strong lǎo xiá shì shè jì chù tān rén xián lìng jūn liú xīn zhé yí yù strong
老侠士设计处贪人 贤令君留心折疑狱
yú jì wǔ tīng le fù rén de huà, huí dào jiā zhōng, jiù bǎ zì jǐ dàng zuò wèn guān, zài sān tì tā tuī cè dào:" mò shuō zhèi xiē cái wù bú shì zǔ shàng suǒ yí, jiù shì
虞继武听了妇人的话,回到家中,就把自己当做问官,再三替他推测道:“莫说这些财物不是祖上所遗,就是
zǔ shàng suǒ yí, wèi shén me zǐ sūn bù shí, zōng zú bù zhēng, dǎo shì páng rén zhī dào, zǒu qù dì qǐ zhuàng lái?
祖上所遗,为什么子孙不识,宗族不争,倒是旁人知道,走去递起状来?
zhuàng shàng bù xiě míng zì, fēn míng shì chóu hài wú yí le. zhǐ shì nà dì zhuàng zhī rén jiù shǐ yǔ tā yǒu xì, nǎ yī zhuāng dǎi shì bù hǎo jiā tā, dìng yào zhǐ wèi wō dào? qǐ zāng de shí jié yòu néng guǒ yīng qí yán, què hǎo bù duō bù shǎo, hé zhe zhuàng shàng de shù mù nán dào nà dì zhuàng zhī rén wéi bào sī chóu, dào kěn pò fèi qiān jīn, yù xiān mái zài tā dì shàng, qù zuò zhè zhuāng dāi shì bù chéng?" xiǎng le jǐ rì, bìng wú jué duàn, jiù bǎ zhè zhuāng yí shì kè kè fàng zài xīn tóu, shuì lǐ mèng lǐ dìng yào yī ya jǐ shēng, nóng guā jǐ jù.
状上不写名字,分明是仇害无疑了。只是那递状之人就使与他有隙,哪一桩歹事不好加他,定要指为窝盗?起赃的时节又能果应其言,却好不多不少,合着状上的数目;难道那递状之人为报私仇,倒肯破费千金,预先埋在它地上,去做这桩呆事不成?”想了几日,并无决断,就把这桩疑事刻刻放在心头,睡里梦里定要噫呀几声,哝聒几句。
tài fū rén tīng jiàn, wèn tā wéi zhe hé shì. jì wǔ jiù bǎ fù rén de huà xì xì shù le yī fān. tài fū rén chū tīng zhī jì yě shèn shì hú yí, jí zhì xiǎng le yī huì, jiù hū rán dà wù dào:" shì le, shì le! zhè zhǔ yín zi guǒ rán shì wǒ jiā de, tā yí dé bù cuò. nǐ fù qīn zài rì, céng yǒu yí gè péng yǒu, shì yuǎn fāng zhī rén, tā zài sān yǔ lóu xià sù guò jǐ yè, kàn jiàn yǒu gè bái lǎo shǔ zǒu lái zǒu qù, zuān rù dì bǎn zhī zhōng . tā lín qù de shí jié, céng duì nǐ fù qīn shuō guò, jiào tā bù kě mài lóu, jiāng lái bì yǒu hèng cái kě dé. zhè děng kàn qǐ lái, jiù shì cái shén chū xiàn. nǐ fù qīn bù céng qǔ de, suǒ yǐ jià huò yú rén. jìng qù rèn le chū lái, jiù tā yī mìng jiù shì le." yú jì wǔ dào:" zhèi xiē shuō huà, hái yǒu xiē fèi jiě, shì huàn kǒu zhōng shuō bù dé huāng táng zhī shì. hé kuàng duì le xiàn fù mǔ jiǎng chū' bái lǎo shǔ', sān ge zì lái, yān zhī bù yí wǒ xiàn mù qiān jīn bù hǎo bái dé, gù yì