mù wáng mìng bó jiǒng wèi zhōu tài pú zhèng, bó jiǒng, chén míng yě. tài pú zhǎng, tài yù zhōng dài fū. jiǒng, jiǔ yǒng fǎn, zì yì zuò jiǒng. zhǎng, zhū zhàng fǎn. zuò jiǒng mìng.
穆王命伯冏為周太僕正，伯冏，臣名也。太僕長，太御中大夫。○冏，九永反，字亦作煛。長，誅丈反。作《冏命》。

jiǒng mìng yǐ jiǒng jiàn mìng míng piān.
冏命以冏見命名篇。

shū mù wáng zhì jiǒng mìng zhèng yì yuē: mù wáng mìng qí chén míng bó jiǒng zhě wèi zhōu tài pú zhèng zhī guān, yǐ cè shū mìng zhī. shǐ lù qí cè shū, zuò jiǒng mìng. chuán bó jiǒng zhì dài fū zhèng yì yuē: zhèng xùn zhǎng yě. zhōu lǐ tài yù zhōng dài fū, tài pú xià dài fū, kǒng yǐ cǐ yán tài pú zhèng, zé guān gāo yú tài pú, gù yǐ wèi zhōu lǐ tài yù zhě, zhī fēi zhōu lǐ tài pú. ruò shì zhōu lǐ tài pú, zé cǐ yún tài pú zú yǐ, hé xū yún zhèng hū? qiě cǐ jīng yún mìng rǔ zuò dà zhèng, zhèng yú qún pū, àn zhōu lǐ tài yù zhōng dài fū ér xià, yǒu róng pū qí pū dào pū tián pū, tài yù zuì wèi zhǎng, jì chēng zhèng yú qún pū, gù yǐ wèi tài yù zhōng dài fū. qiě yǔ jūn tóng chē, zuì wèi qīn jìn, gù chūn qiū suí hóu chǒng shǎo shī yǐ wèi chē yòu, hàn shū wén dì ài zhào tóng mìng zhī wèi yù. fán yù zhě zuì wèi mì nì, gù cǐ jīng yún rǔ wú nì yú xiān rén, chōng ěr mù zhī guān. gù yǐ wèi tài yù zhōng dài fū, zhǎng yù yù hé zhī guān. róng pū suī zhōng dài fū, yǐ róng shì wèi zhòng, xù zài tài yù zhī xià, gù yǐ tài yù wèi zhǎng. tài pú suī zhǎng yàn cháo, fēi qīn jìn zhī rèn, yòu shì xià dài fū, bù dé wèi zhǎng.
[疏]「穆王」至「冏命」○正義曰：穆王命其臣名伯冏者為周太僕正之官，以策書命之。史錄其策書，作《冏命》。○傳「伯冏」至「大夫」○正義曰：「正」訓長也。《周禮》「太御中大夫」，「太僕下大夫」，孔以此言「太僕正」，則官高於太僕，故以為《周禮》太御者，知非《周禮》太僕。若是《周禮》太僕，則此雲太僕足矣，何須雲「正」乎？且此經雲「命汝作大正，正於群仆」，案《周禮》「太馭中大夫」而下，有戎仆、齊仆、道仆、田仆，太御最為長，既稱正於群仆，故以為太御中大夫。且與君同車，最為親近，故《春秋》隨侯寵少師以為車右，《漢書》文帝愛趙同命之為御。凡御者最為密昵，故此經雲「汝無昵於憸人，充耳目之官」。故以為太御中大夫，掌御玉輅之官。戎仆雖中大夫，以戎事為重，敘在太御之下，故以太御為長。太僕雖掌燕朝，非親近之任，又是下大夫，不得為長。

