huán jiē zì bó xù, cháng shā lín xiāng rén yě. shì jùn gōng cáo. tài shǒu sūn jiān jǔ jiē xiào lián, chú shàng shū láng. fù sāng huán xiāng lǐ. huì jiān jī liú biǎo zhàn sǐ, jiē mào nán yì biǎo qǐ jiān sàng, biǎo yì ér yǔ zhī. hòu tài zǔ yǔ yuán shào xiāng jù yú guān dù, biǎo jǔ zhōu yǐ yīng shào. jiē shuō qí tài shǒu zhāng xiàn yuē:" fū jǔ shì ér bù běn yú yì, wèi yǒu bù bài zhě yě. gù qí huán lǜ zhū hóu yǐ zūn zhōu, jìn wén zhú shū dài yǐ nà wáng. jīn yuán shì fǎn cǐ, ér liú mù yīng zhī, qǔ huò zhī dào yě. míng fǔ bì yù lì gōng míng yì, quán fú yuǎn huò, bù yí yǔ zhī tóng yě." xiàn yuē:" rán zé hé xiàng ér kě?" jiē yuē:" cáo gōng suī ruò, zhàng yì ér qǐ, jiù cháo tíng zhī wēi, fèng wáng mìng ér tǎo yǒu zuì, shú gǎn bù fú? jīn ruò jǔ sì jùn bǎo sān jiāng yǐ dài qí lái, ér wèi zhī nèi yìng, bù yì kě hū!" xiàn yuē:" shàn." nǎi jǔ cháng shā jí páng sān jùn yǐ jù biǎo, qiǎn shǐ yì tài zǔ. tài zǔ dà yuè. huì shào yǔ tài zǔ lián zhàn, jūn wèi dé nán. ér biǎo jí gōng xiàn, xiàn bìng sǐ. chéng xiàn, jiē suì zì nì. jiǔ zhī, liú biǎo pì wèi cóng shì jì jiǔ, yù qī yǐ qī mèi cài shì. jiē zì chén yǐ jié hūn, jù ér bù shòu, yīn cí jí gào tuì.
桓阶字伯绪,长沙临湘人也。仕郡功曹。太守孙坚举阶孝廉,除尚书郎。父丧还乡里。会坚击刘表战死,阶冒难诣表乞坚丧,表义而与之。后太祖与袁绍相拒於官渡,表举州以应绍。阶说其太守张羡曰:“夫举事而不本於义,未有不败者也。故齐桓率诸侯以尊周,晋文逐叔带以纳王。今袁氏反此,而刘牧应之,取祸之道也。明府必欲立功明义,全福远祸,不宜与之同也。”羡曰:“然则何向而可?”阶曰:“曹公虽弱,仗义而起,救朝廷之危,奉王命而讨有罪,孰敢不服?今若举四郡保三江以待其来,而为之内应,不亦可乎!”羡曰:“善。”乃举长沙及旁三郡以拒表,遣使诣太祖。太祖大悦。会绍与太祖连战,军未得南。而表急攻羡,羡病死。城陷,阶遂自匿。久之,刘表辟为从事祭酒,欲妻以妻妹蔡氏。阶自陈已结婚,拒而不受,因辞疾告退。
tài zǔ dìng jīng zhōu, wén qí wèi zhāng xiàn móu yě, yì zhī, pì wèi chéng xiàng yuàn zhǔ bù, qiān zhào jùn tài shǒu. wèi guó chū jiàn, wèi hǔ bēn zhōng láng jiàng shì zhōng. shí tài zǐ wèi dìng, ér lín zāi hóu zhí yǒu chǒng. jiē shù chén wén dì dé yōu chǐ zhǎng, yí wèi chǔ fù, gōng guī mì jiàn, qián hòu kěn zhì. yòu máo jiè xú yì yǐ gāng jiǎn shǎo dǎng, ér wèi xī cáo yuàn dīng yí suǒ bù shàn, yí lǚ yán qí duǎn, lài jiē zuǒ yòu yǐ zì quán bǎo. qí jiāng shùn kuāng jiù, duō cǐ lèi yě. qiān shàng shū, diǎn xuǎn jǔ. cáo rén wèi guān yǔ suǒ wéi, tài zǔ qiǎn xú huǎng jiù zhī, bù jiě. tài zǔ yù zì nán zhēng, yǐ wèn qún xià. qún xià jiē wèi:" wáng bù jí xíng, jīn bài yǐ." jiē dú yuē:" dài wáng yǐ rén děng wéi zú yǐ liào shì shì bù yě?" yuē:" néng."" dài wáng kǒng èr rén yí lì xié?" yuē:" bù"" rán zé hé wéi zì wǎng?" yuē:" wú kǒng lǔ zhòng duō, ér huǎng děng shì bù biàn ěr." jiē yuē:" jīn rén děng chù chóng wéi zhī zhōng ér shǒu sǐ wú èr zhě, chéng yǐ dài wáng yuǎn wèi zhī shì yě. fū jū wàn sǐ zhī dì, bì yǒu sǐ zhēng zhī xīn nèi huái sǐ zhēng, wài yǒu qiáng jiù, dài wáng àn liù jūn yǐ shì yú lì, hé yōu yú bài ér yù zì wǎng?" tài zǔ shàn qí yán, zhù jūn yú mó bēi. zéi suì tuì.
太祖定荆州,闻其为张羡谋也,异之,辟为丞相掾主簿,迁赵郡太守。魏国初建,为虎贲中郎将侍中。时太子未定,而临菑侯植有宠。阶数陈文帝德优齿长,宜为储副,公规密谏,前后恳至。又毛玠、徐奕以刚蹇少党,而为西曹掾丁仪所不善,仪屡言其短,赖阶左右以自全保。其将顺匡救,多此类也。迁尚书,典选举。曹仁为关羽所围,太祖遣徐晃救之,不解。太祖欲自南征,以问群下。群下皆谓:“王不亟行,今败矣。”阶独曰:“大王以仁等为足以料事势不也?”曰:“能。”“大王恐二人遗力邪?”曰:“不”“然则何为自往?”曰:“吾恐虏众多,而晃等势不便耳。“阶曰:“今仁等处重围之中而守死无贰者,诚以大王远为之势也。夫居万死之地,必有死争之心;内怀死争,外有强救,大王案六军以示馀力,何忧於败而欲自往?”太祖善其言,驻军於摩陂。贼遂退。
wén dì jiàn zuò, qiān shàng shū lìng, fēng gāo xiāng tíng hòu, jiā shì zhōng. jiē jí bìng, dì zì lín shěng, wèi yuē:" wú fāng tuō liù chǐ zhī gū, jì tiān xià zhī mìng yú qīng. miǎn zhī!" xǐ fēng ān lè xiāng hòu, yì liù bǎi hù, yòu cì jiē sān zǐ jué guān nèi hóu, yòu yǐ sì zǐ bù fēng, bìng zú, yòu zhuī zèng guān nèi hóu. hòu jiē jí dǔ, qiǎn shǐ zhě jí bài tài cháng, hōng, dì wèi zhī liú tì, shì yuē zhēn hóu. zi jiā sì. yǐ jiē dì zuǎn wèi sàn qí shì láng, cì jué guān nèi hóu. jiā shàng shēng qiān tíng gōng zhǔ. huì jiā píng zhōng, yǐ lè ān tài shǒu yǔ wú zhàn yú dōng guān, jūn bài, méi, shì yuē zhuàng hóu. zi yì sì.
文帝践阼,迁尚书令,封高乡亭侯,加侍中。阶疾病,帝自临省,谓曰:“吾方讬六尺之孤,寄天下之命於卿。勉之!”徙封安乐乡侯,邑六百户,又赐阶三子爵关内侯,祐以嗣子不封,病卒,又追赠关内侯。后阶疾笃,遣使者即拜太常,薨,帝为之流涕,谥曰贞侯。子嘉嗣。以阶弟纂为散骑侍郎,赐爵关内侯。嘉尚升迁亭公主。会嘉平中,以乐安太守与吴战於东关,军败,没,谥曰壮侯。子翊嗣。
chén qún zì cháng wén, yǐng chuān xǔ chāng yě. zǔ fù shí, fù jì, shū fù chén, jiē yǒu shèng míng. qún wèi ér shí, shí cháng qí yì zhī, wèi zōng rén fù lǎo yuē:" cǐ ér bì xìng wú zōng." lǔ guó kǒng róng gāo cái jù ào, nián zài jì qún zhī jiān, xiān yǔ jì yǒu, hòu yǔ qún jiāo, gèng wéi jì bài, yóu shì xiǎn míng. liú bèi lín yù zhōu, pì qún wèi bié jià. shí táo qiān bìng sǐ, xú zhōu yíng bèi, bèi yù wǎng, qún shuō bèi yuē:" yuán shù shàng qiáng, jīn dōng, bì yǔ zhī zhēng. lǚ bù ruò xí jiāng jūn zhī hòu, jiāng jūn suī dé xú zhōu, shì bì wú chéng." bèi suì dōng, yǔ yuán shù zhàn. bù guǒ xí xià pī, qiǎn bīng zhù shù, dà pò bèi jūn, bèi hèn bù yòng qún yán. jǔ mào cái, chú zhè lìng, bù xíng, suí jì bì nàn xú zhōu. shǔ lǚ bù pò, tài zǔ pì qún wèi sī kōng xī cáo yuàn shǔ. shí yǒu jiàn lè ān wáng mó xià pī zhōu kuí zhě, tài zǔ pì zhī. qún fēng hái jiào, yǐ wéi mó kuí huì dé, zhōng bì bài, tài zǔ bù tīng. hòu mó kuí jiē zuò jiān guǐ zhū, tài zǔ yǐ xiè qún. qún jiàn guǎng líng chén jiǎo dān yáng dài gān, tài zǔ jiē yòng zhī. hòu wú rén pàn, gān zhōng yì sǐ nàn, jiǎo suì wéi míng chén, shì yǐ qún wèi zhī rén. chú xiāo zàn cháng píng lìng, fù zú qù guān. hòu yǐ sī tú yuàn jǔ gāo dì, wèi zhì shū shì yù shǐ, zhuǎn cān chéng xiàng jūn shì. wèi guó jì jiàn, qiān wèi yù shǐ zhōng chéng.
