wú wáng bì zhě, gāo dì xiōng liú zhòng zhī zǐ yě. gāo dì yǐ dìng tiān xià qī nián, lì liú zhòng wèi dài wáng. ér xiōng nú gōng dài, liú zhòng bù néng jiān shǒu, qì guó wáng, jiān xíng zǒu luò yáng, zì guī tiān zǐ. tiān zǐ wèi gǔ ròu gù, bù rěn zhì fǎ, fèi yǐ wèi hé yáng hóu. gāo dì shí yī nián qiū, huái nán wáng yīng bù fǎn, dōng bìng jīng dì, jié qí guó bīng, xī dù huái, jī chǔ, gāo dì zì jiāng wǎng zhū zhī. liú zhòng zi pèi hóu bì nián èr shí, yǒu qì lì, yǐ qí jiāng cóng pò bù jūn qí xī, huì zhuì, bù zǒu. jīng wáng liú jiǎ wèi bù suǒ shā, wú hòu. shàng huàn wú huì jī qīng hàn, wú zhuàng wáng yǐ tián zhī, zhū zi shǎo, nǎi lì bì yú pèi wèi wú wáng, wáng sān jùn wǔ shí sān chéng. yǐ bài shòu yìn, gāo dì zhào bì xiāng zhī, wèi yuē: ruò zhuàng yǒu fǎn xiāng. xīn dú huǐ, yè yǐ bài, yīn fǔ qí bèi, gào yuē: hàn hòu wǔ shí nián dōng nán yǒu luàn zhě, qǐ ruò xié? rán tiān xià tóng xìng wèi yī jiā yě, shèn wú fǎn! bì dùn shǒu yuē: bù gǎn.
吳王濞者,高帝兄劉仲之子也。高帝已定天下七年,立劉仲為代王。而匈奴攻代,劉仲不能堅守,棄國亡,間行走雒陽,自歸天子。天子為骨肉故,不忍致法,廢以為郃陽侯。高帝十一年秋,淮南王英布反,東並荊地,劫其國兵,西度淮,擊楚,高帝自將往誅之。劉仲子沛侯濞年二十,有氣力,以騎將從破布軍蘄西,會甀,布走。荊王劉賈為布所殺,無後。上患吳、會稽輕悍,無壯王以填之,諸子少,乃立濞於沛為吳王,王三郡五十三城。已拜受印,高帝召濞相之,謂曰:「若狀有反相。」心獨悔,業已拜,因拊其背,告曰:「漢後五十年東南有亂者,豈若邪?然天下同姓為一家也,慎無反!」濞頓首曰:「不敢。」
huì xiào huì gāo hòu shí, tiān xià chū dìng, jùn guó zhū hóu gè wù zì fǔ xún qí mín. wú yǒu yù zhāng jùn tóng shān, bì zé zhāo zhì tiān xià wáng mìng zhě zhù qián, zhǔ hǎi shuǐ wèi yán, yǐ gù wú fù, guó yòng fù ráo.
會孝惠、高后時,天下初定,郡國諸侯各務自拊循其民。吳有豫章郡銅山,濞則招致天下亡命者鑄錢,煮海水為鹽,以故無賦,國用富饒。
xiào wén shí, wú tài zǐ rù jiàn, dé shì huáng tài zǐ yǐn bó. wú tài zǐ shī fù jiē chǔ rén, qīng hàn, yòu sù jiāo, bó, zhēng dào, bù gōng, huáng tài zǐ yǐn bó jú tí wú tài zǐ, shā zhī. yú shì qiǎn qí sàng guī zàng. zhì wú, wú wáng yùn yuē: tiān xià tóng zōng, sǐ zhǎng ān jí zàng zhǎng ān, hé bì lái zàng wèi! fù qiǎn sàng zhī zhǎng ān zàng. wú wáng yóu cǐ shāo shī fān chén zhī lǐ, chēng bìng bù cháo. jīng shī zhī qí yǐ zi gù chēng bìng bù cháo, yàn wèn shí bù bìng, zhū wú shǐ lái, zhé xì zé zhì zhī. wú wáng kǒng, wèi móu zī shén. jí hòu shǐ rén wèi qiū qǐng, shàng fù zé wèn wú shǐ zhě, shǐ zhě duì yuē: wáng shí bù bìng, hàn xì zhì shǐ zhě shù bèi, yǐ gù suì chēng bìng. qiě fú chá jiàn yuān zhōng yú, bù xiáng. jīn wáng shǐ zhà bìng, jí jué, jiàn zé jí, yù yì bì, kǒng shàng zhū zhī, jì nǎi wú liáo. wéi shàng qì zhī ér yǔ gēng shǐ. yú shì tiān zǐ nǎi shè wú shǐ zhě guī zhī, ér cì wú wáng jǐ zhàng, lǎo, bù cháo. wú dé shì qí zuì, móu yì yì jiě. rán qí jū guó yǐ tóng yán gù, bǎi xìng wú fù. zú jiàn gèng, zhé yǔ píng jiǎ. suì shí cún wèn mào cái, shǎng cì lǘ lǐ. tuó jùn guó lì yù lái bǔ wáng rén zhě, sòng gòng jìn fú yǔ. rú cǐ zhě sì shí yú nián, yǐ gù néng shǐ qí zhòng.
