rèn jùn zì bó dá, hé nán zhōng mù rén yě. hàn mò rǎo luàn, guān dōng jiē zhèn. zhōng mù lìng yáng yuán chóu kǒng, yù qì guān zǒu. jùn shuō yuán yuē: dǒng zhuō shǒu luàn, tiān xià mò bù cè mù, rán ér wèi yǒu xiān fā zhě, fēi wú qí xīn yě, shì wèi gǎn ěr. míng fǔ ruò néng chàng zhī, bì yǒu hé zhě. yuán yuē: wèi zhī nài hé? jùn yuē: jīn guān dōng yǒu shí yú xiàn, néng shèng bīng zhě bù jiǎn wàn rén, ruò quán xíng hé nán yǐn shì, zǒng ér yòng zhī, wú bù jì yǐ. yuán cóng qí jì, yǐ jùn wèi zhǔ bù. jùn nǎi wèi yuán biǎo xíng yǐn shì, shǐ zhū xiàn jiān shǒu, suì fā bīng. huì tài zǔ qǐ guān dōng, rù zhōng mù jiè, zhòng bù zhī suǒ cóng, jùn dú yǔ tóng jùn zhāng fèn yì, jǔ jùn yǐ guī tài zǔ. jùn yòu bié shōu zōng zú jí bīn kè jiā bīng shù bǎi rén, yuàn cóng tài zǔ. tài zǔ dà yuè, biǎo jùn wèi qí dū wèi, qī yǐ cóng mèi, shén jiàn qīn xìn. tài zǔ měi zhēng fá, jùn cháng jū shǒu yǐ gěi jūn. shì shí suì jī hàn, jūn shí bù zú, yǔ lín jiān yǐng chuān zǎo zhī jiàn zhì tún tián, tài zǔ yǐ jùn wèi diǎn nóng zhōng láng jiāng, mù bǎi xìng tún tián yú xǔ xià, dé gǔ bǎi wàn hú, jùn guó liè zhì tián guān, shù nián zhōng suǒ zài jī sù, cāng lǐn jiē mǎn. guān dù zhī zhàn, tài zǔ shǐ jùn diǎn jūn qì liáng yùn. zéi shù kòu chāo jué liáng dào, nǎi shǐ qiān shèng wèi yī bù, shí dào fāng xíng, wèi fù chén yǐ yíng wèi zhī, zéi bù gǎn jìn. jūn guó zhī ráo, qǐ yú zǎo zhī ér chéng yú jùn. tài zǔ yǐ jùn gōng gāo, nǎi biǎo fēng wèi dōu tíng hòu, yì sān bǎi hù, qiān zhǎng shuǐ xiào wèi.
任峻字伯達,河南中牟人也。漢末擾亂,關東皆震。中牟令楊原愁恐,欲棄官走。峻說原曰:「董卓首亂,天下莫不側目,然而未有先發者,非無其心也,勢未敢耳。明府若能唱之,必有和者。」原曰:「為之奈何?」峻曰:「今關東有十餘縣,能勝兵者不減萬人,若權行河南尹事,總而用之,無不濟矣。」原從其計,以峻為主簿。峻乃為原表行尹事,使諸縣堅守,遂發兵。會太祖起關東,入中牟界,眾不知所從,峻獨與同郡張奮議,舉郡以歸太祖。峻又別收宗族及賓客家兵數百人,願從太祖。太祖大悅,表峻為騎都尉,妻以從妹,甚見親信。太祖每征伐,峻常居守以給軍。是時歲飢旱,軍食不足,羽林監潁川棗祗建置屯田,太祖以峻為典農中郎將,募百姓屯田於許下,得谷百萬斛,郡國列置田官,數年中所在積粟,倉廩皆滿。官渡之戰,太祖使峻典軍器糧運。賊數寇鈔絕糧道,乃使千乘為一部,十道方行,為復陳以營衛之,賊不敢近。軍國之饒,起於棗祗而成於峻。太祖以峻功高,乃表封為都亭侯,邑三百戶,遷長水校尉。
jùn kuān hòu yǒu dù ér jiàn shì lǐ, měi yǒu suǒ chén, tài zǔ duō shàn zhī. yú jī huāng zhī jì, shōu xù péng yǒu gū yí, zhōng wài pín zōng, zhōu jí jì fá, xìn yì jiàn chēng. jiàn ān jiǔ nián hōng, tài zǔ liú tì zhě jiǔ zhī. zi xiān sì. xiān hōng, wú zi, guó chú. wén dì zhuī lù gōng chén, shì jùn yuē chéng hóu. fù yǐ jùn zhōng zǐ lǎn wèi guān nèi hóu.
峻寬厚有度而見事理,每有所陳,太祖多善之。於饑荒之際,收恤朋友孤遺,中外貧宗,周急繼乏,信義見稱。建安九年薨,太祖流涕者久之。子先嗣。先薨,無子,國除。文帝追錄功臣,諡峻曰成侯。復以峻中子覽為關內侯。
sū zé zì wén shī, fú fēng wǔ gōng rén yě. shǎo yǐ xué xíng wén, jǔ xiào lián mào cái, pì gōng fǔ, jiē bù jiù. qǐ jiā wèi jiǔ quán tài shǒu, zhuǎn ān dìng wǔ dū, suǒ zài yǒu wēi míng. tài zǔ zhēng zhāng lǔ, guò qí jùn, jiàn zé yuè zhī, shǐ wèi jūn dǎo. lǔ pò, zé suī dìng xià biàn zhū dī, tōng hé xī dào, xǐ wèi jīn chéng tài shǒu. shì shí sàng luàn zhī hòu, lì mín liú sàn jī qióng, hù kǒu sǔn hào, zé fǔ xún zhī shén jǐn. wài zhāo huái qiāng hú, dé qí niú yáng, yǐ yǎng pín lǎo. yǔ mín fēn liáng ér shí, xún yuè zhī jiān, liú mín jiē guī, dé shù qiān jiā. nǎi míng wèi jìn lìng, yǒu gān fàn zhě zhé lù, qí cóng jiào zhě bì shǎng. qīn zì jiào mín gēng zhǒng, qí suì dà fēng shōu, yóu shì guī fù zhě rì duō. lǐ yuè yǐ lǒng xī fǎn, zé lǜ qiāng hú wéi yuè, yuè jí qǐng fú. tài zǔ bēng, xī píng qū yǎn pàn, chēng hù qiāng xiào wèi. zé lè bīng tǎo zhī. yǎn kǒng, qǐ xiáng. wén dì yǐ qí gōng, jiā zé hù qiāng xiào wèi, cì jué guān nèi hóu.
蘇則字文師,扶風武功人也。少以學行聞,舉孝廉茂才,辟公府,皆不就。起家為酒泉太守,轉安定、武都,所在有威名。太祖征張魯,過其郡,見則悅之,使為軍導。魯破,則綏定下辯諸氐,通河西道,徙為金城太守。是時喪亂之後,吏民流散飢窮,戶口損耗,則撫循之甚謹。外招懷羌胡,得其牛羊,以養貧老。與民分糧而食,旬月之間,流民皆歸,得數千家。乃明為禁令,有干犯者輒戮,其從教者必賞。親自教民耕種,其歲大豐收,由是歸附者日多。李越以隴西反,則率羌胡圍越,越即請服。太祖崩,西平麴演叛,稱護羌校尉。則勒兵討之。演恐,乞降。文帝以其功,加則護羌校尉,賜爵關內侯。
hòu yǎn fù jié páng jùn wèi luàn, zhāng yē zhāng jìn zhí tài shǒu dù tōng, jiǔ quán huáng huá bù shòu tài shǒu xīn jī, jìn huá jiē zì chēng tài shǒu yǐ yīng zhī. yòu wǔ wēi sān zhǒng hú bìng kòu chāo, dào lù duàn jué. wǔ wēi tài shǒu guàn qiū xìng gào jí yú zé. shí yōng liáng zhū háo jiē qū lüè qiāng hú yǐ cóng jìn děng, jùn rén xián yǐ wèi jìn bù kě dāng. yòu jiāng jūn hǎo zhāo wèi píng xiān shì gè tún shǒu jīn chéng, yì shòu zhào bù dé xī dù. zé nǎi jiàn jùn zhōng dà lì jí zhāo děng yǔ qiāng háo shuài móu yuē: jīn zéi suī shèng, rán jiē xīn hé, huò yǒu xié cóng, wèi bì tóng xīn yīn xìn jī zhī, shàn è bì lí, lí ér guī wǒ, wǒ zēng ér bǐ sǔn yǐ. jì huò yì zhòng zhī shí, qiě yǒu bèi qì zhī shì, lǜ yǐ jìn tǎo, pò zhī bì yǐ. ruò dài dà jūn, kuàng rì chí jiǔ, shàn rén wú guī, bì hé yú è, shàn è jì hé, shì nán zú lí. suī yǒu zhào mìng, wéi ér hé quán, zhuān zhī kě yě. yú shì zhāo děng cóng zhī, nǎi fā bīng jiù wǔ wēi, jiàng qí sān zhǒng hú, yǔ xìng jī jìn yú zhāng yē. yǎn wén zhī, jiāng bù qí sān qiān yíng zé, cí lái zhù jūn, ér shí yù wèi biàn. zé yòu yǔ xiāng jiàn, yīn zhǎn zhī, chū yǐ xùn jūn, qí dǎng jiē sàn zǒu. zé suì yǔ zhū jūn wéi zhāng yē, pò zhī, zhǎn jìn jí qí zhī dǎng, zhòng jiē jiàng. yǎn jūn bài, huá jù, chū suǒ zhí qǐ xiáng, hé xī píng. nǎi hái jīn chéng. jìn fēng dōu tíng hòu, yì sān bǎi hù.
