zhì shuǐ chū nán yáng lǔ yáng xiàn xī zhī yáo shān, yáo zhī wèi sūn liú lèi, yǐ lóng shí dì kǒng jiǎ, kǒng jiǎ yòu qiú zhī, bù dé. lèi jù ér qiān yú lǔ xiàn, lì yáo cí yú xī shān, wèi zhī yáo shān. gù zhāng héng nán bù fù yuē: fèng xiān dì ér zhuī xiào, lì táng cí yú yáo shān. yáo shān zài tài hé chuān dà hé chéng dōng běi, kuì shuǐ chū yān. zhāng héng nán dōu fù yuē: qí chuān dú zé zhì lǐ jìn, fā yuán yán xué, bù huò màn hàn, mǎng hàng yáng yì, zǒng kuò jí qù, jiàn chí fēng jí zhě yě. zhì shuǐ yòu lì tài hé chuān, dōng, jìng xiǎo hé chuān, yòu dōng, wēn quán shuǐ zhù zhī. shuǐ chū běi shān fù, qī yuán qí fā, yán rè tè shén. kàn yīn yuē: xiàn yǒu tāng shuǐ, kě yǐ liáo jí. tāng cè yòu yǒu hán quán yān, dì shì bù shū, ér yán liáng yì zhì, suī lóng huǒ shèng rì, sù ruò bīng gǔ yǐ, hún liú tóng xī, nán zhù zhì shuǐ. zhì shuǐ yòu dōng jìng hú mù shān, dōng liú yòu huì wēn quán kǒu, shuǐ chū běi shān fù, yán shì qí dú. fǔ jí zhī tú, wú néng zǎo qí chōng piào. jiù yǎng zhě xián qù tāng shí xǔ bù bié chí, rán hòu kě rù. tāng cè yǒu shí míng yún: huáng nǚ tāng, kě yǐ liáo wàn jí zhě yě. gù dù yàn dá yún: rán rú fèi tāng, kě yǐ shú mǐ, yǐn zhī, yù bǎi bìng. dào shì qīng shēn mù yù, yī rì sān yǐn, duō shǎo zì zài. sì shí rì hòu, shēn zhōng wàn bìng yù, sān chóng sǐ. xué dào zāo nán féng wēi, zhōng wú huǐ xīn, kě yǐ láo shén cún zhì. jí nán dōu fù suǒ wèi tāng gǔ yǒng qí hòu zhě yě. rán wǎn xiàn yǒu zǐ shān, shān dōng yǒu yī shuǐ, dōng xī shí wǔ lǐ, nán běi èr bǎi bù, zhàn rán chōng mǎn, wú suǒ tōng huì, dōng xià cháng wēn, shì yì wèi zhī tāng gǔ yě. fēi lǔ yáng jí nán yáng zhī xiàn gù yě. zhāng píng zi guǎng yán tǔ dì suǒ bāo, míng fēi cǐ yǐ. zhì shuǐ yòu dōng, fáng yáng chuān shuǐ zhù zhī. shuǐ chū nán yáng zhì xiàn xī fáng yáng chuān, běi liú zhù yú zhì. zhì shuǐ zhī běi yǒu jī shí yān, shì wèi nǚ líng shān. qí shān píng dì jiè lì, bù lián gāng yǐ chéng gāo, jùn shí gū zhì, bù tuō shì yǐ zì yuǎn, sì miàn bì jué, jí néng líng jǔ, yuǎn wàng tíng tíng, zhuàng ruò dān yíng chā xiāo yǐ. běi miàn yǒu rú tuí luò, liè dé tōng bù, hào shì zhě shí yǒu bān shè ěr. zhì shuǐ yòu yǔ bō shuǐ hé, shuǐ chū huò yáng xī chuān, dà lǐng dōng gǔ, sú wèi zhī xiē mǎ lǐng, chuān yuē guǎng yáng chuān, fēi yě. jí yīng shào suǒ wèi gū shān, bō shuǐ suǒ chū yě. mǎ róng guǎng chéng sòng yuē: jìn yǐ bō zhà. qí shuǐ yòu nán jìng mán chéng xià, gài mán bié yì yě, sú wèi zhī má chéng, fēi yě. bō shuǐ yòu nán, fēn sān chuān yú bái tíng dōng, ér jù nán rù zhì shuǐ. kuì shuǐ zì xià jiān bō shuǐ zhī tōng chēng yě. shì gù kàn zhì yǒu dōng běi zhì dìng líng rù rǔ zhī wén. zhì shuǐ yòu dōng jìng lǔ yáng xiàn gù chéng nán, chéng jí liú lèi zhī gù yì yě, yǒu lǔ shān, xiàn jū qí yáng, gù yīn míng yān. wáng mǎng zhī lǔ shān yě. xī zài yú chǔ, wén zi shǒu zhī, yǔ hán gòu zhàn, yǒu fǎn jǐng zhī chéng. nèi yǒu nán yáng dōu xiāng zhèng wèi wèi bēi. zhì shuǐ yòu hé lǔ yáng guān shuǐ, shuǐ chū lǔ yáng guān wài fēn tóu shān héng lǐng xià jiā gǔ, dōng běi chū rù zhì. zhì shuǐ yòu dōng běi hé niú lán shuǐ. shuǐ fā xiàn běi niú lán shān, dōng nán jìng lǔ yáng chéng dōng, shuǐ cè yǒu hàn yáng hóu jiāo lì bēi. niú lán shuǐ yòu dōng nán, yǔ bǎi shù xī shuǐ hé. shuǐ chū lǔ shān běi xiá gǔ zhōng, dōng nán liú jìng lǔ shān xī, ér nán hé niú lán shuǐ. yòu dōng nán jìng lǔ shān nán. kàn yīn yuē: lǔ yáng xiàn, jīn qí dì lǔ shān shì yě. shuǐ nán zhù yú zhì. zhì shuǐ dōng jìng yīng chéng nán, gù yīng xiāng yě, yīng hóu zhī guó. shī suǒ wèi yīng hóu shùn dé zhě yě. péng shuǐ zhù zhī, sú wèi zhī xiǎo zhì shuǐ. shuǐ chū lǔ yáng xiàn nán péng shān yǐ wù dōng lù, běi liú jìng péng shān xī, xià yǒu péng shān miào, miào qián yǒu péng shān bēi, hàn huán dì yuán jiā sān nián dù zhòng zhǎng lì. péng shān jìng qí xī běi, hàn ān yì zhǎng yǐn jiǎn mù dōng. zhǒng xī yǒu shí miào, miào qián yǒu liǎng shí què, què dōng yǒu bēi, què nán yǒu èr shī zi xiāng duì, nán yǒu shí jié èr méi, shí zhù xī nán yǒu liǎng shí yáng, zhōng píng sì nián lì. péng shuǐ yòu dōng běi liú, zhí yīng chéng nán ér rù zhì. zhì shuǐ yòu zuǒ hé qiáo shuǐ, shuǐ chū lǔ yáng xiàn běi shì shān, dōng nán jìng yīng shān běi, yòu nán jìng yīng chéng xī. dì lǐ zhì yuē: gù fù chéng xiàn zhī yīng xiāng yě. zhōu wǔ wáng fēng qí dì wèi hóu guó. yīng lē yuē: hán shī wài chuán chēng: zhōu chéng wáng yǔ dì xì, yǐ tóng yè wèi guī, yuē: wú yǐ fēng rǔ. zhōu gōng yuē: tiān zǐ wú xì yán. wáng nǎi yīng shí ér fēng, gù yuē yīng hóu, xiāng yì yuē yīng xiāng. àn lǚ shì chūn qiū yún. chéng wáng yǐ tóng yè wèi guī, fēng shū yú, fēi yīng hóu yě. jí jùn gǔ wén yīn shí yǐ yǒu yīng guó, fēi chéng wáng yǐ. zhàn guó fàn xióng suǒ fēng yì yě. wèi zhī yīng shuǐ. zhì shuǐ yòu dōng jìng chōu xiàn gù chéng běi. zuǒ chuán zhāo gōng yuán nián, dōng, chǔ gōng zǐ wéi shǐ bó zhōu lí chéng chōu shì yě. chū yú yú chǐ shān xià. chūn qiū xiāng gōng shí bā nián, chǔ fá zhèng, cì yú yú líng, shè yú yú chǐ zhī xià, shén yǔ, chǔ shī duō dòng, yì tú jǐ jǐn. jìn rén wén yǒu chǔ shī. shī kuàng yuē: bù hài. wú zhòu gē běi fēng, yòu gē nán fēng, nán fēng bù jìng, duō sǐ shēng, chǔ bì wú gōng yǐ. suǒ shè jí zhì shuǐ yě. shuǐ nán yǒu hàn zhōng cháng shì zhǎng lè tài pú jí chéng hóu zhōu bāo zhǒng. zhǒng qián yǒu bēi, jī xī zhěn gāng chéng, kāi sì mén, mén yǒu liǎng shí shòu, fén qīng mù huǐ, bēi shòu lún yí. rén yǒu jué chū yī shòu, yóu quán bù pò, shén gāo zhuàng, tóu qù dì jiǎn yī zhàng xǔ, zuò zhì shén gōng, zuǒ bó shàng kè zuò bì xié zì. mén biǎo qiàn shàng qǐ shí qiáo, lì shí bù huǐ. qí bēi yún: liù dì sì hòu, shì zī shì zōu. gài shì zì ān dì, méi yú huán hòu. yú shí hūn yān shàn quán, wǔ hóu bào shì, gē bō gōng sī, yǐ shì shēng sǐ. fū fēng zhě biǎo yǒu dé, bēi zhě sòng yǒu gōng, zì fēi cǐ tú, hé yòng xǔ wèi? shí zhì shí chūn, bù ruò sù xiǔ, bāo mù wàn gǔ, zhǐ zhāng qiào rǔ, wū hū! yú yì shén yǐ. zhì shuǐ yòu dōng, zhì shuǐ zhù zhī, sú wèi zhī qiū shuǐ, fēi yě. shuǐ yǒu èr yuán, dōng yuán chū qí xiàn xī nán jiàn dú shān dōng yá xià, shuǐ fāng wǔ shí xǔ bù bù cè qí shēn, dōng běi liú jìng chōu xiàn nán, yòu dōng běi qū jìng qí xiàn dōng, ér běi hé xī yuán shuǐ. xī yuán chū xiàn xī nán pō shān běi fù xià, dōng běi jìng chōu chéng xī, yòu qū jìng qí xiàn běi, dōng hé yòu shuǐ, luàn liú běi zhù yú zhì. hàn gāo zǔ rù guān, pò nán yáng tài shǒu lǚ zhì yú chōu dōng, jí yú shì dì, zhì shuǐ zhī yīn yě. zhì shuǐ yòu dōng nán jìng kūn yáng xiàn gù chéng běi. xī hàn guāng wǔ yǔ wáng xún wáng yì zhàn yú kūn yáng, bài zhī. zǒu zhě xiāng téng jiàn, bēn yì bǎi yú lǐ jiān. huì dà yǔ rú zhù, zhì chuān shèng yì, hǔ bào jiē gǔ zhàn. shì zú zhēng fù, nì sǐ zhě yǐ wàn shù, shuǐ wèi bù liú. wáng yì yán yóu chén mào qīng qí, jiē chéng shī ér dù yǐ. dōng běi guò yǐng chuān dìng líng xiàn xī běi, yòu dōng guò yǎn xiàn nán, dōng rù yú rǔ.
滍水出南陽魯陽縣西之堯山，堯之未孫劉累，以龍食帝孔甲，孔甲又求之，不得。累懼而遷於魯縣，立堯祠於西山，謂之堯山。故張衡《南部賦》曰：奉先帝而追孝，立唐祠於堯山。堯山在太和川大和城東北，潰水出焉。張衡《南都賦》曰：其川讀則滍、澧、、濜，發源岩穴，布濩漫汗，漭沆洋溢，總括急趣，箭馳風疾者也。滍水又歷太和川，東，徑小和川，又東，溫泉水注之。水出北山阜，七源奇發，炎熱特甚。闞駰曰：縣有湯水，可以療疾。湯側又有寒泉焉，地勢不殊，而炎涼異致，雖隆火盛日，肅若冰谷矣，渾流同溪，南注滍水。滍水又東徑胡木山，東流又會溫泉口，水出北山阜，炎勢奇毒。腐疾之徒，無能澡其沖漂。救癢者咸去湯十許步別池，然後可入。湯側有石銘云：皇女湯，可以療萬疾者也。故杜彥達云：然如沸湯，可以熟米，飲之，愈百病。道士清身沐浴，一日三飲，多少自在。四十日後，身中萬病癒，三蟲死。學道遭難逢危，終無悔心，可以牢神存志。即《南都賦》所謂湯谷涌其後者也。然宛縣有紫山，山東有一水，東西十五里，南北二百步，湛然沖滿，無所通會，冬夏常溫，世亦謂之湯谷也。非魯陽及南陽之縣故也。張平子廣言土地所苞，明非此矣。滍水又東，房陽川水注之。水出南陽雉縣西房陽川，北流注於滍。滍水之北有積石焉，世謂女靈山。其山平地介立，不連岡以成高，峻石孤峙，不託勢以自遠，四面壁絕，極能靈舉，遠望亭亭，狀若單楹插霄矣。北面有如頹落，劣得通步，好事者時有扳涉耳。滍水又與波水合，水出霍陽西川，大嶺東谷，俗謂之歇馬嶺，川曰廣陽川，非也。即應劭所謂孤山，波水所出也。馬融《廣成頌》曰：浸以波、溠。其水又南徑蠻城下，蓋蠻別邑也，俗謂之麻城，非也。波水又南，分三川於白亭東，而俱南入滍水。潰水自下兼波水之通稱也。是故闞滍有東北至定陵入汝之文。滍水又東徑魯陽縣故城南，城即劉累之故邑也，有魯山，縣居其陽，故因名焉。王莽之魯山也。昔在於楚，文子守之，與韓遘戰，有返景之誠。內有《南陽都鄉正衛為碑》。滍水右合魯陽關水，水出魯陽關外分頭山橫嶺下夾谷，東北出入滍。滍水又東北合牛蘭水。水發縣北牛蘭山，東南徑魯陽城東，水側有《漢陽侯焦立碑》。牛蘭水又東南，與柏樹溪水合。水出魯山北峽谷中，東南流徑魯山西，而南合牛蘭水。又東南徑魯山南。闞駰曰：魯陽縣，今其地魯山是也。水南注於滍。滍水東徑應城南，故應鄉也，應侯之國。《詩》所謂應侯順德者也。彭水注之，俗謂之小滍水。水出魯陽縣南彭山蟻塢東麓，北流徑彭山西，下有彭山廟，廟前有《彭山碑》，漢桓帝元嘉三年杜仲長立。彭山徑其西北，漢安邑長尹儉墓東。冢西有石廟，廟前有兩石闕，闕東有碑，闕南有二獅子相對，南有石碣二枚，石柱西南有兩石羊，中平四年立。彭水又東北流，直應城南而入滍。滍水又左合橋水，水出魯陽縣北恃山，東南徑應山北，又南徑應城西。《地理志》曰：故父城縣之應鄉也。周武王封其弟為侯國。應肋曰：《韓詩外傳》稱：周成王與弟戲，以桐葉為圭，曰：吾以封汝。周公曰：天子無戲言。王乃應時而封，故曰應侯，鄉亦曰應鄉。按《呂氏春秋》雲。成王以桐葉為圭，封叔虞，非應侯也。《汲郡古文》殷時已有應國，非成王矣。戰國范雄所封邑也。謂之應水。滍水又東徑犨縣故城北。《左傳》昭公元年，冬，楚公子圍使伯州犁城犨是也。出於魚齒山下。《春秋》襄公十八年，楚伐鄭，次於魚陵，涉於魚齒之下，甚雨，楚師多凍，役徒幾盡。晉人聞有楚師。師曠曰：不害。吾驟歌北風，又歌南風，南風不競，多死聲，楚必無功矣。所涉即滍水也。水南有漢中常侍、長樂太僕吉成侯州苞冢。冢前有碑，基西枕岡城，開四門，門有兩石獸，墳傾墓毀，碑獸淪移。人有掘出一獸，猶全不破，甚高壯，頭去地減一丈許，作制甚工，左膊上刻作辟邪字。門表塹上起石橋，歷時不毀。其碑云：六帝四後，是咨是諏。蓋仕自安帝，沒於桓後。於時閽閹擅權，五侯暴世，割剝公私，以事生死。夫封者表有德，碑者頌有功，自非此徒，何用許為？石至十春，不若速朽，苞墓萬古，只彰俏辱，嗚呼！愚亦甚矣。滍水又東，滍水注之，俗謂之秋水，非也。水有二源，東源出其縣西南踐犢山東崖下，水方五十許步、不惻其深，東北流徑犨縣南，又東北屈徑其縣東，而北合西源水。西源出縣西南頗山北阜下，東北徑犨城西，又屈徑其縣北，東合右水，亂流北注於滍。漢高祖入關，破南陽太守呂滍於犨東，即於是地，滍水之陰也。滍水又東南徑昆陽縣故城北。昔漢光武與王尋、王邑戰於昆陽，敗之。走者相騰踐，奔殪百餘裡間。會大雨如注，滍川盛溢，虎豹皆股戰。士卒爭赴，溺死者以萬數，水為不流。王邑、嚴尤、陳茂輕騎，皆乘屍而度矣。東北過潁川定陵縣西北，又東過郾縣南，東入於汝。

