strong zuò huái néng bù luàn bǐng zhèng zì wú piān strong
坐怀能不乱 秉正自无偏
yì zhe rú lán, shī yǒng niǎo míng. dí xiá chéng zhēng měi, jué wéi yǒu shēng. pín jiàn xiāng xù, fù guì wù shī. shì yí xīn zhēn, jī xiá qíng mì. dàn yí shuǐ ér gù yí lǎo, sī bù kuì wǔ lún zhī yī.
《易》著如兰,《诗》咏鸟鸣。涤瑕成徵媺,厥唯友生。贫贱相恤,富贵勿失。势移心贞,迹遐情密。淡疑水而固疑潦,斯不愧五伦之一。
péng yǒu zhēn
《朋友箴》
dāng chū liú xiào biāo céng zuò guǎng jué jiāo lùn, zhuó shí shuō yǒu dào de báo: cái jǐn jiāo shū, shì yí jiāo duàn jiàn lì xiāng zhēng, jiàn wēi xiāng qì hū rán xiāng yǔ, kě tīng wěn jǐng, yí dào yào jǐn chù, biàn zhǐ gù le zì jǐ. jiù rú wǒ cháo yān huàn lǐ guǎng dé chǒng, jiāo jié de biàn chuán fèng yǔ guān. yǒu liǎng gè hǎo péng you, píng rì yǐ dào xué zì lì de. tán jí lǐ guǎng dé chǒng zhī shì, yí gè dào:" qǐ yǒu xiàng yān nú qū xī zhī lǐ?" dào cì rì, zhè gè péng yǒu bèi le tā qù jiàn shí, bù liào yǐ xiān zài nà li duō shí le, cǐ shì qū lì. jiù shì shàng nián nì dǎng yòng shì shí, gōng jī yáng zuǒ de, nèi zhōng piān yǒu yáng zuǒ zhī jiāo tán shè cuī wèi de, nèi zhōng piān yǒu cuī wèi zhī yǐ. cǐ qǐ gù yì yào hài rén? bù guò yào bì yī shí zhī hài. bù zhī zhèi xiē rén yuán yě bù kān wèi yǒu de. yǒu tā de yě jiù shì méi yǎn zhū, bù shí rén de rén. ruò shì wǒ, yào yǒu tā, bì jìng yào xìn dé tā guò. shì gǔ shí fàn zhāng, qiān lǐ bù wàng jī shǔ zhī yuē shì jīn shí wáng fèng zhōu yǔ yáng jiāo shān, bù bì lì hài, tuō qī jì zǐ. wǒ yī wéi rén yǒu, yě yào shì gǔ shí páng dé gōng yǔ sī mǎ huī, bǐ cǐ tōng jiā, bù zhī shuí kè shuí zhǔ shì jīn shí mǎ shì quán dài xú yǒu zhēn, shòu xíng bīn sǐ, bù kěn wàng zhāo. dào hòu lái xú yǒu zhēn zài yù shí, xǔ tā jié qīn, chū yù huǐ le, tā quán bù jiè yì. zhè cái bù kuì péng yǒu. ruò shuō yí gè yīn yǒu jí yǒu, bù kěn fù tuō, bǐ cǐ xiāng bào, zhè yě shì bù duō jiàn de rén.
当初刘孝标曾做《广绝交论》,着实说友道的薄:财尽交疏,势移交断;见利相争,见危相弃;忽然相与,可听刎颈,一到要紧处,便只顾了自己。就如我朝阉宦李广得宠,交结的便传奉与官。有两个好朋友,平日以道学自励的。谈及李广得宠之事,一个道:“岂有向阉奴屈膝之理?”到次日,这个朋友背了他去见时,不料已先在那里多时了,此是趋利。就是上年逆党用事时,攻击杨、左的,内中偏有杨、左知交;弹射崔、魏的,内中偏有崔、魏知已。此岂故意要害人?不过要避一时之害。不知这些人原也不堪为友的。友他的也就是没眼珠,不识人的人。若是我,要友他,毕竟要信得他过。似古时范张,千里不忘鸡黍之约;似今时王凤洲与杨焦山,不避利害,托妻寄子。我一为人友,也要似古时庞德公与司马徽,彼此通家,不知谁客谁主;似今时马士权待徐有贞,受刑濒死,不肯妄招。到后来徐有贞在狱时,许他结亲,出狱悔了,他全不介意。这才不愧朋友。若说一个因友及友,不肯负托,彼此相报,这也是不多见的人。
rú jīn què shuō yí ge rén, wǒ cháo jiàn shēng, xìng qín míng zhù, zì fèng yí, hú guǎng jiā yú rén shì. zǎo nián sàng mǔ, suí fù zài jīng zuò gè shàng lín yuàn jiān fù, biàn zuò jīng guān zǐ dì nà le jiān zài běi jīng. hòu biān dīng yōu huí jiā, dìng le gè méi shì, shàng wèi zuò qīn. jí zhì fú mǎn, yòu zhí xiāng shì, tā dào dài xiāng shì huí lái bì yīn. dài le yí gè jiā rén, jiào zuò qín huái, yí gè xiǎo sī jiào zuò qín jīng, shōu shí le xíng lǐ, tǎo le yì zhī chuán, zì cháng jiāng ér xià. zhī jiàn:
如今却说一个人,我朝监生,姓秦名翥,字凤仪,湖广嘉鱼人氏。早年丧母,随父在京做个上林苑监副,便做京官子弟纳了监在北京。后边丁忧回家,定了个梅氏,尚未做亲。及至服满,又值乡试,他道待乡试回来毕姻。带了一个家人,叫做秦淮,一个小厮叫做秦京,收拾了行李,讨了一只船,自长江而下。只见:
shuǐ lián tiān qù bái, shān jiā àn lái qīng,
水连天去白,山夹岸来青,
wěi pǔ xuān fēng yè, yú líng jù wǎn xīng.
苇浦喧风叶,渔舲聚晚星。
yí lù lái, bù yī rì, yǐ dào yáng zhōu. qín fèng yí xiǎng qǐ yǒu yí gè péng yǒu, xìng shí, míng kě lì, zì bù lín, biàn yào qù fǎng tā. bù zhī zhè shí bù lín yě shì jiā yú rén, zuò rén gāo huá tì tǎng, yǒu dǎn qì, duō zhì chéng, yú rén rán nuò bù qīn. shào nián yě nòng bā gǔ tóu zuò wén zì, lèi jǔ bù dì, dào:" dà zhàng fū zěn me suí zhè jǐ gè tóng xiù xiǎo ér, jīn rì bài mén shēng, míng rì tǎo jiàn shū, bó zhè xū míng." jiù piē le shū, zuò xiē gǔ wén shī gē, tán qín jī jiàn, xiě zì huì huà. què bù kěn xué zhèi xiē jiǎ shān rén jiǎ mò kè, yī wèi nú yán bì xī de pěng cū tuǐ, ā dà luǎn bāo qiú jiàn shū, dōng zǒu xī bēn zuān guǎn jiā, rú xiōng ruò dì. zhǐ yīn tā yǒu le cái, yòu yǒu xiá qì, jìn shēn dōu yǔ tā xiāng jiāo, cháng wǎng lái liǎng jīng. cǐ shí qiáo yù zài yáng zhōu chéng zhuān jiē shàng.
一路来,不一日,已到扬州。秦凤仪想起有一个朋友,姓石,名可砺,字不磷,便要去访他。不知这石不磷也是嘉鱼人,做人高华倜傥,有胆气,多至诚,与人然诺不侵。少年也弄八股头做文字,累举不第,道:“大丈夫怎么随这几个铜臭小儿,今日拜门生,明日讨荐书,博这虚名。”就撇了书,做些古文诗歌,弹琴、击剑,写字、绘画。却不肯学这些假山人、假墨客,一味奴颜婢膝的捧粗腿,呵大卵胞;求荐书,东走西奔;钻管家,如兄若弟。只因他有了才,又有侠气,缙绅都与他相交,常往来两京。此时侨寓在扬州城砖街上。
qín fèng yí dào chāo guān biān tíng le chuán. jiào qín huái kàn chuán, dài le qín jīng, ná le xiē hú guǎng tǔ yí: xì bì lián ròu xiāng diàn xún huáng yú zhǎ zhī lèi, yí lù lái fǎng shí bù lín.
秦凤仪到钞关边停了船。叫秦淮看船,带了秦京,拿了些湖广土仪:细篦、莲肉、湘簟、鲟鳇鱼鲊之类,一路来访石不磷。
què yě yǒu rén xiǎo de tā, ǒu rán dé gè rén, shuō le zhù chù. xún lái, còu qiǎo shí bù lín zài jiā.
