rèn jùn zì bó dá, hé nán zhōng mù rén yě. hàn mò rǎo luàn, guān dōng jiē zhèn. zhōng mù lìng yáng yuán chóu kǒng, yù qì guān zǒu. jùn shuō yuán yuē:" dǒng zhuō shǒu luàn, tiān xià mò bù cè mù, rán ér wèi yǒu xiān fā zhě, fēi wú qí xīn yě, shì wèi gǎn ěr. míng fǔ ruò néng chàng zhī, bì yǒu hé zhě." yuán yuē:" wèi zhī nài hé?" jùn yuē:" jīn guān dōng yǒu shí yú xiàn, néng shèng bīng zhě bù jiǎn wàn rén, ruò quán xíng hé nán yǐn shì, zǒng ér yòng zhī, wú bù jì yǐ." yuán cóng qí jì, yǐ jùn wéi zhǔ bù. jùn nǎi wèi yuán biǎo xíng yǐn shì, shǐ zhū xiàn jiān shǒu, suì fā bīng. huì tài zǔ qǐ guān dōng, rù zhōng mù jiè, zhòng bù zhī suǒ cóng, jùn dú yǔ tóng jùn zhāng fèn yì, jǔ jùn yǐ guī tài zǔ. jùn yòu bié shōu zōng zú jí bīn kè jiā bīng shù bǎi rén, yuàn cóng tài zǔ. tài zǔ dà yuè, biǎo jùn wèi qí dū wèi, qī yǐ cóng mèi, shén jiàn qīn xìn. tài zǔ měi zhēng fá, jùn cháng jū shǒu yǐ gěi jūn. shì shí suì jī hàn, jūn shí bù zú, yǔ lín jiān yǐng chuān zǎo zhī jiàn zhì tún tián, tài zǔ yǐ jùn wèi diǎn nóng zhōng láng jiàng, mù bǎi xìng tún tián yú xǔ xià, dé gǔ bǎi wàn hú, jùn guó liè zhì tián guān, shù nián zhōng suǒ zài jī sù, cāng lǐn jiē mǎn. guān dù zhī zhàn, tài zǔ shǐ jùn diǎn jūn qì liáng yùn. zéi shù kòu chāo jué liáng dào, nǎi shǐ qiān shèng wèi yī bù, shí dào fāng xíng, wèi fù chén yǐ yíng wèi zhī, zéi bù gǎn jìn. jūn guó zhī ráo, qǐ yú zǎo zhī ér chéng yú jùn. tài zǔ yǐ jùn gōng gāo, nǎi biǎo fēng wèi dōu tíng hòu, yì sān bǎi hù, qiān zhǎng shuǐ xiào wèi.
任峻字伯达,河南中牟人也。汉末扰乱,关东皆震。中牟令杨原愁恐,欲弃官走。峻说原曰:“董卓首乱,天下莫不侧目,然而未有先发者,非无其心也,势未敢耳。明府若能唱之,必有和者。”原曰:“为之奈何?”峻曰:“今关东有十馀县,能胜兵者不减万人,若权行河南尹事,总而用之,无不济矣。”原从其计,以峻为主簿。峻乃为原表行尹事,使诸县坚守,遂发兵。会太祖起关东,入中牟界,众不知所从,峻独与同郡张奋议,举郡以归太祖。峻又别收宗族及宾客家兵数百人,愿从太祖。太祖大悦,表峻为骑都尉,妻以从妹,甚见亲信。太祖每征伐,峻常居守以给军。是时岁饥旱,军食不足,羽林监颍川枣祗建置屯田,太祖以峻为典农中郎将,募百姓屯田於许下,得谷百万斛,郡国列置田官,数年中所在积粟,仓廪皆满。官渡之战,太祖使峻典军器粮运。贼数寇钞绝粮道,乃使千乘为一部,十道方行,为复陈以营卫之,贼不敢近。军国之饶,起於枣祗而成於峻。太祖以峻功高,乃表封为都亭侯,邑三百户,迁长水校尉。
jùn kuān hòu yǒu dù ér jiàn shì lǐ, měi yǒu suǒ chén, tài zǔ duō shàn zhī. yú jī huāng zhī jì, shōu xù péng yǒu gū yí, zhōng wài pín zōng, zhōu jí jì fá, xìn yì jiàn chēng. jiàn ān jiǔ nián hōng, tài zǔ liú tì zhě jiǔ zhī. zi xiān sì. xiān hōng, wú zi, guó chú. wén dì zhuī lù gōng chén, shì jùn yuē chéng hóu. fù yǐ jùn zhōng zǐ lǎn wèi guān nèi hóu.
峻宽厚有度而见事理,每有所陈,太祖多善之。於饥荒之际,收恤朋友孤遗,中外贫宗,周急继乏,信义见称。建安九年薨,太祖流涕者久之。子先嗣。先薨,无子,国除。文帝追录功臣,谥峻曰成侯。复以峻中子览为关内侯。
sū zé zì wén shī, fú fēng wǔ gōng rén yě. shǎo yǐ xué xíng wén, jǔ xiào lián mào cái, pì gōng fǔ, jiē bù jiù. qǐ jiā wèi jiǔ quán tài shǒu, zhuǎn ān dìng wǔ dū, suǒ zài yǒu wēi míng. tài zǔ zhēng zhāng lǔ, guò qí jùn, jiàn zé yuè zhī, shǐ wèi jūn dǎo. lǔ pò, zé suí dìng xià biàn zhū dī, tōng hé xī dào, xǐ wèi jīn chéng tài shǒu. shì shí sāng luàn zhī hòu, lì mín liú sàn jī qióng, hù kǒu sǔn hào, zé fǔ xún zhī shén jǐn. wài zhāo huái qiāng hú, dé qí niú yáng, yǐ yǎng pín lǎo. yǔ mín fēn liáng ér shí, xún yuè zhī jiān, liú mín jiē guī, de shù qiān jiā. nǎi míng wèi jìn lìng, yǒu gān fàn zhě zhé lù, qí cóng jiào zhě bì shǎng. qīn zì jiào mín gēng zhòng, qí suì dà fēng shōu, yóu shì guī fù zhě rì duō. lǐ yuè yǐ lǒng xī fǎn, zé lǜ qiāng hú wéi yuè, yuè jí qǐng fú. tài zǔ bēng, xī píng qū yǎn pàn, chēng hù qiāng xiào wèi. zé lè bīng tǎo zhī. yǎn kǒng, qǐ xiáng. wén dì yǐ qí gōng, jiā zé hù qiāng xiào wèi, cì jué guān nèi hóu.
苏则字文师,扶风武功人也。少以学行闻,举孝廉茂才,辟公府,皆不就。起家为酒泉太守,转安定、武都,所在有威名。太祖征张鲁,过其郡,见则悦之,使为军导。鲁破,则绥定下辩诸氐,通河西道,徙为金城太守。是时丧乱之后,吏民流散饥穷,户口损耗,则抚循之甚谨。外招怀羌胡,得其牛羊,以养贫老。与民分粮而食,旬月之间,流民皆归,得数千家。乃明为禁令,有干犯者辄戮,其从教者必赏。亲自教民耕种,其岁大丰收,由是归附者日多。李越以陇西反,则率羌胡围越,越即请服。太祖崩,西平麹演叛,称护羌校尉。则勒兵讨之。演恐,乞降。文帝以其功,加则护羌校尉,赐爵关内侯。
hòu yǎn fù jié páng jùn wèi luàn, zhāng yè zhāng jìn zhí tài shǒu dù tōng, jiǔ quán huáng huá bù shòu tài shǒu xīn jī, jìn huá jiē zì chēng tài shǒu yǐ yīng zhī. yòu wǔ wēi sān zhǒng hú bìng kòu chāo, dào lù duàn jué. wǔ wēi tài shǒu guàn qiū xìng gào jí yú zé. shí yōng liáng zhū háo jiē qū lüè qiāng hú yǐ cóng jìn děng, jùn rén xián yǐ wéi jìn bù kě dāng. yòu jiāng jūn hǎo zhāo wèi píng xiān shì gè tún shǒu jīn chéng, yì shòu zhào bù dé xī dù. zé nǎi jiàn jùn zhōng dà lì jí zhāo děng yǔ qiāng háo shuài móu yuē:" jīn zéi suī shèng, rán jiē xīn hé, huò yǒu xié cóng, wèi bì tóng xīn yīn xìn jī zhī, shàn è bì lí, lí ér guī wǒ, wǒ zēng ér bǐ sǔn yǐ. jì huò yì zhòng zhī shí, qiě yǒu bèi qì zhī shì, lǜ yǐ jìn tǎo, pò zhī bì yǐ. ruò dài dà jūn, kuàng rì chí jiǔ, shàn rén wú guī, bì hé yú è, shàn è jì hé, shì nán zú lí. suī yǒu zhào mìng, wéi ér hé quán, zhuān zhī kě yě." yú shì zhāo děng cóng zhī, nǎi fā bīng jiù wǔ wēi, jiàng qí sān zhǒng hú, yǔ xìng jī jìn yú zhāng yè. yǎn wén zhī, jiāng bù qí sān qiān yíng zé, cí lái zhù jūn, ér shí yù wèi biàn. zé yòu yǔ xiāng jiàn, yīn zhǎn zhī, chū yǐ xùn jūn, qí dǎng jiē sàn zǒu. zé suì yǔ zhū jūn wéi zhāng yè, pò zhī, zhǎn jìn jí qí zhī dǎng, zhòng jiē jiàng. yǎn jūn bài, huá jù, chū suǒ zhí qǐ xiáng, hé xī píng. nǎi hái jīn chéng. jìn fēng dōu tíng hòu, yì sān bǎi hù.
