wú fàn zì wén zé, quán jī shàng yú rén yě. yǐ zhì lì shù zhī fēng qì wén yú jùn zhōng. jǔ yǒu dào, yì jīng dū, shì luàn bù xíng. huì sūn quán qǐ yú dōng nán, fàn wěi shēn fú shi, měi yǒu zāi xiáng, zhé tuī shù yán zhuàng. qí shù duō xiào, suì yǐ xiǎn míng.
吳範字文則,全稽上虞人也。以治歷數知風氣聞於郡中。舉有道,詣京都,世亂不行。會孫權起於東南,范委身服事,每有災祥,輒推數言狀。其術多效,遂以顯名。
chū, quán zài wú, yù tǎo huáng zǔ. fàn yuē: jīn zī shǎo lì, bù rú míng nián. míng nián wù zǐ, jīng zhōu liú biǎo yì shēn sǐ guó wáng. quán suì zhēng zǔ, zú bù néng kè. míng nián, jūn chū, xíng jí xún yáng, fàn jiàn fēng qì, yīn yì chuán hè, cuī bīng jí xíng, zhì jí pò zǔ, zǔ dé yè wáng. quán kǒng shī zhī, fàn yuē: wèi yuǎn, bì shēng qín zǔ. zhì wǔ gēng zhōng, guǒ dé zhī. liú biǎo jìng sǐ, jīng zhōu fēn gē. jí rén chén suì, fàn yòu bái yán: suì zài jiǎ wǔ, liú bèi dāng dé yì zhōu. hòu lǚ dài cóng shǔ hái, yù zhī bái dì, shuō bèi bù zhòng lí luò, sǐ wáng qiě bàn, shì bì bù kè. quán yǐ nán fàn, fàn yuē: chén suǒ yán zhě tiān dào yě, ér dài suǒ jiàn zhě rén shì ěr. bèi zú dé shǔ.
初,權在吳,欲討黃祖。范曰:「今茲少利,不如明年。明年戊子,荊州劉表亦身死國亡。」權遂征祖,卒不能克。明年,軍出,行及尋陽,范見風氣,因詣船賀,催兵急行,至即破祖,祖得夜亡。權恐失之,范曰:「未遠,必生禽祖。」至五更中,果得之。劉表竟死,荊州分割。及壬辰歲,范又白言:「歲在甲午,劉備當得益州。」後呂岱從蜀還,遇之白帝,說備部眾離落,死亡且半,事必不克。權以難范,范曰:「臣所言者天道也,而岱所見者人事耳。」備卒得蜀。
quán yǔ lǚ méng móu xí guān yǔ, yì zhī jìn chén, duō yuē bù kě. quán yǐ wèn fàn yuē: dé zhī. hòu yǔ zài mài chéng, shǐ shǐ qǐng jiàng. quán wèn fàn yuē: jìng dāng jiàng fǒu? fàn yuē: bǐ yǒu zǒu qì, yán jiàng zhà huà ěr. quán shǐ pān zhāng yāo qí jìng lù, chān hòu zhě hái, zì yǔ yǐ qù. fàn yuē: suī qù bù miǎn. wèn qí qī, yuē: míng rì rì zhōng. quán lì biǎo xià lòu yǐ dài zhī. jí zhōng bù zhì, quán wèn qí gù, fàn yuē: shí shàng wèi zhèng zhōng yě. qǐng zhī, yǒu fēng dòng wéi, fàn fǔ shǒu yuē: yǔ zhì yǐ. xū yú, wài chēng wàn suì, chuán yán dé yǔ. hòu quán yǔ wèi wèi hǎo, fàn yuē: yǐ fēng qì yán zhī, bǐ yǐ mào lái, qí shí yǒu móu, yí wèi zhī bèi. liú bèi shèng bīng xī líng, fàn yuē: hòu dāng hé qīn. zhōng jiē rú yán. qí zhàn yàn míng shěn rú cǐ. quán yǐ fàn wèi qí dū wèi, lǐng tài shǐ lìng, shù cóng fǎng wèn, yù zhī qí jué. fàn mì xī qí shù, bù yǐ zhì yào yǔ quán. quán yóu shì hèn zhī.