zhì shuǐ dōng jìng xī bù gēng tíng nán, tíng běi bèi rǔ shuǐ, yú dìng líng chéng běi, dōng rù rǔ.
滍水東徑西不羹亭南，亭北背汝水，於定陵城北，東入汝。

yǎn xiàn zài nán, bù dé guò.
郾縣在南，不得過。

yù shuǐ chū hóng nóng lú shì xiàn zhī lí shān, dōng nán guò nán yáng xī è xiàn xī běi, yòu dōng guò wǎn xiàn nán, yù shuǐ dǎo yuán, dōng liú jìng lì xiàn gù chéng běi. guō zhòng chǎn yuē: lì xiàn gù chéng zài zhī lí shān dōng nán, lì jiù xiàn yě. sān cāng yuē fán dèng lì. lì yǒu èr chéng, běi lì yě. hàn zǔ rù guān, xià xī lì, jí cǐ xiàn yě. yù shuǐ yòu dōng nán liú lì zhì xiàn zhī héng shān, dōng jìng bǎi zhāng guō běi, yòu dōng, lǔ yáng guān shuǐ zhù zhī. shuǐ chū lǔ yáng xiàn nán fēn shuǐ lǐng, nán shuǐ zì lǐng nán liú, běi shuǐ cóng lǐng běi zhù, gù shì sú wèi cǐ lǐng wèi fēn tóu yě. qí shuǐ nán liú jìng lǔ yáng guān, zuǒ yòu lián shān chā hàn, xiù mù yú yún, shì yǐ zhāng jǐng yáng shī yún: cháo dēng lǔ yáng guān, xiá lù qiào qiě shēn. yì sī mǎ zhī yǔ mǔ yù zéi chù yě. guān shuǐ lì zhì héng shān xī nán jìng huáng hòu chéng xī. jiàn wǔ yuán nián, shì zǔ qiǎn shì zhōng fù jùn, chí jié yíng guāng liè huáng hòu yú qīng yáng. jùn fā bīng sān bǎi yú rén, sù wèi huáng hòu dào lù, guī jīng shī. gài shuì shě suǒ zài, gù chéng dé qí míng yǐ. shān yǒu shí shì, shén shì jié, xiāng chuán míng huáng hòu yù shì, yòu suǒ xìng yě. guān shuǐ yòu xī nán jìng zhì xiàn gù chéng nán, xī qín wén gōng zhī shì yǒu bó yáng zhě, féng èr tóng yuē yǎo, yuē bèi. èr tóng, èr zhì yě. dé cí zhě bà, xióng zhě wáng. èr tóng fān fēi, huà wèi shuāng zhì. guāng wǔ huò zhì yú cǐ shān, yǐ wèi zhōng xìng zhī xiáng, gù zhì xiàn yǐ míng yān. guān shuǐ yòu qū ér dōng nán liú, zhù yú yù. yù shuǐ yòu dōng nán liú, jìng bó wàng xiàn gù chéng dōng. guō zhòng chǎn yuē, zài jùn dōng běi bǎi èr shí lǐ, hàn wǔ dì zhì. xiào wèi zhāng qiān, suí dà jiāng jūn wèi qīng xī zhēng, wèi jūn qián dǎo, xiāng wàng shuǐ cǎo, dé yǐ bù fá. yuán guāng liù nián, fēng chūn wèi hóu guó. dì lǐ zhì, nán yáng yǒu bó wàng xiàn, wáng mǎng gǎi zhī yuē yí lè yě. qīng shuǐ yòu dōng nán jìng xī è gù chéng dōng. yīng zhù yuē: jiāng xià yǒu è, gù jiā xī yě. xī liú biǎo zhī gōng dù zi xù yú xī è yě, gōng cáo bǎi xiào zhǎng wén zhàn gǔ zhī yīn, jù ér bì hù, méng bèi zì fù, jiàn dēng chéng ér guān, yán yǒng kě xí yě. qīng shuǐ yòu nán, ěr shuǐ zhù zhī, shuǐ chū hóng nóng jùn lú shì xiàn zhī xióng ěr shān. dōng nán jìng lì xiàn běi, dōng nán jìng fáng yáng chéng běi. hàn āi dì sì nián, fēng nán yáng tài shǒu sūn chǒng wèi hóu guó. sú wèi zhī fáng yáng chuān. yòu jìng xī è jù nán, shuǐ běi yǒu zhāng píng yú mù. mù zhī dōng, cè fén yǒu píng zi bēi, wén zì xī shì gǔ wén zhuàn é, shì cuī yuàn zhī cí. shèng hóng zhī guō zhòng chǎn bìng yún: xià hóu xiào ruò wèi jùn, báo qí wén, fù kān bēi yīn wèi míng. rán bēi yīn èr míng, nǎi shì cuī zi yù jí chén xī ěr, ér fēi xiào ruò, xī shì lì zì, èr shǒu bìng cún, cháng wú huǐ huài. yòu yán mù cì yǒu èr bēi, jīn wéi jiàn yī bēi, huò shì yú xià jǐng yì tú pí ér mò jiū yǐ. shuǐ nán dào cè, yǒu èr shí lóu, xiāng qù liù qī zhàng, shuāng zhì qí sǒng, gāo kě zhàng qī bā, zhù yuán wéi èr zhàng yǒu yú, shí zhì qīng lǜ, guāng kě yǐ jiàn. qí shàng luán hù chéng gǒng, diāo yán sì zhù, qióng qiǎo kù kè, miào jué rén gōng. tí yán: shǔ jùn tài shǒu, xìng wáng, zì zi yǎ, nán yáng xī è rén, yǒu sān nǚ wú nán, ér jiā lěi qiān jīn. fù méi dāng zàng, nǚ zì xiāng wèi yuē: xiān jūn shēng wǒ zǐ mèi, wú nán xiōng dì, jīn dāng ān shén xuán zhái, yì líng hòu tǔ, míng míng jué hòu, hé yǐ zhāng wú jūn zhī dé? gè chū qián wǔ bǎi wàn, yī nǚ zhú mù, èr nǚ jiàn lóu, yǐ biǎo xiào sī. míng yún: mù lóu dōng, píng lín xià, jìn fén mù, ér bù néng cè qí chù suǒ yǐ. ěr shuǐ yòu dōng nán liú, zhù yú yù shuǐ, shì wèi zhī yì shuǐ, yì ěr shēng xiāng jìn, fēi yě. dì lǐ zhì yuē: xióng ěr zhī shān, chū sān shuǐ, ěr shuǐ qí yī yān, dōng nán zhì lǔ yáng rù miǎn shì yě. yù shuǐ yòu nán jìng yù shān dōng, shān shàng yǒu shén miào, sú míng zhī wèi dú shān yě. shān nán yǒu wèi chē qí jiāng jūn huáng quán fū qī èr zhǒng, dì dào qián tōng. qí zhǒng qián yǒu sì bēi, qí èr, wèi míng dì lì, èr shì qí zi jí chén lì suǒ shù zhě yě. qīng shuǐ yòu xī nán jìng shǐ dìng bó bēi nán, yòu xī wèi guā lǐ jīn, shuǐ shàng yǒu sān liáng, wèi zhī guā lǐ dù. zì wǎn dào tú, dōng chū dǔ yáng, xī dào fāng chéng. jiàn wǔ sān nián, shì zǔ zì dǔ yáng xī rù, pò lǔ jiāng jūn dèng fèng yuàn hàn lüè xīn yě, jù guā lǐ, shàng qīn bó zhàn, jiàng zhī xī yáng xià, suì zhǎn fèng. jùn guó zhì suǒ wèi wǎn yǒu zhǎo lǐ jīn xī yáng jù zhě yě. zǔ qiáo jí huán wēn gù lěi chù. wēn yǐ shēng píng wǔ nián, yǔ fàn wāng zhòng jūn běi tǎo suǒ yíng. yù shuǐ yòu xī nán jìng jìn shǔ jùn tài shǒu dèng yì shān mù nán, yòu nán jìng wǎn chéng dōng. qí chéng gù shēn bó zhī dōu, chǔ wén wáng miè shēn yǐ wèi xiàn yě. qín zhāo xiāng wáng shǐ bái qǐ wèi jiāng, dài chǔ qǔ yǐng, jí yǐ cǐ dì wèi nán yáng jùn, gǎi xiàn yuē wǎn. wáng mǎng gēng míng jùn yuē qián duì, xiàn yuē nán yáng. liú shàn yuē: zài zhōng guó zhī nán ér jū yáng dì, gù yǐ wèi míng. dài chéng xī nán yú, jí gǔ wǎn chéng yě, jīng zhōu cì shǐ zhì, gù yì