wáng ruò yuē: bó jiǒng, wéi yǔ fú kè yú dé, sì xiān rén zhái pī hòu, shùn qí shì yǐ mìng bó jiǒng, yán wǒ bù néng yú dào dé, jì xiān rén jū dà jūn zhī wèi, rén qīng rèn zhòng. chù tì wéi lì, zhōng yè yǐ xìng, sī miǎn jué qiān. yán cháng sǒng jù wéi wēi, yè bàn yǐ qǐ, sī suǒ yǐ miǎn qí guò huǐ. chù, chì lǜ fǎn. tì, tā lì fǎn. xī zài wén wǔ, cōng míng qí shèng, xiǎo dà zhī chén, xián huái zhōng liáng, cōng míng, shì tīng yuǎn. qí tōng, wú zhì ài. chén suī guān yǒu zūn bēi, wú bù zhōng liáng. ài, wǔ dài fǎn. qí shì yù pú cóng, wǎng fěi zhèng rén. suī gěi shì jìn yù pú yì cóng guān, guān suī wēi, wú bù yòng zhōng zhèng zhī rén. yù rú zì, yī yīn yù shì. cóng, cái yòng fǎn, zhù jí xià zhù shì cóng tóng. yǐ dàn xī chéng bì jué pì, chū rù qǐ jū, wǎng yǒu bù qīn, xiǎo chén jiē liáng, pú yì jiē zhèng, yǐ dàn xī chéng fǔ qí jūn, gù jūn chū rù qǐ jū, wú yǒu bù jìng. fā hào shī lìng, wǎng yǒu bù zāng. xià mín qí ruò, wàn bāng xián xiū. yán wén wǔ fā hào shī lìng, wú yǒu bù shàn. xià mín jìng shùn qí mìng, wàn guó jiē měi qí huà.
王若曰：「伯冏，惟予弗克於德，嗣先人宅丕後，順其事以命伯冏，言我不能於道德，繼先人居大君之位，人輕任重。怵惕惟厲，中夜以興，思免厥愆。言常悚懼惟危，夜半以起，思所以免其過悔。○怵，敕律反。惕，他歷反。昔在文武，聰明齊聖，小大之臣，咸懷忠良，聰明，視聽遠。齊通，無滯礙。臣雖官有尊卑，無不忠良。○礙，五代反。其侍御僕從，罔匪正人。雖給侍、進御、僕役從官，官雖微，無不用中正之人。○御如字，一音{御示}。從，才用反，注及下注「侍從」同。以旦夕承弼厥辟，出入起居，罔有不欽，小臣皆良，僕役皆正，以旦夕承輔其君，故君出入起居，無有不敬。發號施令，罔有不臧。下民祇若，萬邦咸休。言文武發號施令，無有不善。下民敬順其命，萬國皆美其化。

shū wáng ruò zhì xián xiū zhèng yì yuē: wáng shùn qí shì ér hū zhī yuē: bó jiǒng, wéi wǒ bù néng yú dào dé, ér jì sì xiān rén jū dà jūn zhī wèi. rén qīng rèn zhòng, zhōng cháng sǒng jù. xīn nèi chù tì, wéi kǒng qīng wēi, zhōng yè yǐ qǐ, sī wàng miǎn qí qiān guò. xī zài wén wáng wǔ wáng, cōng wú suǒ bù wén, míng wú suǒ bù jiàn. qí, zhōng yě, měi shì dé zhòng. shèng, tōng yě, tōng zhī zhū shì. qí shēn míng shèng rú cǐ, yòu xiǎo dà zhī chén wú bù jiē sī zhōng liáng, qí zuǒ yòu shì yù pú cóng wú fēi zhōng zhèng zhī rén. yǐ dàn xī chéng fǔ qí jūn, gù qí jūn chū rù qǐ jū wú yǒu bù jìng, wén wǔ fā hào shī lìng wú yǒu bù shàn. yǐ cǐ zhī gù, xià mín jìng shùn qí mìng, wàn bāng jiē měi qí huà. yóu chén shàn gù yě. chuán yán cháng zhì guò huǐ zhèng yì yuē: lǐ jì jì yì yún: chūn yǔ lù jì rú, jūn zǐ lǚ zhī, bì yǒu chù tì zhī xīn. chù tì shì xīn dòng zhī míng, duō yōu jù zhī yì yě. lì xùn wēi yě, yán cháng sǒng jù, wéi kǒng qīng wēi. yì chēng xī tì ruò lì, jí cǐ yì yě. chuán cōng míng zhì zhōng liáng zhèng yì yuē: cōng fā yú ěr, míng fā yú mù, gù wèi shì tīng yuǎn yě. qí xùn zhōng yě, shèng xùn tōng yě, dòng bì děi zhōng, tōng ér xiān shí, shì wú zhì ài yě.
[疏]「王若」至「咸休」○正義曰：王順其事而呼之曰：「伯冏，惟我不能於道德，而繼嗣先人居大君之位。人輕任重，終常悚懼。心內怵惕，惟恐傾危，中夜以起，思望免其愆過。昔在文王、武王，聰無所不聞，明無所不見。齊，中也，每事得中。聖，通也，通知諸事。其身明聖如此，又小大之臣無不皆思忠良，其左右侍御僕從無非中正之人。以旦夕承輔其君，故其君出入起居無有不敬，文武發號施令無有不善。以此之故，下民敬順其命，萬邦皆美其化。」由臣善故也。○傳「言常」至「過悔」○正義曰：《禮記·祭義》云：「春雨露既濡，君子履之，必有怵惕之心。」「怵惕」是心動之名，多憂懼之意也。「厲」訓危也，言常悚懼，惟恐傾危。《易》稱「夕惕若厲」，即此義也。○傳「聰明」至「忠良」○正義曰：聰發於耳，明發於目，故為「視聽遠」也。「齊」訓中也，「聖」訓通也，動必得中，通而先識，是「無滯礙」也。