却也有人晓得他,偶然得个人,说了住处。寻来,凑巧石不磷在家。
shù jiān tīng shì, jǐ zhū huā mù, suī wú chē mǎ yíng mén, què yě yǒu qiú shī de qǐ huà de bài fǎng de gāo péng mǎn zuò. yī jiàn fèng yí, liǎng gè shì zhì jiāo, hǎo shēng huān xǐ. máng sòng le zhèi xiē rén, yán rù shū zhāi liú fàn. wèn xiē gù xiāng fēng jǐng, píng rì zhī jiāo, bìng fèng yí xiàng lái qǐ jū. suí jí zhì le jiǔ, xié jì tóng yóu méi huā lǐng.
数间厅事,几株花木,虽无车马盈门,却也有求诗的、乞画的、拜访的高朋满座。一见凤仪,两个是至交,好生欢喜。忙送了这些人,延入书斋留饭。问些故乡风景,平日知交,并凤仪向来起居。随即置了酒,携妓同游梅花岭。
pán huán bàn shǎng. qín fèng yí bié le yào xià chuán. shí bù lín dào:" gù rén nán de xiāng yù, biàn zài cǐ wán shuǎ shù rì hé fáng?"
盘桓半晌。秦凤仪别了要下船。石不磷道:“故人难得相遇,便在此顽耍数日何妨?”
qín fèng yí dào:" pà zhōu zǐ bù néng dān dài."
秦凤仪道:“怕舟子不能担待。”
zhī jiàn shí bù lín tíng le yī huì, biàn xiǎng xiē shén me dào:" zhè děng, míng rì xiōng qiě wèi wǒ zàn zhù bàn shǎng, xiǎo dì hái yǒu shì xiāng tuō."
只见石不磷停了一会,便想些什么道:“这等,明日兄且为我暂住半晌,小弟还有事相托。”
fèng yí dào:" gǒng hòu."
凤仪道:“拱候。”
cì rì, chuán jiā cuī kāi chuán, fèng yí dào:" yǒu shì, qiě màn."
次日,船家催开船,凤仪道:“有事,且慢。”
jiāng cì zǎo fàn shí, shí bù lín què zì zuò le yī chéng jiào, yòu suí zhe yī chéng jiào, jiā rén tiāo le xiē xiāng lǒng xíng lǐ zhī lèi, lái dào chuán biān. qià shì shí bù lín hé yí gè èr bā nǚ zǐ. zhè nǚ zǐ shēng de:
将次早饭时,石不磷却自坐了一乘轿,又随着一乘轿,家人挑了些箱笼行李之类,来到船边。恰是石不磷和一个二八女子。这女子生得:
huā yí jiāo yàn liǔ yí róu, yī duàn qīng yíng yā mò chóu.
花疑娇艳柳疑柔,一段轻盈压莫愁。
xié yǐ péng chuāng màn liú pàn, què rú fàn lǐ wǔ hú yóu.
斜倚蓬窗漫流盼,却如范蠡五湖游。
xià le chuán, jiào nǚ zǐ jiàn le qín fèng yí, jiù zài cè biān zuò le. shí bù lín dào:" zhè nǚ zǐ bú shì bié rén, jiù shì bì yǒu dòu zhǔ shì suǒ qǔ zhī qiè. yáng zhōu dì fāng rén jiā dōu yǎng' shòu mǎ'. bù lùn dà jiā xiǎo hù, dōu yǎng jǐ gè nǚ zǐ, jiào tā chuī tán gē wǔ, suǒ rén gāo jià. gù cǐ qǔ qiè de dōu zài zhè lǐ tǎo rén. xún gè méi mā zi, dài le wǔ qī bǎi kāi yuán qián, fēng zuò chá qián, gè jiā nǚ zǐ chū lái xiāng jiàn, yǐ zì jiàn le tā jǔ dòng shēn cái méi yǎn, dōu shì yī mù kě le de. nà méi mā zi yòu xiān tā chún, děng rén kàn tā yá chǐ juǎn tā xiù, děng rén kàn tā shǒu zhǐ qiè qǐ qún zi, kàn le jiǎo lín le yòu wèn tā nián jì, nǚ zǐ dā yìng yī shēng, tīng tā shēng yīn. fèi le wǔ qī shí gè qián hún shēn xiāng dào. kè dōng zài běi jīng, guò lín qīng, yǒu gè zài jīng xiāng yǔ de nèi xiāng dòu zhǔ shì, tā guǎn lín qīng chāo guān, tuō wǒ cǐ chù qǔ qiè. xiǎo dì wèi tā qǔ le cǐ nǚ, dàn wú rén dài qù, dān yán xǔ jiǔ, zhī dào xiǎo dì fù tuō. rú jīn xián dì qù, zhèng cóng lín qīng guò, kě wèi xiǎo dì dài yí dài qù."
下了船,叫女子见了秦凤仪,就在侧边坐了。石不磷道:“这女子不是别人,就是敝友窦主事所娶之妾。扬州地方人家都养‘瘦马’。不论大家小户,都养几个女子,教她吹弹歌舞,索人高价。故此娶妾的都在这里讨人。寻个媒妈子,带了五、七百开元钱,封做茶钱,各家女子出来相见,已自见了她举动、身材、眉眼,都是一目可了的。那媒妈子又掀她唇,等人看她牙齿;卷她袖,等人看她手指;挈起裙子,看了脚;临了又问她年纪,女子答应一声,听她声音。费了五七十个钱浑身相到。客冬在北京,过临清,有个在京相与的内乡窦主事,他管临清钞关,托我此处娶妾。小弟为他娶了此女,但无人带去,担延许久,只道小弟负托。如今贤弟去,正从临清过,可为小弟带一带去。”
qín fèng yí tīng le, bàn rì zuò bù dé shēng. xīn lǐ xiǎng dào:" tā shì guǎ nǚ, wǒ shì gū nán, diǎn diǎn chuán zhōng, zěn me róng dé? kuàng cǐ qù lù chéng èr qiān lǐ, rì yuè pō jiǔ, kǒng shēng xián yí?" zhèng zài yīng bù dé tuī bù de shí jié, zhī jiàn shí bù lín biàn sè dào:" cǐ nǚ jiù shì xián dì yòng le, bù guò bǎi jīn, zěn me chí yí?" qǔ chū yī fēng yǔ dòu zhǔ shì shū, fàng zài zhuō shàng, tā zì dēng àn qù le.
秦凤仪听了,半日做不得声。心里想道:“她是寡女,我是孤男,点点船中,怎么容得?况此去路程二千里,日月颇久,恐生嫌疑?”正在应不得、推不得时节,只见石不磷变色道:“此女就是贤弟用了,不过百金,怎么迟疑?”取出一封与窦主事书,放在桌上,他自登岸去了。
yī yè xīn hóng tuō biàn háng, yǔ yún wéi jì chǔ xiāng wáng,
一叶新红托便航,雨云为寄楚襄王,
zhī jūn gù shì liǔ xià huì, bái bì yīng wán rù zhào bāng.
知君固是柳下惠,白璧应完入赵邦。
zhè shí qín fèng yí yào tuī bù néng, què bǎ yí gè shī bù shān chuān zài shēn shàng, hǎo shēng nán guò. jiù zài zhōng cāng lìng pù xià yī ge pù yǔ tā xiē sù, zì jǐ yě jiù zài nà biān yī zhāng zhuō ér shàng fén xiāng dú shū. nà nǚ zǐ shǐ chū lái yě jiāo xiū bù ān, zài chuán liǎng rì, yī xì zhī dì, rì xī zài miàn qián, yě pà bù dé xǔ duō xiū, dào yě lái chuán chá sòng shuǐ, fú shì qín fèng yí. fèng yí hǎo shēng bù guò yì.
这时秦凤仪要推不能,却把一个湿布衫穿在身上,好生难过。就在中舱另铺下一个铺与她歇宿,自己也就在那边一张桌儿上焚香读书。那女子始初来也娇羞不安,在船两日,一隙之地,日夕在面前,也怕不得许多羞,倒也来传茶送水,服侍秦凤仪。凤仪好生不过意。
xíng bù guò yī èr rì, zǎo shì gāo yóu hú. zhè dì fāng yǒu sú yǔ dào:" gāo yóu hú, wén zi dà rú é." hú àn shàng yǒu yī zuò lù jīn miào. zhè miào zhōng shén dào shì yí gè nǚ zǐ, shēng qián gū sǎo tóng háng bì nàn, jiè sù shāng rén chuán zhōng. yè jiān wén zi duō, qí sǎo jiù sù zài shāng rén zhàng zhōng, qí gū bù kěn. bù qī wén zi lái de duō, zì wǎn dǎ pū dào wǔ gǔ. shēn zi ruò, nòng dé jīn gǔ dōu lù, sǐ zài zhōu zhōng. hòu rén lián tā jié yì, wèi tā lì miào, jiù míng" lù jīn niáng niáng".