后演复结旁郡为乱,张掖张进执太守杜通,酒泉黄华不受太守辛机,进、华皆自称太守以应之。又武威三种胡并寇钞,道路断绝。武威太守毌丘兴告急於则。时雍、凉诸豪皆驱略羌胡以从进等,郡人咸以为进不可当。又将军郝昭、魏平先是各屯守金城,亦受诏不得西度。则乃见郡中大吏及昭等与羌豪帅谋曰:“今贼虽盛,然皆新合,或有胁从,未必同心;因衅击之,善恶必离,离而归我,我增而彼损矣。既获益众之实,且有倍气之势,率以进讨,破之必矣。若待大军,旷日持久,善人无归,必合於恶,善恶既合,势难卒离。虽有诏命,违而合权,专之可也。”於是昭等从之,乃发兵救武威,降其三种胡,与兴击进於张掖。演闻之,将步骑三千迎则,辞来助军,而实欲为变。则诱与相见,因斩之,出以徇军,其党皆散走。则遂与诸军围张掖,破之,斩进及其支党,众皆降。演军败,华惧,出所执乞降,河西平。乃还金城。进封都亭侯,邑三百户。
zhēng bài shì zhōng, yǔ dǒng zhāo tóng liáo. zhāo cháng zhěn zé xī wò, zé tuī xià zhī, yuē:" sū zé zhī xī, fēi nìng rén zhī zhěn yě." chū, zé jí lín zāi hóu zhí wén wèi shì dài hàn, jiē fā fú bēi kū, wén dì wén zhí rú cǐ, ér bù wén zé yě. dì zài luò yáng, cháng cóng róng yán yuē:" wú yìng tiān ér chán, ér wén yǒu kū zhě, hé yě?" zé wèi wèi jiàn wèn, xū rán xī zhāng, yù zhèng lùn yǐ duì. shì zhōng fù xùn qiā zé yuē:" bù wèi qīng yě." yú shì nǎi zhǐ. wén dì wèn zé yuē:" qián pò jiǔ quán zhāng yè, xī yù tōng shǐ, dūn huáng xiàn jìng cùn dà zhū, kě fù qiú shì yì dé bù?" zé duì yuē:" ruò bì xià huà qià zhōng guó, dé liú shā mò, jí bù qiú zì zhì qiú ér dé zhī, bù zú guì yě." dì mò rán. hòu zé cóng xíng liè, chá zhì bá, shī lù, dì dà nù, jù hú chuáng bá dāo, xī shōu dū lì, jiāng zhǎn zhī. zé qǐ shǒu yuē:" chén wén gǔ zhī shèng wáng bù yǐ qín shòu hài rén, jīn bì xià fāng lóng táng yáo zhī huà, ér yǐ liè xì duō shā qún lì, yú chén yǐ wéi bù kě. gǎn yǐ sǐ qǐng!" dì yuē:" qīng, zhí chén yě." suì jiē shè zhī. rán yǐ cǐ jiàn dàn. huáng chū sì nián, zuǒ qiān dōng píng xiāng. wèi zhì, dào bìng hōng, shì yuē gāng hóu. zi yí sì. yí hōng, wú zi, dì yú xí fēng. yú, xián xī zhōng wèi shàng shū.
徵拜侍中,与董昭同寮。昭尝枕则膝卧,则推下之,曰:“苏则之膝,非佞人之枕也。”初,则及临菑侯植闻魏氏代汉,皆发服悲哭,文帝闻植如此,而不闻则也。帝在洛阳,尝从容言曰:“吾应天而禅,而闻有哭者,何也?”则谓为见问,须髯悉张,欲正论以对。侍中傅巽掐则曰:“不谓卿也。”於是乃止。文帝问则曰:“前破酒泉、张掖,西域通使,敦煌献径寸大珠,可复求市益得不?”则对曰:“若陛下化洽中国,德流沙漠,即不求自至;求而得之,不足贵也。”帝默然。后则从行猎,槎桎拔,失鹿,帝大怒,踞胡床拔刀,悉收督吏,将斩之。则稽首曰:“臣闻古之圣王不以禽兽害人,今陛下方隆唐尧之化,而以猎戏多杀群吏,愚臣以为不可。敢以死请!”帝曰:“卿,直臣也。”遂皆赦之。然以此见惮。黄初四年,左迁东平相。未至,道病薨,谥曰刚侯。子怡嗣。怡薨,无子,弟愉袭封。愉,咸熙中为尚书。
dù jī zì bó hóu, jīng zhào dù líng rén yě. shǎo gū, jì mǔ kǔ zhī, yǐ xiào wén. nián èr shí, wèi jùn gōng cáo, shǒu zhèng xiàn lìng. xiàn qiú xì shù bǎi rén, jī qīn lín yù, cái qí qīng zhòng, jǐn jué qiǎn zhī, suī wèi xī dāng, jùn zhōng qí qí nián shào ér yǒu dà yì yě. jǔ xiào lián, chú hàn zhōng fǔ chéng. huì tiān xià luàn, suì qì guān kè jīng zhōu, jiàn ān zhōng nǎi hái. xún yù jìn zhī tài zǔ, tài zǔ yǐ jī wèi sī kōng sī zhí, qiān hù qiāng xiào wèi, shǐ chí jié, lǐng xī píng tài shǒu.
杜畿字伯侯,京兆杜陵人也。少孤,继母苦之,以孝闻。年二十,为郡功曹,守郑县令。县囚系数百人,畿亲临狱,裁其轻重,尽决遣之,虽未悉当,郡中奇其年少而有大意也。举孝廉,除汉中府丞。会天下乱,遂弃官客荆州,建安中乃还。荀彧进之太祖,太祖以畿为司空司直,迁护羌校尉,使持节,领西平太守。
tài zǔ jì dìng hé běi, ér gāo gàn jǔ bīng zhōu fǎn. shí hé dōng tài shǒu wáng yì bèi zhēng, hé dōng rén wèi gù fàn xiān wài yǐ qǐng yì wéi míng, ér nèi shí yǔ gàn tōng móu. tài zǔ wèi xún yù yuē:" guān xī zhū jiàng, shì xiǎn yǔ mǎ, zhēng bì wèi luàn. zhāng chéng kòu xiáo miǎn jiān, nán tōng liú biǎo, gù děng yīn zhī, wú kǒng qí wéi hài shēn. hé dōng pī shān dài hé, sì lín duō biàn, dāng jīn tiān xià zhī yào dì yě. jūn wèi wǒ jǔ xiāo hé kòu xún yǐ zhèn zhī." yù yuē:" dù jī qí rén yě." yú shì zhuī bài jī wèi hé dōng tài shǒu. gù děng shǐ bīng shù qiān rén jué shǎn jīn, jī zhì bù dé dù. tài zǔ qiǎn xià hóu dūn tǎo zhī, wèi zhì. huò wèi jī yuē:" yí xū dà bīng." jī yuē:" hé dōng yǒu sān wàn hù, fēi jiē yù wèi luàn yě. jīn bīng pò zhī jí, yù wéi shàn zhě wú zhǔ, bì jù ér tīng yú gù. gù děng shì zhuān, bì yǐ sǐ zhàn. tǎo zhī bù shèng, sì lín yīng zhī, tiān xià zhī biàn wèi xī yě tǎo zhī ér shèng, shì cán yī jùn zhī mín yě. qiě gù děng wèi xiǎn jué wáng mìng, wài yǐ qǐng gù jūn wéi míng, bì bù hài xīn jūn. wú dān chē zhí wǎng, chū qí bù yì. gù wéi rén duō jì ér wú duàn, bì wěi shòu wú. wú dé jū jùn yī yuè, yǐ jì mí zhī, zú yǐ." suì guǐ dào cóng dòu jīn dù. fàn xiān yù shā jī yǐ wēi zhòng. qiě guān jī qù jiù, yú mén xià zhǎn shā zhǔ bù yǐ xià sān shí yú rén, jī jǔ dòng zì ruò. yú shì gù yuē:" shā zhī wú sǔn, tú yǒu è míng qiě zhì zhī zài wǒ." suì fèng zhī. jī wèi wèi gù fàn xiān yuē:" wèi fàn, hé dōng zhī wàng yě, wú yǎng chéng ér yǐ. rán jūn chén yǒu dìng yì, chéng bài tóng zhī, dà shì dāng gòng píng yì." yǐ gù wèi dū du, xíng chéng shì, lǐng gōng cáo jiàng xiào lì bīng sān qiān yú rén, jiē fàn xiān dū zhī. gù děng xǐ, suī yáng shì jī, bù yǐ wéi yì. gù yù dà fā bīng, jī huàn zhī, shuō gù yuē:" fū yù wèi fēi cháng zhī shì, bù kě dòng zhòng xīn. jīn dà fā bīng, zhòng bì rǎo, bù rú xú yǐ zī mù bīng." gù yǐ wéi rán, cóng zhī, suì wèi zī diào fā, shù shí rì nǎi dìng, zhū jiàng tān duō yìng mù ér shǎo qiǎn bīng. yòu rù yù gù děng yuē:" rén qíng gù jiā, zhū jiàng yuàn lì, kě fēn qiǎn xiū xī, jí huǎn zhào zhī bù nán." gù děng è nì zhòng xīn, yòu cóng zhī. yú shì shàn rén zài wài, yīn wèi jǐ yuán è rén fēn sǎn, gè hái qí jiā, zé zhòng lí yǐ. huì bái qí gōng dōng yuán, gāo gàn rù huò zé, shàng dǎng zhū xiàn shā zhǎng lì, hóng nóng zhí jùn shǒu, gù děng mì diào bīng wèi zhì. jī zhī zhū xiàn fù jǐ, yīn chū, dān jiāng shù shí qí, fù zhāng pì jù shǒu, lì mín duō jǔ chéng zhù jī zhě, bǐ shù shí rì, dé sì qiān yú rén. gù děng yǔ gàn chéng gòng gōng jī, bù xià, lüè zhū xiàn, wú suǒ de. huì dà bīng zhì, gàn chéng bài, gù děng fú zhū, qí yú dǎng yǔ jiē shè zhī, shǐ fù qí jū yè.