陈群字长文,颍川许昌也。祖父寔,父纪,叔父谌,皆有盛名。群为儿时,寔常奇异之,谓宗人父老曰:“此儿必兴吾宗。”鲁国孔融高才倨傲,年在纪、群之间,先与纪友,后与群交,更为纪拜,由是显名。刘备临豫州,辟群为别驾。时陶谦病死,徐州迎备,备欲往,群说备曰:“袁术尚强,今东,必与之争。吕布若袭将军之后,将军虽得徐州,事必无成。“备遂东,与袁术战。布果袭下邳,遣兵助术,大破备军,备恨不用群言。举茂才,除柘令,不行,随纪避难徐州。属吕布破,太祖辟群为司空西曹掾属。时有荐乐安王模、下邳周逵者,太祖辟之。群封还教,以为模、逵秽德,终必败,太祖不听。后模、逵皆坐奸宄诛,太祖以谢群。群荐广陵陈矫、丹阳戴乾,太祖皆用之。后吴人叛,乾忠义死难,矫遂为名臣,世以群为知人。除萧、赞、长平令,父卒去官。后以司徒掾举高第,为治书侍御史,转参丞相军事。魏国既建,迁为御史中丞。
shí tài zǔ yì fù ròu xíng, lìng yuē:" ān dé tōng lǐ jūn zǐ dá yú gǔ jīn zhě, shǐ píng sī shì hū! xī chén hóng lú yǐ wéi sǐ xíng yǒu kě jiā yú rén ēn zhě, zhèng wèi cǐ yě. yù shǐ zhōng chéng néng shēn qí fù zhī lùn hū?" qún duì yuē:" chén fù jì yǐ wéi hàn chú ròu xíng ér zēng jiā chī, běn xīng rén cè ér sǐ zhě gèng zhòng, suǒ wèi míng qīng ér shí zhòng zhě yě. míng qīng zé yì fàn, shí zhòng zé shāng mín. shū yuē:' wéi jìng wǔ xíng, yǐ chéng sān dé.' yì zhe yì yuè miè zhǐ zhī fǎ, suǒ yǐ fǔ zhèng zhù jiào, chéng è xī shā yě. qiě shā rén cháng sǐ, hé yú gǔ zhì zhì yú shāng rén, huò cán huǐ qí tǐ ér cái jiǎn máo fà, fēi qí lǐ yě. ruò yòng gǔ xíng, shǐ yín zhě xià cán shì, dào zhě yuè qí zú, zé yǒng wú yín fàng chuān yú zhī jiān yǐ. fū sān qiān zhī shǔ, suī wèi kě xī fù, ruò sī shù zhě, shí zhī suǒ huàn, yí xiān shī yòng. hàn lǜ suǒ shā shū sǐ zhī zuì, rén suǒ bù jí yě, qí yú dǎi sǐ zhě, kě yǐ xíng shā. rú cǐ, zé suǒ xíng zhī yǔ suǒ shēng zú yǐ xiāng mào yǐ. jīn yǐ chī sǐ zhī fǎ yì bù shā zhī xíng, shì zhòng rén zhī tǐ ér qīng rén qū mìng yě." shí zhōng yáo yǔ qún yì tóng, wáng lǎng jí yì zhě duō yǐ wéi wèi kě xíng. tài zǔ shēn shàn yáo qún yán, yǐ jūn shì wèi bà, gù zhòng yì, gù qiě qǐn.
时太祖议复肉刑,令曰:“安得通理君子达於古今者,使平斯事乎!昔陈鸿胪以为死刑有可加於仁恩者,正谓此也。御史中丞能申其父之论乎?”群对曰:“臣父纪以为汉除肉刑而增加笞,本兴仁恻而死者更众,所谓名轻而实重者也。名轻则易犯,实重则伤民。书曰:'惟敬五刑,以成三德。'易著劓、刖、灭趾之法,所以辅政助教,惩恶息杀也。且杀人偿死,合於古制;至於伤人,或残毁其体而裁翦毛发,非其理也。若用古刑,使淫者下蚕室,盗者刖其足,则永无淫放穿窬之奸矣。夫三千之属,虽未可悉复,若斯数者,时之所患,宜先施用。汉律所杀殊死之罪,仁所不及也,其馀逮死者,可以刑杀。如此,则所刑之与所生足以相贸矣。今以笞死之法易不杀之刑,是重人支体而轻人躯命也。”时锺繇与群议同,王朗及议者多以为未可行。太祖深善繇、群言,以军事未罢,顾众议,故且寝。
qún zhuǎn wéi shì zhōng, lǐng chéng xiàng dōng xī cáo yuàn. zài cháo wú shì wú mò, yǎ zhàng míng yì, bù yǐ fēi dào jiǎ rén. wén dì zài dōng gōng, shēn jìng qì yān, dài yǐ jiāo yǒu zhī lǐ, cháng tàn yuē:" zì wú yǒu huí, mén rén rì yǐ qīn." jí jí wáng wèi, fēng qún chāng wǔ tíng hòu, xǐ wèi shàng shū. zhì jiǔ pǐn guān rén zhī fǎ, qún suǒ jiàn yě. jí jiàn zuò, qiān shàng shū pú yè, jiā shì zhōng, xǐ shàng shū lìng, jìn jué yǐng xiāng hòu. dì zhēng sūn quán, zhì guǎng líng, shǐ qún lǐng zhōng lǐng jūn. dì hái, jiǎ jié, dū du shuǐ jūn. hái xǔ chāng, yǐ qún wèi zhèn jūn dà jiàng jūn, lǐng zhōng hù jūn, lù shàng shū shì. dì qǐn jí, qún yǔ cáo zhēn sī mǎ xuān wáng děng bìng shòu yí zhào fǔ zhèng. míng dì jí wèi, jìn fēng yǐng yīn hóu, zēng yì wǔ bǎi, bìng qián qiān sān bǎi hù, yǔ zhēng dōng dà jiàng jūn cáo xiū zhōng jūn dà jiàng jūn cáo zhēn fǔ jūn dà jiàng jūn sī mǎ xuān wáng bìng kāi fǔ. qǐng zhī, wèi sī kōng, gù lù shàng shū shì.
群转为侍中,领丞相东西曹掾。在朝无適无莫,雅杖名义,不以非道假人。文帝在东宫,深敬器焉,待以交友之礼,常叹曰:“自吾有回,门人日以亲。”及即王位,封群昌武亭侯,徙为尚书。制九品官人之法,群所建也。及践阼,迁尚书仆射,加侍中,徙尚书令,进爵颖乡侯。帝征孙权,至广陵,使群领中领军。帝还,假节,都督水军。还许昌,以群为镇军大将军,领中护军,录尚书事。帝寝疾,群与曹真、司马宣王等并受遗诏辅政。明帝即位,进封颍阴侯,增邑五百,并前千三百户,与征东大将军曹休、中军大将军曹真、抚军大将军司马宣王并开府。顷之,为司空,故录尚书事。
shì shí, dì chū lì zhèng, qún shàng shū yuē:" shī chēng' yí xíng wén wáng, wàn bāng zuò fú' yòu yuē' xíng yú guǎ qī, zhì yú xiōng dì, yǐ yù yú jiā bāng'. dào zì jìn shǐ, ér huà qià yú tiān xià. zì sāng luàn yǐ lái, gān gē wèi jí, bǎi xìng bù shí wáng jiào zhī běn, jù qí líng chí sì shén. bì xià dāng shèng wèi zhī lóng, hé èr zǔ zhī yè, tiān xià xiǎng wàng zhì zhì, wéi yǒu yǐ chóng dé bù huà, huì xù lí shù, zé zhào mín xìng shèn. fū chén xià léi tóng, shì fēi xiāng bì, guó zhī dà huàn yě. ruò bù hé mù zé yǒu chóu dǎng, yǒu chóu dǎng zé huǐ yù wú duān, huǐ yù wú duān zé zhēn wěi shī shí, bù kě bù shēn fáng bèi, yǒu yǐ jué qí yuán liú." tài hé zhōng, cáo zhēn biǎo yù shù dào fá shǔ, cóng xié gǔ rù. qún yǐ wéi" tài zǔ xī dào yáng píng gōng zhāng lǔ, duō shōu dòu mài yǐ yì jūn liáng, lǔ wèi xià ér shí yóu fá. jīn jì wú suǒ yīn, qiě xié gǔ zǔ xiǎn, nán yǐ jìn tuì, zhuǎn yùn bì jiàn chāo jié, duō liú bīng shǒu yào, zé sǔn zhàn shì, bù kě bù shú lǜ yě". dì cóng qún yì. zhēn fù biǎo cóng zǐ wǔ dào. qún yòu chén qí bù biàn, bìng yán jūn shì yòng dù zhī jì. zhào yǐ qún yì xià zhēn, zhēn jù zhī suì xíng. huì lín yǔ jī rì, qún yòu yǐ wéi yí zhào zhēn hái, dì cóng zhī.
是时,帝初莅政,群上疏曰:“诗称'仪刑文王,万邦作孚';又曰'刑于寡妻,至于兄弟,以御于家邦'。道自近始,而化洽於天下。自丧乱已来,干戈未戢,百姓不识王教之本,惧其陵迟巳甚。陛下当盛魏之隆,荷二祖之业,天下想望至治,唯有以崇德布化,惠恤黎庶,则兆民幸甚。夫臣下雷同,是非相蔽,国之大患也。若不和睦则有雠党,有雠党则毁誉无端,毁誉无端则真伪失实,不可不深防备,有以绝其源流。”太和中,曹真表欲数道伐蜀,从斜谷入。群以为”太祖昔到阳平攻张鲁,多收豆麦以益军粮,鲁未下而食犹乏。今既无所因,且斜谷阻险,难以进退,转运必见钞截,多留兵守要,则损战士,不可不熟虑也“。帝从群议。真复表从子午道。群又陈其不便,并言军事用度之计。诏以群议下真,真据之遂行。会霖雨积日,群又以为宜诏真还,帝从之。
hòu huáng nǚ shū hōng, zhuī fēng shì píng yuán yì gōng zhǔ. qún shàng shū yuē:" cháng duǎn yǒu mìng, cún wáng yǒu fèn. gù shèng rén zhì lǐ, huò yì huò zhì, yǐ qiú jué zhōng. fáng mù yǒu bù xiū zhī jiǎn, yíng bó yǒu bù guī zhī hún. fū dà rén dòng hé tiān dì, chuí zhī wú qióng, yòu dà dé bù yú xián, dòng wèi shī biǎo gù yě. bā suì xià shāng, lǐ suǒ bù bèi, kuàng wèi qī yuè, ér yǐ chéng rén lǐ sòng zhī, jiā wèi zhì fú, jǔ cháo sù yī, zhāo xī kū lín, zì gǔ yǐ lái, wèi yǒu cǐ bǐ. ér nǎi fù zì wǎng shì líng, qīn lín zǔ zài. yuàn bì xià yì gē wú yì yǒu sǔn zhī shì, dàn xī tīng qún chén sòng zàng, qǐ chē jià bù xíng, cǐ wàn guó zhī zhì wàng yě. wén chē jià yù xìng mó bēi, shí dào xǔ chāng, èr gōng shàng xià, jiē xī jù dōng, jǔ cháo dà xiǎo, mò bù jīng guài. huò yán yù yǐ bì shuāi, huò yán yù yú biàn chù yí diàn shě, huò bù zhī hé gù. chén yǐ wéi jí xiōng yǒu mìng, huò fú yóu rén, yí xǐ qiú ān, zé yì wú yì. ruò bì dāng yí bì, shàn zhì jīn yōng chéng xī gōng, jí mèng jīn bié gōng, jiē kě quán shí fēn zhǐ. kě wú jǔ gōng bào lù yě cì, fèi sǔn shèng jié cán nóng zhī yào. yòu zéi dì wén zhī, yǐ wéi dà shuāi, jiā suǒ fán fèi, bù kě jì liáng. qiě jí shì xián rén, dāng shèng shuāi, chù ān wēi, bǐng dào xìn mìng, fēi xǐ qí jiā yǐ níng, xiāng yì cóng qí fēng huà, wú kǒng jù zhī xīn. kuàng nǎi dì wáng wàn guó zhī zhǔ, jìng zé tiān xià ān, dòng zé tiān xià rǎo xíng zhǐ dòng jìng, qǐ kě qīng tuō zāi?" dì bù tīng.
