strong jìn xiè xuán strong
晉 謝玄
xiè xuán, zì yòu dù. shǎo yǐng wù, wèi shū fù ān suǒ qì zhòng. jí zhǎng, yǒu jīng guó cái lüè, lǚ pì bù qǐ. hòu yǔ wáng xún jù bèi huán wēn pì wèi yuàn, bìng lǐ zhòng zhī. fú jiān qiáng shèng, biān jìng shù bèi qīn kòu, cháo tíng qiú wén wǔ liáng jiāng kě yǐ zhèn yù běi fāng zhě, ān nǎi yǐ xuán yīng jǔ. zhōng shū láng xī chāo suī sù yǔ xuán bù shàn, wén ér tàn zhī yuē: ān wéi zhòng jǔ qīn, míng yě. xuán bì bù fù jǔ, cái yě. shí xián yǐ wèi bù rán, chāo yuē: wú cháng yǔ xuán gòng zài huán gōng fǔ, jiàn qí shǐ cái, suī lǚ jī jiān yì dé qí rèn, suǒ yǐ zhī zhī. yú shì zhào hái, bài jiàn wǔ jiāng jūn yǎn zhōu cì shǐ lǐng guǎng líng xiāng jiān jiāng běi zhū jūn shì. shí fú jiān qiǎn jūn wéi xiāng yáng, chē qí jiāng jūn huán chōng yù zhī. zhào xuán fā sān zhōu rén dīng, qiǎn péng chéng nèi shǐ hé qiān yóu jūn huái sì, yǐ wèi xíng yuán. xiāng yáng jì méi, jiān jiāng péng chāo gōng lóng xiāng jiāng jūn dài yú péng chéng. xuán lǜ dōng guǎn tài shǒu gāo héng hòu jūn jiāng jūn hé qiān cì yú sì kǒu, yù qiǎn jiān shǐ bào, lìng zhī jiù zhì qí dào wú yóu. xiǎo jiāng tián hóng qǐng xíng, nǎi méi shuǐ qián xíng, jiāng qù chéng, wèi zéi suǒ huò. zéi hòu lù hóng, shǐ yún nán jūn yǐ bài. hóng wěi xǔ zhī, jì ér gào chéng zhōng yuē: nán jūn chuí zhì, wǒ dān xíng lái bào, wèi zéi suǒ de, miǎn zhī! suì yù hài. shí péng chāo zhì zī zhòng yú liú chéng, xuán nǎi yáng shēng qiǎn qiān děng xiàng liú chéng. chāo wén zhī, hái bǎo zī zhòng. qiān chí jìn, jiě péng chéng wéi. jí fú jiān zì lǜ bīng cì yú xiàng chéng, zhòng hào bǎi wàn, ér liáng zhōu zhī shī shǐ dá xián yáng, shǔ hàn shùn liú, yōu bìng xì zhì. xiān qiǎn fú róng mù róng wěi zhāng háo fú fāng děng zhì yǐng kǒu, liáng chéng wáng xiān děng tún luò jiàn. zhào yǐ xuán wèi qián fēng, dū du xú yǎn qīng sān zhōu yáng zhōu zhī jìn líng yōu zhōu zhī yàn guó zhū jūn shì, yǔ shū fù zhēng lǔ jiāng jūn shí cóng dì fǔ guó jiāng jūn yǎn xī zhōng láng jiāng huán yī lóng xiāng jiāng jūn tán yuán jiàn wēi jiāng jūn dài xī yáng wǔ jiāng jūn táo yǐn děng jù zhī, zhòng fán bā wàn. xuán xiān qiǎn guǎng líng xiāng liú láo zhī wǔ qiān rén zhí zhǐ luò jiàn, jí zhǎn liáng chéng jí chéng dì yún, bù qí bēng kuì, zhēng fù huái shuǐ. láo zhī zòng bīng zhuī zhī, shēng qín jiān wěi jiāng liáng tuó wáng xiǎn liáng tì, mù róng qū dī děng, shōu qí jūn shí. jiān jìn tún shòu yáng, liè zhèn lín féi shuǐ, xuán jūn bù dé dù. xuán shǐ wèi fú róng yuē: jūn yuǎn shè wú jìng ér lín shuǐ wèi zhèn, shì bù yù sù zhàn. zhū jūn shāo què, lìng jiāng shì dé zhōu xuán, pū yǔ zhū jūn huǎn pèi ér guān zhī, bù yì lè hū! jiān zhòng jiē yuē: yí zǔ féi shuǐ, mò lìng dé shàng. wǒ zhòng bǐ guǎ, shì bì wàn quán. jiān yuē: dàn què jūn, lìng dé guò, ér wǒ yǐ tiě qí shù shí wàn xiàng shuǐ, bī ér shā zhī. róng yì yǐ wèi rán, suì huī shǐ què zhèn, zhòng yīn luàn bù néng zhǐ. yú shì xuán yǔ yǎn yī děng yǐ jīng ruì bā qiān shè dù féi shuǐ. shí jūn jù zhāng háo, xiǎo tuì. xuán yǎn réng jìn, jué zhàn féi shuǐ nán. jiān zhōng liú shǐ, lín zhèn zhǎn róng. jiān zhòng bēn kuì, zì xiāng dǎo jí tóu shuǐ sǐ zhě bù kě shèng jì, féi shuǐ wèi zhī bù liú. yú zhòng qì jiǎ xiāo dùn, wén fēng shēng hè lì, jiē yǐ wèi wáng shī yǐ zhì, cǎo xíng lù sù, zhòng yǐ jī dòng, sǐ zhě shí qī bā. zhào qiǎn diàn zhōng jiāng jūn wèi láo, jìn hào qián jiāng jūn, gù cí bù shòu. cì qián bǎi wàn, cǎi qiān pǐ. jì ér ān zòu fú jiān sàng bài, yí chéng qí xìn huì, yǐ xuán wèi qián fēng dū du, lǜ guān jūn jiāng jūn huán shí qián jìng zào wō yǐng, jīng lüè jiù dōu. xuán fù lǜ zhòng cì yú péng chéng, qiǎn cān jūn liú xí gōng jiān yǎn zhōu cì shǐ zhāng chóng yú juàn chéng, zǒu zhī, shǐ liú láo zhī shǒu juàn chéng. yǎn zhōu jì píng, xuán huàn shuǐ dào xiǎn sè, liáng yùn jiān nán, yòng dū hù wén rén shì móu, yàn lǚ liáng shuǐ, shù shān, lì qī dài wèi pài, yōng èr àn zhī liú, yǐ lì yùn cáo. zì cǐ gōng sī lì biàn. yòu jìn fá qīng zhōu, gù wèi zhī qīng zhōu pài. qiǎn huái líng tài shǒu gāo sù yǐ sān qiān rén xiàng guǎng gù, jiàng jiān qīng zhōu cì shǐ fú liáng. yòu jìn fá jì zhōu, qiǎn lóng xiāng jiāng jūn liú láo zhī jù què áo, jì yáng tài shǒu guō mǎn jù wèi tái, fèn wǔ jiāng jūn yán xióng dù hé lì yíng. jiān zi pī qiǎn jiāng sāng jù tún lí yáng. xuán mìng liú xí yè xí jù, zǒu zhī. pī huáng jù yù jiàng, xuán xǔ zhī. pī gào jī, xuán kuì pī mǐ èr qiān hú. yòu qiǎn jìn líng tài shǒu téng tián zhī dù hé shǒu lí yáng, sān wèi jiē jiàng. yǐ yǎn qīng sī yù píng, jiā xuán dū du xú yǎn qīng sī jì yōu bìng qī zhōu jūn shì, zú yú guān.
謝玄,字幼度。少穎悟,為叔父安所器重。及長,有經國才略,屢辟不起。後與王珣俱被桓溫闢為掾,並禮重之。苻堅強盛,邊境數被侵寇,朝廷求文武良將可以鎮御北方者,安乃以玄應舉。中書郎郗超雖素與玄不善,聞而嘆之曰:「安違眾舉親,明也。玄必不負舉,才也。」時咸以為不然,超曰:「吾嘗與玄共在桓公府,見其使才,雖履屐間亦得其任,所以知之。」於是召還,拜建武將軍、兗州刺史、領廣陵相、監江北諸軍事。時苻堅遣軍圍襄陽,車騎將軍桓沖御之。詔玄發三州人丁,遣彭城內史何謙游軍淮、泗,以為形援。襄陽既沒,堅將彭超攻龍驤將軍戴於彭城。玄率東莞太守高衡、後軍將軍何謙次於泗口,欲遣間使報,令知救至其道無由。小將田泓請行,乃沒水潛行,將趣城,為賊所獲。賊厚賂泓,使雲「南軍已敗」。泓偽許之,既而告城中曰:「南軍垂至,我單行來報,為賊所得,勉之!」遂遇害。時彭超置輜重於留城,玄乃揚聲遣謙等向留城。超聞之,還保輜重。謙馳進,解彭城圍。及苻堅自率兵次於項城,眾號百萬,而涼州之師始達咸陽,蜀、漢順流,幽、並系至。先遣苻融、慕容暐、張蚝、符方等至潁口,梁成、王先等屯洛澗。詔以玄為前鋒,都督徐兗青三州、揚州之晉陵、幽州之燕國諸軍事,與叔父征虜將軍石、從弟輔國將軍琰、西中郎將桓伊、龍驤將軍檀元、建威將軍戴熙、揚武將軍陶隱等拒之,眾凡八萬。玄先遣廣陵相劉牢之五千人直指洛澗,即斬梁成及成弟雲,步騎崩潰,爭赴淮水。牢之縱兵追之,生禽堅偽將梁佗、王顯、梁悌,慕容屈氐等,收其軍實。堅進屯壽陽,列陣臨淝水,玄軍不得渡。玄使謂苻融曰:「君遠涉吾境而臨水為陣,是不欲速戰。諸君稍卻,令將士得周旋,仆與諸君緩轡而觀之,不亦樂乎!」堅眾皆曰:「宜阻淝水,莫令得上。我眾彼寡,勢必萬全。」堅曰:「但卻軍,令得過,而我以鐵騎數十萬向水,逼而殺之。」融亦以為然,遂麾使卻陣,眾因亂不能止。於是玄與琰、伊等以精銳八千涉渡淝水。石軍拒張蚝,小退。玄、琰仍進,決戰淝水南。堅中流矢,臨陣斬融。堅眾奔潰,自相蹈藉投水死者不可勝計,淝水為之不流。餘眾棄甲宵遁,聞風聲鶴唳,皆以為王師已至,草行露宿,重以飢凍,死者十七八。詔遣殿中將軍慰勞,進號前將軍,固辭不受。賜錢百萬,彩千匹。既而安奏苻堅喪敗,宜乘其釁會,以玄為前鋒都督,率冠軍將軍桓石虔徑造渦潁,經略舊都。玄復率眾次於彭城,遣參軍劉襲攻堅兗州刺史張崇於鄄城,走之,使劉牢之守鄄城。兗州既平,玄患水道險澀,糧運艱難,用督護聞人奭謀,堰呂梁水,樹柵,立七埭為派,擁二岸之流,以利運漕。自此公私利便。又進伐青州,故謂之青州派。遣淮陵太守高素以三千人向廣固,降堅青州刺史苻良。又進伐冀州,遣龍驤將軍劉牢之據碻磝,濟陽太守郭滿據渭台,奮武將軍顏雄渡河立營。堅子丕遣將桑據屯黎陽。玄命劉襲夜襲據,走之。丕惶遽欲降,玄許之。丕告飢,玄饋丕米二千斛。又遣晉陵太守滕恬之渡河守黎陽,三魏皆降。以兗、青、司、豫平,加玄都督徐、兗、青、司、冀、幽、並七州軍事,卒於官。
sūn zǐ yuē: zé rén ér rèn zhī. xuán zhī shǐ cái, gè dāng qí rèn. yòu yuē: duó qí suǒ ài zé tīng. xuán xiàng liú chéng ér jiě péng chéng zhī wéi. yòu yuē: luàn ér qǔ zhī. xuán yīn fú jiān zhèn luàn ér jué zhàn pò zhī shì yě.
孫子曰:「擇人而任之。」玄之使才,各當其任。又曰:「奪其所愛則聽。」玄向留城而解彭城之圍。又曰:「亂而取之。」玄因符堅陣亂而決戰破之是也。
strong yàn mù róng kè strong
燕 慕容恪
mù róng kè, zì yuán gōng, huàng zhī zǐ yě. chén shēn yǒu dà dù. nián shí wǔ, shēn zhǎng bā chǐ qī cùn, róng mào kuí jié, xióng yì yán zhòng, měi suǒ yán jí, zhé jīng lún shì wù, huàng shǐ qì yān, nǎi shòu zhī yǐ bīng. shù cóng huàng zhēng fá, lín jī duō qí cè. shǐ zhèn liáo dōng, shén yǒu wēi huì, gāo jù lì dàn zhī, bù gǎn wèi kòu. huàng jiāng zhōng, wèi juàn yuē: jīn zhōng yuán wèi yī, fāng jiàn dà shì, kè zhì yǒng jù jì, rǔ qí wěi zhī. jí juàn sì wèi, mí jiā qīn rèn. lèi zhàn yǒu dà gōng, fēng tài yuán wáng. juàn qǐn jí, yǐn kè yǔ mù róng píng shǔ yǐ hòu shì. jí huàng zhī shì, zǒng shè cháo quán. chū, jiàn yè wén juàn sǐ yuē: zhōng yuán kě tú yǐ. huán wēn yuē: mù róng kè shàng cún, suǒ yōu fāng wèi dà ěr. mù róng gēn zhī jiù zhū yě, nèi wài wēi jù. kè róng zhǐ rú cháng, shén sè zì ruò, chū rù wǎng hái, yī rén bù cóng. huò yǒu jiàn zhī zhě, kè yuē: rén qíng huái jù, qiě dāng zì ān yǐ jìng zhī. wú fù bù ān, zé zhòng hé zhān yǎng zāi! yú shì rén xīn shāo dìng. kè xū jīn dài wù, zī xún shàn dào, liàng cái chù rèn, shǐ rén bù yú wèi. suī zhí quán zhèng shì, bì zī zhī yú píng. bà cháo guī dì, zé jǐn xīn sè yǎng, shǒu bù shì juǎn. kè zhī wéi luò yáng yě, qín zhōng dà zhèn, fú jiān qīn jiāng yǐ bèi tóng guān, jūn huí nǎi dìng. kè wèi jiāng bù shàng wēi yán, zhuān yǐ ēn xìn yù wù, wù yú dà lüè, bù yǐ xiǎo lìng láo zhòng. jūn shì yǒu fàn fǎ, mì zòng shě zhī, bǔ zhǎn zéi shǒu yǐ lìng jūn. yíng nèi bù zhěng shì kě fàn, ér fáng yù shén yán, zhōng wú sàng bài. lín zhōng, wěi qīn lín wèn yǐ hòu shì, kè yuē: chén wén bào ēn mò dà jiàn shì, bǎn zhú yóu kě, ér kuàng guó zhī yì fān hū! wú wáng wén wǔ jiān cái, guǎn xiāo zhī yà, bì xià ruò rèn zhī yǐ zhèng, guó qí shǎo ān. bù rán, chén kǒng èr kòu bì yǒu kuī zhī jì. yán zhōng ér sǐ.
