páng tǒng zì shì yuán, xiāng yáng rén yě. shǎo shí pǔ dùn, wèi yǒu shí zhě. yǐng chuān sī mǎ huī qīng yǎ yǒu zhī rén jiàn, tǒng ruò guàn wǎng jiàn huī, huī cǎi sāng yú shù shàng, zuò tǒng zài shù xià, gòng yǔ zì zhòu zhì yè. huī shén yì zhī, chēng tǒng dāng nán zhōu shì zhī guān miǎn, yóu shì jiàn xiǎn. hòu jùn mìng wèi gōng cáo. xìng hǎo rén lún, qín yú zhǎng yǎng. měi suǒ chēng shù, duō guò qí cái, shí rén guài ér wèn zhī, tǒng dá yuē:" dāng jīn tiān xià dà luàn, yǎ dào líng chí, shàn rén shǎo ér è rén duō. fāng yù xìng fēng sú, zhǎng dào yè, bù měi qí tán jí shēng míng bù zú mù qǐ, bù zú mù qǐ ér wéi shàn zhě shǎo yǐ. jīn bá shí shī wǔ, yóu dé qí bàn, ér kě yǐ chóng mài shì jiào, shǐ yǒu zhì zhě zì lì, bù yì kě hū?" wú jiāng zhōu yú zhù xiān zhǔ qǔ jīng zhōu, yīn lǐng nán jùn tài shǒu. yú zú, tǒng sòng sàng zhì wú, wú rén duō wén qí míng. jí dāng xī hái, bìng huì chāng mén, lù jī gù shào quán cóng jiē wǎng. tǒng yuē:" lù zi kě wèi nú mǎ yǒu yì zú zhī lì, gù zi kě wèi nú niú néng fù zhòng zhì yuǎn yě." wèi quán cóng yuē:" qīng hào shī mù míng, yǒu shì rǔ nán fán zi zhāo. suī zhì lì bù duō, yì yī shí zhī jiā yě." jī shào wèi tǒng yuē:" shǐ tiān xià tài píng, dāng yǔ qīng gòng liào sì hǎi zhī shì." shēn yǔ tǒng xiāng jié ér hái.
庞统字士元,襄阳人也。少时朴钝,未有识者。颍川司马徽清雅有知人鉴,统弱冠往见徽,徽采桑於树上,坐统在树下,共语自昼至夜。徽甚异之,称统当南州士之冠冕,由是渐显。后郡命为功曹。性好人伦,勤於长养。每所称述,多过其才,时人怪而问之,统答曰:“当今天下大乱,雅道陵迟,善人少而恶人多。方欲兴风俗,长道业,不美其谭即声名不足慕企,不足慕企而为善者少矣。今拔十失五,犹得其半,而可以崇迈世教,使有志者自励,不亦可乎?”吴将周瑜助先主取荆州,因领南郡太守。瑜卒,统送丧至吴,吴人多闻其名。及当西还,并会昌门,陆勣、顾劭、全琮皆往。统曰:“陆子可谓驽马有逸足之力,顾子可谓驽牛能负重致远也。”谓全琮曰:“卿好施慕名,有似汝南樊子昭。虽智力不多,亦一时之佳也。”绩、劭谓统曰:“使天下太平,当与卿共料四海之士。“深与统相结而还。
xiān zhǔ lǐng jīng zhōu, tǒng yǐ cóng shì shǒu lěi yáng lìng, zài xiàn bù zhì, miǎn guān. wú jiāng lǔ sù yí xiān zhǔ shū yuē:" páng shì yuán fēi bǎi lǐ cái yě, shǐ chǔ zhì zhōng bié jià zhī rèn, shǐ dāng zhǎn qí jì zú ěr." zhū gě liàng yì yán zhī yú xiān zhǔ, xiān zhǔ jiàn yǔ shàn tán, dà qì zhī, yǐ wéi zhì zhōng cóng shì. qīn dài yà yú zhū gě liàng, suì yǔ liàng bìng wèi jūn shī zhōng láng jiàng. liàng liú zhèn jīng zhōu. tǒng suí cóng rù shǔ.
