yú fān zì zhòng xiáng, kuài jī yú yáo rén yě, tài shǒu wáng lǎng mìng wèi gōng cáo. sūn cè zhēng kuài jī, fān shí zāo fù sāng, shuāi dié yì fǔ mén, lǎng yù jiù zhī, fān nǎi tuō shuāi rù jiàn, quàn lǎng bì cè. lǎng bù néng yòng, jù zhàn bài jī, wáng zǒu fú hǎi. fān zhuī suí yíng hù, dào dōng bù hòu guān, hòu guān zhǎng bì chéng bù shòu, fān wǎng shuō zhī, rán hòu jiàn nà. lǎng wèi fān yuē:" qīng yǒu lǎo mǔ, kě yǐ huán yǐ." fān jì guī, cè fù mìng wèi gōng cáo, dài yǐ jiāo yǒu zhī lǐ, shēn yì fān dì.
虞翻字仲翔,会稽馀姚人也,太守王朗命为功曹。孙策征会稽,翻时遭父丧,衰绖诣府门,朗欲就之,翻乃脱衰入见,劝朗避策。朗不能用,拒战败绩,亡走浮海。翻追随营护,到东部候官,候官长闭城不受,翻往说之,然后见纳。朗谓翻曰:“卿有老母,可以还矣。”翻既归,策复命为功曹,待以交友之礼,身诣翻第。
cè hǎo chí chěng yóu liè, fān jiàn yuē:" míng fǔ yòng wū jí zhī zhòng, qū sàn fù zhī shì, jiē dé qí sǐ lì, suī hàn gāo dì bù jí yě. zhì yú qīng chū wēi xíng, cóng guān bù xiá yán, lì zú cháng kǔ zhī. fū jūn rén zhě bù zhòng zé bù wēi, gù bái lóng yú fú, kùn yú yù qiě, bái shé zì fàng, liú jì hài zhī, yuàn shǎo liú yì." cè yuē:" jūn yán shì yě. rán shí yǒu suǒ sī, duān zuò yì yì, yǒu bì chén cǎo chuàng zhī jì, shì yǐ xíng ěr."
策好驰骋游猎,翻谏曰:“明府用乌集之众,驱散附之士,皆得其死力,虽汉高帝不及也。至於轻出微行,从官不暇严,吏卒常苦之。夫君人者不重则不威,故白龙鱼服,困於豫且,白蛇自放,刘季害之,愿少留意。“策曰:“君言是也。然时有所思,端坐悒悒,有裨谌草创之计,是以行耳。”
fān chū wèi fù chūn zhǎng. cè hōng, zhū zhǎng lì bìng yù chū fù sàng, fān yuē:" kǒng lín xiàn shān mín huò yǒu jiān biàn, yuǎn wěi chéng guō, bì zhì bù yú." yīn liú zhì fú xíng sàng. zhū xiàn jiē xiào zhī, xián yǐ ān níng. hòu fān zhōu jǔ mào cái, hàn zhào wèi shì yù shǐ, cáo gōng wèi sī kōng pì, jiē bù jiù.
翻出为富春长。策薨,诸长吏并欲出赴丧,翻曰:“恐邻县山民或有奸变,远委城郭,必致不虞。”因留制服行丧。诸县皆效之,咸以安宁。后翻州举茂才,汉召为侍御史,曹公为司空辟,皆不就。
fān yǔ shào fǔ kǒng róng shū, bìng shì yǐ suǒ zhe yì zhù. róng dá shū yuē:" wén yán líng zhī lǐ lè, dǔ wú zi zhī zhì yì, nǎi zhī dōng nán zhī měi zhě, fēi tú kuài jī zhī zhú jiàn yě. yòu guān xiàng yún wù, chá yīng hán wēn, yuán qí huò fú, yǔ shén hé qì, kě wèi tàn zé qióng tōng zhě yě." kuài jī dōng bù dū wèi zhāng hóng yòu yǔ róng shū yuē:" yú zhòng xiáng qián pō wéi lùn zhě suǒ qīn, měi bǎo wèi zhì, diāo mó yì guāng, bù zú yǐ sǔn."
翻与少府孔融书,并示以所著易注。融答书曰:“闻延陵之理乐,睹吾子之治易,乃知东南之美者,非徒会稽之竹箭也。又观象云物,察应寒温,原其祸福,与神合契,可谓探赜穷通者也。”会稽东部都尉张纮又与融书曰:“虞仲翔前颇为论者所侵,美宝为质,彫摩益光,不足以损。”
sūn quán yǐ wéi qí dū wèi. fān shù fàn yán jiàn zhēng, quán bù néng yuè, yòu xìng bù xié sú, duō jiàn bàng huǐ, zuò xǐ dān yáng jīng xiàn. lǚ méng tú qǔ guān yǔ, chēng jí hái jiàn yè, yǐ fān jiān zhī yī shù, qǐng yǐ zì suí, yì yù yīn cǐ lìng fān dé shì yě. hòu méng jǔ jūn xī shàng, nán jùn tài shǒu mí fāng kāi chéng chū jiàng. méng wèi jù jùn chéng ér zuò yuè shā shàng, fān wèi méng yuē:" jīn qū qū yī xīn zhě mí jiāng jūn yě, chéng zhōng zhī rén qǐ kě jǐn xìn, hé bù jí rù chéng chí qí guǎn yuè hū?" méng jí cóng zhī. shí chéng zhōng yǒu fú jì, lài fān móu bù xíng. guān yǔ jì bài, quán shǐ fān shì zhī, dé duì xià kǎn shàng, jié, wǔ yáo biàn zhī lín, fān yuē:" bù chū èr rì, bì dāng duàn tóu." guǒ rú fān yán. quán yuē:" qīng bù jí fú xī, kě yǔ dōng fāng shuò wèi bǐ yǐ."
孙权以为骑都尉。翻数犯颜谏争,权不能悦,又性不协俗,多见谤毁,坐徙丹杨泾县。吕蒙图取关羽,称疾还建业,以翻兼知医术,请以自随,亦欲因此令翻得释也。后蒙举军西上,南郡太守麋芳开城出降。蒙未据郡城而作乐沙上,翻谓蒙曰:“今区区一心者麋将军也,城中之人岂可尽信,何不急入城持其管籥乎?”蒙即从之。时城中有伏计,赖翻谋不行。关羽既败,权使翻筮之,得兑下坎上,节,五爻变之临,翻曰:“不出二日,必当断头。”果如翻言。权曰:“卿不及伏羲,可与东方朔为比矣。”
wèi jiāng yú jìn wèi yǔ suǒ huò, xì zài chéng zhōng, quán zhì shì zhī, qǐng yǔ xiāng jiàn. tā rì, quán chéng mǎ chū, yǐn jìn bìng xíng, fān hē jìn yuē:" ěr jiàng lǔ, hé gǎn yǔ wú jūn qí mǎ shǒu hū!" yù kàng biān jī jìn, quán ā zhǐ zhī. hòu quán yú lóu chuán huì qún chén yǐn, jìn wén lè liú tì, fān yòu yuē:" rǔ yù yǐ wěi qiú miǎn xié?" quán chàng rán bù píng.
魏将于禁为羽所获,系在城中,权至释之,请与相见。他日,权乘马出,引禁并行,翻呵禁曰:“尔降虏,何敢与吾君齐马首乎!”欲抗鞭击禁,权呵止之。后权于楼船会群臣饮,禁闻乐流涕,翻又曰:“汝欲以伪求免邪?”权怅然不平。
quán jì wèi wú wáng, huān yàn zhī mò, zì qǐ xíng jiǔ, fān fú dì yáng zuì, bù chí. quán qù, fān qǐ zuò. quán yú shì dà nù, shǒu jiàn yù jī zhī, shì zuò zhě mò bù huáng jù, wéi dà nóng liú jī qǐ bào quán jiàn yuē:" dài wáng yǐ sān jué zhī hòu shā shàn shì, suī fān yǒu zuì, tiān xià shú zhī zhī? qiě dài wáng yǐ néng róng xián chù zhòng, gù hǎi nèi wàng fēng, jīn yī zhāo qì zhī, kě hū?" quán yuē:" cáo mèng dé shàng shā kǒng wén jǔ, gū yú yú fān hé yǒu zāi?" jī yuē:" mèng dé qīng hài shì rén, tiān xià fēi zhī. dài wáng gōng xíng dé yì, yù yǔ yáo shùn bǐ lóng, hé dé zì yù yú bǐ hū?" fān yóu shì de miǎn. quán yīn chì zuǒ yòu, zì jīn jiǔ hòu yán shā, jiē bù dé shā.