權與呂蒙謀襲關羽,議之近臣,多曰不可。權以問范曰:「得之。」後羽在麥城,使使請降。權問范曰:「競當降否?」范曰:「彼有走氣,言降詐話耳。」權使潘璋邀其徑路,覘候者還,自羽已去。范曰:「雖去不免。」問其期,曰:「明日日中。」權立表下漏以待之。及中不至,權問其故,范曰:「時尚未正中也。」頃之,有風動帷,范拊手曰:「羽至矣。」須臾,外稱萬歲,傳言得羽。後權與魏為好,范曰:「以風氣言之,彼以貌來,其實有謀,宜為之備。」劉備盛兵西陵,范曰:「後當和親。」終皆如言。其占驗明審如此。權以范為騎都尉,領太史令,數從訪問,欲知其決。范秘惜其術,不以至要語權。權由是恨之。
chū, quán wèi jiāng jūn shí, fàn cháng bái yán jiāng nán yǒu wáng qì, hài zi zhī jiān yǒu dà fú qìng. quán yuē: ruò zhōng rú yán, yǐ jūn wèi hòu. jí lì wèi wú wáng, fàn shí shì yàn. yuē: xī zài wú zhōng, cháng yán cǐ shì, dài wáng shí zhī xié?
初,權為將軍時,范嘗白言「江南有王氣,亥子之間有大福慶。」權曰:「若終如言,以君為候。」及立為吳王,范時侍宴。曰:「昔在吳中,嘗言此事,大王識之邪?」
quán yuē: yǒu zhī. yīn hū zuǒ yòu, yǐ hóu shòu dài fàn. fàn quán zhī quán yù yǐ yàn dāng qián yán, zhé shǒu tuī bù shòu. jí hòu lùn gōng xíng fēng, yǐ fàn wèi dōu tíng hòu, zhào lín dāng chū, quán huì qí ài dào yú jǐ yě, xuē chú qí míng.
權曰:「有之。」因呼左右,以侯綬帶范。范權知權欲以厭當前言,輒手推不受。及後論功行封,以范為都亭侯,詔臨當出,權恚其愛道於己也,削除其名。
fàn wèi rén gāng zhí, pō hǎo zì chēng, rán yǔ qīn gù jiāo jiē yǒu zhōng shǐ. sù yǔ wèi téng tóng yì xiāng shàn. téng cháng yǒu zuì, quán zé nù shén yán, gǎn yǒu jiàn zhě sǐ, fàn wèi téng yuē: yǔ rǔ xié sǐ. téng yuē: sǐ ér wú yì, hé yòng sǐ wèi?
范為人剛直,頗好自稱,然與親故交接有終始。素與魏滕同邑相善。滕嘗有罪,權責怒甚嚴,敢有諫者死,范謂滕曰:「與汝偕死。」滕曰:「死而無益,何用死為?」
fàn yuē: ān néng lǜ cǐ zuò guān rǔ xié? nǎi kūn tóu zì fù yì mén xià, shǐ líng xià yǐ wén. líng xià bù gǎn, yuē: bì sǐ, bù gǎn bái. fàn yuē: rǔ yǒu zi xié? yuē: yǒu. yuē: shǐ rǔ wèi wú fàn sǐ, zi yǐ shǔ wǒ.
范曰:「安能慮此坐觀汝邪?」乃髡頭自縛詣門下,使鈴下以聞。鈴下不敢,曰:「必死,不敢白。」范曰:「汝有子邪?」曰:「有」。曰:「使汝為吳范死,子以屬我。」
líng xià yuē: nuò. nǎi pái gé rù. yán wèi zú, quán dà nù, yù biàn tóu yǐ jǐ. qūn xún zǒu chū, fàn yīn tū rù, kòu tóu liú xiě, yán yǔ tì bìng. liáng jiǔ, quán shì, nǎi miǎn téng. téng jiàn fàn xiè yuē: fù mǔ néng shēng zhǎng wǒ, bù néng miǎn wǒ yú sǐ. zhàng fū xiāng zhī, rú rǔ zú yǐ, hé yòng duō wèi!
鈴下曰:「諾。」乃排閣入。言未卒,權大怒,欲便投以戟。逡巡走出,范因突入,叩頭流血,言與涕並。良久,權釋,乃免滕。滕見范謝曰:「父母能生長我,不能免我於死。丈夫相知,如汝足矣,何用多為!」
huáng wǔ wǔ nián, fàn bìng zú. zhǎng zi xiān sǐ, shǎo zǐ shàng yòu, yú shì yè jué. quán zhuī sī zhī, mù sān zhōu yǒu néng jǔ zhī shù shù rú wú fàn zhào dá zhě, fēng qiān hù hóu, zú wú suǒ de.