chuàng wèi cǐ shuō, hǎo qī piàn yú rén? kuàng qiě lián zhè gè bái lǎo shǔ yě bú shì xiān rén qīn yǎn jiàn, de lián zhè jù huāng táng huà yě bú shì xiān rén qīn kǒu jiǎng de, xuán ér yòu xū, zhēn suǒ wèi chī rén shuō mèng. jì shì wǒ jiā de cái wù, xiān rén jiù gāi kàn jiàn, wèi shén me zì jǐ bú jiàn lù xíng, fǎn xiàn zài bié rén yǎn lǐ? zhè shì bì wú zhī shì, bú yào xìn tā. bì jìng yào yǔ xiàn fù mǔ shāng liáng, shěn chū zhè zhuāng yí shì, jiù liǎo wú zuì zhī mín, cái suàn gè rén rén jūn zǐ." zhèng zài jiǎng huà zhī jì, hū yǒu jiā rén chuán bǐng, shuō:" xiàn guān shàng mén cān yè." jì wǔ dào:" zhèng yào xiāng huì, kuài qǐng jìn lái!" zhī xiàn yè jiàn zhī hòu, shuō le jǐ jù xián huà, bù děng yú jì wǔ kāi kǒu, xiān bǎ zhè zhuāng yí shì qǐng jiào zhǔ rén, shuō:" táng mǒu nà zhǔ zāng wù, zài sān yán shěn, bù dé qí shí." zuó rì yòu qīn kǒu zhāo chēng shuō:" qǐ zāng zhī chù, nǎi fǔ shàng de yuán chǎn, yí dìng shì lìng zǔ suǒ yí. gù cǐ bēi zhí yī lái fèng yè, èr lái qǐng wèn lǎo dà rén, qiú yí gè shì xià, bù zhī guǒ fǒu?" jì wǔ dào:" hán jiā lěi dài qīng pín, xiān zǔ bìng wú jī xù, zhè zhǔ zāng wù, xué shēng bù gǎn mào rèn, yǐ lái bù jié zhī míng. qí jiān bì yǒu tā gù, yě wèi bì shì wō dào zhī zāng, hái qiú lǎo fù mǔ míng fǎng àn chá, shěn chū zhè zhuāng shì lái, chū le táng fàn zhī zuì cái hǎo." zhī xiàn dào:" tài wēng xiān shì zhī rì, lǎo dà rén shàng zài jì líng, yǐ qián de shì huò zhě wèi bì jǐn xiǎo. hé bù qǐng wèn tài fū rén, wèi jīng qì chǎn zhī shí, kě lüè lüè yǒu xiē jiàn wén fǒu?" jì wǔ dào:" yǐ céng wèn guò jiā mǔ, jiā mǔ shuō lái de huà pō jìn huāng táng, yòu bù chū yú xiān rén zhī kǒu, rú jīn duì le lǎo fù mǔ bù biàn wàng tán, zhǐ hǎo cún ér bù lùn bà le." zhī xiàn tīng jiàn zhè jù huà, bì jìng yāo qiú shuō míng. jì wǔ duàn bù kěn shuō. kuī le tài fū rén lì zài píng hòu, yī xīn yào jī yīn gōng, jiù fēn fù guǎn jiā chū lái, bǎ yǐ qián de shuō huà xì shù yī biàn, yǐ dài zhǔ rén zhī kǒu. zhī xiàn tīng bà, mò mò wú yán, xiǎng le hǎo yī huì, fāng cái duì guǎn jiā dào:" fán nǐ jìn qù zài wèn yī shēng, shuō:' nà kàn jiàn bái shǔ de