权既为吴王,欢宴之末,自起行酒,翻伏地阳醉,不持。权去,翻起坐。权於是大怒,手剑欲击之,侍坐者莫不惶遽,惟大农刘基起抱权谏曰:“大王以三爵之后杀善士,虽翻有罪,天下孰知之?且大王以能容贤畜众,故海内望风,今一朝弃之,可乎?”权曰:“曹孟德尚杀孔文举,孤於虞翻何有哉?”基曰:“孟德轻害士人,天下非之。大王躬行德义,欲与尧、舜比隆,何得自喻於彼乎?”翻由是得免。权因敕左右,自今酒后言杀,皆不得杀。
fān cháng chéng chuán xíng, yǔ mí fāng xiāng féng, fāng chuán shàng rén duō yù lìng fān zì bì, xiān qū yuē:" bì jiāng jūn chuán!" fān lì shēng yuē:" shī zhōng yǔ xìn, hé yǐ shì jūn? qīng rén èr chéng, ér chēng jiāng jūn, kě hū?" fāng hé hù bù yīng ér jù bì zhī. hòu fān chéng chē xíng, yòu jīng fāng yíng mén, lì bì mén, chē bù dé guò. fān fù nù yuē:" dāng bì fǎn kāi, dāng kāi fǎn bì, qǐ dé shì yí xié?" fāng wén zhī, yǒu cán sè.
翻尝乘船行,与麋芳相逢,芳船上人多欲令翻自避,先驱曰:“避将军船!”翻厉声曰:“失忠与信,何以事君?倾人二城,而称将军,可乎?”芳阖户不应而遽避之。后翻乘车行,又经芳营门,吏闭门,车不得过。翻复怒曰:“当闭反开,当开反闭,岂得事宜邪?”芳闻之,有惭色。
fān xìng shū zhí, shù yǒu jiǔ shī. quán yǔ zhāng zhāo lùn jí shén xiān, fān zhǐ zhāo yuē:" bǐ jiē sǐ rén, ér yǔ shén xiān, shì qǐ yǒu xiān rén xié!" quán jī nù fēi yī, suì xǐ fān jiāo zhōu. suī chù zuì fàng, ér jiǎng xué bù juàn, mén tú cháng shù bǎi rén. yòu wèi lǎo zi lún yǔ guó yǔ xùn zhù, jiē chuán yú shì.
翻性疏直,数有酒失。权与张昭论及神仙,翻指昭曰:“彼皆死人,而语神仙,世岂有仙人邪!”权积怒非一,遂徙翻交州。虽处罪放,而讲学不倦,门徒常数百人。又为老子、论语、国语训注,皆传於世。
chū, shān yīn dīng lǎn, tài mò xú líng, huò zài xiàn lì zhī zhōng, huò zhòng suǒ wèi shí, fān yī jiàn zhī, biàn yǔ yǒu shàn, zhōng chéng xiǎn míng.
初,山阴丁览,太末徐陵,或在县吏之中,或众所未识,翻一见之,便与友善,终成显名。
zài nán shí yú nián, nián qī shí zú. guī zàng jiù mù, qī zǐ dé hái.
在南十馀年,年七十卒。归葬旧墓,妻子得还。
fān yǒu shí yī zi, dì sì zǐ sì zuì zhī míng, yǒng ān chū, cóng xuǎn cáo láng wèi sàn qí zhōng cháng shì, hòu wèi jiān jūn shǐ zhě, tǎo fú yán, bìng zú. sì dì zhōng, yí dū tài shǒu sǒng, yuè qí xiào wèi, lèi qiān tíng wèi, xiāng dōng hé jiān tài shǒu bǐng, tíng wèi shàng shū, jì yīn tài shǒu.
翻有十一子,第四子汜最知名,永安初,从选曹郎为散骑中常侍,后为监军使者,讨扶严,病卒。汜弟忠,宜都太守;耸,越骑校尉,累迁廷尉,湘东、河间太守;昺,廷尉尚书,济阴太守。
lù jī zì gōng jì, wú jùn wú rén yě. fù kāng, hàn mò wèi lú jiāng tài shǒu. jī nián liù suì, yú jiǔ jiāng jiàn yuán shù. shù chū jú, jī huái sān méi, qù, bài cí duò dì, shù wèi yuē:" lù láng zuò bīn kè ér huái jú hū?" jī guì dá yuē:" yù guī yí mǔ." shù dà qí zhī. sūn cè zài wú, zhāng zhāo zhāng hóng qín sōng wèi shàng bīn, gòng lùn sì hǎi wèi tài, xū dāng yòng wǔ zhì ér píng zhī, jī nián shào mò zuò, yáo dà shēng yán yuē:" xī guǎn yí wú xiāng qí huán gōng, jiǔ hé zhū hóu, yī kuāng tiān xià, bù yòng bīng chē. kǒng zǐ yuē:' yuǎn rén bù fú, zé xiū wén dé yǐ lái zhī.' jīn lùn zhě bù wù dào dé huái qǔ zhī shù, ér wéi shàng wǔ, jī suī tóng méng, qiè suǒ wèi ān yě." zhāo děng yì yān.
陆绩字公纪,吴郡吴人也。父康,汉末为庐江太守。绩年六岁,於九江见袁术。术出橘,绩怀三枚,去,拜辞堕地,术谓曰:“陆郎作宾客而怀橘乎?”绩跪答曰:“欲归遗母。”术大奇之。孙策在吴,张昭、张纮、秦松为上宾,共论四海未泰,须当用武治而平之,绩年少末坐,遥大声言曰:“昔管夷吾相齐桓公,九合诸侯,一匡天下,不用兵车。孔子曰:‘远人不服,则脩文德以来之。’今论者不务道德怀取之术,而惟尚武,绩虽童蒙,窃所未安也。”昭等异焉。
jī róng mào xióng zhuàng, bó xué duō shí, xīng lì suàn shù wú bù gāi lǎn. yú fān jiù chǐ míng shèng, páng tǒng jīng zhōu lìng shì, nián yì chà zhǎng, jiē yǔ jī yǒu shàn. sūn quán tǒng shì, pì wèi zòu cáo yuàn, yǐ zhí dào jiàn dàn, chū wèi yù lín tài shǒu, jiā piān jiàng jūn, gěi bīng èr qiān rén. jī jì yǒu bì jí, yòu yì cún rú yǎ, fēi qí zhì yě. suī yǒu jūn shì, zhù shù bù fèi, zuò hún tiān tú, zhù yì shì xuán, jiē chuán yú shì. yù zì zhī wáng rì, nǎi wèi cí yuē:" yǒu hàn zhì shì wú jùn lù jī, yòu dūn shī shū, zhǎng wán lǐ yì, shòu mìng nán zhēng, gòu jí bī è, zāo mìng bù yǒng, wū hū bēi gé!" yòu yuē:" cóng jīn yǐ qù, liù shí nián zhī wài, chē tóng guǐ, shū tóng wén, hèn bù jí jiàn yě." nián sān shí èr zú. zhǎng zǐ hóng, kuài jī nán bù dū wèi, cì zǐ ruì, zhǎng shuǐ xiào wèi.
绩容貌雄壮,博学多识,星历算数无不该览。虞翻旧齿名盛,庞统荆州令士,年亦差长,皆与绩友善。孙权统事,辟为奏曹掾,以直道见惮,出为郁林太守,加偏将军,给兵二千人。绩既有躄疾,又意存儒雅,非其志也。虽有军事,著述不废,作浑天图,注易释玄,皆传於世。豫自知亡日,乃为辞曰:“有汉志士吴郡陆绩,幼敦诗、书,长玩礼、易,受命南征,遘疾逼厄,遭命不永,呜呼悲隔!”又曰:“从今已去,六十年之外,车同轨,书同文,恨不及见也。”年三十二卒。长子宏,会稽南部都尉,次子叡,长水校尉。
zhāng wēn zì huì shù, wú jùn wú rén yě. fù yǔn, yǐ qīng cái zhòng shì, míng xiǎn zhōu jùn, wèi sūn quán dōng cáo yuàn, zú. wēn shǎo xiū jié cāo, róng mào qí wěi. quán wén zhī, yǐ wèn gōng qīng yuē:" wēn dāng jīn yǔ shuí wèi bǐ?" dà nóng liú jī yuē:" kě yǔ quán cóng wèi bèi." tài cháng gù yōng yuē:" jī wèi xiáng qí wéi rén yě. wēn dāng jīn wú bèi." quán yuē:" rú shì, zhāng yǔn bù sǐ yě." zhēng dào yán jiàn, wén cí zhàn duì, guān zhě qīng sǒng, quán gǎi róng jiā lǐ. bà chū, zhāng zhāo zhí qí shǒu yuē:" lǎo fū tuō yì, jūn yí míng zhī." bài yì láng xuǎn cáo shàng shū, xǐ tài zǐ tài fù, shén jiàn xìn zhòng.