慕容恪,字元恭,皝之子也。沉深有大度。年十五,身長八尺七寸,容貌魁傑,雄毅嚴重,每所言及,輒經綸世務,皝始器焉,乃授之以兵。數從皝征伐,臨機多奇策。使鎮遼東,甚有威惠,高句麗憚之,不敢為寇。皝將終,謂雋曰:「今中原未一,方建大事,恪智勇俱濟,汝其委之。」及雋嗣位,彌加親任。累戰有大功,封太原王。雋寢疾,引恪與慕容評屬以後事。及皝之世,總攝朝權。初,建鄴聞雋死曰:「中原可圖矣。」桓溫曰:「慕容恪尚存,所憂方為大耳。」慕容根之就誅也,內外危懼。恪容止如常,神色自若,出入往還,一人步從。或有諫之者,恪曰:「人情懷懼,且當自安以靖之。吾復不安,則眾何瞻仰哉!」於是人心稍定。恪虛襟待物,諮詢善道,量才處任,使人不逾位。雖執權政事,必諮之於評。罷朝歸第,則盡心色養,手不釋卷。恪之圍洛陽也,秦中大震,苻堅親將以備潼關,軍回乃定。恪為將不尚威嚴,專以恩信御物,務於大略,不以小令勞眾。軍士有犯法,密縱舍之,捕斬賊首以令軍。營內不整似可犯,而防禦甚嚴,終無喪敗。臨終,暐親臨問以後事,恪曰:「臣聞報恩莫大薦士,板築猶可,而況國之懿藩乎!吳王文武兼才,管、蕭之亞,陛下若任之以政,國其少安。不然,臣恐二寇必有窺之計。」言終而死。
sūn zǐ yuē: fǔ zhōu zé guó bì qiáng. kè zài zhōng yuán, huán wēn yǐ wèi suǒ yōu fāng dà. yòu yuē: zú wèi qīn fù ér fá zhī, zé bù fú. kè zhī wèi jiāng, zhuān yǐ ēn xìn ér bù shàng wēi yán shì yě.
孫子曰:「輔周則國必強。」恪在中原,桓溫以謂所憂方大。又曰:「卒未親附而罰之,則不服。」恪之為將,專以恩信而不尚威嚴是也。
strong qín wáng měng strong
秦 王猛
wáng měng, ān jǐng lüè, běi hǎi jù rén, jiā yú wèi jùn. shǎo pín jiàn. yǐ yù běn wèi yè. cháng huò běn yú luò yáng, yǒu yī rén guì mǎi qí běn, ér yún wú zhí, zì yán: jiā qù cǐ wú yuǎn, kě suí wǒ qǔ zhí. měng lì qí guì ér cóng zhī, xíng bù jué yuǎn, hū zhì shēn shān, jiàn yī lǎo fù, xū fà hào rán, jù hú chuáng ér zuò, zuǒ yòu shí xǔ rén, yǒu yī rén yǐn měng jìn bài zhī. lǎo fù yuē: wáng gōng hé yuán bài! nǎi shí bèi cháng běn zhí, qiǎn rén sòng zhī. měng jì chū, gù shì, nǎi sōng gāo shān yě. měng bó xué hǎo bīng shū, qì dù xióng yuǎn. yǐn huá shān, huái zuǒ shì zhī zhì, hòu fēng yún ér hòu dòng. huán wēn rù guān, měng bèi hè yì zhī, yī miàn tán dāng shì zhī shì, mén shī ér yán, páng ruò wú rén. wēn chá ér yì zhī. wēn zhī jiāng hái, cì měng chē mǎ, qǐng yǔ jù nán. měng hái shān zī shī, shī yuē: qīng yǔ huán wēn qǐ bìng shì zāi! zài cǐ kě fù guì, hé wèi yuǎn hū! měng nǎi zhǐ. fú jiān jiāng yǒu dà zhì, wén měng míng, qiǎn lǚ pó lóu zhāo zhī. yī jiàn biàn ruò píng shēng, yǔ jí fèi xìng dà shì, yì fú tóng qì, ruò xuán dé zhī yù kǒng míng yě. suì zhōng wǔ qiān, quán qīng nèi wài. hòu lǜ zhū jūn tǎo mù róng wěi, jūn jìn yán míng, shī wú sī fàn. měng zhī wèi zhì yè, jié dào gōng xíng, jí měng zhì, yuǎn jìn tiē rán, yàn rén ān zhī. jì liú zhèn jì zhōu, qiǎn měng yú liù zhōu zhī nèi tīng yǐ pián yí cóng shì, jiǎn zhào yīng juàn, yǐ bǔ guān dōng shǒu zǎi, shòu qì, yán tái chú zhèng. é rù wèi chéng xiàng, shāo jiā dū du zhōng wài zhū jūn shì. měng biǎo ràng jiǔ zhī. jiān yuē: qīng xī chī pán bù yī, zhèn lóng qián ruò guàn. zhèn qí qīng yú zàn jiàn, nǐ qīng yú wò lóng, qīng yì yì zhèn yú yī yán, huí kǎo pán zhī yǎ zhì, qǐ bù jīng qì shén jiāo, qiān zài zhī huì! suī fù yán rù mèng, jiāng gōng wù zhào, jīn gǔ yī shí, yì bù shū yě. zhèn qiě yù cóng róng yú shàng, wàng qīng láo xīn yú xià, hóng jì zhī wù, fēi qīng ér shuí! suì bù xǔ. měng nǎi shòu mìng. jūn guó nèi wài wàn jī zhī wù, shì wú jù xì, mò bù guī zhī. měng zǎi zhèng gōng píng, liú fàng shī sù, bá yōu zhì, xiǎn xián cái, wài xiū bīng gé, nèi chóng rú xué, quàn kè nóng sāng, jiào yǐ lián chǐ, wú zuì ér bù xíng, wú cái ér bù rèn, shù jī xián xī, bǎi kuí shí xù. yú shì bīng qiáng guó fù, chuí jí shēng píng, měng zhī lì yě. jiān cóng róng cháng wèi měng yuē: qīng sù yè fěi xiè, yōu qín wàn jī, ruò wén wáng dé tài gōng, wú jiāng yōu yóu yǐ zú suì. měng yuē: bù tú bì xià zhī chén zhī guò, chén hé zú yǐ nǐ gǔ rén! jiān yuē: yǐ wú guān zhī, tài gōng qǐ néng guò yě! cháng chì qí tài zǐ hóng zhǎng lè gōng pī děng yuē: rǔ shì wáng gōng, rú shì wǒ yě. qí jiàn zhòng rú cǐ. xìng gāng míng qīng sù, yú shàn è yóu fēn. wēi shí yī cān zhī huì, yá zì zhī fèn, mí bù bào yān, shí lùn pō yǐ cǐ shǎo zhī. qǐn jí, jiān qīn lín shěng bìng, wèn yǐ hòu shì. měng yuē: jìn suī pì chù wú yuè, nǎi zhēng shuò xiāng chéng. qīn rén shàn lín, guó zhī bǎo yě. chén méi zhī hòu, yuàn bù yǐ jìn wèi tú. xiān bēi qiāng lǔ, wǒ zhī chóu dí, zhōng wèi rén huàn, yí jiàn chú zhī, yǐ biàn shè jì. yán zhōng ér sǐ.
王猛,安景略,北海劇人,家於魏郡。少貧賤。以鬻畚為業。嘗貨畚於洛陽,有一人貴買其畚,而雲無直,自言:「家去此無遠,可隨我取直。」猛利其貴而從之,行不覺遠,忽至深山,見一老父,鬚髮皓然,踞胡床而坐,左右十許人,有一人引猛進拜之。老父曰:「王公何緣拜!」乃十倍償畚直,遣人送之。猛既出,顧視,乃嵩高山也。猛博學好兵書,氣度雄遠。隱華山,懷佐世之志,候風雲而後動。桓溫入關,猛被褐詣之,一面談當世之事,捫虱而言,旁若無人。溫察而異之。溫之將還,賜猛車馬,請與俱南。猛還山諮師,師曰:「卿與桓溫豈並世哉!在此可富貴,何為遠乎!」猛乃止。苻堅將有大志,聞猛名,遣呂婆樓招之。一見便若平生,語及廢興大事,異符同契,若玄德之遇孔明也。歲中五遷,權傾內外。後率諸軍討慕容暐,軍禁嚴明,師無私犯。猛之未至鄴,劫盜公行,及猛至,遠近帖然,燕人安之。既留鎮冀州,遣猛於六州之內聽以便宜從事,簡召英雋,以補關東守宰,授訖,言台除正。俄入為丞相,稍加都督中外諸軍事。猛表讓久之。堅曰:「卿昔螭蟠布衣,朕龍潛弱冠。朕奇卿於暫見,擬卿於臥龍,卿亦異朕於一言,回考槃之雅志,豈不精契神交,千載之會!雖傅岩入夢,姜公悟兆,今古一時,亦不殊也。朕且欲從容於上,望卿勞心於下,弘濟之務,非卿而誰!」遂不許。猛乃受命。軍國內外萬機之務,事無巨細,莫不歸之。猛宰政公平,流放屍素,拔幽滯,顯賢才,外修兵革,內崇儒學,勸課農桑,教以廉恥,無罪而不刑,無才而不任,庶績咸熙,百揆時序。於是兵強國富,垂及昇平,猛之力也。堅從容常謂猛曰:「卿夙夜匪懈,憂勤萬機,若文王得太公,吾將優遊以卒歲。」猛曰:「不圖陛下知臣之過,臣何足以擬古人!」堅曰:「以吾觀之,太公豈能過也!」嘗敕其太子宏、長樂公丕等曰:「汝事王公,如事我也。」其見重如此。性剛明清肅,於善惡尤分。微時一餐之惠,睚眥之忿,靡不報焉,時論頗以此少之。寢疾,堅親臨省病,問以後事。猛曰:「晉雖僻處吳越,乃正朔相承。親仁善鄰,國之寶也。臣沒之後,願不以晉為圖。鮮卑、羌虜,我之仇敵,終為人患,宜漸除之,以便社稷。」言終而死。
sūn zǐ yuē: zhī bǐ zhī jǐ. měng jiàn fú jiān bù yǐ jìn wèi tú shì yě.
孫子曰:「知彼知己。」猛諫苻堅不以晉為圖是也。
strong sòng tán dào jì strong
宋 檀道濟
tán dào jì, gāo píng jīn xiāng rén yě. sòng wǔ dì běi fá, dào jì wèi qián fēng, suǒ zhì wàng fēng xiáng fú. jìng jìn luò yáng, yì zhě wèi suǒ huò fú qiú yīng xī lù yǐ wèi jīng guān. dào jì yuē: fá zuì diào rén, zhèng zài jīn rì. jiē shì ér qiǎn zhī. yú shì zhōng yuán gǎn yuè, guī zhě shén zhòng. wén dì jí wèi, shǐ dào jì yǔ zhōng lǐng jūn liú yàn zhī qián qū xī fá. shàng wèn cè yú dào jì, duì yuē: chén xī yǔ xiè huì tóng cóng běi zhēng, rù guān shí cè, huì yǒu qí jiǔ, cái lüè míng liàn, dài nán yǔ dí. rán wèi cháng gū jūn jué shèng, róng shì kǒng fēi qí zhǎng. chén xī huì zhì, huì xī chén yǒng. jīn fèng wáng mìng wài tǎo, bì wèi zhèn ér qín. shí huì běn wèi dào jì yǔ xú xiàn zhī tóng zhū, hū wén lái shàng, suì bù zhàn zì kuì. shì píng, qiān zhēng nán dà jiāng jūn. yuán jiā bā nián, liú yàn zhī qīn wèi, yǐ píng hé nán, fù shī zhī. dào jì dū du zhēng tǎo zhū jūn shì, běi lüè dì, zhuǎn zhàn zhì jì shàng. wèi jūn shèng, suì kè huá tái. dào jì shí yǔ wèi jūn sān shí yú zhàn, duō jié. jūn zhì lì chéng, yǐ zī yùn jié nǎi hái. shí rén jiàng wèi zhě jù shuō liáng shí yǐ qìng, yú shì shì zú yōu jù, mò yǒu dòu zhì. dào jì yè chàng chóu liàng shā, yǐ suǒ yú shǎo mǐ sàn qí shàng. jí dàn, wèi jūn wèi zī liáng yǒu yú, gù bù fù zhuī, yǐ jiàng zhě wàng zhǎn yǐ xùn. shí dào jì bīng guǎ ruò, jūn zhōng dà jù. dào jì nǎi mìng jūn shì xī jiǎ, shēn bái fú chéng yú, xú chū wài wéi. wèi jūn jù yǒu fú, bù gǎn bī, nǎi guī. dào jì suī bù kè dìng hé nán, quán jūn ér fǎn, xióng míng dà zhèn, wèi shén dàn zhī. dào jì lì gōng qián cháo, wēi míng shén zhòng, zuǒ yòu fù xīn, bìng jīng bǎi zhàn, zhū zi yòu yǒu cái qì, cháo tíng yí wèi zhī. shí rén huò mù zhī yuē: ān zhī fēi sī mǎ zhòng dá yě? wén dì qǐn jí, péng chéng wáng yì kāng lǜ gōng chē yàn jià, dào jì bù fù kě zhì, zhào dào jì rù cháo, qí qī xiàng shì yuē: fū gāo shì zhī xūn, dào jiā suǒ jì. jīn wú shì xiāng zhào, huò qí zhì yǐ. dào jì jiàn shōu, fèn nù qì shèng, mù guāng rú jù. é ěr jiān yǐn yǐn yī hú, nǎi tuō zé tóu dì yuē: nǎi huài rǔ wàn lǐ zhǎng chéng! wèi rén wén zhī, jiē yuē: dào jì yǐ sǐ, wú zi bèi bù zú fù dàn. zì shì pín suì nán fá, yǒu yǐn mǎ zhǎng jiāng zhī zhì. wén dì wèn yīn jǐng rén yuē: shuí kě jì dào jì? dá yuē: dào jì yǐ lèi yǒu zhàn gōng, gù zhì wēi míng yú wèi rèn ěr. dì yuē: bù rán. xī lǐ guǎng zài cháo, xiōng nú bù gǎn nán wàng, hòu jì zhě fù yǒu jǐ rén? wèi zhì guā bù, wén dì dēng shí tóu chéng wàng, shén yǒu yōu sè, tàn yuē: ruò dào jì zài qǐ zhì cǐ.
檀道濟,高平金鄉人也。宋武帝北伐,道濟為前鋒,所至望風降服。徑進洛陽,議者謂所獲俘囚應悉戮以為京觀。道濟曰:「伐罪吊人,正在今日。」皆釋而遣之。於是中原感悅,歸者甚眾。文帝即位,使道濟與中領軍劉彥之前驅西伐。上問策於道濟,對曰:「臣昔與謝晦同從北征,入關十策,晦有其九,才略明練,殆難與敵。然未嘗孤軍決勝,戎事恐非其長。臣悉晦智,晦悉臣勇。今奉王命外討,必未陣而禽。」時晦本謂道濟與徐羨之同誅,忽聞來上,遂不戰自潰。事平,遷征南大將軍。元嘉八年,劉彥之侵魏,已平河南,復失之。道濟都督征討諸軍事,北略地,轉戰至濟上。魏軍盛,遂克滑台。道濟時與魏軍三十餘戰,多捷。軍至歷城,以資運竭乃還。時人降魏者具說糧食已罄,於是士卒憂懼,莫有鬥志。道濟夜唱籌量沙,以所餘少米散其上。及旦,魏軍謂資糧有餘,故不復追,以降者妄斬以徇。時道濟兵寡弱,軍中大懼。道濟乃命軍士悉甲,身白服乘輿,徐出外圍。魏軍懼有伏,不敢逼,乃歸。道濟雖不克定河南,全軍而反,雄名大振,魏甚憚之。道濟立功前朝,威名甚重,左右腹心,並經百戰,諸子又有才氣,朝廷疑畏之。時人或目之曰:「安知非司馬仲達也?」文帝寢疾,彭城王義康慮宮車晏駕,道濟不復可制,召道濟入朝,其妻向氏曰:「夫高世之勛,道家所忌。今無事相召,禍其至矣。」道濟見收,憤怒氣盛,目光如炬。俄爾間引飲一斛,乃脫幘投地曰:「乃壞汝萬里長城!」魏人聞之,皆曰:「道濟已死,吳子輩不足復憚。」自是頻歲南伐,有飲馬長江之志。文帝問殷景仁曰:「誰可繼道濟?」答曰:「道濟以累有戰功,故致威名餘未任耳。」帝曰:「不然。昔李廣在朝,匈奴不敢南望,後繼者復有幾人?」魏至瓜步,文帝登石頭城望,甚有憂色,嘆曰:「若道濟在豈至此。」
sūn zǐ yuē: jiāng jūn kě duó xīn. dào jì wèi huì xī chén yǒng, guǒ bù zhàn ér zì kuì. yòu yuē: qiáng ruò xíng yě. dào jì chàng chóu liàng shā ér què wèi jūn shì yě.