先主领荆州,统以从事守耒阳令,在县不治,免官。吴将鲁肃遗先主书曰:“庞士元非百里才也,使处治中、别驾之任,始当展其骥足耳。”诸葛亮亦言之於先主,先主见与善谭,大器之,以为治中从事。亲待亚於诸葛亮,遂与亮并为军师中郎将。亮留镇荆州。统随从入蜀。
yì zhōu mù liú zhāng yǔ xiān zhǔ huì fú, tǒng jìn cè yuē:" jīn yīn cǐ huì, biàn kě zhí zhī, zé jiāng jūn wú yòng bīng zhī láo ér zuò dìng yī zhōu yě." xiān zhǔ yuē:" chū rù tā guó, ēn xìn wèi zhe, cǐ bù kě yě." zhāng jì hái chéng dū, xiān zhǔ dāng wèi zhāng běi zhēng hàn zhōng, tǒng fù shuō yuē:" yīn xuǎn jīng bīng, zhòu yè jiān dào, jìng xí chéng dū zhāng jì bù wǔ, yòu sù wú yù bèi, dà jūn zú zhì, yī jǔ biàn dìng, cǐ shàng jì yě. yáng huái gāo pèi, zhāng zhī míng jiàng, gè zhàng qiáng bīng, jù shǒu guān tóu, wén shù yǒu jiān jiàn zhāng, shǐ fā qiǎn jiàng jūn hái jīng zhōu. jiāng jūn wèi zhì, qiǎn yǔ xiāng wén, shuō jīng zhōu yǒu jí, yù hái jiù zhī, bìng shǐ zhuāng shù, wài zuò guī xíng cǐ èr zi jì fú jiāng jūn yīng míng, yòu xǐ jiāng jūn zhī qù, jì bì chéng qīng qí lái jiàn, jiāng jūn yīn cǐ zhí zhī, jìn qǔ qí bīng, nǎi xiàng chéng dū, cǐ zhòng jì yě. tuì huán bái dì, lián yǐn jīng zhōu, xú hái tú zhī, cǐ xià jì yě. ruò shěn yín bù qù, jiāng zhì dà yīn, bù kě jiǔ yǐ." xiān zhǔ rán qí zhòng jì, jí zhǎn huái pèi, hái xiàng chéng dū, suǒ guò zhé kè. yú fú dà huì, zhì jiǔ zuò yuè, wèi tǒng yuē:" jīn rì zhī huì, kě wèi lè yǐ." tǒng yuē:" fá rén zhī guó ér yǐ wéi huān, fēi rén zhě zhī bīng yě." xiān zhǔ zuì, nù yuē:" wǔ wáng fá zhòu, qián gē hòu wǔ, fēi rén zhě xié? qīng yán bù dàng, yí sù qǐ chū!" yú shì tǒng qūn xún yǐn tuì. xiān zhǔ xún huǐ, qǐng hái. tǒng fù gù wèi, chū bù gù xiè, yǐn shí zì ruò. xiān zhǔ wèi yuē:" xiàng zhě zhī lùn, ā shuí wèi shī?" tǒng duì yuē:" jūn chén jù shī." xiān zhǔ dà xiào, yàn lè rú chū.