太祖既定河北,而高幹举并州反。时河东太守王邑被徵,河东人卫固、范先外以请邑为名,而内实与幹通谋。太祖谓荀彧曰:“关西诸将,恃险与马,征必为乱。张晟寇殽、渑间,南通刘表,固等因之,吾恐其为害深。河东被山带河,四邻多变,当今天下之要地也。君为我举萧何、寇恂以镇之。”彧曰:“杜畿其人也。”於是追拜畿为河东太守。固等使兵数千人绝陕津,畿至不得渡。太祖遣夏侯惇讨之,未至。或谓畿曰:“宜须大兵。”畿曰:“河东有三万户,非皆欲为乱也。今兵迫之急,欲为善者无主,必惧而听於固。固等势专,必以死战。讨之不胜,四邻应之,天下之变未息也;讨之而胜,是残一郡之民也。且固等未显绝王命,外以请故君为名,必不害新君。吾单车直往,出其不意。固为人多计而无断,必伪受吾。吾得居郡一月,以计縻之,足矣。“遂诡道从郖津度。范先欲杀畿以威众。且观畿去就,於门下斩杀主簿已下三十馀人,畿举动自若。於是固曰:“杀之无损,徒有恶名;且制之在我。”遂奉之。畿谓卫固、范先曰:“卫、范,河东之望也,吾仰成而已。然君臣有定义,成败同之,大事当共平议。”以固为都督,行丞事,领功曹;将校吏兵三千馀人,皆范先督之。固等喜,虽阳事畿,不以为意。固欲大发兵,畿患之,说固曰:“夫欲为非常之事,不可动众心。今大发兵,众必扰,不如徐以赀募兵。”固以为然,从之,遂为赀调发,数十日乃定,诸将贪多应募而少遣兵。又入喻固等曰:“人情顾家,诸将掾吏,可分遣休息,急缓召之不难。”固等恶逆众心,又从之。於是善人在外,阴为己援;恶人分散,各还其家,则众离矣。会白骑攻东垣,高幹入濩泽,上党诸县杀长吏,弘农执郡守,固等密调兵未至。畿知诸县附己,因出,单将数十骑,赴张辟拒守,吏民多举城助畿者,比数十日,得四千馀人。固等与幹、晟共攻畿,不下,略诸县,无所得。会大兵至,幹、晟败,固等伏诛,其馀党与皆赦之,使复其居业。
shì shí tiān xià jùn xiàn jiē cán pò, hé dōng zuì xiān dìng, shǎo hào jiǎn. jī zhì zhī, chóng kuān huì, yǔ mín wú wéi. mín cháng cí sòng, yǒu xiāng gào zhě, jī qīn jiàn wèi chén dà yì, qiǎn lìng guī dì sī zhī, ruò yì yǒu suǒ bù jìn, gèng lái yì fǔ. xiāng yì fù lǎo zì xiāng zé nù yuē:" yǒu jūn rú cǐ, nài hé bù cóng qí jiào?" zì shì shǎo yǒu cí sòng. bān xià shǔ xiàn, jǔ xiào zǐ zhēn fù shùn sūn, fù qí yáo yì, suí shí wèi miǎn zhī. jiàn kè mín chù zì niú cǎo mǎ, xià dǎi jī tún quǎn shǐ, jiē yǒu zhāng chéng. bǎi xìng qín nóng, jiā jiā fēng shí. jī nǎi yuē:" mín fù yǐ, bù kě bù jiào yě." yú shì dōng yuè xiū róng jiǎng wǔ, yòu kāi xué gōng, qīn zì zhí jīng jiào shòu, jùn zhōng huà zhī.
是时天下郡县皆残破,河东最先定,少耗减。畿治之,崇宽惠,与民无为。民尝辞讼,有相告者,畿亲见为陈大义,遣令归谛思之,若意有所不尽,更来诣府。乡邑父老自相责怒曰:“有君如此,奈何不从其教?“自是少有辞讼。班下属县,举孝子、贞妇、顺孙,复其繇役,随时慰勉之。渐课民畜牸牛、草马,下逮鸡豚犬豕,皆有章程。百姓勤农,家家丰实。畿乃曰:“民富矣,不可不教也。”於是冬月修戎讲武,又开学宫,亲自执经教授,郡中化之。
hán suì mǎ chāo zhī pàn yě, hóng nóng féng yì duō jǔ xiàn yì yǐ yīng zhī. hé dōng suī yǔ zéi jiē, mín wú yì xīn. tài zǔ xī zhēng zhì pú bǎn, yǔ zéi jiā wèi wèi jūn, jūn shí yī yǎng hé dōng. jí zéi pò, yú chù èr shí yú wàn hú. tài zǔ xià lìng yuē:" hé dōng tài shǒu dù jī, kǒng zǐ suǒ wèi' yǔ, wú wú jiàn rán yǐ'. zēng zhì zhōng èr qiān dàn." tài zǔ zhēng hàn zhōng, qiǎn wǔ qiān rén yùn, yùn zhě zì lǜ miǎn yuē:" rén shēng yǒu yī sǐ, bù kě fù wǒ fǔ jūn." zhōng wú yī rén táo wáng, qí dé rén xīn rú cǐ. wèi guó jì jiàn, yǐ jī wèi shàng shū. shì píng, gèng yǒu lìng yuē:" xī xiāo hé dìng guān zhōng, kòu xún píng hé nèi, qīng yǒu qí gōng, jiān jiāng shòu qīng yǐ nà yán zhī zhí gù niàn hé dōng wú gǔ gōng jùn, chōng shí zhī suǒ, zú yǐ zhì tiān xià, gù qiě fán qīng wò zhèn zhī." jī zài hé dōng shí liù nián, cháng wèi tiān xià zuì.
韩遂、马超之叛也,弘农、冯翊多举县邑以应之。河东虽与贼接,民无异心。太祖西征至蒲阪,与贼夹渭为军,军食一仰河东。及贼破,馀畜二十馀万斛。太祖下令曰:“河东太守杜畿,孔子所谓'禹,吾无间然矣'。增秩中二千石。”太祖征汉中,遣五千人运,运者自率勉曰:“人生有一死,不可负我府君。”终无一人逃亡,其得人心如此。魏国既建,以畿为尚书。事平,更有令曰:“昔萧何定关中,寇恂平河内,卿有其功,间将授卿以纳言之职;顾念河东吾股肱郡,充实之所,足以制天下,故且烦卿卧镇之。”畿在河东十六年,常为天下最。
wén dì jí wáng wèi, cì jué guān nèi hóu. zhēng wèi shàng shū. jí jiàn zuò, jìn fēng fēng lè tíng hòu. yì bǎi hù, shǒu sī lì xiào wèi. dì zhēng wú, yǐ jī wèi shàng shū pú yè, tǒng liú shì. qí hòu dì xìng xǔ chāng, jī fù jū shǒu. shòu zhào zuò yù lóu chuán, yú táo hé shì chuán, yù fēng méi. dì wèi zhī liú tì. zhào yuē:" xī míng qín qí guān ér shuǐ sǐ, jì qín bǎi gǔ ér shān sǐ. gù shàng shū pú yè dù jī, yú mèng jīn shì chuán, suì zhì fù mò, zhōng zhī zhì yě. zhèn shén mǐn yān." zhuī zèng tài pú, shì yuē dài hóu. zi shù sì.
文帝即王位,赐爵关内侯。徵为尚书。及践阼,进封丰乐亭侯。邑百户,守司隶校尉。帝征吴,以畿为尚书仆射,统留事。其后帝幸许昌,畿复居守。受诏作御楼船,於陶河试船,遇风没。帝为之流涕。诏曰:“昔冥勤其官而水死,稷勤百谷而山死。故尚书仆射杜畿,於孟津试船,遂至覆没,忠之至也。朕甚愍焉。”追赠太仆,谥曰戴侯。子恕嗣。
shù zì wù bó, tài hé zhōng wèi sàn qí huáng mén shì láng. shù tuī chéng yǐ zhì, bù zhì shì, shǎo wú míng yù. jí zài cháo, bù jié jiāo yuán, zhuān xīn xiàng gōng. měi zhèng yǒu de shī, cháng yǐn gāng wéi yǐ zhèng yán, yú shì shì zhōng xīn pí děng qì zhòng zhī.
