zhōng yì sì
◎忠义四
cuī zòng wú ān guó fù lín chōng zhī zǐ yù cóng zǐ zhèn tíng fù téng mào shí wèi xíng kě guō yuán mài fù yán jìn zhū jī fù zhào shī jiǎ yì qīng hú bīn fàn wàng mǎ jùn yáng zhèn zhòng shǐ cì qín guō jìng fù gāo jià cáo yǒu wén chén yín jiǎ zi kūn liú ruì jiǎn yí hé chōng fù xǔ biāo sūn zhāng guì jīn wén dé cáo yán hú shì quán páng yàn hǎi jiāng yàn qīng fù chén lóng zhī shǐ jì jiǎn fù wáng yì lǐ chéng zhī qín jù fù
崔纵(吴安国附) 林冲之(子郁 从子震霆附) 滕茂实 魏行可(郭元迈附) 阎进(朱绩附) 赵师槚 易青 胡斌 范旺 马俊 杨震仲(史次秦 郭靖附) 高稼 曹友闻 陈寅(贾子坤 刘锐 蹇彝 何充附) 许彪孙(张桂 金文德 曹颜 胡世全 庞彦海 江彦清附) 陈隆之(史季俭附)王翊李诚之(秦钜附)
cuī zòng, zì yuán jǔ, fǔ zhōu lín chuān rén. dēng zhèng hé wǔ nián jìn shì dì. lì què shān zhǔ bù xiān jū chéng, lèi qiān chéng yì láng gàn bàn shěn jì sī. èr dì běi xíng, gāo zōng jiāng qiǎn shǐ tōng wèn, tíng chén yǐ qián shǐ zhě xiāng jì shòu xì, mò kěn wǎng. zòng yì rán qǐng xíng, nǎi shòu cháo qǐng dài fū yòu wén diàn xiū zhuàn shì gōng bù shàng shū yǐ xíng. bǐ zhì, shǒu yǐ dà yì zé jīn rén, qǐng hái èr dì, yòu sān yí zhī shū. jīn rén nù, xǐ zhī qióng huāng, zòng bù shǎo qū. jiǔ zhī, jīn rén xǔ nán shǐ zì chén ér tīng qí hái, zòng yǐ wáng shì wèi bì bù rěn yán. yòu yǐ guān jué yòu zhī, zòng yǐ huì hèn chéng jí, jìng wò jié yǐ sǐ. hóng hào zhāng shào hái, suì guī zòng zhī gǔ. zhào yǐ xiōng zi yán nián wèi hòu.
崔纵,字元矩,抚州临川人。登政和五年进士第。历确山主簿、仙居丞,累迁承议郎、干办审计司。二帝北行,高宗将遣使通问,廷臣以前使者相继受系,莫肯往。纵毅然请行,乃授朝请大夫、右文殿修撰、试工部尚书以行。比至,首以大义责金人,请还二帝,又三遗之书。金人怒,徙之穷荒,纵不少屈。久之,金人许南使自陈而听其还,纵以王事未毕不忍言。又以官爵诱之,纵以恚恨成疾,竟握节以死。洪皓、张邵还,遂归纵之骨。诏以兄子延年为后。
wú ān guó zì zhèn qīng, chù zhōu rén. tài xué jìn shì, lèi guān qiān kǎo gōng láng guān. yǐ tài cháng shǎo qīng shǐ jīn, zhí jīn rén yú méng, jū liú xié fú zhī, ān guó yì rán zhèng sè yuē:" wǒ shǒu kě dé, wǒ jié bù kě duó, wéi zhī jié chéng sǐ wáng shì, wáng mìng wū gǎn rǔ?" jīn rén bù gǎn fàn, qiǎn hái. hòu zhī yuán zhōu, zú.
吴安国字镇卿,处州人。太学进士,累官迁考功郎官。以太常少卿使金,值金人渝盟,拘留胁服之,安国毅然正色曰:"我首可得,我节不可夺,惟知竭诚死王事,王命乌敢辱?"金人不敢犯,遣还。后知袁州,卒。
lín chōng zhī, zì hé shū, xīng huà jūn pú tián rén. yuán fú sān nián jìn shì, lì yù shǐ tái jiǎn fǎ guān dà zōng zhèng chéng, dōu guān jīn bù láng, zhì shěng sì zhě shí nián. chū shǒu lín jiāng nán kāng.