後演復結旁郡為亂,張掖張進執太守杜通,酒泉黃華不受太守辛機,進、華皆自稱太守以應之。又武威三種胡並寇鈔,道路斷絕。武威太守毌丘興告急於則。時雍、涼諸豪皆驅略羌胡以從進等,郡人咸以為進不可當。又將軍郝昭、魏平先是各屯守金城,亦受詔不得西度。則乃見郡中大吏及昭等與羌豪帥謀曰:「今賊雖盛,然皆新合,或有脅從,未必同心;因釁擊之,善惡必離,離而歸我,我增而彼損矣。既獲益眾之實,且有倍氣之勢,率以進討,破之必矣。若待大軍,曠日持久,善人無歸,必合於惡,善惡既合,勢難卒離。雖有詔命,違而合權,專之可也。」於是昭等從之,乃發兵救武威,降其三種胡,與興擊進於張掖。演聞之,將步騎三千迎則,辭來助軍,而實欲為變。則誘與相見,因斬之,出以徇軍,其黨皆散走。則遂與諸軍圍張掖,破之,斬進及其支黨,眾皆降。演軍敗,華懼,出所執乞降,河西平。乃還金城。進封都亭侯,邑三百戶。
zhēng bài shì zhōng, yǔ dǒng zhāo tóng liáo. zhāo cháng zhěn zé xī wò, zé tuī xià zhī, yuē: sū zé zhī xī, fēi nìng rén zhī zhěn yě. chū, zé jí lín zāi hóu zhí wén wèi shì dài hàn, jiē fā fú bēi kū, wén dì wén zhí rú cǐ, ér bù wén zé yě. dì zài luò yáng, cháng cóng róng yán yuē: wú yīng tiān ér chán, ér wén yǒu kū zhě, hé yě? zé wèi wèi jiàn wèn, xū rán xī zhāng, yù zhèng lùn yǐ duì. shì zhōng fù xùn qiā zé yuē: bù wèi qīng yě. yú shì nǎi zhǐ. wén dì wèn zé yuē: qián pò jiǔ quán zhāng yē, xī yù tōng shǐ, dūn huáng xiàn jìng cùn dà zhū, kě fù qiú shì yì dé bù? zé duì yuē: ruò bì xià huà qià zhōng guó, dé liú shā mò, jí bù qiú zì zhì qiú ér dé zhī, bù zú guì yě. dì mò rán. hòu zé cóng xíng liè, chá zhì bá, shī lù, dì dà nù, jù hú chuáng bá dāo, xī shōu dū lì, jiāng zhǎn zhī. zé qǐ shǒu yuē: chén wén gǔ zhī shèng wáng bù yǐ qín shòu hài rén, jīn bì xià fāng lóng táng yáo zhī huà, ér yǐ liè xì duō shā qún lì, yú chén yǐ wèi bù kě. gǎn yǐ sǐ qǐng! dì yuē: qīng, zhí chén yě. suì jiē shè zhī. rán yǐ cǐ jiàn dàn. huáng chū sì nián, zuǒ qiān dōng píng xiāng. wèi zhì, dào bìng hōng, shì yuē gāng hóu. zi yí sì. yí hōng, wú zi, dì yú xí fēng. yú, xián xī zhōng wèi shàng shū.
徵拜侍中,與董昭同寮。昭嘗枕則膝臥,則推下之,曰:「蘇則之膝,非佞人之枕也。」初,則及臨菑侯植聞魏氏代漢,皆發服悲哭,文帝聞植如此,而不聞則也。帝在洛陽,嘗從容言曰:「吾應天而禪,而聞有哭者,何也?」則謂為見問,須髯悉張,欲正論以對。侍中傅巽掐則曰:「不謂卿也。」於是乃止。文帝問則曰:「前破酒泉、張掖,西域通使,敦煌獻徑寸大珠,可復求市益得不?」則對曰:「若陛下化洽中國,德流沙漠,即不求自至;求而得之,不足貴也。」帝默然。後則從行獵,槎桎拔,失鹿,帝大怒,踞胡床拔刀,悉收督吏,將斬之。則稽首曰:「臣聞古之聖王不以禽獸害人,今陛下方隆唐堯之化,而以獵戲多殺群吏,愚臣以為不可。敢以死請!」帝曰:「卿,直臣也。」遂皆赦之。然以此見憚。黃初四年,左遷東平相。未至,道病薨,諡曰剛侯。子怡嗣。怡薨,無子,弟愉襲封。愉,咸熙中為尚書。
dù jī zì bó hóu, jīng zhào dù líng rén yě. shǎo gū, jì mǔ kǔ zhī, yǐ xiào wén. nián èr shí, wèi jùn gōng cáo, shǒu zhèng xiàn lìng. xiàn qiú xì shù bǎi rén, jī qīn lín yù, cái qí qīng zhòng, jǐn jué qiǎn zhī, suī wèi xī dāng, jùn zhōng qí qí nián shào ér yǒu dà yì yě. jǔ xiào lián, chú hàn zhōng fǔ chéng. huì tiān xià luàn, suì qì guān kè jīng zhōu, jiàn ān zhōng nǎi hái. xún yù jìn zhī tài zǔ, tài zǔ yǐ jī wèi sī kōng sī zhí, qiān hù qiāng xiào wèi, shǐ chí jié, lǐng xī píng tài shǒu.
杜畿字伯侯,京兆杜陵人也。少孤,繼母苦之,以孝聞。年二十,為郡功曹,守鄭縣令。縣囚係數百人,畿親臨獄,裁其輕重,盡決遣之,雖未悉當,郡中奇其年少而有大意也。舉孝廉,除漢中府丞。會天下亂,遂棄官客荊州,建安中乃還。荀彧進之太祖,太祖以畿為司空司直,遷護羌校尉,使持節,領西平太守。
tài zǔ jì dìng hé běi, ér gāo gàn jǔ bīng zhōu fǎn. shí hé dōng tài shǒu wáng yì bèi zhēng, hé dōng rén wèi gù fàn xiān wài yǐ qǐng yì wèi míng, ér nèi shí yǔ gàn tōng móu. tài zǔ wèi xún yù yuē: guān xī zhū jiāng, shì xiǎn yǔ mǎ, zhēng bì wèi luàn. zhāng chéng kòu xiáo miǎn jiān, nán tōng liú biǎo, gù děng yīn zhī, wú kǒng qí wèi hài shēn. hé dōng bèi shān dài hé, sì lín duō biàn, dāng jīn tiān xià zhī yào dì yě. jūn wèi wǒ jǔ xiāo hé kòu xún yǐ zhèn zhī. yù yuē: dù jī qí rén yě. yú shì zhuī bài jī wèi hé dōng tài shǒu. gù děng shǐ bīng shù qiān rén jué shǎn jīn, jī zhì bù dé dù. tài zǔ qiǎn xià hóu dūn tǎo zhī, wèi zhì. huò wèi jī yuē: yí xū dà bīng. jī yuē: hé dōng yǒu sān wàn hù, fēi jiē yù wèi luàn yě. jīn bīng pò zhī jí, yù wèi shàn zhě wú zhǔ, bì jù ér tīng yú gù. gù děng shì zhuān, bì yǐ sǐ zhàn. tǎo zhī bù shèng, sì lín yīng zhī, tiān xià zhī biàn wèi xī yě tǎo zhī ér shèng, shì cán yī jùn zhī mín yě. qiě gù děng wèi xiǎn jué wáng mìng, wài yǐ qǐng gù jūn wèi míng, bì bù hài xīn jūn. wú dān chē zhí wǎng, chū qí bù yì. gù wèi rén duō jì ér wú duàn, bì wěi shòu wú. wú dé jū jùn yī yuè, yǐ jì mí zhī, zú yǐ. suì guǐ dào cóng dòu jīn dù. fàn xiān yù shā jī yǐ wēi zhòng. qiě guān jī qù jiù, yú mén xià zhǎn shā zhǔ bù yǐ xià sān shí yú rén, jī jǔ dòng zì ruò. yú shì gù yuē: shā zhī wú sǔn, tú yǒu è míng qiě zhì zhī zài wǒ. suì fèng zhī. jī wèi wèi gù fàn xiān yuē: wèi fàn, hé dōng zhī wàng yě, wú yǎng chéng ér yǐ. rán jūn chén yǒu dìng yì, chéng bài tóng zhī, dà shì dāng gòng píng yì. yǐ gù wèi dū du, xíng chéng shì, lǐng gōng cáo jiāng xiào lì bīng sān qiān yú rén, jiē fàn xiān dū zhī. gù děng xǐ, suī yáng shì jī, bù yǐ wèi yì. gù yù dà fā bīng, jī huàn zhī, shuō gù yuē: fū yù wèi fēi cháng zhī shì, bù kě dòng zhòng xīn. jīn dà fā bīng, zhòng bì rǎo, bù rú xú yǐ zī mù bīng. gù yǐ wèi rán, cóng zhī, suì wèi zī diào fā, shù shí rì nǎi dìng, zhū jiāng tān duō yīng mù ér shǎo qiǎn bīng. yòu rù yù gù děng yuē: rén qíng gù jiā, zhū jiāng yuàn lì, kě fēn qiǎn xiū xī, jí huǎn zhào zhī bù nán. gù děng è nì zhòng xīn, yòu cóng zhī. yú shì shàn rén zài wài, yīn wèi jǐ yuán è rén fēn sǎn, gè hái qí jiā, zé zhòng lí yǐ. huì bái qí gōng dōng yuán, gāo gàn rù huò zé, shàng dǎng zhū xiàn shā zhǎng lì, hóng nóng zhí jùn shǒu, gù děng mì diào bīng wèi zhì. jī zhī zhū xiàn fù jǐ, yīn chū, dān jiāng shù shí qí, fù zhāng pì jù shǒu, lì mín duō jǔ chéng zhù jī zhě, bǐ shù shí rì, dé sì qiān yú rén. gù děng yǔ gàn chéng gòng gōng jī, bù xià, lüè zhū xiàn, wú suǒ de. huì dà bīng zhì, gàn chéng bài, gù děng fú zhū, qí yú dǎng yǔ jiē shè zhī, shǐ fù qí jū yè.