孝文時,吳太子入見,得侍皇太子飲博。吳太子師傅皆楚人,輕悍,又素驕,博,爭道,不恭,皇太子引博局提吳太子,殺之。於是遣其喪歸葬。至吳,吳王慍曰:「天下同宗,死長安即葬長安,何必來葬為!」復遣喪之長安葬。吳王由此稍失籓臣之禮,稱病不朝。京師知其以子故稱病不朝,驗問實不病,諸吳使來,輒系責治之。吳王恐,為謀滋甚。及後使人為秋請,上復責問吳使者,使者對曰:「王實不病,漢系治使者數輩,以故遂稱病。且夫『察見淵中魚,不祥』。今王始詐病,及覺,見責急,愈益閉,恐上誅之,計乃無聊。唯上棄之而與更始。」於是天子乃赦吳使者歸之,而賜吳王几杖,老,不朝。吳得釋其罪,謀亦益解。然其居國以銅鹽故,百姓無賦。卒踐更,輒與平賈。歲時存問茂材,賞賜閭里。佗郡國吏欲來捕亡人者,訟共禁弗予。如此者四十餘年,以故能使其眾。
cháo cuò wèi tài zǐ jiā lìng, de xìng tài zǐ, shù cóng róng yán wú guò kě xuē. shù shàng shū shuō xiào wén dì, wén dì kuān, bù rěn fá, yǐ cǐ wú rì yì héng. jí xiào jǐng dì jí wèi, cuò wèi yù shǐ dài fū, shuō shàng yuē: xī gāo dì chū dìng tiān xià, kūn dì shǎo, zhū zi ruò, dà fēng tóng xìng, gù wáng niè zǐ dào huì wáng wáng qí qī shí yú chéng, shù dì yuán wáng wáng chǔ sì shí yú chéng, xiōng zi bì wáng wú wǔ shí yú chéng: fēng sān shù niè, fēn tiān xià bàn. jīn wú wáng qián yǒu tài zǐ zhī qiè, zhà chēng bìng bù cháo, yú gǔ fǎ dāng zhū, wén dì fú rěn, yīn cì jǐ zhàng. dé zhì hòu, dāng gǎi guò zì xīn. nǎi yì jiāo yì, jí shān zhù qián, zhǔ hǎi shuǐ wèi yán, yòu tiān xià wáng rén, móu zuò luàn. jīn xuē zhī yì fǎn, bù xuē zhī yì fǎn. xuē zhī, qí fǎn jí, huò xiǎo bù xuē, fǎn chí, huò dà. sān nián dōng, chǔ wáng cháo, cháo cuò yīn yán chǔ wáng wù wǎng nián wèi báo tài hòu fú, sī jiān fú shě, qǐng zhū zhī. zhào shè, fá xuē dōng hǎi jùn. yīn xuē wú zhī yù zhāng jùn huì jī jùn. jí qián èr nián zhào wáng yǒu zuì, xuē qí hé jiān jùn. jiāo xī wáng áng yǐ mài jué yǒu jiān, xuē qí liù xiàn.
晁錯為太子家令,得幸太子,數從容言吳過可削。數上書說孝文帝,文帝寬,不忍罰,以此吳日益橫。及孝景帝即位,錯為御史大夫,說上曰:「昔高帝初定天下,昆弟少,諸子弱,大封同姓,故王孽子悼惠王王齊七十餘城,庶弟元王王楚四十餘城,兄子濞王吳五十餘城:封三庶孽,分天下半。今吳王前有太子之郄,詐稱病不朝,於古法當誅,文帝弗忍,因賜几杖。德至厚,當改過自新。乃益驕溢,即山鑄錢,煮海水為鹽,誘天下亡人,謀作亂。今削之亦反,不削之亦反。削之,其反亟,禍小;不削,反遲,禍大。」三年冬,楚王朝,晁錯因言楚王戊往年為薄太后服,私奸服舍,請誅之。詔赦,罰削東海郡。因削吳之豫章郡、會稽郡。及前二年趙王有罪,削其河間郡。膠西王卬以賣爵有奸,削其六縣。
hàn tíng chén fāng yì xuē wú. wú wáng bì kǒng xuē dì wú yǐ, yīn yǐ cǐ fā móu, yù jǔ shì. niàn zhū hóu wú zú yǔ jì móu zhě, wén jiāo xī wáng yǒng, hǎo qì, xǐ bīng, zhū qí jiē dàn wèi, yú shì nǎi shǐ zhōng dài fū yīng gāo tiǎo jiāo xī wáng. wú wén shū, kǒu bào yuē: wú wáng bù xiào, yǒu sù xī zhī yōu, bù gǎn zì wài, shǐ yù qí huān xīn. wáng yuē: hé yǐ jiào zhī? gāo yuē: jīn zhě zhǔ shàng xìng yú jiān, shì yú xié chén, hǎo xiǎo shàn, tīng chán zéi, shàn biàn gèng lǜ lìng, qīn duó zhū hóu zhī dì, zhēng qiú zī duō, zhū fá liáng shàn, rì yǐ yì shén. lǐ yǔ yǒu zhī, shì jí mǐ. wú yǔ jiāo xī, zhī míng zhū hóu yě, yī shí jiàn chá, kǒng bù dé ān sì yǐ. wú wáng shēn yǒu nèi bìng, bù néng cháo qǐng èr shí yú nián, cháng huàn jiàn yí, wú yǐ zì bái, jīn xié jiān lèi zú, yóu jù bù jiàn shì. qiè wén dài wáng yǐ jué shì yǒu shì, suǒ wén zhū hóu xuē dì, zuì bù zhì cǐ, cǐ kǒng bù dé xuē dì ér yǐ. wáng yuē: rán, yǒu zhī. zi jiāng nài hé? gāo yuē: tóng è xiāng zhù, tóng hào xiāng liú, tóng qíng xiāng chéng, tóng yù xiāng qū, tóng lì xiāng sǐ. jīn wú wáng zì yǐ wèi yǔ dài wáng tóng yōu, yuán yīn shí xún lǐ, qì qū yǐ chú huàn hài yú tiān xià, yì yì kě hū? wáng qú rán hài yuē: guǎ rén hé gǎn rú shì? jīn zhǔ shàng suī jí, gù yǒu sǐ ěr, ān dé bù dài? gāo yuē: yù shǐ dài fū cháo cuò, yíng huò tiān zǐ, qīn duó zhū hóu, bì zhōng sāi xián, cháo tíng jí yuàn, zhū hóu jiē yǒu bèi pàn zhī yì, rén shì jí yǐ. huì xīng chū, huáng chóng shù qǐ, cǐ wàn shì yī shí, ér chóu láo shèng rén zhī suǒ yǐ qǐ yě. gù wú wáng yù nèi yǐ cháo cuò wèi tǎo, wài suí dài wáng hòu chē, páng yáng tiān xià, suǒ xiāng zhě jiàng, suǒ zhǐ zhě xià, tiān xià mò gǎn bù fú. dài wáng chéng xìng ér xǔ zhī yī yán, zé wú wáng lǜ chǔ wáng lüè hán gǔ guān, shǒu xíng yáng áo cāng zhī sù, jù hàn bīng. zhì cì shě, xū dài wáng. dài wáng yǒu xìng ér lín zhī, zé tiān xià kě bìng, liǎng zhǔ fēn gē, bù yì kě hū? wáng yuē: shàn. gāo guī bào wú wáng, wú wáng yóu kǒng qí bù yǔ, nǎi shēn zì wèi shǐ, shǐ yú jiāo xī, miàn jié zhī.