张温字惠恕,吴郡吴人也。父允,以轻财重士,名显州郡,为孙权东曹掾,卒。温少脩节操,容貌奇伟。权闻之,以问公卿曰:“温当今与谁为比?”大农刘基曰:“可与全琮为辈。”太常顾雍曰:“基未详其为人也。温当今无辈。”权曰:“如是,张允不死也。”徵到延见,文辞占对,观者倾竦,权改容加礼。罢出,张昭执其手曰:“老夫讬意,君宜明之。”拜议郎、选曹尚书,徙太子太傅,甚见信重。
shí nián sān shí èr, yǐ fǔ yì zhōng láng jiàng shǐ shǔ. quán wèi wēn yuē:" qīng bù yí yuǎn chū, kǒng zhū gě kǒng míng bù zhī wú suǒ yǐ yǔ cáo shì tōng yì, gù qū qīng xíng. ruò shān yuè dōu chú, biàn yù dà gòu yú pī. xíng rén zhī yì, shòu mìng bù shòu cí yě." wēn duì yuē:" chén rù wú fù xīn zhī guī, chū wú zhuān duì zhī yòng, jù wú zhāng lǎo yán yù zhī gōng, yòu wú zǐ chǎn chén shì zhī xiào. rán zhū gě liàng dá jiàn jì shù, bì zhī shén lǜ qū shēn zhī yí, jiā shòu cháo tíng tiān fù zhī huì, tuī liàng zhī xīn, bì wú yí èr." wēn zhì shǔ, yì quē bài zhāng yuē:" xī gāo zōng yǐ liàng àn chāng yīn zuò yú zài xīng, chéng wáng yǐ yòu chōng lóng zhōu dé yú tài píng, gōng mào pǔ tiān, shēng guàn wǎng jí. jīn bì xià yǐ cōng míng zhī zī, děng qì wǎng gǔ, zǒng bǎi kuí yú liáng zuǒ, cān liè jīng zhī bǐng yào, xiá ěr wàng fēng, mò bù xīn lài. wú guó qín rèn lǚ lì, qīng chéng jiāng hǔ, yuàn yǔ yǒu dào píng yī yǔ nèi, wěi xīn xié guī, yǒu rú hé shuǐ, jūn shì xiōng fán, shǐ yì fá shǎo, shì yǐ rěn bǐ bèi zhī xiū, shǐ xià chén wēn tōng zhì qíng hǎo. bì xià dūn chóng lǐ yì, wèi biàn chǐ hū. chén zì yuǎn jìng, jí jí jìn jiāo, pín méng láo lái, ēn zhào zhé jiā, yǐ róng zì jù, sǒng dá ruò jīng. jǐn fèng suǒ jī hán shū yī fēng." shǔ shén guì qí cái. hái, qǐng zhī, shǐ rù yù zhāng bù wǔ chū bīng, shì yè wèi jiū.
时年三十二,以辅义中郎将使蜀。权谓温曰:“卿不宜远出,恐诸葛孔明不知吾所以与曹氏通意,故屈卿行。若山越都除,便欲大构於丕。行人之义,受命不受辞也。”温对曰:“臣入无腹心之规,出无专对之用,惧无张老延誉之功,又无子产陈事之效。然诸葛亮达见计数,必知神虑屈申之宜,加受朝廷天覆之惠,推亮之心,必无疑贰。”温至蜀,诣阙拜章曰:“昔高宗以谅闇昌殷祚於再兴,成王以幼冲隆周德於太平,功冒溥天,声贯罔极。今陛下以聪明之姿,等契往古,总百揆於良佐,参列精之炳耀,遐迩望风,莫不欣赖。吴国勤任旅力,清澄江浒,愿与有道平一宇内,委心协规,有如河水,军事凶烦,使役乏少,是以忍鄙倍之羞,使下臣温通致情好。陛下敦崇礼义,未便耻忽。臣自远境,及即近郊,频蒙劳来,恩诏辄加,以荣自惧,悚怛若惊。谨奉所赍函书一封。”蜀甚贵其才。还,顷之,使入豫章部伍出兵,事业未究。
quán jì yīn xián wēn chēng měi shǔ zhèng, yòu xián qí shēng míng dà shèng, zhòng shù xuàn huò, kǒng zhōng bù wéi jǐ yòng, sī yǒu yǐ zhòng shāng zhī, huì jì yàn shì qǐ, suì yīn cǐ fā jǔ. yàn zì zi xiū, yì wú jùn rén yě, wēn yǐn zhì zhī, yǐ wéi xuǎn cáo láng, zhì shàng shū. yàn xìng juàn lì, hǎo wèi qīng yì, jiàn shí láng shǔ hún zhuó xiáo zá, duō fēi qí rén, yù zāng pǐ qū bié, xián yú yì guàn. tán shè bǎi liáo, hé xuǎn sān shǔ, lǜ jiē biǎn gāo jiù xià, jiàng sǔn shù děng, qí shǒu gù zhě shí wèi néng yī, qí jū wèi tān bǐ, zhì jié wū bēi zhě, jiē yǐ wéi jūn lì, zhì yíng fǔ yǐ chù zhī. ér yuàn fèn zhī shēng jī, jìn rùn zhī zèn xíng yǐ. jìng yán yàn jí xuǎn cáo láng xú biāo, zhuān yòng sī qíng, ài zēng bù yóu gōng lǐ, yàn biāo jiē zuò zì shā. wēn sù yǔ yàn biāo tóng yì, shù jiāo shū shū, wén wèn wǎng huán, jí zuì wēn. quán yōu zhī yǒu sī, xià lìng yuē:" xī lìng zhào zhāng wēn, xū jǐ dài zhī, jì zhì xiǎn shòu, yǒu guò jiù chén, hé tú xiōng chǒu, zhuān xié yì xīn. xī jì yàn fù xiōng, fù yú è nì, guǎ rén wú jì, gù jìn ér rèn zhī, yù guān yàn hé rú. chá qí zhōng jiān, xíng tài guǒ jiàn. ér wēn yǔ zhī jié lián sǐ shēng, yàn suǒ jìn tuì, jiē wēn suǒ wéi tóu jiǎo, gèng xiāng biǎo lǐ, gòng wèi fù bèi, fēi wēn zhī dǎng, jí jiù cī xiá, wèi zhī shēng lùn. yòu qián rèn wēn dǒng dū sān jùn, zhǐ zǒng lì kè jí cán yú bīng, shí kǒng yǒu shì, yù lìng sù guī, gù shòu qǐ jǐ, jiǎng yǐ wēi bǐng. nǎi biàn dào yù zhāng, biǎo tǎo sù è, guǎ rén xìn shòu qí yán, tè yǐ rào zhàng zhàng xià jiě fán bīng wǔ qiān rén fù zhī. hòu wén cáo pī zì chū huái sì, gù yù chì wēn yǒu jí biàn chū, ér wēn xī nèi zhū jiàng, bù yú shēn shān, bèi mìng bù zhì. lài pī zì tuì, bù rán, yǐ wǎng qǐ kě shēn jì. yòu yīn lǐ zhě, běn zhàn hòu zhào, ér wēn xiān hòu qǐ jiāng dào shǔ, shàn yáng yì guó, wèi zhī tán lùn. yòu lǐ zhī hái, dāng qīn běn zhí, ér lìng shǒu shàng shū hù cáo láng, rú cǐ shǔ zhì, zài wēn ér yǐ. yòu wēn yǔ jiǎ yuán, dāng jiàn qīng zuò yù shǐ, yǔ jiǎng kāng, dāng yòng qīng dài jiǎ yuán, zhuān xuàn jiǎ guó ēn, wèi jǐ xíng shì. kuí qí jiān xīn, wú suǒ bù wéi. bù rěn bào yú fú cháo, jīn chì huán běn jùn, yǐ gěi sī lì. wū hū wēn yě, miǎn zuì wèi xìng!"