wéi yǔ yī rén wú liáng, shí lài zuǒ yòu qián hòu yǒu wèi zhī shì, kuāng qí bù jí, wéi wǒ yī rén wú shàn, shí shì zuǒ yòu qián hòu yǒu zhí wèi zhī shì, kuāng zhèng qí bù jí. yán cǐ zé qún chén zhèng jǐ. shéng qiān jiū miù, gé qí fēi xīn, bǐ kè shào xiān liè. yán shì zuǒ yòu zhī chén dàn zhèng guò wù, jiǎn qí fēi wàng zhī xīn, shǐ néng jì xiān wáng zhī gōng yè. shéng, shì líng fǎn. bǐ, bì ěr fǎn.
「惟予一人無良，實賴左右前後有位之士，匡其不及，惟我一人無善，實恃左右前後有職位之士，匡正其不及。言此責群臣正己。繩愆糾謬，格其非心，俾克紹先烈。言恃左右之臣彈正過誤，檢其非妄之心，使能繼先王之功業。○繩，市陵反。俾，必爾反。

shū wéi yǔ zhì xiān liè zhèng yì yuē: wáng yán: wéi wǒ yī rén wú shàn, yì jì wú zhī, shí shì lài zuǒ yòu qián hòu yǒu zhí wèi zhī chén, kuāng zhèng qí zhì suǒ bù jí zhě. zé qún chén shǐ zhèng jǐ yě, jí yán zhèng jǐ zhī shì. shéng qí qiān guò, jiū qí cuò miù, gé qí fēi wàng zhī xīn, xīn yǒu wàng zuò, zé gé zhèng zhī, shǐ néng jì xiān wáng zhī gōng yè. yán dé chén kuāng fǔ, nǎi kě jì shì yě. chuán yán shì zhì gōng yè zhèng yì yuē: mù bù zhèng zhě, yǐ shéng zhèng zhī. shéng wèi dàn zhèng, jiū wèi fā jǔ, yǒu qiān guò zé dàn zhèng zhī, yǒu cuò miù zé fā jǔ zhī. gé wèi jiǎn kuò, qí yǒu fēi lǐ wǎng wàng zhī xīn, jiǎn kuò shǐ wàng xīn bù zuò. chén dāng rú cǐ kuāng jūn, shǐ néng jì xiān wáng zhī gōng yè. yán jǐ wú néng, zé chén shǐ rú cǐ yě.
[疏]「惟予」至「先烈」○正義曰：王言：「惟我一人無善，亦既無知，實恃賴左右前後有職位之臣，匡正其智所不及者。」責群臣使正己也，即言正己之事。「繩其愆過，糾其錯謬，格其非妄之心，心有妄作，則格正之，使能繼先王之功業」。言得臣匡輔，乃可繼世也。○傳「言恃」至「功業」○正義曰：木不正者，以繩正之。「繩」謂彈正，「糾」謂發舉，有愆過則彈正之，有錯謬則發舉之。「格」謂檢括，其有非理枉妄之心，檢括使妄心不作。臣當如此匡君，使能繼先王之功業。言己無能，責臣使如此也。

jīn yǔ mìng rǔ zuò dà zhèng, zhèng yú qún pū shì yù zhī chén, yù qí jiào zhèng qún pū, wú gǎn nìng wěi. mào nǎi hòu dé, jiāo xiū bù dǎi. yán shì yù zhī chén, wú xiǎo dà qīn shū, jiē dāng miǎn rǔ jūn wèi dé, gēng dài xiū jìn qí suǒ bù jí. gèng, gǔ héng fǎn. shèn jiǎn nǎi liáo, wú yǐ qiǎo yán lìng sè biàn pì cè mèi, qí wéi jí shì. dāng jǐn shèn jiǎn xuǎn rǔ liáo shǔ shì chén, wú de yòng qiǎo yán wú shí lìng sè wú zhì biàn pì zú gōng cè mèi chǎn yú zhī rén, qí wéi jiē jí liáng zhèng shì. biàn, bì mián fǎn. pì, pǐ yì fǎn, xú fú yì fǎn. zú, jiāng zhù fǎn. yú, xú yǐ zhū fǎn.
今予命汝作大正，正於群仆侍御之臣，欲其教正群仆，無敢佞偽。懋乃後德，交修不逮。言侍御之臣，無小大親疏，皆當勉汝君為德，更代修進其所不及。○更，古衡反。慎簡乃僚，無以巧言令色、便辟側媚，其惟吉士。當謹慎簡選汝僚屬侍臣，無得用巧言無實、令色無質、便辟足恭、側媚諂諛之人，其惟皆吉良正士。○便，婢綿反。辟，匹亦反，徐扶亦反。足，將住反。諛，徐以朱反。