恕字务伯,太和中为散骑黄门侍郎。恕推诚以质,不治饰,少无名誉。及在朝,不结交援,专心向公。每政有得失,常引纲维以正言,於是侍中辛毗等器重之。
shí gōng qīng yǐ xià dà yì sǔn yì, shù yǐ wéi" gǔ zhī cì shǐ, fèng xuān liù tiáo, yǐ qīng jìng wéi míng, wēi fēng zhù chēng, jīn kě wù lìng lǐng bīng, yǐ zhuān mín shì." é ér zhèn běi jiāng jūn lǚ zhāo yòu lǐng jì zhōu, nǎi shàng shū yuē:
时公卿以下大议损益,恕以为“古之刺史,奉宣六条,以清静为名,威风著称,今可勿令领兵,以专民事。“俄而镇北将军吕昭又领冀州,乃上疏曰:
dì wáng zhī dào, mò shàng hū ān mín ān mín zhī shù, zài yú fēng cái. fēng cái zhě, wù běn ér jié yòng yě. fāng jīn èr zéi wèi miè, róng chē jí jià, cǐ zì xióng hǔ zhī shì zhǎn lì zhī qiū yě. rán jìn shēn zhī rú, héng jiā róng mù, è wàn kàng lùn, yǐ sūn wú wéi shǒu. zhōu jùn mù shǒu, xián gòng hū xù mín zhī shù, xiū jiāng lǜ zhī shì. nóng sāng zhī mín, jìng gān gē zhī yè, bù kě wèi wù běn. tǎng zàng suì xū ér zhì dù suì guǎng, mín lì suì shuāi ér fù yì suì xìng, bù kě wèi jié yòng. jīn dà wèi yǎn yǒu shí zhōu zhī dì, ér chéng sāng luàn zhī bì, jì qí hù kǒu bù rú wǎng xī yī zhōu zhī mín, rán ér èr fāng tiě nì, běi lǔ wèi bīn, sān biān gòu nán, rào tiān lüè zā suǒ yǐ tǒng yī zhōu zhī mín, jīng yíng jiǔ zhōu zhī dì, qí wèi jiān nán, pì cè léi mǎ yǐ qǔ dào lǐ, qǐ kě bù jiā yì ài xī qí lì zāi? yǐ wǔ huáng dì zhī jié jiǎn, fǔ cáng chōng shí, yóu bù néng shí zhōu yōng bīng jùn qiě èr shí yě. jīn jīng yáng qīng xú yōu bìng yōng liáng yuán biān zhū zhōu jiē yǒu bīng yǐ, qí suǒ shì nèi chōng fǔ kù wài zhì sì yí zhě, wéi yǎn yù sī jì ér yǐ. chén qián yǐ zhōu jùn diǎn bīng, zé zhuān xīn jūn gōng, bù qín mín shì, yí bié zhì jiāng shǒu, yǐ jǐn zhì lǐ zhī wù ér bì xià fù yǐ jì zhōu chǒng zhì lǚ zhāo. jì zhōu hù kǒu zuì duō, tián duō kěn pì, yòu yǒu sāng zǎo zhī ráo, guó jiā zhēng qiú zhī fǔ, chéng bù dàng fù rèn yǐ bīng shì yě. ruò yǐ běi fāng dāng xū zhèn shǒu, zì kě zhuān zhì dà jiàng yǐ zhèn ān zhī. jì suǒ zhì lì shì zhī fèi, yǔ jiān guān wú yì. rán zhāo yú rén cái shàng fù yì zhōng cháo gǒu fá rén, jiān cái zhě shì bù dú duō. yǐ cǐ tuī zhī, zhī guó jiā yǐ rén zé guān, bù wéi guān zé rén yě. guān dé qí rén, zé zhèng píng sòng lǐ zhèng píng gù mín fù guì, sòng lǐ gù líng yǔ kōng xū. bì xià jiàn zuò, tiān xià duàn yù bǎi shù shí rén, suì suì zēng duō, zhì wǔ bǎi yú rén yǐ. mín bù yì duō, fǎ bù yì jùn. yǐ cǐ tuī zhī, fēi zhèng jiào líng chí, mù shǒu bù chēng zhī míng xiào yú? wǎng nián niú sǐ, tōng lǜ tiān xià shí néng sǔn èr mài bù bàn shōu, qiū zhǒng wèi xià. ruò èr zéi yóu hún yú jiāng yì, fēi chú wǎn sù, qiān lǐ bù jí. jiū cǐ zhī shù, qǐ zài qiáng bīng hū? wǔ shì jìng zú yù duō, yù duō yù bìng ěr. fū tiān xià yóu rén zhī tǐ, fù xīn chōng shí, sì zhī suī bìng, zhōng wú dà huàn jīn yǎn yù sī jì yì tiān xià zhī fù xīn yě. shì yǐ yú chén lóu lóu, shí yuàn sì zhōu zhī mù shǒu, dú xiū wù běn zhī yè, yǐ kān sì zhī zhī zhòng. rán gū lùn nàn chí, fàn yù nán chéng, zhòng yuàn nán jī, yí sì nán fēn, gù lèi zài bù wéi míng zhǔ suǒ chá. fán yán cǐ zhě, lèi jiē shū jiàn shū jiàn zhī yán, shí wèi yì tīng. ruò shǐ shàn cè bì chū yú qīn guì, qīn guì gù bù fàn sì nán yǐ qiú zhōng ài, cǐ gǔ jīn zhī suǒ cháng huàn yě.
帝王之道,莫尚乎安民;安民之术,在於丰财。丰财者,务本而节用也。方今二贼未灭,戎车亟驾,此自熊虎之士展力之秋也。然搢绅之儒,横加荣慕,搤腕抗论,以孙、吴为首。州郡牧守,咸共忽恤民之术,脩将率之事。农桑之民,竞干戈之业,不可谓务本。帑藏岁虚而制度岁广,民力岁衰而赋役岁兴,不可谓节用。今大魏奄有十州之地,而承丧乱之弊,计其户口不如往昔一州之民,然而二方僣逆,北虏未宾,三边遘难,绕天略匝;所以统一州之民,经营九州之地,其为艰难,譬策羸马以取道里,岂可不加意爱惜其力哉?以武皇帝之节俭,府藏充实,犹不能十州拥兵;郡且二十也。今荆、扬、青、徐、幽、并、雍、凉缘边诸州皆有兵矣,其所恃内充府库外制四夷者,惟兖、豫、司、冀而已。臣前以州郡典兵,则专心军功,不勤民事,宜别置将守,以尽治理之务;而陛下复以冀州宠秩吕昭。冀州户口最多,田多垦辟,又有桑枣之饶,国家徵求之府,诚不当复任以兵事也。若以北方当须镇守,自可专置大将以镇安之。计所置吏士之费,与兼官无异。然昭於人才尚复易;中朝苟乏人,兼才者势不独多。以此推之,知国家以人择官,不为官择人也。官得其人,则政平讼理;政平故民富贵,讼理故囹圄空虚。陛下践阼,天下断狱百数十人,岁岁增多,至五百馀人矣。民不益多,法不益峻。以此推之,非政教陵迟,牧守不称之明效欤?往年牛死,通率天下十能损二;麦不半收,秋种未下。若二贼游魂於疆埸,飞刍輓粟,千里不及。究此之术,岂在强兵乎?武士劲卒愈多,愈多愈病耳。夫天下犹人之体,腹心充实,四支虽病,终无大患;今兖、豫、司、冀亦天下之腹心也。是以愚臣慺慺,实愿四州之牧守,独脩务本之业,以堪四支之重。然孤论难持,犯欲难成,众怨难积,疑似难分,故累载不为明主所察。凡言此者,类皆疏贱;疏贱之言,实未易听。若使善策必出於亲贵,亲贵固不犯四难以求忠爱,此古今之所常患也。
shí yòu dà yì kǎo kè zhī zhì, yǐ kǎo nèi wài zhòng guān. shù yǐ wéi yòng bù jìn qí rén, suī cái qiě wú yì, suǒ cún fēi suǒ wù, suǒ wù fēi shì yào. shàng shū yuē:
时又大议考课之制,以考内外众官。恕以为用不尽其人,虽才且无益,所存非所务,所务非世要。上疏曰:
shū chēng" míng shì yǐ gōng, sān kǎo chù zhì", chéng dì wáng zhī shèng zhì. shǐ yǒu néng zhě dāng qí guān, yǒu gōng zhě shòu qí lù, pì yóu wū huò zhī jǔ qiān jūn, liáng lè zhī xuǎn jì zú yě. suī lì liù dài ér kǎo jī zhī fǎ bù zhe, guān qī shèng ér kè shì zhī wén bù chuí, chén chéng yǐ wéi qí fǎ kě cū yī, qí xiáng nán bèi jǔ gù yě. yǔ yuē:" shì yǒu luàn rén ér wú luàn fǎ." ruò shǐ fǎ kě zhuān rèn, zé táng yú kě bù xū jì qì zhī zuǒ, yīn zhōu wú guì yī lǚ zhī fǔ yǐ. jīn zòu kǎo gōng zhě, chén zhōu hàn zhī fǎ wèi, zhuì jīng fáng zhī běn zhǐ, kě wèi míng kǎo kè zhī yào yǐ. yú yǐ chóng yī ràng zhī fēng, xìng jì jì zhī zhì, chén yǐ wéi wèi jǐn shàn yě. qí yù shǐ zhōu jùn kǎo shì, bì yóu sì kē, jiē yǒu shì xiào, rán hòu chá jǔ, shì pì gōng fǔ, wèi qīn mín zhǎng lì, zhuǎn yǐ gōng cì bǔ jùn shǒu zhě, huò jiù zēng zhì cì jué, cǐ zuì kǎo kè zhī jí wù yě. chén yǐ wéi biàn dāng xiǎn qí shēn, yòng qí yán, shǐ jù wèi kè zhōu jùn zhī fǎ, fǎ jù shī xíng, lì bì xìn zhī shǎng, shī bì xíng zhī fá. zhì yú gōng qīng jí nèi zhí dà chén, yì dāng jù yǐ qí zhí kǎo kè zhī yě.
