐ chí jiǔ yě. kōng ěr xiāng shǒu, yóu bù xiāng kān, jīn zhāng yì dé shù wàn zhī zhòng, yǐ dìng bā dōng, rù jiān wèi jiè, fēn píng zī zhōng dé yáng, sān dào bìng qīn, jiāng hé yǐ yù zhī? běn wèi míng jiāng jūn jì zhě, bì wèi cǐ jūn xiàn yuǎn wú liáng, kuì yùn bù jí, bīng shǎo wú jì. jīn jīng zhōu dào tōng, zhòng shù shí bèi, jiā sūn chē qí qiǎn dì jí lǐ yì gān níng děng wèi qí hòu jì. ruò zhēng kè zhǔ zhī shì, yǐ tǔ dì xiāng shèng zhě, jīn cǐ quán yǒu bā dōng, guǎng hàn jiān wèi, guò bàn yǐ dìng, bā xī yī jùn, fù fēi míng jiāng jūn zhī yǒu yě. jì yì zhōu suǒ yǎng wéi shǔ, shǔ yì pò huài sān fēn wáng èr, lì mín pí kùn, sī wèi luàn zhě shí hù ér bā ruò dí yuǎn zé bǎi xìng bù néng kān yì, dí jìn zé yī dàn yì zhǔ yǐ. guǎng hàn zhū xiàn, shì míng bǐ yě. yòu yú fù yǔ guān tóu shí wèi yì zhōu fú huò zhī mén, jīn èr mén xī kāi, jiān chéng jiē xià, zhū jūn bìng pò, bīng jiāng jù jǐn, ér dí jiā shù dào bìng jìn, yǐ rù xīn fù, zuò shǒu dōu luò, cún wáng zhī shì, zhāo rán kě jiàn. sī nǎi dà lüè, qí wài jiào ěr, qí yú qū qǔ, nán yǐ cí jí yě. yǐ zhèng xià yú, yóu zhī cǐ shì bù kě fù chéng, kuàng míng jiāng jūn zuǒ yòu míng zhì yòng móu zhī shì, qǐ dāng bù jiàn cǐ shù zāi? dàn xī tōu xìng, qiú róng qǔ mèi, bù lǜ yuǎn tú, mò kěn jǐn xīn xiàn liáng jì ěr. ruò shì qióng shì pò, jiāng gè suǒ shēng, qiú jì mén hù, zhǎn zhuǎn fǎn fù, yǔ jīn jì yì, bù wèi míng jiāng jūn jǐn sǐ nán yě. ér zūn mén yóu dāng shòu qí yōu. zhèng suī huò bù zhōng zhī bàng, rán xīn zì wèi bù fù shèng dé, gù wéi fēn yì, shí qiè tòng xīn. zuǒ jiāng jūn cóng běn jǔ lái, jiù xīn yī yī, shí wú báo yì. yú yǐ wèi kě tú biàn huà, yǐ bǎo zūn mén.
鄭度說璋曰:「左將軍縣軍襲我,兵不滿萬,士眾未附,野谷是資,軍無輜重。其計莫若盡驅巴西、梓潼民內涪水以西,其倉廩野谷,一皆燒除,高壘深溝,靜以待之。彼至,請戰,勿許,久無所資,不過百日,必將自走。走而擊之,則必禽耳。」先主聞而惡之,以問正。正曰:「終不能用,無可憂也。「璋果如正言,謂其群下曰:「吾聞拒敵以安民,未聞動民以避敵也。」於是黜度,不用其計。及軍圍雒城,正箋與璋曰:「正受性無術,盟好違損,懼左右不明本末,必並歸咎,蒙恥沒身,辱及執事,是以損身於外,不敢反命。恐聖聽穢惡其聲,故中間不有箋敬,顧念宿遇,瞻望悢々。然惟前後披露腹心,自從始初以至於終,實不藏情,有所不盡,但愚闇策薄,精誠不感,以致於此耳。今國事已危,禍害在速,雖捐放於外,言足憎尤,猶貪極所懷,以盡餘忠。