益州牧刘璋与先主会涪,统进策曰:“今因此会,便可执之,则将军无用兵之劳而坐定一州也。”先主曰:“初入他国,恩信未著,此不可也。”璋既还成都,先主当为璋北征汉中,统复说曰:“阴选精兵,昼夜兼道,径袭成都;璋既不武,又素无预备,大军卒至,一举便定,此上计也。杨怀、高沛,璋之名将,各仗强兵,据守关头,闻数有笺谏璋,使发遣将军还荆州。将军未至,遣与相闻,说荆州有急,欲还救之,并使装束,外作归形;此二子既服将军英名,又喜将军之去,计必乘轻骑来见,将军因此执之,进取其兵,乃向成都,此中计也。退还白帝,连引荆州,徐还图之,此下计也。若沈吟不去,将致大因,不可久矣。”先主然其中计,即斩怀、沛,还向成都,所过辄克。於涪大会,置酒作乐,谓统曰:“今日之会,可谓乐矣。”统曰:“伐人之国而以为欢,非仁者之兵也。”先主醉,怒曰:“武王伐纣,前歌后舞,非仁者邪?卿言不当,宜速起出!”於是统逡巡引退。先主寻悔,请还。统复故位,初不顾谢,饮食自若。先主谓曰:“向者之论,阿谁为失?”统对曰:“君臣俱失。”先主大笑,宴乐如初。
jìn wéi luò xiàn, tǒng shuài zhòng gōng chéng, wèi liú shǐ suǒ zhōng, zú, shí nián sān shí liù. xiān zhǔ tòng xī, yán zé liú tì. bài tǒng fù yì láng, qiān jiàn yì dài fū, zhū gě liàng qīn wèi zhī bài. zhuī cì tǒng jué guān nèi hóu, shì yuē jìng hóu. tǒng zi hóng, zì jù shī, gāng jiǎn yǒu zāng pǐ, qīng ào shàng shū lìng chén zhǐ, wèi zhǐ suǒ yì, zú yú fú líng tài shǒu. tǒng dì lín, yǐ jīng zhōu zhì zhōng cóng shì cān zhèn běi jiāng jūn huáng quán zhēng wú, zhí jūn bài, suí quán rù wèi, wèi fēng liè hóu, zhì jù lù tài shǒu.
进围雒县,统率众攻城,为流矢所中,卒,时年三十六。先主痛惜,言则流涕。拜统父议郎,迁谏议大夫,诸葛亮亲为之拜。追赐统爵关内侯,谥曰靖侯。统子宏,字巨师,刚简有臧否,轻傲尚书令陈只,为只所抑,卒於涪陵太守。统弟林,以荆州治中从事参镇北将军黄权征吴,值军败,随权入魏,魏封列侯,至钜鹿太守。
fǎ zhèng zì xiào zhí, fú fēng méi rén yě. zǔ fù zhēn, yǒu qīng jié gāo míng. jiàn ān chū, tiān xià jī huāng, zhèng yǔ tóng jùn mèng dá jù rù shǔ yī liú zhāng, jiǔ zhī wèi xīn dū lìng, hòu zhào shǔ jūn yì xiào wèi. jì bù rèn yòng, yòu wèi qí zhōu yì jù qiáo kè zhě suǒ bàng wú xíng, zhì yì bù dé. yì zhōu bié jià zhāng sōng yǔ zhèng xiāng shàn, cǔn zhāng bù zú yǔ yǒu wéi, cháng qiè tàn xī. sōng yú jīng zhōu jiàn cáo gōng hái, quàn zhāng jué cáo gōng ér zì jié xiān zhǔ. zhāng yuē:" shuí kě shǐ zhě?" sōng nǎi jǔ zhèng, zhèng cí ràng, bù dé yǐ ér wǎng. zhèng jì hái, wèi sōng chēng shuō xiān zhǔ yǒu xióng lüè, mì móu xié guī, yuàn gòng dài fèng, ér wèi yǒu yuán. hòu yīn zhāng wén cáo gōng yù qiǎn jiàng zhēng zhāng lǔ zhī yǒu jù xīn yě, sōng suì shuō zhāng yí yíng xiān zhǔ, shǐ zhī tǎo lǔ, fù lìng zhèng xián mìng. zhèng jì xuān zhǐ, yīn xiàn cè yú xiān zhǔ yuē:" yǐ míng jiāng jūn zhī yīng cái, chéng liú mù zhī nuò ruò zhāng sōng, zhōu zhī gǔ gōng, yǐ xiǎng yìng yú nèi rán hòu zī yì zhōu zhī yīn fù, féng tiān fǔ zhī xiǎn zǔ, yǐ cǐ chéng yè, yóu fǎn zhǎng yě." xiān zhǔ rán zhī, sù jiāng ér xī, yǔ zhāng huì fú. běi zhì jiā méng, nán hái qǔ zhāng.