漢廷臣方議削吳。吳王濞恐削地無已,因以此發謀,欲舉事。念諸侯無足與計謀者,聞膠西王勇,好氣,喜兵,諸齊皆憚畏,於是乃使中大夫應高誂膠西王。無文書,口報曰:「吳王不肖,有宿夕之憂,不敢自外,使喻其驩心。」王曰:「何以教之?」高曰:「今者主上興於奸,飾於邪臣,好小善,聽讒賊,擅變更律令,侵奪諸侯之地,徵求滋多,誅罰良善,日以益甚。里語有之,『舐及米』。吳與膠西,知名諸侯也,一時見察,恐不得安肆矣。吳王身有內病,不能朝請二十餘年,嘗患見疑,無以自白,今脅肩累足,猶懼不見釋。竊聞大王以爵事有適,所聞諸侯削地,罪不至此,此恐不得削地而已。」王曰:「然,有之。子將柰何?」高曰:「同惡相助,同好相留,同情相成,同欲相趨,同利相死。今吳王自以為與大王同憂,原因時循理,棄軀以除患害於天下,億亦可乎?」王瞿然駭曰:「寡人何敢如是?今主上雖急,固有死耳,安得不戴?」高曰:「御史大夫晁錯,熒惑天子,侵奪諸侯,蔽忠塞賢,朝廷疾怨,諸侯皆有倍畔之意,人事極矣。彗星出,蝗蟲數起,此萬世一時,而愁勞聖人之所以起也。故吳王欲內以晁錯為討,外隨大王後車,彷徉天下,所鄉者降,所指者下,天下莫敢不服。大王誠幸而許之一言,則吳王率楚王略函谷關,守滎陽敖倉之粟,距漢兵。治次舍,須大王。大王有幸而臨之,則天下可並,兩主分割,不亦可乎?」王曰:「善。」高歸報吳王,吳王猶恐其不與,乃身自為使,使於膠西,面結之。
jiāo xī qún chén huò wén wáng móu, jiàn yuē: chéng yī dì, zhì lè yě. jīn dài wáng yǔ wú xī xiāng, dì lìng shì chéng, liǎng zhǔ fēn zhēng, huàn nǎi shǐ jié. zhū hóu zhī dì bù zú wèi hàn jùn shén èr, ér wèi pàn nì yǐ yōu tài hòu, fēi zhǎng cè yě. wáng fú tīng. suì fā shǐ yuē qí zāi chuān jiāo dōng jì nán jì běi, jiē xǔ nuò, ér yuē chéng yáng jǐng wáng yǒu yì, gōng zhū lǚ, wù yǔ, shì dìng fēn zhī ěr.
膠西群臣或聞王謀,諫曰:「承一帝,至樂也。今大王與吳西鄉,弟令事成,兩主分爭,患乃始結。諸侯之地不足為漢郡什二,而為畔逆以憂太后,非長策也。」王弗聽。遂發使約齊、菑川、膠東、濟南、濟北,皆許諾,而曰「城陽景王有義,攻諸呂,勿與,事定分之耳」。
zhū hóu jì xīn xuē fá, zhèn kǒng, duō yuàn cháo cuò. jí xuē wú huì jī yù zhāng jùn shū zhì, zé wú wáng xiān qǐ bīng, jiāo xī zhēng yuè bǐng wǔ zhū hàn lì èr qiān dàn yǐ xià, jiāo dōng zāi chuān jì nán chǔ zhào yì rán, suì fā bīng xī. qí wáng hòu huǐ, yǐn yào zì shā, pàn yuē. jì běi wáng chéng huài wèi wán, qí láng zhōng lìng jié shǒu qí wáng, bù dé fā bīng. jiāo xī wèi qú lǜ, jiāo dōng zāi chuān jì nán gòng gōng wéi lín zāi. zhào wáng suì yì fǎn, yīn shǐ xiōng nú yǔ lián bīng.
諸侯既新削罰,振恐,多怨晁錯。及削吳會稽、豫章郡書至,則吳王先起兵,膠西正月丙午誅漢吏二千石以下,膠東、菑川、濟南、楚、趙亦然,遂發兵西。齊王後悔,飲藥自殺,畔約。濟北王城壞未完,其郎中令劫守其王,不得發兵。膠西為渠率,膠東、菑川、濟南共攻圍臨菑。趙王遂亦反,陰使匈奴與連兵。
qī guó zhī fā yě, wú wáng xī qí shì zú, xià lìng guó zhōng yuē: guǎ rén nián liù shí èr, shēn zì jiāng. shǎo zǐ nián shí sì, yì wèi shì zú xiān. zhū nián shàng yǔ guǎ rén bǐ, xià yǔ shǎo zǐ děng zhě, jiē fā. fā èr shí yú wàn rén. nán shǐ mǐn yuè dōng yuè, dōng yuè yì fā bīng cóng.
