tài shǐ gōng dú qín chǔ zhī jì, yuē: chū zuò nán, fā yú chén shè nüè lì miè qín, zì xiàng shì bō luàn zhū bào, píng dìng hǎi nèi, zú jiàn dì zuò, chéng yú hàn jiā. wǔ nián zhī jiān, hào lìng sān shàn. zì shēng mín yǐ lái, wèi shǐ yǒu shòu mìng ruò sī zhī jí yě.
太史公讀秦楚之際,曰:初作難,發於陳涉;虐戾滅秦,自項氏;撥亂誅暴,平定海內,卒踐帝祚,成於漢家。五年之間,號令三嬗。自生民以來,未始有受命若斯之亟也。
xī yú xià zhī xìng, jī shàn lèi gōng shù shí nián, dé qià bǎi xìng, shè xíng zhèng shì, kǎo zhī yú tiān, rán hòu zài wèi. tāng wǔ zhī wáng, nǎi yóu qì hòu jì xiū rén xíng yì shí yú shì, bù qī ér huì mèng jīn bā bǎi zhū hóu, yóu yǐ wèi wèi kě, qí hòu nǎi fàng shì. qín qǐ xiāng gōng, zhāng yú wén móu, xiàn xiào zhī hòu, shāo yǐ cán shí liù guó, bǎi yǒu yú zài, zhì shǐ huáng nǎi néng bìng guān dài zhī lún. yǐ dé ruò bǐ, yòng lì rú cǐ, gài yī tǒng ruò sī zhī nán yě.
昔虞、夏之興,積善累功數十年,德洽百姓,攝行政事,考之於天,然後在位。湯、武之王,乃由契、后稷脩仁行義十餘世,不期而會孟津八百諸侯,猶以為未可,其後乃放弒。秦起襄公,章於文、繆,獻、孝之後,稍以蠶食六國,百有餘載,至始皇乃能並冠帶之倫。以德若彼,用力如此,蓋一統若斯之難也。
qín jì chēng dì, huàn bīng gé bù xiū, yǐ yǒu zhū hóu yě, yú shì wú chǐ tǔ zhī fēng, duò huài míng chéng, xiāo fēng dí, chú háo jié, wéi wàn shì zhī ān. rán wáng jī zhī xìng, qǐ yú lǘ xiàng, hé cóng tǎo fá, yì yú sān dài, xiāng qín zhī jìn, shì zú yǐ zī xián zhě wèi qū chú nán ěr. gù fèn fā qí suǒ wèi tiān xià xióng, ān zài wú tǔ bù wáng. cǐ nǎi chuán zhī suǒ wèi dà shèng hū? qǐ fēi tiān zāi, qǐ fēi tiān zāi! fēi dà shèng shú néng dāng cǐ shòu mìng ér dì zhě hū?
秦既稱帝,患兵革不休,以有諸侯也,於是無尺土之封,墮壞名城,銷鋒鏑,鉏豪桀,維萬世之安。然王跡之興,起於閭巷,合從討伐,軼於三代,鄉秦之禁,適足以資賢者為驅除難耳。故憤發其所為天下雄,安在無土不王。此乃傳之所謂大聖乎?豈非天哉,豈非天哉!非大聖孰能當此受命而帝者乎?
biǎo lüè
(表略)