法正字孝直,扶风郿人也。祖父真,有清节高名。建安初,天下饥荒,正与同郡孟达俱入蜀依刘璋,久之为新都令,后召署军议校尉。既不任用,又为其州邑俱侨客者所谤无行,志意不得。益州别驾张松与正相善,忖璋不足与有为,常窃叹息。松於荆州见曹公还,劝璋绝曹公而自结先主。璋曰:“谁可使者?”松乃举正,正辞让,不得已而往。正既还,为松称说先主有雄略,密谋协规,愿共戴奉,而未有缘。后因璋闻曹公欲遣将征张鲁之有惧心也,松遂说璋宜迎先主,使之讨鲁,复令正衔命。正既宣旨,阴献策於先主曰:“以明将军之英才,乘刘牧之懦弱;张松,州之股肱,以响应於内;然后资益州之殷富,冯天府之险阻,以此成业,犹反掌也。”先主然之,溯江而西,与璋会涪。北至葭萌,南还取璋。
zhèng dù shuō zhāng yuē:" zuǒ jiāng jūn xiàn jūn xí wǒ, bīng bù mǎn wàn, shì zhòng wèi fù, yě gǔ shì zī, jūn wú zī zhòng. qí jì mò ruò jǐn qū bā xī zǐ tóng mín nèi fú shuǐ yǐ xī, qí cāng lǐn yě gǔ, yī jiē shāo chú, gāo lěi shēn gōu, jìng yǐ dài zhī. bǐ zhì, qǐng zhàn, wù xǔ, jiǔ wú suǒ zī, bù guò bǎi rì, bì jiāng zì zǒu. zǒu ér jī zhī, zé bì qín ěr." xiān zhǔ wén ér è zhī, yǐ wèn zhèng. zhèng yuē:" zhōng bù néng yòng, wú kě yōu yě." zhāng guǒ rú zhèng yán, wèi qí qún xià yuē:" wú wén jù dí yǐ ān mín, wèi wén dòng mín yǐ bì dí yě." yú shì chù dù, bù yòng qí jì. jí jūn wéi luò chéng, zhèng jiān yǔ zhāng yuē:" zhèng shòu xìng wú shù, méng hǎo wéi sǔn, jù zuǒ yòu bù míng běn mò, bì bìng guī jiù, méng chǐ méi shēn, rǔ jí zhí shì, shì yǐ sǔn shēn yú wài, bù gǎn fǎn mìng. kǒng shèng tīng huì è qí shēng, gù zhōng jiān bù yǒu jiān jìng, gù niàn sù yù, zhān wàng liàng々. rán wéi qián hòu pī lù fù xīn, zì cóng shǐ chū yǐ zhì yú zhōng, shí bù cáng qíng, yǒu suǒ bù jìn, dàn yú àn cè báo, jīng chéng bù gǎn, yǐ zhì yú cǐ ěr. jīn guó shì yǐ wēi, huò hài zài sù, suī juān fàng yú wài, yán zú zēng yóu, yóu tān jí suǒ huái, yǐ jǐn yú zhōng. míng jiāng jūn běn xīn, zhèng zhī suǒ zhī yě, shí wèi qū qū bù yù shī zuǒ jiāng jūn zhī yì, ér zú zhì yú shì zhě, zuǒ yòu bù dá yīng xióng cóng shì zhī dào, wèi kě wéi xìn dú shì, ér yǐ yì qì xiāng zhì, rì yuè xiàng qiān, qū qiú shùn ěr yuè mù, suí ā suì zhǐ, bù tú yuǎn lǜ wèi guó shēn jì gù yě. shì biàn jì chéng, yòu bù liàng qiáng ruò zhī shì, yǐ wéi zuǒ jiāng jūn xiàn yuǎn zhī zhòng, liáng gǔ wú chǔ, yù de yǐ duō jī shǎo, kuàng rì xiāng chí. ér cóng guān zhì cǐ, suǒ lì zhé pò, lí gōng bié tún, rì zì