林冲之,字和叔,兴化军莆田人。元符三年进士,历御史台检法官、大宗正丞,都官、金部郎,滞省寺者十年。出守临江、南康。
jìng kāng chū, zhào wéi zhǔ kè láng zhōng. jīn rén zài lái qīn, zhào fù zhōng shū shì láng chén guò tíng shǐ jīn, tóng bèi jū zhí. chū yóu gěi rǔ lào, dài yǔ wén xū zhōng shòu qí mìng, jīn rén yì yǐ shì yāo zhī, chōng zhī fèn lì jiàn cí sè, jīn rén nù, xǐ zhī fèng shèng zhōu. jì èr nián, guò tíng zú, jīn rén bī chōng zhī shì wěi qí, bù qū xǐ shàng jīng, yòu bù qū zhì xiǎn zhōu jí běi shui hù hán zhī dì, yōu fó sì shí yú nián. jiàn biàn yǐn rú, yǐ yì mìng zì ān, zī fā huán hēi. bìng jí, yǔ tóng nán zhě yuē:" mǒu nián qī shí èr, chí zhōng rù dì wú hèn, suǒ hèn zhě guó chóu wèi fù ěr." nán xiàng yī tòng ér jué. sēng biǎn zhī sì yú. hóng hào hái cháo yǐ wén, zhào yǔ èr zi guān. zi yù, cóng zǐ zhèn tíng.
靖康初,召为主客郎中。金人再来侵,诏副中书侍郎陈过庭使金,同被拘执。初犹给乳酪,迨宇文虚中受其命,金人亦以是邀之,冲之奋厉见词色,金人怒,徙之奉圣州。既二年,过庭卒,金人逼冲之仕伪齐,不屈;徙上京,又不屈;置显州极北氵互寒之地,幽佛寺十余年。渐便饮茹,以义命自安,髭发还黑。病亟,语同难者曰:"某年七十二,持忠入地无恨,所恨者国仇未复耳。"南向一恸而绝。僧窆之寺隅。洪皓还朝以闻,诏与二子官。子郁,从子震、霆。
yù zì xí xiū, xuān hé sān nián jìn shì, zài diào fú jiàn chá sī gàn guān. jiàn zhōu qín wáng zú zì jīng shī hái, qiú xiè jiǎ qián, jùn shǒu táo nì, zú gǔ zào qǔ kù bīng wèi luàn, shā zhuǎn yùn shǐ máo kuí zhuǎn yùn pàn guān céng zǐ zhǔ guǎn wén zì shěn shēng. yù wén biàn jí rù yù zú, yù hài. shì wén, zhào gè yǔ yī zi guān.
郁字袭休,宣和三年进士,再调福建茶司干官。建州勤王卒自京师还,求卸甲钱,郡守逃匿,卒鼓噪取库兵为乱,杀转运使毛奎、转运判官曾仔、主管文字沈升。郁闻变急入谕卒,遇害。事闻,诏各与一子官。
zhèn zì shí fū, chóng níng yuán nián jìn shì, shì zhì mì shū shǎo jiān. yǐ bù fù èr cài yǒu shēng chóng níng dà guān jiān.
震字时旉,崇宁元年进士,仕至秘书少监。以不附二蔡有声崇宁、大观间。
tíng zì shí yǐn, zhèng hé wǔ nián jìn shì, chì lìng suǒ shān dìng guān. dǐ shào xīng hé yì, wèi bù yí zhì èr dì wàn lǐ wài bù tōng wèn, jí guà guān chū dōu mén, quán chén dà huì nù, yì fèi fàng yǐ sǐ, pú rén chēng wéi" zhōng yì lín shì". bǎo qìng sān nián, jí qí suǒ jū lì cí. bǎo yòu zhōng, yòu gěi tián bǎi mǔ, shǐ bèi jì xiǎng yǐ quàn zhōng yì yún.