太祖既定河北,而高幹舉并州反。時河東太守王邑被徵,河東人衛固、范先外以請邑為名,而內實與幹通謀。太祖謂荀彧曰:「關西諸將,恃險與馬,征必為亂。張晟寇殽、澠間,南通劉表,固等因之,吾恐其為害深。河東被山帶河,四鄰多變,當今天下之要地也。君為我舉蕭何、寇恂以鎮之。」彧曰:「杜畿其人也。」於是追拜畿為河東太守。固等使兵數千人絕陝津,畿至不得渡。太祖遣夏侯惇討之,未至。或謂畿曰:「宜須大兵。」畿曰:「河東有三萬戶,非皆欲為亂也。今兵迫之急,欲為善者無主,必懼而聽於固。固等勢專,必以死戰。討之不勝,四鄰應之,天下之變未息也;討之而勝,是殘一郡之民也。且固等未顯絕王命,外以請故君為名,必不害新君。吾單車直往,出其不意。固為人多計而無斷,必偽受吾。吾得居郡一月,以計縻之,足矣。「遂詭道從郖津度。范先欲殺畿以威眾。且觀畿去就,於門下斬殺主簿已下三十餘人,畿舉動自若。於是固曰:「殺之無損,徒有惡名;且制之在我。」遂奉之。畿謂衛固、范先曰:「衛、范,河東之望也,吾仰成而已。然君臣有定義,成敗同之,大事當共平議。」以固為都督,行丞事,領功曹;將校吏兵三千餘人,皆范先督之。固等喜,雖陽事畿,不以為意。固欲大發兵,畿患之,說固曰:「夫欲為非常之事,不可動眾心。今大發兵,眾必擾,不如徐以貲募兵。」固以為然,從之,遂為貲調發,數十日乃定,諸將貪多應募而少遣兵。又入喻固等曰:「人情顧家,諸將掾吏,可分遣休息,急緩召之不難。」固等惡逆眾心,又從之。於是善人在外,陰為己援;惡人分散,各還其家,則眾離矣。會白騎攻東垣,高幹入濩澤,上黨諸縣殺長吏,弘農執郡守,固等密調兵未至。畿知諸縣附己,因出,單將數十騎,赴張辟拒守,吏民多舉城助畿者,比數十日,得四千餘人。固等與幹、晟共攻畿,不下,略諸縣,無所得。會大兵至,幹、晟敗,固等伏誅,其餘黨與皆赦之,使復其居業。
shì shí tiān xià jùn xiàn jiē cán pò, hé dōng zuì xiān dìng, shǎo hào jiǎn. jī zhì zhī, chóng kuān huì, yǔ mín wú wèi. mín cháng cí sòng, yǒu xiāng gào zhě, jī qīn jiàn wèi chén dà yì, qiǎn lìng guī dì sī zhī, ruò yì yǒu suǒ bù jǐn, gèng lái yì fǔ. xiāng yì fù lǎo zì xiāng zé nù yuē: yǒu jūn rú cǐ, nài hé bù cóng qí jiào? zì shì shǎo yǒu cí sòng. bān xià shǔ xiàn, jǔ xiào zǐ zhēn fù shùn sūn, fù qí yáo yì, suí shí wèi miǎn zhī. jiàn kè mín chù zì niú cǎo mǎ, xià dǎi jī tún quǎn shǐ, jiē yǒu zhāng chéng. bǎi xìng qín nóng, jiā jiā fēng shí. jī nǎi yuē: mín fù yǐ, bù kě bù jiào yě. yú shì dōng yuè xiū róng jiǎng wǔ, yòu kāi xué gōng, qīn zì zhí jīng jiào shòu, jùn zhōng huà zhī.
是時天下郡縣皆殘破,河東最先定,少耗減。畿治之,崇寬惠,與民無為。民嘗辭訟,有相告者,畿親見為陳大義,遣令歸諦思之,若意有所不盡,更來詣府。鄉邑父老自相責怒曰:「有君如此,奈何不從其教?「自是少有辭訟。班下屬縣,舉孝子、貞婦、順孫,復其繇役,隨時慰勉之。漸課民畜牸牛、草馬,下逮雞豚犬豕,皆有章程。百姓勤農,家家豐實。畿乃曰:「民富矣,不可不教也。」於是冬月修戎講武,又開學宮,親自執經教授,郡中化之。
hán suì mǎ chāo zhī pàn yě, hóng nóng féng yì duō jǔ xiàn yì yǐ yīng zhī. hé dōng suī yǔ zéi jiē, mín wú yì xīn. tài zǔ xī zhēng zhì pú bǎn, yǔ zéi jiā wèi wèi jūn, jūn shí yī yǎng hé dōng. jí zéi pò, yú chù èr shí yú wàn hú. tài zǔ xià lìng yuē: hé dōng tài shǒu dù jī, kǒng zǐ suǒ wèi' yǔ, wú wú jiān rán yǐ'. zēng zhì zhōng èr qiān dàn. tài zǔ zhēng hàn zhōng, qiǎn wǔ qiān rén yùn, yùn zhě zì lǜ miǎn yuē: rén shēng yǒu yī sǐ, bù kě fù wǒ fǔ jūn. zhōng wú yī rén táo wáng, qí dé rén xīn rú cǐ. wèi guó jì jiàn, yǐ jī wèi shàng shū. shì píng, gèng yǒu lìng yuē: xī xiāo hé dìng guān zhōng, kòu xún píng hé nèi, qīng yǒu qí gōng, jiān jiāng shòu qīng yǐ nà yán zhī zhí gù niàn hé dōng wú gǔ gōng jùn, chōng shí zhī suǒ, zú yǐ zhì tiān xià, gù qiě fán qīng wò zhèn zhī. jī zài hé dōng shí liù nián, cháng wèi tiān xià zuì.
韓遂、馬超之叛也,弘農、馮翊多舉縣邑以應之。河東雖與賊接,民無異心。太祖西征至蒲阪,與賊夾渭為軍,軍食一仰河東。及賊破,餘畜二十餘萬斛。太祖下令曰:「河東太守杜畿,孔子所謂'禹,吾無間然矣'。增秩中二千石。」太祖征漢中,遣五千人運,運者自率勉曰:「人生有一死,不可負我府君。」終無一人逃亡,其得人心如此。魏國既建,以畿為尚書。事平,更有令曰:「昔蕭何定關中,寇恂平河內,卿有其功,間將授卿以納言之職;顧念河東吾股肱郡,充實之所,足以制天下,故且煩卿臥鎮之。」畿在河東十六年,常為天下最。
wén dì jí wáng wèi, cì jué guān nèi hóu. zhēng wèi shàng shū. jí jiàn zuò, jìn fēng fēng lè tíng hòu. yì bǎi hù, shǒu sī lì xiào wèi. dì zhēng wú, yǐ jī wèi shàng shū pú shè, tǒng liú shì. qí hòu dì xìng xǔ chāng, jī fù jū shǒu. shòu zhào zuò yù lóu chuán, yú táo hé shì chuán, yù fēng méi. dì wèi zhī liú tì. zhào yuē: xī míng qín qí guān ér shuǐ sǐ, jì qín bǎi gǔ ér shān sǐ. gù shàng shū pú shè dù jī, yú mèng jīn shì chuán, suì zhì fù méi, zhōng zhī zhì yě. zhèn shén mǐn yān. zhuī zèng tài pú, shì yuē dài hóu. zi shù sì.
文帝即王位,賜爵關內侯。徵為尚書。及踐阼,進封豐樂亭侯。邑百戶,守司隸校尉。帝征吳,以畿為尚書僕射,統留事。其後帝幸許昌,畿復居守。受詔作御樓船,於陶河試船,遇風沒。帝為之流涕。詔曰:「昔冥勤其官而水死,稷勤百穀而山死。故尚書僕射杜畿,於孟津試船,遂至覆沒,忠之至也。朕甚愍焉。」追贈太僕,諡曰戴侯。子恕嗣。
shù zì wù bó, tài hé zhōng wèi sàn qí huáng mén shì láng. shù tuī chéng yǐ zhì, bù zhì shì, shǎo wú míng yù. jí zài cháo, bù jié jiāo yuán, zhuān xīn xiàng gōng. měi zhèng yǒu de shī, cháng yǐn gāng wéi yǐ zhèng yán, yú shì shì zhōng xīn pí děng qì zhòng zhī.