shū jīn yǔ zhì jí shì zhèng yì yuē: jīn wǒ mìng rǔ zuò tài pú guān dà zhèng, rǔ dāng jiào zhèng yú qún pū shì yù zhī chén, quàn miǎn rǔ jūn wèi dé, rǔ yǔ tóng liáo jiāo gèng xiū jìn rǔ jūn zhì suǒ bù jí zhī shì. rǔ wèi pū guān zhī zhǎng, dāng shèn jiǎn rǔ zhī liáo shǔ, bì shǐ jiē dé zhèng rén, wú de yòng qiǎo yán lìng sè biàn pì cè mèi zhī rén, qí wéi jiē dāng yòng jí liáng shàn shì. lìng xuǎn qí zài xià shǔ guān, xiǎo chén pú lì zhī děng, jiē yòng shàn rén. chuán yù qí zhì nìng wěi zhèng yì yuē: zuò dà zhèng, zhèng, zhǎng yě, zuò pū guān zhī zhǎng. zhèng yú qún pū, lìng jiào zhèng zhī. èr zhèng yì bù tóng yě. qún pū suī guān yǒu xiǎo dà, jiē jìn tiān zǐ. jìn rén zhǔ zhě duō yǐ chǎn nìng zì róng, jīn dà pū jiào zhèng qún pū, míng shǐ jiào zhī wú gǎn nìng wěi yě. àn zhōu lǐ tài yù zhōng dài fū zhǎng yù yù hé, róng pū zhōng dài fū zhǎng yù róng chē, qí pū xià dài fū zhǎng yù jīn hé, dào pū shàng shì zhǎng yù xiàng hé, tián pū shàng shì zhǎng yù tián hé. qún pū wèi cǐ yě. chuán dāng jǐn zhì zhèng shì zhèng yì yuē: fǔ shǐ yǐ xià, guān zhǎng suǒ zì pì chú mìng, shì yǐ shàng jiē yīng rén zhǔ zì xuǎn. cǐ lìng tài pú zhèng jǐn shèn jiǎn xuǎn liáo shǔ zhě, rén zhǔ suǒ yòng jiē yóu chén xià, chén xià quán nǐ, kě zhě rán hòu yòng zhī, gù lìng tài pú zhèng shèn jiǎn liáo shǔ yě. lùn yǔ chēng: qiǎo yán lìng sè zú gōng, zuǒ cōng míng chǐ zhī. biàn pì shì qiǎo yán lìng sè zhī lèi, zhī shì bǐ zú gōng yě. qiǎo yán zhě, qiǎo wèi yán yǔ yǐ shùn cóng shàng yì, wú qíng shí yě. lìng sè zhě, shàn wèi yán sè yǐ mèi shuō rén zhǔ, wú běn zhì yě. biàn pì zhě, qián què fǔ yǎng, yǐ shì wèi gōng. cè mèi zhě, wèi pì cè zhī shì yǐ qiú mèi yú jūn. cǐ děng jiē shì chǎn yú zhī rén, bù kě yòng wèi jìn guān yě. mèi, ài yě. xiāng sān shí yī nián zuǒ chuán yún, zhèng zi chǎn wèi zi pí yuē: shuí gǎn qiú ài yú zi? zhī cǐ wèi cè mèi zhě, wèi cè xíng yǐ qiú ài, fēi shì ài qián rén yě. ruò néng ài zài shàng, zé zhōng chén yě, bù dāng jìn qí wú yòng.
[疏]「今予」至「吉士」○正義曰：今我命汝作太僕官大正，汝當教正於群仆侍御之臣，勸勉汝君為德，汝與同僚交更修進汝君智所不及之事。汝為仆官之長，當慎簡汝之僚屬，必使皆得正人，無得用巧言令色、便辟側媚之人，其惟皆當用吉良善士。令選其在下屬官，小臣僕隸之等，皆用善人。○傳「欲其」至「佞偽」○正義曰：「作大正」，「正」，長也，作仆官之長。「正於群仆」，令教正之。二「正」義不同也。群仆雖官有小大，皆近天子。近人主者多以諂佞自容，今大仆教正群仆，明使教之無敢佞偽也。案《周禮》太馭中大夫掌御玉輅，戎仆中大夫掌御戎車，齊仆下大夫掌馭金輅，道仆上士掌馭象輅，田仆上士掌馭田輅。「群仆」謂此也。○傳「當謹」至「正士」○正義曰：府史已下，官長所自辟除命，士以上皆應人主自選。此令太僕正謹慎簡選僚屬者，人主所用皆由臣下，臣下銓擬，可者然後用之，故令太僕正慎簡僚屬也。《論語》稱：「巧言、令色、足恭，左聰明恥之。」「便辟」是巧言令色之類，知是彼「足恭」也。「巧言」者，巧為言語以順從上意，無情實也。「令色」者，善為顏色以媚說人主，無本質也。「便僻」者，前卻俯仰，以是為恭。「側媚」者，為僻側之事以求媚於君。此等皆是諂諛之人，不可用為近官也。「媚」，愛也。襄三十一年《左傳》雲，鄭子產謂子皮曰：「誰敢求愛於子？」知此為「側媚」者，為側行以求愛，非是愛前人也。若能愛在上，則忠臣也，不當禁其無用。