权既阴衔温称美蜀政,又嫌其声名大盛,众庶炫惑,恐终不为己用,思有以中伤之,会暨艳事起,遂因此发举。艳字子休,亦吴郡人也,温引致之,以为选曹郎,至尚书。艳性狷厉,好为清议,见时郎署混浊淆杂,多非其人,欲臧否区别,贤愚异贯。弹射百僚,覈选三署,率皆贬高就下,降损数等,其守故者十未能一,其居位贪鄙,志节汙卑者,皆以为军吏,置营府以处之。而怨愤之声积,浸润之谮行矣。竞言艳及选曹郎徐彪,专用私情,爱憎不由公理,艳、彪皆坐自杀。温宿与艳、彪同意,数交书疏,闻问往还,即罪温。权幽之有司,下令曰:“昔令召张温,虚己待之,既至显授,有过旧臣,何图凶丑,专挟异心。昔暨艳父兄,附于恶逆,寡人无忌,故进而任之,欲观艳何如。察其中间,形态果见。而温与之结连死生,艳所进退,皆温所为头角,更相表里,共为腹背,非温之党,即就疵瑕,为之生论。又前任温董督三郡,指捴吏客及残馀兵,时恐有事,欲令速归,故授棨戟,奖以威柄。乃便到豫章,表讨宿恶,寡人信受其言,特以绕帐、帐下、解烦兵五千人付之。后闻曹丕自出淮、泗,故豫敕温有急便出,而温悉内诸将,布於深山,被命不至。赖丕自退,不然,已往岂可深计。又殷礼者,本占候召,而温先后乞将到蜀,扇扬异国,为之谭论。又礼之还,当亲本职,而令守尚书户曹郎,如此署置,在温而已。又温语贾原,当荐卿作御史,语蒋康,当用卿代贾原,专衒贾国恩,为己形势。揆其奸心,无所不为。不忍暴於巿朝,今斥还本郡,以给厮吏。呜呼温也,免罪为幸!”
jiāng jūn luò tǒng biǎo lǐ wēn yuē:" fú wéi diàn xià, tiān shēng míng dé, shén qǐ shèng xīn, zhāo máo xiù yú sì fāng, zhì jùn yì yú gōng cháo. duō shì jì shòu pǔ dǔ zhī ēn, zhāng wēn yòu méng zuì lóng zhī shī. ér wēn zì zhāo zuì qiǎn, gū fù róng yù, niàn qí rú cǐ, chéng kě bēi jiù. rán chén zhōu xuán zhī jiān, wèi guó guān tīng, shēn zhì qí zhuàng, gù mì chén qí lǐ. wēn shí xīn wú tā qíng, shì wú nì jī, dàn nián jì shàng shǎo, zhèn zhòng shàng qiǎn, ér dài hè liè zhī chǒng, tǐ zhuō wěi zhī cái, kàng zāng pǐ zhī tán, xiào bāo biǎn zhī yì. yú shì wù shì zhě dù qí chǒng, zhēng míng zhě jí qí cái, xuán mò zhě fēi qí tán, xiá xìn zhě huì qí yì, cǐ chén xià suǒ dāng xiáng biàn, míng cháo suǒ dāng jiū chá yě. xī jiǎ yì, zhì zhōng zhī chén yě, hàn wén, dà míng zhī jūn yě, rán ér jiàng guàn yī yán, jiǎ yì yuǎn tuì. hé zhě? jí zhī zhě shēn, zèn zhī zhě qiǎo yě. rán ér wù wén tiān xià, shī zhāng yú hòu shì, gù kǒng zǐ yuē' wèi jūn nán, wèi chén bù yì' yě. wēn suī zhì fēi cóng héng, wǔ fēi xiāo hǔ, rán qí hóng yǎ zhī sù, yīng xiù zhī dé, wén zhāng zhī cǎi, lùn yì zhī biàn, zhuō lì guān qún, wěi yè yào shì, shì rén wèi yǒu jí zhī zhě yě. gù lùn wēn cái jí kě xī, yán zuì zé kě shù. ruò rěn wēi liè yǐ shè shèng dé, yòu xián cái yǐ dūn dà yè, gù míng cháo zhī xiū guāng, sì fāng zhī lì guān yě. guó jiā zhī yú jì yàn, bù nèi zhī jì zú, yóu děng zhī píng mín, shì gù xiān jiàn yòng yú zhū zhì, cì jiàn jǔ yú zhòng rén, zhōng jiàn rèn yú míng cháo, yì jiàn jiāo yú wēn yě. jūn chén zhī yì, yì zhī zuì zhòng, péng yǒu zhī jiāo, jiāo zhī zuì qīng zhě yě. guó jiā bù xián yú yàn wèi zuì zhòng zhī yì, shì yǐ wēn yì bù xián yǔ yàn wèi zuì qīng zhī jiāo yě. shí shì chǒng zhī yú shàng, wēn qiè qīn zhī yú xià yě. fū sù è zhī mín, fàng yì shān xiǎn, zé wèi jìn kòu, jiāng zhì píng tǔ, zé wèi jiàn bīng, gù wēn niàn zài yù qǔ sù è, yǐ chú jìn kòu zhī hài, ér zēng jiàn bīng zhī ruì yě. dàn zì cuò luò, gōng bù fù yán. rán jì qí sòng bīng, yǐ bǐ xǔ yàn, shù zhī duō shǎo, wēn bù jiǎn zhī, yòng zhī qiáng léi, wēn bù xià zhī, zhì yú chí sù, wēn bù hòu zhī, gù dé jí qiū dōng zhī yuè, fù yǒu jǐng zhī qī, bù gǎn wàng ēn ér yí lì yě. wēn zhī dào shǔ, gòng yù yīn lǐ, suī chén wú jìng wài zhī jiāo, yì yǒu kě yuán yě. jìng wài zhī jiāo, wèi wú jūn mìng ér sī xiāng cóng, fēi guó shì ér yīn xiāng wén zhě yě ruò yǐ mìng xíng, jì xiū jūn hǎo, yīn xù jǐ qíng, yì shǐ chén zhī dào yě. gù kǒng zǐ shǐ lín guó, zé yǒu sī dí zhī lǐ jì zǐ pìn zhū xià, yì yǒu yàn tán zhī yì yě. gǔ rén yǒu yán, yù zhī qí jūn, guān qí suǒ shǐ, jiàn qí xià zhī míng míng, zhī qí shàng zhī hè hè. wēn ruò yù lǐ, néng shǐ bǐ tàn zhī, chéng suǒ yǐ zhāo wǒ chén zhī duō liáng, míng shǐ zhī dé qí rén, xiǎn guó měi yú yì jìng, yáng jūn mìng yú tā bāng. shì yǐ jìn zhào wén zi zhī méng yú sòng yě, chēng suí huì yú qū jiàn chǔ wáng sūn yǔ zhī shǐ yú jìn yě, yù zuǒ shǐ yú zhào yāng. yì xiàng tā guó zhī fǔ, ér tàn běn bāng zhī chén, jīng zhuàn měi zhī yǐ guāng guó, ér bù jī zhī yǐ wài jiāo yě. wáng jìng nèi bù yōu shí, wài bù qū shì, wēn dàn zhī bù sī, tuī zhī bù jiǎ, yú shì yǔ jìng suì wèi dà yuàn, cǐ qí jǐn jié zhī míng yàn yě. jìng bīng zhòng zhī shì, gàn rèn zhī yòng, jiē shèng yú jiǎ yuán jiǎng kāng, wēn shàng bù róng sī yǐ ān yú jìng, qǐ gǎn mài ēn yǐ xié yuán kāng xié? yòu yuán zài zhí bù qín, dāng shì bù kān, wēn shù duì yǐ chǒu sè, dàn yǐ jí shēng ruò qí chéng yù mài ēn zuò luàn, zé yì bù bì tān yuán yě. fán cǐ shù zhě, xiào zhī yú shì jì bù hé, cān zhī yú zhòng yì bù yàn. chén qiè niàn rén jūn suī yǒu shèng zhé zhī zī, fēi cháng zhī zhì, rán yǐ yī rén zhī shēn, yù zhào mín zhī zhòng, cóng céng gōng zhī nèi, kàn sì guó zhī wài, zhào qún xià zhī qíng, qiú wàn jī zhī lǐ, yóu wèi yì zhōu yě, gù dāng tīng chá qún xià zhī yán, yǐ guǎng cōng míng zhī liè. jīn zhě rén fēi wēn jì yīn qín, chén shì wēn yòu qì kuò, cí zé jù qiǎo, yì zé jù zhì, gè zì yán yù wèi guó, shuí qí yán yù wèi sī, cāng cù zhī jiān, yóu nán jí bié. rán yǐ diàn xià zhī cōng ruì, chá jiǎng lùn zhī qū zhí, ruò qián shén liú sī, xiān cū yán hé, qíng hé xián ér bù xuān, shì hé mèi ér bù zhāo zāi? wēn fēi qīn chén, chén fēi ài wēn zhě yě. xī zhī jūn zǐ, jiē yì sī fèn, yǐ zēng jūn míng. bǐ dú xíng zhī yú qián, chén chǐ fèi zhī yú hòu, gù suì fā sù huái yú jīn rì, nà yú yán yú shèng tīng, shí jìn xīn yú míng cháo, fēi yǒu niàn yú wēn shēn yě." quán zhōng bù nà.