孫子曰:「將軍可奪心。」道濟謂晦悉臣勇,果不戰而自潰。又曰:「強弱形也。」道濟唱籌量沙而卻魏軍是也。
strong sòng wáng zhèn è strong
宋 王鎮惡
wáng zhèn è, běi hǎi jù rén yě. zǔ měng, shì fú jiān, rèn jiān jiāng xiāng. zhèn è yǐ wǔ yuè shēng, jiā rén yǐ sú jì, yù lìng chū jì shū zōng. měng yuē: cǐ fēi cháng ér, xī mèng cháng jūn è yuè shēng ér xiāng qí, shì ér yì jiāng xìng wú mén yǐ. gù míng wèi zhèn è. pō dú zhū zi bīng shū, xǐ lùn jūn guó dà shì, qí shè fēi cháng ér cóng héng shàn guǒ duàn. sòng wǔ dì fá guǎng gù, rén huò jiàn zhī wǔ dì. zhào yǔ yǔ, yì yān, yīn liú sù. dàn wèi zhū zuǒ yuē: zhèn è, wáng měng sūn, suǒ wèi jiāng mén yǒu jiāng. wǔ dì móu tǎo liú yì, zhèn è yuē: gōng ruò yǒu shì xī chǔ, qǐng gěi bǎi gě wèi qián qū. jí xī tǎo, zhuǎn zhèn è cān jūn shì, shǐ lǜ lóng xiāng jiāng jūn kuǎi ēn bǎi gě qián fā. zhèn è shòu mìng, biàn zhòu yè jiān xíng, yáng shēng shàng yǎn zhōu, liú yì wèi wèi xìn, bù zhī jiàn xí. zhèn è qù jiāng líng chéng èr shí lǐ, shě chuán bù shàng, kuǎi ēn jūn zài qián, zhèn è cì zhī. gě liú sān rén, duì gě àn shàng lì qí ān gǔ, yǔ suǒ liú rén yuē: jì wǒ jiāng zhì chéng, biàn zhǎng gǔ, ruò hòu yǒu dà jūn zhuàng. yòu fēn duì zài hòu, lìng shāo jiāng jīn chuán. zhèn è jìng qián xí chéng, jīn shù jí bǎi xìng jiē yán liú fān shí shàng, yàn rán bù yí. jiāng zhì chéng, féng yì yào jiāng zhū xiǎn zhī, chí qián wèn fān suǒ zài. jūn rén dá yuē: zài hòu. jí zhì jūn hòu bù jiàn fān, yòu wàng jiàn jiāng jīn chuán jiàn bèi shāo ér gǔ shēng shén shèng, zhī fēi fān shàng, biàn yuè mǎ gào yì, lìng bì chéng mén. zhèn è yì chí jìn, dé rù chéng, biàn yīn fēng fàng huǒ, shāo dài chéng nán mén jí dōng mén, yòu qiǎn rén yǐ zhào jí shè bìng wǔ dì shǒu shū fán sān hán shì yì, yì jiē shāo bù shì. jīn chéng nèi yì wèi xìn dì zì lái. jí duǎn bīng jiē zhàn, zhèn è jūn rén yǔ yì xià jiāng, huò shì fù xiōng zǐ dì zhōng biǎo qīn qīn, qiě dòu qiě yǔ, zhī wǔ dì zài hòu, rén qíng lí xiè. yì cóng dài chéng dōng mén chū bēn niú mù fó sì, zì yì. zhèn è shēn bèi wǔ jiàn, shǒu suǒ zhí shuò, shǒu zhōng pò zhé. jiāng líng píng hòu èr shí rì, dà jūn fāng zhì. wǔ dì běi fá, yǔ zhèn è zī yì, xíng lóng xiāng jiāng jūn, lǐng qián fēng. jiāng fā, qián jiāng jūn liú mù zhī wèi yuē: xī jìn wén wáng wěi shǔ yú dèng ài, jīn yì wěi qīng yǐ guān zhōng, qīng qí miǎn zhī. zhèn è yuē: wú děng yīn tuō fēng yún bìng méng chōu zhuó, jīn xián yáng bù kè, shì bù jì jiāng. sān qín ruò dìng ér gōng jiǔ xī bù zhì, yì qīng zhī zé yǐ. zhèn è rù zéi jìng, zhàn wú bù jié, dà jūn cì tóng guān, móu jìn qǔ jì. zhèn è qǐng lǜ shuǐ jūn zì hé rù wèi, zhí zhì wèi qiáo. zhèn è suǒ chéng jiē méng chōng xiǎo jiàn, xíng chuán zhě xī zài jiàn nèi, sù wèi ér jìn, jiàn wài bù jiàn yǒu xíng chuán rén. běi tǔ sù wú zhōu jí, mò bù jīng yǐ wèi shén. zhèn è jì zhì, lìng jiāng shì shí bì, biàn qì chuán dēng àn. wèi shuǐ liú jí, zhū jiàn xī zhú liú qù. zhèn è fǔ shì zú yuē: cǐ shì zhǎng ān chéng běi mén wài, qù jiā wàn lǐ, ér fǎng chéng yī liáng, bìng yǐ zhú liú, wéi yí sǐ zhàn, kě lì dà gōng. nǎi shēn xiān shì zú, jí xiàn zhǎng ān chéng. chéng nèi liù wàn yú hù, zhèn è fǔ wèi chū fù, hào lìng yán sù, yú bà shàng fèng yíng, wǔ dì láo zhī yuē: chéng wú bà yè zhě, zhēn qīng yě. xiè yuē: cǐ míng gōng zhī wēi, zhū jiāng zhī lì. dì xiào yuē: qīng yù xué féng yì xié. dì liú dì èr zi yì zhēn wèi ān xī jiāng jūn. zhèn è yǐ zhēng lǔ jiāng jūn lǐng ān xī sī mǎ, wěi yǐ hàn yù zhī rèn. wáng měng zhī xiāng fú jiān yě, běi rén yǐ fāng zhū gé liàng. rù guān zhī gōng, yòu zhèn è wèi shǒu, shí lùn zhě shēn dàn zhī. shěn tián zǐ yǔ zhèn è zhēng gōng. wǔ dì jiāng guī, liú tián zǐ yǔ zhèn è, sī wèi tián zǐ yuē: zhōng huì bù dé suì qí luàn zhě, wèi yǒu wèi guàn děng yě. yǔ yuē: měng shòu bù rú qún hú. qīng děng shí yú rén, hé jù zhèn è? gù èr rén cháng yǒu cāi xīn. shí zhèn è yǔ tián zǐ jù huì fù hóng zhī lěi, tián zǐ qiú píng rén yīn zhǎn zhī. hóng zhī bēn gào yì zhēn, yì zhēn shuài wáng xiū bèi jiǎ dēng héng mén yǐ chá qí biàn. é ér tián zǐ zhì, yán zhèn è fǎn. xiū zhí tián zǐ, yǐ zhuān lù zhǎn yān.
王鎮惡,北海劇人也。祖猛,仕苻堅,任兼將相。鎮惡以五月生,家人以俗忌,欲令出繼疏宗。猛曰:「此非常兒,昔孟嘗君惡月生而相齊,是兒亦將興吾門矣。」故名為鎮惡。頗讀諸子兵書,喜論軍國大事,騎射非常而從橫善果斷。宋武帝伐廣固,人或薦之武帝。召與語,異焉,因留宿。旦謂諸佐曰:「鎮惡,王猛孫,所謂將門有將。」武帝謀討劉毅,鎮惡曰:「公若有事西楚,請給百舸為前驅。」及西討,轉鎮惡參軍事,使率龍驤將軍蒯恩百舸前發。鎮惡受命,便晝夜兼行,揚聲上兗州,劉毅謂為信,不知見襲。鎮惡去江陵城二十里,舍船步上,蒯恩軍在前,鎮惡次之。舸留三人,對舸岸上立旗安鼓,語所留人曰:「計我將至城,便長鼓,若後有大軍狀。」又分隊在後,令燒江津船。鎮惡徑前襲城,津戍及百姓皆言劉藩實上,晏然不疑。將至城,逢毅要將朱顯之,馳前問藩所在。軍人答曰:「在後。」及至軍後不見藩,又望見江津船艦被燒而鼓聲甚盛,知非藩上,便躍馬告毅,令閉城門。鎮惡亦馳進,得入城,便因風放火,燒大城南門及東門,又遣人以詔及赦並武帝手書凡三函示毅,毅皆燒不視。金城內亦未信帝自來。及短兵接戰,鎮惡軍人與毅下將,或是父兄子弟中表親親,且斗且語,知武帝在後,人情離懈。毅從大城東門出奔牛牧佛寺,自縊。鎮惡身被五箭,手所執槊,手中破折。江陵平後二十日,大軍方至。武帝北伐,與鎮惡諮議,行龍驤將軍,領前鋒。將發,前將軍劉穆之謂曰:「昔晉文王委蜀於鄧艾,今亦委卿以關中,卿其勉之。」鎮惡曰:「吾等因托風雲並蒙抽擢,今咸陽不克,誓不濟江。三秦若定而公九錫不至,亦卿之責矣。」鎮惡入賊境,戰無不捷,大軍次潼關,謀進取計。鎮惡請率水軍自河入渭,直至渭橋。鎮惡所乘皆蒙沖小艦,行船者悉在艦內,溯渭而進,艦外不見有行船人。北土素無舟楫,莫不驚以為神。鎮惡既至,令將士食畢,便棄船登岸。渭水流急,諸艦悉逐流去。鎮惡撫士卒曰:「此是長安城北門外,去家萬里,而舫乘衣糧,並已逐流,唯宜死戰,可立大功。」乃身先士卒,即陷長安城。城內六萬餘戶,鎮惡撫慰初附,號令嚴肅,於灞上奉迎,武帝勞之曰:「成吾霸業者,貞卿也。」謝曰:「此明公之威,諸將之力。」帝笑曰:「卿欲學馮異邪。」帝留第二子義真為安西將軍。鎮惡以征虜將軍領安西司馬,委以捍禦之任。王猛之相苻堅也,北人以方諸葛亮。入關之功,又鎮惡為首,時論者深憚之。沈田子與鎮惡爭功。武帝將歸,留田子與鎮惡,私謂田子曰:「鍾會不得遂其亂者,為有衛瓘等也。語曰:猛獸不如群狐。卿等十餘人,何懼鎮惡?」故二人常有猜心。時鎮惡與田子俱會傅弘之壘,田子求屏人因斬之。弘之奔告義真,義真率王修被甲登橫門以察其變。俄而田子至,言鎮惡反。修執田子,以專戮斬焉。
sūn zǐ yuē: bīng yǐ zhà lì. zhèn è yáng shēng liú fān lái shàng ér jué liú yì. yòu yuē: sǐ dì shì zhī yǐ bù huó. zhèn è qì yī liáng ér lì shì zú shì yě.