七國之發也,吳王悉其士卒,下令國中曰:「寡人年六十二,身自將。少子年十四,亦為士卒先。諸年上與寡人比,下與少子等者,皆發。」發二十餘萬人。南使閩越、東越,東越亦發兵從。
xiào jǐng dì sān nián zhēng yuè jiǎ zǐ, chū qǐ bīng yú guǎng líng. xī shè huái, yīn bìng chǔ bīng. fā shǐ yí zhū hóu shū yuē: wú wáng liú bì jìng wèn jiāo xī wáng jiāo dōng wáng zāi chuān wáng jì nán wáng zhào wáng chǔ wáng huái nán wáng héng shān wáng lú jiāng wáng gù zhǎng shā wáng zǐ: xìng jiào guǎ rén! yǐ hàn yǒu zéi chén, wú gōng tiān xià, qīn duó zhū hóu dì, shǐ lì hé xì xùn zhì, yǐ lù rǔ zhī wèi gù, bù yǐ zhū hóu rén jūn lǐ yù liú shì gǔ ròu, jué xiān dì gōng chén, jìn rèn jiān guǐ, guà luàn tiān xià, yù wēi shè jì. bì xià duō bìng zhì shī, bù néng xǐng chá. yù jǔ bīng zhū zhī, jǐn wén jiào. bì guó suī xiá, dì fāng sān qiān lǐ rén suī shǎo, jīng bīng kě jù wǔ shí wàn. guǎ rén sù shì nán yuè sān shí yú nián, qí wáng jūn jiē bù cí fēn qí zú yǐ suí guǎ rén, yòu kě dé sān shí yú wàn. guǎ rén suī bù xiào, yuán yǐ shēn cóng zhū wáng. yuè zhí zhǎng shā zhě, yīn wáng zǐ dìng zhǎng shā yǐ běi, xī zǒu shǔ hàn zhōng. gào yuè chǔ wáng huái nán sān wáng, yǔ guǎ rén xī miàn qí zhū wáng yǔ zhào wáng dìng hé jiān hé nèi, huò rù lín jìn guān, huò yǔ guǎ rén huì luò yáng yàn wáng zhào wáng gù yǔ hú wáng yǒu yuē, yàn wáng běi dìng dài yún zhōng, tuán hú zhòng rù xiāo guān, zǒu zhǎng ān, kuāng zhèng tiān zǐ, yǐ ān gāo miào. yuán wáng miǎn zhī. chǔ yuán wáng zǐ huái nán sān wáng huò bù mù xǐ shí yú nián, yuàn rù gǔ suǐ, yù yī yǒu suǒ chū zhī jiǔ yǐ, guǎ rén wèi dé zhū wáng zhī yì, wèi gǎn tīng. jīn zhū wáng gǒu néng cún wáng jì jué, zhèn ruò fá bào, yǐ ān liú shì, shè jì zhī suǒ yuán yě. bì guó suī pín, guǎ rén jié yī shí zhī yòng, jī jīn qián, xiū bīng gé, jù gǔ shí, yè yǐ jì rì, sān shí yú nián yǐ. fán wèi cǐ, yuán zhū wáng miǎn yòng zhī. néng zhǎn bǔ dà jiāng zhě, cì jīn wǔ qiān jīn, fēng wàn hù liè jiāng, sān qiān jīn, fēng wǔ qiān hù bì jiāng, èr qiān jīn, fēng èr qiān hù èr qiān dàn, qiān jīn, fēng qiān hù qiān dàn, wǔ bǎi jīn, fēng wǔ bǎi hù: jiē wèi liè hóu. qí yǐ jūn ruò chéng yì jiàng zhě, zú wàn rén, yì wàn hù, rú dé dà jiāng rén hù wǔ qiān, rú dé liè jiāng rén hù sān qiān, rú dé bì jiāng rén hù qiān, rú dé èr qiān dàn qí xiǎo lì jiē yǐ chà cì shòu jué jīn. tuó fēng cì jiē bèi jūn fǎ. qí yǒu gù jué yì zhě, gèng yì wù yīn. yuán zhū wáng míng yǐ lìng shì dài fū, fú gǎn qī yě. guǎ rén jīn qián zài tiān xià zhě wǎng wǎng ér yǒu, fēi bì qǔ yú wú, zhū wáng rì yè yòng zhī fú néng jǐn. yǒu dāng cì zhě gào guǎ rén, guǎ rén qiě wǎng yí zhī. jìng yǐ wén.
孝景帝三年正月甲子,初起兵於廣陵。西涉淮,因並楚兵。發使遺諸侯書曰:「吳王劉濞敬問膠西王、膠東王、菑川王、濟南王、趙王、楚王、淮南王、衡山王、廬江王、故長沙王子:幸教寡人!以漢有賊臣,無功天下,侵奪諸侯地,使吏劾系訊治,以僇辱之為故,不以諸侯人君禮遇劉氏骨肉,絕先帝功臣,進任奸宄,詿亂天下,欲危社稷。陛下多病志失,不能省察。欲舉兵誅之,謹聞教。敝國雖狹,地方三千里;人雖少,精兵可具五十萬。寡人素事南越三十餘年,其王君皆不辭分其卒以隨寡人,又可得三十餘萬。寡人雖不肖,原以身從諸王。越直長沙者,因王子定長沙以北,西走蜀、漢中。告越、楚王、淮南三王,與寡人西面;齊諸王與趙王定河間、河內,或入臨晉關,或與寡人會雒陽;燕王、趙王固與胡王有約,燕王北定代、雲中,摶胡眾入蕭關,走長安,匡正天子,以安高廟。原王勉之。楚元王子、淮南三王或不沐洗十餘年,怨入骨髓,欲一有所出之久矣,寡人未得諸王之意,未敢聽。今諸王苟能存亡繼絕,振弱伐暴,以安劉氏,社稷之所原也。敝國雖貧,寡人節衣食之用,積金錢,脩兵革,聚穀食,夜以繼日,三十餘年矣。凡為此,原諸王勉用之。能斬捕大將者,賜金五千斤,封萬戶;列將,三千斤,封五千戶;裨將,二千斤,封二千戶;二千石,千斤,封千戶;千石,五百斤,封五百戶:皆為列侯。其以軍若城邑降者,卒萬人,邑萬戶,如得大將;人戶五千,如得列將;人戶三千,如得裨將;人戶千,如得二千石;其小吏皆以差次受爵金。佗封賜皆倍軍法。其有故爵邑者,更益勿因。原諸王明以令士大夫,弗敢欺也。寡人金錢在天下者往往而有,非必取於吳,諸王日夜用之弗能盡。有當賜者告寡人,寡人且往遺之。敬以聞。」
qī guó fǎn shū wén tiān zǐ, tiān zǐ nǎi qiǎn tài wèi tiáo hóu zhōu yà fū jiāng sān shí liù jiāng jūn, wǎng jī wú chǔ qiǎn qǔ zhōu hóu lì jì jī zhào jiāng jūn luán bù jī qí dà jiāng jūn dòu yīng tún xíng yáng, jiān qí zhào bīng.