pū chén zhèng, jué hòu kè zhèng. pū chén yú, jué hòu zì shèng. yán pū chén jiē zhèng, zé qí jūn nǎi néng zhèng. pū chén chǎn yú, zé qí jūn nǎi zì wèi shèng. hòu dé wéi chén, bù dé wéi chén. jūn zhī yǒu dé, wéi chén chéng zhī. jūn zhī wú dé, wéi chén wù zhī. yán jūn suǒ xíng shàn è, zhuān zài zuǒ yòu. ěr wú nì yú xiān rén, chōng ěr mù zhī guān, dí shàng yǐ fēi xiān wáng zhī diǎn. rǔ wú qīn jìn yú xiān lì xiǎo zi zhī rén, chōng bèi shì cóng zài shì tīng zhī guān, dào jūn shàng yǐ fēi xiān wáng zhī fǎ. nì, nǚ yǐ fǎn. xiān, xī lián fǎn, xú qī jiàn fǎn, lì kǒu yě, běn yì zuò. jìn fù jìn zhī jìn. dào, dǎo yě. fēi rén qí jí, wéi huò qí jí. ruò fēi rén qí shí jí liáng, wéi yǐ huò cái pèi qí jí liáng, yǐ qiú rù yú pū shì zhī chén, rǔ dāng qīng shěn. ruò shí guān jué guān, ruò yòng shì xíng huò zhī rén, zé bìng qí guān zhí. guān, gù wán fǎn. wéi ěr dà fú kè qí jué pì, wéi yǔ rǔ gū. yòng xíng huò zhī rén, zé wéi rǔ dà bù néng jìng qí jūn, wéi wǒ zé yì yǐ cǐ zuì rǔ. yán bù zhōng yě. wáng yuē: wū hū, qīn zāi! yǒng bì nǎi hòu yú yí xiàn. tàn ér chì zhī, shǐ jìng yòng suǒ yán, dāng zhǎng fǔ rǔ jūn yú cháng fǎ. cǐ mù wáng shù jǐ yù dǎo xíng cháng fǎ.
仆臣正，厥後克正。仆臣諛，厥後自聖。言仆臣皆正，則其君乃能正。仆臣諂諛，則其君乃自謂聖。後德惟臣，不德惟臣。君之有德，惟臣成之。君之無德，惟臣誤之。言君所行善惡，專在左右。爾無昵於憸人，充耳目之官，迪上以非先王之典。汝無親近於憸利小子之人，充備侍從在視聽之官，道君上以非先王之法。○昵，女乙反。憸，息廉反，徐七漸反，利口也，本亦作。近附近之近。道，導也。非人其吉，惟貨其吉。若非人其實吉良，惟以貨財配其吉良，以求入於仆侍之臣，汝當清審。若時瘝厥官，若用是行貨之人，則病其官職。○瘝，故頑反。惟爾大弗克祇厥辟，惟予汝辜。」用行貨之人，則惟汝大不能敬其君，惟我則亦以此罪汝。言不忠也。王曰：「嗚呼，欽哉！永弼乃後於彝憲。」嘆而敕之，使敬用所言，當長輔汝君於常法。此穆王庶幾欲蹈行常法。