rén zhù zài nǎ lǐ, rú jīn zài yě bù zài, tā jiā pín fù rú hé, tài lǎo yé zài rì yǔ tā shì hé děng de jiāo qǐng, céng yǒu huǎn jí xiāng tōng zhī shì fǒu?' qiú tài fū rén shuō gè míng bái. jīn rì zhè fān wèn dá jiù dàng zuò shěn shì yì bān, huò zhě wú yì zhī zhōng dào jué le yī zhuāng yí yù, yě wèi jiàn de." guǎn jiā jìn qù yī huì, yòu chū lái bǐng fù dào:" tài fū rén shuō, nà kàn jiàn bái shǔ de, nǎi yuǎn fāng rén shì, zhù zài mǒu fǔ mǒu xiàn, rú jīn hái bù céng sǐ. tā de jiā zī jí hòu, wéi rén zhàng yì shū cái, yǔ tài lǎo yé yǒu jīn shí zhī qì. kàn jiàn tài lǎo yé mài qù yuán tíng, jiāng lái huán yǒu mài lóu zhī shì, jiù yào juān jīn qǔ shú. tài lǎo yé zì jǐ bù yuàn, fāng cái zhōng zhǐ. qǐ xiān nà jù huà, shì tā lín xíng zhī jì shuō chū lái de." zhī xiàn yòu xiǎng yī huì, fēn fù guǎn jiā, jiào tā jìn qù wèn dào:" jì rán rú cǐ, tài lǎo yé qù shì zhī hòu, tā kě céng lái fù diào? xiāng jiàn tài fū rén, wèn xiē shén me shuō huà? yī fà jiǎng lái." guǎn jiā jìn qù yī huì, yòu chū lái bǐng fù dào:" tài fū rén shuō, tài lǎo yé mò le shí yú nián, tā fāng cái zhī dào, tè dì gǎn lái jì diàn. kàn jiàn lóu yě mài qù, shí fēn jīng hài, yòu wèn:' wǒ qù zhī hòu, kě céng dé xiē hèng cái?' tài fū rén shuō:' bìng bù céng yǒu.' tā jiù lián shēng tàn xī, shuō:' pián yí le shòu yè zhī rén! qī xīn móu chǎn, yòu dé liǎo bù yì zhī cái, jiāng lái xīn yǒu hèng huò.' tā qù zhī hòu, bù duō jǐ rì, jiù yǒu rén chū shǒu táng jiā, nòng chū zhè zhuāng shì. tài fū rén cháng cháng zàn fú, shuō tā yǒu xiān jiàn zhī míng." zhī xiàn tīng dào cǐ chù, jiù dà xiào qǐ lái, duì le píng fēng hòu shēn shēn dǎ yī gōng dào:" duō xiè tài fū rén jiào dǎo, shǐ wǒ zhè yú méng xiàn lìng shěn chū yī zhuāng qí shì lái. rú jīn bù xiāo shuō de, jìng fán zūn shǐ dì zhāng lǐng zhuàng, bǎ nà èr shí dìng yuán bǎo sòng dào fǔ shàng lái jiù shì le." jì wǔ dào:" hé suǒ jiàn ér rán? hái qiú lǎo fù mǔ míng bái cì jiào." zhī xiàn dào:" zhè èr shí dìng yuán bǎo, yě bú shì lìng zǔ suǒ yí, yě bú shì táng fàn suǒ jié, jiù shì nà wèi gāo rén yào tì xiān tài wēng shú chǎn. yīn xiān tài wēng sù xìng lián jiè, jiān zhí bù cóng, gù cǐ mái xià zhè zhǔ cái wù, zèng yǔ xiān tài wēng, wèi jiāng lái shú chǎn zhī fèi de. zhǐ yīn bù hǎo míng jiǎng, suǒ yǐ jiǎ tuō guǐ shén, hǎo děng tā qù zhī hòu, tài wēng jué qǔ de yì sī.