行不过一二日,早是高邮湖。这地方有俗语道:“高邮湖,蚊子大如鹅。”湖岸上有一座露筋庙。这庙中神道是一个女子,生前姑、嫂同行避难,借宿商人船中。夜间蚊子多,其嫂就宿在商人帐中,其姑不肯。不期蚊子来得多,自晚打扑到五鼓。身子弱,弄得筋骨都露,死在舟中。后人怜她节义,为她立庙,就名“露筋娘娘”。
qín fèng yí dào zhè dì fāng, zhèng zhí qī yuè tiān qì. yī wǎn, chuán wài wén zi fēi dé rú wù, xiǎng dé shì léi, chuán lǐ biān kē tóu zhuàng nǎo dōu shì. qín fèng yí yǒu yī dǐng shā zhàng, gǎn le shù cì, yě bù néng jǐn jué. nà nǚ zǐ lái chuán huāng cù, shí bù lín bù céng wèi tā zuò dé zhàng zi, rú hé shuì dé? fèng yí shuì le, tīng tā dǎ pū zài bù tíng shǒu, yīn xiǎng qǐ lù jīn niáng niáng zhī shì. kǒng pà nán wéi le tā, jiào tā chuáng zhōng lái sù. nǚ zǐ chū shí yě zuò qiāng, hòu biān zhǐ de hé yī lái shuì zài jiǎo hòu. nà jiā tóng tīng dé, dào:" wǒ jiā zhǔ jīn rì yě yǒu xiē áo bù guò le. zhè nǚ ér zi luò le diàn gāng, yě tuō bù dé bái le." dào zài nà li tì zhǔ rén kuài huó, tì nǚ zǐ dān yōu.
秦凤仪到这地方,正值七月天气。一晚,船外蚊子飞得如雾,响得似雷,船里边磕头撞脑都是。秦凤仪有一顶纱帐,赶了数次,也不能尽绝。那女子来船慌促,石不磷不曾为她做得帐子,如何睡得?凤仪睡了,听她打扑再不停手,因想起露筋娘娘之事。恐怕难为了她,叫她床中来宿。女子初时也作腔,后边只得和衣来睡在脚后。那家僮听得,道:“我家主今日也有些熬不过了。这女儿子落了靛缸,也脱不得白了。”倒在那里替主人快活,替女子担忧。
shì cǐ tóng mián sù qǐ, dào zhǎng huái, rù qīng hé, guò lǚ liáng hóng, xiàng zhá hé, yǐ qù le xǔ duō rì zi.
似此同眠宿起,到长淮,入清河,过吕梁洪,向闸河,已去了许多日子。
lái dào lín qīng, zhī jiàn qín fèng yí xiě le gè míng tiě, jiào xiǎo sī ná le shí bù lín zhè fēng shū, lái jiàn dòu zhǔ shì. xiǎo sī bǎ shū niē niē dào:" zhǐ pà bú shì yuán fēng le."
来到临清,只见秦凤仪写了个名帖,叫小厮拿了石不磷这封书,来见窦主事。小厮把书捏捏道:“只怕不是原封了。”
dào le yá mén, cì hou le bàn shǎng, qǐng xiāng jiàn. jiàn le, sòng shàng shí bù lín zhè fēng shū, liú chá, wèn xià chǔ, shuō zài chuán zhōng.
到了衙门,伺候了半晌,请相见。见了,送上石不磷这封书,留茶,问下处,说在船中。
dòu zhǔ shì jiù lái huí bài. kàn jiàn shì zhǐ xiǎo zhōu, dào:" xiān shēng bǎo juàn yě zài zhōu zhōng me?"
窦主事就来回拜。看见是只小舟,道:“先生宝眷也在舟中么?”
qín fèng yí dào:" xué shēng zhǐ yī zhǔ yī pū, méi yǒu jiā juàn." zhī jiàn nà zhǔ shì liǎn sè yī biàn, chī le yī zhōng chá jiù huí.
秦凤仪道:“学生只一主一仆,没有家眷。”只见那主事脸色一变,吃了一盅茶就回。
zuò zài chuān táng, hǎo shēng bù kuài, xīn lǐ xiǎng dào:" zhè shí bù lín hǎo méi lái yóu! zhè děng yí gè biāo zhì hòu shēng, yòu méi jiā juàn, yòu qiān yú lǐ lù, yuè yú rì zi, nǐ bǎo dé tā liǎng gè méi shì me?" yě bù sòng xià chéng qǐng jiǔ, zhǐ shì mèn zuò, dào wǎn xiǎng qǐ:" shí bù lín jì wèi wǒ qǔ lái, méi gè bù shōu de lǐ." fēn fù qǔ yī chéng jiào dào shuǐ cì tái zhè nǚ zǐ. zhè nǚ zǐ bié shí shén bù shèng qíng, bǎ qín fèng yí xiè le shàng jiào.
坐在川堂,好生不快,心里想道:“这石不磷好没来由!这等一个标致后生,又没家眷,又千余里路,月余日子,你保得他两个没事么?”也不送下程请酒,只是闷坐,到晚想起:“石不磷既为我娶来,没个不收的理。”吩咐取一乘轿到水次抬这女子。这女子别时甚不胜情,把秦凤仪谢了上轿。
dào yá, nà zhǔ shì yī kàn, guǒ rán shì gè jué sè. yòu kàn tā jǔ zhǐ dōu dài nǚ zǐ zhī tài, lěng xiào dào:" wǒ bù xìn." biàn shōu shí wò fáng ān xià, zhè yè jiù sù zài nǚ zǐ fáng zhōng.
到衙,那主事一看,果然是个绝色。又看她举止都带女子之态,冷笑道:“我不信。”便收拾卧房安下,这夜就宿在女子房中。
yè jiān yī shì, zhī jiàn qīng fēng zhà chù, luò hóng luàn fēi, chūn yì fāng hān, jiāo yīng āi zhuàn. nà dòu zhǔ shì hǎo bù kuài huó!
夜间一试,只见轻风乍触,落红乱飞,春意方酣,娇莺哀啭。那窦主事好不快活!
yòu xiǎng dào:" tiān xià yǒu zhè yàng rén? shì wǒ lǎo dòu jiàn le zhè nǚ zǐ, yě jiù bù néng jìn chí. tā què yuè yú jìng bù dòng niàn, zhēn shì shèng rén le." bù céng qǐ chuáng, biàn fēn fù, jiào:" qín xiàng gōng chù sòng shuāng xià chéng yī fù, xià qǐng shū: wǔ jiān yá zhōng yī xù."
又想道:“天下有这样人?似我老窦见了这女子,也就不能禁持。他却月余竟不动念,真是圣人了。”不曾起床,便吩咐,叫:“秦相公处送双下程一副,下请书:午间衙中一叙。”
zhè biān jiā rén jiàn dòu zhǔ shì dài màn, dào:" wǒ shuō xiǎng yǒu xiē lǎo chéng, dòu yé guài le." tiān míng, qín fèng yí yě cuī kāi chuán.
这边家人见窦主事怠慢,道:“我说想有些老成,窦爷怪了。”天明,秦凤仪也催开船。
jiā rén yòu dào:" zài xiāo tíng, dòu yé bù xǐ huān, huò zhě xiǎo nǎi nǎi hái jì niàn xiàng gōng."
家人又道:“再消停,窦爷不喜欢,或者小奶奶还记念相公。”
zhèng kāi chuán bù shàng yī lǐ, zhī jiàn hòu biān yì zhī xiǎo chuán fēi gǎn lái, dào:" dòu yé qǐng qín xiàng gōng!" gǎn shàng sòng le xià chéng.
正开船不上一里,只见后边一只小船飞赶来,道:“窦爷请秦相公!”赶上送了下程。
qín fèng yí bù kěn zhuàn qù, chāi rén sǐ bù kěn fàng, zhǐ de zhuàn qù.