七國反書聞天子,天子乃遣太尉條侯周亞夫將三十六將軍,往擊吳楚;遣曲周侯酈寄擊趙;將軍欒布擊齊;大將軍竇嬰屯滎陽,監齊趙兵。
wú chǔ fǎn shū wén, bīng wèi fā, dòu yīng wèi xíng, yán gù wú xiāng yuán àng. àng shí jiā jū, zhào zhào rù jiàn. shàng fāng yǔ cháo cuò diào bīng suàn jūn shí, shàng wèn yuán àng yuē: jūn cháng wèi wú xiāng, zhī wú chén tián lù bó wèi rén hū? jīn wú chǔ fǎn, yú gōng hé rú? duì yuē: bù zú yōu yě, jīn pò yǐ. shàng yuē: wú wáng jí shān zhù qián, zhǔ hǎi shuǐ wèi yán, yòu tiān xià háo jié, bái tóu jǔ shì. ruò cǐ, qí jì bù bǎi quán, qǐ fā hū? hé yǐ yán qí wú néng wèi yě? yuán àng duì yuē: wú yǒu tóng yán lì zé yǒu zhī, ān dé háo jié ér yòu zhī! chéng lìng wú dé háo jié, yì qiě fǔ wáng wèi yì, bù fǎn yǐ. wú suǒ yòu jiē wú lài zǐ dì, wáng mìng zhù qián jiān rén, gù xiāng shuài yǐ fǎn. cháo cuò yuē: yuán àng cè zhī shàn. shàng wèn yuē: jì ān chū? àng duì yuē: yuán píng zuǒ yòu. shàng píng rén, dú cuò zài. àng yuē: chén suǒ yán, rén chén bù dé zhī yě. nǎi píng cuò. cuò qū bì dōng xiāng, hèn shén. shàng zú wèn àng, àng duì yuē: wú chǔ xiāng yí shū, yuē gāo dì wáng zǐ dì gè yǒu fèn dì, jīn zéi chén cháo cuò shàn shì guò zhū hóu, xuē duó zhī dì. gù yǐ fǎn wèi míng, xī gòng zhū cháo cuò, fù gù dì ér bà. fāng jīn jì dú zhǎn cháo cuò, fā shǐ shè wú chǔ qī guó, fù qí gù xuē dì, zé bīng kě wú xuè rèn ér jù bà. yú shì shàng hēi rán liáng jiǔ, yuē: gù chéng hé rú, wú bù ài yī rén yǐ xiè tiān xià. àng yuē: chén yú jì wú chū cǐ, yuán shàng shú jì zhī. nǎi bài àng wèi tài cháng, wú wáng dì zǐ dé hóu wèi zōng zhèng. àng zhuāng zhì xíng. hòu shí yú rì, shàng shǐ zhōng wèi zhào cuò, dài zài xíng dōng shì. cuò yī cháo yī zhǎn dōng shì. zé qiǎn yuán àng fèng zōng miào, zōng zhèng fǔ qīn qī, shǐ gào wú rú àng cè. zhì wú, wú chǔ bīng yǐ gōng liáng bì yǐ. zōng zhèng yǐ qīn gù, xiān rù jiàn, yù wú wáng shǐ bài shòu zhào. wú wáng wén yuán àng lái, yì zhī qí yù shuō jǐ, xiào ér yīng yuē: wǒ yǐ wèi dōng dì, shàng hé shuí bài? bù kěn jiàn àng ér liú zhī jūn zhōng, yù jié shǐ jiāng. àng bù kěn, shǐ rén wéi shǒu, qiě shā zhī, àng dé yè chū, bù wáng qù, zǒu liáng jūn, suì guī bào.
吳楚反書聞,兵未發,竇嬰未行,言故吳相袁盎。盎時家居,詔召入見。上方與晁錯調兵笇軍食,上問袁盎曰:「君嘗為吳相,知吳臣田祿伯為人乎?今吳楚反,於公何如?」對曰:「不足憂也,今破矣。」上曰:「吳王即山鑄錢,煮海水為鹽,誘天下豪桀,白頭舉事。若此,其計不百全,豈發乎?何以言其無能為也?」袁盎對曰:「吳有銅鹽利則有之,安得豪桀而誘之!誠令吳得豪桀,亦且輔王為義,不反矣。吳所誘皆無賴子弟,亡命鑄錢奸人,故相率以反。」晁錯曰:「袁盎策之善。」上問曰:「計安出?」盎對曰:「原屏左右。」上屏人,獨錯在。盎曰:「臣所言,人臣不得知也。」乃屏錯。錯趨避東廂,恨甚。上卒問盎,盎對曰:「吳楚相遺書,曰『高帝王子弟各有分地,今賊臣晁錯擅適過諸侯,削奪之地』。故以反為名,西共誅晁錯,復故地而罷。方今計獨斬晁錯,發使赦吳楚七國,復其故削地,則兵可無血刃而俱罷。」於是上嘿然良久,曰:「顧誠何如,吾不愛一人以謝天下。」盎曰:「臣愚計無出此,原上孰計之。」乃拜盎為太常,吳王弟子德侯為宗正。盎裝治行。後十餘日,上使中尉召錯,紿載行東市。錯衣朝衣斬東市。則遣袁盎奉宗廟,宗正輔親戚,使告吳如盎策。至吳,吳楚兵已攻梁壁矣。宗正以親故,先入見,諭吳王使拜受詔。吳王聞袁盎來,亦知其欲說己,笑而應曰:「我已為東帝,尚何誰拜?」不肯見盎而留之軍中,欲劫使將。盎不肯,使人圍守,且殺之,盎得夜出,步亡去,走梁軍,遂歸報。
tiáo hóu jiāng chéng liù chéng chuán, huì bīng xíng yáng. zhì luò yáng, jiàn jù mèng, xǐ yuē: qī guó fǎn, wú chéng chuán zhì cǐ, bù zì yì quán. yòu yǐ wèi zhū hóu yǐ dé jù mèng, jù mèng jīn wú dòng. wú jù xíng yáng, yǐ dōng wú zú yōu zhě. zhì huái yáng, wèn fù jiàng hóu gù kè dèng dū wèi yuē: cè ān chū? kè yuē: wú bīng ruì shén, nán yǔ zhēng fēng. chǔ bīng qīng, bù néng jiǔ. fāng jīn wèi jiāng jūn jì, mò ruò yǐn bīng dōng běi bì chāng yì, yǐ liáng wěi wú, wú bì jǐn ruì gōng zhī. jiāng jūn shēn gōu gāo lěi, shǐ qīng bīng jué huái sì kǒu, sāi wú xiǎng dào. bǐ wú liáng xiāng bì ér liáng shí jié, nǎi yǐ quán jiàng zhì qí bà jí, pò wú bì yǐ. tiáo hóu yuē: shàn. cóng qí cè, suì jiān bì chāng yì nán, qīng bīng jué wú xiǎng dào.