wèi zhī jīng zhōu chéng. jīn nán yáng jùn zhì dài chéng, qí dōng chéng nèi yǒu jiù diàn jī, zhōu èr bǎi bù, gāo bā chǐ, bì jiē jiē qì yǐ qīng shí. dài chéng xī běi yú yǒu diàn jī, zhōu bǎi bù, gāo wǔ chǐ, gài gēng shǐ suǒ qǐ yě. chéng xī sān lǐ, yǒu gǔ tái, gāo sān zhàng yú, wén dì huáng chū zhōng nán xún xíng suǒ zhú yě. yù shuǐ yòu qū ér jìng qí xiàn nán, gù nán dōu fù suǒ yán yù shuǐ dàng qí xiōng zhě yě. wáng mǎng dì huáng èr nián, zhū wěi děng gòng yú chéng nán huì zhū jiāng, shè tán, fán liáo, lì shèng gōng wèi tiān zǐ yú sī shuǐ shàng. shì yǔ yuē: zhāng xiù fǎn, gōng yǔ zhàn bài, zi áng bù néng qí, bèng mǎ yú gōng, ér áng yù hài. wèi shū yuē: gōng nán zhēng zhì wǎn, lín yù shuǐ, cí zhèn wáng jiāng shì, xū xī liú tì, zhòng jiē āi tòng. yù shuǐ yòu nán, méi xī shuǐ zhù zhī. shuǐ chū xiàn běi zǐ shān, nán jìng bǎi lǐ xī gù zhái. xī, wǎn rén yě. yú qín wèi xián dài fū, suǒ wèi mí yú zhì qín zhě yě. méi xī yòu jìng wǎn xī lǚ chéng dōng. shǐ jì yuē: lǚ shàng xiān zǔ wèi sì yuè, zuǒ yǔ zhì shuǐ, yǒu gōng. yú xià zhī jì, shòu fēng yú lǚ, gù yīn shì wèi lǚ shàng yě. xú guǎng shǐ jì yīn yì yuē: lǚ zài wǎn xiàn. gāo hòu sì nián, fēng kūn dì zǐ lǚ fèn wèi lǚ chéng hóu, yí jí cǐ yě. yòu àn xīn cài xiàn yǒu dà lǚ xiǎo lǚ tíng, ér wèi zhī suǒ shì yě. méi xī yòu nán jìng dù yǎn xiàn dōng, gù chéng zài xī. hàn gāo dì qī nián, fēng láng zhōng wáng yì wèi hóu guó, gōng mǎng gèng zhī yuē rùn yǎn yǐ. tǔ dì diàn xià, tuān xī shì zhù, gǔ rén yú ān zhòng jié zhī, lìng yóu shuǐ shì chǔ, wèi zhī ān zhòng gǎng. shì zǔ jiàn wǔ sān nián, shàng zì wǎn qiǎn yǐng yáng hóu jì zūn xī jī dèng fèng dì zhōng, pò zhī yú dù yǎn, jìn bīng niè yáng zhě yě. méi xī yòu nán, wèi zhī shí qiáo shuǐ, yòu wèi zhī nǚ xī, nán liú ér zuǒ zhù yù shuǐ. yù shuǐ zhī nán, yòu yǒu nán jiù jù, jùn guó zhì suǒ wèi nán yáng wǎn xiàn yǒu nán jiù jù zhě yě. guō zhòng chǎn yán: wǎn chéng nán sān shí lǐ, yǒu yī chéng, shén bēi xiǎo, xiāng chéng míng sān gōng chéng, hàn shí dèng yǔ děng guī xiāng jiàn lí chù yě. shèng hóng zhī zhe jīng zhōu jì yǐ wèi sān gōng zhì. yú àn yù shuǐ zuǒ yòu, jiù yǒu èr shì, suǒ wèi nán shì běi shì zhě, shuǐ cè zhī fén. jù zài yù yáng zhī dōng běi, kǎo gǔ tuī dì zé jìn yǐ. chéng cè yǒu fàn lǐ cí, lí, wǎn rén, cí jí gù zhái yě. hòu hàn wèi, yǒu fàn céng, zì zi mǐn, wèi dà jiāng jūn sī mǎ, tǎo huáng zhōng zéi, zhì cǐ cí, wèi lí lì bēi, wén lēi kě xún. xià hóu zhàn zhī wèi nán yáng, yòu wèi lì miào yān. chéng dōng yǒu dà jiāng jūn hé jìn gù zhái, chéng xī yǒu kǒng sōng jiù jū. sōng zì zhòng shān, wǎn rén, yǔ shān yáng fàn shì yǒu duàn jīn qì. pín wú yǎng qīn, lìn wèi ā jiē zú, qiǎn yíng shì. shì xià chē bǎ bì yuē: zi huái dào zú wǔ, bù yì tòng hū! sōng yuē: hóu yíng jiàn yì, chén mén, bēi xià zhī wèi, gǔ rén suǒ bù chǐ, hé tòng zhī yǒu? gù qí zàn yuē: zhòng shān tōng dá, juǎn shū wú fāng, qū shēn sī yì, tǐng xiù hán fāng.
淯水出弘農盧氏縣支離山，東南過南陽西鄂縣西北，又東過宛縣南，淯水導源，東流徑酈縣故城北。郭仲產曰：酈縣故城在支離山東南，酈舊縣也。三倉曰樊、鄧、酈。酈有二城，北酈也。漢祖入關，下淅酈，即此縣也。淯水又東南流歷雉縣之衡山，東徑百章郭北，又東，魯陽關水注之。水出魯陽縣南分水嶺，南水自嶺南流，北水從嶺北注，故世俗謂此嶺為分頭也。其水南流徑魯陽關，左右連山插漢，秀木於雲，是以張景陽詩云：朝登魯陽關，峽路峭且深。亦司馬芝與母遇賊處也。關水歷雉衡山西南徑皇后城西。建武元年，世祖遣侍中傅俊，持節迎光烈皇后於清陽。俊發兵三百餘人，宿衛皇后道路，歸京師。蓋稅舍所在，故城得其名矣。山有石室，甚飾潔，相傳名皇后浴室，又所幸也。關水又西南徑雉縣故城南，昔秦文公之世有伯陽者，逢二童曰舀，曰被。二童，二雉也。得雌者霸，雄者王。二童翻飛，化為雙雉。光武獲雉於此山，以為中興之祥，故置縣以名焉。關水又屈而東南流，注於淯。淯水又東南流，徑博望縣故城東。郭仲產曰，在郡東北百二十里，漢武帝置。校尉張騫，隨大將軍衛青西征，為軍前導，相望水草，得以不乏。元光六年，封春為侯國。《地理志》，南陽有博望縣，王莽改之曰宜樂也。清水又東南徑西鄂故城東。應助曰：江夏有鄂，故加西也。昔劉表之攻杜子緒於西鄂也，功曹柏孝長聞戰鼓之音，懼而閉戶，蒙被自覆，漸登城而觀，言勇可習也。清水又南，洱水注之，水出弘農郡盧氏縣之熊耳山。東南徑酈縣北，東南徑房陽城北。漢哀帝四年，封南陽太守孫寵為侯國。俗謂之房陽川。又徑西鄂具南，水北有張平於墓。墓之東，側墳有《平子碑》，文字悉是古文篆額，是崔瑗之辭。盛弘之、郭仲產並云：夏侯孝若為郡，薄其文，復刊碑陰為銘。然碑陰二銘，乃是崔子玉及陳翕耳，而非孝若，悉是隸字，二首並存，嘗無毀壞。又言墓次有二碑，今惟見一碑，或是余夏景驛途疲而莫究矣。水南道側，有二石樓，相去六七丈，雙峙齊竦，高可丈七八，柱圓圍二丈有餘，石質青綠，光可以鑒。其上欒護承拱，雕檐四注，窮巧絝刻，妙絕人工。題言：蜀郡太守，姓王，字子雅，南陽西鄂人，有三女無男，而家累千金。父沒當葬，女自相謂曰：先君生我姊妹，無男兄弟，今當安神玄宅，翳靈后土，冥冥絕後，何以彰吾君之德？各出錢五百萬，一女築墓，二女建樓，以表孝思。《銘》云：墓樓東，平林下，近墳墓，而不能測其處所矣。洱水又東南流，注於淯水，世謂之肄水，肄、洱聲相近，非也。《地理志》曰：熊耳之山，出三水，洱水其一焉，東南至魯陽入沔是也。淯水又南徑預山東，山上有神廟，俗名之為獨山也。山南有魏車騎將軍黃權夫妻二冢，地道潛通。其冢前有四碑，其二，魏明帝立，二是其子及臣吏所樹者也。清水又西南徑史定伯碑南，又西為瓜里津，水上有三梁，謂之瓜里渡。自宛道途，東出堵陽，西道方城。建武三年，世祖自堵陽西入，破虜將軍鄧奉怨漢掠新野，拒瓜里，上親搏戰，降之夕陽下，遂斬奉。《郡國志》所謂宛有爪里津、夕陽聚者也。阻橋即桓溫故壘處。溫以昇平五年，與范汪眾軍北討所營。淯水又西南徑晉蜀郡太守鄧義山墓南，又南徑宛城東。其城故申伯之都，楚文王滅申以為縣也。秦昭襄王使白起為將，代楚取郢，即以此地為南陽郡，改縣曰宛。王莽更名郡曰前隊，縣曰南陽。劉善曰：在中國之南而居陽地，故以為名。大城西南隅，即古宛城也，荊州刺史治，故亦謂之荊州城。今南陽郡治大城，其東城內有舊殿基，周二百步，高八尺，陛階皆砌以青石。大城西北隅有殿基，周百步，高五尺，蓋更始所起也。城西三里，有古台，高三丈余，文帝黃初中南巡行所築也。淯水又屈而徑其縣南，故《南都賦》所言淯水盪其胸者也。王莽地皇二年，朱鮪等共於城南會諸將，設壇，燔燎，立聖公為天子於斯水上。《世語》曰：張繡反，公與戰敗，子昂不能騎，迸馬於公，而昂遇害。《魏書》曰：公南征至宛，臨淯水，祠陣亡將士，歔欷流涕，眾皆哀慟。淯水又南，梅溪水注之。水出縣北紫山，南徑百里奚故宅。奚，宛人也。於秦為賢大夫，所謂迷虞智秦者也。梅溪又徑宛西呂城東。《史記》曰：呂尚先祖為四岳，佐禹治水，有功。虞、夏之際，受封於呂，故因氏為呂尚也。徐廣《史記音義》曰：呂在宛縣。高后四年，封昆弟子呂忿為呂城侯，疑即此也。又案新蔡縣有大呂、小呂亭，而未知所是也。梅溪又南徑杜衍縣東，故城在西。漢高帝七年，封郎中王翳為侯國，工莽更之曰閏衍矣。土地墊下，湍溪是注，古人於安眾竭之，令游水是儲，謂之安眾港。世祖建武三年，上自宛遣潁陽侯祭遵西擊鄧奉弟終，破之於杜衍，進兵涅陽者也。梅溪又南，謂之石橋水，又謂之女溪，南流而左注淯水。淯水之南，又有南就聚，《郡國志》所謂南陽宛縣有南就聚者也。郭仲產言：宛城南三十里，有一城，甚卑小，相承名三公城，漢時鄧禹等歸鄉餞離處也。盛弘之著《荊州記》以為三公置。余案淯水左右，舊有二澨，所謂南澨、北澨者，水側之濆。聚在淯陽之東北，考古推地則近矣。城側有范蠡祠，蠡，宛人，祠即故宅也。後漢未，有范曾，字子閔，為大將軍司馬，討黃中賊，至此祠，為蠡立碑，文勒可尋。夏侯湛之為南陽，又為立廟焉。城東有大將軍何進故宅，城西有孔嵩舊居。嵩字仲山，宛人，與山陽範式有斷金契。貧無養親，賃為阿街卒，遣迎式。式下車把臂曰：子懷道卒伍，不亦痛乎！嵩曰：侯贏賤役，晨門，卑下之位，古人所不恥，何痛之有？故其《贊》曰：仲山通達，卷舒無方，屈身廝役，挺秀含芳。