书称“明试以功,三考黜陟”,诚帝王之盛制。使有能者当其官,有功者受其禄,譬犹乌获之举千钧,良、乐之选骥足也。虽历六代而考绩之法不著,关七圣而课试之文不垂,臣诚以为其法可粗依,其详难备举故也。语曰:“世有乱人而无乱法。”若使法可专任,则唐、虞可不须稷、契之佐,殷、周无贵伊、吕之辅矣。今奏考功者,陈周、汉之法为,缀京房之本旨,可谓明考课之要矣。於以崇揖让之风,兴济济之治,臣以为未尽善也。其欲使州郡考士,必由四科,皆有事效,然后察举,试辟公府,为亲民长吏,转以功次补郡守者,或就增秩赐爵,此最考课之急务也。臣以为便当显其身,用其言,使具为课州郡之法,法具施行,立必信之赏,施必行之罚。至於公卿及内职大臣,亦当俱以其职考课之也。
gǔ zhī sān gōng, zuò ér lùn dào, nèi zhí dà chén, nà yán bǔ quē, wú shàn bù jì, wú guò bù jǔ. qiě tiān xià zhì dà, wàn jī zhì zhòng, chéng fēi yī míng suǒ néng biàn zhào. gù jūn wèi yuán shǒu, chén zuò gǔ gōng, míng qí yī tǐ xiāng xū ér chéng yě. shì yǐ gǔ rén chēng láng miào zhī cái, fēi yī mù zhī zhī dì wáng zhī yè, fēi yī shì zhī lüè. yóu shì yán zhī, yān yǒu dà chén shǒu zhí biàn kè kě yǐ zhì yōng xī zhě zāi! qiě bù yī zhī jiāo, yóu yǒu wù xìn shì ér dǎo shuǐ huǒ, gǎn zhī jǐ ér pī gān dǎn, xùn shēng míng ér lì jié yì zhě kuàng yú shù dài lì cháo, zhì wèi qīng xiàng, suǒ wù zhě fēi tè pǐ fū zhī xìn, suǒ gǎn zhě fēi tú zhī jǐ zhī huì, suǒ xùn zhě qǐ shēng míng ér yǐ hū!
古之三公,坐而论道,内职大臣,纳言补阙,无善不纪,无过不举。且天下至大,万机至众,诚非一明所能遍照。故君为元首,臣作股肱,明其一体相须而成也。是以古人称廊庙之材,非一木之支;帝王之业,非一士之略。由是言之,焉有大臣守职辨课可以致雍熙者哉!且布衣之交,犹有务信誓而蹈水火,感知己而披肝胆,徇声名而立节义者;况於束带立朝,致位卿相,所务者非特匹夫之信,所感者非徒知己之惠,所徇者岂声名而已乎!
zhū méng chǒng lù shòu zhòng rèn zhě, bù tú yù jǔ míng zhǔ yú táng yú zhī shàng ér yǐ shēn yì yù cè jì qì zhī liè. shì yǐ gǔ rén bù huàn yú niàn zhì zhī xīn bù jìn, huàn yú zì rèn zhī yì bù zú, cǐ chéng rén zhǔ shǐ zhī rán yě. táng yú zhī jūn, wěi rèn jì qì kuí lóng ér zé chéng gōng, jí qí zuì yě, jí gǔn ér fàng sì xiōng. jīn dà chén qīn fèng míng zhào, jǐ shì mù xià, qí yǒu sù yè zài gōng, kè qín tè lì, dāng guān bù náo guì shì, zhí píng bù ā suǒ sī, wēi yán wēi xíng yǐ chù cháo tíng zhě, zì míng zhǔ suǒ chá yě. ruò shī lù yǐ wéi gāo, gǒng mò yǐ wéi zhì, dāng guān gǒu zài yú miǎn fù, lì cháo bù wàng yú róng shēn, jié xíng xùn yán yǐ chù cháo tíng zhě, yì míng zhǔ suǒ chá yě. chéng shǐ róng shēn bǎo wèi, wú fàng tuì zhī gū, ér jǐn jié zài gōng, bào jiàn yí zhī shì, gōng yì bù xiū ér sī yì chéng sú, suī zhòng ní wèi móu, yóu bù néng jǐn yī cái, yòu kuàng yú shì sú zhī rén hū! jīn zhī xué zhě, shī shāng hán ér shàng fǎ shù, jìng yǐ rú jiā wèi yū kuò, bù zhōu shì yòng, cǐ zuì fēng sú zhī liú bì, chuàng yè zhě zhī suǒ zhì shèn yě. hòu kǎo kè jìng bù xíng.
诸蒙宠禄受重任者,不徒欲举明主於唐、虞之上而已;身亦欲厕稷、契之列。是以古人不患於念治之心不尽,患於自任之意不足,此诚人主使之然也。唐、虞之君,委任稷、契、夔、龙而责成功,及其罪也,殛鲧而放四凶。今大臣亲奉明诏,给事目下,其有夙夜在公,恪勤特立,当官不挠贵势,执平不阿所私,危言危行以处朝廷者,自明主所察也。若尸禄以为高,拱默以为智,当官苟在於免负,立朝不忘於容身,絜行逊言以处朝廷者,亦明主所察也。诚使容身保位,无放退之辜,而尽节在公,抱见疑之势,公义不脩而私议成俗,虽仲尼为谋,犹不能尽一才,又况於世俗之人乎!今之学者,师商、韩而上法术,竞以儒家为迂阔,不周世用,此最风俗之流弊,创业者之所致慎也。后考课竟不行。
lè ān lián zhāo yǐ cái néng bá zhuó, pō hǎo yán shì. shù shàng shū jí jiàn yuē:
乐安廉昭以才能拔擢,颇好言事。恕上疏极谏曰:
fú jiàn shàng shū láng lián zhāo zòu zuǒ chéng cáo fán yǐ fá dāng guān bù yī zhào, zuò pàn wèn. yòu yún" zhū dāng zuò zhě bié zòu". shàng shū lìng chén jiǎo zì zòu bù gǎn cí fá, yì bù gǎn yǐ chù zhòng wèi gōng, yì zhì kěn cè. chén qiè mǐn rán wèi cháo tíng xī zhī! fū shèng rén bù zé shì ér xìng, bù yì mín ér zhì, rán ér shēng bì yǒu xián zhì zhī zuǒ zhě, gài jìn zhī yǐ dào, lǜ zhī yǐ lǐ gù yě. gǔ zhī dì wáng zhī suǒ yǐ néng fǔ shì zhǎng mín zhě, mò bù yuǎn dé bǎi xìng zhī huān xīn, jìn jǐn qún chén zhī zhì lì. chéng shǐ jīn zhāo rèn zhí zhī chén jiē tiān xià zhī xuǎn, ér bù néng jǐn qí lì, bù kě wèi néng shǐ rén ruò fēi tiān xià zhī xuǎn, yì bù kě wèi néng guān rén. bì xià yōu láo wàn jī, huò qīn dēng huǒ, ér shù shì bù kāng, xíng jìn rì chí, qǐ fēi gǔ gōng bù chēng zhī míng xiào yú? yuán qí suǒ yóu, fēi dú chén yǒu bù jìn zhōng, yì zhǔ yǒu bù néng shǐ. bǎi lǐ xī yú yú yú ér zhì yú qín, yù ràng gǒu róng zhōng xíng ér zhe jié zhì bó, sī zé gǔ rén zhī míng yàn yǐ. jīn chén yán yī zhāo jiē bù zhōng, shì wū yī zhāo yě rán qí shì lèi, kě tuī ér dé. bì xià gǎn tǎng zàng zhī bù chōng shí, ér jūn shì wèi xī, zhì nǎi duàn sì shí zhī fù yī, báo yù fǔ zhī sī gǔ, shuài yóu shèng yì, jǔ cháo chēng míng, yù wén zhèng shì mì wù dà chén, níng yǒu kěn kěn yōu cǐ zhě hū?
伏见尚书郎廉昭奏左丞曹璠以罚当关不依诏,坐判问。又云“诸当坐者别奏“。尚书令陈矫自奏不敢辞罚,亦不敢以处重为恭,意至恳恻。臣窃悯然为朝廷惜之!夫圣人不择世而兴,不易民而治,然而生必有贤智之佐者,盖进之以道,率之以礼故也。古之帝王之所以能辅世长民者,莫不远得百姓之欢心,近尽群臣之智力。诚使今朝任职之臣皆天下之选,而不能尽其力,不可谓能使人;若非天下之选,亦不可谓能官人。陛下忧劳万机,或亲灯火,而庶事不康,刑禁日弛,岂非股肱不称之明效欤?原其所由,非独臣有不尽忠,亦主有不能使。百里奚愚於虞而智於秦,豫让苟容中行而著节智伯,斯则古人之明验矣。今臣言一朝皆不忠,是诬一朝也;然其事类,可推而得。陛下感帑藏之不充实,而军事未息,至乃断四时之赋衣,薄御府之私谷,帅由圣意,举朝称明,与闻政事密勿大臣,宁有恳恳忧此者乎?
qí dū wèi wáng cái xìng lè rén mèng sī suǒ wéi bù fǎ, zhèn dòng jīng dū, ér qí zuì zhuàng fā yú xiǎo lì, gōng qīng dà chén chū wú yī yán. zì bì xià jiàn zuò yǐ lái, sī lì xiào wèi yù shǐ zhōng chéng níng yǒu jǔ gāng wéi yǐ dū jiān guǐ, shǐ cháo tíng sù rán zhě xié? ruò bì xià yǐ wéi jīn shì wú liáng cái, cháo tíng fá xián zuǒ, qǐ kě zhuī wàng jì qì zhī xiá zōng, zuò dài lái shì zhī jùn yì hū! jīn zhī suǒ wèi xián zhě, jǐn yǒu dà guān ér xiǎng hòu lù yǐ, rán ér fèng shàng zhī jié wèi lì, xiàng gōng zhī xīn bù yī zhě, wěi rèn zhī zé bù zhuān, ér sú duō jì huì gù yě. chén yǐ wéi zhōng chén bù bì qīn, qīn chén bù bì zhōng. hé zhě? yǐ qí jū wú xián zhī dì ér shì dé zì jìn yě. jīn yǒu shū zhě huǐ rén bù shí qí suǒ huǐ, ér bì yuē sī bào suǒ zēng, yù rén bù shí qí suǒ yù, ér bì yuē sī ài suǒ qīn, zuǒ yòu huò yīn zhī yǐ jìn zēng ài zhī shuō. fēi dú huǐ yù yǒu zhī, zhèng shì sǔn yì, yì jiē yǒu xián. bì xià dāng sī suǒ yǐ chǎn guǎng cháo chén zhī xīn, dǔ lì yǒu dào zhī jié, shǐ zhī zì tóng gǔ rén, wàng yǔ zhú bó ěr. fǎn shǐ rú lián zhāo zhě rǎo luàn qí jiān, chén jù dà chén suì jiāng róng shēn bǎo wèi, zuò guān dé shī, wèi lái shì jiè yě!