后皇女淑薨,追封谥平原懿公主。群上疏曰:“长短有命,存亡有分。故圣人制礼,或抑或致,以求厥中。防墓有不脩之俭,嬴、博有不归之魂。夫大人动合天地,垂之无穷,又大德不逾闲,动为师表故也。八岁下殇,礼所不备,况未期月,而以成人礼送之,加为制服,举朝素衣,朝夕哭临,自古已来,未有此比。而乃复自往视陵,亲临祖载。愿陛下抑割无益有损之事,但悉听群臣送葬,乞车驾不行,此万国之至望也。闻车驾欲幸摩陂,实到许昌,二宫上下,皆悉俱东,举朝大小,莫不惊怪。或言欲以避衰,或言欲於便处移殿舍,或不知何故。臣以为吉凶有命,祸福由人,移徙求安,则亦无益。若必当移避,缮治金墉城西宫,及孟津别宫,皆可权时分止。可无举宫暴露野次,废损盛节蚕农之要。又贼地闻之,以为大衰,加所烦费,不可计量。且吉士贤人,当盛衰,处安危,秉道信命,非徙其家以宁,乡邑从其风化,无恐惧之心。况乃帝王万国之主,静则天下安,动则天下扰;行止动静,岂可轻脱哉?”帝不听。
qīng lóng zhōng, yíng zhì gōng shì, bǎi xìng shī nóng shí. qún shàng shū yuē:" yǔ chéng táng yú zhī shèng, yóu bēi gōng shì ér è yī fú, kuàng jīn sāng luàn zhī hòu, rén mín zhì shǎo, bǐ hàn wén jǐng zhī shí, bù guò yī dà jùn. jiā biān jìng yǒu shì, jiàng shì láo kǔ, ruò yǒu shuǐ hàn zhī huàn, guó jiā zhī shēn yōu yě. qiě wú shǔ wèi miè, shè jì bù ān. yí jí qí wèi dòng, jiǎng wǔ quàn nóng, yǒu yǐ dài zhī. jīn shě cǐ jí ér xiān gōng shì, chén jù bǎi xìng suì kùn, jiāng hé yǐ yìng dí? xī liú bèi zì chéng dū zhì bái shuǐ, duō zuò chuán shě, xìng fèi rén yì, tài zǔ zhī qí pí mín yě. jīn zhōng guó láo lì, yì wú shǔ zhī suǒ yuàn. cǐ ān wēi zhī jī yě, wéi bì xià lǜ zhī." dì dá yuē:" wáng zhě gōng shì, yì yí bìng lì. miè zéi zhī hòu, dàn dāng bà shǒu ěr, qǐ kě fù xīng yì xié? shì gù jūn zhī zhí, xiāo hé zhī dà lüè yě." qún yòu yuē:" xī hàn zǔ wéi yǔ xiàng yǔ zhēng tiān xià, yǔ yǐ miè, gōng shì shāo fén, shì yǐ xiāo hé jiàn wǔ kù tài cāng, jiē shì yào jí, rán yóu fēi qí zhuàng lì. jīn èr lǔ wèi píng, chéng bù yí yǔ gǔ tóng yě. fū rén zhī suǒ yù, mò bù yǒu cí, kuàng nǎi tiān wáng, mò zhī gǎn wéi. qián yù huài wǔ kù, wèi bù kě bù huài yě hòu yù zhì zhī, wèi bù kě bù zhì yě. ruò bì zuò zhī, gù fēi chén xià cí yán suǒ qū ruò shǎo liú shén, zhuō rán huí yì, yì fēi chén xià zhī suǒ jí yě. hàn míng dì yù qǐ dé yáng diàn, zhōng lí yì jiàn, jí yòng qí yán, hòu nǎi fù zuò zhī diàn chéng, wèi qún chén yuē:' zhōng lí shàng shū zài, bù dé chéng cǐ diàn yě.' fū wáng zhě qǐ dàn yī chén, gài wèi bǎi xìng yě. jīn chén céng bù néng shǎo níng shèng tīng, bù jí yì yuǎn yǐ." dì yú shì yǒu suǒ jiǎn shěng.
青龙中,营治宫室,百姓失农时。群上疏曰:“禹承唐、虞之盛,犹卑宫室而恶衣服,况今丧乱之后,人民至少,比汉文、景之时,不过一大郡。加边境有事,将士劳苦,若有水旱之患,国家之深忧也。且吴、蜀未灭,社稷不安。宜及其未动,讲武劝农,有以待之。今舍此急而先宫室,臣惧百姓遂困,将何以应敌?昔刘备自成都至白水,多作传舍,兴费人役,太祖知其疲民也。今中国劳力,亦吴、蜀之所愿。此安危之机也,惟陛下虑之。“帝答曰:“王者宫室,亦宜并立。灭贼之后,但当罢守耳,岂可复兴役邪?是故君之职,萧何之大略也。”群又曰:“昔汉祖唯与项羽争天下,羽已灭,宫室烧焚,是以萧何建武库、太仓,皆是要急,然犹非其壮丽。今二虏未平,诚不宜与古同也。夫人之所欲,莫不有辞,况乃天王,莫之敢违。前欲坏武库,谓不可不坏也;后欲置之,谓不可不置也。若必作之,固非臣下辞言所屈;若少留神,卓然回意,亦非臣下之所及也。汉明帝欲起德阳殿,锺离意谏,即用其言,后乃复作之;殿成,谓群臣曰:'锺离尚书在,不得成此殿也。'夫王者岂惮一臣,盖为百姓也。今臣曾不能少凝圣听,不及意远矣。“帝於是有所减省。
chū, tài zǔ shí, liú yì zuò dì yǔ wèi fěng móu fǎn, dāng zhū. qún yán zhī tài zǔ, tài zǔ yuē:" yì, míng chén yě, wú yì yù shè zhī." nǎi fù wèi. yì shēn dé qún, qún yuē:" fū yì xíng wèi guó, fēi wéi sī yě qiě zì míng zhǔ zhī yì, wú hé zhī yān?" qí hóng bó bù fá, jiē cǐ lèi yě. qīng lóng sì nián hōng, shì yuē jìng hóu. zi tài sì. dì zhuī sī qún gōng dé, fēn qún hù yì, fēng yī zi liè hóu.
初,太祖时,刘廙坐弟与魏讽谋反,当诛。群言之太祖,太祖曰:“廙,名臣也,吾亦欲赦之。”乃复位。廙深德群,群曰:“夫议刑为国,非为私也;且自明主之意,吾何知焉?”其弘博不伐,皆此类也。青龙四年薨,谥曰靖侯。子泰嗣。帝追思群功德,分群户邑,封一子列侯。
tài zì xuán bó. qīng lóng zhōng, chú sàn qí shì láng. zhèng shǐ zhōng, xǐ yóu jī jiāng jūn, wèi bīng zhōu cì shǐ, jiā zhèn wēi jiāng jūn, shǐ chí jié, hù xiōng nú zhōng láng jiàng, huái róu yí mín, shén yǒu wēi huì. jīng yì guì rén duō jì bǎo huò, yīn tài shì nú bì, tài jiē guà zhī yú bì, bù fā qí fēng, jí zhēng wèi shàng shū, xī yǐ huán zhī. jiā píng chū, dài guō huái wèi yōng zhōu cì shǐ, jiā fèn wēi jiāng jūn. shǔ dà jiàng jūn jiāng wéi lǜ zhòng yī qū shān zhù èr chéng, shǐ yá mén jiāng jù ān lǐ xīn děng shǒu zhī, jù qiāng hú zhì rèn děng kòu bī zhū jùn. zhēng xī jiāng jūn guō huái yǔ tài móu suǒ yǐ yù zhī, tài yuē:" qū chéng suī gù, qù shǔ xiǎn yuǎn, dāng xū yùn liáng. qiāng yí huàn wéi láo yì, bì wèi kěn fù. jīn wéi ér qǔ zhī, kě bù xuè rèn ér bá qí chéng suī qí yǒu jiù, shān dào zǔ xiǎn, fēi xíng bīng zhī dì yě." huái cóng tài jì, shǐ tài lǜ tǎo shǔ hù jūn xú zhì nán ān tài shǒu dèng ài děng jìn bīng wéi zhī, duàn qí yùn dào jí chéng wài liú shuǐ. ān děng tiǎo zhàn, bù xǔ, jiàng shì kùn jiǒng, fēn liáng jù xuě yǐ jī rì yuè. wéi guǒ lái jiù, chū zì niú tóu shān, yǔ tài xiāng duì. tài yuē:" bīng fǎ guì zài bù zhàn ér qū rén. jīn jué niú tóu, wéi wú fǎn dào, zé wǒ zhī qín yě." chì zhū jūn gè jiān lěi wù yǔ zhàn, qiǎn shǐ bái huái, yù zì nán dù bái shuǐ, xún shuǐ ér dōng, shǐ huái qù niú tóu, jié qí hái lù, kě bìng qǔ wéi, bù wéi ān děng ér yǐ. huái shàn qí cè, jìn lǜ zhū jūn jūn táo shuǐ. wéi jù, dùn zǒu, ān děng gū xiàn, suì jiē jiàng.