孫子曰:「兵以詐立。」鎮惡揚聲劉藩來上而譎劉毅。又曰:「死地示之以不活。」鎮惡棄衣糧而勵士卒是也。
strong liáng wéi ruì strong
梁 韋叡
wéi ruì, zì huái wén, jīng zhào dù líng rén yě. zì jié yú liáng wǔ. jí bīng qǐ xí zhì, ruì lǜ jùn rén fá zhú wèi fá, bèi dào lái fù, yǒu zhòng èr qiān, mǎ èr bǎi pǐ. dì jiàn ruì shén yuè, fǔ jǐ yuē: tā rì jiàn jūn zhī miàn, jīn rì jiàn jūn zhī xīn, wú shì jiù yǐ. dà jūn fā yǐng, móu liú shǒu jiāng, shàng nán qí rén. jiǔ zhī, gù ruì yuē: qì qí jì ér bù chéng, yān huáng huáng ér gèng suǒ? jí rì yǐ wèi jiāng xià tài shǒu. tiān jiān èr nián, qiān yù zhōu cì shǐ, lǐng lì yáng tài shǒu. wèi qiǎn zhòng lái fá, ruì lǜ zhōu bīng jī zǒu zhī. sì nián, qīn wèi, zhào ruì dū du zhòng jūn. ruì qiǎn zhǎng shǐ wáng chāo zōng liáng jùn tài shǒu féng dào gēn gōng wèi xiǎo xiàn chéng, wèi néng bá. ruì xún xíng wéi shān, wèi chéng zhōng hū chū shù bǎi rén chén yú mén wài, ruì yù jī zhī, zhū jiāng jiē yuē: xiàng běn qīng lái, qǐng hái shòu jiǎ ér hòu zhàn. ruì yuē: wèi chéng zhōng èr qiān yú rén, bì mén jiān shǒu, zú yǐ zì bǎo. jīn wú gù chū rén yú wài, bì qí xiāo yǒng, ruò néng cuò zhī, qí chéng zì bá. zhòng yóu chí yí, ruì zhǐ qí jié yuē: cháo tíng shòu cǐ, fēi yǐ wèi shì. wéi ruì zhī fǎ, bù kě fàn yě. nǎi jìn bīng. wèi jūn bài, yīn jí gōng zhī, zhōng sù ér chéng bá. suì jìn tǎo hé féi. xiān shì, yòu jūn sī mǎ hú jǐng lüè zhì hé féi, jiǔ wèi néng xià. ruì àn xíng shān chuān, yuē: wú wén fén shuǐ kě yǐ guàn píng yáng, jí cǐ shì yě. nǎi yàn féi shuǐ, qǐng zhī, yàn chéng shuǐ tōng, zhōu jiàn jì zhì. wèi chū fēn zhú dōng xī xiǎo chéng jiā féi, ruì xiān gōng èr chéng. jì ér wèi yuán jiāng yáng líng sì shuài jūn wǔ wàn yǎn zhì, zhòng jù bù dí, qǐng biǎo yì bīng. ruì yuē: zéi yǐ zhì chéng xià, fāng fù qiú jūn, qiě wú qiú jì shī, bǐ yì zhào zhòng. shī kè zài hé, gǔ rén zhī yì yě. yīn zhàn, pò zhī, jūn rén shǎo ān. chū, féi shuǐ yàn lì, shǐ jūn zhǔ wáng huái zhú chéng yú àn shǒu zhī. wèi gōng xiàn chéng, chéng shèng zhì ruì chéng xià. jūn jiān pān líng yòu quàn ruì tuì hái cháo hú, zhū jiāng yòu qǐng zǒu bǎo sān zhàng. ruì nù yuē: jiāng jūn sǐ suī, yǒu qián wú què. yīn lìng qǔ sǎn shàn huī chuáng, lì zhī dī xià, shì wú dòng zhì. ruì sù léi, měi zhàn wèi cháng qí mǎ, yǐ bǎn yú zì zài, dū lì zhòng jūn. wèi bīng záo dī, ruì qīn yǔ zhēng, wèi jūn què, yīn zhú lěi yú dī yǐ zì gù. qǐ dòu jiàn, gāo yǔ hé féi chéng děng, sì miàn lín zhī. chéng kuì, fú huò wàn yú. suǒ huò jūn shí, wú suǒ sī yān. chū, hú jǐng lüè yǔ qián jūn zhào zǔ yuè tóng jūn jiāo è, zhì xiāng xiàn hài. jǐng lüè yī nù, zì niè qí chǐ, chǐ jiē liú xiě. ruì yǐ jiāng shuài bù hé, jiāng zhì huàn huò, zhuó jiǔ zì quàn jǐng lüè yuē: qiě yuàn liǎng hǔ wù fù sī dòu. gù zhōng yú cǐ yì, dé wú hài yān. ruì měi zhòu jiē kè lǚ, yè suàn jūn shū, sān gēng qǐ zhāng dēng dá dàn, fǔ xún qí zhòng, cháng rú bù jí, gù tóu mù zhī shì zhēng guī zhī. suǒ zhì dùn shě xiū lì, guǎn yǔ fān lí yōng bì, jiē yīng zhǔn shéng. hé féi jì píng, yǒu zhào bān shī. qù wèi jūn jì jìn, jù wèi suǒ niè. ruì xī qiǎn zī zhòng jū qián, shēn chéng xiǎo yú diàn hòu, wèi rén fú ruì wēi míng, wàng zhī bù gǎn bī, quán jūn ér hái. yú shì qiān yù zhōu yú hé féi. wǔ nián, wèi zhōng shān wáng yuán yīng gōng běi xú zhōu, wéi cì shǐ chāng yì zhī yú zhōng lí, zhòng bīng bǎi wàn, lián chéng sì shí yú. wǔ dì qiǎn zhēng běi jiāng jūn cáo jǐng zōng jù zhī. cì shào yáng zhōu, zhú lěi xiāng shǒu, wèi gǎn jìn. dì nù, zhào ruì huì yān, cì yǐ lóng huán yù dāo, yuē: zhū jiāng yǒu bù yòng mìng zhě, zhǎn zhī. ruì zì hé féi jīng yīn líng dà zé, guò jiàn gǔ, zhé fēi qiáo yǐ jì. shī rén wèi wèi jūn, duō quàn ruì huǎn xíng. ruì yuē: zhōng lí jīn záo xué ér chù, fù hù ér jí, chē chí zú bēn, yóu kǒng qí hòu, ér kuàng huǎn hū! xún rì ér zhì shào yáng. chū, dì chì jǐng zōng yuē: wéi ruì, qīng xiāng wàng, yí shàn fèng zhī. jǐng zōng jiàn ruì, shén jǐn. dì wén yuē: èr jiāng hé, shī bì jì yǐ. ruì yú jǐng zōng yíng qián èr shí lǐ, yè jué zhǎng qiàn, lì lù jiǎo, jié zhōu wèi chéng, bǐ xiǎo ér yíng lì. yuán yīng dà jīng, yǐ zhàng jī dì yuē: shì hé shén yě! jǐng zōng lǜ chéng zhōng wēi jù, nǎi mù jūn shì yán wén dá hóng qí lín děng jī chì rù chéng, shǐ gù chéng shǒu. qián xíng shuǐ dǐ, dé dá dōng chéng. chéng zhōng zhàn shǒu rì kǔ, shǐ zhī yǒu yuán, yú shì rén bǎi qí yǒng. wèi jiāng yáng dà yǎn jiāng wàn yú qí lái zhàn. dà yǎn yǐ yǒng guān sān jūn, suǒ xiàng jiē mí. ruì jié chē wèi zhèn, dà yǎn jù qí wéi zhī. ruì yǐ qiáng nǔ èr qiān, yī shí jù fā, dòng jiǎ chuān zhōng, shā shāng zhě zhòng. shǐ guàn dà yǎn yòu bì, wáng hún ér zǒu. míng dàn, yuán yīng zì lǜ zhòng lái zhàn. ruì chéng sù mù yú, zhí bái jiǎo rú yì yǐ huī jūn, yī rì shù hé, yuán yīng shén dàn qí qiáng. wèi jūn yòu yè lái gōng chéng, fēi shǐ yǔ jí, ruì zi àn qǐng xià chéng yǐ bì jiàn, ruì bù xǔ. jūn zhōng jīng, ruì yú chéng shàng lì shēng ā zhī, nǎi dìng. wèi jūn xiān yú shào yáng zhōu liǎng àn wèi liǎng qiáo, lì shān shù bǎi bù, kuà huái tōng dào. ruì zhuāng dà jiàn, shǐ liáng jùn tài shǒu féng dào gēn lú jiāng tài shǒu péi suì qín jùn tài shǒu lǐ wén zhāo děng wèi shuǐ jūn. huì huái shuǐ bào zhǎng, ruì jí qiǎn zhī, dòu jiàn jìng fā, jiē jiān zéi lěi, yǐ xiǎo chuán zài cǎo, guàn zhī yǐ gāo, cóng ér fén qí qiáo. fēng nù huǒ shèng, gǎn sǐ zhī shì bá shān zhuó qiáo, shuǐ yòu piào jí, ruì hū zhī jiān, qiáo shān jǐn huài. dào gēn děng jiē shēn zì bó zhàn, jūn rén fèn yǒng, hū shēng dòng tiān dì, wú bù yī dāng bǎi, wèi rén dà kuì, yuán yīng tuō shēn dùn zǒu. wèi jūn qū shuǐ sǐ zhě shí yú wàn, zhǎn shǒu yì rú zhī. qí yú shì jiǎ jī sǎng, qǐ wèi qiú nú, yóu shù shí wàn. ruì qiǎn bào chāng yì zhī, yì zhī qiě bēi qiě xǐ, bù xiá dá, dàn jiào yuē: gēng shēng! gēng shēng! yǐ gōng jìn jué wèi hóu. huì sī zhōu cì shǐ mǎ xiān lǐ zì cǐ hái jūn, wèi wèi rén suǒ niè, sān guān rǎo dòng, zhào ruì dū zhòng jūn yuán yān. ruì zhì ān lù, zēng zhú chéng èr zhàng yú, gèng kāi dà qiàn, qǐ gāo lóu, zhòng pō jī qí shì ruò. ruì yuē: bù rán, wèi jiāng dāng yǒu qiè shí. shì shí yuán yīng fù zhuī xiān lǐ, jiāng fù shào yáng zhī chǐ, wén ruì zhì, nǎi tuì. dì yì zhào bà jūn. pǔ tōng yuán nián, qiān shì zhōng chē qí jiāng jūn, wèi bài, zú yú jiā. ruì yǎ yǒu kuàng shì zhī dù, lì rén yǐ ài huì wèi běn, suǒ jū bì yǒu zhèng jī. jiāng bīng rén ài shì zú, yíng mù wèi lì, zhōng bù kěn jiù shě jǐng zào wèi chéng, yì bù xiān shí. bèi fú bì yú rú zhě, suī lín zhèn jiāo fēng, cháng huǎn fú chéng yú, zhí zhú rú yì yǐ huī jìn zhǐ.
韋叡,字懷文,京兆杜陵人也。自結於梁武。及兵起檄至,叡率郡人伐竹為筏,倍道來赴,有眾二千,馬二百匹。帝見叡甚悅,撫幾曰:「他日見君之面,今日見君之心,吾事就矣。」大軍發郢,謀留守將,上難其人。久之,顧叡曰:「棄騏驥而不乘,焉遑遑而更索?」即日以為江夏太守。天監二年,遷豫州刺史,領歷陽太守。魏遣眾來伐,叡率州兵擊走之。四年,侵魏,詔叡都督眾軍。叡遣長史王超宗、梁郡太守馮道根攻魏小峴城,未能拔。叡巡行圍柵,魏城中忽出數百人陳於門外,叡欲擊之,諸將皆曰:「向本輕來,請還授甲而後戰。」叡曰:「魏城中二千餘人,閉門堅守,足以自保。今無故出人於外,必其驍勇,若能挫之,其城自拔。」眾猶遲疑,叡指其節曰:「朝廷授此,非以為飾。韋叡之法,不可犯也。」乃進兵。魏軍敗,因急攻之,中宿而城拔。遂進討合肥。先是,右軍司馬胡景略至合肥,久未能下。叡案行山川,曰:「吾聞汾水可以灌平陽,即此是也。」乃堰淝水,頃之,堰城水通,舟艦繼至。魏初分築東西小城夾淝,叡先攻二城。既而魏援將楊靈嗣帥軍五萬奄至,眾懼不敵,請表益兵。叡曰:「賊已至城下,方復求軍,且吾求濟師,彼亦召眾。師克在和,古人之義也。」因戰,破之,軍人少安。初,淝水堰立,使軍主王懷築城於岸守之。魏攻陷城,乘勝至叡城下。軍監潘靈祐勸叡退還巢湖,諸將又請走保三丈。叡怒曰:「將軍死綏,有前無卻。」因令取傘扇麾幢,立之堤下,示無動志。叡素羸,每戰未嘗騎馬,以板輿自載,督勵眾軍。魏兵鑿堤,叡親與爭,魏軍卻,因築壘於堤以自固。起鬥艦,高與合淝城等,四面臨之。城潰,俘獲萬餘。所獲軍實,無所私焉。初,胡景略與前軍趙祖悅同軍交惡,志相陷害。景略一怒,自齧其齒,齒皆流血。叡以將帥不和,將致患禍,酌酒自勸景略曰:「且願兩虎勿復私鬥。」故終於此役,得無害焉。叡每晝接客旅,夜算軍書,三更起張燈達旦,撫循其眾,常如不及,故投募之士爭歸之。所至頓舍修立,館宇藩籬墉壁,皆應準繩。合肥既平,有詔班師。去魏軍既近,懼為所躡。叡悉遣輜重居前,身乘小輿殿後,魏人服叡威名,望之不敢逼,全軍而還。於是遷豫州於合肥。五年,魏中山王元英攻北徐州,圍刺史昌義之於鍾離,眾兵百萬,連城四十餘。武帝遣征北將軍曹景宗拒之。次邵陽洲,築壘相守,未敢進。帝怒,詔叡會焉,賜以龍環御刀,曰:「諸將有不用命者,斬之。」叡自合肥經陰陵大澤,過澗谷,輒飛橋以濟。師人畏魏軍,多勸叡緩行。叡曰:「鍾離今鑿穴而處,負戶而汲,車馳卒奔,猶恐其後,而況緩乎!」旬日而至邵陽。初,帝敕景宗曰:「韋叡,卿鄉望,宜善奉之。」景宗見叡,甚謹。帝聞曰:「二將和,師必濟矣。」叡於景宗營前二十里,夜掘長塹,立鹿角,截洲為城,比曉而營立。元英大驚,以杖擊地曰:「是何神也!」景宗慮城中危懼,乃募軍士言文達、洪騏麟等齎敕入城,使固城守。潛行水底,得達東城。城中戰守日苦,始知有援,於是人百其勇。魏將楊大眼將萬餘騎來戰。大眼以勇冠三軍,所向皆靡。叡結車為陣,大眼聚騎圍之。叡以強弩二千,一時俱發,洞甲穿中,殺傷者眾。矢貫大眼右臂,亡魂而走。明旦,元英自率眾來戰。叡乘素木輿,執白角如意以麾軍,一日數合,元英甚憚其強。魏軍又夜來攻城,飛矢雨集,叡子黯請下城以避箭,叡不許。軍中驚,叡於城上厲聲呵之,乃定。魏軍先於邵陽洲兩岸為兩橋,立柵數百步,跨淮通道。叡裝大艦,使梁郡太守馮道根、廬江太守裴邃、秦郡太守李文釗等為水軍。會淮水暴漲,叡即遣之,鬥艦競發,皆監賊壘,以小船載草,灌之以膏,從而焚其橋。風怒火盛,敢死之士拔柵斫橋,水又漂疾,叡忽之間,橋柵盡壞。道根等皆身自搏戰,軍人奮勇,呼聲動天地,無不一當百,魏人大潰,元英脫身遁走。魏軍趨水死者十餘萬,斬首亦如之。其餘釋甲稽顙,乞為囚奴,猶數十萬。叡遣報昌義之,義之且悲且喜,不暇答,但叫曰:「更生!更生!」以功進爵為侯。會司州刺史馬仙理自此還軍,為魏人所躡,三關擾動,詔叡督眾軍援焉。叡至安陸,增築城二丈余,更開大塹,起高樓,眾頗譏其示弱。叡曰:「不然,為將當有怯時。」是時元英復追仙理,將復邵陽之恥,聞叡至,乃退。帝亦詔罷軍。普通元年,遷侍中、車騎將軍,未拜,卒於家。叡雅有曠世之度,蒞人以愛惠為本,所居必有政績。將兵仁愛士卒,營幕未立,終不肯就舍;井灶未成,亦不先食。被服必於儒者,雖臨陣交鋒,常緩服乘輿,執竹如意以麾進止。
sūn zǐ yuē: bīng zhī qíng zhǔ sù. ruì jūn xún rì ér zhì shào yáng. yòu yuē: shén hū shén hū, zhì yú wú shēng. ruì bǐ xiǎo lì yíng ér yuán yīng dà jīng. yòu yuē: bù ruò zé néng bì zhī. ruì wèi wèi jiāng dāng yǒu qiè shí. yòu yuē: shì zú rú ài zi. ruì yíng mù wèi lì, bù kěn jiù shě shì yě.