明將軍本心,正之所知也,實為區區不欲失左將軍之意,而卒至於是者,左右不達英雄從事之道,謂可違信黷誓,而以意氣相致,日月相遷,趨求順耳悅目,隨阿遂指,不圖遠慮為國深計故也。事變既成,又不量強弱之勢,以為左將軍縣遠之眾,糧谷無儲,欲得以多擊少,曠日相持。而從關至此,所歷輒破,離宮別屯,日自零落。雒下雖有萬兵,皆壞陳之卒,破軍之將,若欲爭一旦之戰,則兵將勢力,實不相當。各欲遠期計糧者,今此營守已固,穀米已積,而明將軍土地日削,百姓日困,敵對遂多,所供遠曠。愚意計之,謂必先竭,將不復以持久也。空爾相守,猶不相堪,今張益德數萬之眾,已定巴東,入犍為界,分平資中、德陽,三道並侵,將何以御之?本為明將軍計者,必謂此軍縣遠無糧,饋運不及,兵少無繼。今荊州道通,眾數十倍,加孫車騎遣弟及李異、甘寧等為其後繼。若爭客主之勢,以土地相勝者,今此全有巴東,廣漢、犍為,過半已定,巴西一郡,復非明將軍之有也。計益州所仰惟蜀,蜀亦破壞;三分亡二,吏民疲睏,思為亂者十戶而八;若敵遠則百姓不能堪役,敵近則一旦易主矣。廣漢諸縣,是明比也。又魚復與關頭實為益州福禍之門,今二門悉開,堅城皆下,諸軍並破,兵將俱盡,而敵家數道並進,已入心腹,坐守都、雒,存亡之勢,昭然可見。斯乃大略,其外較耳,其餘屈曲,難以辭極也。以正下愚,猶知此事不可復成,況明將軍左右明智用謀之士,豈當不見此數哉?旦夕偷幸,求容取媚,不慮遠圖,莫肯盡心獻良計耳。若事窮勢迫,將各索生,求濟門戶,展轉反覆,與今計異,不為明將軍盡死難也。而尊門猶當受其憂。正雖獲不忠之謗,然心自謂不負聖德,顧惟分義,實竊痛心。左將軍從本舉來,舊心依依,實無薄意。愚以為可圖變化,以保尊門。」
shí jiǔ nián, jìn wéi chéng dū, zhāng shǔ jùn tài shǒu xǔ jìng jiāng yú chéng jiàng, shì jué, bù guǒ. zhāng yǐ wēi wáng zài jìn, gù bù zhū jìng. zhāng jì jī fú, xiān zhǔ yǐ cǐ báo jìng bù yòng yě. zhèng shuō yuē: tiān xià yǒu huò xū yù ér wú qí shí zhě, xǔ jìng shì yě. rán jīn zhǔ gōng shǐ chuàng dà yè, tiān xià zhī rén bù kě hù shuō, jìng zhī fú chēng, bō liú sì hǎi, ruò qí bù lǐ, tiān xià zhī rén yǐ shì wèi zhǔ gōng wèi jiàn xián yě. yí jiā jìng zhòng, yǐ xuàn yuǎn jìn, zhuī xī yàn wáng zhī dài guō kuí. xiān zhǔ yú shì nǎi hòu dài jìng. yǐ zhèng wèi shǔ jùn tài shǒu yáng wǔ jiāng jūn, wài tǒng dōu jī, nèi wèi móu zhǔ. yī cān zhī dé, yá zì zhī yuàn, wú bù bào fù, shàn shā huǐ shāng jǐ zhě shù rén. huò wèi zhū gé liàng yuē: fǎ zhèng yú shǔ jùn tài zòng héng, jiāng jūn yí qǐ zhǔ gōng, yì qí wēi fú. liàng dá yuē: zhǔ gōng zhī zài gōng ān yě, běi wèi cáo gōng zhī qiáng, dōng dàn sūn quán zhī bī, jìn zé jù sūn fū rén shēng biàn yú zhǒu yè zhī xià dāng sī zhī shí, jìn tuì láng bá, fǎ xiào zhí wèi zhī fǔ yì, lìng fān rán áo xiáng, bù kě fù zhì, rú hé jìn zhǐ fǎ zhèng shǐ bù de xíng qí yì xié! chū, sūn quán yǐ mèi qī xiān zhǔ, mèi cái jié gāng měng, yǒu zhū xiōng zhī fēng, shì bì bǎi yú rén, jiē qīn zhí dāo shì lì, xiān zhǔ měi rù, zhōng xīn cháng lǐn lǐn liàng yòu zhī xiān zhǔ yǎ ài xìn zhèng, gù yán rú cǐ.