霆字时隐,政和五年进士,敕令所删定官。诋绍兴和议,谓不宜置二帝万里外不通问,即挂冠出都门,权臣大恚怒,亦废放以死,莆人称为"忠义林氏"。宝庆三年,即其所居立祠。宝祐中,又给田百亩,使备祭享以劝忠义云。
téng mào shí zì xiù yǐng, háng zhōu lín ān rén. zhèng hé bā nián jìn shì. jìng kāng yuán nián, yǐ gōng bù yuán wài láng jiǎ gōng bù shì láng, fù lù yǔn dí chū shǐ, wèi jīn rén suǒ liú. shí mào shí xiōng táo tōng pàn dài zhōu, yǐ xiān jiàng jīn. zhān hǎn sù wén mào shí míng, nǎi qiān zhī dài zhōu, yòu zì jīng shī qǔ qí dì huá shí tóng jū, yǐ wèi qí yì.
滕茂实字秀颖,杭州临安人。政和八年进士。靖康元年,以工部员外郎假工部侍郎,副路允迪出使,为金人所留。时茂实兄陶通判代州,已先降金。粘罕素闻茂实名,乃迁之代州,又自京师取其弟华实同居,以慰其意。
qīn zōng zì lí dū chéng, jiù chén wú gǎn hòu wèn qǐ jū zhě. mào shí wén qīn zōng jiāng zhì, jí zì wèi āi cí, qiě zhuàn" sòng gōng bù shì láng téng mào shí mù" jiǔ zì, qǔ fèng shǐ huáng fān guǒ zhī, yǐ shòu qí yǒu rén shuò níng fǔ sī lǐ dǒng shēn. qīn zōng jí jiāo, mào shí jù guān zé yíng yè, bài fú hào qì. jīn rén yù zhī yuē:" guó pò zhǔ qiān, suǒ yǐ liú gōng, gài jiāng dà yòng." pò lìng yì fú, mào shí lì jù bù cóng, jiàn zhě duò lèi. mào shí qǐng cóng jiù zhǔ jù xíng, jīn rén bù xǔ, yōu fèn chéng jí, zú yún zhōng. shēn bá guī, lù suǒ wéi āi cí yán yú zhāng jùn, jùn yǐ shēn wèi shǎn xī zhuǎn yùn pàn guān, shàng qí shì. shào xīng èr nián, zèng lóng tú gé zhí xué shì, guān qí jiā sān rén.
钦宗自离都城,旧臣无敢候问起居者。茂实闻钦宗将至,即自为哀词,且篆"宋工部侍郎滕茂实墓"九字,取奉使黄幡裹之,以授其友人朔宁府司理董诜。钦宗及郊,茂实具冠帻迎谒,拜伏号泣。金人谕之曰:"国破主迁,所以留公,盖将大用。"迫令易服,茂实力拒不从,见者堕泪。茂实请从旧主俱行,金人不许,忧愤成疾,卒云中。诜拔归,录所为哀词言于张浚,浚以诜为陕西转运判官,上其事。绍兴二年,赠龙图阁直学士,官其家三人。
wèi xíng kě, jiàn zhōu jiàn ān rén. jiàn yán èr nián, yǐ tài xué shēng yìng mù fèng shǐ, bǔ yòu fèng yì láng, jiǎ cháo fèng dài fū shàng shū lǐ bù shì láng, chōng hé běi jīn rén jūn qián tōng wèn shǐ, réng mìng jiān hé běi jīng jī fǔ yù shǐ. shí hé běi hóng jīn zéi shén zhòng, xíng kě shǐ jù wèi suǒ gōng, jì ér jiàn shǐ jīng, jiē yǐn qù. xíng kě dù hé jiàn jīn rén yú chán yuān, jīn rén zhī qí bù yī jiè guān, dài zhī shén báo, yīn liú bù qiǎn. xíng kě cháng yí shū jīn rén, jǐng yǐ" bù jí zì fén" zhī huò:" dà guó jǔ zhōng yuán yǔ liú yù, liú shì hé dé? zhào shì hé zuì? ruò jí yǐ huán zhào shì, xián yú fèng liú shì wàn wàn yě."
魏行可,建州建安人。建炎二年,以太学生应募奉使,补右奉议郎,假朝奉大夫、尚书礼部侍郎,充河北金人军前通问使,仍命兼河北、京畿抚谕使。时河北红巾贼甚众,行可始惧为所攻,既而见使旌,皆引去。行可渡河见金人于澶渊,金人知其布衣借官,待之甚薄,因留不遣。行可尝贻书金人,警以"不戢自焚"之祸:"大国举中原与刘豫,刘氏何德?赵氏何罪?若亟以还赵氏,贤于奉刘氏万万也。"
shào xīng liù nián, zú. shí sān nián, zhāng shào lái guī, yán xíng kě zhí jié méi yú wáng shì, xíng kě fù tōng zhí láng bó néng yì sù yú cháo, suì zèng cháo fèng láng mì gé xiū zhuàn, xiān yǐ guān qí èr zi yī dì, zhì shì, fù guān qí yī sūn.