líng luò. luò xià suī yǒu wàn bīng, jiē huài chén zhī zú, pò jūn zhī jiāng, ruò yù zhēng yī dàn zhī zhàn, zé bīng jiāng shì lì, shí bù xiāng dāng. gè yù yuǎn qī jì liáng zhě, jīn cǐ yíng shǒu yǐ gù, gǔ mǐ yǐ jī, ér míng jiāng jūn tǔ dì rì xuē, bǎi xìng rì kùn, dí duì suì duō, suǒ gōng yuǎn kuàng. yú yì jì zhī, wèi bì xiān jié, jiāng bù fù yǐ chí jiǔ yě. kōng ěr xiāng shǒu, yóu bù xiāng kān, jīn zhāng yì dé shù wàn zhī zhòng, yǐ dìng bā dōng, rù qián wéi jiè, fēn píng zī zhōng dé yáng, sān dào bìng qīn, jiāng hé yǐ yù zhī? běn wèi míng jiāng jūn jì zhě, bì wèi cǐ jūn xiàn yuǎn wú liáng, kuì yùn bù jí, bīng shǎo wú jì. jīn jīng zhōu dào tōng, zhòng shù shí bèi, jiā sūn chē qí qiǎn dì jí lǐ yì gān níng děng wéi qí hòu jì. ruò zhēng kè zhǔ zhī shì, yǐ tǔ dì xiāng shèng zhě, jīn cǐ quán yǒu bā dōng, guǎng hàn qián wéi, guò bàn yǐ dìng, bā xī yī jùn, fù fēi míng jiāng jūn zhī yǒu yě. jì yì zhōu suǒ yǎng wéi shǔ, shǔ yì pò huài sān fēn wáng èr, lì mín pí kùn, sī wèi luàn zhě shí hù ér bā ruò dí yuǎn zé bǎi xìng bù néng kān yì, dí jìn zé yī dàn yì zhǔ yǐ. guǎng hàn zhū xiàn, shì míng bǐ yě. yòu yú fù yǔ guān tóu shí wèi yì zhōu fú huò zhī mén, jīn èr mén xī kāi, jiān chéng jiē xià, zhū jūn bìng pò, bīng jiāng jù jǐn, ér dí jiā shù dào bìng jìn, yǐ rù xīn fù, zuò shǒu dōu luò, cún wáng zhī shì, zhāo rán kě jiàn. sī nǎi dà lüè, qí wài jiào ěr, qí yú qū qǔ, nán yǐ cí jí yě. yǐ zhèng xià yú, yóu zhī cǐ shì bù kě fù chéng, kuàng míng jiāng jūn zuǒ yòu míng zhì yòng móu zhī shì, qǐ dāng bú jiàn cǐ shù zāi? dàn xī tōu xìng, qiú róng qǔ mèi, bù lǜ yuǎn tú, mò kěn jìn xīn xiàn liáng jì ěr. ruò shì qióng shì pò, jiāng gè suǒ shēng, qiú jì mén hù, zhǎn zhuǎn fǎn fù, yǔ jīn jì yì, bù wéi míng jiāng jūn jǐn sǐ nàn yě. ér zūn mén yóu dāng shòu qí yōu. zhèng suī huò bù zhōng zhī bàng, rán xīn zì wèi bù fù shèng dé, gù wéi fēn yì, shí qiè tòng xīn. zuǒ jiāng jūn cóng běn jǔ lái, jiù xīn yī yī, shí wú báo yì. yú yǐ wéi kě tú biàn huà, yǐ bǎo zūn mén."