秦凤仪不肯转去,差人死不肯放,只得转去。
xiāng jiàn shí, dòu zhǔ shì hǎo shēng gǎn xiè, dào:" xué shēng yǒu yǎn bù shí xiān shēng, jīn zhī liǔ xià huì le. xué shēng jí xiě shū xiè shí bù lín, bèi dào zú xià bù gū suǒ tuō. jiù shì zú xià cǐ xíng, bì dìng lián jié. xué shēng céng jì bì xiāng yǒu yī jié shì: yí gè xiù cái tàn qīn, pō chuán wèi hé. yè jiān àn shàng huǒ qǐ, yī nǚ zǐ chì shēn bēn lái, zhè xiù cái biàn bǎ bèi yǔ tā yōng le. guò le yī yè huí qù. hòu lái zài chǎng zhōng, yǒu yí gè tóng hào xiù cái zuò chéng wén zì, tū rán bìng fā, dào:' kě xī le zhè jǐ piān zhōng de de wén zì, yòng bù zháo.' jìng yǔ le zhè xiù cái. jiē xiǎo shí, zhè xiù cái jìng gāo zhōng le. nà zuò wén zì de xiù cái lái bài, dào:' shēng píng zài wén zì shàng jí jì kè, biàn yí gè zì bù kěn yú rén kàn. nà rì jìng xīn rán yǔ le zú xià. suī shì zú xià gāi zhōng, huò zhě hái yǒu yīn dé.' zài sān wèn tā, nà jǔ rén dào:' céng jì qián suì pō chuán wèi hé, yǒu yī nǚ yīn shī huǒ, chì shēn bēn wǒ, wǒ bù gǎn yǒu yī háo qīng bó, hù zhì xiǎo sòng hái, huò zhě shì cǐ shì.' nà xiù cái biàn zǒu xià lái, zuò shàng liǎng gè yī dào:' zú xià gāi zhōng, gāi zhōng! biàn xué shēng xiào láo yě shì yīng gāi de. qián rì nǚ zǐ, zhèng shì fáng xià. dāng rì fáng xià dào jí, xué shēng bù xìn tiān xià yǒu zhè hǎo rén, jīn rì què dé xiāng bào.' zì xué shēng xiǎng qǐ lái, xiān shēng yǔ xiǎo qiè tóng zhōu yuè yú, xiān háo bù rǎn, jué shèng nà xiào lián. dàn xué shēng bù zhī hé yǐ wéi bào ěr!" suí zhe qiè chū lái bài xiè, sòng liǎng míng shuǐ shǒu zuò jìn lǐ. fèng yí jiān cí.
相见时,窦主事好生感谢,道:“学生有眼不识先生,今之柳下惠了。学生即写书谢石不磷,备道足下不辜所托。就是足下此行,必定连捷。学生曾记敝乡有一节事:一个秀才探亲,泊船渭河。夜间岸上火起,一女子赤身奔来,这秀才便把被与她拥了。过了一夜回去。后来在场中,有一个同号秀才做成文字,突然病发,道:‘可惜了这几篇中得的文字,用不着。’竟与了这秀才。揭晓时,这秀才竟高中了。那做文字的秀才来拜,道:‘生平在文字上极忌刻,便一个字不肯与人看。那日竟欣然与了足下。虽是足下该中,或者还有阴德。’再三问他,那举人道:‘曾记前岁泊船渭河,有一女因失火,赤身奔我,我不敢有一毫轻薄,护至晓送还,或者是此事。’那秀才便走下来,作上两个揖道:‘足下该中,该中!便学生效劳也是应该的。前日女子,正是房下。当日房下道及,学生不信天下有这好人,今日却得相报。’自学生想起来,先生与小妾同舟月余,纤毫不染,绝胜那孝廉。但学生不知何以为报耳!”随着妾出来拜谢,送两名水手作赆礼。凤仪坚辞。
dòu zhǔ shì dào:" liáo bèi jīng dǐ xīn shuǐ, bù bì gù cí." yòu qín xiàng gōng guǎn jiā, yě shǎng yín èr liǎng. zì xiě shū xiè bù lín qù le. zhèng shì:
窦主事道:“聊备京邸薪水,不必固辞。”又秦相公管家,也赏银二两。自写书谢不磷去了。正是:
lín qí yī nuò zhòng qiān jīn, kěn juàn hóng yán fù cùn xīn.
临岐一诺重千金,肯眷红颜负寸心。
xiào shā yù zhāng yīn ào shì, chǐ shū yóu zì fù fú chén.
笑杀豫章殷傲士,尺书犹自付浮沉。
qín fèng yí dào jīng, qià zhí sī chéng kǎo shì, qǔ le qián liè. zài xī shān xí jìng le jǐ shí, yī tǐ rù chǎng. tā shì jiàn shēng, zhè" mǐn zì hào" zhōng, chú xiàng yǐ bō lì guà xuǎn, zhè shì zhǐ wàng xiǎo jiù, wú yì zhōng shì de. yòu yǒu mín jiān jùn xiù, zhuāng tǐ miàn yīng míng, suī rán jìn chǎng, xiě lái bù chéng wén zì de. hái yǒu pà dì bái juàn bèi tiē chū, mǎi le guǎn gòng yuàn rén, zhěng zhěng zài tǔ dì miào lǐ zuò yī rì yī yè de. shí luò kě zhōng de yě bù duō, qín fèng yí biàn zhōng le gè jīng kuí. shùn tiān fǔ zhōng chī le lù míng yàn. lí jiā yuǎn, yě bù huí qù le, réng jiù zài xī shān lǐ xí jìng.
秦凤仪到京,恰值司成考试,取了前列。在西山习静了几时,一体入场。他是监生,这“皿字号”中,除向已拨历挂选,这是只望小就,无意中式的。又有民间俊秀,装体面应名,虽然进场,写来不成文字的。还有怕递白卷被贴出,买了管贡院人,整整在土地庙里坐一日一夜的。实落可中的也不多,秦凤仪便中了个经魁。顺天府中吃了鹿鸣宴。离家远,也不回去了,仍旧在西山里习静。
qià hǎo dòu zhǔ shì huí jīng zhuǎn le yuán wài, bù shí sòng xīn mǐ. dào de chūn shì shí, yòu zhōng le jìn shì. dòu zhǔ shì shòu tā mì jué dào:" juǎn zi yǒu chà shī, bù biàn yù lǎn. kě dài hǎi piāo xiāo gǔ jìn qù, yù chā cuò kě yǐ cā qù. yòu' huáng dì bì xià' sì zì, bì jìng yào zài fú zhōng, kě yǐ hé shì." qín fèng yí yòng zhè fǎ, guǒ rán dé le èr jiǎ cì jìn shì chū shēn.
恰好窦主事回京转了员外,不时送薪米。到得春试时,又中了进士。窦主事授他秘诀道:“卷子有差失,不便御览。可带海螵蛸骨进去,遇差错可以擦去。又‘皇帝陛下’四字,毕竟要在幅中,可以合式。”秦凤仪用这法,果然得了二甲赐进士出身。
wèi jí xuǎn guān, yīn yǔ tóng xiāng lǐ tiān xiáng jìn shì tóng nián lín zhì jí shì jiāo wǎng, bǐ cǐ dōu shàng shū lùn shí zhèng, dào:" jìn jūn zǐ, tuì xiǎo rén, qīng zhèng běn, kāi yán lù", chù wǔ le nèi gé. piào běn dào:" qín fèng yí yǔ lǐ tiān xiáng jù shòu fán jù yá mén xiàn chéng, shǐ lǎo chéng lì liàn." lì bù chéng zhǐ. tiān xiáng shòu shǎn xī xián níng xiàn xiàn chéng, fèng yí shòu guǎng xī róng xiàn xiàn chéng. fèng yí yě biàn cí le cháo, bié le dòu yuán wài.
未及选官,因与同乡李天祥进士、同年邻智吉士交往,彼此□(都)上疏论时政,道:“进君子,退小人,清政本,开言路”,触忤了内阁。票本道:“秦凤仪与李天祥俱授繁剧衙门县丞,使老成历练。”吏部承旨。天祥授陕西咸宁县县丞,凤仪授广西融县县丞。凤仪也便辞了朝,别了窦员外。
dòu yuán wài zhuó shí ān wèi yī fān dào:" yān zhàng zhī dì, hǎo zì bǎo zhòng. zàn shí wài qiān, bì jìng shēng zhuǎn. nián shào shì lù zhèng cháng, bù kě jiè yì." yòu wèi tā tǎo le yī zhāng kān hé, sòng le xiē lǐ.