绍兴六年,卒。十三年,张邵来归,言行可执节没于王事,行可父通直郎伯能亦诉于朝,遂赠朝奉郎、秘阁修撰,先已官其二子一弟,至是,复官其一孙。
xíng kě zhī shǐ yě, wú rén guō yuán mài yǐ shàng shě yìng mù, bǔ yòu wǔ dài fū hé zhōu tuán liàn shǐ wèi zhī fù, bù kěn kūn fā huàn guān, yì zú yú běi yān.
行可之使也,吴人郭元迈以上舍应募,补右武大夫、和州团练使为之副,不肯髡发换官,亦卒于北焉。
yán jìn, lì xuān wǔ. jiàn yán chū, qiǎn shǐ tōng wèn, jìn cóng xíng. jì zhì yún zhōng fǔ, jīn rén jū liú shǐ zhě sàn chù zhī, jìn wáng qù. zhuī huán, liú shǒu gāo qìng yì wèn:" hé wéi wáng?" jìn yuē:" sī dà sòng ěr." yòu wèn:" láng zhǔ dài rǔ yǒu ēn, rǔ wáng hé gù?" jìn yuē:" jǐn yī yù shí yì bù liàn yě." qìng yì yì ér shì zhī. fán sān wáng nǎi jiàn shā. lín xíng, jìn wèi xíng xíng zhě:" wú nán xiàng shòu rèn, nán zé wǒ huáng dì xíng zài yě." xíng xíng zhě yè qí bì lìng miàn běi, jìn yǒng shēn zhí qǐ, pán xuán shù sì, zú nán xiāng jiù sǐ.
阎进,隶宣武。建炎初,遣使通问,进从行。既至云中府,金人拘留使者散处之,进亡去。追还,留守高庆裔问:"何为亡?"进曰:"思大宋尔。"又问:"郎主待汝有恩,汝亡何故?"进曰:"锦衣玉食亦不恋也。"庆裔义而释之。凡三亡乃见杀。临刑,进谓行刑者:"吾南向受刃,南则我皇帝行在也。"行刑者曳其臂令面北,进踊身直起,盘旋数四,卒南乡就死。
jìn wǔ xiào wèi zhū jī yì cóng zhī, fēn zài zhān hǎn suǒ. jī jiàn zhān hǎn shù rì, jù qiú qī shì. zhān hǎn xǐ, lìng zé suǒ lǔ nèi rén qī zhī, jī qǔ zuì chǒu zhě, rén mò yù qí yì. bù bàn yuè wáng qù, zhuī zhī hái, zhān hǎn dà nù, jī hán xiào sǐ tǐng xià. gài jī qiú qī zhě, suǒ yǐ gù zhān hǎn yě.
进武校尉朱绩亦从之,分在粘罕所。绩见粘罕数日,遽求妻室。粘罕喜,令择所虏内人妻之,绩取最丑者,人莫谕其意。不半月亡去,追之还,粘罕大怒,绩含笑死梃下。盖绩求妻者,所以固粘罕也。
zhào shī jiǎ yǐ zuì jū guǎn xī wài zōng zhèng sī, fú jiàn tí xíng wáng mèng lóng yǐ zhì yǒng kě yòng, shǔ zhì jūn qì. huì kòu bī yóu xī, lìng shī jiǎ tǒng zú shù bǎi wǎng shù. jì xíng, dà shū yú qí yuē:" bù yǔ zéi jù shēng." rén jiē zhuàng zhī. zéi bīng zhì, shī jiǎ yíng dí yú lín lǐng, shēn wéi xiān fēng. zhàn shí yú hé, zéi zhì yì zhòng, shī jiǎ suǒ chéng mǎ shì xiàn tián zhōng, zéi duàn qí zuǒ bì, shī jiǎ yǐ yòu shǒu bá bèi dāo zhǎn qī jí. lì jìn, bù qǔ yù yǐn dùn, shī jiǎ yǎng tiān dà hū yuē:" shī jiǎ bào guó sǐ yú cǐ yǐ." suì méi yān. yóu xī zhī mín wèi zhī lì miào zhàn chù. shū mì wáng yě qǐng jiā bāo zèng, nǎi zèng wǔ jié láng, yǔ yī zi ēn zé.