恕字務伯,太和中為散騎黃門侍郎。恕推誠以質,不治飾,少無名譽。及在朝,不結交援,專心向公。每政有得失,常引綱維以正言,於是侍中辛毗等器重之。
shí gōng qīng yǐ xià dà yì sǔn yì, shù yǐ wèi gǔ zhī cì shǐ, fèng xuān liù tiáo, yǐ qīng jìng wèi míng, wēi fēng zhe chēng, jīn kě wù lìng lǐng bīng, yǐ zhuān mín shì. é ér zhèn běi jiāng jūn lǚ zhāo yòu lǐng jì zhōu, nǎi shàng shū yuē:
時公卿以下大議損益,恕以為「古之刺史,奉宣六條,以清靜為名,威風著稱,今可勿令領兵,以專民事。「俄而鎮北將軍呂昭又領冀州,乃上疏曰:
dì wáng zhī dào, mò shàng hū ān mín ān mín zhī shù, zài yú fēng cái. fēng cái zhě, wù běn ér jié yòng yě. fāng jīn èr zéi wèi miè, róng chē jí jià, cǐ zì xióng hǔ zhī shì zhǎn lì zhī qiū yě. rán jìn shēn zhī rú, héng jiā róng mù, è wàn kàng lùn, yǐ sūn wú wèi shǒu. zhōu jùn mù shǒu, xián gòng hū xù mín zhī shù, xiū jiāng lǜ zhī shì. nóng sāng zhī mín, jìng gān gē zhī yè, bù kě wèi wù běn. tǎng zàng suì xū ér zhì dù suì guǎng, mín lì suì shuāi ér fù yì suì xìng, bù kě wèi jié yòng. jīn dà wèi yǎn yǒu shí zhōu zhī dì, ér chéng sàng luàn zhī bì, jì qí hù kǒu bù rú wǎng xī yī zhōu zhī mín, rán ér èr fāng tiě nì, běi lǔ wèi bīn, sān biān gòu nán, rào tiān lüè zā suǒ yǐ tǒng yī zhōu zhī mín, jīng yíng jiǔ zhōu zhī dì, qí wèi jiān nán, pì cè léi mǎ yǐ qǔ dào lǐ, qǐ kě bù jiā yì ài xī qí lì zāi? yǐ wǔ huáng dì zhī jié jiǎn, fǔ cáng chōng shí, yóu bù néng shí zhōu yōng bīng jùn qiě èr shí yě. jīn jīng yáng qīng xú yōu bìng yōng liáng yuán biān zhū zhōu jiē yǒu bīng yǐ, qí suǒ shì nèi chōng fǔ kù wài zhì sì yí zhě, wéi yǎn yù sī jì ér yǐ. chén qián yǐ zhōu jùn diǎn bīng, zé zhuān xīn jūn gōng, bù qín mín shì, yí bié zhì jiāng shǒu, yǐ jǐn zhì lǐ zhī wù ér bì xià fù yǐ jì zhōu chǒng zhì lǚ zhāo. jì zhōu hù kǒu zuì duō, tián duō kěn pì, yòu yǒu sāng zǎo zhī ráo, guó jiā zhēng qiú zhī fǔ, chéng bù dāng fù rèn yǐ bīng shì yě. ruò yǐ běi fāng dāng xū zhèn shǒu, zì kě zhuān zhì dà jiāng yǐ zhèn ān zhī. jì suǒ zhì lì shì zhī fèi, yǔ jiān guān wú yì. rán zhāo yú rén cái shàng fù yì zhōng cháo gǒu fá rén, jiān cái zhě shì bù dú duō. yǐ cǐ tuī zhī, zhī guó jiā yǐ rén zé guān, bù wèi guān zé rén yě. guān dé qí rén, zé zhèng píng sòng lǐ zhèng píng gù mín fù guì, sòng lǐ gù líng yǔ kōng xū. bì xià jiàn zuò, tiān xià duàn yù bǎi shù shí rén, suì suì zēng duō, zhì wǔ bǎi yú rén yǐ. mín bù yì duō, fǎ bù yì jùn. yǐ cǐ tuī zhī, fēi zhèng jiào líng chí, mù shǒu bù chēng zhī míng xiào yú? wǎng nián niú sǐ, tōng lǜ tiān xià shí néng sǔn èr mài bù bàn shōu, qiū zhǒng wèi xià. ruò èr zéi yóu hún yú jiāng yì, fēi chú wǎn sù, qiān lǐ bù jí. jiū cǐ zhī shù, qǐ zài qiáng bīng hū? wǔ shì jìn zú yù duō, yù duō yù bìng ěr. fū tiān xià yóu rén zhī tǐ, fù xīn chōng shí, sì zhī suī bìng, zhōng wú dà huàn jīn yǎn yù sī jì yì tiān xià zhī fù xīn yě. shì yǐ yú chén lóu lóu, shí yuàn sì zhōu zhī mù shǒu, dú xiū wù běn zhī yè, yǐ kān sì zhī zhī zhòng. rán gū lùn nán chí, fàn yù nán chéng, zhòng yuàn nán jī, yí sì nán fēn, gù lèi zài bù wèi míng zhǔ suǒ chá. fán yán cǐ zhě, lèi jiē shū jiàn shū jiàn zhī yán, shí wèi yì tīng. ruò shǐ shàn cè bì chū yú qīn guì, qīn guì gù bù fàn sì nán yǐ qiú zhōng ài, cǐ gǔ jīn zhī suǒ cháng huàn yě.
帝王之道,莫尚乎安民;安民之術,在於豐財。豐財者,務本而節用也。方今二賊未滅,戎車亟駕,此自熊虎之士展力之秋也。然搢紳之儒,橫加榮慕,搤腕抗論,以孫、吳為首。州郡牧守,咸共忽恤民之術,脩將率之事。農桑之民,競干戈之業,不可謂務本。帑藏歲虛而制度歲廣,民力歲衰而賦役歲興,不可謂節用。今大魏奄有十州之地,而承喪亂之弊,計其戶口不如往昔一州之民,然而二方僣逆,北虜未賓,三邊遘難,繞天略匝;所以統一州之民,經營九州之地,其為艱難,譬策羸馬以取道里,豈可不加意愛惜其力哉?以武皇帝之節儉,府藏充實,猶不能十州擁兵;郡且二十也。今荊、揚、青、徐、幽、並、雍、涼緣邊諸州皆有兵矣,其所恃內充府庫外製四夷者,惟兗、豫、司、冀而已。臣前以州郡典兵,則專心軍功,不勤民事,宜別置將守,以盡治理之務;而陛下復以冀州寵秩呂昭。冀州戶口最多,田多墾闢,又有桑棗之饒,國家徵求之府,誠不當復任以兵事也。若以北方當須鎮守,自可專置大將以鎮安之。計所置吏士之費,與兼官無異。然昭於人才尚復易;中朝苟乏人,兼才者勢不獨多。以此推之,知國家以人擇官,不為官擇人也。官得其人,則政平訟理;政平故民富貴,訟理故囹圄空虛。陛下踐阼,天下斷獄百數十人,歲歲增多,至五百餘人矣。民不益多,法不益峻。以此推之,非政教陵遲,牧守不稱之明效歟?往年牛死,通率天下十能損二;麥不半收,秋種未下。若二賊遊魂於疆埸,飛芻輓粟,千里不及。究此之術,豈在強兵乎?武士勁卒愈多,愈多愈病耳。夫天下猶人之體,腹心充實,四支雖病,終無大患;今兗、豫、司、冀亦天下之腹心也。是以愚臣慺慺,實願四州之牧守,獨脩務本之業,以堪四支之重。然孤論難持,犯欲難成,眾怨難積,疑似難分,故累載不為明主所察。凡言此者,類皆疏賤;疏賤之言,實未易聽。若使善策必出於親貴,親貴固不犯四難以求忠愛,此古今之所常患也。
shí yòu dà yì kǎo kè zhī zhì, yǐ kǎo nèi wài zhòng guān. shù yǐ wèi yòng bù jǐn qí rén, suī cái qiě wú yì, suǒ cún fēi suǒ wù, suǒ wù fēi shì yào. shàng shū yuē:
時又大議考課之制,以考內外眾官。恕以為用不盡其人,雖才且無益,所存非所務,所務非世要。上疏曰:
shū chēng míng shì yǐ gōng, sān kǎo chù zhì, chéng dì wáng zhī shèng zhì. shǐ yǒu néng zhě dāng qí guān, yǒu gōng zhě shòu qí lù, pì yóu wū huò zhī jǔ qiān jūn, liáng lè zhī xuǎn jì zú yě. suī lì liù dài ér kǎo jī zhī fǎ bù zhe, guān qī shèng ér kè shì zhī wén bù chuí, chén chéng yǐ wèi qí fǎ kě cū yī, qí xiáng nán bèi jǔ gù yě. yǔ yuē: shì yǒu luàn rén ér wú luàn fǎ. ruò shǐ fǎ kě zhuān rèn, zé táng yú kě bù xū jì qì zhī zuǒ, yīn zhōu wú guì yī lǚ zhī fǔ yǐ. jīn zòu kǎo gōng zhě, chén zhōu hàn zhī fǎ wèi, zhuì jīng fáng zhī běn zhǐ, kě wèi míng kǎo kè zhī yào yǐ. yú yǐ chóng yī ràng zhī fēng, xìng jì jì zhī zhì, chén yǐ wèi wèi jǐn shàn yě. qí yù shǐ zhōu jùn kǎo shì, bì yóu sì kē, jiē yǒu shì xiào, rán hòu chá jǔ, shì pì gōng fǔ, wèi qīn mín zhǎng lì, zhuǎn yǐ gōng cì bǔ jùn shǒu zhě, huò jiù zēng zhì cì jué, cǐ zuì kǎo kè zhī jí wù yě. chén yǐ wèi biàn dāng xiǎn qí shēn, yòng qí yán, shǐ jù wèi kè zhōu jùn zhī fǎ, fǎ jù shī xíng, lì bì xìn zhī shǎng, shī bì xíng zhī fá. zhì yú gōng qīng jí nèi zhí dà chén, yì dāng jù yǐ qí zhí kǎo kè zhī yě.