黃武五年,范病卒。長子先死,少子尚幼,於是業絕。權追思之,募三州有能舉知術數如吳范、趙達者,封千戶侯,卒無所得。
liú dūn zì zi rén, píng yuán rén yě. zāo luàn bì dì, kè yóu lú líng, shì sūn fǔ. yǐ míng tiān guān dá zhàn shù xiǎn yú nán tǔ.
劉惇字子仁,平原人也。遭亂避地,客游廬陵,事孫輔。以明天官達占數顯於南土。
měi yǒu shuǐ hàn kòu zéi, jiē xiān shí chù qī, wú bù zhōng zhě. fǔ yì yān, yǐ wèi jūn shī, jūn zhōng xián jìng shì zhī, hào yuē shén míng.
每有水旱寇賊,皆先時處期,無不中者。輔異焉,以為軍師,軍中咸敬事之,號曰神明。
jiàn ān zhōng, sūn quán zài yù zhāng, shí yǒu xīng biàn, yǐ wèn dūn. dūn yuē: zāi zài dān yáng. quán yuē: hé rú?
建安中,孫權在豫章,時有星變,以問惇。惇曰:「災在丹楊。」權曰:「何如?」
yuē: kè shèng zhǔ rén, dào mǒu rì dāng dé wèn. shì shí biān hóng zuò luàn, zú rú dūn yán. dūn yú zhū shù jiē shàn, yóu míng tài yī, jiē néng tuī yǎn qí shì, qióng jǐn yào miào, zhe shū bǎi yú piān, míng rú diāo xuán chēng yǐ wèi qí. dūn yì bǎo ài qí shù, bù yǐ gào rén, gù shì mò de ér míng yě.
曰:「客勝主人,到某日當得問。」是時邊鴻作亂,卒如惇言。惇於諸術皆善,尤明太一,皆能推演其事,窮盡要妙,着書百餘篇,名儒刁玄稱以為奇。惇亦寶愛其術,不以告人,故世莫得而明也。
zhào dá, hé nán rén yě. shǎo cóng hàn shì zhōng dān fǔ shòu xué, yòng sī jīng mì. wèi dōng nán yǒu wáng zhě qì, kě yǐ bì nán, gù tuō shēn dù jiāng. zhì jiǔ gōng yī suàn zhī shù, jiū qí wēi zhǐ, shì yǐ néng yīng jī lì chéng. duì wèn ruò shén, zhì jì fēi huáng, shè yǐn fú, wú bù zhōng xiào. huò nán dá yuē: fēi zhě gù bù kě xiào, shuí zhī qí rán, cǐ dài wàng ěr. dá shǐ qí rén qǔ xiǎo dòu shù dòu, bō zhī xí shàng, lì chù qí shù, yàn fù guǒ xìn. cháng guò zhī gù, zhī gù wèi zhī jù shí. shí bì, wèi yuē: cāng zú fá jiǔ, yòu wú jiā kàn, wú yǐ xù yì, rú hé? dá yīn qǔ pán zhōng zhǐ zhù, zài sān cóng héng zhī, nǎi yán: qīng dōng bì xià yǒu měi jiǔ yī hú, yòu yǒu lù ròu sān jīn, hé yǐ cí wú? shí zuò yǒu tā bīn, nèi dé zhǔ rén qíng. zhǔ yǒu cán yuē: yǐ qīng shàn shè yǒu wú, yù xiāng shì ěr, jìng xiào rú cǐ. suì chū jiǔ hān yǐn. yòu yǒu shū jiǎn shàng zuò qiān wàn shù, zhe kōng cāng zhōng fēng zhī, lìng dá suàn zhī. dá chù rú shù, yún: dàn yǒu míng wú shí. qí jīng wēi ruò shì.