yòu qū nán guò yù yáng xiàn dōng, yù shuǐ yòu nán rù xiàn, jìng xiǎo zhǎng ān. sī mǎ biāo jùn guó zhì yuē: xiàn yǒu xiǎo zhǎng ān jù. xiè shěn hàn shū chēng: guāng wǔ gōng qīng yáng bù xià, yǐn bīng yù gōng wǎn, zhì xiǎo zhǎng ān, yǔ zhēn fù zhàn, bài yú cǐ. yù shuǐ yòu xī nán jìng qí xiàn gù chéng nán. huán dì yán xī qī nián, fēng dèng bǐng wèi hóu guó. xiàn gù nán yáng diǎn nóng zhì, hòu yǐ wèi yù yáng jùn, shěng jùn fù xiàn, bì jìn jiǎn wén huì, gēng míng yún yáng yān. yù shuǐ yòu jìng ān lè jùn běi. hàn huán dì jiàn hé yuán nián, fēng sī tú hú guǎng wèi yù yáng xiàn ān lè xiāng hóu, jīn yú qí guó lì lè zhái shù. guō zhòng chǎn xiāng yáng jì yuē: nán yáng chéng nán jiǔ shí lǐ, yǒu jìn shàng shū lìng lè guǎng gù zhái. guǎng zì yàn fǔ, shàn qīng yán, jiàn zhòng dāng shí. chéng dū wáng, guǎng nǚ xù, zhǎng shā wáng cāi zhī. guǎng yuē: níng yǐ yī nǚ ér yì wǔ nán. yóu yí zhī, zhōng yǐ yōu yǔn. qí gù jū jīn zhì shù, yīn yǐ wèi míng.
又屈南過淯陽縣東，淯水又南入縣，徑小長安。司馬彪《郡國志》曰：縣有小長安聚。謝沈《漢書》稱：光武攻清陽不下，引兵欲攻宛，至小長安，與甄阜戰，敗於此。淯水又西南徑其縣故城南。桓帝延熹七年，封鄧秉為侯國。縣故南陽典農治，後以為淯陽郡，省郡復縣，避晉簡文諱，更名雲陽焉。淯水又徑安樂郡北。漢桓帝建和元年，封司徒胡廣為淯陽縣安樂鄉侯，今於其國立樂宅戍。郭仲產《襄陽記》曰：南陽城南九十里，有晉尚書令樂廣故宅。廣字彥輔，善清言，見重當時。成都王，廣女婿，長沙王猜之。廣曰：寧以一女而易五男。猶疑之，終以憂殞。其故居今置戍，因以為名。