書稱「明試以功,三考黜陟」,誠帝王之盛制。使有能者當其官,有功者受其祿,譬猶烏獲之舉千鈞,良、樂之選驥足也。雖歷六代而考績之法不著,關七聖而課試之文不垂,臣誠以為其法可粗依,其詳難備舉故也。語曰:「世有亂人而無亂法。」若使法可專任,則唐、虞可不須稷、契之佐,殷、周無貴伊、呂之輔矣。今奏考功者,陳周、漢之法為,綴京房之本旨,可謂明考課之要矣。於以崇揖讓之風,興濟濟之治,臣以為未盡善也。其欲使州郡考士,必由四科,皆有事效,然後察舉,試辟公府,為親民長吏,轉以功次補郡守者,或就增秩賜爵,此最考課之急務也。臣以為便當顯其身,用其言,使具為課州郡之法,法具施行,立必信之賞,施必行之罰。至於公卿及內職大臣,亦當俱以其職考課之也。
gǔ zhī sān gōng, zuò ér lùn dào, nèi zhí dà chén, nà yán bǔ què, wú shàn bù jì, wú guò bù jǔ. qiě tiān xià zhì dà, wàn jī zhì zhòng, chéng fēi yī míng suǒ néng biàn zhào. gù jūn wèi yuán shǒu, chén zuò gǔ gōng, míng qí yī tǐ xiāng xū ér chéng yě. shì yǐ gǔ rén chēng láng miào zhī cái, fēi yī mù zhī zhī dì wáng zhī yè, fēi yī shì zhī lüè. yóu shì yán zhī, yān yǒu dà chén shǒu zhí biàn kè kě yǐ zhì yōng xī zhě zāi! qiě bù yī zhī jiāo, yóu yǒu wù xìn shì ér dǎo shuǐ huǒ, gǎn zhī jǐ ér pī gān dǎn, xùn shēng míng ér lì jié yì zhě kuàng yú shù dài lì cháo, zhì wèi qīng xiàng, suǒ wù zhě fēi tè pǐ fū zhī xìn, suǒ gǎn zhě fēi tú zhī jǐ zhī huì, suǒ xùn zhě qǐ shēng míng ér yǐ hū!
古之三公,坐而論道,內職大臣,納言補闕,無善不紀,無過不舉。且天下至大,萬機至眾,誠非一明所能遍照。故君為元首,臣作股肱,明其一體相須而成也。是以古人稱廊廟之材,非一木之支;帝王之業,非一士之略。由是言之,焉有大臣守職辨課可以致雍熙者哉!且布衣之交,猶有務信誓而蹈水火,感知己而披肝膽,徇聲名而立節義者;況於束帶立朝,致位卿相,所務者非特匹夫之信,所感者非徒知己之惠,所徇者豈聲名而已乎!
zhū méng chǒng lù shòu zhòng rèn zhě, bù tú yù jǔ míng zhǔ yú táng yú zhī shàng ér yǐ shēn yì yù cè jì qì zhī liè. shì yǐ gǔ rén bù huàn yú niàn zhì zhī xīn bù jǐn, huàn yú zì rèn zhī yì bù zú, cǐ chéng rén zhǔ shǐ zhī rán yě. táng yú zhī jūn, wěi rèn jì qì kuí lóng ér zé chéng gōng, jí qí zuì yě, jí gǔn ér fàng sì xiōng. jīn dà chén qīn fèng míng zhào, gěi shì mù xià, qí yǒu sù yè zài gōng, kè qín tè lì, dāng guān bù náo guì shì, zhí píng bù ā suǒ sī, wēi yán wēi xíng yǐ chù cháo tíng zhě, zì míng zhǔ suǒ chá yě. ruò shī lù yǐ wèi gāo, gǒng mò yǐ wèi zhì, dāng guān gǒu zài yú miǎn fù, lì cháo bù wàng yú róng shēn, jié xíng xùn yán yǐ chù cháo tíng zhě, yì míng zhǔ suǒ chá yě. chéng shǐ róng shēn bǎo wèi, wú fàng tuì zhī gū, ér jǐn jié zài gōng, bào jiàn yí zhī shì, gōng yì bù xiū ér sī yì chéng sú, suī zhòng ní wèi móu, yóu bù néng jǐn yī cái, yòu kuàng yú shì sú zhī rén hū! jīn zhī xué zhě, shī shāng hán ér shàng fǎ shù, jìng yǐ rú jiā wèi yū kuò, bù zhōu shì yòng, cǐ zuì fēng sú zhī liú bì, chuàng yè zhě zhī suǒ zhì shèn yě. hòu kǎo kè jìng bù xíng.
諸蒙寵祿受重任者,不徒欲舉明主於唐、虞之上而已;身亦欲廁稷、契之列。是以古人不患於念治之心不盡,患於自任之意不足,此誠人主使之然也。唐、虞之君,委任稷、契、夔、龍而責成功,及其罪也,殛鯀而放四凶。今大臣親奉明詔,給事目下,其有夙夜在公,恪勤特立,當官不撓貴勢,執平不阿所私,危言危行以處朝廷者,自明主所察也。若尸祿以為高,拱默以為智,當官苟在於免負,立朝不忘於容身,絜行遜言以處朝廷者,亦明主所察也。誠使容身保位,無放退之辜,而盡節在公,抱見疑之勢,公義不脩而私議成俗,雖仲尼為謀,猶不能盡一才,又況於世俗之人乎!今之學者,師商、韓而上法術,競以儒家為迂闊,不周世用,此最風俗之流弊,創業者之所致慎也。後考課竟不行。
lè ān lián zhāo yǐ cái néng bá zhuó, pō hǎo yán shì. shù shàng shū jí jiàn yuē:
樂安廉昭以才能拔擢,頗好言事。恕上疏極諫曰:
fú jiàn shàng shū láng lián zhāo zòu zuǒ chéng cáo fán yǐ fá dāng guān bù yī zhào, zuò pàn wèn. yòu yún zhū dāng zuò zhě bié zòu. shàng shū lìng chén jiǎo zì zòu bù gǎn cí fá, yì bù gǎn yǐ chù zhòng wèi gōng, yì zhì kěn cè. chén qiè mǐn rán wèi cháo tíng xī zhī! fū shèng rén bù zé shì ér xìng, bù yì mín ér zhì, rán ér shēng bì yǒu xián zhì zhī zuǒ zhě, gài jìn zhī yǐ dào, lǜ zhī yǐ lǐ gù yě. gǔ zhī dì wáng zhī suǒ yǐ néng fǔ shì zhǎng mín zhě, mò bù yuǎn dé bǎi xìng zhī huān xīn, jìn jǐn qún chén zhī zhì lì. chéng shǐ jīn zhāo rèn zhí zhī chén jiē tiān xià zhī xuǎn, ér bù néng jǐn qí lì, bù kě wèi néng shǐ rén ruò fēi tiān xià zhī xuǎn, yì bù kě wèi néng guān rén. bì xià yōu láo wàn jī, huò qīn dēng huǒ, ér shù shì bù kāng, xíng jìn rì chí, qǐ fēi gǔ gōng bù chēng zhī míng xiào yú? yuán qí suǒ yóu, fēi dú chén yǒu bù jǐn zhōng, yì zhǔ yǒu bù néng shǐ. bǎi lǐ xī yú yú yú ér zhì yú qín, yù ràng gǒu róng zhōng xíng ér zhe jié zhì bó, sī zé gǔ rén zhī míng yàn yǐ. jīn chén yán yī zhāo jiē bù zhōng, shì wū yī zhāo yě rán qí shì lèi, kě tuī ér dé. bì xià gǎn tǎng zàng zhī bù chōng shí, ér jūn shì wèi xī, zhì nǎi duàn sì shí zhī fù yī, báo yù fǔ zhī sī gǔ, shuài yóu shèng yì, jǔ cháo chēng míng, yǔ wén zhèng shì mì wù dà chén, níng yǒu kěn kěn yōu cǐ zhě hū?
伏見尚書郎廉昭奏左丞曹璠以罰當關不依詔,坐判問。又雲「諸當坐者別奏「。尚書令陳矯自奏不敢辭罰,亦不敢以處重為恭,意至懇惻。臣竊憫然為朝廷惜之!夫聖人不擇世而興,不易民而治,然而生必有賢智之佐者,蓋進之以道,率之以禮故也。古之帝王之所以能輔世長民者,莫不遠得百姓之歡心,近盡群臣之智力。誠使今朝任職之臣皆天下之選,而不能盡其力,不可謂能使人;若非天下之選,亦不可謂能官人。陛下憂勞萬機,或親燈火,而庶事不康,刑禁日弛,豈非股肱不稱之明效歟?原其所由,非獨臣有不盡忠,亦主有不能使。百里奚愚於虞而智於秦,豫讓苟容中行而著節智伯,斯則古人之明驗矣。今臣言一朝皆不忠,是誣一朝也;然其事類,可推而得。陛下感帑藏之不充實,而軍事未息,至乃斷四時之賦衣,薄御府之私谷,帥由聖意,舉朝稱明,與聞政事密勿大臣,寧有懇懇憂此者乎?
qí dū wèi wáng cái xìng lè rén mèng sī suǒ wèi bù fǎ, zhèn dòng jīng dū, ér qí zuì zhuàng fā yú xiǎo lì, gōng qīng dà chén chū wú yī yán. zì bì xià jiàn zuò yǐ lái, sī lì xiào wèi yù shǐ zhōng chéng níng yǒu jǔ gāng wéi yǐ dū jiān guǐ, shǐ cháo tíng sù rán zhě xié? ruò bì xià yǐ wèi jīn shì wú liáng cái, cháo tíng fá xián zuǒ, qǐ kě zhuī wàng jì qì zhī xiá zōng, zuò dài lái shì zhī jùn yì hū! jīn zhī suǒ wèi xián zhě, jǐn yǒu dà guān ér xiǎng hòu lù yǐ, rán ér fèng shàng zhī jié wèi lì, xiàng gōng zhī xīn bù yī zhě, wěi rèn zhī zé bù zhuān, ér sú duō jì huì gù yě. chén yǐ wèi zhōng chén bù bì qīn, qīn chén bù bì zhōng. hé zhě? yǐ qí jū wú xián zhī dì ér shì dé zì jǐn yě. jīn yǒu shū zhě huǐ rén bù shí qí suǒ huǐ, ér bì yuē sī bào suǒ zēng, yù rén bù shí qí suǒ yù, ér bì yuē sī ài suǒ qīn, zuǒ yòu huò yīn zhī yǐ jìn zēng ài zhī shuō. fēi dú huǐ yù yǒu zhī, zhèng shì sǔn yì, yì jiē yǒu xián. bì xià dāng sī suǒ yǐ chǎn guǎng cháo chén zhī xīn, dǔ lì yǒu dào zhī jié, shǐ zhī zì tóng gǔ rén, wàng yǔ zhú bó ěr. fǎn shǐ rú lián zhāo zhě rǎo luàn qí jiān, chén jù dà chén suì jiāng róng shēn bǎo wèi, zuò guān dé shī, wèi lái shì jiè yě!