太夫人听见,问他为着何事。继武就把妇人的话细细述了一番。太夫人初听之际也甚是狐疑,及至想了一会,就忽然大悟道:“是了,是了!这主银子果然是我家的,他疑得不错。你父亲在日,曾有一个朋友,是远方之人,他在三与楼下宿过几夜,看见有个白老鼠走来走去,钻入地板之中 。他临去的时节,曾对你父亲说过,叫他不可卖楼,将来必有横财可得。这等看起来,就是财神出现。你父亲不曾取得,所以嫁祸于人。竟去认了出来,救他一命就是了。”虞继武道:“这些说话,还有些费解,仕宦口中说不得荒唐之事。何况对了县父母讲出‘白老鼠’,三个字来,焉知不疑我羡慕千金不好白得,故意创为此说,好欺骗愚人?况且连这个白老鼠也不是先人亲眼见,的连这句荒唐话也不是先人亲口讲的,玄而又虚,真所谓痴人说梦。既是我家的财物,先人就该看见,为什么自己不见露形,反现在别人眼里?这是必无之事,不要信他。毕竟要与县父母商量,审出这桩疑事,救了无罪之民,才算个仁人君子。”正在讲话之际,忽有家人传禀,说:“县官上门参谒。”继武道:“正要相会,快请进来!”知县谒见之后,说了几句闲话,不等虞继武开口,先把这桩疑事请教主人,说:“唐某那主赃物,再三研审,不得其实。” 昨日又亲口招称说:“起赃之处,乃府上的原产,一定是令祖所遗。故此卑职一来奉谒,二来请问老大人,求 一个示下,不知果否?”继武道:“寒家累代清贫,先祖并无积蓄,这主赃物,学生不敢冒认,以来不洁之名。其间必有他故,也未必是窝盗之赃,还求老父母明访暗察,审出这桩事来,出了唐犯之罪才好。”知县道:“太翁仙逝之日,老大人尚在髻龄,以前的事或者未必尽晓。何不请问太夫人,未经弃产之时,可略略有些见闻否?”继武道:“已曾问过家母,家母说来的话颇近荒唐,又不出于先人之口,如今对了老父母不便妄谈,只好存而不论罢了。”知县听见这句话,毕竟要求说明。继武断不肯说。亏了太夫人立在屏后,一心要积阴功,就吩咐管家出来,把以前的说话细述一遍,以代主人之口。知县听罢,默默无言,想了好一会,方才对管家道:“烦你进去再问一声,说:‘那看见白鼠的人住在哪里,如今在也不在,他家贫富如何,太老爷在日与他是何等的交请,曾有缓急相通之事否?’求太夫人说个明白。今日这番问答就当做审事一般,或者无意之中倒决了一桩疑狱,也未见得。”管家进去一会,又出来禀复道:“太夫人说,那看见白鼠的,乃远方人氏,住在某府某县,如今还不曾死。他的家资极厚,为人仗义疏财,与太老爷有金石之契。看见太老爷卖去园亭,将来还有卖楼之事,就要捐金取赎。太老爷自己不愿,方才中止。起先那句话,是他临行之际说出来的。”知县又想一会,吩咐管家,叫他进去问道:“既然如此,太老爷去世之后,他可曾来赴吊?相见太夫人,问些什么说话?一发讲来。”管家进去一会,又出来禀复道:“太夫人说,太老爷殁了十余年,他方才知道,特地赶来祭奠。看见楼也卖去,十分惊骇,又问:‘我去之后,可曾得些横财?’太夫人说:‘并不曾有。’他就连声叹息,说:‘便宜了受业之人!欺心谋产,又得了不义之财,将来心有横祸。’他去之后,不多几日,就有人出首唐家,弄出这桩事。太夫人常常赞服,说他有先见之明。”知县听到此处,就大笑起来,对了屏风后深深打一躬道:“多谢太夫人教导,使我这愚蒙县令审出一桩奇事来。如今不消说得,竟烦尊使递张领状,把那二十锭元宝送到府上来就是了。”继武道:“何所见而然?还求老父母明白赐教。”知县道:“这二十锭元宝,也不是令祖所遗,也不是唐犯所劫,就是那位高人要替先太翁赎产。因先太翁素性廉介,坚执不从,故此埋下这主财物,赠与先太翁,为将来赎产之费的。只因不好明讲,所以假托鬼神,好等他去之后,太翁掘取的意思。
jí zhì fù diào zhī shí, kàn jiàn bù shú yuán tíng, yòu bǎ zhù lóu mài qù, jiù zhī dào zhè zhǔ cái wù fǎn wèi chóu jiā suǒ yǒu. xīn shàng qì fèn bù guò, dào lín qù zhī jì diū xià yī zhāng nì míng zhuàng cí, hǎo děng tā pò jiā dàng chǎn de yì sī. rú jīn zhēn qíng jì bái, yuán wù dāng hái, jìng sòng guò lái jiù shì le. hái yǒu shén me jiǎng dé!"