yòu nán guò xīn yě xiàn xī, yù shuǐ yòu nán rù xīn yě xiàn, zhī jīn fēn pài, dōng nán chū, xí yǎn bāo zhù, zuǒ jī wèi bēi, dōng xī jiǔ lǐ, nán běi shí wǔ lǐ, bēi shuǐ suǒ gài, xián wèi liáng wò. yù shuǐ yòu nán yǔ tuān shuǐ huì, yòu nán jìng xīn yě xiàn gù chéng xī. shì zǔ zhī bài xiǎo zhǎng ān yě, zǐ yuán yù hài. shàng jí wèi, gǎn dào zǐ méi, zhuī shì yuán wèi xīn yě jié yì zhǎng gōng zhǔ, jí cǐ yì yě. jìn xián níng èr nián, fēng dà sī mǎ fú fēng wǔ wáng shǎo zǐ xīn wèi xīn yě jùn gōng, gē nán yáng wǔ shǔ, jí yáng cài yáng ráng dèng shān dōu fēng yān. wáng wén shū gèng lì zhōng gé, xī jí jùn zhì, dōng zé mín jū, chéng xī bàng yù shuǐ. yòu dōng yǔ cháo shuǐ hé, shuǐ chū xī běi chì shí shān, ér dōng nán jìng guān jūn xiàn jiè, dì míng shā qú. yòu dōng nán jìng ráng xiàn gù chéng nán, chǔ bié yì yě. qín bá yān yǐng, jí yǐ wèi xiàn, qín zhāo wáng fēng xiāng wèi rǎn wèi hóu yì. wáng mǎng gēng míng yuē nóng ráng yě. wèi jīng zhōu cì shǐ zhì. cháo shuǐ yòu dōng nán, fēn wèi èr shuǐ, yī shuǐ zhī fēn dōng běi wèi fán shì bēi, bēi dōng xī shí lǐ, nán běi wǔ lǐ, sú wèi zhī fán tíng bēi. bēi dōng yǒu fán shì gù zhái, fán shì jì miè, yǔ shì qǔ qí bēi, gù yàn yuē: bēi wāng wāng, xià tián liáng, fán zi shī yè tán gōng chāng. xī zài jìn shì, dù yù jì xìn chén zhī yè, fù liù mén bēi, è liù mén zhī shuǐ, xià jié èr shí jiǔ bēi. zhū bēi sàn liú, xián rù cháo shuǐ, shì jiàn liù mén bēi. liù mén jì bēi, zhū bēi suì duàn. cháo shuǐ yòu dōng jìng cháo yáng xiàn gù chéng běi, ér dōng nán zhù yú yù shuǐ. yòu dōng nán yǔ jí shuǐ hé, shuǐ shàng chéng dǔ shuǐ. dǔ shuǐ chū jí yáng xiàn běi shān, shù yuán bìng fā, nán liú jìng xiǎo dǔ xiāng, wèi zhī xiǎo dǔ shuǐ. shì zǔ jiàn wǔ èr nián, chéng ān hóu zāng gōng cóng shàng jī dǔ xiāng. dōng yuán fāng qī bā bù, téng yǒng ruò fèi, gù shì míng zhī téng fèi shuǐ. nán liú jìng yú dǔ xiāng, wèi zhī dǔ shuǐ. jiàn wǔ sān nián, jì zūn yǐn bīng nán jī dǒng xīn yú dǔ xiāng. yǐ shuǐ shì xiàn, gù yǒu dǔ yáng zhī míng yě. dì lǐ zhì yuē: xiàn yǒu dǔ shuǐ, wáng mǎng yuē yáng chéng yě. hàn āi dì gǎi wèi shùn yáng. jiàn wǔ èr nián, gèng fēng ān yáng hóu zhū yòu wèi dǔ yáng hóu. dǔ shuǐ yú xiàn, jié yǐ wèi bēi, dōng xī jiā gāng, shuǐ xiàng qù wǔ liù lǐ, gǔ jīn duàn gāng liǎng shé, dōu shuǐ tán zhǎng, nán běi shí yú lǐ, shuǐ jué nán kuì, xià zhù wèi wān. wān fēn wèi èr, xī wèi dǔ shuǐ, dōng wèi róng yuán. dǔ shuǐ cān chà, liú jié liǎng hú, gù yǒu dōng bēi xī bēi zhī míng. èr bēi suǒ dǎo, qí shuǐ zhī fēn, dōng nán zhì huì kǒu rén bǐ. shì yǐ dì lǐ zhì bǐ shuǐ dǔ shuǐ, jiē yán rù cài, hù shòu tōng chēng gù yě. èr hú liú zhù, hé wèi huáng shuǐ wéi suǒ shòu yān. jìng jí yáng xiàn zhī huáng chún jù, yòu wèi zhī wèi huáng chún shuǐ zhě yě. xiè shěn hòu hàn shū, zhēn fù děng bài guāng wǔ yú xiǎo zhǎng ān dōng chéng shèng nán dù huáng chún shuǐ qián yíng, bèi zǔ liǎng chuān, wèi lín bǐ shuǐ, jué hòu qiáo, shì wú hái xīn. hàn bīng jī zhī, sān jūn kuì, nì sǐ huáng chún shuǐ zhě èr wàn rén. yòu nán jìng jí yáng xiàn gù chéng xī. yīng shào yuē: xiàn zài jí shuǐ zhī yáng, shì zhī sī shuǐ wèi jí shuǐ yě. hàn gāo dì qī nián, fēng dù dé chén wèi hóu guó. hòu hàn bīng qǐ, jī táng zǐ xiāng, shā hú yáng wèi, jìn bá jí yáng, dèng chén jiāng bīn kè huì guāng wǔ yú cǐ xiàn yě. jí shuǐ yòu nán jìng xīn yě xiàn, lì huáng yóu jù. shì zǔ jiàn wǔ sān nián, fù jùn cén péng jìn jī qín fēng, xiān bō huáng yóu zhě yě, wèi zhī huáng yóu shuǐ. dà sī mǎ wú hàn pò qín fēng yú sī shuǐ zhī shàng. qí jù luò xī wèi mán jū, yóu míng zhī wèi huáng yóu mán. jí shuǐ zì xīn yě xiàn dōng, ér nán liú rù yú juān shuǐ, wèi zhī wèi lì kǒu yě. jí lì shēng xiāng jìn, dāng wèi jí kǒu yě. yòu shì fāng sú zhī yīn, gù zì cóng dú biàn, ruò shì yǐ jí zi mù wèi lì zi mù shì yě. juān shuǐ yòu dōng nán jìng shì lín dōng, shù míng yě, shù yǒu xié gé. shuǐ zuǒ yǒu yù zhāng dà zhī, xià guàn liáng chóu sān qiān xǔ qǐng yě. nán guò dèng xiàn dōng, xiàn gù dèng hóu wú lí zhī guó yě, chǔ wén wáng miè zhī, qín yǐ wèi xiàn. yù shuǐ yòu hé zhuó shuǐ, sú wèi zhī ruò gōu shuǐ. shàng chéng bái shuǐ yú cháo yáng xiàn, dōng nán liú jìng dèng xiàn gù chéng nán. xí záo chǐ xiāng yáng jì yuē: chǔ wáng zhì dèng zhī zhuó shuǐ, qù xiāng yáng èr shí lǐ. jí cǐ shuǐ yě. zhuó shuǐ yòu dōng jìng dèng sài běi, jí dèng chéng dōng nán xiǎo shān yě, fāng sú míng zhī wèi dèng sāi, xī sūn wén tái pò huáng zǔ yú qí xià. zhuó shuǐ dōng liú zhù yú yù, yù shuǐ yòu nán jìng dèng sāi dōng, yòu jìng chéng dōng, gǔ zi guó yě. gài dèng zhī nán bǐ yě. xī bā zǐ qǐng chǔ yǔ dèng wèi hǎo, rén duó qí bì, jí shì yì yě. sī mǎ biāo yǐ wèi dèng zhī jù yǐ.
又南過新野縣西，淯水又南入新野縣，枝津分派，東南出，隰衍苞注，左積為陂，東西九里，南北十五里，陂水所溉，咸為良沃。淯水又南與湍水會，又南徑新野縣故城西。世祖之敗小長安也，姊元遇害。上即位，感悼姊沒，追諡元為新野節義長公主，即此邑也。晉咸寧二年，封大司馬扶風武王少子歆為新野郡公，割南陽五屬，棘陽、蔡陽、穰、鄧、山都封焉。王文舒更立中隔，西即郡治，東則民居，城西傍淯水。又東與朝水合，水出西北赤石山，而東南徑冠軍縣界，地名沙渠。又東南徑穰縣故城南，楚別邑也。秦拔鄢郢，即以為縣，秦昭王封相魏冉為侯邑。王莽更名曰農穰也。魏荊州刺史治。朝水又東南，分為二水，一水枝分東北為樊氏陂，陂東西十里，南北五里，俗謂之凡亭陂。陂東有樊氏故宅，樊氏既滅，庾氏取其陂，故諺曰：陂汪汪，下田良，樊子失業痰公昌。昔在晉世，杜預繼信臣之業，復六門陂，遏六門之水，下結二十九陂。諸陂散流，咸入朝水，事見《六門碑》。六門既陂，諸陂遂斷。朝水又東徑朝陽縣故城北，而東南注於淯水。又東南與棘水合，水上承堵水。堵水出棘陽縣北山，數源並發，南流徑小堵鄉，謂之小堵水。世祖建武二年，成安侯臧宮從上擊堵鄉。東源方七八步，騰湧若沸，故世名之騰沸水。南流徑於堵鄉，謂之堵水。建武三年，祭遵引兵南擊董訢於堵鄉。以水氏縣，故有堵陽之名也。《地理志》曰：縣有堵水，王莽曰陽城也。漢哀帝改為順陽。建武二年，更封安陽侯朱佑為堵陽侯。堵水於縣，竭以為陂，東西夾岡，水相去五六里，古今斷岡兩舌，都水潭漲，南北十餘里，水決南潰，下注為灣。灣分為二，西為堵水，東為榮源。堵水參差，流結兩湖，故有東陂、西陂之名。二陂所導，其水枝分，東南至會口人比。是以《地理志》比水、堵水，皆言入蔡，互受通稱故也。二湖流注，合為黃水、惟所受焉。徑棘陽縣之黃淳聚，又謂之為黃淳水者也。謝沈《後漢書》，甄阜等敗光武於小長安東、乘勝南渡黃淳水前營，背阻兩川，謂臨比水，絕後橋，示無還心。漢兵擊之，三軍潰，溺死黃淳水者二萬人。又南徑棘陽縣故城西。應劭曰：縣在棘水之陽，是知斯水為棘水也。漢高帝七年，封杜得臣為侯國。後漢兵起，擊唐子鄉，殺湖陽尉，進拔棘陽，鄧晨將賓客會光武於此縣也。棘水又南徑新野縣，歷黃郵聚。世祖建武三年，傅俊、岑彭進擊秦豐，先撥黃郵者也，謂之黃郵水。大司馬吳漢破秦豐於斯水之上。其聚落悉為蠻居，猶名之為黃郵蠻。棘水自新野縣東，而南流入於涓水，謂之為力口也。棘、力聲相近，當為棘口也。又是方俗之音，故字從讀變，若世以棘子木為力子木是也。涓水又東南徑士林東，戍名也，戍有邪閣。水左有豫章大肢，下灌良疇三千許頃也。南過鄧縣東，縣故鄧侯吾離之國也，楚文王滅之，秦以為縣。淯水右合濁水，俗謂之弱溝水。上承白水於朝陽縣，東南流徑鄧縣故城南。習鑿齒《襄陽記》曰：楚王至鄧之濁水，去襄陽二十里。即此水也。濁水又東徑鄧塞北，即鄧城東南小山也，方俗名之為鄧塞，昔孫文台破黃祖於其下。濁水東流注於淯，淯水又南徑鄧塞東，又徑城東，古子國也。蓋鄧之南鄙也。昔巴子請楚與鄧為好，人奪其幣，即是邑也。司馬彪以為鄧之聚矣。

nán rù yú miǎn.
南入於沔。

shuǐ chū qiáng xiàn nán zé zhōng, dōng rù yǐng.
水出強縣南澤中，東入潁。

shuǐ chū yǐng chuān yáng chéng xiàn shǎo shì shān, dōng liú zhù yú yǐng shuǐ, ér luàn liú dōng nán jìng lín yǐng xiàn xī běi, xiǎo shuǐ chū yān. dōng jìng lín yǐng xiàn gù chéng běi. shuǐ yòu dōng jìng yáng chéng běi. yòu dōng jìng qiáng xiàn gù chéng fǔ, jiàn wǔ èr nián, shì zǔ fēng yáng huà jiāng jūn jiān xín wèi hóu guó. shuǐ dōng wèi táo shū bēi, yú àn yáng chéng zài shuǐ nán, rán zé cǐ chéng zhèng yīng wèi yīn chéng, ér yǒu yáng zhī míng zhě, míng zài nán yóu yǒu shuǐ, gù cǐ chéng yǐ yáng wèi míng yǐ, yǐng shuǐ zhī nán yǒu èr dú. qí nán dú dōng nán liú, lì lín yǐng tíng xī, dōng nán rù rǔ, jīn wú shuǐ yě, yí jí shuǐ zhī gù dú yǐ. rǔ shuǐ yú qí luò chéng xī, bié dōng pài, shí rén wèi zhī dà shuǐ, dōng běi liú, zhī dú yòu chū, shì wèi zhī sǐ rǔ yě. bié rǔ yòu dōng běi, jìng shào líng chéng běi, liàn gōu chū yān. bié rǔ yòu dōng, fén gōu chū yān. bié rǔ yòu dōng, jìng zhēng qiāng chéng běi. shuǐ nán yǒu fén bēi, sú yīn fèn. fén shuǐ zì bié rǔ dōng zhù, ér wèi cǐ bēi. shuǐ jī zhēng qiāng chéng běi sì wǔ lǐ, fāng sān shí lǐ xǔ. dú zuǒ hé xiǎo shuǐ, shuǐ shàng chéng láng bēi nán liú, míng yuē gǒng shuǐ. qīng líng bēi shuǐ zì bēi dōng zhù zhī. dōng huí yòu wèi zhī xiǎo shuǐ, ér nán liú zhù yú dà shuǐ. dà shuǐ qǔ chēng, gài jí yán zhù, ér zǒng shòu qí mù yǐ. yòu dōng jìng xī huá xiàn gù chéng nán, yòu dōng jìng rǔ yáng xiàn gù chéng běi, dōng zhù yú yǐng.
水出潁川陽城縣少室山，東流注於穎水，而亂流東南徑臨潁縣西北，小水出焉。東徑臨潁縣故城北。水又東徑陽城北.又東徑強縣故城甫，建武二年，世祖封揚化將軍堅鐔為侯國。水東為陶樞陂，余按陽城在水南，然則此城正應為陰城，而有陽之名者，明在南猶有水，故此城以陽為名矣，潁水之南有二瀆。其南瀆東南流，歷臨潁亭西，東南入汝，今無水也，疑即水之故瀆矣。汝水於奇雒城西，別東派，時人謂之大水，東北流，枝瀆右出，世謂之死汝也。別汝又東北，徑召陵城北，練溝出焉。別汝又東，汾溝出焉。別汝又東，徑征羌城北。水南有汾陂，俗音糞。汾水自別汝東注，而為此陂。水積征羌城北四五里，方三十里許。讀左合小水，水上承狼陂南流，名曰鞏水。青陵陂水自陂東注之。東回又謂之小水，而南流注於大水。大水取稱，蓋藉沿注，而總受其目矣。又東徑西華縣故城南，又東徑汝陽縣故城北，東注於穎。

shuǐ chū rǔ nán wú fáng xiàn xī běi ào shān, dōng guò qí xiàn, běi rù yú rǔ. xiàn xī běi yǒu táng xī chéng.
水出汝南吳房縣西北奧山，東過其縣，北入於汝。縣西北有棠溪城。

gù fáng zi guó. chūn qiū dìng gōng wǔ nián, wú wáng hé lǘ dì fū gài bēn chǔ, fēng zhī yú táng xī, gù yuē wú fáng yě. hàn gāo dì bā nián, fēng zhuāng hóu yáng wǔ wèi hóu guó. jiàn wǔ zhōng, shì zǔ fēng sì shuǐ wáng shè zi wèi táng xī hóu. shān xī yǒu bái yáng yuān, yuān shuǐ jiù chū shān yáng, hàn wǔ dì yuán fēng èr nián, bái yáng chū cǐ yuān, xù mù zhě dǎo sì zhī. sú jìn pāi shǒu, cháng yǒu yáng chū shuǐ, yě mǔ jīng pāi, zì cǐ jué yān. yuān shuǐ xià hé qú shuǐ, qú shuǐ dōng jìng qú yáng xiàn gù chéng xī, dōng liú rù qú shuǐ, luàn liú jìng qí xiàn nán, shì zǔ jiàn wǔ èr shí bā nián, fēng wú hàn sūn dàn wèi hóu guó. qí shuǐ yòu dōng rù yú rǔ shuǐ.
故房子國。《春秋》定公五年，吳王闔閭弟夫概奔楚，封之於棠溪，故曰吳房也。漢高帝八年，封莊侯楊武為侯國。建武中，世祖封泗水王歙子為棠溪侯。山溪有白羊淵，淵水舊出山羊，漢武帝元封二年，白羊出此淵，畜牧者禱祀之。俗禁拍手，嘗有羊出水，野母驚拍，自此絕焉。淵水下合灈水，灈水東徑灈陽縣故城西，東流入灈水，亂流徑其縣南，世祖建武二十八年，封吳漢孫旦為侯國。其水又東入於汝水。

shuǐ chū yīn xiàn dōng shàng jiè shān, shān hǎi jīng wèi zhī shì shuǐ yě. guō jǐng chún zhù: huò yuē, shì yí wèi, chū zhēn shān. xǔ shèn yún: chū zhōng yáng shān. jiē shān zhī shū mù yě. ér dōng yǔ mì shuǐ hé, shuǐ chū yīn xiàn hàn shān, dōng běi liú zhù. shuǐ yòu dōng běi, shā shuǐ chū xī nán dà shú zhī shān, dōng běi liú rù yú. shuǐ yòu dōng, lún shuǐ zhù zhī, shuǐ chū xuān shān, dōng nán liú zhù shuǐ. shuǐ yòu dōng dé ào shuǐ kǒu, shuǐ xī chū ào shān, dōng rù yú shuǐ yě.
水出陰縣東上界山，《山海經》謂之視水也。郭景純《注》：或曰，視宜為，出葴山。許慎云：出中陽山。皆山之殊目也。而東與泌水合，水出陰縣旱山，東北流注。水又東北，殺水出西南大熟之山，東北流入於。水又東，淪水注之，水出宣山，東南流注水。水又東得奧水口，水西出奧山，東入於水也。

dōng guò wú fáng xiàn nán, yòu dōng guò qú yáng xiàn nán, yīng shào yuē: qú shuǐ chū wú fáng xiàn, dōng rù, xiàn zhī xī běi, jí liǎng chuān zhī jiāo huì yě. yòu dōng guò shàng cài xiàn nán, dōng rù rǔ.
東過吳房縣南，又東過灈陽縣南，應劭曰：灈水出吳房縣，東入，縣之西北，即兩川之交會也。又東過上蔡縣南，東入汝。