郑度说璋曰:“左将军县军袭我,兵不满万,士众未附,野谷是资,军无辎重。其计莫若尽驱巴西、梓潼民内涪水以西,其仓廪野谷,一皆烧除,高垒深沟,静以待之。彼至,请战,勿许,久无所资,不过百日,必将自走。走而击之,则必禽耳。”先主闻而恶之,以问正。正曰:“终不能用,无可忧也。“璋果如正言,谓其群下曰:“吾闻拒敌以安民,未闻动民以避敌也。”於是黜度,不用其计。及军围雒城,正笺与璋曰:“正受性无术,盟好违损,惧左右不明本末,必并归咎,蒙耻没身,辱及执事,是以损身於外,不敢反命。恐圣听秽恶其声,故中间不有笺敬,顾念宿遇,瞻望悢々。然惟前后披露腹心,自从始初以至於终,实不藏情,有所不尽,但愚闇策薄,精诚不感,以致於此耳。今国事已危,祸害在速,虽捐放於外,言足憎尤,犹贪极所怀,以尽馀忠。明将军本心,正之所知也,实为区区不欲失左将军之意,而卒至於是者,左右不达英雄从事之道,谓可违信黩誓,而以意气相致,日月相迁,趋求顺耳悦目,随阿遂指,不图远虑为国深计故也。事变既成,又不量强弱之势,以为左将军县远之众,粮谷无储,欲得以多击少,旷日相持。而从关至此,所历辄破,离宫别屯,日自零落。雒下虽有万兵,皆坏陈之卒,破军之将,若欲争一旦之战,则兵将势力,实不相当。各欲远期计粮者,今此营守已固,谷米已积,而明将军土地日削,百姓日困,敌对遂多,所供远旷。愚意计之,谓必先竭,将不复以持久也。空尔相守,犹不相堪,今张益德数万之众,已定巴东,入犍为界,分平资中、德阳,三道并侵,将何以御之?本为明将军计者,必谓此军县远无粮,馈运不及,兵少无继。今荆州道通,众数十倍,加孙车骑遣弟及李异、甘宁等为其后继。若争客主之势,以土地相胜者,今此全有巴东,广汉、犍为,过半已定,巴西一郡,复非明将军之有也。计益州所仰惟蜀,蜀亦破坏;三分亡二,吏民疲困,思为乱者十户而八;若敌远则百姓不能堪役,敌近则一旦易主矣。广汉诸县,是明比也。又鱼复与关头实为益州福祸之门,今二门悉开,坚城皆下,诸军并破,兵将俱尽,而敌家数道并进,已入心腹,坐守都、雒,存亡之势,昭然可见。斯乃大略,其外较耳,其馀屈曲,难以辞极也。以正下愚,犹知此事不可复成,况明将军左右明智用谋之士,岂当不见此数哉?旦夕偷幸,求容取媚,不虑远图,莫肯尽心献良计耳。若事穷势迫,将各索生,求济门户,展转反覆,与今计异,不为明将军尽死难也。而尊门犹当受其忧。正虽获不忠之谤,然心自谓不负圣德,顾惟分义,实窃痛心。左将军从本举来,旧心依依,实无薄意。愚以为可图变化,以保尊门。”
shí jiǔ nián, jìn wéi chéng dū, zhāng shǔ jùn tài shǒu xǔ jìng jiāng yú chéng jiàng, shì jué, bù guǒ. zhāng yǐ wēi wáng zài jìn, gù bù zhū jìng. zhāng jì jī fú, xiān zhǔ yǐ cǐ báo jìng bù yòng yě. zhèng shuō yuē:" tiān xià yǒu huò xū yù ér wú qí shí zhě, xǔ jìng shì yě. rán jīn zhǔ gōng shǐ chuàng dà yè, tiān xià zhī rén bù kě hù shuō, jìng zhī fú chēng, bō liú sì hǎi, ruò qí bù lǐ, tiān xià zhī rén yǐ shì wèi zhǔ gōng wèi jiàn xián yě. yí jiā jìng zhòng, yǐ xuàn yuǎn jìn, zhuī xī yàn wáng zhī dài guō kuí." xiān zhǔ yú shì nǎi hòu dài jìng. yǐ zhèng wèi shǔ jùn tài shǒu yáng wǔ jiàng jūn, wài tǒng dōu jī, nèi wèi móu zhǔ. yī cān zhī dé, yá zì zhī yuàn, wú bù bào fù, shàn shā huǐ shāng jǐ zhě shù rén. huò wèi zhū gě liàng yuē:" fǎ zhèng yú shǔ jùn tài zòng héng, jiāng jūn yí qǐ zhǔ gōng, yì qí wēi fú." liàng dá yuē:" zhǔ gōng zhī zài gōng ān yě, běi wèi cáo gōng zhī qiáng, dōng dàn sūn quán zhī bī, jìn zé jù sūn fū rén shēng biàn yú zhǒu yè zhī xià dāng sī zhī shí, jìn tuì láng bá, fǎ xiào zhí wèi zhī fǔ yì, lìng fān rán áo xiáng, bù kě fù zhì, rú hé jìn zhǐ fǎ zhèng shǐ bù de xíng qí yì xié!" chū, sūn quán yǐ mèi qī xiān zhǔ, mèi cái jié gāng měng, yǒu zhū xiōng zhī fēng, shì bì bǎi yú rén, jiē qīn zhí dāo shì lì, xiān zhǔ měi rù, zhōng xīn cháng lǐn lǐn liàng yòu zhī xiān zhǔ yǎ ài xìn zhèng, gù yán rú cǐ.
十九年,进围成都,璋蜀郡太守许靖将逾城降,事觉,不果。璋以危亡在近,故不诛靖。璋既稽服,先主以此薄靖不用也。正说曰:“天下有获虚誉而无其实者,许靖是也。然今主公始创大业,天下之人不可户说,靖之浮称,播流四海,若其不礼,天下之人以是谓主公为贱贤也。宜加敬重,以眩远近,追昔燕王之待郭隗。”先主於是乃厚待靖。以正为蜀郡太守、扬武将军,外统都畿,内为谋主。一餐之德,睚眦之怨,无不报复,擅杀毁伤己者数人。或谓诸葛亮曰:“法正於蜀郡太纵横,将军宜启主公,抑其威福。”亮答曰:“主公之在公安也,北畏曹公之强,东惮孙权之逼,近则惧孙夫人生变於肘腋之下;当斯之时,进退狼跋,法孝直为之辅翼,令翻然翱翔,不可复制,如何禁止法正使不得行其意邪!”初,孙权以妹妻先主,妹才捷刚猛,有诸兄之风,侍婢百馀人,皆亲执刀侍立,先主每入,衷心常凛凛;亮又知先主雅爱信正,故言如此。
èr shí èr nián, zhèng shuō xiān zhǔ yuē:" cáo cāo yī jǔ ér jiàng zhāng lǔ, dìng hàn zhōng, bù yīn cǐ shì yǐ tú bā shǔ, ér liú xià hóu yuān zhāng hé tún shǒu, shēn jù běi hái, cǐ fēi qí zhì bù dǎi ér lì bù zú yě, bì jiāng nèi yǒu yōu bī gù ěr. jīn cè yuān hé cái lüè, bù shèng guó zhī jiàng shuài, jǔ zhòng wǎng tǎo, zé bì kě kè. kè zhī zhī rì, guǎng nóng jī gǔ, guān xìn sì xì, shàng kě yǐ qīng fù kòu dí, zūn jiǎng wáng shì, zhōng kě yǐ cán shí yōng liáng, guǎng tà jìng tǔ, xià kě yǐ gù shǒu yào hài, wèi chí jiǔ zhī jì. cǐ gài tiān yǐ yǔ wǒ, shí bù kě shī yě." xiān zhǔ shàn qí cè, nǎi lǜ zhū jiàng jìn bīng hàn zhōng, zhèng yì cóng xíng. èr shí sì nián, xiān zhǔ zì yáng píng nán dù miǎn shuǐ, yuán shān shāo qián, yú dìng jūn xìng shì zuò yíng. yuān jiāng bīng lái zhēng qí dì. zhèng yuē:" kě jī yǐ." xiān zhǔ mìng huáng zhōng chéng gāo gǔ zào gōng zhī, dà pò yuān jūn, yuān děng shòu shǒu. cáo gōng xī zhēng, wén zhèng zhī cè, yuē:" wú gù zhī xuán dé bù bàn yǒu cǐ, bì wéi rén suǒ jiào yě."