條侯將乘六乘傳,會兵滎陽。至雒陽,見劇孟,喜曰:「七國反,吾乘傳至此,不自意全。又以為諸侯已得劇孟,劇孟今無動。吾據滎陽,以東無足憂者。」至淮陽,問父絳侯故客鄧都尉曰:「策安出?」客曰:「吳兵銳甚,難與爭鋒。楚兵輕,不能久。方今為將軍計,莫若引兵東北壁昌邑,以梁委吳,吳必盡銳攻之。將軍深溝高壘,使輕兵絕淮泗口,塞吳饟道。彼吳梁相敝而糧食竭,乃以全彊制其罷極,破吳必矣。」條侯曰:「善。」從其策,遂堅壁昌邑南,輕兵絕吳饟道。
wú wáng zhī chū fā yě, wú chén tián lù bó wèi dà jiāng jūn. tián lù bó yuē: bīng tún jù ér xī, wú tuó qí dào, nán yǐ jiù gōng. chén yuán dé wǔ wàn rén, bié xún jiāng huái ér shàng, shōu huái nán zhǎng shā, rù wǔ guān, yǔ dài wáng huì, cǐ yì yī qí yě. wú wáng tài zǐ jiàn yuē: wáng yǐ fǎn wèi míng, cǐ bīng nán yǐ jí rén, jí rén yì qiě fǎn wáng, nài hé? qiě shàn bīng ér bié, duō tuó lì hài, wèi kě zhī yě, tú zì sǔn ěr. wú wáng jí bù xǔ tián lù bó.
吳王之初發也,吳臣田祿伯為大將軍。田祿伯曰:「兵屯聚而西,無佗奇道,難以就功。臣原得五萬人,別循江淮而上,收淮南、長沙,入武關,與大王會,此亦一奇也。」吳王太子諫曰:「王以反為名,此兵難以藉人,藉人亦且反王,柰何?且擅兵而別,多佗利害,未可知也,徒自損耳。」吳王即不許田祿伯。
wú shǎo jiāng huán jiāng jūn shuō wáng yuē: wú duō bù bīng, bù bīng lì xiǎn hàn duō chē qí, chē qí lì píng dì. yuán dài wáng suǒ guò chéng yì bù xià, zhí qì qù, jí xī jù luò yáng wǔ kù, shí áo cāng sù, zǔ shān hé zhī xiǎn yǐ lìng zhū hóu, suī wú rù guān, tiān xià gù yǐ dìng yǐ. jí dài wáng xú xíng, liú xià chéng yì, hàn jūn chē qí zhì, chí rù liáng chǔ zhī jiāo, shì bài yǐ. wú wáng wèn zhū lǎo jiāng, lǎo jiāng yuē: cǐ shào nián tuī fēng zhī jì kě ěr, ān zhī dà lǜ hū! yú shì wáng bù yòng huán jiāng jūn jì.
吳少將桓將軍說王曰:「吳多步兵,步兵利險;漢多車騎,車騎利平地。原大王所過城邑不下,直棄去,疾西據雒陽武庫,食敖倉粟,阻山河之險以令諸侯,雖毋入關,天下固已定矣。即大王徐行,留下城邑,漢軍車騎至,馳入梁楚之郊,事敗矣。」吳王問諸老將,老將曰:「此少年推鋒之計可耳,安知大慮乎!」於是王不用桓將軍計。
wú wáng zhuān bìng jiāng qí bīng, wèi dù huái, zhū bīn kè jiē dé wèi jiāng xiào wèi hòu sī mǎ, dú zhōu qiū bù de yòng. zhōu qiū zhě, xià pī rén, wáng mìng wú, gū jiǔ wú xíng, wú wáng bì báo zhī, fú rèn. zhōu qiū shàng yè, shuō wáng yuē: chén yǐ wú néng, bù dé dài zuì xíng jiān. chén fēi gǎn qiú yǒu suǒ jiāng, yuán dé wáng yī hàn jié, bì yǒu yǐ bào wáng. wáng nǎi yǔ zhī. zhōu qiū dé jié, yè chí rù xià pī. xià pī shí wén wú fǎn, jiē chéng shǒu. zhì chuán shě, zhào lìng. lìng rù hù, shǐ cóng zhě yǐ zuì zhǎn lìng. suì zhào kūn dì suǒ shàn háo lì gào yuē: wú fǎn bīng qiě zhì, zhì, tú xià pī bù guò shí qǐng. jīn xiān xià, jiā shì bì wán, néng zhě fēng hóu yǐ. chū nǎi xiāng gào, xià pī jiē xià. zhōu qiū yī yè dé sān wàn rén, shǐ rén bào wú wáng, suì jiāng qí bīng běi lüè chéng yì. bǐ zhì chéng yáng, bīng shí yú wàn, pò chéng yáng zhōng wèi jūn. wén wú wáng bài zǒu, zì dù wú yǔ gòng chéng gōng, jí yǐn bīng guī xià pī. wèi zhì, jū fā bèi sǐ.