窦员外着实安慰一番道:“烟瘴之地,好自保重。暂时外迁,毕竟升转。年少仕路正长,不可介意。”又为他讨了一张勘合,送了些礼。
yí lù chū lái, lù jīng yáng zhōu, qín fèng yí yòu qù jiàn le shí bù lín. shí bù lín dào:" xián dì hǎo cāo shǒu! bù wéi yú xián dì xíng jiǎn wú diàn, yì qiě yú xiǎo dì tǐ miàn yǒu guāng. dāng xián dì chén yín shí, yǐ liào xián dì bì néng zhōng tuō." yīn wèn tā zuǒ qiān zhī gù, fèng yí bèi dào qí shì.
一路出来,路经扬州,秦凤仪又去见了石不磷。石不磷道:“贤弟好操守!不惟于贤弟行捡无玷,抑且于小弟体面有光。当贤弟沉吟时,已料贤弟必能终托。”因问他左迁之故,凤仪备道其事。
shí bù lín dào:" xián dì, guān bù lùn dà xiǎo, hǎo dǎi, zǒng zhī yào wèi guó jiā gàn yī fān shì. rú jīn èr yá bù guò shì shuǐ lì qīng jūn guǎn liáng sān shì. ruò shì shuǐ lì, měi nián zài nóng gōng xiē shí, dū shuài liú tōng dī fáng, shǐ hàn shí yǒu de chē lái, shuǐ shí yǒu de xiè qù, shǐ bù zhì jī huāng, shì wèi mín, yě shì wèi guó. qīng jūn, wèi guó jiā zú jūn wǔ, yě bú yào rǎo hài wú gū. guǎn liáng, bú yào zòng xiē jiā bāo nà, kē liǎn xiǎo mín, bú yào zòng dòu hú tī hú lín jiān, yú ròu nà hù jí shí qǐ jiè, wèi guó yě yào wèi mín. rú jīn zhé guān hái yào zuò qián rèn mú yàng, jù ào de tǎo chà huí jiā, huò shì qīng wǔ tóng liè lǎn duò de xún shān wèn shuǐ, bù lǐ zhèng shì bù xiào de móu chà móu yìn, zì yì rǎo mín. zhè xū bú shì suǒ wèi ér xíng de shì. xián dì mò zuò fǔ huà kàn." yīn sòng tā zài jīn jiāo liǎng shān dēng tiào le liǎng rì.
石不磷道:“贤弟,官不论大小,好歹,总之要为国家干一番事。如今二衙不过是水利、清军、管粮三事。若是水利,每年在农工歇时,督率流通堤防,使旱时有得车来,水时有得泄去,使不至饥荒,是为民,也是为国。清军,为国家足军伍,也不要扰害无辜。管粮,不要纵歇家包纳,科敛小民,不要纵斗斛、踢斛、淋尖,鱼肉纳户;及时起解,为国也要为民。如今谪官还要做前任模样,倨傲的讨差回家,或是轻侮同列;懒惰的寻山问水,不理政事;不肖的谋差谋印,恣意扰民。这须不是索位而行的事。贤弟莫作腐话看。”因送他在金、焦两山登眺了两日。
bù lín jiàn liǔ zhōu zài mán yān zhàng yǔ zhōng, pà tā bù kān, lù shàng hái kǒng yǒu xiǎn zǔ, yào tóng tā dào rèn. qín fèng yí dào:" xiǎo dì fú míng suǒ shǐ, xiōng hé kǔ shòu cǐ bēn shè?" bù lín bù tīng, péi tā dào jiā, zuò le qīn. xiāng bāng tā gù le yì zhī dà chuán fù rèn.
不磷见柳州在蛮烟瘴雨中,怕他不堪,路上还恐有险阻,要同他到任。秦凤仪道:“小弟浮名所使,兄何苦受此奔涉?”不磷不听,陪他到家,做了亲。相帮他雇了一只大船赴任。
xíng le jǐ rì, zhèng guò dòng tíng, liǎng gè zuò zài chuán shàng, zòng jiǔ kuáng gē. zhī jiàn shàng liú fēi yě sì yì zhī chuán lái, shuǐ shǒu yī qí shī sè dào:" bù hǎo le, zéi chuán lái le!" shí bù lín biàn qíng dāo zài shǒu. nà chuán yǐ shì bàng jiāng guò lái, yī náo gōu zǎo dā zài chuán shàng, yí ge rén biàn tiào guò chuán lái. nà shí bù lín shǒu kuài, yī dāo kǎn duàn náo gōu. zhè biān shùn fēng, nà biān shùn shuǐ, yǐ lí le bàn lǐ duō lù. zhè qiáng dào yǐ shì huāng zhāng le, shí bù lín què yòu yī dāo duò qù. cǐ rén yī shǎn, bù jué diē rù cāng zhōng. shí bù lín jǔ dāo biàn pī, qín fèng yí shuō dào:" bù kě, bù kě! zhèi xiē rén jǐn yǒu pò yú jī hán, bù dé yǐ wèi dào de, kuàng qiě tā yě bù céng jié wǒ, hé bì shā tā."
行了几日,正过洞庭,两个坐在船上,纵酒狂歌。只见上流飞也似一只船来,水手一齐失色道:“不好了,贼船来了!”石不磷便擎刀在手。那船已是傍将过来,一挠钩早搭在船上,一个人便跳过船来。那石不磷手快,一刀砍断挠钩。这边顺风,那边顺水,已离了半里多路。这强盗已是慌张了,石不磷却又一刀剁去。此人一闪,不觉跌入舱中。石不磷举刀便劈,秦凤仪说道:“不可,不可!这些人尽有迫于饥寒,不得已为盗的,况且他也不曾劫我,何必杀他。”
shí bù lín dào:" zhǐ kǒng wǒ men dào tā shǒu lǐ, tā bù kěn liú wǒ." biàn fú tā qǐ lái, zhī jiàn zhè rén ā:
石不磷道:“只恐我们到他手里,他不肯留我。”便扶他起来,只见这人呵:
kuò é tū rán rú bào, shū móu jiǒng jiǒng rú xīng.
阔额突然如豹,疏眸炯炯如星。
hú xū yī bù shì gāng zhēn, qǐ kǒu shēng tóng léi zhèn.
胡须一部似钢针,启口声同雷震。
bìng wú yī háo jù qiè. qín fèng yí dào:" hǎo yí gè hǎo hàn! kuài qǔ jiǔ yǔ tā yā jīng."
并无一毫惧怯。秦凤仪道:“好一个好汉!快取酒与他压惊。”
qín huái dào:" zhè shì xiè dài wáng bù shā ēn le." chī jiǔ shí, zhī jiàn tā láng tūn hǔ jué, yě méi yǒu yī háo xiū chǐ.
秦淮道:“这是谢大王不杀恩了。”吃酒时,只见他狼吞虎嚼,也没有一毫羞耻。
qín fèng yí dào:" wǒ kàn xiōng yí dù yīng fēi cháng rén. dàn sī xiōng zài cǐ hú xíng, bù zhī shā le duō shǎo rén, shǐ rén qī hào zǐ kū. ruò shǐ fāng cái xiōng yī shī shǒu, kǒng xiōng qī zǐ yì fù rú cǐ, xiōng hé bù gǎi zhī."
秦凤仪道:“我看兄仪度应非常人。但思兄在此胡行,不知杀了多少人,使人妻号子哭。若使方才兄一失手,恐兄妻子亦复如此,兄何不改之。”
nà rén dào:" wǒ guǎng xī shú miáo. měi nián xià qiū zhī jiāo, bì jìng chū lái jié lüè. jīn chéng fēn fù, biàn dāng gǎi háng."
那人道:“我广西熟苗。每年夏秋之交,毕竟出来劫掠。今承吩咐,便当改行。”
zhèng yǐn jiǔ shí, chuán shàng rén yòu hǎn dào:" zéi yòu lái le!" què shì zéi chuán dào zéi shǒu bèi shā, qí lái bào chóu. sì lǔ bā jiǎng, fēi shì gǎn lái.
正饮酒时,船上人又喊道:“贼又来了!”却是贼船道贼首被杀,齐来报仇。四橹八桨,飞似赶来。
jiāng jìn chuán, nà rén dào:" bù dé wú lǐ!" zhè gān rén zhǐ bǎ chuán bàng lǒng lái, dōu bù dòng shǒu. zhè rén biàn huī shǒu xiàng qín fèng yí shí bù lín xiè le, yī yuè ér guò, qí chuán yī jiù jiàn bān qù le.
将近船,那人道:“不得无礼!”这干人只把船傍拢来,都不动手。这人便挥手向秦凤仪、石不磷谢了,一跃而过,其船依旧箭般去了。
shí bù lín dào:" ráo rén bú shì chī. ruò fāng cái kǎn le tā, rú jīn yī chuán yě bì jìng zāo hài, hái shì fèng yí yuǎn jiàn."