将军骆统表理温曰:“伏惟殿下,天生明德,神启圣心,招髦秀於四方,置俊乂於宫朝。多士既受普笃之恩,张温又蒙最隆之施。而温自招罪谴,孤负荣遇,念其如此,诚可悲疚。然臣周旋之间,为国观听,深知其状,故密陈其理。温实心无他情,事无逆迹,但年纪尚少,镇重尚浅,而戴赫烈之宠,体卓伟之才,亢臧否之谭,效褒贬之议。於是务势者妒其宠,争名者嫉其才,玄默者非其谭,瑕衅者讳其议,此臣下所当详辨,明朝所当究察也。昔贾谊,至忠之臣也,汉文,大明之君也,然而绛、灌一言,贾谊远退。何者?疾之者深,谮之者巧也。然而误闻天下,失彰於后世,故孔子曰'为君难,为臣不易'也。温虽智非从横,武非虓虎,然其弘雅之素,英秀之德,文章之采,论议之辨,卓跞冠群,炜晔曜世,世人未有及之者也。故论温才即可惜,言罪则可恕。若忍威烈以赦盛德,宥贤才以敦大业,固明朝之休光,四方之丽观也。国家之於暨艳,不内之忌族,犹等之平民,是故先见用於朱治,次见举於众人,中见任於明朝,亦见交於温也。君臣之义,义之最重,朋友之交,交之最轻者也。国家不嫌於艳为最重之义,是以温亦不嫌与艳为最轻之交也。时世宠之於上,温窃亲之於下也。夫宿恶之民,放逸山险,则为劲寇,将置平土,则为健兵,故温念在欲取宿恶,以除劲寇之害,而增健兵之锐也。但自错落,功不副言。然计其送兵,以比许晏,数之多少,温不减之,用之强羸,温不下之,至於迟速,温不后之,故得及秋冬之月,赴有警之期,不敢忘恩而遗力也。温之到蜀,共誉殷礼,虽臣无境外之交,亦有可原也。境外之交,谓无君命而私相从,非国事而阴相闻者也;若以命行,既脩君好,因叙己情,亦使臣之道也。故孔子使邻国,则有私觌之礼;季子聘诸夏,亦有燕谭之义也。古人有言,欲知其君,观其所使,见其下之明明,知其上之赫赫。温若誉礼,能使彼叹之,诚所以昭我臣之多良,明使之得其人,显国美於异境,扬君命於他邦。是以晋赵文子之盟于宋也,称随会於屈建;楚王孙圉之使于晋也,誉左史於赵鞅。亦向他国之辅,而叹本邦之臣,经传美之以光国,而不讥之以外交也。王靖内不忧时,外不趋事,温弹之不私,推之不假,於是与靖遂为大怨,此其尽节之明验也。靖兵众之势,幹任之用,皆胜於贾原、蒋康,温尚不容私以安於靖,岂敢卖恩以协原、康邪?又原在职不勤,当事不堪,温数对以丑色,弹以急声;若其诚欲卖恩作乱,则亦不必贪原也。凡此数者,校之於事既不合,参之於众亦不验。臣窃念人君虽有圣哲之姿,非常之智,然以一人之身,御兆民之众,从层宫之内,瞰四国之外,照群下之情,求万机之理,犹未易周也,固当听察群下之言,以广聪明之烈。今者人非温既殷勤,臣是温又契阔,辞则俱巧,意则俱至,各自言欲为国,谁其言欲为私,仓卒之间,犹难即别。然以殿下之聪叡,察讲论之曲直,若潜神留思,纤粗研核,情何嫌而不宣,事何昧而不昭哉?温非亲臣,臣非爱温者也。昔之君子,皆抑私忿,以增君明。彼独行之於前,臣耻废之於后,故遂发宿怀於今日,纳愚言於圣听,实尽心於明朝,非有念於温身也。”权终不纳。
hòu liù nián, wēn bìng zú. èr dì zhī bái, yì yǒu cái míng, yǔ wēn jù fèi.
后六年,温病卒。二弟祗、白,亦有才名,与温俱废。
luò tǒng zì gōng xù, kuài jī wū shāng rén yě. fù jùn, guān zhì chén xiāng, wèi yuán shù suǒ hài. tǒng mǔ gǎi shì, wèi huá xīn xiǎo qī, tǒng shí bā suì, suì yǔ qīn kè guī kuài jī. qí mǔ sòng zhī, bài cí shàng chē, miàn ér bù gù, qí mǔ qì tì yú hòu. yù zhě yuē:" fū rén yóu zài yě." tǒng yuē:" bù yù zēng mǔ sī, gù bù gù ěr." shì shì mǔ shén jǐn. shí jī huāng, xiāng lǐ jí yuǎn fāng kè duō yǒu kùn fá, tǒng wèi zhī yǐn shí shuāi shǎo. qí zǐ rén ài yǒu xíng, guǎ guī wú zi, jiàn tǒng shén āi zhī, shù wèn qí gù. tǒng yuē:" shì dài fū zāo kāng bù zú, wǒ hé xīn dú bǎo!" zǐ yuē:" chéng rú shì, hé bù gào wǒ, ér zì kǔ ruò cǐ?" nǎi zì yǐ sī sù yǔ tǒng, yòu yǐ gào mǔ, mǔ yì xián zhī, suì shǐ fēn shī, yóu shì xiǎn míng.
骆统字公绪,会稽乌伤人也。父俊,官至陈相,为袁术所害。统母改適,为华歆小妻,统时八岁,遂与亲客归会稽。其母送之,拜辞上车,面而不顾,其母泣涕於后。御者曰:“夫人犹在也。”统曰:“不欲增母思,故不顾耳。”事適母甚谨。时饥荒,乡里及远方客多有困乏,统为之饮食衰少。其姊仁爱有行,寡归无子,见统甚哀之,数问其故。统曰:“士大夫糟糠不足,我何心独饱!”姊曰:“诚如是,何不告我,而自苦若此?”乃自以私粟与统,又以告母,母亦贤之,遂使分施,由是显名。
sūn quán yǐ jiāng jūn lǐng kuài jī tài shǒu, tǒng nián èr shí, shì wèi wū chéng xiāng, mín hù guò wàn, xián tàn qí huì lǐ. quán jiā zhī, zhào wèi gōng cáo, xíng qí dū wèi, qī yǐ cóng xiōng fǔ nǚ. tǒng zhì zài bǔ chá, gǒu suǒ wén jiàn, xī bù dài dàn. cháng quàn quán yǐ zūn xián jiē shì, qín qiú sǔn yì, xiǎng cì zhī rì, kě rén rén bié jìn, wèn qí zào shī, jiā yǐ mì yì, yòu yù shǐ yán, chá qí zhì qù, lìng jiē gǎn ēn dài yì, huái yù bào zhī xīn. quán nà yòng yān. chū wèi jiàn zhōng zhōng láng jiàng, lǐng wǔ shè lì sān qiān rén. jí líng tǒng sǐ, fù lǐng qí bīng.