及至赴吊之时,看见不赎园亭,又把住楼卖去,就知道这主财物反为仇家所有。心上气愤不过,到临去之际丢下一张匿名状词,好等他破家荡产的意思。如今真情既白,原物当还,竟送过来就是了。还有什么讲得!”
yú jì wǔ tīng le, xīn shàng suī rán zàn fú, jiū jìng ài le xián yí, bù hǎo jù rán chēng xiè, yě duì zhī xiàn dǎ le yī gōng, shuō tā:" shàn chá ěr yán, fù duō qí zhì, suī lóng tú fù chū, dāng bù zhì cǐ. zhǐ shì zhè zhǔ cái wù suī shuō shì xiá shì suǒ yí, jiū jìng méi rén zhèng jiàn, bù hǎo mào lǐng, qiú lǎo fù mǔ cún zài kù zhōng, yǐ bèi zhèn jī zhī fèi bà le." zhèng zài tuī ràng zhī jì, yòu yǒu yí gè jiā rén, shǒu chí hóng tiē, duì le zhǔ rén qīng qīng dì bǐng dào:" dāng chū jiǎng huà de rén xiàn zài mén shǒu, shuō cóng qiān lǐ zhī wài gǎn lái wèn hòu tài fū rén de. rú jīn tài yé zài cǐ, běn bù gāi chuán, zhǐ yīn dāng rì de shì qíng shì tā zhī dào, qià hǎo lái zài zhè biān, suǒ yǐ chuán bào lǎo yé, kě hǎo qǐng jìn lái zhì wèn?" yú jì wǔ dà xǐ, jiù duì zhī xiàn shuō zhī. zhī xiàn gèng jiā yǒng yuè, jiào kuài qǐng jìn lái.
虞继武听了,心上虽然赞服,究竟碍了嫌疑,不好遽然称谢,也对知县打了一躬,说他:“善察迩言,复多奇智,虽龙图复出,当不至此。只是这主财物虽说是侠士所遗,究竟没人证见,不好冒领,求老父母存在库中,以备赈饥之费罢了。” 正在推让之际,又有一个家人,手持红帖,对了主人轻轻地禀道:“当初讲话的人现在门首,说从千里之外赶来问候太夫人的。如今太爷在此,本不该传,只因当日的事情是他知道,恰好来在这边,所以传报老爷,可好请进来质问?”虞继武大喜,就对知县说知。知县更加踊跃,叫快请进来。
zhī jiàn zǒu dào miàn qián, shì gè tóng yán hè fà de gāo shì, miǎo shì xīn guì, zhòng dài gù rén, duì zhī xiàn zuò le yī yī, wǎng hòu miàn jìng zǒu, shuō:" wǒ jīn rì zhī lái, nǎi wèn hòu wáng yǒu zhī qī, bú shì qū yán fù rè. guì jiè lín mén, bù gàn yě sǒu zhī shì, nán yǐ fèng péi. yǐn wǒ dào nèi shì zhī zhōng, qù jiàn sǎo fū rén bà le." yú jì wǔ dào:" lǎo bó yuǎn lái, bù gāi qū nǐ péi kè, zhǐ yīn xiàn fù mǔ yǒu zhuāng yí shì yào fǎng wèn sān lǎo, nán de gāo rén dào cǐ, jiù qū zuò piàn kè yě wú fáng." cǐ lǎo tīng jiàn zhè jù huà, fāng cái gǒng shǒu ér zuò. zhī xiàn péi le yī chá, jiù dǎ gōng wèn dào:" lǎo xiān shēng èr shí nián qián céng zuò yī zhuāng shèng dé zhī shì, qǐ xiān méi rén zhī jué, rú jīn yù le xià guān, tì nǐ biǎo bái chū lái le. nà cáng jīn zèng yǒu bù lù duān ní zhǐ yǐ shén dào shè jiào de shì, kě shì lǎo xiān shēng zuò de me?" cǐ lǎo tīng jiàn zhè jù huà, bù jué xīn tóu tiào dòng, bàn shǎng bù yán. chóu chú le yī huì, fāng cái dā yìng tā dào:" shān yě zhī rén, nǎ yǒu shén me shèng dé zhī shì? zhè jù shuō huà, xián shǐ jūn wèn cuò le." yú jì wǔ dào:" bái shǔ chū xiàn de huà, wén de chū yú lǎo bó zhī kǒu. rú jīn wèi zhè yī zhuāng yí shì, yào bǎ wō dào zhī zuì jiā yǔ yí gè liáng mín, xiǎo zhí bù rěn, qiú xiàn fù mǔ kuān shì tā. fāng cái shuō dào qí jiān, lüè lüè yǒu xiē tóu xù, zhǐ shì bái shǔ zhī yán jiū jìng bù zhī shì zhēn shì jiǎ, qiú lǎo bó yī yán yǐ jué." cǐ lǎo hái gù yì tuī cí, bù kěn zhí shuō. zhí dào tài fū rén chuán chū huà lái, qiú tā tǔ lù zhēn qíng, hǎo shì liáng mín zhī zuì, cǐ lǎo fāng cái dà xiào yī chǎng, bǎ èr shí yú nián bù céng xiè lòu de xīn shì, yī qí qīng dǎo chū lái, yǔ zhī xiàn suǒ yán, bù shuǎng yī zì. lián yuán bǎo shàng miàn záo de shén me zì yǎn, zuò de shén me jì hào, jiào rén qǔ lái zhì yàn, dōu lì lì bù chà. zhī xiàn yǔ jì wǔ chēng dào cǐ lǎo de shèng dé. cǐ lǎo yǔ jì wǔ kuā sòng zhī xiàn de shén míng.