石不磷道:“饶人不是痴。若方才砍了他,如今一船也毕竟遭害,还是凤仪远见。”
fèng yí dào:" ǒu rán yī āi lián tā, yě bù céng lǜ dào cǐ shì."
凤仪道:“偶然一哀怜他,也不曾虑到此事。”
xíng le xǔ jiǔ, dào le xiāng tán. nà biān yě dǎ fā jǐ gè rén yì zhī chuán lái yíng jiē. shí bù lín biàn yào cí huí, qín fèng yí dìng yào tā dào rèn shàng. bù yī rì, dào le rèn, zhī jiàn jǐng sè shèn shì xiāo tiáo. qù yè shàng sī, yǒu de zhòng tā yí gè xīn jìn shì yǒu de dào tā cái dé jìn bù jiù shàng běn, shì gè kuáng shēng, bù lǐ tā hái yǒu de dào tā chù wǔ nèi gé, yuǎn xuǎn lái de, yào de fèng chéng nèi gé, hái líng lì tā.
行了许久,到了湘潭。那边也打发几个人、一只船来迎接。石不磷便要辞回,秦凤仪定要他到任上。不一日,到了任,只见景色甚是萧条。去谒上司,有的重他一个新进士;有的道他才得进步就上本,是个狂生,不理他;还有的道他触忤内阁,远选来的,要得奉承内阁,还凌轹他。
yí gè yá yǔ yī fà qí zhěng, dàn jiàn:
一个衙宇一发齐整,但见:
làn zhù qiǎo xiāng mò bǎn, tuí chuán qiáng shì hóng yán. pò dì píng dōng quē xī yǔ, jiù ruǎn mén qián pīn hòu bǔ. chuān táng bā dǒu dà, zhǐ hú chuāng měi shàn shèng gé zi sān tiáo sī shì miào táng bān, xiǔ zhú bā měi xíng gē wǎ ér jǐ piàn. gǔ zhuō bàn cún qī, jiù chuáng wú fù hóng. bì yī nán ài yuè, mén quē bù guān fēng.
烂柱巧镶墨板,颓椽强饰红檐。破地平东缺西宇,旧软门前拼后补。穿堂巴斗大,纸糊窗每扇剩格子三条;私室庙堂般,朽竹笆每行搁瓦儿几片。古桌半存漆,旧床无复红。壁欹难碍月,门缺不关风。
hái yǒu yī bān yá yì gèng hǎo qì xiàng:
还有一班衙役更好气象:
mén zǐ xū rú jǐ, zào lì bèi shì gōng. guǎn mén de xiàng xié yáng zhuō shī, mǎi bàn de yán lù xún cōng. yī chuān mào pò bù lóng zhōng, yī sì bēi tián yuàn zhōng dū tǒng.
门子须如戟,皂隶背似弓。管门的向斜阳捉虱,买办的沿路寻葱。衣穿帽破步龙钟,一似卑田院中都统。
měi rì yě shén xìng tou:
每日也甚兴头:
lì táng de, yī tíng qīng cǎo yāo he de, liǎng bù míng wā. gào zhuàng, yǒu jǐ gè zào kōng tíng wū què zuǐ zhā zhā guì bài, yǒu yì zhī qí chū rù yáo líng è mǎ.
立堂的,一庭青草;吆喝的,两部鸣蛙。告状,有几个噪空庭乌雀嘴喳喳;跪拜,有一只骑出入摇铃饿马。
qín fèng yí kàn le zhè guāng jǐng, yǔ shí bù lín dào yě hǎo xiào, zuò xià yī shǒu shī, sòng shí bù lín kàn, dào:
秦凤仪看了这光景,与石不磷倒也好笑,做下一首诗,送石不磷看,道:
qīng qīng cǎo sè yìng lián fú, huàn shě wú rén yě zì yōu.
青青草色映帘浮,宦舍无人也自幽。
yīng xiào rú shēng yǒu hán xiāng, yī tíng guāng jǐng lěng yú qiū.
应笑儒生有寒相,一庭光景冷于秋。
shí bù lín yě zuò yī shǒu:
石不磷也作一首:
kān xiào fú shēng shì jì yóu, màn jiāng qī lěng nǎo xīn tóu,
堪笑浮生似寄邮,漫将凄冷恼心头,
xiāng xié qiě kàn yú xī shuǐ, ào shā dāng nián liǔ liǔ zhōu.
相携且看愚溪水,傲杀当年柳柳州。
bù shù rì, shí bù lín shì gè háo shuǎng de rén, kàn zhè yá zhāi lěng luò, yòu qiě jū jú dé jǐn, bù néng gē xiào, jìng cí qín fèng yí qù le. fèng yí yǐ zì bù kān, gèng zhuàng liǔ zhōu fǔ quē táng guān. yí gè shǔ yìn èr fǔ, shì gè jǔ rén, shì nèi gé tóng xiāng. tā kàn bào xiǎo de fèng yí shì chù tū shí xiāng xuǎn lái de, yì sī yào jiè tā xiàn gè qín láo ér, kǔ sǐ qù téng dào tā. wěi tā qù cǎi bàn dà mù, dào xiàng shān wū mán shān gè chù.
不数日,石不磷是个豪爽的人,看这衙斋冷落,又且拘局得紧,不能歌笑,竟辞秦凤仪去了。凤仪已自不堪,更撞柳州府缺堂官。一个署印二府,是个举人,是内阁同乡。他看报晓得凤仪是触突时相选来的,意思要借他献个勤劳儿,苦死去腾倒他。委他去采办大木,到象山、乌蛮山各处。
zhè shān jù shì rén jī hǎn dào chù suǒ, lǐ biān rán shé dà yǒu shù wéi, zhǎng yǒu shù shí zhàng, hǔ bào yuán náo, wú jiàn bù yǒu. bèi qín fèng yí yī huǒ shāo dé fēi zǒu, yě zhǐ shù yuè, liǎo liǎo zhè chà. tā yòu hái zēng xián tā mí fèi, zài jiā zhù dé bù shàng wǔ qī rì, yòu dào gè dòng shú miáo lěi nián tuō qiàn liáng wèi wán, zhe tā dào dòng zhēng shōu. zhèi xiē miáo zǐ yǒu liǎng zhǒng: yī zhǒng shēng miáo, yī zhǒng shú miáo. shēng miáo shì bù nà liáng dāng chāi de. shú miáo shì nà liáng dāng chāi de, zhǐ shì tān cái hǎo shā, què shì yì bān.
这山俱是人迹罕到处所,里边蚺蛇大有数围,长有数十丈,虎、豹、猿、猱,无件不有。被秦凤仪一火烧得飞走,也只数月,了了这差。他又还憎嫌他糜费,在家住得不上五七日,又道各峒熟苗累年拖欠粮未完,着他到峒征收。这些苗子有两种:一种生苗,一种熟苗。生苗是不纳粮当差的。熟苗是纳粮当差的,只是贪财好杀,却是一般。
yá mén lǐ rén jiē zhe zhè chà wěi de pái, gè rén dōu chī yī jīng dào:" zhè suǒ zài méi qián zhuàn, hái yào péi xìng mìng, zhè suǒ zài něi gè qù?" nǐ gào jià, wǒ tuō bìng, dōu duǒ le. zhǐ yǒu jǐ gè chī diǎn dìng le, tuī bù qù de, gòng sì gè zào lì, yí gè mǎ fū, yí gè sǎn fū, yí gè shū shǒu, yí gè mén zǐ.
衙门里人接着这差委的牌,各人都吃一惊道:“这所在没钱赚,还要赔性命,这所在哪个去?”你告假,我托病,都躲了。只有几个吃点定了,推不去的,共四个皂隶,一个马夫,一个伞夫,一个书手,一个门子。
chū dé chéng, yí gè shū shǒu bú jiàn le. jiāng cì dào shān biān, yí gè sǎn fū bǎ sǎn" pū" dì shuǎi zài dì xià, zhuāng dù téng zài bù qǐ lái, zhǐ de yóu mén zǐ dǎ sǎn. nà kāi lù de zào lì yòu duǒ le. mò nài hé zì dài le jiāng, jiào mǎ fū hè dào.. nà mén zǐ dào:" lǎo hǔ lái le!" hǎn le yī shēng, liǎng gè yòu duǒ le xū jìng. qín fèng yí kàn le yòu hǎo nǎo, yòu hǎo xiào, luò luò tuì tuì zhèng xìn zhe mǎ zǒu qù. nà shān qiě shì xiǎn jùn:
出得城,一个书手不见了。将次到山边,一个伞夫把伞“扑”地甩在地下,装肚疼再不起来,只得由门子打伞。□□□□(那开路的)皂隶又躲了。没奈何□□□□□□(自带了缰,叫)马夫喝道。□□□□。(那门子道):“老虎来了!”喊了一声,□□□□□(两个又躲了)魆静。秦凤仪□□(看了)又好恼,又好笑,落落脱脱正信着马走去。那山且是险峻:
gǔ àn bù róng rì, shān gāo cháng jiē yún.