孙权以将军领会稽太守,统年二十,试为乌程相,民户过万,咸叹其惠理。权嘉之,召为功曹,行骑都尉,妻以从兄辅女。统志在补察,苟所闻见,夕不待旦。常劝权以尊贤接士,勤求损益,飨赐之日,可人人别进,问其燥湿,加以密意,诱谕使言,察其志趣,令皆感恩戴义,怀欲报之心。权纳用焉。出为建忠中郎将,领武射吏三千人。及凌统死,复领其兵。
shì shí zhēng yì fán shù, zhòng yǐ yì lì, mín hù sǔn hào, tǒng shàng shū yuē:" chén wén jūn guó zhě, yǐ jù jiāng tǔ wèi qiáng fù, zhì wēi fú wèi zūn guì, yào dé yì wèi róng xiǎn, yǒng shì yìn wèi fēng zuò. rán cái xū mín shēng, qiáng lài mín lì, wēi shì mín shì, fú yóu mín zhí, dé qí mín mào, yì yǐ mín xíng, liù zhě jì bèi, rán hòu yìng tiān shòu zuò, bǎo zú yí bāng. shū yuē:' zhòng fēi hòu wú néng xū yǐ níng, hòu fēi zhòng wú yǐ pì sì fāng.' tuī shì yán zhī, zé mín yǐ jūn ān, jūn yǐ mín jì, bù yì zhī dào yě. jīn qiáng dí wèi tiǎn, hǎi nèi wèi yì, sān jūn yǒu wú yǐ zhī yì, jiāng jìng yǒu bù shì zhī bèi, zhēng fù diào shù, yóu lái jī jì, jiā yǐ yāng yì sǐ sàng zhī zāi, jùn xiàn huāng xū, tián chóu wú kuàng, tīng wén shǔ chéng, mín hù jìn guǎ, yòu duō cán lǎo, shǎo yǒu dīng fū, wén cǐ zhī rì, xīn ruò fén liáo. sī xún suǒ yóu, xiǎo mín wú zhī, jì yǒu ān tǔ zhòng qiān zhī xìng, qiě yòu qián hòu chū wèi bīng zhě, shēng zé kùn kǔ wú yǒu wēn bǎo, sǐ zé wěi qì hái gǔ bù fǎn, shì yǐ yóu yòng liàn běn wèi yuǎn, tóng zhī yú sǐ. měi yǒu zhēng fā, léi jǐn jū jiā zhòng lèi zhě xiān jiàn shū sòng. xiǎo yǒu cái huò, qīng jū xíng lù, bù gù qióng jìn. qīng piāo zhě zé bèng rù xiǎn zǔ, dǎng jiù qún è. bǎi xìng xū jié, áo rán chóu rǎo, chóu rǎo zé bù yíng yè, bù yíng yè zé zhì qióng kùn, zhì qióng kùn zé bù lè shēng, gù kǒu fù jí, zé jiān xīn dòng ér xié pàn duō yě. yòu wén mín jiān, fēi jū chǔ xiǎo néng zì gòng, shēng chǎn ér zi, duō bù qǐ yǎng tún tián pín bīng, yì duō qì zǐ. tiān zé shēng zhī, ér fù mǔ shā zhī, jì jù gàn nì hé qì, gǎn dòng yīn yáng. qiě wéi diàn xià kāi jī jiàn guó, nǎi wú qióng zhī yè yě, qiáng lín dà dí fēi zào cì suǒ miè, jiāng yì cháng shǒu fēi qī yuè zhī shù, ér bīng mín jiǎn hào, hòu shēng bù yù, fēi suǒ yǐ lì yuǎn nián, zhì chéng gōng yě. fū guó zhī yǒu mín, yóu shuǐ zhī yǒu zhōu, tíng zé yǐ ān, rǎo zé yǐ wēi, yú ér bù kě qī, ruò ér bù kě shèng, shì yǐ shèng wáng zhòng yān, huò fú yóu zhī, gù yǔ mín xiāo xī, guān shí zhì zhèng. fāng jīn zhǎng lì qīn mín zhī zhí, wéi yǐ bàn jù wèi néng, qǔ guò mù qián zhī jí, shǎo fù yǐ ēn huì wèi zhì, fù chēng diàn xià tiān fù zhī rén, qín xù zhī dé zhě. guān mín zhèng sú, rì yǐ diāo bì, jiàn yǐ líng chí, shì bù kě jiǔ. fū zhì jí jí qí wèi dǔ, chú huàn guì qí wèi shēn, yuàn diàn xià shǎo yǐ wàn jī yú jiān, liú shén sī shěng, bǔ fù huāng xū, shēn tú yuǎn jì, yù cán yú zhī mín, fù rén cái zhī yòng, cān yào sān guāng, děng chóng tiān dì. chén tǒng zhī dà yuàn, zú yǐ sǐ ér bù xiǔ yǐ." quán gǎn tǒng yán, shēn jiā yì yān.
是时徵役繁数,重以疫疠,民户损耗,统上疏曰:“臣闻君国者,以据疆土为强富,制威福为尊贵,曜德义为荣显,永世胤为丰祚。然财须民生,强赖民力,威恃民势,福由民殖,德俟民茂,义以民行,六者既备,然后应天受祚,保族宜邦。书曰:‘众非后无能胥以宁,后非众无以辟四方。’推是言之,则民以君安,君以民济,不易之道也。今强敌未殄,海内未乂,三军有无已之役,江境有不释之备,徵赋调数,由来积纪,加以殃疫死丧之灾,郡县荒虚,田畴芜旷,听闻属城,民户浸寡,又多残老,少有丁夫,闻此之日,心若焚燎。思寻所由,小民无知,既有安土重迁之性,且又前后出为兵者,生则困苦无有温饱,死则委弃骸骨不反,是以尤用恋本畏远,同之於死。每有徵发,羸谨居家重累者先见输送。小有财货,倾居行赂,不顾穷尽。轻剽者则迸入险阻,党就群恶。百姓虚竭,嗷然愁扰,愁扰则不营业,不营业则致穷困,致穷困则不乐生,故口腹急,则奸心动而携叛多也。又闻民间,非居处小能自供,生产儿子,多不起养;屯田贫兵,亦多弃子。天则生之,而父母杀之,既惧干逆和气,感动阴阳。且惟殿下开基建国,乃无穷之业也,强邻大敌非造次所灭,疆埸常守非期月之戍,而兵民减耗,后生不育,非所以历远年,致成功也。夫国之有民,犹水之有舟,停则以安,扰则以危,愚而不可欺,弱而不可胜,是以圣王重焉,祸福由之,故与民消息,观时制政。方今长吏亲民之职,惟以办具为能,取过目前之急,少复以恩惠为治,副称殿下天覆之仁,勤恤之德者。官民政俗,日以彫弊,渐以陵迟,势不可久。夫治疾及其未笃,除患贵其未深,愿殿下少以万机馀间,留神思省,补复荒虚,深图远计,育残馀之民,阜人财之用,参曜三光,等崇天地。臣统之大愿,足以死而不朽矣。”权感统言,深加意焉。
yǐ suí lù xùn pò shǔ jūn yú yí dū, qiān piān jiàng jūn. huáng wǔ chū, cáo rén gōng rú xū, shǐ bié jiāng cháng diāo děng xí zhōng zhōu, tǒng yǔ yán guī gòng jù pò zhī, fēng xīn yáng tíng hòu, hòu wèi rú xū dū. shù chén pián yí, qián hòu shū shù shí shàng, suǒ yán jiē shàn, wén duō gù bù xī zài. yóu yǐ zhàn mù zài mín jiān zhǎng è bài sú, shēng lí pàn zhī xīn, jí yí jué zhì, quán yǔ xiāng fǎn fù, zhōng suì xíng zhī. nián sān shí liù, huáng wǔ qī nián zú.
以随陆逊破蜀军於宜都,迁偏将军。黄武初,曹仁攻濡须,使别将常雕等袭中洲,统与严圭共拒破之,封新阳亭侯,后为濡须督。数陈便宜,前后书数十上,所言皆善,文多故不悉载。尤以占募在民间长恶败俗,生离叛之心,急宜绝置,权与相反覆,终遂行之。年三十六,黄武七年卒。
lù mào zì zi zhāng, chéng xiàng xùn dì yě. shǎo hào xué dǔ yì. chén guó chén róng chén liú pú yáng yì pèi jùn jiǎng zuǎn guǎng líng yuán dí děng, jiē dān pín yǒu zhì, jiù mào yóu chù, mào gē shǎo fēn gān, yǔ tóng fēng yuē. jí tóng jùn xú yuán, yuán jū kuài jī, sù bù xiāng shí, lín sǐ yí shū, tuō yǐ gū ruò, mào wèi qǐ lì fén mù, shōu dǎo qí zi. yòu mào cóng fù jī zǎo wáng, èr nán yī nǚ, jiē shù suì yǐ huán, mào yíng shè yǎng, zhì zhǎng nǎi bié. zhōu jùn pì jǔ, jiē bù jiù.
陆瑁字子璋,丞相逊弟也。少好学笃义。陈国陈融、陈留濮阳逸、沛郡蒋纂、广陵袁迪等,皆单贫有志,就瑁游处,瑁割少分甘,与同丰约。及同郡徐原,爰居会稽,素不相识,临死遗书,讬以孤弱,瑁为起立坟墓,收导其子。又瑁从父绩早亡,二男一女,皆数岁以还,瑁迎摄养,至长乃别。州郡辟举,皆不就。
shí shàng shū jì yàn shèng míng zāng pǐ, chà duàn sān shǔ, pō yáng rén àn mèi zhī shī, yǐ xiǎn qí zhé. mào yǔ shū yuē:" fū shèng rén jiā shàn jīn yú, wàng guò jì gōng, yǐ chéng měi huà. jiā jīn wáng yè shǐ jiàn, jiāng yī dà tǒng, cǐ nǎi hàn gāo qì xiá lù yòng zhī shí yě, ruò lìng shàn è yì liú, guì rǔ yǐng yuè dàn zhī píng, chéng kě yǐ lì sú míng jiào, rán kǒng wèi yì xíng yě. yí yuǎn mó zhòng ní zhī fàn ài, zhōng zé guō tài zhī hóng jì, jìn yǒu yì yú dà dào yě." yàn bù néng xíng, zú yǐ zhì bài.