泰字玄伯。青龙中,除散骑侍郎。正始中,徙游击将军,为并州刺史,加振威将军,使持节,护匈奴中郎将,怀柔夷民,甚有威惠。京邑贵人多寄宝货,因泰市奴婢,泰皆挂之於壁,不发其封,及徵为尚书,悉以还之。嘉平初,代郭淮为雍州刺史,加奋威将军。蜀大将军姜维率众依麹山筑二城,使牙门将句安、李歆等守之,聚羌胡质任等寇偪诸郡。征西将军郭淮与泰谋所以御之,泰曰:“麹城虽固,去蜀险远,当须运粮。羌夷患维劳役,必未肯附。今围而取之,可不血刃而拔其城;虽其有救,山道阻险,非行兵之地也。”淮从泰计,使泰率讨蜀护军徐质、南安太守邓艾等进兵围之,断其运道及城外流水。安等挑战,不许,将士困窘,分粮聚雪以稽日月。维果来救,出自牛头山,与泰相对。泰曰:“兵法贵在不战而屈人。今绝牛头,维无反道,则我之禽也。”敕诸军各坚垒勿与战,遣使白淮,欲自南渡白水,循水而东,使淮趣牛头,截其还路,可并取维,不惟安等而已。淮善其策,进率诸军军洮水。维惧,遁走,安等孤县,遂皆降。
huái hōng, tài dài wéi zhēng xī jiāng jūn, jiǎ jié dū du yōng liáng zhū jūn shì. hòu nián, yōng zhōu cì shǐ wáng jīng bái tài, yún jiāng wéi xià hóu bà yù sān dào xiàng qí shān shí yíng jīn chéng, qiú jìn bīng wèi chì, shǐ liáng zhōu jūn zhì bāo hǎn, tǎo shǔ hù jūn xiàng qí shān. tài liàng zéi shì zhōng bù néng sān dào, qiě bīng shì è fēn, liáng zhōu wèi yí yuè jìng, bào jīng:" shěn qí dìng wèn, zhī suǒ qù xiàng, xū dōng xī shì hé nǎi jìn." shí wéi děng jiāng shù wàn rén zhì bāo hǎn, qù dí dào. tài chì jīng jìn tún dí dào, xū jūn dào, nǎi guī qǔ zhī. tài jìn jūn chén cāng. huì jīng suǒ tǒng zhū jūn yú gù guān yǔ zéi zhàn bù lì, jīng zhé dù táo. tài yǐ jīng bù jiān jù dí dào, bì yǒu tā biàn. bìng qiǎn wǔ yíng zài qián, tài lǜ zhū jūn jì zhī. jīng sì yǔ wéi zhàn, dà bài, yǐ wàn yú rén hái bǎo dí dào chéng, yú jiē bēn sàn. wéi chéng shèng wéi dí dào. tài jūn shàng guī, fēn bīng shǒu yào, chén yè jìn qián. dèng ài hú fèn wáng mì yì dào, jí yǔ ài mì děng fēn wéi sān jūn, jìn dào lǒng xī. ài děng yǐ wéi" wáng jīng jīng zú pò nǜ yú xī, zéi zhòng dà shèng, chéng shèng zhī bīng jì bù kě dāng, ér jiāng jūn yǐ wū hé zhī zú, jì bài jūn zhī hòu, jiàng shì shī qì, lǒng yòu qīng dàng. gǔ rén yǒu yán:' fù shé shì shǒu, zhuàng shì jiě qí wàn.' sūn zǐ yuē:' bīng yǒu suǒ bù jī, dì yǒu suǒ bù shǒu.' gài xiǎo yǒu suǒ shī ér dà yǒu suǒ quán gù yě. jīn lǒng yòu zhī hài, guò yú fù shé, dí dào zhī dì, fēi tú bù shǒu zhī wèi. jiāng wéi zhī bīng, shì suǒ pì zhī fēng. bù rú gē xiǎn zì bǎo, guān xìn dài bì, rán hòu jìn jiù, cǐ jì zhī dé zhě yě." tài yuē:" jiāng wéi tí qīng bīng shēn rù, zhèng yù yǔ wǒ zhēng fēng yuán yě, qiú yī zhàn zhī lì. wáng jīng dāng gāo bì shēn lěi, cuò qí ruì qì. jīn nǎi yǔ zhàn, shǐ zéi dé jì, zǒu pò wáng jīng, fēng zhī dí dào. ruò wéi yǐ zhàn kè zhī wēi, jìn bīng dōng xiàng, jù lì yáng jī gǔ zhī shí, fàng bīng shōu xiáng, zhāo nà qiāng hú, dōng zhēng guān lǒng, chuán xí sì jùn, cǐ wǒ zhī suǒ è yě. ér wéi yǐ chéng shèng zhī bīng, cuò jùn chéng zhī xià, ruì qì zhī zú, qū lì zhì mìng, gōng shǒu shì shū, kè zhǔ bù tóng. bīng shū yún' xiū lǔ fén wēn, sān yuè nǎi chéng, jù yīn sān yuè ér hòu yǐ'. chéng fēi qīng jūn yuǎn rù, wéi zhī guǐ móu cāng cù suǒ bàn. xiàn jūn yuǎn qiáo, liáng gǔ bù jì, shì wǒ sù jìn pò zéi zhī shí yě, suǒ wèi jí léi bù jí yǎn ěr, zì rán zhī shì yě. táo shuǐ dài qí biǎo, wéi děng zài qí nèi, jīn chéng gāo jù shì, lín qí xiàng lǐng, bù zhàn bì zǒu. kòu bù kě zòng, wéi bù kě jiǔ, jūn děng hé yán rú cǐ?" suì jìn jūn dù gāo chéng lǐng, qián xíng, yè zhì dí dào dōng nán gāo shān shàng, duō jǔ fēng huǒ, míng gǔ jiǎo. dí dào chéng zhōng jiàng shì jiàn jiù zhě zhì, jiē fèn yǒng. wéi shǐ wèi guān jiù bīng dāng xū zhòng jí nǎi fā, ér zú wén yǐ zhì, wèi yǒu qí biàn sù móu, shàng xià zhèn jù. zì jūn zhī fā lǒng xī yě, yǐ shān dào shēn xiǎn, zéi bì shè fú. tài guǐ cóng nán dào, wéi guǒ sān rì shī fú. dìng jūn qián xíng, zú chū qí nán. wéi nǎi yuán shān tū zhì, tài yǔ jiāo zhàn, wéi tuì huán. liáng zhōu jūn cóng jīn chéng nán zhì wò gàn bǎn. tài yǔ jīng gòng mì qī, dāng gòng xiàng qí hái lù, wéi děng wén zhī, suì dùn, chéng zhōng jiàng shì dé chū. jīng tàn yuē:" liáng bù zhì xún, xiàng bù yīng jī, jǔ chéng tú liè, fù sàng yī zhōu yǐ." tài wèi láo jiàng shì, qián hòu qiǎn hái, gèng chà jūn shǒu, bìng zhì chéng lěi, hái tún shàng guī.
淮薨,泰代为征西将军,假节都督雍、凉诸军事。后年,雍州刺史王经白泰,云姜维、夏侯霸欲三道向祁山、石营、金城,求进兵为翅,使凉州军至枹罕,讨蜀护军向祁山。泰量贼势终不能三道,且兵势恶分,凉州未宜越境,报经:“审其定问,知所趣向,须东西势合乃进。“时维等将数万人至枹罕,趣狄道。泰敕经进屯狄道,须军到,乃规取之。泰进军陈仓。会经所统诸军於故关与贼战不利,经辄渡洮。泰以经不坚据狄道,必有他变。并遣五营在前,泰率诸军继之。经巳与维战,大败,以万馀人还保狄道城,馀皆奔散。维乘胜围狄道。泰军上邽,分兵守要,晨夜进前。邓艾、胡奋、王秘亦到,即与艾、秘等分为三军,进到陇西。艾等以为“王经精卒破衄於西,贼众大盛,乘胜之兵既不可当,而将军以乌合之卒,继败军之后,将士失气,陇右倾荡。古人有言:'蝮蛇螫手,壮士解其腕。'孙子曰:'兵有所不击,地有所不守。'盖小有所失而大有所全故也。今陇右之害,过於蝮蛇,狄道之地,非徒不守之谓。姜维之兵,是所辟之锋。不如割险自保,观衅待弊,然后进救,此计之得者也。“泰曰:“姜维提轻兵深入,正欲与我争锋原野,求一战之利。王经当高壁深垒,挫其锐气。今乃与战,使贼得计,走破王经,封之狄道。若维以战克之威,进兵东向,据栎阳积谷之实,放兵收降,招纳羌、胡,东争关、陇,传檄四郡,此我之所恶也。而维以乘胜之兵,挫峻城之下,锐气之卒,屈力致命,攻守势殊,客主不同。兵书云'脩橹轒榅,三月乃成,拒堙三月而后已'。诚非轻军远入,维之诡谋仓卒所办。县军远侨,粮谷不继,是我速进破贼之时也,所谓疾雷不及掩耳,自然之势也。洮水带其表,维等在其内,今乘高据势,临其项领,不战必走。寇不可纵,围不可久,君等何言如此?“遂进军度高城岭,潜行,夜至狄道东南高山上,多举烽火,鸣鼓角。狄道城中将士见救者至,皆愤踊。维始谓官救兵当须众集乃发,而卒闻已至,谓有奇变宿谋,上下震惧。自军之发陇西也,以山道深险,贼必设伏。泰诡从南道,维果三日施伏。定军潜行,卒出其南。维乃缘山突至,泰与交战,维退还。凉州军从金城南至沃干阪。泰与经共密期,当共向其还路,维等闻之,遂遁,城中将士得出。经叹曰:“粮不至旬,向不应机,举城屠裂,覆丧一州矣。”泰慰劳将士,前后遣还,更差军守,并治城垒,还屯上邽。
chū, tài wén jīng jiàn wéi, yǐ zhōu jūn jiàng shì sù jiē yī xīn, jiā dé bǎo chéng, fēi wéi suǒ néng zú qīng. biǎo shàng jìn jūn chén yè sù dào hái. zhòng yì yǐ jīng bēn běi, chéng bù zú zì gù, wéi ruò duàn liáng zhōu zhī dào, jiān sì jùn mín yí, jù guān lǒng zhī xiǎn, gǎn néng méi jīng jūn ér tú lǒng yòu. yí xū dà bīng sì jí, nǎi zhì gōng tǎo. dà jiàng jūn sī mǎ wén wáng yuē:" xī zhū gě liàng cháng yǒu cǐ zhì, zú yì bù néng. shì dà móu yuǎn, fēi wéi suǒ rèn yě. qiě chéng fēi cāng cù suǒ bá, ér liáng shǎo wèi jí, zhēng xī sù jiù, dé shàng cè yǐ." tài měi yǐ yī fāng yǒu shì, zhé yǐ xū shēng rǎo dòng tiān xià, gù xī jiǎn bái shàng shì, yì shū bù guò liù bǎi lǐ. sī mǎ wén wáng yǔ xún yǐ yuē:" xuán bó shěn yǒng néng duàn, hé fāng bó zhī zhòng, jiù jiāng xiàn zhī chéng, ér bù qiú yì bīng, yòu xī jiǎn shàng shì, bì néng bàn zéi gù yě. dū du dà jiàng, bù dàng ěr xié!"