騎都尉王才、幸樂人孟思所為不法,振動京都,而其罪狀發於小吏,公卿大臣初無一言。自陛下踐阼以來,司隸校尉、御史中丞寧有舉綱維以督奸宄,使朝廷肅然者邪?若陛下以為今世無良才,朝廷乏賢佐,豈可追望稷、契之遐蹤,坐待來世之俊乂乎!今之所謂賢者,盡有大官而享厚祿矣,然而奉上之節未立,向公之心不一者,委任之責不專,而俗多忌諱故也。臣以為忠臣不必親,親臣不必忠。何者?以其居無嫌之地而事得自盡也。今有疏者毀人不實其所毀,而必曰私報所憎,譽人不實其所譽,而必曰私愛所親,左右或因之以進憎愛之說。非獨毀譽有之,政事損益,亦皆有嫌。陛下當思所以闡廣朝臣之心,篤厲有道之節,使之自同古人,望與竹帛耳。反使如廉昭者擾亂其間,臣懼大臣遂將容身保位,坐觀得失,為來世戒也!
xī zhōu gōng jiè lǔ hóu yuē wú shǐ dà chén yuàn hū bù yǐ, bù yán xián yú, míng jiē dāng shì yòng yě. yáo shù shùn zhī gōng, chēng qù sì xiōng, bù yán dà xiǎo, yǒu zuì zé qù yě. jīn zhě cháo chén bù zì yǐ wèi bù néng, yǐ bì xià wèi bù rèn yě bù zì yǐ wèi bù zhì, yǐ bì xià wèi bù wèn yě. bì xià hé bù zūn zhōu gōng zhī suǒ yǐ yòng, dà shùn zhī suǒ yǐ qù? shǐ shì zhōng shàng shū zuò zé shì wéi wò, xíng zé cóng huá niǎn, qīn duì zhào wèn, suǒ chén bì dá, zé qún chén zhī xíng, néng fǒu jiē kě dé ér zhī zhōng néng zhě jìn, àn liè zhě tuì, shuí gǎn yī wéi ér bù zì jǐn? yǐ bì xià zhī shèng míng, qīn yǔ qún chén lùn yì zhèng shì, shǐ qún chén rén dé zì jǐn, rén zì yǐ wèi qīn, rén sī suǒ yǐ bào, xián yú néng fǒu, zài bì xià zhī suǒ yòng. yǐ cǐ zhì shì, hé shì bù bàn? yǐ cǐ jiàn gōng, hé gōng bù chéng? měi yǒu jūn shì, zhào shū cháng yuē: shuí dāng yōu cǐ zhě xié? wú dāng zì yōu ěr. jìn zhào yòu yuē: yōu gōng wàng sī zhě bì bù rán, dàn xiān gōng hòu sī jí zì bàn yě. fú dú míng zhào, nǎi zhī shèng sī jiū jǐn xià qíng, rán yì guài bì xià bù zhì qí běn ér yōu qí mò yě. rén zhī néng fǒu, shí yǒu běn xìng, suī chén yì yǐ wèi cháo chén bù jǐn chēng zhí yě. míng zhǔ zhī yòng rén yě, shǐ néng zhě bù gǎn yí qí lì, ér bù néng zhě bù dé chù fēi qí rèn. xuǎn jǔ fēi qí rén, wèi bì wèi yǒu zuì yě jǔ cháo gòng róng fēi qí rén, nǎi wèi guài ěr. bì xià zhī qí bù jǐn lì yě, ér dài zhī yōu qí zhí, zhī qí bù néng yě, ér jiào zhī zhì qí shì, qǐ tú zhǔ láo ér chén yì zāi? suī shèng xián bìng shì, zhōng bù néng yǐ cǐ wèi zhì yě.
昔周公戒魯侯曰「無使大臣怨乎不以」,不言賢愚,明皆當世用也。堯數舜之功,稱去四凶,不言大小,有罪則去也。今者朝臣不自以為不能,以陛下為不任也;不自以為不智,以陛下為不問也。陛下何不遵周公之所以用,大舜之所以去?使侍中、尚書坐則侍帷幄,行則從華輦,親對詔問,所陳必達,則群臣之行,能否皆可得而知;忠能者進,闇劣者退,誰敢依違而不自盡?以陛下之聖明,親與群臣論議政事,使群臣人得自盡,人自以為親,人思所以報,賢愚能否,在陛下之所用。以此治事,何事不辦?以此建功,何功不成?每有軍事,詔書常曰:「誰當憂此者邪?吾當自憂耳。」近詔又曰:「憂公忘私者必不然,但先公後私即自辦也。」伏讀明詔,乃知聖思究盡下情,然亦怪陛下不治其本而憂其末也。人之能否,實有本性,雖臣亦以為朝臣不盡稱職也。明主之用人也,使能者不敢遺其力,而不能者不得處非其任。選舉非其人,未必為有罪也;舉朝共容非其人,乃為怪耳。陛下知其不盡力也,而代之憂其職,知其不能也,而教之治其事,豈徒主勞而臣逸哉?雖聖賢並世,終不能以此為治也。
bì xià yòu huàn tái gé jìn lìng zhī bù mì, rén shì qǐng shǔ zhī bù jué, tīng yī yǐn zuò yíng kè chū rù zhī zhì, xuǎn sī tú gèng è lì yǐ shǒu sì mén wēi jìn yóu zhī, shí wèi dé wèi jìn zhī běn yě. xī hàn ān dì shí, shào fǔ dòu jiā pì tíng wèi guō gōng wú zuì zhī xiōng zi, yóu jiàn jǔ zòu, zhāng hé fēn fēn. jìn sī lì xiào wèi kǒng xiàn pì dà jiāng jūn kuáng bèi zhī dì, ér yǒu sī hēi ěr, wàng fēng xī zhǐ, shén yú shòu shǔ. xuǎn jǔ bù yǐ shí, rén shì zhī dà zhě yě. jiā yǒu qīn qī zhī chǒng, gōng fēi shè jì zhòng chén, yóu shàng rú cǐ yǐ jīn kuàng gǔ, bì xià zì bù dū bì xíng zhī fá yǐ jué ā dǎng zhī yuán ěr. yī yǐn zhī zhì, yǔ è lì shǒu mén, fēi zhì shì zhī jù yě. shǐ chén zhī yán shǎo méng chá nà, hé huàn yú jiān bù xuē miè, ér yǎng ruò zhāo děng hū!
陛下又患台閣禁令之不密,人事請屬之不絕,聽伊尹作迎客出入之制,選司徒更惡吏以守寺門;威禁由之,實未得為禁之本也。昔漢安帝時,少府竇嘉辟廷尉郭躬無罪之兄子,猶見舉奏,章劾紛紛。近司隸校尉孔羨辟大將軍狂悖之弟,而有司嘿爾,望風希指,甚於受屬。選舉不以實,人事之大者也。嘉有親戚之寵,躬非社稷重臣,猶尚如此;以今況古,陛下自不督必行之罰以絕阿黨之原耳。伊尹之制,與惡吏守門,非治世之具也。使臣之言少蒙察納,何患於奸不削滅,而養若昭等乎!
fū jiū tī jiān guǐ, zhōng shì yě, rán ér shì zēng xiǎo rén xíng zhī zhě, yǐ qí bù gù dào lǐ ér gǒu qiú róng jìn yě. ruò bì xià bù fù kǎo qí zhōng shǐ, bì yǐ wéi zhòng wǔ shì wèi fèng gōng, mì xíng bái rén wèi jǐn jié, yān yǒu tōng rén dà cái ér gèng bù néng wèi cǐ xié? chéng gù dào lǐ ér fú wèi ěr. shǐ tiān xià jiē bèi dào ér qū lì, zé rén zhǔ zhī suǒ zuì bìng zhě, bì xià jiāng hé lè yān, hú bù jué qí méng hū! fū xiān yì chéng zhǐ yǐ qiú róng měi, lǜ jiē tiān xià qiǎn báo wú xíng yì zhě, qí yì wù zài yú shì rén zhǔ zhī xīn ér yǐ, fēi yù zhì tiān xià ān bǎi xìng yě. bì xià hé bù shì biàn yè ér shì zhī, bǐ qǐ zhí qí suǒ shǒu yǐ wéi shèng yì zāi? fū rén chén dé rén zhǔ zhī xīn, ān yè yě chù zūn xiǎn zhī guān, róng shì yě shí qiān zhōng zhī lù, hòu shí yě. rén chén suī yú, wèi yǒu bù lè cǐ ér xǐ gàn wù zhě yě, pò yú dào, zì qiáng ěr. chéng yǐ wèi bì xià dāng lián ér yòu zhī, shǎo wěi rèn yān, rú hé fǎn lù zhāo děng qīng cè zhī yì, ér hū ruò rén zhě hū? jīn zhě wài yǒu sì xì zhī kòu, nèi yǒu pín kuàng zhī mín, bì xià dāng dà jì tiān xià zhī sǔn yì, zhèng shì zhī dé shī, chéng bù kě yǐ dài yě.