时尚书暨艳盛明臧否,差断三署,颇扬人闇昧之失,以显其谪。瑁与书曰:“夫圣人嘉善矜愚,忘过记功,以成美化。加今王业始建,将一大统,此乃汉高弃瑕录用之时也,若令善恶异流,贵汝颍月旦之评,诚可以厉俗明教,然恐未易行也。宜远模仲尼之汎爱,中则郭泰之弘济,近有益於大道也。”艳不能行,卒以致败。
jiā hé yuán nián, gōng chē zhēng mào, bài yì láng xuǎn cáo shàng shū. sūn quán fèn gōng sūn yuān zhī qiǎo zhà fǎn fù, yù qīn zhēng zhī, mào shàng shū jiàn yuē:" chén wén shèng wáng zhī yù yuǎn yí, jī mí ér yǐ, bù cháng bǎo yǒu, gù gǔ zhě zhì dì, wèi zhī huāng fú, yán huāng hū wú cháng, bù kě bǎo yě. jīn yuān dōng yí xiǎo chǒu, píng zài hǎi yú, suī tuō rén miàn, yǔ qín shòu wú yì. guó jiā suǒ wéi bù ài huò bǎo yuǎn yǐ jiā zhī zhě, fēi jiā qí dé yì yě, chéng yù yòu nà yú nòng, yǐ guī qí mǎ ěr. yuān zhī jiāo xiá, shì yuǎn fù mìng, cǐ nǎi huāng mò cháng tài, qǐ zú shēn guài? xī hàn zhū dì yì cháng ruì yì yǐ shì wài yí, chí shǐ sàn huò, chōng mǎn xī yù, suī shí yǒu gōng cóng, rán qí shǐ rén jiàn hài, cái huò bìng méi, bù kě shèng shǔ. jīn bì xià bù rěn yuān yuān zhī fèn, yù yuè jù hǎi, shēn jiàn qí tǔ, qún chén yú yì, qiè wèi bù ān. hé zhě? běi kòu yǔ guó, rǎng dì lián jiē, gǒu yǒu jiàn xì, yīng jī ér zhì. fū suǒ yǐ yuè hǎi qiú mǎ, qū yì yú yuān zhě, wèi fù mù qián zhī jí, chú fù xīn zhī jí yě, ér gèng qì běn zhuī mò, juān jìn zhì yuǎn, fèn yǐ gǎi guī, jī yǐ dòng zhòng, sī nǎi huá lǔ suǒ yuàn wén, fēi dà wú zhī zhì jì yě. yòu bīng jiā zhī shù, yǐ gōng yì xiāng pí, láo yì xiāng dài, dé shī zhī jiān, suǒ jué zhé duō. qiě dá zhǔ qù yuān, dào lǐ shàng yuǎn, jīn dào qí àn, bīng shì sān fēn, shǐ qiáng zhě jìn qǔ, cì dāng shǒu chuán, yòu cì yùn liáng, xíng rén suī duō, nán de xī yòng jiā yǐ dān bù fù liáng, jīng yuǎn shēn rù, zéi dì duō mǎ, yāo jié wú cháng. ruò yuān jū zhà, yǔ běi wèi jué, dòng zhòng zhī rì, chún chǐ xiāng jì. ruò shí jié rán wú suǒ píng lài, qí wèi bù yuǎn bèng, huò nán zú miè. shǐ tiān zhū jī yú shuò yě, shān lǔ chéng jiān ér qǐ, kǒng fēi wàn ān zhī zhǎng lǜ yě." quán wèi xǔ.
嘉禾元年,公车徵瑁,拜议郎、选曹尚书。孙权忿公孙渊之巧诈反覆,欲亲征之,瑁上疏谏曰:“臣闻圣王之御远夷,羁縻而已,不常保有,故古者制地,谓之荒服,言慌惚无常,不可保也。今渊东夷小丑,屏在海隅,虽讬人面,与禽兽无异。国家所为不爱货宝远以加之者,非嘉其德义也,诚欲诱纳愚弄,以规其马耳。渊之骄黠,恃远负命,此乃荒貊常态,岂足深怪?昔汉诸帝亦尝锐意以事外夷,驰使散货,充满西域,虽时有恭从,然其使人见害,财货并没,不可胜数。今陛下不忍悁悁之忿,欲越巨海,身践其土,群臣愚议,窃谓不安。何者?北寇与国,壤地连接,苟有间隙,应机而至。夫所以越海求马,曲意於渊者,为赴目前之急,除腹心之疾也,而更弃本追末,捐近治远,忿以改规,激以动众,斯乃猾虏所愿闻,非大吴之至计也。又兵家之术,以功役相疲,劳逸相待,得失之间,所觉辄多。且沓渚去渊,道里尚远,今到其岸,兵势三分,使强者进取,次当守船,又次运粮,行人虽多,难得悉用;加以单步负粮,经远深入,贼地多马,邀截无常。若渊狙诈,与北未绝,动众之日,唇齿相济。若实孑然无所凭赖,其畏怖远迸,或难卒灭。使天诛稽於朔野,山虏承间而起,恐非万安之长虑也。”权未许。
mào zhòng shàng shū yuē:" fū bīng gé zhě, gù qián dài suǒ yǐ zhū bào luàn, wēi sì yí yě, rán qí yì jiē zài jiān xióng yǐ chú, tiān xià wú shì, cóng róng miào táng zhī shàng, yǐ yú yì yì zhī ěr. zhì yú zhōng xià dǐng fèi, jiǔ yù pán hù zhī shí, lǜ xū shēn gēn gù běn, ài lì xī fèi, wù zì xiū yǎng, yǐ dài lín dí zhī quē, wèi yǒu zhèng yú cǐ shí, shě jìn zhì yuǎn, yǐ pí jūn lǚ zhě yě. xī wèi tuó pàn nì, tiě hào chēng dì, yú shí tiān xià yì ān, bǎi xìng yīn fù, dài jiǎ zhī shù, liáng shí zhī jī, kě wèi duō yǐ, rán hàn wén yóu yǐ yuǎn zhēng bù yì, zhòng xīng shī lǚ, gào yù ér yǐ. jīn xiōng jié wèi tiǎn, jiāng yì yóu jǐng, suī chī yóu guǐ fāng zhī luàn, gù dāng yǐ huǎn jí chà zhī, wèi yí yǐ yuān wèi xiān. yuàn bì xià yì wēi zhù jì, zàn níng liù shī, qián shén hēi guī, yǐ wéi hòu tú, tiān xià xìng shèn." quán zài lǎn mào shū, jiā qí cí lǐ duān qiè, suì bù xíng.
瑁重上疏曰:“夫兵革者,固前代所以诛暴乱,威四夷也,然其役皆在奸雄已除,天下无事,从容庙堂之上,以馀议议之耳。至于中夏鼎沸,九域槃互之时,率须深根固本,爱力惜费,务自休养,以待邻敌之阙,未有正於此时,舍近治远,以疲军旅者也。昔尉佗叛逆,僣号称帝,于时天下乂安,百姓殷阜,带甲之数,粮食之积,可谓多矣,然汉文犹以远征不易,重兴师旅,告喻而已。今凶桀未殄,疆埸犹警,虽蚩尤、鬼方之乱,故当以缓急差之,未宜以渊为先。愿陛下抑威住计,暂宁六师,潜神嘿规,以为后图,天下幸甚。”权再览瑁书,嘉其词理端切,遂不行。
chū, mào tóng jùn wén rén mǐn jiàn dài guó yì, yōu yú zōng xiū, wéi mào yǐ wéi bù rán, hòu guǒ rú qí yán.
初,瑁同郡闻人敏见待国邑,优於宗脩,惟瑁以为不然,后果如其言。
chì wū èr nián, mào zú. zi xǐ yì shè wén jí, hǎo rén lún, sūn hào shí wéi xuǎn cáo shàng shū.
赤乌二年,瑁卒。子喜亦涉文籍,好人伦,孙皓时为选曹尚书。
wú càn zì kǒng xiū, wú jùn wū chéng rén yě. sūn hé wèi xiàn zhǎng, càn wèi xiǎo lì, hé shēn qí zhī. hé hòu wèi jiāng jūn, dé zì xuǎn zhǎng lì, biǎo càn wèi qū ā chéng, qiān wèi zhǎng shǐ, zhì yǒu míng jī. suī qǐ gū wēi, yǔ tóng jùn lù xùn bo jìng děng bǐ jiān qí shēng yǐ. sūn quán wèi chē qí jiāng jūn, zhào wéi zhǔ bù, chū wèi shān yīn lìng, hái wèi cān jūn xiào wèi.