初,泰闻经见围,以州军将士素皆一心,加得保城,非维所能卒倾。表上进军晨夜速到还。众议以经奔北,城不足自固,维若断凉州之道,兼四郡民夷,据关、陇之险,敢能没经军而屠陇右。宜须大兵四集,乃致攻讨。大将军司马文王曰:“昔诸葛亮常有此志,卒亦不能。事大谋远,非维所任也。且城非仓卒所拔,而粮少为急,征西速救,得上策矣。”泰每以一方有事,辄以虚声扰动天下,故希简白上事,驿书不过六百里。司马文王语荀顗曰:“玄伯沈勇能断,荷方伯之重,救将陷之城,而不求益兵,又希简上事,必能办贼故也。都督大将,不当尔邪!”
hòu zhēng tài wèi shàng shū yòu pú yè, diǎn xuǎn jǔ, jiā shì zhōng guāng lù dài fu. wú dà jiàng sūn jùn chū huái sì. yǐ tài wèi zhèn jūn jiāng jūn, jiǎ jié dū du huái běi zhū jūn shì, zhào xú zhōu jiān jūn yǐ xià shòu tài jié dù. jùn tuì, jūn hái, zhuǎn wéi zuǒ pú yè. zhū gě dàn zuò luàn shòu chūn, sī mǎ wén wáng lǜ liù jūn jūn qiū tóu, tài zǒng shǔ xíng tái. sī mǎ jǐng wáng wén wáng jiē yǔ tài qīn yǒu, jí pèi guó wǔ gāi yì yǔ tài shàn. wén wáng wèn gāi yuē:" xuán bó hé rú qí fù sī kōng yě?" gāi yuē:" tōng yǎ bó chàng, néng yǐ tiān xià shēng jiào wèi jǐ rèn zhě, bù rú yě míng tǒng jiǎn zhì, lì gōng lì shì, guò zhī." tài qián hòu yǐ gōng zēng yì èr qiān liù bǎi hù, cì zǐ dì yī rén tíng hòu, èr rén guān nèi hóu. jǐng yuán yuán nián hōng, zhuī zèng sī kōng. shì yuē mù hóu. zi xún sì. xún hōng, wú sì, dì wēn shào fēng. xián xī zhōng kāi jiàn wǔ děng, yǐ tài zhe xūn qián cháo, gǎi fēng wēn wèi shèn zi.
后徵泰为尚书右仆射,典选举,加侍中光禄大夫。吴大将孙峻出淮、泗。以泰为镇军将军,假节都督淮北诸军事,诏徐州监军已下受泰节度。峻退,军还,转为左仆射。诸葛诞作乱寿春,司马文王率六军军丘头,泰总署行台。司马景王、文王皆与泰亲友,及沛国武陔亦与泰善。文王问陔曰:“玄伯何如其父司空也?”陔曰:“通雅博畅,能以天下声教为己任者,不如也;明统简至,立功立事,过之。”泰前后以功增邑二千六百户,赐子弟一人亭侯,二人关内侯。景元元年薨,追赠司空。谥曰穆侯。子恂嗣。恂薨,无嗣,弟温绍封。咸熙中开建五等,以泰著勋前朝,改封温为慎子。
chén jiǎo zì jì bì, guǎng líng dōng yáng rén yě. bì luàn jiāng dōng jí dōng chéng, cí sūn cè yuán shù zhī mìng, huán běn jùn. tài shǒu chén dēng qǐng wèi gōng cáo, shǐ jiǎo yì xǔ, wèi yuē:" xǔ xià lùn yì, dài wú bù zú zú xià xiāng wèi guān chá, hái yǐ jiàn huì." jiǎo hái yuē:" wén yuǎn jìn zhī lùn, pō wèi míng fǔ jiāo ér zì jīn." dēng yuē:" fū guī mén yōng mù, yǒu dé yǒu xíng, wú jìng chén yuán fāng xiōng dì yuān qīng yù jié, yǒu lǐ yǒu fǎ, wú jìng huá zǐ yú qīng xiū jí è, yǒu shí yǒu yì, wú jìng zhào yuán dá bó wén qiáng jì, qí yì zhuō luò, wú jìng kǒng wén jǔ xióng zī jié chū, yǒu wáng bà zhī lüè, wú jìng liú xuán dé. suǒ jìng rú cǐ, hé jiāo zhī yǒu! yú zi suǒ suǒ, yì yān zú lù zāi?" dēng yǎ yì rú cǐ, ér shēn jìng yǒu jiǎo.
陈矫字季弼,广陵东阳人也。避乱江东及东城,辞孙策、袁术之命,还本郡。太守陈登请为功曹,使矫诣许,谓曰:“许下论议,待吾不足;足下相为观察,还以见诲。”矫还曰:“闻远近之论,颇谓明府骄而自矜。”登曰:“夫闺门雍穆,有德有行,吾敬陈元方兄弟;渊清玉絜,有礼有法,吾敬华子鱼;清脩疾恶,有识有义,吾敬赵元达;博闻强记,奇逸卓荦,吾敬孔文举;雄姿杰出,有王霸之略,吾敬刘玄德。所敬如此,何骄之有!馀子琐琐,亦焉足录哉?”登雅意如此,而深敬友矫。
jùn wèi sūn quán suǒ wéi yú kuāng qí, dēng lìng jiǎo qiú jiù yú tài zǔ. jiǎo shuō tài zǔ yuē:" bǐ jùn suī xiǎo, xíng biàn zhī guó yě, ruò méng jiù yuán, shǐ wèi wài fān, zé wú rén cuò móu, xú fāng yǒng ān, wǔ shēng yuǎn zhèn, rén ài pāng liú, wèi cóng zhī guó, wàng fēng jǐng fù, chóng dé yǎng wēi, cǐ wáng yè yě." tài zǔ qí jiǎo, yù liú zhī. jiǎo cí yuē:" běn guó dào xuán, běn bēn zǒu gào jí, zòng wú shēn xū zhī xiào, gǎn wàng hóng yǎn zhī yì hū?" tài zǔ nǎi qiǎn fù jiù. wú jūn jì tuì, dēng duō shè jiān fú, lè bīng zhuī bēn, dà pò zhī.
郡为孙权所围於匡奇,登令矫求救於太祖。矫说太祖曰:“鄙郡虽小,形便之国也,若蒙救援,使为外藩,则吴人剉谋,徐方永安,武声远震,仁爱滂流,未从之国,望风景附,崇德养威,此王业也。”太祖奇矫,欲留之。矫辞曰:“本国倒悬,本奔走告急,纵无申胥之效,敢忘弘演之义乎?”太祖乃遣赴救。吴军既退,登多设间伏,勒兵追奔,大破之。
tài zǔ pì jiǎo wèi sī kōng yuàn shǔ, chú xiāng lìng, zhēng nán cháng shǐ, péng chéng lè líng tài shǒu, wèi jùn xī bù dū wèi. qǔ zhōu mín fù bìng, yǐ niú dǎo, xiàn jié zhèng qì shì. jiǎo yuē:" cǐ xiào zǐ yě." biǎo shè zhī. qiān wèi jùn tài shǒu. shí xì qiú qiān shù, zhì yǒu lì nián, jiǎo yǐ wéi zhōu yǒu sān diǎn zhī zhì, hàn yuē sān zhāng zhī fǎ, jīn xī qīng zhòng zhī lǐ, ér hū jiǔ xì zhī huàn, kě wèi miù yǐ. xī zì lǎn zuì zhuàng, yī shí lùn jué. dà jūn dōng zhēng, rù wèi chéng xiàng zhǎng shǐ. jūn hái, fù wèi wèi jùn, zhuǎn xī cáo shǔ. cóng zhēng hàn zhōng, hái wèi shàng shū. xíng qián wèi dào yè, tài zǔ bēng luò yáng, qún chén jū cháng, yǐ wéi tài zǐ jí wèi, dāng xū zhào mìng. jiǎo yuē:" wáng hōng yú wài, tiān xià huáng jù. tài zǐ yí gē āi jí wèi, yǐ xì yuǎn jìn zhī wàng. qiě yòu ài zǐ zài cè, bǐ cǐ shēng biàn, zé shè jì wēi yǐ." jí jù guān bèi lǐ, yī rì jiē bàn. míng dàn, yǐ wáng hòu lìng, cè tài zǐ jí wèi, dà shè dàng rán. wén dì yuē:" chén jì bì lín dà jié, míng lüè guò rén, xìn yī shí zhī jùn jié yě." dì jì jiàn zuò, zhuǎn shǔ lì bù, fēng gāo líng tíng hòu, qiān shàng shū lìng. míng dì jí wèi, jìn jué dōng xiāng hòu, yì liù bǎi hù. chē jià cháng zú zhì shàng shū mén, jiǎo guì wèn dì yuē:" bì xià yù hé zhī?" dì yuē:" yù àn xíng wén shū ěr." jiǎo yuē:" cǐ zì chén zhí fèn, fēi bì xià suǒ yí lín yě. ruò chén bù chēng qí zhí, zé qǐng jiù chù tuì. bì xià yí hái." dì cán, huí chē ér fǎn. qí liàng zhí rú cǐ. jiā shì zhōng guāng lù dài fu, qiān sī tú. jǐng chū yuán nián hōng, shì yuē zhēn hóu.
太祖辟矫为司空掾属,除相令,征南长史,彭城、乐陵太守,魏郡西部都尉。曲周民父病,以牛祷,县结正弃市。矫曰:“此孝子也。“表赦之。迁魏郡太守。时系囚千数,至有历年,矫以为周有三典之制,汉约三章之法,今惜轻重之理,而忽久系之患,可谓谬矣。悉自览罪状,一时论决。大军东征,入为丞相长史。军还,复为魏郡,转西曹属。从征汉中,还为尚书。行前未到邺,太祖崩洛阳,群臣拘常,以为太子即位,当须诏命。矫曰:“王薨于外,天下惶惧。太子宜割哀即位,以系远近之望。且又爱子在侧,彼此生变,则社稷危矣。”即具官备礼,一日皆办。明旦,以王后令,策太子即位,大赦荡然。文帝曰:“陈季弼临大节,明略过人,信一时之俊杰也。“帝既践阼,转署吏部,封高陵亭侯,迁尚书令。明帝即位,进爵东乡侯,邑六百户。车驾尝卒至尚书门,矫跪问帝曰:“陛下欲何之?”帝曰:“欲案行文书耳。“矫曰:“此自臣职分,非陛下所宜临也。若臣不称其职,则请就黜退。陛下宜还。”帝惭,回车而反。其亮直如此。加侍中光禄大夫,迁司徒。景初元年薨,谥曰贞侯。
zi běn sì, lì wèi jùn shǒu jiǔ qīng. suǒ zài cāo gāng lǐng, jǔ dà tǐ, néng shǐ qún xià zì jìn. yǒu tǒng yù zhī cái, bù qīn xiǎo shì, bù dú fǎ lǜ ér dé tíng wèi zhī chēng, yōu yú sī mǎ qí děng, jīng liàn wén lǐ. qiān zhèn běi jiāng jūn, jiǎ jié dū du hé běi zhū jūn shì. hōng, zi càn sì. běn dì qiān, xián xī zhōng wèi chē qí jiāng jūn.