只见走到面前,是个童颜鹤发的高士,藐视新贵,重待故人,对知县作了一揖,往后面竟走,说:“我今日之来,乃问候亡友之妻,不是趋炎附热。贵介临门,不干野叟之事,难以奉陪。引我到内室之中,去见嫂夫人罢了。”虞继武道:“老伯远来,不该屈你陪客,只因县父母有桩疑事要访问三老,难得高人到此,就屈坐片刻也无妨。”此老听见这句话,方才拱手而坐。知县陪了一茶,就打躬问道:“老先生二十年前曾做一桩盛德之事,起先没人知觉,如今遇了下官,替你表白出来了。那藏金赠友、不露端倪、只以神道设教的事,可是老先生做的么?”此老听见这句话,不觉心头跳动,半晌不言。踌躇了一会,方才答应他道:“山野之人,哪有什么盛德之事?这句说话,贤使君问错了。”虞继武道:“白鼠出现的话,闻得出于老伯之口。如今为这一桩疑事,要把窝盗之罪加与一个良民,小侄不忍,求县父母宽释他。方才说到其间,略略有些头绪,只是白鼠之言究竟不知是真是假,求老伯一言以决。”此老还故意推辞,不肯直说。直到太夫人传出话来,求他吐露真情,好释良民之罪,此老方才大笑一场,把二十余年不曾泄露的心事,一齐倾倒出来,与知县所言,不爽一字。连元宝上面凿的什么字眼,做的什么记号,叫人取来质验,都历历不差。知县与继武称道此老的盛德。此老与继武夸颂知县的神明。
zhī xiàn yǔ cǐ lǎo yòu jiāo kǒu zàn tàn, shuō jì wǔ" bù xiū sù yuàn, fǎn pèi xīn ēn, zuò le zhè fān zhǎng hòu zhī shì, jiāng lái qián chéng yuǎn dà, bù bo kě zhī". nǐ zàn wǒ, wǒ zàn nǐ, dà jiā jiǎng gè bù zhù zhǐ shì liǎng bān zào kuài lì zài páng biān, gè gè yǎn kǒu ér xiào, shuō:" běn guān chū le gào shì, fǎng ná nì míng dì zhuàng zhī rén, rú jīn shěn wèn chū lái, bù xíng jiā dǎ, fǎn tóng tā zuò le jiǎng huà, qǐ bú shì jiàn xīn wén!" zhī xiàn huí dào xiàn zhōng, jiù qǔ nà èr shí dìng yuán bǎo, chāi rén sòng shàng mén lái, yào qǔ jiā rén de lǐng zhuàng. jì wǔ bù shōu, xiě shū huí fù zhī xiàn, qiú tā bǎ zhè xiàng yín liǎng gěi yǔ táng xìng zhī rén, yǐ wéi shú chǎn zhī fèi. yī lái chéng xiān rén zhī zhì, èr lái suì xiá kè zhī xīn, sān lái hǎo děng táng xìng zhī rén bié mǎi lóu fáng jū zhù, shù shǐ yǔ zhě shòu zhě liǎng bù xiāng kuī, jūn sòng rén hóu zhī yì zhèng.