孫子曰:「兵之情主速。」叡軍旬日而至邵陽。又曰:「神乎神乎,至於無聲。」叡比曉立營而元英大驚。又曰:「不若則能避之。」叡謂為將當有怯時。又曰:「視卒如愛子。」叡營幕未立,不肯就舍是也。
strong liáng wáng sēng biàn strong
梁 王僧辨
wáng sēng biàn, zì jūn cái. xué shè gāi bó, yóu míng zuǒ shì chūn qiū. suī shè bù chuān zhá, ér yǒu líng yún zhī qì. shí yǒu ān chéng wàng zú liú gōng zhě, tián jiān dé bái qū, huà wèi jīn guī, jiāng xiāo zhī, guī shēng guāng zhào shì. gōng yǐ wèi shén ér dǎo zhī, suǒ qǐng duō yàn, suì móu zuò luàn, yuǎn jìn xiǎng yīng. yuán dì mìng cáo zi yǐng tǎo zhī, shǐ sēng biàn xí ān chéng. zi yǐng jì pò qí jūn, gōng zǒu ān chéng, sēng biàn qín zhī. yóu shì yǐ yǒng lüè chēng. hóu jǐng fǎn, fú jiāng xī kòu, jūn cì xià shǒu. sēng biàn wèi dà dū dū, jūn cì bā líng. jǐng jì xiàn yǐng chéng, jiāng jìn kòu jīng zhōu, yú shì yán jiāng tún shù wàng fēng qǐng fú. sēng biàn bìng chén gōng sī chuán yú shuǐ, fēn mìng zhòng jūn chéng chéng gù shǒu, yǎn qí wò gǔ, ān ruò wú rén. yì rì, zéi zhòng jì jiāng, qīng qí zhì chéng xià, wèi chéng zhōng yuē: liáng wáng lǐng jūn, hé bù zǎo jiàng? sēng biàn shǐ dá yuē: dà jūn dàn xiàng jīng zhōu, cǐ chéng zì dāng fēi ài. sēng biàn bǎi kǒu zài rén zhǎng wò, qǐ dé biàn jiàng? qǐng zhī, jǐng jūn lái gōng, chéng nèi tóng shí gǔ zào, shǐ shí yǔ xià, zéi nǎi yǐn tuì. zéi gōng chéng bù kè, yòu wèi huǒ jiàn shāo shān, fēng bù biàn, zì fén ér tuì. yǒu liú xīng zhuì qí yíng zhōng, zéi tú dà hài, xiāng gù shī sè. zéi shuài rèn yuē yòu wèi lù fǎ hé suǒ qín, jǐng nǎi shāo yíng yè dùn. yuán dì yǐ sēng biàn wèi zhēng dōng jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī, lǜ bā líng zhū jūn yán liú tǎo jǐng. gōng bá lǔ shān, réng gōng yǐng, jí rù luó chéng. yòu yǒu dà xīng rú chē lún zhuì zéi yíng, qù dì shí zhàng biàn chéng huǒ, yī shí pò sàn, yǒu lóng zì chéng chū, wǔ sè guāng yào, rù chéng qián yīng wǔ zhōu shuǐ zhōng. jǐng wén zhī, bèi dào guī jiàn yè. zéi shuài sòng zǐ xiān děng kùn cù, qiú shū yǐng chéng, shēn hái jiù jǐng. sēng biàn wěi xǔ zhī. zi xiān wèi wèi xìn rán, fú zhōu jiāng fā. sēng biàn mìng dù kān gǔ zào yǎn zhì, dà pò zhī, qín zi xiān dīng hé děng sòng jiāng líng. yǐng zhōu jì píng, sēng biàn jìn shī xún yáng. jūn rén duō mèng zhōu hé èr miào shén yán, yún: wú yǐ zhù tiān zǐ tǎo zéi. zì chēng zhēng tǎo dà jiāng jūn, bìng chéng zhū háng, é ér fǎn yuē: yǐ shā jǐng. tóng mèng zhě shù shí bǎi yān. yuán dì jiā sēng biàn shì zhōng shàng shū lìng zhēng dōng dà jiāng jūn. sēng biàn pín biǎo quàn jìn, bìng méng yōu dá. yú shì fā jiāng zhōu, zhí zhǐ jiàn yè. nǎi xiān mìng nán yǎn zhōu cì shǐ hóu wán zhèn xí nán lù què tóu děng shù, bìng kè zhī. jí fā què tóu zhōng jiāng ér fēng làng, shī rén xián jù. sēng biàn zài bài gào tiān yuē: sēng biàn zhōng chén, fèng cí fá zuì, shè jì zhōng xìng, dāng biàn fēng xī, ruò dǐng mìng zhòng lún, qǐng cóng cǐ shì. yán qì fēng zhǐ, zì cǐ suì fàn ān liú, yǒu qún yú yuè shuǐ fēi kōng yǐn dǎo. zéi wàng guān jūn shàng yǒu wǔ sè yún, shuāng lóng jiā jiàn xíng shén xùn jí. jǐng zì chū zhàn yú shí tóu chéng běi, sēng biàn děng dà pò zhī. lú huī lüè wén jǐng zhàn bài, yǐ shí tóu chéng jiàng, sēng biàn yǐn jūn rù jù zhī. jǐng zǒu zhū fāng, sēng biàn mìng zhòng jiāng rù jù tái chéng. qí yè, jūn shī huǒ, shāo tài jí diàn jí dōng xī táng. sēng biàn suī yǒu miè zéi zhī gōng, ér yù xià wú fǎ, jūn rén lǔ lüè, qū bī jū rén, dū xià bǎi xìng yuán huái hào jiào, fān sī jǐng yān. yuán dì jí wèi, shòu zhèn wèi jiāng jūn. tiān jiān zhōng, shā mén shì bǎo zhì wèi chèn yún: tài suì lóng jiāng wú lǐ, xiāo jīng shuāng cǎo yīng sǐ, yú rén sàn shí bā zǐ. shí yán xiāo shì dāng miè, lǐ shì dài xìng. jí xiāng zhōu zéi lù nà děng gōng pò héng zhōu cì shǐ dīng dào guì, ér lǐ hóng yǎ yòu zì líng líng chēng zhù tǎo nà. jì ér cháo tíng wèi dá qí xīn, zhào zhào sēng biàn jiù yí fēng hóu xún nán zhēng, wèi dū du dōng shàng zhū jūn shì, yǐ chén wǔ pì wèi dū du xī xià zhū jūn shì. xiān shì, chén wǔ pì dū du yú sēng biàn, sēng biàn bù shòu, gù yuán dì fēn wèi dōng xī dū du, ér jù nán tǎo yān. xún ér hóng yǎ jiàng nà, nà yǐ wèi yīng fú, yú shì gòng yì bài hóng yǎ wèi dà jiāng jūn, zūn shì wèi zhǔ. hóng yǎ chéng píng jiān dà yú, sǎn gài gǔ chuī yǔ yí xī bèi, yì cóng rù zhǎng shā chéng. nà děng jù chē lún, jiā àn wèi chéng, shì zú jiē bǎi zhàn zhī dú yú, qì jiǎ jīng yán, tú dǎng yǒng ruì, méng chōng dòu jiàn zhì shuǐ líng shān. shí tiān rì qíng míng, chū wú yún wù, jūn fā zhī jì hū rán fēng yǔ, shí rén wèi zhī qì jūn. bǎi xìng qiè yán, zhī qí bài yě. yǒu liǎng lóng zì chéng xī jiāng zhōng téng yuè shēng tiān, wǔ sè fēn míng, yáo yìng jiāng shuǐ. bǎi xìng xián yǎng miàn mù zhī, fù lǎo huò jù zhòng ér bēi, qiè xiāng wèi yuē: dì lóng yǐ qù, guó qí wáng hū! chū, nà zào dà jiàn yī, míng yuē sān wáng jiàn zhě, shào líng wáng hé dōng wáng guì yáng sì wáng sān rén bìng wèi yuán dì suǒ hài, gù lì qí xiàng yú jiàn, jì yǐ tài láo, měi zhàn zhé jì zhī, yǐ qiú fú. yòu zào èr jiàn, yī yuē qīng lóng jiàn, èr yuē bái hǔ jiàn. jiē yī yǐ niú pí, bìng gāo shí wǔ zhàng, xuǎn qí zhōng yóu yǒng jiàn zhě chéng zhī. sēng biàn dàn zhī, shāo zuò lián chéng yǐ bī yān. zéi bù gǎn jiāo fēng, bìng huái xiè dài. sēng biàn yīn qí wú bèi, qīn qí gǔ yǐ jiè jìn zhǐ. qún zéi dà bài, guī bǎo zhǎng shā. sēng biàn nǎi mìng duō lěi wéi zhī, ér zì chū lín shì. zéi zhī bù shè bèi, qí dǎng wú cáng lǐ xián míng děng méng dùn zhí jìn, sēng biàn shàng jù hú chuáng, bù wèi zhī dòng, zhǐ huī yǒng gǎn, suì zhǎn xián míng, zéi nǎi tuì guī. chū, lù nà zuò nì, yǐ wáng lín wèi cí, yún: ruò fàng lín, zé zì fú. shí zhòng jūn wèi zhī xǔ, ér wǔ líng wáng jì yōng zhòng shàng liú, nèi wài hài jù, yuán dì nǎi qiǎn lín hé jiě zhī. xiāng zhōu nǎi píng. yīn bèi zhào huì zhòng jūn xī tǎo, xún wǔ líng bài jī. sēng biàn hòu wèi chén wǔ dì suǒ shā.
王僧辨,字君才。學涉該博,尤明《左氏春秋》。雖射不穿札,而有凌雲之氣。時有安城望族劉躬者,田間得白蛆,化為金龜,將銷之,龜生光照室。躬以為神而禱之,所請多驗,遂謀作亂,遠近響應。元帝命曹子郢討之,使僧辨襲安城。子郢既破其軍,躬走安城,僧辨禽之。由是以勇略稱。侯景反,浮江西寇,軍次夏首。僧辨為大都督,軍次巴陵。景既陷郢城,將進寇荊州,於是沿江屯戍望風請服。僧辨並沉公私船於水,分命眾軍乘城固守,偃旗臥鼓,安若無人。翌日,賊眾濟江,輕騎至城下,謂城中曰:「梁王領軍,何不早降?」僧辨使答曰:「大軍但向荊州,此城自當非礙。僧辨百口在人掌握,豈得便降?」頃之,景軍來攻,城內同時鼓譟,矢石雨下,賊乃引退。賊攻城不克,又為火艦燒柵,風不便,自焚而退。有流星墜其營中,賊徒大駭,相顧失色。賊帥任約又為陸法和所禽,景乃燒營夜遁。元帝以僧辨為征東將軍、開府儀同三司,率巴陵諸軍沿流討景。攻拔魯山,仍攻郢,即入羅城。又有大星如車輪墜賊營,去地十丈變成火,一時破散,有龍自城出,五色光耀,入城前鸚鵡洲水中。景聞之,倍道歸建鄴。賊帥宋子仙等困蹙,求輸郢城,身還就景。僧辨偽許之。子仙謂為信然,浮舟將發。僧辨命杜龕鼓譟奄至,大破之,禽子仙、丁和等送江陵。郢州既平,僧辨進師尋陽。軍人多夢周何二廟神言,云:吾以助天子討賊。自稱征討大將軍,並乘朱航,俄而反曰:已殺景。同夢者數十百焉。元帝加僧辨侍中尚書令、征東大將軍。僧辨頻表勸進,並蒙優答。於是發江州,直指建鄴。乃先命南兗州刺史侯玩瑱襲南陸、鵲頭等戍,並克之。及發鵲頭中江而風浪,師人咸懼。僧辨再拜告天曰:「僧辨忠臣,奉辭伐罪,社稷中興,當便風息,若鼎命中淪,請從此逝。」言訖風止,自此遂泛安流,有群魚躍水飛空引導。賊望官軍上有五色雲,雙龍夾艦行甚迅疾。景自出戰於石頭城北,僧辨等大破之。盧暉略聞景戰敗,以石頭城降,僧辨引軍入據之。景走朱方,僧辨命眾將入據台城。其夜,軍失火,燒太極殿及東西堂。僧辨雖有滅賊之功,而馭下無法,軍人鹵掠,驅逼居人,都下百姓緣淮號叫,翻思景焉。元帝即位,授鎮衛將軍。天監中,沙門釋寶志為讖云:「太歲龍將無理,蕭經霜草應死,餘人散十八子。」時言蕭氏當滅,李氏代興。及湘州賊陸納等攻破衡州刺史丁道貴,而李洪雅又自零陵稱助討納。既而朝廷未達其心,詔召僧辨就宜豐侯循南征,為都督東上諸軍事,以陳武闢為都督西下諸軍事。先是,陳武辟都督於僧辨,僧辨不受,故元帝分為東西都督,而俱南討焉。尋而洪雅降納,納以為應符,於是共議拜洪雅為大將軍,尊事為主。洪雅乘平肩大輿,傘蓋鼓吹羽儀悉備,翼從入長沙城。納等據車輪,夾岸為城,士卒皆百戰之獨餘,器甲精嚴,徒黨勇銳,蒙沖鬥艦至水陵山。時天日晴明,初無雲霧,軍發之際忽然風雨,時人謂之泣軍。百姓竊言,知其敗也。有兩龍自城西江中騰躍升天,五色分明,遙映江水。百姓咸仰面目之,父老或聚眾而悲,竊相謂曰:「地龍已去,國其亡乎!」初,納造大艦一,名曰三王艦者,邵陵王、河東王、桂陽嗣王三人並為元帝所害,故立其像於艦,祭以太牢,每戰輒祭之,以求福。又造二艦,一曰青龍艦,二曰白虎艦。皆衣以牛皮,並高十五丈,選其中尤勇健者乘之。僧辨憚之,稍作連城以逼焉。賊不敢交鋒,並懷懈怠。僧辨因其無備,親旗鼓以誡進止。群賊大敗,歸保長沙。僧辨乃命多壘圍之,而自出臨視。賊知不設備,其黨吳藏、李賢明等蒙盾直進,僧辨尚據胡床,不為之動,指麾勇敢,遂斬賢明,賊乃退歸。初,陸納作逆,以王琳為辭,云:「若放琳,則自服。」時眾軍未之許,而武陵王紀擁眾上流,內外駭懼,元帝乃遣琳和解之。湘州乃平。因被詔會眾軍西討,尋武陵敗績。僧辨後為陳武帝所殺。
sūn zǐ yuē: tiān dì shú dé? sēng biàn yīn zéi yǒu xīng zhuì lóng qù zhī yì ér chéng gōng. yòu yuē: fǎ lìng shú xíng? sēng biàn suī néng miè zéi ér yù xià wú fǎ. yòu yuē: jūn rǎo zhě, jiāng bù zhòng yě. sēng biàn néng jù hú chuáng ér bù dòng shì yě.
孫子曰:「天地孰得?」僧辨因賊有星墜龍去之異而成功。又曰:「法令孰行?」僧辨雖能滅賊而御下無法。又曰:「軍擾者,將不重也。」僧辨能據胡床而不動是也。
strong chén wú míng chè strong
陳 吳明徹
wú míng chè, zì tōng zhào, qín jùn rén yě. yòu gū, xìng zhì xiào, nián shí sì, gǎn fén yíng wèi xiū, jiā pín wú yǐ qǔ gěi, nǎi qín lì gēng zhǒng. shí tiān xià kàng hàn, miáo jià jiāo kū, míng chè āi fèn, měi zhī tián zhōng hào qì, yǎng tiān zì sù. jū shù rì, yǒu zì tián hái zhě yún miáo yǐ gēng shēng, míng chè yí qí dài jǐ. jí wǎng, rú yán. qiū ér dà huò, zú chōng zàng yòng. shí yǒu yī shì zhě, shàn zhàn mù, wèi qí xiōng yuē: jūn zàng rì, bì yǒu chéng bái mǎ zhú lù zhě jīng fén, cǐ shì zuì xiǎo xiào zǐ dà guì zhī zhào. zhì shí, guǒ yǒu yīng. jí hóu jǐng kòu jùn, míng chè yǒu sù mài sān qiān yú hú, ér lín lǐ jī něi, nǎi bái zhū xiōng yuē: jīn rén bù tú jiǔ, nài hé bù yǔ lín lǐ gòng cǐ? yú shì jì kǒu píng fēn, tóng qí fēng jiǎn. qún dào wén ér bì yān, lài yǐ cún zhě shén zhòng. chén wǔ dì zhèn jīng kǒu, shēn xiāng yào jié, míng chè nǎi yì wǔ dì, dì wèi zhī jiàng jiē, zhí shǒu jí xí. míng chè yì wēi shè shū shǐ jīng chuán, jiù rǔ nán zhōu hóng zhèng xué tiān wén gū xū dùn jiǎ, lüè tōng qí shù, pō yǐ yīng xióng zì xǔ. wǔ dì yì shén qí zhī. jí shòu chán, shòu ān nán jiāng jūn. wén dì jí wèi, yǐ míng chè wèi jiāng zhōu cì shǐ, lǐng yù zhāng tài shǒu, zǒng zhòng jūn tǎo zhōu dí. míng chè yǎ xìng gāng zhí, tǒng nèi bù shèn hé. wén dì wén zhī, qiǎn ān chéng wáng xū dài míng chè, hái cháo. xuān dì chū, cháo yì běi zhēng, gōng qīng hù yǒu yì tóng, míng chè jué cè qǐng xíng. zhào jiā shì zhōng, dū du zhēng tǎo zhū jūn shì, zǒng zhòng jūn shí yú wàn, fā dōu, yuán jiāng chéng zhèn xiāng xù jiàng kuǎn. jìn bī shòu yáng, qí qiǎn wáng lín jù shǒu. míng chè chéng yè gōng zhī, zhōng xiāo ér kuì, qí bīng tuì jù xiāng guó chéng jí jīn chéng. míng chè lìng jūn zhōng yì xiū gōng jù, yòu è féi shuǐ guàn chéng. chéng zhōng kǔ shī, duō fù jí, shǒu zú jiē zhǒng, sǐ zhě shí liù qī. huì qí qiǎn dà jiāng pí jǐng hé lǜ bīng shù shí wàn lái yuán, qù shòu chūn sān shí lǐ, dùn jūn bù jìn. zhū jiāng xián yuē: jì jiāng ān chū? míng chè yuē: bīng guì zài sù, ér bǐ jié yíng bù jìn, zì cuò qí fēng, wú zhī qí bù gǎn zhàn míng yǐ. yú shì gōng huàn jiǎ zhòu, sì miàn jí gōng, kuā zhōng zhèn kǒng, yī gǔ ér qín wáng lín děng, sòng jiàn yè. jǐng hé jù ér dùn zǒu. zhào yǐ wèi chē qí dà jiāng jūn yù zhōu cì shǐ, qiǎn yè zhě xiāo chún jiù shòu yáng, shòu cè míng chè, yú chéng nán shè tán, shì zú èr shí wàn, chén qí gǔ gē jiǎ, dēng tán bài shòu, chéng lǐ ér tuì. jí zhōu miè qí, xuān dì jiāng shì xú yǎn, zhào míng chè běi qīn. jūn zhì lǚ liáng, zhōu xú zhōu zǒng guǎn liáng shì yàn lǜ zhòng jù zhàn, míng chè pín pò zhī, réng è qīng shuǐ yǐ guàn qí chéng, gōng zhī shén jí, huán liè zhōu jiàn yú chéng xià. zhōu qiǎn dà jiāng jūn wáng guǐ jiù zhī, guǐ qīng xíng zì qīng shuǐ rù huái kǒu, héng liú lì mù, yǐ tiě suǒ guàn chē lún, è duàn chuán lù. zhū jiāng wén zhī, shén kǒng, yì yù pò yàn bá jūn, yǐ fǎng zài mǎ. péi zi liè yuē: jūn ruò jué yàn xià chuán, chuán bì qīng dào, qǐ kě dé hū? bù rú qián qiǎn mǎ chū. shì huì míng chè jí dǔ, zhī shì bù jì, suì cóng zhī, nǎi qiǎn xiāo mó hē shuài mǎ jūn shù qiān qián hái. míng chè réng zì jué qí yàn, chéng shuǐ lì yǐ tuì jūn. jí zhì qīng kǒu, shuǐ lì wēi, zhōu jiàn bìng bù dé dù, zhòng jūn jiē kuì. míng chè qióng cù, nǎi jiù zhí, zhōu fēng huái dé jùn gōng, yǐ yōu gòu jí zú.