子本嗣,历位郡守、九卿。所在操纲领,举大体,能使群下自尽。有统御之才,不亲小事,不读法律而得廷尉之称,优於司马岐等,精练文理。迁镇北将军,假节都督河北诸军事。薨,子粲嗣。本弟骞,咸熙中为车骑将军。
chū, jiǎo wèi jùn gōng cáo, shǐ guò tài shān. tài shān tài shǒu dōng jùn xuē tì yì zhī, jié wèi qīn yǒu. xì wèi jiǎo yuē:" yǐ jùn lì ér jiāo èr qiān dàn, lín guó jūn qū cóng péi chén yóu, bù yì kě hū!" tì hòu wèi wèi jùn jí shàng shū lìng, jiē chéng dài jiǎo yún.
初,矫为郡功曹,使过泰山。泰山太守东郡薛悌异之,结为亲友。戏谓矫曰:“以郡吏而交二千石,邻国君屈从陪臣游,不亦可乎!”悌后为魏郡及尚书令,皆承代矫云。
xú xuān zì bǎo jiān, guǎng líng hǎi xī rén yě. bì luàn jiāng dōng, yòu cí sūn cè zhī mìng, huán běn jùn. yǔ chén jiǎo bìng wèi gāng jì, èr rén qí míng ér sī hǎo bù xié, rán jù jiàn qì yú tài shǒu chén dēng, yǔ dēng bìng xīn yú tài zǔ. hǎi xī huái pǔ èr xiàn mín zuò luàn, dū wèi wèi mí lìng liáng xí yè bēn xuān jiā, mì sòng miǎn zhī. tài zǔ qiǎn dū jūn hù zhì lái tǎo zéi, yǐ bīng shǎo bù jìn. xuān qián jiàn zé zhī, shì yǐ xíng shì, zhì nǎi jìn pò zéi. tài zǔ pì wèi sī kōng yuàn shǔ, chú dōng mín fā gàn lìng, qiān qí jùn tài shǒu, rù wèi mén xià dū, cóng dào shòu chūn. huì mǎ chāo zuò luàn, dà jūn xī zhēng, tài zǔ jiàn guān shǔ yuē:" jīn dāng yuǎn zhēng, ér cǐ fāng wèi dìng, yǐ wéi hòu yōu, yí dé qīng gōng dà dé yǐ zhèn tǒng zhī." nǎi yǐ xuān wèi zuǒ hù jūn, liú tǒng zhū jūn. hái, wèi chéng xiàng dōng cáo yuàn, chū wèi wèi jùn tài shǒu. tài zǔ bēng luò yáng, qún chén rù diàn zhōng fā āi. huò yán kě yì zhū chéng shǒu, yòng qiáo pèi rén. xuān lì shēng yuē:" jīn zhě yuǎn jìn yī tǒng, rén huái xiào jié, hé bì qiáo pèi, ér jǔ sù wèi zhě xīn." wén dì wén yuē:" suǒ wèi shè jì zhī chén yě." dì jì jiàn zuò, wèi yù shǐ zhōng chéng, cì jué guān nèi hóu, xǐ chéng mén xiào wèi, xún yuè qiān sī lì xiào wèi, zhuǎn sàn qí cháng shì. cóng zhì guǎng líng, liù jūn chéng zhōu, fēng làng bào qǐ, dì chuán huí dào, xuān bìng zài hòu, líng bō ér qián, qún liáo mò xiān zhì zhě. dì zhuàng zhī, qiān shàng shū.
徐宣字宝坚,广陵海西人也。避乱江东,又辞孙策之命,还本郡。与陈矫并为纲纪,二人齐名而私好不协,然俱见器於太守陈登,与登并心於太祖。海西、淮浦二县民作乱,都尉卫弥、令梁习夜奔宣家,密送免之。太祖遣督军扈质来讨贼,以兵少不进。宣潜见责之,示以形势,质乃进破贼。太祖辟为司空掾属,除东缗、发干令,迁齐郡太守,入为门下督,从到寿春。会马超作乱,大军西征,太祖见官属曰:“今当远征,而此方未定,以为后忧,宜得清公大德以镇统之。”乃以宣为左护军,留统诸军。还,为丞相东曹掾,出为魏郡太守。太祖崩洛阳,群臣入殿中发哀。或言可易诸城守,用谯、沛人。宣厉声曰:“今者远近一统,人怀效节,何必谯、沛,而沮宿卫者心。”文帝闻曰:“所谓社稷之臣也。”帝既践阼,为御史中丞,赐爵关内侯,徙城门校尉,旬月迁司隶校尉,转散骑常侍。从至广陵,六军乘舟,风浪暴起,帝船回倒,宣病在后,陵波而前,群寮莫先至者。帝壮之,迁尚书。
míng dì jí wèi, fēng jīn yáng tíng hòu, yì èr bǎi hù. zhōng lǐng jūn huán fàn jiàn xuān yuē:" chén wén dì wáng yòng rén, dù shì shòu cái. zhēng duó zhī shí, yǐ cè lüè wéi xiān, fēn dìng zhī hòu, yǐ zhōng yì wéi shǒu. gù jìn wén xíng jiù fàn zhī jì ér shǎng yōng jì zhī yán, gāo zǔ yòng chén píng zhī zhì ér tuō hòu yú zhōu bó yě. qiè jiàn shàng shū xú xuān, tǐ zhōng hòu zhī xíng, bǐng zhí liàng zhī xìng qīng yǎ tè lì, bù jū shì sú què rán nán dòng, yǒu shè jì zhī jié lì wèi zhōu jùn, suǒ zài chèn zhí. jīn pú yè quē, xuān xíng zhǎng hòu shì fù xīn rèn zhòng, mò yí xuān zhě." dì suì yǐ xuān wèi zuǒ pú yè, hòu jiā shì zhōng guāng lù dài fu. chē jià xìng xǔ chāng, zǒng tǒng liú shì. dì hái, zhǔ zhě zòu chéng wén shū. zhào yuē:" wú shěng yǔ pú yè hé yì?" jìng bù shì. shàng fāng lìng zuò wěi jiàn kǎo jìng, xuān shàng shū chén wēi xíng dà guò, yòu jiàn zuò gōng diàn qióng jìn mín lì, dì jiē shǒu zhào jiā nà. xuān yuē:" qī shí yǒu xiàn chē zhī lǐ, jīn yǐ liù shí bā, kě yǐ qù yǐ." nǎi gù cí jí xùn wèi, dì zhōng bù xǔ. qīng lóng sì nián hōng, yí lìng bù yī shū jīn, liǎn yǐ shí fú. zhào yuē:" xuān tǐ lǚ zhì shí, zhí nèi fāng wài, lì zài sān cháo, gōng liàng zhèng sè, yǒu tuō gū jì mìng zhī jié, kě wèi zhù shí chén yě. cháng yù yǐ yǐ tái fǔ, wèi jí dēng zhī, xī hū dà mìng bù yǒng! qí zhuī zèng chē qí jiāng jūn, zàng rú gōng lǐ." shì yuē zhēn hóu. zi qīn sì.
明帝即位,封津阳亭侯,邑二百户。中领军桓范荐宣曰:“臣闻帝王用人,度世授才。争夺之时,以策略为先,分定之后,以忠义为首。故晋文行舅犯之计而赏雍季之言,高祖用陈平之智而讬后於周勃也。窃见尚书徐宣,体忠厚之行,秉直亮之性;清雅特立,不拘世俗;确然难动,有社稷之节;历位州郡,所在称职。今仆射缺,宣行掌后事;腹心任重,莫宜宣者。“帝遂以宣为左仆射,后加侍中光禄大夫。车驾幸许昌,总统留事。帝还,主者奏呈文书。诏曰:“吾省与仆射何异?”竟不视。尚方令坐猥见考竟,宣上疏陈威刑大过,又谏作宫殿穷尽民力,帝皆手诏嘉纳。宣曰:“七十有县车之礼,今已六十八,可以去矣。”乃固辞疾逊位,帝终不许。青龙四年薨,遗令布衣疏巾,敛以时服。诏曰:“宣体履至实,直内方外,历在三朝,公亮正色,有讬孤寄命之节,可谓柱石臣也。常欲倚以台辅,未及登之,惜乎大命不永!其追赠车骑将军,葬如公礼。”谥曰贞侯。子钦嗣。
wèi zhēn zì gōng zhèn, chén liú xiāng yì rén yě. fù zī, yǒu dà jié, bù yīng sān gōng zhī pì. tài zǔ zhī chū zhì chén liú, zī yuē:" píng tiān xià zhě, bì cǐ rén yě." tài zǔ yì yì zhī, shù yì zī yì dà shì. cóng tǎo dǒng zhuō, zhàn yú xíng yáng ér zú. tài zǔ měi shè jùn jìng, zhé qiǎn shǐ cí yān. xià hóu dūn wèi chén liú tài shǒu, jǔ zhēn jì lì, mìng fù chū yàn, zhēn yǐ wéi" mò shì zhī sú, fēi lǐ zhī zhèng". dūn nù, zhí zhēn, jì ér shè zhī. hòu wèi hàn huáng mén shì láng. dōng jùn zhū yuè móu fǎn, yǐn zhēn. tài zǔ lìng yuē:" gū yǔ qīng jūn tóng gòng jǔ shì, jiā qīn lìng wèn. shǐ wén yuè yán, gù zì bù xìn. jí dé xún lìng jūn shū, jù liàng zhōng chéng." huì fèng zhào mìng, pìn guì rén yú wèi, yīn biǎo liú zhēn cān chéng xiàng jūn shì. zhuī lù zhēn fù jiù xūn, cì jué guān nèi hóu, zhuǎn wéi hù cáo yuàn. wén dì jí wáng wèi, wèi sàn qí cháng shì. jí jiàn zuò, fēng ān guó tíng hòu. shí qún chén bìng sòng wèi dé, duō yì sǔn qián cháo. zhēn dú míng chán shòu zhī yì, chēng yáng hàn měi. dì shù mù zhēn yuē:" tiān xià zhī zhēn, dāng yǔ shān yáng gòng zhī." qiān shàng shū, zhuǎn shì zhōng lì bù shàng shū. dì xìng guǎng líng, xíng zhōng lǐng jūn, cóng. zhēng jūn dà jiàng jūn cáo xiū biǎo dé jiàng zéi cí," sūn quán yǐ zài rú xū kǒu". zhēn yuē:" quán shì cháng jiāng, wèi gǎn kàng héng, cǐ bì wèi bù wěi cí ěr." kǎo hé jiàng zhě, guǒ shǒu jiāng zhà suǒ zuò yě.