谷暗不容日,山高常接云。
shí héng yū mǎ zú, liú pù shī rén jīn.
石横纡马足,流瀑湿人巾。
qín fèng yí zhèng méi bǎi bō shí, zhǐ tīng dé zhú xiǎo lǐ sù sù xiǎng, zuān chū liǎng gè rén lái. qín fèng yí dào:" nǐ shì líng yán dòng shú miáo me? wǒ shì nǐ fù mǔ guān. nǐ kuài lái yǔ wǒ kòng mǎ, yǐn wǒ dòng lǐ qù." zhè miáo zǐ kàn liǎo bù dòng.
秦凤仪正没摆拨时,只听得竹篠里簌簌响,钻出两个人来。秦凤仪道:“你是灵岩峒熟苗么?我是你父母官。你快来与我控马,引我峒里去。”这苗子看了不动。
qín fèng yí dào:" wǒ shì cuī nǐ liáng de, nǐ kuài tóng wǒ zǒu." zhī jiàn zhè miáo zǐ biàn yě wèi tā dài le mǎ jìn qù. guò le jǐ gè shān tóu, jiàn yǒu rén jiā. zhú lí máo shè, yě chéng cūn jǐng. zǒu chū xiē rén lái, yán yǔ zhū rén lí, shēn shàng chuān jiàn zá sè cǎi yī, yāo jǐn yī fāng bù, hòu biān chuí yī tiáo, shì gǒu wěi yì bān. nǚ rén jiào fū niáng, chuān hóng zhuó lǜ, ěr dài jīn huán, yě yǒu yán sè.
秦凤仪道:“我是催你粮的,你快同我走。”只见这苗子便也为他带了马进去。过了几个山头,渐有人家。竹篱茅舍,也成村景。走出些人来,言语侏[亻离],身上穿件杂色彩衣,腰紧一方布,后边垂一条,似狗尾一般。女人叫夫娘,穿红着绿,耳带金环,也有颜色。
jiàn zhè liǎng gè rén wéi tā qiān mǎ, dào:" shì nǐ yé niáng lái?"
见这两个人为他牵马,道:“是你爷娘来?”
zhè liǎng gè huí dào:" dào shì zán men fù mǔ guān."
这两个回道:“道是咱们父母官。”
yí lù yǐn qù, tīng dé rén fēn fēn dào:" tóu mù lái le!" què shì yí gè miáo tóu zǒu lái.
一路引去,听得人纷纷道:“头目来了!”却是一个苗头走来。
kàn le qín fèng yí biàn bài dào:" ēn rén zěn dào zhè gè suǒ zài lái?" fèng yí yī kàn, zhèng shì chuán shàng bù shā tā de qiáng dào.
看了秦凤仪便拜道:“恩人怎到这个所在来?”凤仪一看,正是船上不杀他的强盗。
qín fèng yí tiào xià mǎ dào:" wǒ zài cǐ zuò le gè róng xiàn xiàn chéng. fǔ guān wěi wǒ lái cuī liáng."
秦凤仪跳下马道:“我在此做了个融县县丞。府官委我来催粮。”
zhè miáo mù dào:" cuī liáng zài méi yí gè jìn wǒ dòng lái de. rú jīn yǒu wǒ zài, bù fáng qiě dào wǒ jiā zuò dì, wǒ cuī yǔ fù mǔ."
这苗目道:“催粮再没一个进我峒来的。如今有我在,不妨且到我家坐地,我催与父母。”
dào tā jiā lǐ, hū nú shǐ bì, bù xià yī ge shì huàn zhī jiā. bǎi liè xióng zhǎng lù pú shān jī yě wèi yǔ cūn jiǔ. qín fèng yí jiào nà rén tóng zuò, nà rén dào:" tóng zuò, fù mǔ tǐ biàn bù zūn le." biàn qù qiāo qǐ tóng gǔ, tuó qiāng nòng bàng, gǎn shàng xǔ duō rén lái.
到他家里,呼奴使婢,不下一个仕宦之家。摆列熊掌、鹿脯、山鸡、野味与村酒。秦凤仪叫那人同坐,那人道:“同坐,父母体便不尊了。”便去敲起铜鼓,驼枪弄棒,赶上许多人来。
tā yǔ tā bù zhī jiǎng xiē shén me, yòu zhe rén qù gè dòng shuō le. bù sān rì zhī jiān, yín zi de bù de mǐ gǔ de dōu ná lái. nà rén dào:" dōu yào sòng chū dòng qù." zì jǐ yǔ qín fèng yí kòng mǎ, yǐn le zhèi xiē rén xiāng suí sòng dào shān kǒu, sǎ lèi ér bié.
他与他不知讲些什么,又着人去各峒说了。不三日之间,银子的、布的、米谷的都拿来。那人道:“都要送出峒去。”自己与秦凤仪控马,引了这些人相随送到山口,洒泪而别。
qín fèng yí zì qǐ dì fāng fū, bān sòng dào fǔ, jī nián liáng mǐ dōu xiāo. èr fǔ yòu dào tā dé dòng miáo de zāng, bǎi bān nán wéi.
秦凤仪自起地方夫,搬送到府,积年粮米都消。二府又道他得峒苗的赃,百般难为。
qià xǐ de yí gè xīn tài fǔ lái, zhè tài fǔ zhèng shì dòu yuán wài. lín chū jīng shí, qù jiàn nèi gé. nèi gé xiāng jiàn dào:" zhè dì fāng shì gè yān zhàng dì fāng, dāng rì céng yǒu yí gè kuáng shēng wàng yán shí zhèng, xuǎn zài nà biān róng xiàn zuò gè xiàn chéng. zhè gè rén bù zhī hái zài fǒu? dàn shì zhè gè bù hǎo dì fāng, zěn bǎ xiān shēng xuǎn qù? qiě zàn qù nián yú, xué shēng zuò zhǔ, bì jìng yào yōu zhuó zú xià."
恰喜得一个新太府来,这太府正是窦员外。临出京时,去见内阁。内阁相见道:“这地方是个烟瘴地方,当日曾有一个狂生妄言时政,选在那边融县做个县丞。这个人不知还在否?但是这个不好地方,怎把先生选去?且暂去年余,学生做主,毕竟要优擢足下。”
dòu zhī fǔ wěi wěi lián shēng ér tuì. xīn xià biàn xiǎng dào:" zěn lǎo chù shēng nǐ fáng xián bìng guó, zǔ sè yán lù, bǎ yí gè yán guān nòng dào nà xiāng, hái fàng tā bù guò?" xiǎng qǐ, zhèng shì qín fèng yí.
窦知府唯唯连声而退。心下便想道:“怎老畜生你妨贤病国,阻塞言路,把一个言官弄到那厢,还放他不过?”想起,正是秦凤仪。
yòu pà tā yǒu xiǎo rén chéng nèi gé zhī yì, huò zhě hài tā, jí qǐ shēn shàng rèn. zhī jiàn bù céng chū chéng, yǒu yí gè kē dào sòng shū dào:" qín shēng kuáng zào, wéi zú xià liào lǐ zhī." dòu zhī fǔ kàn le dà nǎo.
又怕他有小人承内阁之意,或者害他,即起身上任。只见不曾出城,有一个科道送书道:“秦生狂躁,唯足下料理之。”窦知府看了大恼。
lù jīng yáng zhōu, wén shí bù lín bù zài, yě bù xún fǎng. wèi dào rèn, zhǎng chà lái yíng, biàn wèn:" róng xiàn qín xiàn chéng hǎo me?" zhòng rén dōu dào tā hǎo.
路经扬州,闻石不磷不在,也不寻访。未到任,长差来迎,便问:“融县秦县丞好么?”众人都道他好。
dào le rèn, tóng zhī jiāo pán kù zàng wén juǎn, nèi yǒu" gè guān xián fǒu". zhī jiàn zhōng jiān qín fèng yí de kǎo yǔ dào:
到了任,同知交盘库藏文卷,内有“各官贤否”。只见中间秦凤仪的考语道:
shì cái ào wù, dú huò bìng mín.