赵师槚以罪拘管西外宗正司,福建提刑王梦龙以智勇可用,属制军器。会寇逼尤溪,令师槚统卒数百往戍。既行,大书于旗曰:"不与贼俱生。"人皆壮之。贼兵至,师槚迎敌于林岭,身为先锋。战十余合,贼至益众,师槚所乘马适陷田中,贼断其左臂,师槚以右手拔背刀斩七级。力尽,部曲欲引遁,师槚仰天大呼曰:"师槚报国死于此矣。"遂没焉。尤溪之民为之立庙战处。枢密王野请加褒赠,乃赠武节郎,与一子恩泽。
yì qīng zhě, wèi dū du xíng fǔ cuī fēng jūn xiào yòng. chū, guǎng dōng zéi céng gǔn běn jūn shì yě, yǐ shòu zhāo fù pàn. shào xīng liù nián shí yuè, jīng lüè shǐ lián nán fū yǔ cuī fēng jūn tǒng zhì hán jīng huì yú huì zhōu, dū zhū bīng tǎo zhī. jīng mù gǎn sǐ shì qī shí sān rén yè jié gǔn yíng, qīng zài háng zhōng, wèi suǒ zhí. zéi qū zhì hòu jūn zhào xù zhài wài, wèi xù yuē:" rǔ dà jūn wèi wǒ suǒ qín zhě shén zhòng." qīng dà hū yuē:" wù xìn, suǒ qín zhě wǒ ěr." zéi yòu yán:" wú bù rǔ shā, dì lìng jīng lüè chí huáng bǎng lái zhāo ān." qīng yòu hū yuē:" wù tīng, rèn zéi shā wǒ, wǒ wéi yǐ yī sǐ bào guó." zéi nù fén zhī, qīng sǐ, mà bù jué kǒu. qīng wú qī zǐ. shì wén, tè zèng bǎo yì láng gé mén zhī hòu, guān wèi jiàn jì yān.
易青者,为都督行府摧锋军效用。初,广东贼曾衮本军士也,已受招复叛。绍兴六年十月,经略使连南夫与摧锋军统制韩京会于惠州,督诸兵讨之。京募敢死士七十三人夜劫衮营,青在行中,为所执。贼驱至后军赵续砦外,谓续曰:"汝大军为我所擒者甚众。"青大呼曰:"勿信,所擒者我尔。"贼又言:"吾不汝杀,第令经略持黄榜来招安。"青又呼曰:"勿听,任贼杀我,我惟以一死报国。"贼怒焚之,青死,骂不绝口。青无妻子。事闻,特赠保义郎、阁门祗候,官为荐祭焉。
hú bīn, wèi diàn qián sī jiàng guān. tóng dé xīng tí jìn lǚ shù shào wǔ, jiāng mǐn kòu zuò, zhī shào wǔ yǒu bèi, wèi gǎn fàn. huì zhāo bǔ sī xí dé xīng bǐng yì, dú liú bīn jiāng ruò zú shù bǎi liú chéng zhōng. shào dìng sān nián rùn yuè jǐ mǎo, dào zhòng dà zhì, tā jiàng shì jiē dùn, dú bīn fèn shēn yíng zhàn, suǒ gé shā shén zhòng. zéi yì shēng bīng, guān jūn suǒ cún jǐn shù shí rén, huò gào yǐ zhòng guǎ bù dí, hé bì zhī! bīn yuē:" jùn mín sǐ zhě yǐ wàn jì, lài shēng zhě shù qiān rén yóu dōng mén ér chū, wǒ bù zhuì qí shì, shǐ de tuō zǒu, zé zéi niè qí hòu, wú jiào lèi yǐ." suì xiàng zhàn, dà hū yuē:" wǒ sǐ jiù bǎi xìng." bīng jǐn shǐ qióng, zú yù hài, qí shī jiāng lì, yí shí shǐ pū. shì wén, zèng wǔ jié dài fū, lù qí hòu yī rén. shū mì yuàn biān xiū guān wáng yě yán shào wǔ mín jí bīn zhàn dì lì miào, qǐng jiù yǐ" wǔ jié" wèi miào é, cóng zhī.