十九年,進圍成都,璋蜀郡太守許靖將逾城降,事覺,不果。璋以危亡在近,故不誅靖。璋既稽服,先主以此薄靖不用也。正說曰:「天下有獲虛譽而無其實者,許靖是也。然今主公始創大業,天下之人不可戶說,靖之浮稱,播流四海,若其不禮,天下之人以是謂主公為賤賢也。宜加敬重,以眩遠近,追昔燕王之待郭隗。」先主於是乃厚待靖。以正為蜀郡太守、揚武將軍,外統都畿,內為謀主。一餐之德,睚眥之怨,無不報復,擅殺毀傷己者數人。或謂諸葛亮曰:「法正於蜀郡太縱橫,將軍宜啟主公,抑其威福。」亮答曰:「主公之在公安也,北畏曹公之強,東憚孫權之逼,近則懼孫夫人生變於肘腋之下;當斯之時,進退狼跋,法孝直為之輔翼,令翻然翱翔,不可複製,如何禁止法正使不得行其意邪!」初,孫權以妹妻先主,妹才捷剛猛,有諸兄之風,侍婢百餘人,皆親執刀侍立,先主每入,衷心常凜凜;亮又知先主雅愛信正,故言如此。
èr shí èr nián, zhèng shuō xiān zhǔ yuē: cáo cāo yī jǔ ér jiàng zhāng lǔ, dìng hàn zhōng, bù yīn cǐ shì yǐ tú bā shǔ, ér liú xià hóu yuān zhāng hé tún shǒu, shēn jù běi hái, cǐ fēi qí zhì bù dǎi ér lì bù zú yě, bì jiāng nèi yǒu yōu bī gù ěr. jīn cè yuān hé cái lüè, bù shèng guó zhī jiāng shuài, jǔ zhòng wǎng tǎo, zé bì kě kè. kè zhī zhī rì, guǎng nóng jī gǔ, guān xìn sì xì, shàng kě yǐ qīng fù kòu dí, zūn jiǎng wáng shì, zhōng kě yǐ cán shí yōng liáng, guǎng tà jìng tǔ, xià kě yǐ gù shǒu yào hài, wèi chí jiǔ zhī jì. cǐ gài tiān yǐ yǔ wǒ, shí bù kě shī yě. xiān zhǔ shàn qí cè, nǎi lǜ zhū jiāng jìn bīng hàn zhōng, zhèng yì cóng xíng. èr shí sì nián, xiān zhǔ zì yáng píng nán dù miǎn shuǐ, yuán shān shāo qián, yú dìng jūn xìng shì zuò yíng. yuān jiāng bīng lái zhēng qí dì. zhèng yuē: kě jī yǐ. xiān zhǔ mìng huáng zhōng chéng gāo gǔ zào gōng zhī, dà pò yuān jūn, yuān děng shòu shǒu. cáo gōng xī zhēng, wén zhèng zhī cè, yuē: wú gù zhī xuán dé bù bàn yǒu cǐ, bì wèi rén suǒ jiào yě.
二十二年,正說先主曰:「曹操一舉而降張魯,定漢中,不因此勢以圖巴、蜀,而留夏侯淵、張郃屯守,身遽北還,此非其智不逮而力不足也,必將內有憂偪故耳。今策淵、郃才略,不勝國之將帥,舉眾往討,則必可克。克之之日,廣農積穀,觀釁伺隙,上可以傾覆寇敵,尊獎王室,中可以蠶食雍、涼,廣拓境土,下可以固守要害,為持久之計。此蓋天以與我,時不可失也。」先主善其策,乃率諸將進兵漢中,正亦從行。二十四年,先主自陽平南渡沔水,緣山稍前,於定軍、興勢作營。淵將兵來爭其地。正曰:「可擊矣。」先主命黃忠乘高鼓譟攻之,大破淵軍,淵等授首。曹公西征,聞正之策,曰:「吾故知玄德不辦有此,必為人所教也。」
xiān zhǔ lì wèi hàn zhōng wáng, yǐ zhèng wèi shàng shū lìng hù jūn jiāng jūn. míng nián zú, shí nián sì shí wǔ. xiān zhǔ wèi zhī liú tì zhě lèi rì. shì yuē yì hóu. cì zi miǎo jué guān nèi hóu, guān zhì fèng chē dū wèi hàn yáng tài shǒu. zhū gé liàng yǔ zhèng, suī hào shàng bù tóng, yǐ gōng yì xiāng qǔ. liàng měi qí zhèng zhì shù. xiān zhǔ jì jí zūn hào, jiāng dōng zhēng sūn quán yǐ fù guān yǔ zhī chǐ, qún chén duō jiàn, yī bù cóng. zhāng wǔ èr nián, dà jūn bài jī, hái zhù bái dì. liàng tàn yuē: fǎ xiào zhí ruò zài, zé néng zhì zhǔ shàng, lìng bù dōng xíng jiù fù dōng xíng, bì bù qīng wēi yǐ.
先主立為漢中王,以正為尚書令、護軍將軍。明年卒,時年四十五。先主為之流涕者累日。諡曰翼侯。賜子邈爵關內侯,官至奉車都尉、漢陽太守。諸葛亮與正,雖好尚不同,以公義相取。亮每奇正智術。先主既即尊號,將東征孫權以復關羽之恥,群臣多諫,一不從。章武二年,大軍敗績,還住白帝。亮嘆曰:「法孝直若在,則能制主上,令不東行;就復東行,必不傾危矣。」
píng yuē: páng tǒng yǎ hǎo rén liú, jīng xué sī móu, yú shí jīng chǔ wèi zhī gāo jùn. fǎ zhèng zhe jiàn chéng bài, yǒu qí huà cè suàn, rán bù yǐ dé sù chēng yě. nǐ zhī wèi chén, tǒng qí xún yù zhī zhòng shū, zhèng qí chéng guō zhī chóu lì xié?
評曰:龐統雅好人流,經學思謀,於時荊、楚謂之高俊。法正著見成敗,有奇畫策算,然不以德素稱也。擬之魏臣,統其荀彧之仲叔,正其程、郭之儔儷邪?