shuǐ chū yīn xiàn xī běi fú yǔ shān, dōng guò qí xiàn nán, shān hǎi jīng yuē: zhāo gē zhī shān, shuǐ chū yān, dōng nán liú zhù yú róng. jīng shū fú yǔ zhě, qí shān zhī yì míng hū? xíng shuǐ shàng chéng dǔ shuǐ, dōng liú, zuǒ yǔ xī liáo shuǐ hé, yòu dōng, dōng liáo shuǐ zhù zhī, jù dǎo běi shān, ér nán liú zhù yú róng. xíng shuǐ yòu dōng běi, yú yīn xiàn běi zuǒ huì shuǐ, qí dào shāo xī, bù chū qí xiàn nán, qí gù chéng zài shān zhī yáng, hàn guāng wǔ jiàn wǔ zhōng, fēng cén péng wèi hóu guó, hàn yǐ wèi yáng shān xiàn. wèi wǔ yǔ zhāng xiù zhàn yú wǎn, mǎ míng jué jǐng, wèi liú shǐ suǒ zhōng, gōng shāng yòu bì, yǐn hái yīn, jí shì dì yě. chéng zhī dōng yǒu mǎ rén bēi. guō zhòng chǎn yuē: zhī zài bǐ yáng xiàn xī wǔ shí lǐ, gài dì bǎi qǐng, qí suǒ zhōu gài tián wàn qǐng, suí nián biàn zhǒng, jìng wú jiǎn suì. bēi shuǐ sān zhōu qí huáng, gù dú zì huáng xī nán ér huì yú bǐ, shuǐ bù dé fù jìng qí nán yě. qiě yì hào yīn, gù wú chū nán zhī lǐ, chū nán zé wèi yáng yě. fēi zhí bù jiù, yòu bù ēn yǐ. shuǐ yòu dōng běi, lǐ shuǐ zhù zhī. shuǐ chū zhì héng shān, dōng nán jìng jiàn chéng dōng, jiàn dāng wèi juǎn, zì dú wù ěr. jùn guó zhì yún: yè xiàn yǒu juǎn chéng. qí shuǐ yòu dōng liú rù gàn rǎo. shuǐ dōng běi jìng yú dōng shān xī, xī liú rù. shuǐ zhī zuǒ, jí huáng chéng shān yě. yǒu xī shuǐ chū huáng chéng shān, dōng běi jìng fāng chéng. jùn guó zhì yuē: yè xiàn yǒu fāng chéng. guō zhòng chǎn yuē: kǔ cài yú dōng zhī jiān, yǒu xiǎo chéng, míng fāng chéng, dōng lín xī shuǐ. xún cǐ chéng zhì hào zhī yóu, dāng yīn shān yǐ biǎo míng yě. kǔ cài jí huáng chéng yě, jí yú dōng, tōng wèi fāng chéng yǐ. shì wèi zhī fāng chéng shān shuǐ, dōng liú zhù shuǐ. gù shèng xián zhǒng mù jì yuē: nán yáng yè yì fāng chéng xī yǒu huáng chéng shān, shì zhǎng jǔ jié nì ǒu gēng zhī suǒ, yǒu dōng liú shuǐ, zé zǐ lù wèn jīn chù. shī zǐ yuē: chǔ kuáng jiē yú gēng qiān fāng chéng. gài yú cǐ yě. shèng hóng zhī yún: yè dōng jiè yǒu gù chéng, shǐ chōu xiàn, dōng zhì shuǐ, dá bǐ yáng jiè, nán běi lián lián shù bǎi lǐ, hào wèi fāng chéng, yī wèi zhī zhǎng chéng, yún lì xiàn yǒu gù chéng yī miàn, wèi xiáng lǐ shù, hào wèi zhǎng chéng, jí cǐ chéng zhī xī yú. qí jiān xiāng qù liù bǎi lǐ, běi miàn suī wú jī zhú, jiē lián shān xiāng jiē, ér hàn shuǐ liú qí nán, gù qū wán dá qí huán gōng yún chǔ guó fāng chéng yǐ wèi chéng, hàn shuǐ yǐ wèi chí. jùn guó zhì yuē: yè xiàn yǒu zhǎng shān, yuē fāng chéng. zhǐ cǐ chéng yě. shuǐ yòu dōng běi, lì wǔ yáng xiàn gù chéng nán, hàn gāo zǔ liù nián, fēng fán kuài wèi hóu guó yě.
水出陰縣西北扶予山，東過其縣南，《山海經》曰：朝歌之山，水出焉，東南流注於榮。《經》書扶予者，其山之異名乎？滎水上承堵水，東流，左與西遼水合，又東，東遼水注之，俱導北山，而南流注於榮。滎水又東北，於陰縣北左會水，其道稍西，不出其縣南，其故城在山之陽，漢光武建武中，封岑彭為侯國，漢以為陽山縣。魏武與張繡戰於宛，馬名絕景，為流矢所中，公傷右臂，引還陰，即是地也。城之東有馬仁陂。郭仲產曰：肢在比陽縣西五十里，蓋地百頃，其所周溉田萬頃，隨年變種，境無儉歲。陂水三周其隍，故瀆自隍西南而會於比，水不得復徑其南也。且邑號陰，故無出南之理，出南則為陽也。非直不究，又不恩矣。水又東北，澧水注之。水出雉衡山，東南徑建城東，建當為卷，字讀誤耳。《郡國志》云：葉縣有卷城。其水又東流入干擾。水東北徑於東山西，西流入。水之左，即黃城山也。有溪水出黃城山，東北徑方城。《郡國志》曰：葉縣有方城。郭仲產曰：苦菜、於東之間，有小城，名方城，東臨溪水。尋此城致號之由，當因山以表名也。苦菜即黃城也，及於東，通為方城矣。世謂之方城山水，東流注水。故《聖賢冢墓記》曰：南陽葉邑方城西有黃城山，是長沮、桀溺耦耕之所，有東流水，則子路問津處。《尸子》曰：楚狂接輿耕千方城。蓋於此也。盛弘之云：葉東界有故城，始犨縣，東至水，達比陽界，南北聯聯數百里，號為方城，一謂之長城，雲酈縣有故城一面，未詳里數，號為長城，即此城之西隅。其間相去六百里，北面雖無基築，皆連山相接，而漢水流其南，故屈完答齊桓公雲楚國方城以為城，漢水以為池。《郡國志》曰：葉縣有長山，曰方城。指此城也。水又東北，歷舞陽縣故城南，漢高祖六年，封樊噲為侯國也。

yòu dōng guò xī píng xiàn běi, xiàn gù bǎi guó yě. chūn qiū zuǒ chuán suǒ wèi jiāng huáng dào bǎi, fāng mù yú qí yě. hàn yuē xī píng, qí xī lǚ xū, jí xī líng tíng yě. xī líng píng yí, gù yuē xī píng. hàn xuān dì gān lù sān nián, fēng chéng xiàng yú dìng guó wèi hóu guó. wáng mǎng gèng zhī yuē xīn tíng. jìn dà kāng dì jì yuē: xiàn yǒu lóng quán shuǐ, kě yǐ dǐ lì dāo jiàn, tè jiān lì, gù yǒu jiān bái zhī lùn yǐ. shì yǐ lóng quán zhī jiàn wèi chǔ bǎo yě. xiàn chū míng jīn, gǔ yǒu tiě guān.
又東過西平縣北，縣故柏國也。《春秋左傳》所謂江、黃、道、柏，方睦於齊也。漢曰西平，其西呂墟，即西陵亭也。西陵平夷，故曰西平。漢宣帝甘露三年，封丞相於定國為侯國。王莽更之曰新亭。《晉大康地記》曰：縣有龍泉水，可以砥礪刀劍，特堅利，故有堅白之論矣。是以龍泉之劍為楚寶也。縣出名金，古有鐵官。

yòu dōng guò yǎn xiàn nán, yǎn xiàn gù chéng qù cǐ yuǎn yǐ, bù dé guò.
又東過郾縣南，郾縣故城去此遠矣，不得過。

yòu dōng guò dìng yǐng xiàn běi, dōng rù yú rǔ.
又東過定潁縣北，東入於汝。

hàn ān dì yǒng chū èr nián, fēn rǔ nán jùn zhī shàng cài xiàn, zhì dìng yǐng xiàn. shùn dì yǒng jiàn yuán nián, yǐ yáng dí guō zhèn wèi shàng shū lìng, fēng dìng yǐng hóu, jí cǐ yì yě.
漢安帝永初二年，分汝南郡之上蔡縣，置定穎縣。順帝永建元年，以陽翟郭鎮為尚書令，封定潁侯，即此邑也。

yún shuǐ chū cài yáng xiàn, yún shuǐ chū xiàn dōng nán dà hóng shān, shān zài suí jùn zhī xī nán, jìng líng zhī dōng běi, pán jī suǒ kuà, guǎng yuán bǎi yú lǐ. fēng yuē xuán gōu, chù píng yuán zhòng fù zhī zhōng, wèi zhū lǐng zhī xiù, shān xià yǒu shí mén, jiā zhāng céng jùn, yán gāo jiē bǎi xǔ rèn. rù shí mén, yòu dé zhōng rǔ xué. xué shàng sù yá bì lì, fēi rén jī suǒ jí. xué zhōng duō zhōng rǔ, níng gāo xià chuí, wàng qí bīng xuě. wēi lǜ xì yè, dī lì bù duàn. yōu xué qián yuǎn, xíng zhě bù jí qióng shēn, yǐ xué nèi cháng yǒu fēng rè, wú néng jīng jiǔ gù yě. yún shuǐ chū yú qí yīn. chū liú qiǎn xiá, yuǎn nǎi guǎng hòu, kě yǐ fú zhōu fú jù chuān yǐ. shí rén yǐ sǔn shuǐ suǒ dǎo, gù yì wèi zhī wèi yún shān yǐ. yún shuǐ dōng běi liú hé shí shuǐ, shí shuǐ chū dà hóng shān, dōng běi liú zhù yú yún, wèi zhī xiǎo yún shuǐ. ér luàn liú dōng běi, jìng shàng táng xiàn gù chéng nán. běn cài yáng zhī shàng táng xiāng, jiù táng hóu guó. chūn qiū dìng gōng sān nián, táng chéng gōng rú chǔ, yǒu liǎng sù shuāng mǎ, zi cháng yù zhī, fú yǔ, zhǐ zhī sān nián, táng rén qiè mǎ ér xiàn zhī, zi cháng guī táng hóu shì yě. yún shuǐ yòu dōng, jūn shuǐ zhù zhī, shuǐ chū dà hóng shān, dōng běi liú jìng tǔ shān běi, yòu dōng běi liú rù yú kuì shuǐ. yún shuǐ yòu qū ér dōng nán liú.
溳水出蔡陽縣，溳水出縣東南大洪山，山在隨郡之西南，竟陵之東北，槃基所跨，廣圓百餘里。峰曰懸鈎，處平原眾阜之中，為諸嶺之秀，山下有石門，夾鄣層峻，岩高皆百許仞。入石門，又得鍾乳穴。穴上素崖壁立，非人跡所及。穴中多鍾乳，凝膏下垂，望齊冰雪。微律細液，滴瀝不斷。幽穴潛遠，行者不極窮深，以穴內常有風熱，無能經久故也。溳水出於其陰。初流淺狹，遠乃廣厚，可以浮舟袱巨川矣。時人以損水所導，故亦謂之為溳山矣。溳水東北流合石水，石水出大洪山，東北流注於溳，謂之小溳水。而亂流東北，徑上唐縣故城南。本蔡陽之上唐鄉，舊唐侯國。《春秋》定公三年，唐成公如楚，有兩肅霜馬，子常欲之，弗與，止之三年，唐人竊馬而獻之，子常歸唐侯是也。溳水又東，均水注之，水出大洪山，東北流徑土山北，又東北流入於潰水。溳水又屈而東南流。