二十二年,正说先主曰:“曹操一举而降张鲁,定汉中,不因此势以图巴、蜀,而留夏侯渊、张郃屯守,身遽北还,此非其智不逮而力不足也,必将内有忧偪故耳。今策渊、郃才略,不胜国之将帅,举众往讨,则必可克。克之之日,广农积谷,观衅伺隙,上可以倾覆寇敌,尊奖王室,中可以蚕食雍、凉,广拓境土,下可以固守要害,为持久之计。此盖天以与我,时不可失也。”先主善其策,乃率诸将进兵汉中,正亦从行。二十四年,先主自阳平南渡沔水,缘山稍前,於定军、兴势作营。渊将兵来争其地。正曰:“可击矣。”先主命黄忠乘高鼓噪攻之,大破渊军,渊等授首。曹公西征,闻正之策,曰:“吾故知玄德不办有此,必为人所教也。”
xiān zhǔ lì wèi hàn zhōng wáng, yǐ zhèng wèi shàng shū lìng hù jūn jiāng jūn. míng nián zú, shí nián sì shí wǔ. xiān zhǔ wèi zhī liú tì zhě lèi rì. shì yuē yì hóu. cì zi miǎo jué guān nèi hóu, guān zhì fèng chē dū wèi hàn yáng tài shǒu. zhū gě liàng yǔ zhèng, suī hào shàng bù tóng, yǐ gōng yì xiāng qǔ. liàng měi qí zhèng zhì shù. xiān zhǔ jì jí zūn hào, jiāng dōng zhēng sūn quán yǐ fù guān yǔ zhī chǐ, qún chén duō jiàn, yī bù cóng. zhāng wǔ èr nián, dà jūn bài jī, hái zhù bái dì. liàng tàn yuē:" fǎ xiào zhí ruò zài, zé néng zhì zhǔ shàng, lìng bù dōng xíng jiù fù dōng xíng, bì bù qīng wēi yǐ."
先主立为汉中王,以正为尚书令、护军将军。明年卒,时年四十五。先主为之流涕者累日。谥曰翼侯。赐子邈爵关内侯,官至奉车都尉、汉阳太守。诸葛亮与正,虽好尚不同,以公义相取。亮每奇正智术。先主既即尊号,将东征孙权以复关羽之耻,群臣多谏,一不从。章武二年,大军败绩,还住白帝。亮叹曰:“法孝直若在,则能制主上,令不东行;就复东行,必不倾危矣。”
píng yuē: páng tǒng yǎ hǎo rén liú, jīng xué sī móu, yú shí jīng chǔ wèi zhī gāo jùn. fǎ zhèng zhe jiàn chéng bài, yǒu qí huà cè suàn, rán bù yǐ dé sù chēng yě. nǐ zhī wèi chén, tǒng qí xún yù zhī zhòng shū, zhèng qí chéng guō zhī chóu lì xié?
评曰:庞统雅好人流,经学思谋,于时荆、楚谓之高俊。法正著见成败,有奇画策算,然不以德素称也。拟之魏臣,统其荀彧之仲叔,正其程、郭之俦俪邪?