骑都尉王才、幸乐人孟思所为不法,振动京都,而其罪状发於小吏,公卿大臣初无一言。自陛下践阼以来,司隶校尉、御史中丞宁有举纲维以督奸宄,使朝廷肃然者邪?若陛下以为今世无良才,朝廷乏贤佐,岂可追望稷、契之遐踪,坐待来世之俊乂乎!今之所谓贤者,尽有大官而享厚禄矣,然而奉上之节未立,向公之心不一者,委任之责不专,而俗多忌讳故也。臣以为忠臣不必亲,亲臣不必忠。何者?以其居无嫌之地而事得自尽也。今有疏者毁人不实其所毁,而必曰私报所憎,誉人不实其所誉,而必曰私爱所亲,左右或因之以进憎爱之说。非独毁誉有之,政事损益,亦皆有嫌。陛下当思所以阐广朝臣之心,笃厉有道之节,使之自同古人,望与竹帛耳。反使如廉昭者扰乱其间,臣惧大臣遂将容身保位,坐观得失,为来世戒也!
xī zhōu gōng jiè lǔ hóu yuē" wú shǐ dà chén yuàn hū bù yǐ", bù yán xián yú, míng jiē dāng shì yòng yě. yáo shù shùn zhī gōng, chēng qù sì xiōng, bù yán dà xiǎo, yǒu zuì zé qù yě. jīn zhě cháo chén bù zì yǐ wéi bù néng, yǐ bì xià wèi bù rèn yě bù zì yǐ wéi bù zhì, yǐ bì xià wèi bù wèn yě. bì xià hé bù zūn zhōu gōng zhī suǒ yǐ yòng, dà shùn zhī suǒ yǐ qù? shǐ shì zhōng shàng shū zuò zé shì wéi wò, xíng zé cóng huá niǎn, qīn duì zhào wèn, suǒ chén bì dá, zé qún chén zhī xíng, néng fǒu jiē kě dé ér zhī zhōng néng zhě jìn, àn liè zhě tuì, shuí gǎn yī wéi ér bù zì jìn? yǐ bì xià zhī shèng míng, qīn yǔ qún chén lùn yì zhèng shì, shǐ qún chén rén dé zì jìn, rén zì yǐ wéi qīn, rén sī suǒ yǐ bào, xián yú néng fǒu, zài bì xià zhī suǒ yòng. yǐ cǐ zhì shì, hé shì bù bàn? yǐ cǐ jiàn gōng, hé gōng bù chéng? měi yǒu jūn shì, zhào shū cháng yuē:" shuí dāng yōu cǐ zhě xié? wú dāng zì yōu ěr." jìn zhào yòu yuē:" yōu gōng wàng sī zhě bì bù rán, dàn xiān gōng hòu sī jí zì bàn yě." fú dú míng zhào, nǎi zhī shèng sī jiū jǐn xià qíng, rán yì guài bì xià bù zhì qí běn ér yōu qí mò yě. rén zhī néng fǒu, shí yǒu běn xìng, suī chén yì yǐ wéi cháo chén bù jìn chèn zhí yě. míng zhǔ zhī yòng rén yě, shǐ néng zhě bù gǎn yí qí lì, ér bù néng zhě bù dé chù fēi qí rèn. xuǎn jǔ fēi qí rén, wèi bì wèi yǒu zuì yě jǔ cháo gòng róng fēi qí rén, nǎi wèi guài ěr. bì xià zhī qí bù jìn lì yě, ér dài zhī yōu qí zhí, zhī qí bù néng yě, ér jiào zhī zhì qí shì, qǐ tú zhǔ láo ér chén yì zāi? suī shèng xián bìng shì, zhōng bù néng yǐ cǐ wéi zhì yě.
昔周公戒鲁侯曰“无使大臣怨乎不以”,不言贤愚,明皆当世用也。尧数舜之功,称去四凶,不言大小,有罪则去也。今者朝臣不自以为不能,以陛下为不任也;不自以为不智,以陛下为不问也。陛下何不遵周公之所以用,大舜之所以去?使侍中、尚书坐则侍帷幄,行则从华辇,亲对诏问,所陈必达,则群臣之行,能否皆可得而知;忠能者进,闇劣者退,谁敢依违而不自尽?以陛下之圣明,亲与群臣论议政事,使群臣人得自尽,人自以为亲,人思所以报,贤愚能否,在陛下之所用。以此治事,何事不办?以此建功,何功不成?每有军事,诏书常曰:“谁当忧此者邪?吾当自忧耳。”近诏又曰:“忧公忘私者必不然,但先公后私即自办也。”伏读明诏,乃知圣思究尽下情,然亦怪陛下不治其本而忧其末也。人之能否,实有本性,虽臣亦以为朝臣不尽称职也。明主之用人也,使能者不敢遗其力,而不能者不得处非其任。选举非其人,未必为有罪也;举朝共容非其人,乃为怪耳。陛下知其不尽力也,而代之忧其职,知其不能也,而教之治其事,岂徒主劳而臣逸哉?虽圣贤并世,终不能以此为治也。
bì xià yòu huàn tái gé jìn lìng zhī bù mì, rén shì qǐng shǔ zhī bù jué, tīng yī yǐn zuò yíng kè chū rù zhī zhì, xuǎn sī tú gèng è lì yǐ shǒu sì mén wēi jìn yóu zhī, shí wèi dé wèi jìn zhī běn yě. xī hàn ān dì shí, shào fǔ dòu jiā pì tíng wèi guō gōng wú zuì zhī xiōng zi, yóu jiàn jǔ zòu, zhāng hé fēn fēn. jìn sī lì xiào wèi kǒng xiàn pì dà jiàng jūn kuáng bèi zhī dì, ér yǒu sī hēi ěr, wàng fēng xī zhǐ, shén yú shòu shǔ. xuǎn jǔ bù yǐ shí, rén shì zhī dà zhě yě. jiā yǒu qīn qī zhī chǒng, gōng fēi shè jì zhòng chén, yóu shàng rú cǐ yǐ jīn kuàng gǔ, bì xià zì bù dū bì xíng zhī fá yǐ jué ā dǎng zhī yuán ěr. yī yǐn zhī zhì, yǔ è lì shǒu mén, fēi zhì shì zhī jù yě. shǐ chén zhī yán shǎo méng chá nà, hé huàn yú jiān bù xuē miè, ér yǎng ruò zhāo děng hū!
陛下又患台阁禁令之不密,人事请属之不绝,听伊尹作迎客出入之制,选司徒更恶吏以守寺门;威禁由之,实未得为禁之本也。昔汉安帝时,少府窦嘉辟廷尉郭躬无罪之兄子,犹见举奏,章劾纷纷。近司隶校尉孔羡辟大将军狂悖之弟,而有司嘿尔,望风希指,甚於受属。选举不以实,人事之大者也。嘉有亲戚之宠,躬非社稷重臣,犹尚如此;以今况古,陛下自不督必行之罚以绝阿党之原耳。伊尹之制,与恶吏守门,非治世之具也。使臣之言少蒙察纳,何患於奸不削灭,而养若昭等乎!
fū jiū tī jiān guǐ, zhōng shì yě, rán ér shì zēng xiǎo rén xíng zhī zhě, yǐ qí bù gù dào lǐ ér gǒu qiú róng jìn yě. ruò bì xià bù fù kǎo qí zhōng shǐ, bì yǐ wéi zhòng wǔ shì wèi fèng gōng, mì xíng bái rén wéi jǐn jié, yān yǒu tōng rén dà cái ér gèng bù néng wéi cǐ xié? chéng gù dào lǐ ér fú wèi ěr. shǐ tiān xià jiē bèi dào ér qū lì, zé rén zhǔ zhī suǒ zuì bìng zhě, bì xià jiāng hé lè yān, hú bù jué qí méng hū! fū xiān yì chéng zhǐ yǐ qiú róng měi, lǜ jiē tiān xià qiǎn bó wú xíng yì zhě, qí yì wù zài yú shì rén zhǔ zhī xīn ér yǐ, fēi yù zhì tiān xià ān bǎi xìng yě. bì xià hé bù shì biàn yè ér shì zhī, bǐ qǐ zhí qí suǒ shǒu yǐ wéi shèng yì zāi? fū rén chén dé rén zhǔ zhī xīn, ān yè yě chù zūn xiǎn zhī guān, róng shì yě shí qiān zhōng zhī lù, hòu shí yě. rén chén suī yú, wèi yǒu bù lè cǐ ér xǐ gàn wù zhě yě, pò yú dào, zì qiáng ěr. chéng yǐ wéi bì xià dāng lián ér yòu zhī, shǎo wěi rèn yān, rú hé fǎn lù zhāo děng qīng cè zhī yì, ér hū ruò rén zhě hū? jīn zhě wài yǒu sì xì zhī kòu, nèi yǒu pín kuàng zhī mín, bì xià dāng dà jì tiān xià zhī sǔn yì, zhèng shì zhī dé shī, chéng bù kě yǐ dài yě.