胡斌,为殿前司将官。童德兴提禁旅戍邵武,江、闽寇作,知邵武有备,未敢犯。会招捕司檄德兴禀议,独留斌将弱卒数百留城中。绍定三年闰月己卯,盗众大至,他将士皆遁,独斌奋身迎战,所格杀甚众。贼益生兵,官军所存仅数十人,或告以众寡不敌,盍避之!斌曰:"郡民死者以万计,赖生者数千人由东门而出,我不缀其势,使得脱走,则贼蹑其后,无噍类矣。"遂巷战,大呼曰:"我死救百姓。"兵尽矢穷,卒遇害,其尸僵立,移时始仆。事闻,赠武节大夫,录其后一人。枢密院编修官王野言邵武民即斌战地立庙,请就以"武节"为庙额,从之。
fàn wàng, nán jiàn zhōu shùn chāng xiàn xún jiǎn sī jūn xiào yě. chū, shùn chāng dào yú shèng děng zuò luàn, guān lì jiē sàn, tǔ jūn chén wàng sù lè huò, yǔ shè shì zhāng gǔn móu jǔ zhài yīng zhī, wàng chì zhī yuē:" wú děng fù mǔ qī zǐ jiē shòu guó jiā lǐn shí yǐ huó, jīn lì bù néng tǎo, fǎn gèng zhù wèi nüè, shì wú tiān dì yě." xiōng dǎng fèn, tī qí mù ér shā zhī.
范旺,南剑州顺昌县巡检司军校也。初,顺昌盗俞胜等作乱,官吏皆散,土军陈望素乐祸,与射士张衮谋举砦应之,旺叱之曰:"吾等父母妻子皆受国家廪食以活,今力不能讨,反更助为虐,是无天地也。"凶党忿,剔其目而杀之。
yī zǐ yuē fú shèng, nián èr shí, yǐ yǒng wén, zéi zhà yǐ fù mìng zhào zhī, zhì zé jù sǐ. qí qī mǎ shì wén zhī, xíng qiě kū, zéi xié wū zhī, bù cóng, jié jiě zhī.
一子曰佛胜,年二十,以勇闻,贼诈以父命召之,至则俱死。其妻马氏闻之,行且哭,贼胁污之,不从,节解之。
zéi jì píng, wàng sǐ jī zài dì, yǐn yǐn bù méi, yì rén jīng yì, wèi shè xiàng chéng huáng miào, suì shí jì xiǎng. shào xīng liù nián, zhuǎn yùn shǐ yǐ zhuàng wén, zhào zèng chéng xìn láng, gèng lì cí, hào zhōng jié. èr shí bā nián, fù zhào lì mǐn jié miào yǐ cí zhī.
贼既平,旺死迹在地,隐隐不没,邑人惊异,为设像城隍庙,岁时祭享。绍兴六年,转运使以状闻,诏赠承信郎,更立祠,号忠节。二十八年,复诏立愍节庙以祠之。
mǎ jùn huò yuē jìn, tài píng zhōu cí hú zhài bīng yě. shào xīng èr nián, zhài jūn lù dé zhōu qīng zhāng shùn děng jù zhōu pàn, qīng wèi móu zhǔ, yuē yì rì jǐn qíng chéng zhōng shào zhuàng, ér tú qí lǎo ruò, rán hòu yōng zhòng dù jiāng. jùn lì qīng zuǒ yòu, dé qí móu, yīn jié qí tú shí rén shā zéi, rán hòu yù zhòng kāi mén, qí tú xǔ zhī. jùn guī yǔ qí qī sūn shì, yǔ zhī jué, zhì nán mén, cì qīng chū shàng mǎ, zhuó zhōng jiá, jiǔ rén jù bù gǎn qián. jùn yǔ qī zǐ jiē yù hài. qīng bèi shāng wò xún rì, zéi dǎng sàn, guān jūn zhì, dé qīng suì fú zhū. sān nián, zèng jùn xiū wǔ láng, wèi lì cí, hào dēng yǒng.