吳明徹,字通炤,秦郡人也。幼孤,性至孝,年十四,感墳塋未修,家貧無以取給,乃勤力耕種。時天下亢旱,苗稼焦枯,明徹哀憤,每之田中號泣,仰天自訴。居數日,有自田還者雲苗已更生,明徹疑其紿己。及往,如言。秋而大獲,足充葬用。時有伊氏者,善占墓,謂其兄曰:「君葬日,必有乘白馬逐鹿者經墳,此是最小孝子大貴之兆。」至時,果有應。及侯景寇郡,明徹有粟麥三千餘斛,而鄰里飢餒,乃白諸兄曰:「今人不圖久,奈何不與鄰里共此?」於是計口平分,同其豐儉。群盜聞而避焉,賴以存者甚眾。陳武帝鎮京口,深相要結,明徹乃詣武帝,帝為之降階,執手即席。明徹亦微涉書史經傳,就汝南周弘正學天文、孤虛、遁甲,略通其術,頗以英雄自許。武帝亦甚奇之。及受禪,授安南將軍。文帝即位,以明徹為江州刺史,領豫章太守,總眾軍討周迪。明徹雅性剛直,統內不甚和。文帝聞之,遣安成王頊代明徹,還朝。宣帝初,朝議北征,公卿互有異同,明徹決策請行。詔加侍中,都督征討諸軍事,總眾軍十餘萬,發都,緣江城鎮相續降款。進逼壽陽,齊遣王琳拒守。明徹乘夜攻之,中宵而潰,齊兵退據相國城及金城。明徹令軍中益修攻具,又遏淝水灌城。城中苦濕,多復疾,手足皆腫,死者十六七。會齊遣大將皮景和率兵數十萬來援,去壽春三十里,頓軍不進。諸將咸曰:「計將安出?」明徹曰:「兵貴在速,而彼結營不進,自挫其鋒,吾知其不敢戰明矣。」於是躬擐甲冑,四面疾攻,夸中震恐,一鼓而禽王琳等,送建鄴。景和懼而遁走。詔以為車騎大將軍、豫州刺史,遣謁者蕭淳就壽陽,授策明徹,於城南設壇,士卒二十萬,陳旗鼓戈甲,登壇拜受,成禮而退。及周滅齊,宣帝將事徐、兗,詔明徹北侵。軍至呂梁,周徐州總管梁士彥率眾拒戰,明徹頻破之,仍遏清水以灌其城,攻之甚急,環列舟艦於城下。周遣大將軍王軌救之,軌輕行自清水入淮口,橫流立木,以鐵鎖貫車輪,遏斷船路。諸將聞之,甚恐,議欲破堰拔軍,以舫載馬。裴子烈曰:「君若決堰下船,船必傾倒,豈可得乎?不如前遣馬出。」適會明徹疾篤,知事不濟,遂從之,乃遣蕭摩訶帥馬軍數千前還。明徹仍自決其堰,乘水力以退軍。及至清口,水力微,舟艦並不得渡,眾軍皆潰。明徹窮蹙,乃就執,周封懷德郡公,以憂遘疾卒。
sūn zǐ yuē: shàng xià tóng yù zhě, shèng. míng chè tǒng nèi bù hé, ér wén dì jù lìng dài zhī. yòu yuē: chū qí bù yì. míng chè chéng yè gōng wáng lín. yòu yuē: bīng zhī qíng zhǔ sù. míng chè yīn dí jié yíng bù jìn, yī gǔ ér qín zhī shì yě.
孫子曰:「上下同欲者,勝。」明徹統內不和,而文帝遽令代之。又曰:「出其不意。」明徹乘夜攻王琳。又曰:「兵之情主速。」明徹因敵結營不進,一鼓而禽之是也。
strong wèi cuī hào strong
魏 崔浩
cuī hào, zì bó shēn. shǎo hǎo xué, bó lǎn jīng shǐ, xuán xiàng yīn yáng, bǎi jiā zhī yán, wú bù gāi lǎn. míng yuán chū, bài xué shì jì jiǔ. jìn jiāng liú yù fá yáo hóng, yù sù hé xī shàng, qiú jiǎ dào. zhào qún chén yì zhī, xián yuē: hán gǔ tiān xiǎn, yù hé néng xī? jīn yáng yán fá yáo, yì huò nán cè, yí xiān fā jūn duàn hé shàng liú, wù lìng xī guò. dì jiāng cóng zhī. hào yuē: cǐ fēi shàng cè yě. jīn xìng sǐ zi yòu, chéng qí wēi wáng ér fá zhī, chén guān qí yì, bì zì rù guān. jìn zào zhī rén, bù gù hòu huàn. jīn ruò sāi qí xī lù, yù bì shàng àn běi qīn. rú cǐ, zé yáo wú shì ér wǒ shòu dí yǐ. rú rú nèi kòu, rén shí yòu fá. fā jūn fù nán zé běi kòu jìn jī, ruò qí jiù běi zé nán zhōu fù wēi. wèi ruò jiǎ zhī shuǐ dào, zòng yù xī rù, rán hòu xìng bīng sāi qí dōng guī zhī lù, suǒ wèi biàn zhuāng lá hǔ, liǎng dé zhī shì yě. shǐ yù shèng yě, bì dé wǒ jiǎ dào zhī huì lìng yáo shì shèng yě, yì bù shī jiù lín zhī míng. zòng yù dé guān zhōng, yáo yuǎn nán shǒu. bǐ bù néng shǒu, zhōng wèi wǒ wù. jīn bù láo bīng mǎ, zuò guān chéng bài, dòu liǎng hǔ ér shōu zhǎng jiǔ zhī lì, shàng cè yě. yì zhě yóu yuē: yù xī rù hán gǔ zé jìn tuì lù qióng, fù bèi shòu dí, běi shàng àn zé yáo jūn bì bù chū guān zhù wǒ. yáng shēng xī xíng, yì zài běi jìn, qí shì rán yě. dì suì cóng qún yì, qiǎn zhǎng sūn sōng jù zhī, zhàn yú pàn chéng, wèi jìn jiāng zhū chāo shí suǒ bài. dì hèn bù yòng hào yán, wèn hào yuē: yù xī fá yǐ zhì tóng guān, qīng guān shì dé jì fǒu? hào yuē: yáo xìng hǎo yǎng xū míng ér wú shí yòng, zi hóng yòu bìng, zhòng pàn qīn lí. chéng qí wēi wáng, bīng jīng jiāng yǒng, kè zhī bì yǐ. dì yuē: yù yǐ rù guān, bù néng jìn bù néng tuì, wǒ qiǎn jīng qí nán xí péng chéng shòu chūn, yù yì hé néng zì lì? hào yuē: jīn xī běi èr kòu wèi tiǎn, bì xià bù kě qīn yù liù shī. zhǎng sūn sōng yǒu jīng guó zhī yòng, wú jìn qǔ zhī néng, fēi liú yù dí yě. chén wèi dài zhī bù wǎn. dì xiào yuē: qīng liàng zhī yǐ shěn yǐ. hào yuē: chén cháng sī lùn jìn shì rén wù, bù gǎn bù shàng wén. ruò wáng měng zhī jīng guó, fú jiān zhī guǎn zhòng yě mù róng kè zhī fǔ shǎo zhǔ, mù róng wěi zhī huò guāng yě liú yù zhī píng nì luàn, sī mǎ dé zōng zhī cáo cāo yě. dì cháng yǒu wēi jí, shǐ hào fèng cè gào zōng miào, lìng tài wǔ wèi guó fù, zhǔ huì. wén sòng wǔ dì cú, dì yù qǔ luò yáng wǔ láo huá tái. hào yuē: chūn qiū: jìn shì gài qīn qí, wén qí hóu zú, nǎi hái. jūn zǐ dà qí bù fá sàng, yǐ wèi ēn zú yǐ gǎn xiào zǐ, yì zú yǐ dòng zhū hóu. jīn guó jiā bù néng yī jǔ ér dìng jiāng nán, yí qiǎn rén diào jì, xù qí xiōng zāi, bù yì fēng yú tiān xià, lìng dé zhī shì yě. qiě yù xīn sǐ, dǎng yǔ wèi lí, bù rú huǎn zhī, dài qí è rěn. rú qí qiáng chén zhēng quán, biàn nán bì qǐ, rán hòu mìng jiāng yáng wēi, kě bù láo shì zú ér shōu huái běi zhī dì. dì ruì yì nán fá, yǔ hào yuē: liú yù yīn yáo xìng sǐ ér miè qí guó, yù sǐ wǒ fá zhī, hé wèi bù kě? suì qiǎn xī jīn děng nán fá, yì yú jiān guó zhī qián yuē: xiān gōng chéng? xiān lüè dì? jīn: qǐng xiān gōng chéng. hào yuē: nán rén zhǎng yú gù shǒu, fú shì gōng xiāng yáng, jīng nián bù bá. jīn yǐ dà guó zhī lì gōng qí xiǎo chéng, ruò bù shí kè, cuò sǔn jūn shì, wēi dào yě. bù rú fēn jūn lüè dì, zhì huái wèi xiàn, liè zhì shǒu zǎi, shōu liǎn zū gǔ. huá tái wǔ láo fǎn zài jūn běi, jué wàng nán jiù, bì yán hé dōng zǒu. ruò huò bù rán, jí wèi yòu zhōng zhī wù. gōng sūn biǎo qǐng xiān tú qí chéng. jīn děng jì hé, xiān gōng huá tái, jīng shí bù bá. tài wǔ zuǒ yòu jì hào zhèng zhí, gòng pái huǐ zhī. dì suī zhī qí néng, bù miǎn qún yì, gù hào yǐ gōng guī dì. jí yǒu yí yì, zhào wèn yān. hào xìng mǐn dá, zhǎng yú móu jì, zì cǐ zhāng liáng, wèi jǐ jī gǔ guò zhī. shí yì fá hè lián chāng, qún chén jiē yǐ wèi nán, wéi hào yuē: wǎng nián yǐ lái, yíng huò zài shǒu yǔ lín, yuè gōu chén, qí zhàn qín wáng. yòu jīn nián wǔ xīng bìng chū dōng fāng, lì yú xī fá. tiān yīng rén hé, shí huì bìng jí, bù kě bù jìn. dì nǎi shǐ xī jīn děng jī pú bǎn, ér qīn lǜ qīng qí lüè qí dū chéng, dà huò ér hái. hòu fù tǎo chāng, cì qí chéng xià, shōu zhòng wěi tuì. chāng gǔ zào ér qián, shū zhèn wèi liǎng yì. huì yǒu fēng yǔ cóng dōng nán lái, yáng shā hūn míng. huàn zhě zhào ní jìn yuē: jīn fēng yǔ cóng zéi hòu lái, wǒ xiàng bǐ bèi, tiān bù zhù rén. yòu jiāng shì jī kě, yuàn bì xià shè qí bì zhī, gèng dài hòu rì. hào chì zhī yuē: shì hé yán yú? qiān lǐ zhì shèng, yī rì zhī zhōng qǐ dé biàn yì? zéi qián xíng bù zhǐ, hòu yǐ lí jué, yí fēn jūn yǐn shān, yǎn jī bù yì. fēng dào zài rén, qǐ yǒu cháng yě! dì yuē: shàn. fēn qí fèn jī, chāng jūn dà kuì. yì jī rú rú, cháo chén nèi wài jǐn bù yù xíng, wéi hào zàn chéng zhī. hè lián chāng tài shǐ zhāng shēn xú biàn shuō dì yuē: jīn nián jǐ sì, sān yīn zhī suì. suì xīng xí yuè, tài bái zài xī fāng, bù kě jǔ bīng. běi fá bì bài, suī kè, bù lì yú shàng. yòu qún chén gòng zàn shēn děng, yún shēn shǎo fú jiàn fú jiān bù kě nán zhēng, jiān bù cóng ér bài. jīn tiān shí rén shì dōu bù hé xié, rú hé jǔ dòng! dì yì bù jué, nǎi zhào hào yǔ shēn děng biàn zhī. hào nán shēn yuē: yáng zhě, dé yě yīn zhě, xíng yě. gù yuè shí xiū xíng. fū wáng zhě zhī yòng xíng, dà zé chén zhī yuán yě, xiǎo zé sì zhī shì cháo. zhàn fá zhě, yòng xíng zhī dà zhě yě. yǐ cǐ yán zhī, sān yīn yòng bīng, gài dé qí lèi, xiū xíng zhī yì yě. suì xīng xí yuè, nián jī rén liú, yīng zài tā guó. tài bái xíng cāng lóng sù, yú tiān wén wèi dōng, bù fáng běi fá. shēn děng sú shēng, zhì yì qiǎn jìn, qiān yú shù shù, bù dá dà tǐ, nán yǔ yuǎn tú. chén guān tiān wén, bǐ nián yǐ lái, yuè xíng yǎn mǎo, zhì jīn yóu rán. qí zhàn: sān nián, tiān zǐ dà pò máo tóu zhī guó. rú rú gāo chē, máo tóu zhī zhòng yě. yuàn bì xià wù yí. dì dà yuè, wèi gōng qīng yuē: wú yì jué yǐ. wáng guó zhī chén bù kě yǔ móu, xìn zāi. huò yǒu yóu hào yuē: wú zéi qīn nán, shě zhī běi fá, shī xíng qiān lǐ, qí shuí bù zhī? rú rú yuǎn dùn, qián wú suǒ huò, hòu yǒu nán qīn zhī huàn, cǐ wēi dào yě. hào yuē: jīn nián bù cuī rú rú, zé wú yǐ yù nán zéi. zì guó jiā bìng xī guó yǐ lái, nán rén kǒng jù, yáng shēng dòng zhòng yǐ wèi huái běi. bǐ běi wǒ nán, bǐ zhēng wǒ xī, qí shì rán yǐ. qiě rú rú shì yuǎn, wèi guó jiā lì bù néng zhì, zì kuān lái jiǔ, gù xià zé sàn zhòng fàng mù, qiū féi nǎi jù, bèi hán xiàng wēn, nán lái kòu chāo. jīn yǎn qí bù bèi, dà jūn zú zhì, bì jīng hài wàng chén bēn zǒu, kě yī jǔ ér miè. zàn láo yǒng yì, shí bù kě shī yě. wéi huàn shàng wú cǐ yì, jīn shèng lǜ yǐ jué, rú hé zhǐ zhī? suì xíng. jí jūn dào rù qí jìng, rú rú xiān bù shè bèi. yú shì fēn jūn sōu tǎo, dōng xī wǔ qiān lǐ, nán běi