夫糾擿奸宄,忠事也,然而世憎小人行之者,以其不顧道理而苟求容進也。若陛下不復考其終始,必以違眾忤世為奉公,密行白人為盡節,焉有通人大才而更不能為此邪?誠顧道理而弗為耳。使天下皆背道而趨利,則人主之所最病者,陛下將何樂焉,胡不絕其萌乎!夫先意承旨以求容美,率皆天下淺薄無行義者,其意務在於適人主之心而已,非欲治天下安百姓也。陛下何不試變業而示之,彼豈執其所守以違聖意哉?夫人臣得人主之心,安業也;處尊顯之官,榮事也;食千鍾之祿,厚實也。人臣雖愚,未有不樂此而喜干迕者也,迫於道,自強耳。誠以為陛下當憐而佑之,少委任焉,如何反錄昭等傾側之意,而忽若人者乎?今者外有伺隙之寇,內有貧曠之民,陛下當大計天下之損益,政事之得失,誠不可以怠也。
shù zài cháo bā nián, qí lùn yì kàng zhí, jiē cǐ lèi yě.
恕在朝八年,其論議亢直,皆此類也。
chū wèi hóng nóng tài shǒu, shù suì zhuǎn zhào xiāng, yǐ jí qù guān. qǐ jiā wèi hé dōng tài shǒu, suì yú, qiān huái běi dū du hù jūn, fù yǐ jí qù. shù suǒ zài, wù cún dà tǐ ér yǐ, qí shù huì ài, yì dé bǎi xìng huān xīn, bù jí yú jī. qǐng zhī, bài yù shǐ zhōng chéng. shù zài cháo tíng, yǐ bù dé dāng shì zhī hé, gù lǚ zài wài rèn. fù chū wèi yōu zhōu cì shǐ, jiā jiàn wēi jiāng jūn, shǐ chí jié, hù wū wán xiào wèi. shí zhēng běi jiāng jūn chéng xǐ tún jì, shàng shū yuán kǎn děng jiè shù yuē: chéng shēn bó chù xiān dì zhī shì, qīng tián guó ràng yú qīng zhōu. zú xià jīn jù zhàng jié, shǐ gòng tún yī chéng, yí shēn yǒu yǐ dài zhī. ér shù bù yǐ wèi yì. zhì guān wèi qī, yǒu xiān bēi dà rén ér, bù yóu guān sāi, jìng jiāng shù shí qí yì zhōu, zhōu zhǎn suǒ cóng lái xiǎo zi yī rén, wú biǎo yán shàng. xǐ yú shì hé zòu shù, xià tíng wèi, dāng sǐ. yǐ fù jī qín shì shuǐ sǐ, miǎn wèi shù rén, xǐ zhāng wǔ jùn, shì suì jiā píng yuán nián. shù tì tǎng rèn yì, ér sī bù fáng huàn, zhōng zhì cǐ bài.
出為弘農太守,數歲轉趙相,以疾去官。起家為河東太守,歲餘,遷淮北都督護軍,復以疾去。恕所在,務存大體而已,其樹惠愛,益得百姓歡心,不及於畿。頃之,拜御史中丞。恕在朝廷,以不得當世之和,故屢在外任。復出為幽州刺史,加建威將軍,使持節,護烏丸校尉。時征北將軍程喜屯薊,尚書袁侃等戒恕曰:「程申伯處先帝之世,傾田國讓於青州。足下今俱杖節,使共屯一城,宜深有以待之。」而恕不以為意。至官未期,有鮮卑大人兒,不由關塞,徑將數十騎詣州,州斬所從來小子一人,無表言上。喜於是劾奏恕,下廷尉,當死。以父畿勤事水死,免為庶人,徙章武郡,是歲嘉平元年。恕倜儻任意,而思不防患,終致此敗。
chū, shù cóng zhào jùn hái, chén liú ruǎn wǔ yì cóng qīng hé tài shǒu zhēng, jù zì báo tíng wèi. wèi shù yuē: xiāng guān cái xìng kě yǐ yóu gōng dào ér chí zhī bù lì, qì néng kě yǐ chù dà guān ér qiú zhī bù shùn, cái xué kě yǐ shù gǔ jīn ér zhì zhī bù yī, cǐ suǒ wèi yǒu qí cái ér wú qí yòng. jīn xiàng jiān xiá, kě shì qián sī, chéng yī jiā yán. zài zhāng wǔ, suì zhe tǐ lùn bā jié. yòu zhe xìng xìng lùn yī piān, gài xìng yú wèi jǐ yě. sì nián, zú yú xǐ suǒ.
初,恕從趙郡還,陳留阮武亦從清河太守徵,俱自薄廷尉。謂恕曰:「相觀才性可以由公道而持之不厲,器能可以處大官而求之不順,才學可以述古今而志之不一,此所謂有其才而無其用。今向間暇,可試潛思,成一家言。」在章武,遂著體論八節。又著興性論一篇,蓋興於為己也。四年,卒於徙所。
gān lù èr nián, hé dōng lè xiáng nián jiǔ shí yú, shàng shū sòng jī zhī yí jī, cháo tíng gǎn yān. zhào fēng shù zi yù wèi fēng lè tíng hòu, yì bǎi hù.
甘露二年,河東樂詳年九十餘,上書訟畿之遺績,朝廷感焉。詔封恕子預為豐樂亭侯,邑百戶。
shù zòu yì lùn bó jiē kě guān, duō qí qiè shì dà shì zhe yú piān.
恕奏議論駮皆可觀,掇其切世大事著於篇。
zhèng hún zì wén gōng, hé nán kāi fēng rén yě. gāo zǔ fù zhòng, zhòng fù xìng, jiē wèi míng rú. hún xiōng tài, yǔ xún yōu děng móu zhū dǒng zhuō, wèi yáng zhōu cì shǐ, zú. hún jiāng tài xiǎo zi mào bì nán huái nán, yuán shù bīn lǐ shén hòu. hún zhī shù bì bài. shí huá xīn wèi yù zhāng tài shǒu, sù yǔ tài shàn, hún nǎi dù jiāng tóu xīn. tài zǔ wén qí dǔ xíng, zhào wèi yuàn, fù qiān xià cài zhǎng shào líng lìng. tiān xià wèi dìng, mín jiē piāo qīng, bù niàn chǎn zhí qí shēng zǐ wú yǐ xiāng huó, lǜ jiē bù jǔ. hún suǒ zài duó qí yú liè zhī jù, kè shǐ gēng sāng, yòu jiān kāi dào tián, zhòng qù zi zhī fǎ. mín chū wèi zuì, hòu shāo fēng gěi, wú bù jǔ shàn suǒ yù nán nǚ, duō yǐ zhèng wèi zì. pì wèi chéng xiàng yuàn shǔ, qiān zuǒ féng yì.
鄭渾字文公,河南開封人也。高祖父眾,眾父興,皆為名儒。渾兄泰,與荀攸等謀誅董卓,為揚州刺史,卒。渾將泰小子袤避難淮南,袁術賓禮甚厚。渾知術必敗。時華歆為豫章太守,素與泰善,渾乃渡江投歆。太祖聞其篤行,召為掾,復遷下蔡長、邵陵令。天下未定,民皆剽輕,不念產殖;其生子無以相活,率皆不舉。渾所在奪其漁獵之具,課使耕桑,又兼開稻田,重去子之法。民初畏罪,後稍豐給,無不舉贍;所育男女,多以鄭為字。闢為丞相掾屬,遷左馮翊。
shí liáng xìng děng lüè lì mín wǔ qiān yú jiā wèi kòu chāo, zhū xiàn bù néng yù, jiē kǒng jù, jì zhì jùn xià. yì zhě xī yǐ wèi dāng yí jiù xiǎn, hún yuē: xìng děng pò sàn, cuàn zài shān zǔ. suī yǒu suí zhě, lǜ xié cóng ěr. jīn dāng guǎng kāi jiàng lù, xuān yù ēn xìn. ér bǎo xiǎn zì shǒu, cǐ shì ruò yě. nǎi jù liǎn lì mín, zhì chéng guō, wèi shǒu yù zhī bèi. suì fā mín zhú zéi, míng shǎng fá, yǔ yào shì, qí suǒ de huò, shí yǐ qī shǎng. bǎi xìng dà yuè, jiē yuàn bǔ zéi, duō de fù nǚ cái wù. zéi zhī shī qī zǐ zhě, jiē hái qiú xiáng. hún zé qí dé tā fù nǚ, rán hòu hái qí qī zǐ, yú shì zhuǎn xiāng kòu dào, dǎng yǔ lí sàn. yòu qiǎn lì mín yǒu ēn xìn zhě, fēn bù shān gǔ gào yù, chū zhě xiāng jì. nǎi shǐ zhū xiàn zhǎng lì gè hái běn zhì yǐ ān jí zhī. xìng děng jù, jiāng yú zhòng jù fū chéng. tài zǔ shǐ xià hóu yuān jiù zhù jùn jī zhī, hún lǜ lì mín qián dēng, zhǎn xìng jí qí zhī dǎng. yòu zéi jìn fù děng, xié jiāng xià yáng zhǎng shào líng lìng bìng qí lì mín rù wéi shān, hún fù tǎo jī pò fù děng, huò èr xiàn zhǎng lì, jiāng qí suǒ lüè hái. jí zhào qīng lóng zhě, shā zuǒ nèi shǐ chéng xiū, hún wén, qiǎn zhuàng shì jiù xiāo qí shǒu. qián hòu guī fù sì qiān yú jiā, yóu shì shān zéi jiē píng, mín ān chǎn yè. zhuǎn wèi shàng dǎng tài shǒu.