夫纠擿奸宄,忠事也,然而世憎小人行之者,以其不顾道理而苟求容进也。若陛下不复考其终始,必以违众忤世为奉公,密行白人为尽节,焉有通人大才而更不能为此邪?诚顾道理而弗为耳。使天下皆背道而趋利,则人主之所最病者,陛下将何乐焉,胡不绝其萌乎!夫先意承旨以求容美,率皆天下浅薄无行义者,其意务在於適人主之心而已,非欲治天下安百姓也。陛下何不试变业而示之,彼岂执其所守以违圣意哉?夫人臣得人主之心,安业也;处尊显之官,荣事也;食千锺之禄,厚实也。人臣虽愚,未有不乐此而喜干迕者也,迫於道,自强耳。诚以为陛下当怜而佑之,少委任焉,如何反录昭等倾侧之意,而忽若人者乎?今者外有伺隙之寇,内有贫旷之民,陛下当大计天下之损益,政事之得失,诚不可以怠也。
shù zài cháo bā nián, qí lùn yì kàng zhí, jiē cǐ lèi yě.
恕在朝八年,其论议亢直,皆此类也。
chū wèi hóng nóng tài shǒu, shù suì zhuǎn zhào xiāng, yǐ jí qù guān. qǐ jiā wèi hé dōng tài shǒu, suì yú, qiān huái běi dū du hù jūn, fù yǐ jí qù. shù suǒ zài, wù cún dà tǐ ér yǐ, qí shù huì ài, yì dé bǎi xìng huān xīn, bù jí yú jī. qǐng zhī, bài yù shǐ zhōng chéng. shù zài cháo tíng, yǐ bù dé dàng shì zhī hé, gù lǚ zài wài rèn. fù chū wèi yōu zhōu cì shǐ, jiā jiàn wēi jiāng jūn, shǐ chí jié, hù wū wán xiào wèi. shí zhēng běi jiāng jūn chéng xǐ tún jì, shàng shū yuán kǎn děng jiè shù yuē:" chéng shēn bó chù xiān dì zhī shì, qīng tián guó ràng yú qīng zhōu. zú xià jīn jù zhàng jié, shǐ gòng tún yī chéng, yí shēn yǒu yǐ dài zhī." ér shù bù yǐ wéi yì. zhì guān wèi qī, yǒu xiān bēi dà rén ér, bù yóu guān sài, jìng jiāng shù shí qí yì zhōu, zhōu zhǎn suǒ cóng lái xiǎo zi yī rén, wú biǎo yán shàng. xǐ yú shì hé zòu shù, xià tíng wèi, dāng sǐ. yǐ fù jī qín shì shuǐ sǐ, miǎn wèi shù rén, xǐ zhāng wǔ jùn, shì suì jiā píng yuán nián. shù tì tǎng rèn yì, ér sī bù fáng huàn, zhōng zhì cǐ bài.
出为弘农太守,数岁转赵相,以疾去官。起家为河东太守,岁馀,迁淮北都督护军,复以疾去。恕所在,务存大体而已,其树惠爱,益得百姓欢心,不及於畿。顷之,拜御史中丞。恕在朝廷,以不得当世之和,故屡在外任。复出为幽州刺史,加建威将军,使持节,护乌丸校尉。时征北将军程喜屯蓟,尚书袁侃等戒恕曰:“程申伯处先帝之世,倾田国让於青州。足下今俱杖节,使共屯一城,宜深有以待之。”而恕不以为意。至官未期,有鲜卑大人儿,不由关塞,径将数十骑诣州,州斩所从来小子一人,无表言上。喜於是劾奏恕,下廷尉,当死。以父畿勤事水死,免为庶人,徙章武郡,是岁嘉平元年。恕倜傥任意,而思不防患,终致此败。
chū, shù cóng zhào jùn hái, chén liú ruǎn wǔ yì cóng qīng hé tài shǒu zhēng, jù zì báo tíng wèi. wèi shù yuē:" xiāng guān cái xìng kě yǐ yóu gōng dào ér chí zhī bù lì, qì néng kě yǐ chù dà guān ér qiú zhī bù shùn, cái xué kě yǐ shù gǔ jīn ér zhì zhī bù yī, cǐ suǒ wèi yǒu qí cái ér wú qí yòng. jīn xiàng jiān xiá, kě shì qián sī, chéng yī jiā yán." zài zhāng wǔ, suì zhe tǐ lùn bā jié. yòu zhe xìng xìng lùn yī piān, gài xìng yú wèi jǐ yě. sì nián, zú yú xǐ suǒ.
初,恕从赵郡还,陈留阮武亦从清河太守徵,俱自薄廷尉。谓恕曰:“相观才性可以由公道而持之不厉,器能可以处大官而求之不顺,才学可以述古今而志之不一,此所谓有其才而无其用。今向间暇,可试潜思,成一家言。”在章武,遂著体论八节。又著兴性论一篇,盖兴於为己也。四年,卒於徙所。
gān lù èr nián, hé dōng lè xiáng nián jiǔ shí yú, shàng shū sòng jī zhī yí jī, cháo tíng gǎn yān. zhào fēng shù zi yù wèi fēng lè tíng hòu, yì bǎi hù.
甘露二年,河东乐详年九十馀,上书讼畿之遗绩,朝廷感焉。诏封恕子预为丰乐亭侯,邑百户。
shù zòu yì lùn bó jiē kě guān, duō qí qiè shì dà shì zhe yú piān.
恕奏议论駮皆可观,掇其切世大事著于篇。
zhèng hún zì wén gōng, hé nán kāi fēng rén yě. gāo zǔ fù zhòng, zhòng fù xìng, jiē wéi míng rú. hún xiōng tài, yǔ xún yōu děng móu zhū dǒng zhuō, wèi yáng zhōu cì shǐ, zú. hún jiāng tài xiǎo zi mào bì nàn huái nán, yuán shù bīn lǐ shén hòu. hún zhī shù bì bài. shí huá xīn wèi yù zhāng tài shǒu, sù yǔ tài shàn, hún nǎi dù jiāng tóu xīn. tài zǔ wén qí dǔ xíng, zhào wèi yuàn, fù qiān xià cài zhǎng shào líng lìng. tiān xià wèi dìng, mín jiē piāo qīng, bù niàn chǎn zhí qí shēng zǐ wú yǐ xiāng huó, lǜ jiē bù jǔ. hún suǒ zài duó qí yú liè zhī jù, kè shǐ gēng sāng, yòu jiān kāi dào tián, zhòng qù zi zhī fǎ. mín chū wèi zuì, hòu shāo fēng gěi, wú bù jǔ shàn suǒ yù nán nǚ, duō yǐ zhèng wèi zì. pì wèi chéng xiàng yuàn shǔ, qiān zuǒ féng yì.
郑浑字文公,河南开封人也。高祖父众,众父兴,皆为名儒。浑兄泰,与荀攸等谋诛董卓,为扬州刺史,卒。浑将泰小子袤避难淮南,袁术宾礼甚厚。浑知术必败。时华歆为豫章太守,素与泰善,浑乃渡江投歆。太祖闻其笃行,召为掾,复迁下蔡长、邵陵令。天下未定,民皆剽轻,不念产殖;其生子无以相活,率皆不举。浑所在夺其渔猎之具,课使耕桑,又兼开稻田,重去子之法。民初畏罪,后稍丰给,无不举赡;所育男女,多以郑为字。辟为丞相掾属,迁左冯翊。
shí liáng xìng děng lüè lì mín wǔ qiān yú jiā wèi kòu chāo, zhū xiàn bù néng yù, jiē kǒng jù, jì zhì jùn xià. yì zhě xī yǐ wéi dāng yí jiù xiǎn, hún yuē:" xìng děng pò sàn, cuàn zài shān zǔ. suī yǒu suí zhě, lǜ xié cóng ěr. jīn dāng guǎng kāi jiàng lù, xuān yù ēn xìn. ér bǎo xiǎn zì shǒu, cǐ shì ruò yě." nǎi jù liǎn lì mín, zhì chéng guō, wèi shǒu yù zhī bèi. suì fā mín zhú zéi, míng shǎng fá, yǔ yào shì, qí suǒ de huò, shí yǐ qī shǎng. bǎi xìng dà yuè, jiē yuàn bǔ zéi, duō de fù nǚ cái wù. zéi zhī shī qī zǐ zhě, jiē hái qiú xiáng. hún zé qí dé tā fù nǚ, rán hòu hái qí qī zǐ, yú shì zhuǎn xiāng kòu dào, dǎng yǔ lí sàn. yòu qiǎn lì mín yǒu ēn xìn zhě, fēn bù shān gǔ gào yù, chū zhě xiāng jì. nǎi shǐ zhū xiàn zhǎng lì gè huán běn zhì yǐ ān jí zhī. xìng děng jù, jiāng yú zhòng jù fū chéng. tài zǔ shǐ xià hóu yuān jiù zhù jùn jī zhī, hún lǜ lì mín qián dēng, zhǎn xìng jí qí zhī dǎng. yòu zéi jìn fù děng, xié jiāng xià yáng zhǎng shào líng lìng bìng qí lì mín rù wéi shān, hún fù tǎo jī pò fù děng, huò èr xiàn zhǎng lì, jiāng qí suǒ lüè hái. jí zhào qīng lóng zhě, shā zuǒ nèi shǐ chéng xiū, hún wén, qiǎn zhuàng shì jiù xiāo qí shǒu. qián hòu guī fù sì qiān yú jiā, yóu shì shān zéi jiē píng, mín ān chǎn yè. zhuǎn wéi shàng dǎng tài shǒu.