吾粲字孔休,吴郡乌程人也。孙河为县长,粲为小吏,河深奇之。河后为将军,得自选长吏,表粲为曲阿丞,迁为长史,治有名迹。虽起孤微,与同郡陆逊、卜静等比肩齐声矣。孙权为车骑将军,召为主簿,出为山阴令,还为参军校尉。
huáng wǔ yuán nián, yǔ lǚ fàn hè qí děng jù yǐ zhōu shī jù wèi jiāng cáo xiū yú dòng kǒu. zhí tiān dà fēng, zhū chuán gěng xiè duàn jué, piào méi zhe àn, wèi wèi jūn suǒ huò, huò fù mò shěn nì, qí dà chuán shàng cún zhě, shuǐ zhōng shēng rén jiē pān yuán hào hū, tā lì shì kǒng chuán qīng méi, jiē yǐ gē máo zhuàng jī bù shòu. càn yǔ huáng yuān dú lìng chuán rén yǐ chéng qǔ zhī, zuǒ yòu yǐ wéi chuán zhòng bì bài, càn yuē:" chuán bài, dāng jù sǐ ěr! rén qióng, nài hé qì zhī." càn yuān suǒ huó zhě bǎi yú rén.
黄武元年,与吕范、贺齐等俱以舟师拒魏将曹休於洞口。值天大风,诸船绠绁断绝,漂没著岸,为魏军所获,或覆没沈溺,其大船尚存者,水中生人皆攀缘号呼,他吏士恐船倾没,皆以戈矛撞击不受。粲与黄渊独令船人以承取之,左右以为船重必败,粲曰:“船败,当俱死耳!人穷,奈何弃之。”粲、渊所活者百馀人。
hái, qiān kuài jī tài shǒu, zhào chǔ shì xiè tán wèi gōng cáo, tán yǐ jí bù yì, càn jiào yuē:" fū yìng lóng yǐ qū shēn wèi shén, fèng huáng yǐ jiā míng wèi guì, hé bì yǐn xíng yú tiān wài, qián lín yú zhòng yuān zhě zāi?" càn mù hé rén zhòng, bài zhāo yì zhōng láng jiàng, yǔ lǚ dài tǎo píng shān yuè, rù wèi tún qí xiào wèi shào fǔ, qiān tài zǐ tài fù. zāo èr gōng zhī biàn, kàng yán zhí zhèng, míng dí shù zhī fēn, yù shǐ lǔ wáng bà chū zhù xià kǒu, qiǎn yáng zhú bù de lìng zài dū yì. yòu shù yǐ xiāo xī yǔ lù xùn, xùn shí zhù wǔ chāng, lián biǎo jiàn zhēng. yóu cǐ wèi bà zhú děng suǒ zèn hài, xià yù zhū.
还,迁会稽太守,召处士谢谭为功曹,谭以疾不诣,粲教曰:“夫应龙以屈伸为神,凤皇以嘉鸣为贵,何必隐形於天外,潜鳞於重渊者哉?”粲募合人众,拜昭义中郎将,与吕岱讨平山越,入为屯骑校尉、少府,迁太子太傅。遭二宫之变,抗言执正,明嫡庶之分,欲使鲁王霸出驻夏口,遣杨竺不得令在都邑。又数以消息语陆逊,逊时驻武昌,连表谏争。由此为霸、竺等所谮害,下狱诛。
zhū jù zì zi jù, wú jùn wú rén yě. yǒu zī mào lǚ lì, yòu néng lùn nàn. huáng wǔ chū, zhēng bài wǔ guān láng zhōng, bǔ shì yù shǐ. shì shí xuǎn cáo shàng shū jì yàn, jí tān wū zài wèi, yù shā tài zhī. jù yǐ wéi tiān xià wèi dìng, yí yǐ gōng fù guò, qì xiá qǔ yòng, jǔ qīng lì zhuó, zú yǐ jǔ quàn, ruò yī shí biǎn chù, jù yǒu hòu jiù. yàn bù tīng, zú bài.
朱据字子据,吴郡吴人也。有姿貌膂力,又能论难。黄武初,徵拜五官郎中,补侍御史。是时选曹尚书暨艳,疾贪汙在位,欲沙汰之。据以为天下未定,宜以功覆过,弃瑕取用,举清厉浊,足以沮劝,若一时贬黜,惧有后咎。艳不听,卒败。
quán zī jiē jiāng lǜ, fā fèn tàn xī, zhuī sī lǚ méng zhāng wēn, yǐ wéi jù cái jiān wén wǔ, kě yǐ jì zhī, zì shì bài jiàn yì xiào wèi, lǐng bīng tún hú shú. huáng lóng yuán nián, quán qiān dū jiàn yè, zhēng jù shàng gōng zhǔ, bài zuǒ jiāng jūn, fēng yún yáng hóu. qiān xū jiē shì, qīng cái hào shī, lù cì suī fēng ér cháng bù zú yòng. jiā hé zhōng, shǐ zhù dà qián, yī dāng wǔ bǎi. hòu jù bù qǔ yīng shòu sān wàn mín, gōng wáng suì zhà ér shòu zhī, diǎn xiào lǚ yī yí jù shí qǔ, kǎo wèn zhǔ zhě, sǐ yú zhàng xià, jù āi qí wú gū, hòu guān liǎn zhī. yī yòu biǎo jù lì wèi jù yǐn, gù hòu qí bìn. quán shù zé wèn jù, jù wú yǐ zì míng, jí cǎo dài zuì. shù yuè, diǎn jūn lì liú zhù jué, yán wáng suì suǒ qǔ, quán dà gǎn wù, yuē:" zhū jù jiàn wǎng, kuàng lì mín hū?" nǎi qióng zhì yī zuì, shǎng zhù bǎi wàn.
权咨嗟将率,发愤叹息,追思吕蒙、张温,以为据才兼文武,可以继之,自是拜建义校尉,领兵屯湖孰。黄龙元年,权迁都建业,徵据尚公主,拜左将军,封云阳侯。谦虚接士,轻财好施,禄赐虽丰而常不足用。嘉禾中,始铸大钱,一当五百。后据部曲应受三万缗,工王遂诈而受之,典校吕壹疑据实取,考问主者,死於杖下,据哀其无辜,厚棺敛之。壹又表据吏为据隐,故厚其殡。权数责问据,据无以自明,藉草待罪。数月,典军吏刘助觉,言王遂所取,权大感寤,曰:“朱据见枉,况吏民乎?”乃穷治壹罪,赏助百万。
chì wū jiǔ nián, qiān piào qí jiāng jūn. zāo èr gōng gòu zhēng, jù yōng hù tài zǐ, yán zé kěn zhì, yì xíng yú sè, shǒu zhī yǐ sǐ, suì zuǒ qiān xīn dū jùn chéng. wèi dào, zhōng shū lìng sūn hóng zèn rùn jù, yīn quán qǐn jí, hóng wèi zhāo shū zhuī cì sǐ, shí nián wǔ shí qī. sūn liàng shí, èr zi xióng sǔn gè fù lǐng bīng, wèi quán gōng zhǔ suǒ zèn, jiē sǐ. yǒng ān zhōng, zhuī lù qián gōng, yǐ xióng zi xuān xí jué yún yáng hóu, shàng gōng zhǔ. sūn hào shí, xuān zhì piào qí jiāng jūn.
赤乌九年,迁骠骑将军。遭二宫构争,据拥护太子,言则恳至,义形于色,守之以死,遂左迁新都郡丞。未到,中书令孙弘谮润据,因权寝疾,弘为昭书追赐死,时年五十七。孙亮时,二子熊、损各复领兵,为全公主所谮,皆死。永安中,追录前功,以熊子宣袭爵云阳侯,尚公主。孙皓时,宣至骠骑将军。
píng yuē: yú fān gǔ zhī kuáng zhí, gù nán miǎn hū mò shì, rán quán bù néng róng, fēi kuàng yǔ yě. lù jī zhī yú yáng xuán, shì zhòng ní zhī zuǒ qiū míng, lǎo dān zhī yán zhōu yǐ yǐ hú liǎn zhī qì, ér zuò shǒu nán yuè, bù yì zéi fū rén yú! zhāng wēn cái zǎo jùn mào, ér zhì fáng wèi bèi, yòng zhì jiān huàn. luò tǒng kàng míng dà yì, cí qiè lǐ zhì, zhí quán fāng bì bù kāi. lù mào dǔ yì guī jiàn, jūn zǐ yǒu chēng yān. wú càn zhū jù zāo lí tún jiǎn, yǐ zhèng sàng shēn, bēi fū!
评曰:虞翻古之狂直,固难免乎末世,然权不能容,非旷宇也。陆绩之於扬玄,是仲尼之左丘明,老聃之严周矣;以瑚琏之器,而作守南越,不亦贼夫人欤!张温才藻俊茂,而智防未备,用致艰患。骆统抗明大义,辞切理至,值权方闭不开。陆瑁笃义规谏,君子有称焉。吾粲、朱据遭罹屯蹇,以正丧身,悲夫!