吳王專並將其兵,未度淮,諸賓客皆得為將、校尉、候、司馬,獨周丘不得用。周丘者,下邳人,亡命吳,酤酒無行,吳王濞薄之,弗任。周丘上謁,說王曰:「臣以無能,不得待罪行間。臣非敢求有所將,原得王一漢節,必有以報王。」王乃予之。周丘得節,夜馳入下邳。下邳時聞吳反,皆城守。至傳舍,召令。令入戶,使從者以罪斬令。遂召昆弟所善豪吏告曰:「吳反兵且至,至,屠下邳不過食頃。今先下,家室必完,能者封侯矣。」出乃相告,下邳皆下。周丘一夜得三萬人,使人報吳王,遂將其兵北略城邑。比至城陽,兵十餘萬,破城陽中尉軍。聞吳王敗走,自度無與共成功,即引兵歸下邳。未至,疽發背死。
èr yuè zhōng, wú wáng bīng jì pò, bài zǒu, yú shì tiān zǐ zhì zhào jiāng jūn yuē: gài wén wèi shàn zhě, tiān bào zhī yǐ fú wèi fēi zhě, tiān bào zhī yǐ yāng. gāo huáng dì qīn biǎo gōng dé, jiàn lì zhū hóu, yōu wáng dào huì wáng jué wú hòu, xiào wén huáng dì āi lián jiā huì, wáng yōu wáng zǐ suì dào huì wáng zǐ áng děng, lìng fèng qí xiān wáng zōng miào, wèi hàn fān guó, dé pèi tiān dì, míng bìng rì yuè. wú wáng bì bèi dé fǎn yì, yòu shòu tiān xià wáng mìng zuì rén, luàn tiān xià bì, chēng bìng bù cháo èr shí yú nián, yǒu sī shù qǐng bì zuì, xiào wén huáng dì kuān zhī, yù qí gǎi háng wèi shàn. jīn nǎi yǔ chǔ wáng wù zhào wáng suì jiāo xī wáng áng jì nán wáng pì guāng zāi chuān wáng xián jiāo dōng wáng xióng qú yuē cóng fǎn, wèi nì wú dào, qǐ bīng yǐ wēi zōng miào, zéi shā dà chén jí hàn shǐ zhě, pò jié wàn mín, yāo shā wú zuì, shāo cán mín jiā, jué qí qiū zhǒng, shén wèi bào nüè. jīn áng děng yòu zhòng nì wú dào, shāo zōng miào, lǔ yù wù, zhèn shén tòng zhī. zhèn sù fú bì zhèng diàn, jiāng jūn qí quàn shì dài fū jī fǎn lǔ. jī fǎn lǔ zhě, shēn rù duō shā wèi gōng, zhǎn shǒu bǔ lǔ bǐ sān bǎi shí yǐ shàng zhě jiē shā zhī, wú yǒu suǒ zhì. gǎn yǒu yì zhào jí bù rú zhào zhě, jiē yào zhǎn.
二月中,吳王兵既破,敗走,於是天子制詔將軍曰:「蓋聞為善者,天報之以福;為非者,天報之以殃。高皇帝親表功德,建立諸侯,幽王、悼惠王絕無後,孝文皇帝哀憐加惠,王幽王子遂、悼惠王子卬等,令奉其先王宗廟,為漢籓國,德配天地,明並日月。吳王濞倍德反義,誘受天下亡命罪人,亂天下幣,稱病不朝二十餘年,有司數請濞罪,孝文皇帝寬之,欲其改行為善。今乃與楚王戊、趙王遂、膠西王卬、濟南王辟光、菑川王賢、膠東王雄渠約從反,為逆無道,起兵以危宗廟,賊殺大臣及漢使者,迫劫萬民,夭殺無罪,燒殘民家,掘其丘冢,甚為暴虐。今卬等又重逆無道,燒宗廟,鹵御物,朕甚痛之。朕素服避正殿,將軍其勸士大夫擊反虜。擊反虜者,深入多殺為功,斬首捕虜比三百石以上者皆殺之,無有所置。敢有議詔及不如詔者,皆要斬。」
chū, wú wáng zhī dù huái, yǔ chǔ wáng suì xī bài jí bì, chéng shèng qián, ruì shén. liáng xiào wáng kǒng, qiǎn liù jiāng jūn jī wú, yòu bài liáng liǎng jiāng, shì zú jiē hái zǒu liáng. liáng shù shǐ shǐ bào tiáo hóu qiú jiù, tiáo hóu bù xǔ. yòu shǐ shǐ è tiáo hóu yú shàng, shàng shǐ rén gào tiáo hóu jiù liáng, fù shǒu pián yí bù xíng. liáng shǐ hán ān guó jí chǔ sǐ shì xiāng dì zhāng yǔ wèi jiāng jūn, nǎi dé pō bài wú bīng. wú bīng yù xī, liáng chéng shǒu jiān, bù gǎn xī, jí zǒu tiáo hóu jūn, huì xià yì. yù zhàn, tiáo hóu bì, bù kěn zhàn. wú liáng jué, zú jī, shù tiāo zhàn, suì yè le tiáo hóu bì, jīng dōng nán. tiáo hóu shǐ bèi xī běi, guǒ cóng xī běi rù. wú dà bài, shì zú duō jī sǐ, nǎi pàn sàn. yú shì wú wáng nǎi yǔ qí huī xià zhuàng shì shù qiān rén yè wáng qù, dù jiāng zǒu dān tú, bǎo dōng yuè. dōng yuè bīng kě wàn yú rén, nǎi shǐ rén shōu jù wáng zú. hàn shǐ rén yǐ lì dàn dōng yuè, dōng yuè jí dài wú wáng, wú wáng chū láo jūn, jí shǐ rén cōng shā wú wáng, shèng qí tóu, chí chuán yǐ wén. wú wáng zǐ zi huá zi jū wáng zǒu mǐn yuè. wú wáng zhī qì qí jūn wáng yě, jūn suì kuì, wǎng wǎng shāo jiàng tài wèi liáng jūn. chǔ wáng wù jūn bài, zì shā.