時梁興等略吏民五千餘家為寇鈔,諸縣不能御,皆恐懼,寄治郡下。議者悉以為當移就險,渾曰:「興等破散,竄在山阻。雖有隨者,率脅從耳。今當廣開降路,宣喻恩信。而保險自守,此示弱也。」乃聚斂吏民,治城郭,為守御之備。遂發民逐賊,明賞罰,與要誓,其所得獲,十以七賞。百姓大悅,皆願捕賊,多得婦女、財物。賊之失妻子者,皆還求降。渾責其得他婦女,然後還其妻子,於是轉相寇盜,黨與離散。又遣吏民有恩信者,分布山谷告喻,出者相繼。乃使諸縣長吏各還本治以安集之。興等懼,將餘眾聚鄜城。太祖使夏侯淵就助郡擊之,渾率吏民前登,斬興及其支黨。又賊靳富等,脅將夏陽長、邵陵令並其吏民入磑山,渾復討擊破富等,獲二縣長吏,將其所略還。及趙青龍者,殺左內史程休,渾聞,遣壯士就梟其首。前後歸附四千餘家,由是山賊皆平,民安產業。轉為上黨太守。
tài zǔ zhēng hàn zhōng, yǐ hún wèi jīng zhào yǐn. hún yǐ bǎi xìng xīn jí, wèi zhì yí jū zhī fǎ, shǐ jiān fù zhě yǔ dān qīng zhě xiāng wǔ, wēn xìn zhě yǔ gū lǎo wèi bǐ, qín jià sè, míng jìn lìng, yǐ fā jiān zhě. yóu shì mín ān yú nóng, ér dào zéi zhǐ xī. jí dà jūn rù hàn zhōng, yùn zhuǎn jūn liáng wèi zuì. yòu qiǎn mín tián hàn zhōng, wú táo wáng zhě. tài zǔ yì jiā zhī, fù rù wèi chéng xiàng yuàn. wén dì jí wèi, wèi shì yù shǐ, jiā fù mǎ dū wèi, qiān yáng píng pèi jùn èr tài shǒu. jùn jiè xià shī, huàn shuǐ lào, bǎi xìng jī fá. hún yú xiāo xiāng èr xiàn jiè, xìng bēi è, kāi dào tián. jùn rén jiē yǐ wèi bù biàn, hún yuē: dì shì wū xià, yí gài guàn, zhōng yǒu yú dào jīng jiǔ zhī lì, cǐ fēng mín zhī běn yě. suì gōng lǜ lì mín, xìng lì gōng fū, yī dōng jiān jiē chéng. bǐ nián dà shōu, qǐng mǔ suì zēng, zū rù bèi cháng. mín lài qí lì, kè shí sòng zhī, hào yuē zhèng bēi. zhuǎn wèi shān yáng wèi jùn tài shǒu, qí zhì fàng cǐ. yòu yǐ jùn xià bǎi xìng, kǔ fá cái mù, nǎi kè shù yú wèi lí, bìng yì shù wǔ guǒ yú jiē chéng fān, wǔ guǒ fēng shí. rù wèi jùn jiè, cūn luò qí zhěng rú yī, mín dé cái zú yòng ráo. míng dì wén zhī, xià zhào chēng shù, bù gào tiān xià, qiān jiāng zuò dà jiàng. hún qīng sù zài gōng, qī zǐ bù miǎn yú jī hán. jí zú, yǐ zi chóng wèi láng zhōng.
太祖征漢中,以渾為京兆尹。渾以百姓新集,為制移居之法,使兼複者與單輕者相伍,溫信者與孤老為比,勤稼穡,明禁令,以發奸者。由是民安於農,而盜賊止息。及大軍入漢中,運轉軍糧為最。又遣民田漢中,無逃亡者。太祖益嘉之,復入為丞相掾。文帝即位,為侍御史,加駙馬都尉,遷陽平、沛郡二太守。郡界下濕,患水澇,百姓飢乏。渾於蕭、相二縣界,興陂遏,開稻田。郡人皆以為不便,渾曰:「地勢洿下,宜溉灌,終有魚稻經久之利,此豐民之本也。」遂躬率吏民,興立功夫,一冬間皆成。比年大收,頃畝歲增,租入倍常。民賴其利,刻石頌之,號曰鄭陂。轉為山陽、魏郡太守,其治放此。又以郡下百姓,苦乏材木,乃課樹榆為籬,並益樹五果;榆皆成藩,五果豐實。入魏郡界,村落齊整如一,民得財足用饒。明帝聞之,下詔稱述,布告天下,遷將作大匠。渾清素在公,妻子不免於饑寒。及卒,以子崇為郎中。
cāng cí zì xiào rén, huái nán rén yě. shǐ wèi jùn lì. jiàn ān zhōng, tài zǔ kāi mù tún tián yú huái nán, yǐ cí wèi suī jí dū wèi. huáng chū mò, wèi zhǎng ān lìng, qīng yuē yǒu fāng, lì mín wèi ér ài zhī. tài hé zhōng, qiān dūn huáng tài shǒu. jùn zài xī chuí, yǐ sàng luàn gé jué, kuàng wú tài shǒu èr shí suì. dà xìng xióng zhāng, suì yǐ wèi sú. qián tài shǒu yǐn fèng děng, xún gù ér yǐ, wú suǒ kuāng gé. cí dào, yì cuò quán yòu, fǔ xù pín léi, shén dé qí lǐ. jiù dà zú tián dì yǒu yú, ér xiǎo mín wú lì zhuī zhī tǔ cí jiē suí kǒu gē fù, shāo shāo shǐ bì qí běn zhí. xiān shì shǔ chéng yù sòng zhòng wěi, xiàn bù néng jué, duō jí zhì xià cí gōng wǎng shěng yuè, liào jiǎn qīng zhòng, zì fēi shū sǐ, dàn biān zhàng qiǎn zhī, yī suì jué xíng céng bù mǎn shí rén. yòu cháng rì xī yù zá hú yù lái gòng xiàn, ér zhū háo zú duō nì duàn jué jì yǔ mào qiān, qī zhà wǔ yì, duō bù dé fēn míng. hú cháng yuàn wàng, cí jiē láo zhī. yù yì luò zhě, wèi fēng guò suǒ, yù cóng jùn hái zhě, guān wèi píng qǔ, zhé yǐ fǔ jiàn wù yǔ gòng jiāo shì, shǐ lì mín hù sòng dào lù, yóu shì mín yí xī rán chēng qí dé huì. shù nián zú guān, lì mín bēi gǎn rú sàng qīn qī, tú huà qí xíng, sī qí yí xiàng. jí xī yù zhū hú wén cí sǐ, xī gòng huì jù yú wù jǐ xiào wèi jí zhǎng lì zhì xià fā āi, huò yǒu yǐ dāo huà miàn, yǐ míng xuè chéng, yòu wèi lì cí, yáo gòng cí zhī.
倉慈字孝仁,淮南人也。始為郡吏。建安中,太祖開募屯田於淮南,以慈為綏集都尉。黃初末,為長安令,清約有方,吏民畏而愛之。太和中,遷敦煌太守。郡在西陲,以喪亂隔絕,曠無太守二十歲。大姓雄張,遂以為俗。前太守尹奉等,循故而已,無所匡革。慈到,抑挫權右,撫恤貧羸,甚得其理。舊大族田地有餘,而小民無立錐之土;慈皆隨口割賦,稍稍使畢其本直。先是屬城獄訟眾猥,縣不能決,多集治下;慈躬往省閱,料簡輕重,自非殊死,但鞭杖遣之,一歲決刑曾不滿十人。又常日西域雜胡欲來貢獻,而諸豪族多逆斷絕;既與貿遷,欺詐侮易,多不得分明。胡常怨望,慈皆勞之。欲詣洛者,為封過所,欲從郡還者,官為平取,輒以府見物與共交市,使吏民護送道路,由是民夷翕然稱其德惠。數年卒官,吏民悲感如喪親戚,圖畫其形,思其遺像。及西域諸胡聞慈死,悉共會聚於戊己校尉及長吏治下發哀,或有以刀畫面,以明血誠,又為立祠,遙共祠之。
zì tài zǔ qì yú xián xī, wèi jùn tài shǒu chén guó wú guàn qīng hé tài shǒu lè ān rèn yù jīng zhào tài shǒu jì běi yán fěi hóng nóng tài shǒu tài yuán líng hú shào jì nán xiāng lǔ guó kǒng yì, huò āi jīn zhé yù, huò tuī chéng huì ài, huò zhì shēn qīng bái, huò tī jiān fā fú, xián wèi liáng èr qiān dàn.
自太祖迄於咸熙,魏郡太守陳國吳瓘、清河太守樂安任燠、京兆太守濟北顏斐、弘農太守太原令狐邵、濟南相魯國孔乂,或哀矜折獄,或推誠惠愛,或治身清白,或擿奸發伏,咸為良二千石。
píng yuē: rèn jùn shǐ xìng yì bīng, yǐ guī tài zǔ, pì tǔ zhí gǔ, cāng yǔ yíng yì, yōng jī zhì yǐ. sū zé wēi yǐ píng luàn, jì zhèng shì zhī liáng, yòu jiǎo jiǎo gāng zhí, fēng liè zú chēng. dù jī kuān měng kè jì, huì yǐ kāng mín. zhèng hún cāng cí, xù lǐ yǒu fāng. yì jiē wèi dài zhī míng shǒu hū! shù lǚ chén shí zhèng, jīng lùn zhì tǐ, gài yǒu kě guān yān.
評曰:任峻始興義兵,以歸太祖,闢土殖穀,倉庾盈溢,庸績致矣。蘇則威以平亂,既政事之良,又矯矯剛直,風烈足稱。杜畿寬猛克濟,惠以康民。鄭渾、倉慈,恤理有方。抑皆魏代之名守乎!恕屢陳時政,經論治體,蓋有可觀焉。