卫臻字公振,陈留襄邑人也。父兹,有大节,不应三公之辟。太祖之初至陈留,兹曰:“平天下者,必此人也。”太祖亦异之,数诣兹议大事。从讨董卓,战于荥阳而卒。太祖每涉郡境,辄遣使祠焉。夏侯惇为陈留太守,举臻计吏,命妇出宴,臻以为“末世之俗,非礼之正“。惇怒,执臻,既而赦之。后为汉黄门侍郎。东郡朱越谋反,引臻。太祖令曰:“孤与卿君同共举事,加钦令问。始闻越言,固自不信。及得荀令君书,具亮忠诚。”会奉诏命,聘贵人于魏,因表留臻参丞相军事。追录臻父旧勋,赐爵关内侯,转为户曹掾。文帝即王位,为散骑常侍。及践阼,封安国亭侯。时群臣并颂魏德,多抑损前朝。臻独明禅授之义,称扬汉美。帝数目臻曰:“天下之珍,当与山阳共之。”迁尚书,转侍中吏部尚书。帝幸广陵,行中领军,从。征军大将军曹休表得降贼辞,“孙权已在濡须口”。臻曰:“权恃长江,未敢抗衡,此必畏怖伪辞耳。“考核降者,果守将诈所作也。
míng dì jí wèi, jìn fēng kāng xiāng hòu, hòu zhuǎn wéi yòu pú yè, diǎn xuǎn jǔ, rú qián jiā shì zhōng. zhōng hù jūn jiǎng jì yí zhēn shū yuē:" hàn zǔ yù wáng lǔ wèi shàng jiàng, zhōu wǔ bá yú fù wèi tài shī bù yī sī yǎng, kě dēng wáng gōng, hé bì shǒu wén, shì ér hòu yòng?" zhēn dá yuē:" gǔ rén yí zhì huì ér rèn dù liàng, xū kǎo jī ér jiā chù zhì jīn zi tóng mù yě yú chéng kāng, yù duàn shé wén jǐng, hǎo bù jīng zhī jǔ, kāi bá qí zhī jīn, jiāng shǐ tiān xià chí chěng ér qǐ yǐ." zhū gě liàng kòu tiān shuǐ, zhēn zòu:" yí qiǎn qí bīng rù sàn guān, jué qí liáng dào." nǎi yǐ zhēn wèi zhēng shǔ jiāng jūn, jiǎ jié dū zhū jūn shì, dào cháng ān, liàng tuì. hái, fù zhí, jiā guāng lù dài fu. shì shí, dì fāng lóng yì yú diàn shě, zhēn shù qiè jiàn. jí diàn zhōng jiān shàn shōu lán tái lìng shǐ, zhēn zòu àn zhī. zhào yuē:" diàn shě bù chéng, wú suǒ liú xīn, qīng tuī zhī hé?" zhēn shàng shū yuē:" gǔ zhì qīn guān zhī fǎ, fēi è qí qín shì yě, chéng yǐ suǒ yì zhě xiǎo, suǒ duò zhě dà yě. chén měi chá xiào shì, lèi jiē rú cǐ, jù qún sī jiāng suì yuè zhí, yǐ zhì líng chí yǐ." liàng yòu chū xié gǔ zhēng nán shàng:" zhū rán děng jūn yǐ guò jīng chéng." zhēn yuē:" rán, wú zhī xiāo jiàng, bì xià cóng quán, qiě wèi shì yǐ zhuì zhēng nán ěr." quán guǒ zhào rán rù jū cháo, jìn gōng hé féi. dì yù zì dōng zhēng, zhēn yuē:" quán wài shì yīng liàng, nèi shí guān wàng. qiě hé féi chéng gù, bù zú wéi lǜ. chē jià kě wú qīn zhēng, yǐ shěng liù jūn zhī fèi." dì dào xún yáng ér quán jìng tuì.
明帝即位,进封康乡侯,后转为右仆射,典选举,如前加侍中。中护军蒋济遗臻书曰:“汉祖遇亡虏为上将,周武拔渔父为太师;布衣厮养,可登王公,何必守文,试而后用?”臻答曰:“古人遗智慧而任度量,须考绩而加黜陟;今子同牧野於成、康,喻断蛇文、景,好不经之举,开拔奇之津,将使天下驰骋而起矣。”诸葛亮寇天水,臻奏:“宜遣奇兵入散关,绝其粮道。”乃以臻为征蜀将军,假节督诸军事,到长安,亮退。还,复职,加光禄大夫。是时,帝方隆意於殿舍,臻数切谏。及殿中监擅收兰台令史,臻奏案之。诏曰:“殿舍不成,吾所留心,卿推之何?”臻上疏曰:“古制侵官之法,非恶其勤事也,诚以所益者小,所堕者大也。臣每察校事,类皆如此,惧群司将遂越职,以至陵迟矣。”亮又出斜谷;征南上:“朱然等军已过荆城。”臻曰:“然,吴之骁将,必下从权,且为势以缀征南耳。”权果召然入居巢,进攻合肥。帝欲自东征,臻曰:“权外示应亮,内实观望。且合肥城固,不足为虑。车驾可无亲征,以省六军之费。”帝到寻阳而权竟退。
yōu zhōu cì shǐ guàn qiū jiǎn shàng shū yuē:" bì xià jí wèi yǐ lái, wèi yǒu kě shū. wú shǔ shì xiǎn, wèi kě zú píng, liáo kě yǐ cǐ fāng wú yòng zhī shì kè dìng liáo dōng." zhēn yuē:" jiǎn suǒ chén jiē zhàn guó xì shù, fēi wáng zhě zhī shì yě. wú pín suì chēng bīng, kòu luàn biān jìng, ér yóu àn jiǎ yǎng shì, wèi guǒ xún zhì tǎo zhě, chéng yǐ bǎi xìng pí láo gù yě. qiě yuān shēng cháng hǎi biǎo, xiāng chéng sān shì, wài fǔ róng yí, nèi xiū zhàn shè, ér jiǎn yù yǐ piān jūn cháng qū, cháo zhì xī juǎn, zhī qí wàng yǐ." jiǎn xíng jūn suì bù lì.
幽州刺史毌丘俭上疏曰:“陛下即位已来,未有可书。吴、蜀恃险,未可卒平,聊可以此方无用之士克定辽东。”臻曰:“俭所陈皆战国细术,非王者之事也。吴频岁称兵,寇乱边境,而犹案甲养士,未果寻致讨者,诚以百姓疲劳故也。且渊生长海表,相承三世,外抚戎夷,内脩战射,而俭欲以偏军长驱,朝至夕卷,知其妄矣。”俭行军遂不利。
zhēn qiān wèi sī kōng, xǐ sī tú. zhèng shǐ zhōng, jìn jué cháng yuán hóu, yì qiān hù, fēng yī zi liè hóu. chū, tài zǔ jiǔ bù lì tài zǐ, ér fāng qí guì lín zāi hóu. dīng yí děng wéi zhī yǔ yì, quàn zhēn zì jié, zhēn yǐ dà yì jù zhī. jí wén dì jí wèi, dōng hǎi wáng lín yǒu chǒng, dì wèn zhēn:" píng yuán hóu hé rú?" zhēn chēng míng dé měi ér zhōng bù yán. cáo shuǎng fǔ zhèng, shǐ xià hóu xuán xuān zhǐ, yù yǐn zhēn rù shǒu shàng shū lìng, jí wèi dì qiú hūn, jiē bù xǔ. gù qǐ xùn wèi. zhào yuē:" xī gàn mù yǎn xī, yì yā qiáng qín liú hóu yí shén, bù wàng chǔ shì. dǎng yán jiā móu, wàng bù lìn yān." cì zhái yī qū, wèi tè jìn, zhì rú sān sī. hōng, zhuī zèng tài wèi, shì yuē jìng hóu. zi liè sì, xián xī zhōng wèi guāng lù xūn.
臻迁为司空,徙司徒。正始中,进爵长垣侯,邑千户,封一子列侯。初,太祖久不立太子,而方奇贵临菑侯。丁仪等为之羽翼,劝臻自结,臻以大义拒之。及文帝即位,东海王霖有宠,帝问臻:“平原侯何如?”臻称明德美而终不言。曹爽辅政,使夏侯玄宣指,欲引臻入守尚书令,及为弟求婚,皆不许。固乞逊位。诏曰:“昔干木偃息,义压强秦;留侯颐神,不忘楚事。谠言嘉谋,望不吝焉。”赐宅一区,位特进,秩如三司。薨,追赠太尉,谥曰敬侯。子烈嗣,咸熙中为光禄勋。
lú yù zì zi jiā, zhuō jùn zhuō rén yě. fù zhí, yǒu míng yú shì. yù shí suì ér gū, yù běn zhōu luàn, èr xiōng sǐ nàn. dāng yuán shào gōng sūn zàn jiāo bīng, yōu jì jī huāng, yǎng guǎ sǎo gū xiōng zi, yǐ xué xíng jiàn chēng. wén dì wèi wǔ guān jiāng, zhào yù shǔ mén xià zéi cáo. cuī yǎn jǔ wèi jì zhōu zhǔ bù. shí tiān xià cǎo chuàng, duō bū táo, gù zhòng shì wáng fǎ, zuì jí qī zǐ. wáng shì qī bái děng, shǐ shì fū jiā shù rì, wèi yǔ fū xiāng jiàn, dà lǐ zòu qì fú. yù bó zhī yuē:" fū nǚ zǐ zhī qíng, yǐ jiē jiàn ér ēn shēng, chéng fù ér yì zhòng. gù shī yún' wèi jiàn jūn zǐ, wǒ xīn shāng bēi yì jì jiàn zhǐ, wǒ xīn zé yí'. yòu lǐ' wèi miào jiàn zhī fù ér sǐ, guī zàng nǚ shì zhī dǎng, yǐ wèi chéng fù yě'. jīn bái děng shēng yǒu wèi jiàn zhī bēi, sǐ yǒu fēi fù zhī tòng, ér lì yì yù sì zhī dà pì, zé ruò tóng láo hé jǐn zhī hòu, zuì hé suǒ jiā? qiě jì yuē' fù cóng qīng', yán fù rén zhī zuì, yǐ qīng zhě wèi bǐ yě. yòu shū yún' yǔ qí shā bù gū, níng shī bù jīng', kǒng guò zhòng yě. gǒu yǐ bái děng jiē shòu lǐ pìn, yǐ rù mén tíng, xíng zhī wèi kě, shā zhī wéi zhòng." tài zǔ yuē:" yù zhí zhī shì yě. yòu yǐn jīng diǎn yǒu yì, shǐ gū tàn xī." yóu shì wèi chéng xiàng fǎ cáo yì lìng shǐ, zhuǎn xī cáo yì lìng shǐ.