初,吳王之度淮,與楚王遂西敗棘壁,乘勝前,銳甚。梁孝王恐,遣六將軍擊吳,又敗梁兩將,士卒皆還走梁。梁數使使報條侯求救,條侯不許。又使使惡條侯於上,上使人告條侯救梁,復守便宜不行。梁使韓安國及楚死事相弟張羽為將軍,乃得頗敗吳兵。吳兵欲西,梁城守堅,不敢西,即走條侯軍,會下邑。欲戰,條侯壁,不肯戰。吳糧絕,卒飢,數挑戰,遂夜餎條侯壁,驚東南。條侯使備西北,果從西北入。吳大敗,士卒多飢死,乃畔散。於是吳王乃與其麾下壯士數千人夜亡去,度江走丹徒,保東越。東越兵可萬餘人,乃使人收聚亡卒。漢使人以利啗東越,東越即紿吳王,吳王出勞軍,即使人鏦殺吳王,盛其頭,馳傳以聞。吳王子子華、子駒亡走閩越。吳王之棄其軍亡也,軍遂潰,往往稍降太尉、梁軍。楚王戊軍敗,自殺。
sān wáng zhī wéi qí lín zāi yě, sān yuè bù néng xià. hàn bīng zhì, jiāo xī jiāo dōng zāi chuān wáng gè yǐn bīng guī. jiāo xī wáng nǎi tǎn xiǎn, xí, yǐn shuǐ, xiè tài hòu. wáng tài zǐ dé yuē: hàn bīng yuǎn, chén guān zhī yǐ bà, kě xí, yuán shōu dài wáng yú bīng jī zhī, jī zhī bù shèng, nǎi táo rù hǎi, wèi wǎn yě. wáng yuē: wú shì zú jiē yǐ huài, bù kě fā yòng. fú tīng. hàn jiāng gōng gāo hóu tuí dāng yí wáng shū yuē: fèng zhào zhū bù yì, jiàng zhě shè qí zuì, fù gù bù jiàng zhě miè zhī. wáng hé chù, xū yǐ cóng shì. wáng ròu tǎn kòu tóu hàn jūn bì, yè yuē: chén áng fèng fǎ bù jǐn, jīng hài bǎi xìng, nǎi kǔ jiāng jūn yuǎn dào zhì yú qióng guó, gǎn qǐng zū hǎi zhī zuì. gōng gāo hóu zhí jīn gǔ jiàn zhī, yuē: wáng kǔ jūn shì, yuán wén wáng fā bīng zhuàng. wáng dùn shǒu xī xíng duì yuē: jīn zhě, cháo cuò tiān zǐ yòng shì chén, biàn gèng gāo huáng dì fǎ lìng, qīn duó zhū hóu dì. áng děng yǐ wèi bù yì, kǒng qí bài luàn tiān xià, qī guó fā bīng, qiě yǐ zhū cuò. jīn wén cuò yǐ zhū, áng děng jǐn yǐ bà bīng guī. jiāng jūn yuē: wáng gǒu yǐ cuò bù shàn, hé bù yǐ wén? wèi yǒu zhào hǔ fú, shàn fā bīng jī yì guó. yǐ cǐ guān zhī, yì fēi yù zhū cuò yě. nǎi chū zhào shū wèi wáng dú zhī. dú zhī qì, yuē: wáng qí zì tú. wáng yuē: rú áng děng sǐ yǒu yú zuì. suì zì shā. tài hòu tài zǐ jiē sǐ. jiāo dōng zāi chuān jì nán wáng jiē sǐ, guó chú, nà yú hàn. lì jiāng jūn wéi zhào shí yuè ér xià zhī, zhào wáng zì shā. jì běi wáng yǐ jié gù, dé bù zhū, xǐ wáng zāi chuān.
三王之圍齊臨菑也,三月不能下。漢兵至,膠西、膠東、菑川王各引兵歸。膠西王乃袒跣,席,飲水,謝太后。王太子德曰:「漢兵遠,臣觀之已罷,可襲,原收大王餘兵擊之,擊之不勝,乃逃入海,未晚也。」王曰:「吾士卒皆已壞,不可發用。」弗聽。漢將弓高侯穨當遺王書曰:「奉詔誅不義,降者赦其罪,復故;不降者滅之。王何處,須以從事。」王肉袒叩頭漢軍壁,謁曰:「臣卬奉法不謹,驚駭百姓,乃苦將軍遠道至於窮國,敢請菹醢之罪。」弓高侯執金鼓見之,曰:「王苦軍事,原聞王發兵狀。」王頓首膝行對曰:「今者,晁錯天子用事臣,變更高皇帝法令,侵奪諸侯地。卬等以為不義,恐其敗亂天下,七國發兵,且以誅錯。今聞錯已誅,卬等謹以罷兵歸。」將軍曰:「王苟以錯不善,何不以聞?未有詔虎符,擅發兵擊義國。以此觀之,意非欲誅錯也。」乃出詔書為王讀之。讀之訖,曰:「王其自圖。」王曰:「如卬等死有餘罪。」遂自殺。太后、太子皆死。膠東、菑川、濟南王皆死,國除,納於漢。酈將軍圍趙十月而下之,趙王自殺。濟北王以劫故,得不誅,徙王菑川。
chū, wú wáng shǒu fǎn, bìng jiāng chǔ bīng, lián qí zhào. zhēng yuè qǐ bīng, sān yuè jiē pò, dú zhào hòu xià. fù zhì yuán wáng shǎo zǐ píng lù hóu lǐ wèi chǔ wáng, xù yuán wáng hòu. xǐ rǔ nán wáng fēi wáng wú gù dì, wèi jiāng dū wáng.
初,吳王首反,並將楚兵,連齊趙。正月起兵,三月皆破,獨趙後下。復置元王少子平陸侯禮為楚王,續元王後。徙汝南王非王吳故地,為江都王。
tài shǐ gōng yuē: wú wáng zhī wáng, yóu fù shěng yě. néng báo fù liǎn, shǐ qí zhòng, yǐ shàn shān hǎi lì. nì luàn zhī méng, zì qí zi xìng. zhēng jì fā nán, zú wáng qí běn qīn yuè móu zōng, jìng yǐ yí yǔn. cháo cuò wèi guó yuǎn lǜ, huò fǎn jìn shēn. yuán àng quán shuō, chū chǒng hòu rǔ. gù gǔ zhě zhū hóu dì bù guò bǎi lǐ, shān hǎi bù yǐ fēng. wú qīn yí dí, yǐ shū qí shǔ, gài wèi wú xié? wú wèi quán shǒu, fǎn shòu qí jiù, qǐ àng cuò xié?
太史公曰:吳王之王,由父省也。能薄賦斂,使其眾,以擅山海利。逆亂之萌,自其子興。爭技發難,卒亡其本;親越謀宗,竟以夷隕。晁錯為國遠慮,禍反近身。袁盎權說,初寵後辱。故古者諸侯地不過百里,山海不以封。「毋親夷狄,以疏其屬」,蓋謂吳邪?「毋為權首,反受其咎」,豈盎、錯邪?
wú chǔ qīng hàn, wáng bì bèi dé. fù yīn cǎi shān, xìn chéng tí jú. jiāo jīn èr zhì, lián jié qī guó. yīng mìng shǐ jiān, cuò zhū wèi sāi. tiān zhī huǐ huò, zú qǔ bēn běi.
吳楚輕悍,王濞倍德。富因采山,釁成提局。憍矜貳志,連結七國。嬰命始監,錯誅未塞。天之悔禍,卒取奔北。