dōng nán guò suí xiàn xī, xiàn gù suí guó yǐ. chūn qiū zuǒ chuán suǒ wèi hàn dōng zhī guó, suí wèi dà zhě yě. chǔ miè zhī yǐ wèi xiàn. jìn wǔ dì tài kāng zhōng lì wèi jùn. yǒu cuō shuǐ chū xiàn xī běi huáng shān, nán jìng xī xiàn xī, yòu dōng nán, shuǐ rù yān. shuǐ chū tóng bǎi shān zhī yáng. lǚ chén yuē: shuǐ zài yì yáng. shuǐ dōng nán jìng xī xiàn xī, yòu dōng nán zhù yú, shuǐ yòu dōng nán jìng suí xiàn gù chéng xī. chūn qiū lǔ zhuāng gōng sì nián, chǔ wǔ wáng fá suí. lìng yǐn dòu qí mò áo qū zhòng, chú dào liáng cuō, jūn lín yú suí, wèi cǐ shuǐ yě. shuǐ cè yǒu duàn shé qiū, suí hóu chū ér jiàn dà shé zhōng duàn, yīn jǔ ér yào zhī, gù wèi zhī duàn shé qiū. hòu shé xián míng zhū bào dé, shì wèi zhī suí hóu zhū, yì yuē líng shé zhū. qiū nán yǒu suí jì liáng dài fū chí, qí shuǐ yòu nán yǔ yì jǐng shuǐ hé, shuǐ chū suí chéng dōng nán, jǐng quán cháng yǒng yì ér jīn zhù, dōng xià bù yì, xiāng chéng wèi zhī yì jǐng, xià liú hé yún. yún shuǐ yòu nán liú zhù yú yún. yún shuǐ yòu huì yú zhī shuǐ, shuǐ yún yì chū dà hóng shān, ér dōng liú zhù yú yún. yún shuǐ yòu jìng suí xiàn nán, suí chéng shān běi, ér dōng nán zhù. yòu nán guò jiāng xià ān lù xiàn xī, suí shuǐ chū suí jùn yǒng yáng xiàn dōng shí lóng shān, xī běi liú, nán huí, jìng yǒng yáng xiàn xī, lì héng wěi shān, jí yǔ gòng zhī péi wěi shān yě. suí shuǐ yòu xī nán, zhì ān lù xiàn gù chéng xī, rù yú yún, gù yún chéng yě. yīn gāng wèi yōng, jùn bù jiǎ zhú. yún shuǐ yòu nán jìng shí yán shān běi. xī zhāng chāng zuò luàn, yú qí xià lóng cǎi fèng yǐ huò zhòng. jìn tài ān èr nián, zhèn nán jiāng jūn liú hóng qiǎn yá mén pí chū yǔ zhāng chāng zhàn yú qīng shuǐ, chāng bài, zhuī zhǎn yú jiāng sì. jí chūn qiū zuǒ chuán dìng gōng sì nián, wú bài chǔ yú bǎi jǔ, cóng zhī, jí yú qīng fā, gài yún shuǐ jiān qīng shuǐ zhī mù yǐ. yòu dōng nán liú ér yòu huì fù shuǐ, shuǐ chū jìng líng jùn xīn shì xiàn dōng běi dà yáng shān. shuǐ yǒu èr yuán: dà fù shuǐ chū shān zhī yáng, nán liú ér zuǒ hé xiǎo fù shuǐ. shuǐ chū shān zhī dōng, ér nán jìng sān wáng chéng dōng. qián hàn wèi, wáng kuāng wáng fèng wáng cháng suǒ tún, gù wèi zhī sān wáng chéng. chéng zhōng yǒu gù bēi, wén zì què luò, bù kě fù shí. qí shuǐ qū ér xī nán liú, yòu hé dà fù shuǐ, sú wèi zhī dà mì shuǐ yě. yòu xī nán liú jìng dù chéng xī, xīn shì xiàn zhì yě, jùn guó zhì yǐ wèi nán xīn shì yě. zhōng shān yǒu xīn shì, gù cǐ jiā nán, fēn ān lù xiàn lì. yòu wáng kuāng zhōng xìng chū, jǔ bīng yú xiàn, hào yuē xīn shì bīng zhě yě. fù shuǐ yòu dōng nán liú, yú ān lù jiè zuǒ hé tǔ shān shuǐ, shì wèi zhī zhāng shuǐ. shuǐ chū tǔ shān, nán jìng suí jùn píng lín xiàn gù chéng xī, sú wèi zhī jiāng bēi chéng, yǔ xīn shì jiē jiè, gù zhōng xìng zhī shǐ, bīng yǒu xīn shì píng lín zhī hào. yòu nán liú, yòu rù fù shuǐ, fù shuǐ yòu dōng rù yú yún, yún shuǐ yòu jìng xīn chéng nán. yǒng hé wǔ nián, jìn dà sī mǎ huán wēn zhú. yún shuǐ yòu huì wēn shuǐ, wēn shuǐ chū jìng líng zhī xīn yáng xiàn dōng zé zhōng. kǒu jìng èr zhàng wǔ chǐ, yín àn zhòng shā, duān jìng kě ài, jìng yǐ chá zhī, zé yuān quán rú jìng, wén rù shēng, zé yáng tāng fèn fā, wú suǒ fù jiàn yǐ. qí rè kě yǐ jī, hóng cè bǎi yú bù, lěng ruò hán quán. dōng nán liú zhù yú yún shuǐ. yòu yòu dé tóng shuǐ, shuǐ chū jiāng xià jùn zhī qū líng xiàn xī běi tóng shān, dōng nán liú jìng qí xiàn nán, xiàn zhì shí tóng gù chéng, chéng yuán ér bù fāng. dōng rù ān lù, zhù yú yún shuǐ.
東南過隨縣西，縣故隨國矣。《春秋左傳》所謂漢東之國，隨為大者也。楚滅之以為縣。晉武帝太康中立為郡。有搓水出縣西北黃山，南徑西縣西，又東南，水入焉。水出桐柏山之陽。呂忱曰：水在義陽。水東南徑西縣西，又東南注於，水又東南徑隨縣故城西。《春秋》魯莊公四年，楚武王伐隨。令尹斗祁、莫敖屈重，除道梁搓，軍臨於隨，謂此水也。水側有斷蛇丘，隨侯出而見大蛇中斷，因舉而藥之，故謂之斷蛇丘。後蛇銜明珠報德，世謂之隨侯珠，亦曰靈蛇珠。丘南有隨季梁大夫池，其水又南與義井水合，水出隨城東南，井泉嘗涌溢而津注，冬夏不異，相承謂之義井，下流合溳。溳水又南流注於溳。溳水又會於支水，水溳亦出大洪山，而東流注於溳。溳水又徑隨縣南，隨城山北，而東南注。又南過江夏安陸縣西，隨水出隨郡永陽縣東石龍山，西北流，南回，徑永陽縣西，歷橫尾山，即《禹貢》之陪尾山也。隨水又西南，至安陸縣故城西，入於溳，故鄖城也。因岡為墉，峻不假築。溳水又南徑石岩山北。昔張昌作亂，於其下籠彩鳳以惑眾。晉太安二年，鎮南將軍劉弘遣牙門皮初與張昌戰於清水，昌敗，追斬於江涘。即《春秋左傳》定公四年，吳敗楚於柏舉，從之，及於清發，蓋溳水兼清水之目矣。又東南流而右會富水，水出竟陵郡新市縣東北大陽山。水有二源：大富水出山之陽，南流而左合小富水。水出山之東，而南徑三王城東。前漢未，王匡、王鳳、王常所屯，故謂之三王城。城中有故碑，文字闕落，不可復識。其水屈而西南流，右合大富水，俗渭之大泌水也。又西南流徑杜城西，新市縣治也，《郡國志》以為南新市也。中山有新市，故此加南，分安陸縣立。又王匡中興初，舉兵於縣，號曰新市兵者也。富水又東南流，於安陸界左合土山水，世謂之章水。水出土山，南徑隨郡平林縣故城西，俗謂之將陂城，與新市接界，故中興之始，兵有新市、平林之號。又南流，右入富水，富水又東入於溳，溳水又徑新城南。永和五年，晉大司馬桓溫築。溳水又會溫水，溫水出竟陵之新陽縣東澤中。口徑二丈五尺，垠岸重沙，端淨可愛，靖以察之，則淵泉如鏡，聞入聲，則揚湯奮發，無所復見矣。其熱可以雞，洪測百餘步，冷若寒泉。東南流注於溳水。又右得潼水，水出江夏郡之曲陵縣西北潼山，東南流徑其縣南，縣治石潼故城，城圓而不方。東入安陸，注於溳水。

yòu dōng nán rù yú xià.
又東南入於夏。

yún shuǐ yòu nán, fēn wèi èr shuǐ, dōng tōng shè shuǐ, xī rù yú miǎn, wèi zhī yún kǒu yě.
溳水又南，分為二水，東通灄水，西入於沔，謂之溳口也。