恃才傲物,黩货病民。
dòu zhī fǔ kàn le yī xiào, dào:" lǎo xiān shēng, qín shēng de zuì dāng lù, yǔ wǒ nǐ hé gān? wǒ men dāng wèi guó xī cái, xián yuē' xián', fǒu yuē' fǒu', qǐ dé wéi rén zuò yīng quǎn." nòng dé yí gè èr fǔ xiū jiàn mǎn miàn, dào chéng le yí gè chóu xì.
窦知府看了一笑,道:“老先生,秦生得罪当路,与我、你何干?我们当为国惜才,贤曰‘贤’,否曰‘否’,岂得为人作鹰犬。”弄得一个二府羞渐满面,倒成了一个仇隙。
shù yuè hòu, qín fèng yí yīn chà dào fǔ, yǔ dòu zhī fǔ xiāng jiàn, jìng liú rù sī yá. qín fèng yí zài sān bù kěn, dào shì xiá xià, dòu zhī fǔ dào:" wǒ yǔ zú xià jiù rì xiāng zhī, qǐ yǐ guān zhí wèi xián?" qín fèng yí zhǐ de jìn qù, bǎ kē dào suǒ tuō de shū yǔ qín fèng yí kàn le, yòu bǎ tóng zhī de kǎo yǔ yǔ kàn.
数月后,秦凤仪因差到府,与窦知府相见,竟留入私衙。秦凤仪再三不肯,道是辖下,窦知府道:“我与足下旧日相知,岂以官职为嫌?”秦凤仪只得进去,把科道所托的书与秦凤仪看了,又把同知的考语与看。
qín fèng yí dào:" xiàn chéng zài cǐ, yě zhī dé zuì shí xiāng, kǒng rén zài jiā xiàn hài, jí qí jǐn chì. nián yú bēn zǒu bù néng qīn mín shì, hé cháng rǎo mín? fǎn shuō tōng huì?"
秦凤仪道:“县丞在此,也知得罪时相,恐人□□(再加)陷害,极其谨饬。年余奔走□□□(不能亲)民事,何尝扰民?反说通贿?”
dòu zhī fǔ dào:" jiān rén héng kǒu wū rén, qǐ bì rén zhī shí yǒu? biàn yǒu bù shí, yú zú xià hé huàn? kǎo yǔ wǒ zhè biān yǐ gǎi le dào:
窦知府道:“奸人横□(口)诬人,岂必人之实有?便有不□□(实,于)足下何患?考语我这边已改了道:
yī qín lì shì, sì zhī méng xīn.
一勤莅事,四知盟心。
qín fèng yí dào:" zhè shì tái tái péi zhí, qióng tú dé yì, dàn kǒng wèi lèi."
秦凤仪道:“这是台臺培植,穷途德意,但恐为累。”
dòu zhī fǔ xiào dào:" wèi péng yǒu de sǐ shēng yǐ zhī. tā chēn wǒ, bù guò yī xuē duó ér yǐ, hé zú jiè huái? zú xià dào zhè yí gè zhī fǔ zú zēng zhòng wǒ me? jiù jīn rì yě wèi guó jiā xī rén cái, zēng zhí qì, yuán fēi yǒu sī yú zú xià." yīn liú qín fèng yí yǐn:
窦知府笑道:“为朋友的死生以之。他嗔我,不过一削夺而已,何足介怀?足下道这一个知府足增重我么?就今日也为国家惜人材,增直气,原非有私于足下。”因留秦凤仪饮:
zuò kè gòng tiān yá, xiāng féng zuì xiǎo zhāi.
作客共天涯,相逢醉小斋。
qū yán tú suǒ chǒu, shèng dé liáng suǒ huái.
趋炎图所丑,盛德良所怀。
liǎng gè yǐn jiǔ shí, yòu dào:" qián qǔ xiǎo qiè, yǐ shì de zi. qù suì sàng ǒu, quán dé xiǎo qiè zhǔ chí zhōng kuì." dìng yào jiē chū lái xiāng jiàn.
两个饮酒时,又道:“前娶小妾,已是得子。去岁丧偶,全得小妾主持中馈。”定要接出来相见。
zì cǐ, gè guān jiàn fǔ zūn yǔ tā xiāng zhī, yě méi rén gǎn qīng bó tā. zhǐ shì zhè èr fǔ yǔ dòu zhī fǔ hé qì, yào chū xuè zài qín fèng yí shēn shàng.
自此,各官见府尊与他相知,也没人敢轻薄他。只是这二府与窦知府合气,要出血在秦凤仪身上。
xún àn àn lín shí, yí gè jiē tiē, dān jiē tā" cǎi mù mào pò, shòu huì huǎn liáng". guò táng shí, àn yuàn biàn jiāng jiē tiě nèi shì qíng, bān bó dé jǐn.
巡按按临时,一个揭贴,单揭他“采木冒破,受贿缓粮”。过堂时,按院便将揭帖内事情,扳驳得紧。
dòu fǔ zūn lì zhēng dào:" cǎi mù bù néng qǔ mù, xū fèi gōng shí, shì mào pò, tā bù bàn nián cǎi le xǔ duō mù tou. zhēng liáng bù néng wán liáng, shì de qián huǎn, tā shēn rù miáo dòng, jǐn wán jī qiàn. hái yǒu shèn tōng huì? hài rén mèi rén nán wéi gōng dào?" zhè huì xún àn yě yǒu gè nán wéi qín fèng yí guāng jǐng, yīn" hài rén mèi rén" yī jù qiān le tā xīn, dào bì xián bù nán wéi tā.
窦府尊力争道:“采木不能取木,虚费工食,是冒破,他不半年采了许多木头。征粮不能完粮,是得钱缓,他深入苗峒,尽完积欠。还有甚通贿?害人、媚人难为公道?”这会巡按也有个难为秦凤仪光景,因“害人、媚人”一句签了他心,倒避嫌不难为他。
tíng le bàn nián, qín fèng yí dé shēng tóng zhōu zhōu tóng. dòu zhī fǔ fǎn yīn cǐ yǔ tóng zhī jiāo jié, gào le zhì shì, tóng qín fèng yí yí lù běi huí. qín fèng yí dào:" yīn wǒ fǎn zhì xiāng lèi."
停了半年,秦凤仪得升同州州同。窦知府反因此与同知交讦,告了致仕,同秦凤仪一路北回。秦凤仪道:“因我反至相累。”
dòu zhī fǔ dào:" xián dì, guān zhí rén dōu yào de. ruò wéi wǒ yào gāo guān, bǎ rén pái xiàn, biàn yī shēn zàn róng, zǐ sūn bù dé chāng shèng. wǒ yǒu tián kě gēng, yǒu zi kě jiào, bà le! zhè bù gōng dào shí shì, hái zuò shén guān?"
窦知府道:“贤弟,官职、人都要的。若为我要高官,把人排陷,便一身暂荣,子孙不得昌盛。我有田可耕,有子可教,罢了!这不公道时世,还做什官?”
hòu lái qín fèng yí kǎo mǎn, zài zhuǎn zhāng dé tōng pàn, zuò le dòu zhī fǔ gōng zǔ, zhuó shí liǎng biān jiāo hǎo. gěi yóu shēng nán gōng bù zhǔ shì, zhuǎn běi bīng bù yuán wài, shēng láng zhōng, shēng yáng zhōu zhī fǔ. qià hǎo dòu zhī fǔ yòu jiàn dì fāng rén cái, bǔ fèng xiáng zhī fǔ, shēng huái yáng bīng dào.
后来秦凤仪考满,再转彰德通判,做了窦知府公祖,着实两边交好。给由升南工部主事,转北兵部员外,升郎中,升扬州知府。恰好窦知府又荐地方人材,补凤翔知府,升淮扬兵道。
cǐ shí shí bù lín fāng zài guǎng líng, dōu huì zài yī chù. liǎng gè hòu zèng shí bù lín, chéng yí gè jù fù rén. wū hū! yī yán xiāng tuō, bù yǐ nǚ sè gèng xīn, zhèng shì:
此时石不磷方在广陵,都会在一处。两个厚赠石不磷,成一个巨富人。呜呼!一言相托,不以女色更心,正是:
xián xián yì sè, yī rì dìng jiāo. bù yǐ quán shì yì niàn, zhēn nǎi pín jiàn jiàn jiāo qíng.
贤贤易色,一日定交。不以权势易念,真乃贫贱见交情。
ruò shí bù lín fēi zhī rén zhī jié, yì hé yǐ lián liǎng rén zhī jiāo. sān rén qǐ bù zú wèi shì jiān fǎn miàn guǎ qíng de duì zhèng!
若石不磷非知人之杰,亦何以联两人之交。三人岂不足为世间反面寡情的对证!