时梁兴等略吏民五千馀家为寇钞,诸县不能御,皆恐惧,寄治郡下。议者悉以为当移就险,浑曰:“兴等破散,窜在山阻。虽有随者,率胁从耳。今当广开降路,宣喻恩信。而保险自守,此示弱也。”乃聚敛吏民,治城郭,为守御之备。遂发民逐贼,明赏罚,与要誓,其所得获,十以七赏。百姓大悦,皆愿捕贼,多得妇女、财物。贼之失妻子者,皆还求降。浑责其得他妇女,然后还其妻子,於是转相寇盗,党与离散。又遣吏民有恩信者,分布山谷告喻,出者相继。乃使诸县长吏各还本治以安集之。兴等惧,将馀众聚鄜城。太祖使夏侯渊就助郡击之,浑率吏民前登,斩兴及其支党。又贼靳富等,胁将夏阳长、邵陵令并其吏民入硙山,浑复讨击破富等,获二县长吏,将其所略还。及赵青龙者,杀左内史程休,浑闻,遣壮士就枭其首。前后归附四千馀家,由是山贼皆平,民安产业。转为上党太守。
tài zǔ zhēng hàn zhōng, yǐ hún wèi jīng zhào yǐn. hún yǐ bǎi xìng xīn jí, wèi zhì yí jū zhī fǎ, shǐ jiān fù zhě yǔ dān qīng zhě xiāng wǔ, wēn xìn zhě yǔ gū lǎo wèi bǐ, qín jià sè, míng jìn lìng, yǐ fā jiān zhě. yóu shì mín ān yú nóng, ér dào zéi zhǐ xī. jí dà jūn rù hàn zhōng, yùn zhuàn jūn liáng wèi zuì. yòu qiǎn mín tián hàn zhōng, wú táo wáng zhě. tài zǔ yì jiā zhī, fù rù wèi chéng xiàng yuàn. wén dì jí wèi, wèi shì yù shǐ, jiā fù mǎ dū wèi, qiān yáng píng pèi jùn èr tài shǒu. jùn jiè xià shī, huàn shuǐ lào, bǎi xìng jī fá. hún yú xiāo xiāng èr xiàn jiè, xìng bēi è, kāi dào tián. jùn rén jiē yǐ wéi bù biàn, hún yuē:" dì shì wū xià, yí gài guàn, zhōng yǒu yú dào jīng jiǔ zhī lì, cǐ fēng mín zhī běn yě." suì gōng lǜ lì mín, xìng lì gōng fū, yī dōng jiān jiē chéng. bǐ nián dà shōu, qǐng mǔ suì zēng, zū rù bèi cháng. mín lài qí lì, kè shí sòng zhī, hào yuē zhèng bēi. zhuǎn wéi shān yáng wèi jùn tài shǒu, qí zhì fàng cǐ. yòu yǐ jùn xià bǎi xìng, kǔ fá cái mù, nǎi kè shù yú wèi lí, bìng yì shù wǔ guǒ yú jiē chéng fān, wǔ guǒ fēng shí. rù wèi jùn jiè, cūn luò qí zhěng rú yī, mín dé cái zú yòng ráo. míng dì wén zhī, xià zhào chēng shù, bù gào tiān xià, qiān jiāng zuò dà jiàng. hún qīng sù zài gōng, qī zǐ bù miǎn yú jī hán. jí zú, yǐ zi chóng wèi láng zhōng.
太祖征汉中,以浑为京兆尹。浑以百姓新集,为制移居之法,使兼複者与单轻者相伍,温信者与孤老为比,勤稼穑,明禁令,以发奸者。由是民安於农,而盗贼止息。及大军入汉中,运转军粮为最。又遣民田汉中,无逃亡者。太祖益嘉之,复入为丞相掾。文帝即位,为侍御史,加驸马都尉,迁阳平、沛郡二太守。郡界下湿,患水涝,百姓饥乏。浑於萧、相二县界,兴陂遏,开稻田。郡人皆以为不便,浑曰:“地势洿下,宜溉灌,终有鱼稻经久之利,此丰民之本也。”遂躬率吏民,兴立功夫,一冬间皆成。比年大收,顷亩岁增,租入倍常。民赖其利,刻石颂之,号曰郑陂。转为山阳、魏郡太守,其治放此。又以郡下百姓,苦乏材木,乃课树榆为篱,并益树五果;榆皆成藩,五果丰实。入魏郡界,村落齐整如一,民得财足用饶。明帝闻之,下诏称述,布告天下,迁将作大匠。浑清素在公,妻子不免於饥寒。及卒,以子崇为郎中。
cāng cí zì xiào rén, huái nán rén yě. shǐ wèi jùn lì. jiàn ān zhōng, tài zǔ kāi mù tún tián yú huái nán, yǐ cí wèi suí jí dū wèi. huáng chū mò, wèi cháng ān lìng, qīng yuē yǒu fāng, lì mín wèi ér ài zhī. tài hé zhōng, qiān dūn huáng tài shǒu. jùn zài xī chuí, yǐ sāng luàn gé jué, kuàng wú tài shǒu èr shí suì. dà xìng xióng zhāng, suì yǐ wéi sú. qián tài shǒu yǐn fèng děng, xún gù ér yǐ, wú suǒ kuāng gé. cí dào, yì cuò quán yòu, fǔ xù pín léi, shén dé qí lǐ. jiù dà zú tián dì yǒu yú, ér xiǎo mín wú lì zhuī zhī tǔ cí jiē suí kǒu gē fù, shāo shāo shǐ bì qí běn zhí. xiān shì shǔ chéng yù sòng zhòng wěi, xiàn bù néng jué, duō jí zhì xià cí gōng wǎng shěng yuè, liào jiǎn qīng zhòng, zì fēi shū sǐ, dàn biān zhàng qiǎn zhī, yī suì jué xíng céng bù mǎn shí rén. yòu cháng rì xī yù zá hú yù lái gòng xiàn, ér zhū háo zú duō nì duàn jué jì yǔ mào qiān, qī zhà wǔ yì, duō bù dé fēn míng. hú cháng yuàn wàng, cí jiē láo zhī. yù yì luò zhě, wèi fēng guò suǒ, yù cóng jùn hái zhě, guān wèi píng qǔ, zhé yǐ fǔ jiàn wù yǔ gòng jiāo shì, shǐ lì mín hù sòng dào lù, yóu shì mín yí xī rán chēng qí dé huì. shù nián zú guān, lì mín bēi gǎn rú sàng qīn qī, tú huà qí xíng, sī qí yí xiàng. jí xī yù zhū hú wén cí sǐ, xī gòng huì jù yú wù jǐ xiào wèi jí zhǎng lì zhì xià fā āi, huò yǒu yǐ dāo huà miàn, yǐ míng xuè chéng, yòu wèi lì cí, yáo gòng cí zhī.
仓慈字孝仁,淮南人也。始为郡吏。建安中,太祖开募屯田於淮南,以慈为绥集都尉。黄初末,为长安令,清约有方,吏民畏而爱之。太和中,迁敦煌太守。郡在西陲,以丧乱隔绝,旷无太守二十岁。大姓雄张,遂以为俗。前太守尹奉等,循故而已,无所匡革。慈到,抑挫权右,抚恤贫羸,甚得其理。旧大族田地有馀,而小民无立锥之土;慈皆随口割赋,稍稍使毕其本直。先是属城狱讼众猥,县不能决,多集治下;慈躬往省阅,料简轻重,自非殊死,但鞭杖遣之,一岁决刑曾不满十人。又常日西域杂胡欲来贡献,而诸豪族多逆断绝;既与贸迁,欺诈侮易,多不得分明。胡常怨望,慈皆劳之。欲诣洛者,为封过所,欲从郡还者,官为平取,辄以府见物与共交市,使吏民护送道路,由是民夷翕然称其德惠。数年卒官,吏民悲感如丧亲戚,图画其形,思其遗像。及西域诸胡闻慈死,悉共会聚於戊己校尉及长吏治下发哀,或有以刀画面,以明血诚,又为立祠,遥共祠之。
zì tài zǔ qì yú xián xī, wèi jùn tài shǒu chén guó wú guàn qīng hé tài shǒu lè ān rèn yù jīng zhào tài shǒu jì běi yán fěi hóng nóng tài shǒu tài yuán líng hú shào jǐ nán xiāng lǔ guó kǒng yì, huò āi jīn zhé yù, huò tuī chéng huì ài, huò zhì shēn qīng bái, huò tī jiān fā fú, xián wèi liáng èr qiān dàn.
自太祖迄于咸熙,魏郡太守陈国吴瓘、清河太守乐安任燠、京兆太守济北颜斐、弘农太守太原令狐邵、济南相鲁国孔乂,或哀矜折狱,或推诚惠爱,或治身清白,或擿奸发伏,咸为良二千石。
píng yuē: rèn jùn shǐ xīng yì bīng, yǐ guī tài zǔ, pì tǔ zhí gǔ, cāng yǔ yíng yì, yōng jī zhì yǐ. sū zé wēi yǐ píng luàn, jì zhèng shì zhī liáng, yòu jiǎo jiǎo gāng zhí, fēng liè zú chēng. dù jī kuān měng kè jì, huì yǐ kāng mín. zhèng hún cāng cí, xù lǐ yǒu fāng. yì jiē wèi dài zhī míng shǒu hū! shù lǚ chén shí zhèng, jīng lùn zhì tǐ, gài yǒu kě guān yān.
评曰:任峻始兴义兵,以归太祖,辟土殖谷,仓庾盈溢,庸绩致矣。苏则威以平乱,既政事之良,又矫矫刚直,风烈足称。杜畿宽猛克济,惠以康民。郑浑、仓慈,恤理有方。抑皆魏代之名守乎!恕屡陈时政,经论治体,盖有可观焉。