sān qiān lǐ, suǒ lǔ huò shù bǎi wàn. gāo chē shā rú rú zhǒng lèi, guī jiàng zhě sān shí yú wàn. dà jūn jì hái, nán jūn zú bù néng dòng, rú hào suǒ liào. tài wǔ zhào xīn jiàng gāo chē qú shuài shù bǎi rén, cì jiǔ shí yú qián, zhǐ hào yǐ shì zhī yuē: rǔ cáo shì cǐ rén, xiān wāng nuò ruò, shǒu bù néng wān gōng chí máo, qí xiōng zhōng suǒ huái, nǎi yú yú bīng jiǎ. zhèn shǐ shí suī yǒu zhēng tǎo zhī zhì, ér lǜ bù zì jué, qián hòu kè jié, jiē cǐ rén dǎo wú lìng zhì cǐ yǐ. é ér nán fān zhū jiāng biǎo sòng shī yù fàn hé nán, qǐng bīng sān wàn, xiān qí wèi fā nì jī zhī, yīn zhū hé běi liú rén zài jiè shàng zhě, jué qí xiāng dǎo, zú yǐ cuò qí ruì qì, shǐ bù gǎn shēn rù. yán yí xǔ, hào yuē: cǐ bù kě cóng yě. wǎng nián guó jiā dà pò rú rú, mǎ lì yǒu yú, nán zéi sàng jīng, cháng kǒng qīng bīng yǎn zhì, gù yáng shēng dòng zhòng yǐ bèi bù yú, fēi gǎn xiān fā. yòu nán tǔ xià shī, xià yuè zhēng shǔ, fēi xíng shī zhī shí. qiě bǐ xiān yán yǒu bèi, bì jiān chéng gù shǒu. tún jūn gōng zhī, zé liáng shí bù gěi fēn bīng sì tǎo, zé wú yǐ yīng dí. wèi jiàn qí lì. jiù shǐ néng lái, dài qí láo juàn, qiū liáng mǎ féi, yīn dí qǔ shí, xú wǎng jī zhī, wàn quán zhī jì. dì cóng hào yì. nán zhèn zhū jiāng biǎo zéi zhì, ér zì chén bīng shǎo, qiú jiǎn yōu zhōu yǐ nán shù bīng zuǒ shǒu, jiù zhāng shuǐ zào chuán, yán yǐ wèi bèi. gōng qīng yì zhě qiān rán, hào yuē: fēi shàng cè yě. bǐ wén yōu zhōu yǐ nán jīng bīng xī fā, dà zào zhōu chuán, qīng qí zài hòu, yù cún lì sī mǎ, zhū chú sòng zú, bì jǔ guó hài rǎo, jù yú miè wáng, dāng xī fā jīng ruì, lái bèi cǐ jìng. hòu shěn zhī guān jūn yǒu shēng wú shí, tè qí xiān jù, bì xǐ ér qián xíng, jìng lái zhì hé, sì qí qīn bào, zé wǒ shǒu jiāng wú yǐ yù zhī. jīn gōng qīng yù yǐ wēi lì rǎng zéi, nǎi suǒ yǐ zhāo lìng sù zhì yě. fū zhāng xū shēng ér zhào shí hài, cǐ zhī wèi yǐ. hào yòu chén tiān shí bù lì yú bǐ, yuē: jīn zī hài qì zài yáng zhōu, bù yí xiān jǔ bīng, yī yě wǔ suì zì xíng, xiān fā zhě shāng, èr yě rì shí miè guāng, zhòu hūn xīng jiàn, fēi niǎo zhuì luò, sù dāng dòu niú, yōu zài wēi wáng, sān yě yíng huò fú nì yú yì zhěn, róng luàn jí sàng, sì yě tài bái wèi chū, jìn bīng zhě bài, wǔ yě. fū xìng guó zhī jūn, xiān xiū rén shì, cì jǐn dì lì, hòu guān tiān shí, gù wàn jǔ ér wàn quán, guó ān ér shēn shèng. jīn sòng xīn guó, shì rén shì wèi zhōu yě zāi biàn lǚ jiàn, shì tiān shí bù xié yě zhōu xíng shuǐ hé, shì dì lì bù jǐn yě. sān shì wú yī chéng, zì shǒu yóu huò bù ān, hé dé xiān fā ér gōng rén zāi? dì bù néng wéi zhòng, nǎi cóng gōng qīng yì. suì qiǎn yáng píng wáng dù chāo zhèn yè, láng yá wáng sī mǎ chǔ zhī děng tún yǐng chuān. yú shì kòu lái suì jí. yòu jiāng tǎo rú rú, liú jié fù zhì yì yì. dì yù yù tǎo zhī, nǎi zhào wèn hào. hào duì yuē: běi tǔ duō jī xuě, zhì dōng shí cháng bì hán nán xǐ. ruò qí yīn shí, qián jūn ér chū, bì yǔ zhī yù. jì yǔ zhī yù, zé kě qín huò. dì yǐ wèi rán, nǎi fēn jūn sì dào, zhū jiāng jù huì lù hún hǎi. qī rì yǒu dìng, ér jié hèn jì bù yòng, jǔ wù zhū jiāng, wú gōng ér hái. dì xī xún, zhì dōng yōng, qīn lín fén qū, guān pàn zéi xuē yǒng zōng lěi, jìn jūn wéi yǒng zōng. chū bīng yù zhàn, dì wèn hào yuē: jīn rì kě jī fǒu? hào yuē: yǒng zōng wèi zhī bì xià zì lái, rén xīn ān gù, běi fēng xùn jí, yí jí jī zhī, xū yú bì pò. ruò dài míng rì, kǒng jiàn guān jūn shèng dà, bì yè dùn zǒu. dì cóng zhī, yǒng zōng kuì miè. chē jià jì hé, qián qū gào zéi zài wèi běi. dì zhì luò shuǐ qiáo, zéi yǐ yè dùn, zhào wèn hào yuē: gài wú zài zhǎng ān běi jiǔ shí lǐ wèi běi, dì kōng gǔ cǎo bù bèi, yù dù wèi nán xī xíng, hé rú? hào yuē: gài wú yíng qù cǐ liù shí lǐ, zéi kuí suǒ zài. jī shé zhī fǎ, dāng xiān pò tóu, tóu pò zé wěi qǐ néng dòng? yí chéng shèng xiān jī wú. jīn jūn wǎng, yī rì biàn dào. wú píng zhī hòu, huí xiàng zhǎng ān, yì yī rì ér zhì. yī rì zhī fá, wèi biàn sǔn shāng. yú wèi yí cóng běi dào. ruò cóng nán dào, zé gài wú xú rù běi shān, zú wèi kě píng. dì bù cóng, nǎi dù wèi nán. wú wén dì zhì, jǐn sàn rù běi shān, guǒ rú hào yán, jūn wú suǒ kè. dì huǐ zhī. hòu rén wū hào yú dì, dì nù zhū hào.
崔浩,字伯深。少好學,博覽經史,玄象陰陽,百家之言,無不該覽。明元初,拜學士祭酒。晉將劉裕伐姚泓,欲溯河西上,求假道。詔群臣議之,咸曰:「函谷天險,裕何能西?今揚言伐姚,意或難測,宜先發軍斷河上流,勿令西過。」帝將從之。浩曰:「此非上策也。今興死子幼,乘其危亡而伐之,臣觀其意,必自入關。勁躁之人,不顧後患。今若塞其西路,裕必上岸北侵。如此,則姚無事而我受敵矣。蠕蠕內寇,人食又乏。發軍赴南則北寇進擊,若其救北則南州復危。未若假之水道,縱裕西入,然後興兵塞其東歸之路,所謂卞莊剌虎,兩得之勢也。使裕勝也,必德我假道之惠;令姚氏勝也,亦不失救鄰之名。縱裕得關中,遙遠難守。彼不能守,終為我物。今不勞兵馬,坐觀成敗,斗兩虎而收長久之利,上策也。」議者猶曰:「裕西入函谷則進退路窮,腹背受敵,北上岸則姚軍必不出關助我。揚聲西行,意在北進,其勢然也。」帝遂從群議,遣長孫嵩拒之,戰於畔城,為晉將朱超石所敗。帝恨不用浩言,問浩曰:「裕西伐已至潼關,卿觀事得濟否?」浩曰:「姚興好養虛名而無實用,子泓又病,眾叛親離。乘其危亡,兵精將勇,克之必矣。」帝曰:「裕已入關,不能進不能退,我遣精騎南襲彭城、壽春,裕亦何能自立?」浩曰:「今西北二寇未殄,陛下不可親御六師。長孫嵩有經國之用,無進取之能,非劉裕敵也。臣謂待之不晚。」帝笑曰:「卿量之已審矣。」浩曰:「臣嘗私論近世人物,不敢不上聞。若王猛之經國,苻堅之管仲也;慕容恪之輔少主,慕容暐之霍光也;劉裕之平逆亂,司馬德宗之曹操也。」帝常有微疾,使浩奉策告宗廟,令太武為國副,主會。聞宋武帝殂,帝欲取洛陽、武牢、滑台。浩曰:「《春秋》:晉士匄侵齊,聞齊侯卒,乃還。君子大其不伐喪,以為恩足以感孝子,義足以動諸侯。今國家不能一舉而定江南,宜遣人弔祭,恤其凶災,布義風於天下,令德之事也。且裕新死,黨與未離,不如緩之,待其惡稔。如其強臣爭權,變難必起,然後命將揚威,可不勞士卒而收淮北之地。」帝銳意南伐,語浩曰:「劉裕因姚興死而滅其國,裕死我伐之,何為不可?」遂遣奚斤等南伐,議於監國之前曰:「先攻城?先略地?」斤:「請先攻城。」浩曰:「南人長於固守,苻氏攻襄陽,經年不拔。今以大國之力攻其小城,若不時克,挫損軍勢,危道也。不如分軍略地,至淮為限,列置守宰,收斂租谷。滑台、武牢反在軍北,絕望南救,必沿河東走。若或不然,即為囿中之物。」公孫表請先圖其城。斤等濟河,先攻滑台,經時不拔。太武左右忌浩正直,共排毀之。帝雖知其能,不免群議,故浩以公歸第。及有疑議,召問焉。浩性敏達,長於謀計,自此張良,謂己稽古過之。時議伐赫連昌,群臣皆以為難,唯浩曰:「往年以來,熒惑再守羽林,越鈎陳,其占秦亡。又今年五星並出東方,利於西伐。天應人和,時會並集,不可不進。」帝乃使奚斤等擊蒲坂,而親率輕騎掠其都城,大獲而還。後復討昌,次其城下,收眾偽退。昌鼓譟而前,舒陣為兩翼。會有風雨從東南來,揚沙昏暝。宦者趙倪進曰:「今風雨從賊後來,我向彼背,天不助人。又將士饑渴,願陛下攝騎避之,更待後日。」浩叱之曰:「是何言歟?千里制勝,一日之中豈得變易?賊前行不止,後以離絕,宜分軍隱山,掩擊不意。風道在人,豈有常也!」帝曰:「善。」分騎奮擊,昌軍大潰。議擊蠕蠕,朝臣內外盡不欲行,唯浩贊成之。赫連昌太史張深、徐辯說帝曰:「今年己巳,三陰之歲。歲星襲月,太白在西方,不可舉兵。北伐必敗,雖克,不利於上。」又群臣共贊深等,雲深少符諫苻堅不可南征,堅不從而敗。今天時人事都不和協,如何舉動!帝意不決,乃召浩與深等辯之。浩難深曰:「陽者,德也;陰者,刑也。故月蝕修刑。夫王者之用刑,大則陳之原野,小則肆之市朝。戰伐者,用刑之大者也。以此言之,三陰用兵,蓋得其類,修刑之義也。歲星襲月,年飢人流,應在他國。太白行蒼龍宿,於天文為東,不妨北伐。深等俗生,志意淺近,牽於術數,不達大體,難與遠圖。臣觀天文,比年以來,月行掩昴,至今猶然。其占:三年,天子大破旄頭之國。蠕蠕、高車,旄頭之眾也。願陛下勿疑。」帝大悅,謂公卿曰:「吾意決矣。亡國之臣不可與謀,信哉。」或有尤浩曰:「吳賊侵南,舍之北伐,師行千里,其誰不知?蠕蠕遠遁,前無所獲,後有南侵之患,此危道也。」浩曰:「今年不摧蠕蠕,則無以御南賊。自國家並西國已來,南人恐懼,揚聲動眾以衛淮北。彼北我南,彼征我息,其勢然矣。且蠕蠕恃遠,謂國家力不能至,自寬來久,故夏則散眾放牧,秋肥乃聚,背寒向溫,南來寇抄。今掩其不備,大軍卒至,必驚駭望塵奔走,可一舉而滅。暫勞永逸,時不可失也。唯患上無此意,今聖慮已決,如何止之?」遂行。及軍到入其境,蠕蠕先不設備。於是分軍搜討,東西五千里,南北三千里,所虜獲數百萬。高車殺蠕蠕種類,歸降者三十餘萬。大軍既還,南軍卒不能動,如浩所料。太武召新降高車渠帥數百人,賜酒食於前,指浩以示之曰:「汝曹視此人,纖尫懦弱,手不能彎弓持矛,其胸中所懷,乃逾於兵甲。朕始時雖有征討之志,而慮不自決,前後克捷,皆此人導吾令至此矣。」俄而南藩諸將表宋師欲犯河南,請兵三萬,先其未發逆擊之,因誅河北流人在界上者,絕其鄉導,足以挫其銳氣,使不敢深入。言宜許,浩曰:「此不可從也。往年國家大破蠕蠕,馬力有餘,南賊喪精,常恐輕兵奄至,故揚聲動眾以備不虞,非敢先發。又南土下濕,夏月蒸暑,非行師之時。且彼先嚴有備,必堅城固守。屯軍攻之,則糧食不給;分兵肆討,則無以應敵。未見其利。就使能來,待其勞倦,秋涼馬肥,因敵取食,徐往擊之,萬全之計。」帝從浩議。南鎮諸將表賊至,而自陳兵少,求簡幽州以南戍兵佐守,就漳水造船,嚴以為備。公卿議者僉然,浩曰:「非上策也。彼聞幽州以南精兵悉發,大造舟船,輕騎在後,欲存立司馬,誅除宋族,必舉國駭擾,懼於滅亡,當悉發精銳,來備此境。後審知官軍有聲無實,特其先聚,必喜而前行,徑來至河,肆其侵暴,則我守將無以御之。今公卿欲以威力攘賊,乃所以招令速至也。夫張虛聲而召實害,此之謂矣。」浩又陳天時不利於彼,曰:「今茲害氣在揚州,不宜先舉兵,一也;午歲自刑,先發者傷,二也;日蝕滅光,晝昏星見,飛鳥墜落,宿當鬥牛,憂在危亡,三也;熒惑伏匿於翼軫,戎亂及喪,四也;太白未出,進兵者敗,五也。夫興國之君,先修人事,次盡地利,後觀天時,故萬舉而萬全,國安而身盛。今宋新國,是人事未周也;災變屢見,是天時不協也;舟行水涸,是地利不盡也。三事無一成,自守猶或不安,何得先發而攻人哉?」帝不能違眾,乃從公卿議。遂遣陽平王杜超鎮鄴,琅琊王司馬楚之等屯潁川。於是寇來遂疾。又將討蠕蠕,劉潔復致異議。帝愈欲討之,乃召問浩。浩對曰:「北土多積雪,至冬時常避寒南徙。若其因時,潛軍而出,必與之遇。既與之遇,則可禽獲。」帝以為然,乃分軍四道,諸將俱會鹿渾海。期日有定,而潔恨計不用,沮誤諸將,無功而還。帝西巡,至東雍,親臨汾曲,觀叛賊薛永宗壘,進軍圍永宗。出兵欲戰,帝問浩曰:「今日可擊否?」浩曰:「永宗未知陛下自來,人心安固,北風迅疾,宜急擊之,須臾必破。若待明日,恐見官軍盛大,必夜遁走。」帝從之,永宗潰滅。車駕濟河,前驅告賊在渭北。帝至洛水橋,賊已夜遁,詔問浩曰:「蓋吳在長安北九十里渭北,地空穀草不備,欲渡渭南西行,何如?」浩曰:「蓋吳營去此六十里,賊魁所在。擊蛇之法,當先破頭,頭破則尾豈能動?宜乘勝先擊吳。今軍往,一日便到。吳平之後,回向長安,亦一日而至。一日之乏,未便損傷。愚謂宜從北道。若從南道,則蓋吳徐入北山,卒未可平。」帝不從,乃渡渭南。吳聞帝至,盡散入北山,果如浩言,軍無所克。帝悔之。後人誣浩於帝,帝怒誅浩。
sūn zǐ yuē: chéng qí bì ér qǐ. hào wèi dòu liǎng hǔ ér shōu zhǎng jiǔ zhī lì. yòu yuē: chéng yǒu suǒ bù gōng. hào wèi ruò gōng xiǎo chéng, bì sǔn jūn shì. yòu yuē: zhī tiān zhī dì. hào wèi wǔ xīng chū dōng fāng, lì yǐ xī fá. yòu yuē: jìn xiáng qù yí. hào wèi fēng dào zài rén. yòu yuē: gōng qí wú bèi. hào qǐng yǎn rú rú zhī bù bèi. yòu yuē: luàn jūn yǐn shèng. hào wèi zhāng xū shēng ér zhāo shí hài. yòu yuē: shén hū shén hū, zhì yú wú shēng. hào yǐ yǒng zōng wèi zhī dì lái, qǐng jí jī zhī. yòu yuē: qí shì xiǎn, qí jié duǎn. hào wèi jī shé zhī fǎ, dāng xiān tóu pò shì yě.