卢毓字子家,涿郡涿人也。父植,有名於世。毓十岁而孤,遇本州乱,二兄死难。当袁绍、公孙瓒交兵,幽冀饥荒,养寡嫂孤兄子,以学行见称。文帝为五官将,召毓署门下贼曹。崔琰举为冀州主簿。时天下草创,多逋逃,故重士亡法,罪及妻子。亡士妻白等,始適夫家数日,未与夫相见,大理奏弃巿。毓驳之曰:“夫女子之情,以接见而恩生,成妇而义重。故诗云'未见君子,我心伤悲;亦既见止,我心则夷'。又礼'未庙见之妇而死,归葬女氏之党,以未成妇也'。今白等生有未见之悲,死有非妇之痛,而吏议欲肆之大辟,则若同牢合卺之后,罪何所加?且记曰'附从轻',言附人之罪,以轻者为比也。又书云'与其杀不辜,宁失不经',恐过重也。苟以白等皆受礼聘,已入门庭,刑之为可,杀之为重。”太祖曰:“毓执之是也。又引经典有意,使孤叹息。”由是为丞相法曹议令史,转西曹议令史。
wèi guó jì jiàn, wèi lì bù láng. wén dì jiàn zuò, xǐ huáng mén shì láng, chū wèi jì yīn xiāng, liáng qiáo èr jùn tài shǒu. dì yǐ qiáo jiù xiāng, gù dà xǐ mín chōng zhī, yǐ wéi tún tián. ér qiáo tǔ dì qiāo jí, bǎi xìng qióng kùn, yù mǐn zhī, shàng biǎo xǐ mín yú liáng guó jiù wò yǎn, shī dì yì. suī tīng yù suǒ biǎo, xīn yóu hèn zhī, suì zuǒ qiān yù, shǐ jiāng xǐ mín wèi suī yáng diǎn nóng xiào wèi. yù xīn zài lì mín, gōng zì lín shì, zé jū měi tián, bǎi xìng lài zhī. qiān ān píng guǎng píng tài shǒu, suǒ zài yǒu huì huà.
魏国既建,为吏部郎。文帝践阼,徙黄门侍郎,出为济阴相,梁、谯二郡太守。帝以谯旧乡,故大徙民充之,以为屯田。而谯土地墝瘠,百姓穷困,毓愍之,上表徙民於梁国就沃衍,失帝意。虽听毓所表,心犹恨之,遂左迁毓,使将徙民为睢阳典农校尉。毓心在利民,躬自临视,择居美田,百姓赖之。迁安平、广平太守,所在有惠化。
qīng lóng èr nián, rù wèi shì zhōng. xiān shì, sàn qí cháng shì liú shào shòu zhào dìng lǜ, wèi jiù. yù shàng lùn gǔ jīn kē lǜ zhī yì, yǐ wéi fǎ yí yī zhèng, bù yí yǒu liǎng duān, shǐ jiān lì dé róng qíng. jí shì zhōng gāo táng lóng shù yǐ gōng shì shì qiè jiàn, dì bù yuè, yù jìn yuē:" chén wén jūn míng zé chén zhí, gǔ zhī shèng wáng kǒng bù wén qí guò, gù yǒu gǎn jiàn zhī gǔ. jìn chén jǐn guī, cǐ nǎi chén děng suǒ yǐ bù jí lóng. lóng zhū shēng, míng wéi kuáng zhí, bì xià yí róng zhī." zài zhí sān nián, duō suǒ bó zhēng. zhào yuē:" guān rén zhì cái, shèng dì suǒ nán, bì xū liáng zuǒ, jìn kě tì fǒu. shì zhōng yù bǐng xìng zhēn gù, xīn píng tǐ zhèng, kě wèi míng shì yǒu gōng, bù xiè yú wèi zhě yě. qí yǐ yù wèi lì bù shàng shū." shǐ yù zì xuǎn dài, yuē:" dé rú qīng zhě nǎi kě." yù jǔ cháng shì zhèng chōng, dì yuē:" wén hé, wú zì zhī zhī, gèng jǔ wú suǒ wèi wén zhě." nǎi jǔ ruǎn wǔ sūn yōng, dì yú shì yòng yōng.
青龙二年,入为侍中。先是,散骑常侍刘劭受诏定律,未就。毓上论古今科律之意,以为法宜一正,不宜有两端,使奸吏得容情。及侍中高堂隆数以宫室事切谏,帝不悦,毓进曰:“臣闻君明则臣直,古之圣王恐不闻其过,故有敢谏之鼓。近臣尽规,此乃臣等所以不及隆。隆诸生,名为狂直,陛下宜容之。”在职三年,多所驳争。诏曰:“官人秩才,圣帝所难,必须良佐,进可替否。侍中毓禀性贞固,心平体正,可谓明试有功,不懈于位者也。其以毓为吏部尚书。“使毓自选代,曰:“得如卿者乃可。”毓举常侍郑冲,帝曰:“文和,吾自知之,更举吾所未闻者。”乃举阮武、孙邕,帝於是用邕。
qián cǐ zhū gě dàn dèng yáng děng chí míng yù, yǒu sì cōng bā dá zhī qiào, dì jí zhī. shí jǔ zhōng shū láng, zhào yuē:" dé qí rén yǔ fǒu, zài lú shēng ěr. xuǎn jǔ mò qǔ yǒu míng, míng rú huà dì zuò bǐng, bù kě dàn yě." yù duì yuē:" míng bù zú yǐ zhì yì rén, ér kě yǐ dé cháng shì. cháng shì wèi jiào mù shàn, rán hòu yǒu míng, fēi suǒ dāng jí yě. yú chén jì bù zú yǐ shí yì rén, yòu zhǔ zhě zhèng yǐ xún míng àn cháng wèi zhí, dàn dāng yǒu yǐ yàn qí hòu. gù gǔ zhě fū zòu yǐ yán, míng shì yǐ gōng. jīn kǎo jī zhī fǎ fèi, ér yǐ huǐ yù xiāng jìn tuì, gù zhēn wěi hún zá, xū shí xiàng méng." dì nà qí yán, jí zhào zuò kǎo kè fǎ. huì sī tú quē, yù jǔ chǔ shì guǎn níng, dì bù néng yòng. gèng wèn qí cì, yù duì yuē:" dūn dǔ zhì xíng, zé tài zhōng dài fū hán jì liàng zhí qīng fāng, zé sī lì xiào wèi cuī lín zhēn gù chún cuì, zé tài cháng cháng lín." dì nǎi yòng jì. yù yú rén jí xuǎn jǔ, xiān jǔ xìng xíng, ér hòu yán cái. huáng mén lǐ fēng cháng yǐ wèn yù, yù yuē:" cái suǒ yǐ wéi shàn yě, gù dà cái chéng dà shàn, xiǎo cái chéng xiǎo shàn. jīn chēng zhī yǒu cái ér bù néng wéi shàn, shì cái bù zhōng qì yě." fēng děng fú qí yán.
前此诸葛诞、邓飏等驰名誉,有四聪八达之诮,帝疾之。时举中书郎,诏曰:“得其人与否,在卢生耳。选举莫取有名,名如画地作饼,不可啖也。”毓对曰:“名不足以致异人,而可以得常士。常士畏教慕善,然后有名,非所当疾也。愚臣既不足以识异人,又主者正以循名案常为职,但当有以验其后。故古者敷奏以言,明试以功。今考绩之法废,而以毁誉相进退,故真伪浑杂,虚实相蒙。”帝纳其言,即诏作考课法。会司徒缺,毓举处士管宁,帝不能用。更问其次,毓对曰:“敦笃至行,则太中大夫韩暨;亮直清方,则司隶校尉崔林;贞固纯粹,则太常常林。”帝乃用暨。毓於人及选举,先举性行,而后言才。黄门李丰尝以问毓,毓曰:“才所以为善也,故大才成大善,小才成小善。今称之有才而不能为善,是才不中器也。”丰等服其言。
qí wáng jí wèi, cì jué guān nèi hóu. shí cáo shuǎng bǐng quán, jiāng shù qí dǎng, xǐ yù pú yè, yǐ shì zhōng hé yàn dài yù. qǐng zhī, chū yù wèi tíng wèi, sī lì bì guǐ yòu wǎng zòu miǎn guān, zhòng lùn duō sòng zhī, nǎi yǐ yù wèi guāng lù xūn. shuǎng děng jiàn shōu, tài fù sī mǎ xuān wáng shǐ yù xíng sī lì xiào wèi, zhì qí yù. fù wèi lì bù shàng shū, jiā fèng chē dū wèi, fēng gāo lè tíng hòu, zhuǎn wéi pú yè, gù diǎn xuǎn jǔ, jiā guāng lù dài fu. gāo guì xiāng gōng jí wèi, jìn fēng dà liáng xiāng hòu. fēng yī zi tíng hòu. guàn qiū jiǎn zuò luàn, dà jiàng jūn sī mǎ jǐng wáng chū zhēng, yù gāng jì hòu shì, jiā shì zhōng. zhèng yuán sān nián, jí bìng, xùn wèi. qiān wèi sī kōng, gù tuī piào qí jiāng jūn wáng chǎng guāng lù dài fu wáng guān sī lì xiào wèi wáng xiáng. zhào shǐ shǐ zhě jí shòu yìn shòu, jìn jué fēng róng chéng hóu, yì èr qiān sān bǎi hù. gān lù èr nián hōng, shì yuē chéng hóu. sūn fān sì. yù zi qīn tǐng, xián xī zhōng qīn wèi shàng shū, tǐng tài shān tài shǒu.
齐王即位,赐爵关内侯。时曹爽秉权,将树其党,徙毓仆射,以侍中何晏代毓。顷之,出毓为廷尉,司隶毕轨又枉奏免官,众论多讼之,乃以毓为光禄勋。爽等见收,太傅司马宣王使毓行司隶校尉,治其狱。复为吏部尚书,加奉车都尉,封高乐亭侯,转为仆射,故典选举,加光禄大夫。高贵乡公即位,进封大梁乡侯。封一子亭侯。毌丘俭作乱,大将军司马景王出征,毓纲纪后事,加侍中。正元三年,疾病,逊位。迁为司空,固推骠骑将军王昶、光禄大夫王观、司隶校尉王祥。诏使使者即授印绶,进爵封容城侯,邑二千三百户。甘露二年薨,谥曰成侯。孙藩嗣。毓子钦、珽,咸熙中钦为尚书,珽泰山太守。
píng yuē: huán jiē shí dǔ chéng bài, cái zhōu dāng shì. chén qún dòng zhàng míng yì, yǒu qīng liú yǎ wàng tài hóng jì jiǎn zhì, yǔn kè táng gòu yǐ. wèi shì shì tǒng tái gé, zhòng nèi qīng wài, gù bā zuò shàng shū, jí gǔ liù qīng zhī rèn yě. chén xú wèi lú, jiǔ jū sī wèi, jiǎo xuān gāng duàn gǔ gěng, zhēn yù guī jiàn qīng lǐ, xián bù tiǎn jué zhí yún.
评曰:桓阶识睹成败,才周当世。陈群动仗名义,有清流雅望;泰弘济简至,允克堂构矣。魏世事统台阁,重内轻外,故八座尚书,即古六卿之任也。陈、徐、卫、卢,久居斯位,矫、宣刚断骨鲠,臻、毓规鉴清理,咸不忝厥职云。