知县与此老又交口赞叹,说继武“不修宿怨,反沛新恩,做了这番长厚之事,将来前程远大,不卜可知”。你赞我,我赞你,大家讲个不祝只是两班皂快立在旁边,个个掩口而笑,说:“本官出了告示,访拿匿名递状之人,如今审问出来,不行夹打,反同他坐了讲话,岂不是件新闻!”知县回到县中,就取那二十锭元宝,差人送上门来,要取家人的领状。继武不收,写书回复知县,求他把这项银两给与唐姓之人,以为赎产之费。一来成先人之志,二来遂侠客之心,三来好等唐姓之人别买楼房居住,庶使与者受者两不相亏,均颂仁侯之异政。
zhī xiàn yī le shū zhōng de huà, bǎ táng fàn tí chū yù lái, gěi huán yuán jià, qǔ chū liǎng zhāng mài qì, chāi rén yā sòng shàng mén, bǎ lóu gé yuán tíng jiāo huán yuán zhǔ guǎn yè. dāng rì zài sān yǔ lóu shàng jǔ jiǔ xiè tiān, shuō:" qián rén wéi shàn zhī bào, fēng hòu zhì cǐ táng xìng wèi è zhī bào, cǎn kù zhì cǐ. rén yì hé dàn ér bù wéi shàn, hé lè ér wèi bù shàn zāi!" táng xìng fū fù yī jiù xiě le shēn qì, lián dāng guān suǒ lǐng zhī jià, yī bìng sòng shàng mén lái, dǐ sǐ qiú tā shōu yòng. jì wǔ jiān cí bù nà, hái bǎ hǎo yán ān wèi tā. táng xìng fū fù kè le cháng shēng pái wèi, lǐng huí jiā qù gōng yǎng. suī rán bù méng shōu lù, réng yǐ jiā zhǔ shì zhī, bù dàn bào dá qián ēn, yě yào shǐ páng rén zhī dào, shuō tā shì yú fǔ jiā rén, bù gǎn qī fù de yì sī.
知县依了书中的话,把唐犯提出狱来,给还原价,取出两张卖契,差人押送上门,把楼阁园亭交还原主管业。当日在三与楼上举酒谢天,说:“前人为善之报,丰厚至此;唐姓为恶之报,惨酷至此。人亦何惮而不为善,何乐而为不善哉!”唐姓夫妇依旧写了身契,连当官所领之价,一并送上门来,抵死求他收用。继武坚辞不纳,还把好言安慰他。唐姓夫妇刻了长生牌位,领回家去供养。虽然不蒙收录,仍以家主事之,不但报答前恩,也要使旁人知道,说他是虞府家人,不敢欺负的意思。
zhòng rén yǒu shī yī shǒu, dān jì cǐ shì, yào quàn fù hòu zhī jiā bù kě móu rén tián chǎn.
众人有诗一首,单记此事,要劝富厚之家不可谋人田产。
qí shī yún:
其诗云:
gē dì yǔ rén qù, lián rén dài chǎn lái.
割地予人去,连人带产来。
cún rén zhōng yǒu yì, tú lì bì shēng zāi.
存仁终有益,图利必生灾。
píng
〔评〕
xiàn lìng zhī shén míng, lǎo yǒu zhī rèn xiá, yǔ jì wǔ zhī lián jìng jū xiāng bù xiū sù yuàn, sān zhě jūn kān bù xiǔ. shì huàn jū guān zhě, dāng yǐ xiàn lìng wèi fǎ jū xiāng zhě, dāng yǐ jì wǔ wèi fǎ. dú shì shù mín zhī yǒu cái lì zhě, bù dàng yǐ lǎo sǒu wèi fǎ, yīn qí nì míng dì zhuàng yī jié bù kě xùn ěr. rán cóng lái xiá kè suǒ xíng zhī shì, kě xùn zhě jué shǎo rú qí kě xùn, zé shì yì shì, fēi xiá kè yě. yì yǔ xiá zhī fēn, zài kě xùn bù kě xùn zhī jiān ér yǐ yǐ.
县令之神明,老友之任侠,与继武之廉静居乡、不修宿怨,三者均堪不朽。仕宦居官者,当以县令为法;居乡者,当以继武为法。独是庶民之有财力者,不当以老叟为法,因其匿名递状一节不可训耳。然从来侠客所行之事,可训者绝少;如其可训,则是义士,非侠客也。义与侠之分,在可训不可训之间而已矣。