趙達,河南人也。少從漢侍中單甫受學,用思精密。謂東南有王者氣,可以避難,故脫身渡江。治九宮一算之術,究其微旨,是以能應機立成。對問若神,至計飛蝗,射隱伏,無不中效。或難達曰:飛者固不可校,誰知其然,此殆妄耳。「達使其人取小豆數斗,播之席上,立處其數,驗覆果信。嘗過知故,知故為之具食。食畢,謂曰:」倉卒乏酒,又無佳看,無以敘意,如何?「達因取盤中只箸,再三從橫之,乃言:」卿東壁下有美酒一斛,又有鹿肉三斤,何以辭無?「時坐有他賓,內得主人情。主有慚曰:」以卿善射有無,欲相試耳,竟效如此。「遂出酒酣飲。又有書簡上作千萬數,着空倉中封之,令達算之。達處如數,云:」但有名無實。「其精微若是。
dá bǎo xī qí shù, zì kàn zé yīn lǐ jiē míng rú shàn shì, qīn qū jié jiù xué, dá mì ér bù gào, tài shǐ chéng gōng sūn téng shǎo shī shì dá, qín láo lěi nián, dá xǔ jiào zhī zhě yǒu nián shù yǐ, lín dāng yù yǔ ér zhé fù zhǐ. téng tā rì jī jiǔ jù, hóu yán sè, bài guì ér qǐng. dá yuē: wú xiān rén dé cǐ shù, yù tú wèi dì wáng shī, zhì shì lái sān shì, bù guò tài shǐ láng, chéng bù yù fù chuán zhī. qiě cǐ shù wēi miào, tóu chéng wěi chú, yī suàn zhī fǎ, fù zǐ bù xiāng yǔ. rán yǐ zi dǔ hǎo bù juàn, jīn zhēn yǐ xiāng shòu yǐ. yǐn jiǔ shù xíng, dá qǐ qǔ sù shū liǎng juàn, dà rú shǒu zhǐ, dá yuē: dāng xiě dú cǐ, yóu zì jiě yě.
達寶惜其術,自闞澤、殷禮皆名儒善士,親屈節就學,達秘而不告,太史丞公孫滕少師事達,勤勞累年,達許教之者有年數矣,臨當喻語而輒復止。滕他日齎酒具,侯顏色,拜跪而請。達曰:「吾先人得此術,欲圖為帝王師,至仕來三世,不過太史郎,誠不欲復傳之。且此術微妙,頭乘尾除,一算之法,父子不相語。然以子篤好不倦,今真以相授矣。」飲酒數行,達起取素書兩眷,大如手指,達曰:「當寫讀此,由自解也。
wú jiǔ fèi, bù fù shěng zhī. jīn yù sī lùn yī guò, shù rì dāng yǐ xiāng yǔ. téng rú qī wǎng, zhì nǎi yáng qiú suǒ shū, jīng yán shī zhī, yún: nǚ xù zuó lái, bì shì qú suǒ qiè. suì cóng cǐ jué.
吾久廢,不復省之。今欲思論一過,數日當以相與。「滕如期往,至乃陽求索書,驚言失之,云:」女婿昨來,必是渠所竊。「遂從此絕。
chū, sūn quán xíng shī zhēng fá, měi lìng dá yǒu suǒ tuī bù, jiē rú qí yán. quán wèn qí fǎ, dá zhōng bù yǔ, yóu cǐ jiàn báo, lù wèi bù zhì. dá cháng xiào wèi zhū xīng qì fēng shù zhě yuē: dāng huí suàn wéi mù, bù chū hù yǒu yǐ zhī tiān dào, ér fǎn zhòu yè bào lù yǐ wàng qì yàng, bù yì nán hū! xián jū wú wèi, yǐn suàn zì xiào, nǎi tàn yuē: wú suàn qì jǐn mǒu nián yuè rì, qí zhōng yǐ. dá qī shù jiàn dá xiào, wén ér kū qì. dá yù mǐ qī yì, nǎi gèng bù suàn, yán: xiàng zhě miù wù ěr, shàng wèi yě. hòu rú qī sǐ. quán wén dá yǒu shū, qiú zhī bù dé, nǎi lù wèn qí nǚ, jí fā guān wú suǒ de, fǎ shù jué yān.
初,孫權行師征伐,每令達有所推步,皆如其言。權問其法,達終不語,由此見薄,祿位不至。達常笑謂諸星氣風術者曰:「當回算帷幕,不出戶牖以知天道,而反晝夜暴露以望氣樣,不亦難乎!」閒居無為,引算自校,乃嘆曰:「吾算訖盡某年月日,其終矣。」達妻數見達效,聞而哭泣。達欲弭妻意,乃更步算,言:「向者謬誤耳,尚未也。」後如期死。權聞達有書,求之不得,乃錄問其女,及發棺無所得,法術絕焉。
píng yuē: sān zi gè yú qí shù jīng yǐ, qí yòng sī miào yǐ, rán jūn zǐ děng yì xīn shén, yí yú dà zhě yuǎn zhě, shì yǐ yǒu shí zhī shì, shě bǐ ér qǔ cǐ yě.
評曰:「三子各於其術精矣,其用思妙矣,然君子等役心神,宜於大者遠者,是以有識之士,舍彼而取此也。