孫子曰:「乘其弊而起。」浩謂斗兩虎而收長久之利。又曰:「城有所不攻。」浩謂若攻小城,必損軍勢。又曰:「知天知地。」浩謂五星出東方,利以西伐。又曰:「禁祥去疑。」浩謂風道在人。又曰:「攻其無備。」浩請掩蠕蠕之不備。又曰:「亂軍引勝。」浩謂張虛聲而招實害。又曰:「神乎神乎,至於無聲。」浩以永宗未知帝來,請急擊之。又曰:「其勢險,其節短。」浩謂擊蛇之法,當先頭破是也。
strong wèi yú jǐn strong
魏 于謹
yú jǐn, zì sī gōng, hé nán luò yáng rén. xìng chén shēn, yǒu shí liàng, lüè kuī jīng shǐ, yóu hǎo sūn zi bīng shū. píng jū lǘ lǐ, wèi yǒu jìn shì zhī zhì. huò quàn zhī zhě, jǐn yuē: zhōu jùn zhī zhí, xī rén suǒ bǐ tái dǐng zhī wèi, xū dài shí lái. wú suǒ yǐ yōu yóu xiāng yì, liáo yǐ zú suì ěr. jí pò liù hán bá líng shǒu luàn běi jìng, yǐn rú rú wèi yuán, dà xíng tái pú shè yuán zuǎn tǎo zhī. sù wén jǐn míng, pì wèi kǎi cáo cóng shì. zuǎn lìng jǐn lǜ èr qiān qí zhuī rú rú, qián hòu shí qī zhàn, jǐn jiàng qí zhòng. cháng wèi zéi suǒ wéi, jǐn chéng jùn mǎ yī zǐ yī guā, zéi suǒ xiān shí, nǎi shǐ èr rén gè chéng mǎ tū chén ér chū. zéi yǐ wèi jǐn yě, jiē zhēng zhú zhī. jǐn nǎi dé rù sāi. shí wèi mò sàng luàn, qún dào fēng qǐ. jǐn yì jiě zhū guó yǔ, nǎi dān qí rù zéi zhōng, shì yǐ ēn xìn. yú shì xī bǐ tiě lēi qiú zhǎng miē liè hé děng sān wàn yú hù bìng kuǎn fù wèi. dì jiā zhī, chú jī shè jiāng jūn. yòu suí guǎng yáng wáng yuán shēn tǎo xiān yú xiū lǐ, tíng jūn zhōng shān. shì zhōng yuán yàn yán yú líng tài hòu yuē: guǎng yáng wáng yǐ zōng shì zhì qīn shòu lǜ zhuān zhēng, jīn nǎi pán huán bù jìn, zuò tú fēi wàng. yòu yǒu yú jǐn zhě, zhī lüè guò rén, wèi qí móu zhǔ. fēng chén zhī xì, kǒng fēi bì xià chún chén. líng tài hòu zhào yú shàng shū shěng mén wài lì bǎng, mù huò jǐn zhě, xǔ zhòng shǎng. jǐn wén zhī, nǎi wèi guǎng yáng yuē: jīn nǚ zhǔ lín cháo, qǔ xìn chán nìng, gǒu bù míng bái diàn xià sù xīn, biàn kǒng huò zhì. jǐn qǐng shù shēn yì què, guī zuì yǒu sī, pī lù xīn dǎn. yuán shēn suì xǔ zhī. jǐn suì dào bǎng xià yuē: wú zhī cǐ rén. zhòng gòng jié zhī, jǐn yuē: wǒ jí shì yǐ. yǒu sī yǐ wén, líng tài hòu yǐn jiàn zhī, dà nù. jǐn bèi shù guǎng yáng zhōng kuǎn, wú chén tíng jūn zhī zhuàng. líng hòu yì jiě, shě zhī. jí hè bá yuè bèi hài, tài zǔ fù píng liáng. jǐn nǎi yán yú tài zǔ yuē: wèi zuò líng chí, quán chén shàn mìng. míng gōng xié chāo shì zhī zī, huái jì shì zhī lüè, sì fāng yuǎn jìn xián suǒ guī xīn. yuàn zǎo jiàn liáng tú, yǐ fù zhòng wàng. tài zǔ yuē: hé yǐ yán zhī? duì yuē: guān zhōng qín hàn jiù dōu, xī chēng tiān fǔ, jiāng shì xiāo yǒng, jué rǎng gāo yú. jīn ruò jù qí yào hài, zhāo jí yīng xióng, yǎng zú quàn nóng, zú guān shí biàn. qiě tiān zǐ zài luò, bī pò qún xiōng, ruò míng gōng qǐng dōu guān yòu, dì bì xǐ ér qiān. rán hòu xié tiān zǐ ér lìng zhū hóu, fèng wáng mìng yǐ tǎo bào luàn, huán wén zhī yè, qiān zài yī shí yě. tài zǔ dà yuè. huì yǒu chì zhuī jǐn wèi guān nèi dà dū dū, jǐn yīn jìn dōu guān zhōng zhī cè, wèi dì nà zhī. xún ér qí shén wǔ bī luò yáng, jǐn cóng wèi dì xī qiān. cóng tài zǔ gōng máng shān, máng shān zhī yì, dà jūn bù lì, jǐn lǜ qí huī xià wěi jiàng, lì lù zuǒ. qí shén wǔ chéng shèng zhú běi, bù yǐ wèi yú. zhuī qí guò jǐn, jǐn nǎi zì hòu jī zhī, qí jūn luàn, yǐ cǐ dà jūn dé quán. jìn wèi zhù guó dà jiāng jūn. chū, liáng yuán dì píng hóu jǐng zhī hòu, yú jiāng líng sì wèi, mì yǔ qí shì tōng shǐ, jiāng móu qīn yì. qí xiōng zi yuè yáng wáng chá shí wèi yōng zhōu cì shǐ, yǐ liáng yuán dì shā qí xiōng yù, suì jié chóu xì. jù xiāng yáng lái fù, nǎi qǐng wáng shī. nǎi lìng jǐn lǜ zhòng chū tǎo. zhǎng sūn jiǎn wèn jǐn yuē: wèi xiāo yì zhī jì, jiāng yù rú hé? jǐn yuē: yào bīng hàn miǎn, xí juǎn dù jiāng, nán jù dān yáng, shì qí shàng cè. yí guō nèi jū rén, tuì bǎo zǐ chéng, jùn qí pí dié, yǐ dài huǎn zhì, shì qí zhōng cè. ruò nán yú yí dòng, jù shǒu luó guō, shì qí xià cè. jiǎn yuē: chuāi yì dìng chū hé cè? jǐn yuē: bì yòng qí xià cè. jiǎn yuē: bǐ qì shàng ér yòng xià, hé yě? duì yuē: xiāo shì bǎo jù jiāng nán, mián lì shù jì. shǔ zhōng yuán duō gù, wèi huáng wài lüè. yòu yǐ wǒ yǒu qí shì zhī huàn, wèi lì bù néng fēn. qiě yì nuò ér wú móu, duō yí shǎo duàn. yú mín nán yǔ lǜ shǐ, jiē liàn yì jū, jì è yí dòng, dāng bǎo luó guō, suǒ yǐ yòng qí xià cè. jǐn nǎi lìng zhōng shān wáng hù jí dà jiāng jūn yáng zhōng děng lǜ jīng qí xiān jù jiāng jīn, duàn qí zǒu lù. liáng rén lì mù shān yú wài chéng, guǎng lún liù shí lǐ. xún ér jǐn xī zhòng wéi zhī. liáng zhǔ shǔ qiǎn bīng chū zhàn, wèi jǐn suǒ pò. xún yǒu liù rì, wài chéng suì xiàn. liáng zhǔ tuì bǎo zǐ chéng, yì rì lǜ qí tài zǐ yǐ xià miàn fù ér jiàng, xún shā zhī, lì xiāo chá wèi liáng wáng, zhèn lǚ ér xuán. tài zǔ qīn zhì qí dì, yàn yǔ jí huān. jǐn zì yǐ jiǔ dāng quán, wàng lóng wèi zhòng, gōng míng jì lì, yuàn bǎo yōu xián, nǎi shàng xiān suǒ chéng jùn mǎ jí suǒ zhe kǎi jiǎ děng. tài zǔ shí qí yì, nǎi yuē: jù huá wèi píng, gōng qǐ dé biàn ěr dú shàn. suì bù shòu. yǐ jí hōng. jǐn yǒu zhì móu, shàn yú shì shàng. míng wèi suī zhòng, yù cún qiān yì. měi cháo cān wǎng lái, cóng zhě bù guò sān liǎng qí ér yǐ. cháo tíng fán yǒu jūn guó zhī wù, duō yǔ jǐn jué zhī. jǐn yì jié qí zhì néng. gōng chén zhī zhōng, tè jiàn wěi xìn, zhōng shǐ ruò yī, rén wú jiān yán.
于謹,字思恭,河南洛陽人。性沉深,有識量,略窺經史,尤好孫子兵書。屏居閭里,未有進仕之志。或勸之者,謹曰:「州郡之職,昔人所鄙;台鼎之位,須待時來。吾所以優遊鄉邑,聊以卒歲耳。」及破六韓拔陵首亂北境,引蠕蠕為援,大行台僕射元纂討之。宿聞謹名,闢為鎧曹從事。纂令謹率二千騎追蠕蠕,前後十七戰,盡降其眾。嘗為賊所圍,謹乘駿馬一紫一騧,賊所先識,乃使二人各乘馬突陳而出。賊以為謹也,皆爭逐之。謹乃得入塞。時魏末喪亂,群盜蜂起。謹亦解諸國語,乃單騎入賊中,示以恩信。於是西鄙鐵勒酋長乜列河等三萬餘戶並款附魏。帝嘉之,除積射將軍。又隨廣陽王元深討鮮于修禮,停軍中山。侍中元晏言於靈太后曰:「廣陽王以宗室至親受律專征,今乃盤桓不進,坐圖非望。又有于謹者,知略過人,為其謀主。風塵之隙,恐非陛下純臣。」靈太后詔於尚書省門外立榜,募獲謹者,許重賞。謹聞之,乃謂廣陽曰:「今女主臨朝,取信讒佞,苟不明白殿下素心,便恐禍至。謹請束身詣闕,歸罪有司,披露心膽。」元深遂許之。謹遂到榜下曰:「吾知此人。」眾共詰之,謹曰:「我即是矣。」有司以聞,靈太后引見之,大怒。謹備述廣陽忠款,無陳停軍之狀。靈後意解,舍之。及賀拔岳被害,太祖赴平涼。謹乃言於太祖曰:「魏祚凌遲,權臣擅命。明公挾超世之資,懷濟世之略,四方遠近咸所歸心。願早建良圖,以副眾望。」太祖曰:「何以言之?」對曰:「關中秦漢舊都,昔稱天府,將士驍勇,厥壤膏腴。今若據其要害,招集英雄,養卒勸農,足觀時變。且天子在洛,逼迫群凶,若明公請都關右,帝必喜而遷。然後挾天子而令諸侯,奉王命以討暴亂,桓、文之業,千載一時也。」太祖大悅。會有敕追謹為關內大都督,謹因進都關中之策,魏帝納之。尋而齊神武逼洛陽,謹從魏帝西遷。從太祖攻邙山,邙山之役,大軍不利,謹率其麾下偽降,立路左。齊神武乘勝逐北,不以為虞。追騎過盡,謹乃自後擊之,齊軍亂,以此大軍得全。進位柱國大將軍。初,梁元帝平侯景之後,於江陵嗣位,密與齊氏通使,將謀侵軼。其兄子岳陽王詧時為雍州刺史,以梁元帝殺其兄譽,遂結讎隙。據襄陽來附,乃請王師。乃令謹率眾出討。長孫儉問謹曰:「為蕭繹之計,將欲如何?」謹曰:「耀兵漢、沔,席捲渡江,南據丹陽,是其上策。移郭內居人,退保子城,峻其陴堞,以待緩至,是其中策。若難於移動,據守羅郭,是其下策。」儉曰:「揣繹定出何策?」謹曰:「必用其下策。」儉曰:「彼棄上而用下,何也?」對曰:「蕭氏保據江南,綿歷數紀。屬中原多故,未遑外略。又以我有齊氏之患,謂力不能分。且繹懦而無謀,多疑少斷。愚民難與慮始,皆戀邑居,既惡移動,當保羅郭,所以用其下策。」謹乃令中山王護及大將軍楊忠等率精騎先據江津,斷其走路。梁人立木柵於外城,廣輪六十里。尋而謹悉眾圍之。梁主屬遣兵出戰,為謹所破。旬有六日,外城遂陷。梁主退保子城,翌日率其太子已下面縛而降,尋殺之,立蕭詧為梁王,振旅而旋。太祖親至其第,宴語極歡。謹自以久當權,望隆位重,功名既立,願保優閒,乃上先所乘駿馬及所著鎧甲等。太祖識其意,乃曰:「巨猾未平,公豈得便爾獨善。」遂不受。以疾薨。謹有智謀,善於事上。名位雖重,愈存謙挹。每朝參往來,從者不過三兩騎而已。朝廷凡有軍國之務,多與謹決之。謹亦竭其智能。功臣之中,特見委信,終始若一,人無間言。
sūn zǐ yuē: tuì ér bù kě zhuī. jǐn lìng rén chéng jǐ mǎ ér wù dí zhī zhuī. yòu yuē: yáng běi wù cóng. jǐn wěi jiàng ér pò shén wǔ. yòu yuē: cè zhī ér zhī dé shī zhī jì. jǐn liào xiāo yì bì chū xià cè. yòu yuē: nèi jiān zhě, yīn qí guān rén ér yòng zhī. jǐn yīn xiāo chá yǔ liáng zhǔ jié xì ér tīng qí lái fù shì yě.
孫子曰:「退而不可追。」謹令人乘己馬而誤敵之追。又曰:「佯北勿從。」謹偽降而破神武。又曰:「策之而知得失之計。」謹料蕭繹必出下策。又曰:「內間者,因其官人而用之。」謹因蕭詧與梁主結隙而聽其來附是也。