马俊或曰进,太平州慈湖砦兵也。绍兴二年,砦军陆德、周青、张顺等据州叛,青为谋主,约翌日尽黥城中少壮,而屠其老弱,然后拥众渡江。俊隶青左右,得其谋,阴结其徒十人杀贼,然后谕众开门,其徒许之。俊归语其妻孙氏,与之诀,至南门,伺青出上马,斫中颊,九人惧不敢前。俊与妻子皆遇害。青被伤卧旬日,贼党散,官军至,德、青遂伏诛。三年,赠俊修武郎,为立祠,号登勇。
yáng zhèn zhòng zì gé fù, chéng dū fǔ rén. zǎo fù qì jié, yǎ yǒu zhì dāng shì. dēng chún xī èr nián jìn shì dì. zhī láng zhōu xīn jǐng xiàn, yǐ huì zhèng wén.
杨震仲字革父,成都府人。蚤负气节,雅有志当世。登淳熙二年进士第。知阆州新井县,以惠政闻。
pì xìng yuán fǔ tōng pàn, quán dà ān jūn. wú xī pàn, sù wén zhèn zhòng míng, chí xí zhāo zhī, zhèn zhòng cí jí bù xíng. shí jūn jiào shòu shǐ cì qín yì bèi xí, móu yú zhèn zhòng, zhèn zhòng yuē:" dà ān zì wǔ xìng ér lái, wèi xī shǔ dì yī zhōu, ruò shǒu cóng qí zhāo, zé zhū jùn fēng mǐ yǐ. gù lì bù néng jù, yì sǐ zhī. jiào shòu fēi chéng guō chén, qiě yǒu mǔ zài, wèi kě sǐ, tuō qù wèi yí." yīn shǔ cì qín yuē:" wú sǐ, yǐ pǐ juàn chán shēn, liǎn yǐ xiǎo guān zú yǐ." xī qiǎn xìng zhōu dū tǒng sī jī yí guō péng fēi dài zhèn zhòng, qù qí xíng yì jí. péng fēi yàn zhèn zhòng, zhōng yǐn bú jiàn yán sè. guī shě, rán zhú dú zuò, yè lòu zhì sān gǔ, hū zuǒ yòu suǒ tāng, bǐ zhì, zhèn zhòng yǐn dú sǐ yǐ. cì qín rú qí yán, liǎn ér zhì yú xiāo sì, hé jùn wèi zhī liú tì.
辟兴元府通判,权大安军。吴曦叛,素闻震仲名,驰檄招之,震仲辞疾不行。时军教授史次秦亦被檄,谋于震仲,震仲曰:"大安自武兴而来,为西蜀第一州,若首从其招,则诸郡风靡矣。顾力不能拒,义死之。教授非城郭臣,且有母在,未可死,脱去为宜。"因属次秦曰:"吾死,以匹绢缠身,敛以小棺足矣。"曦遣兴州都统司机宜郭鹏飞代震仲,趣其行益急。鹏飞宴震仲,终饮不见颜色。归舍,然烛独坐,夜漏至三鼓,呼左右索汤,比至,震仲饮毒死矣。次秦如其言,敛而置于萧寺,阖郡为之流涕。
zhèn zhòng zhī wèi sǐ, xiān yí jiā rén shū yuē:" wǔ xìng zhī shì, cóng zhī zé shī jié, hé miàn mù zài shì jiān? bù cóng huò lì jiàn. wǒ sǐ, huò zhǐ yī shēn, bù jí qī zǐ yǐ. rén shú wú sǐ, sǐ ér yǒu zi néng zì lì, jí bù sǐ." zì zhèn zhòng sǐ, shǔ zhī yì shì gǎn kǎi fèn fā, shǐ yǒu xié móu zhū nì zhě. míng nián, xī fú zhū, shǔ shuài ān bǐng yáng fǔ yǐ wén, zèng cháo fèng dài fū zhí bǎo mó gé, guān èr zi, biǎo qí lǐ yuē yì róng. wú liè xuān yù xī shǔ, wèi zhī qǐng miào yǔ shì, míng qí miào jīng zhōng, shì yuē jié yì.
震仲之未死,先遗家人书曰:"武兴之事,从之则失节,何面目在世间?不从祸立见。我死,祸止一身,不及妻子矣。人孰无死,死而有子能自立,即不死。"自震仲死,蜀之义士感慨奋发,始有协谋诛逆者。明年,曦伏诛,蜀帅安丙、杨辅以闻,赠朝奉大夫、直宝谟阁,官二子,表其里曰义荣。吴猎宣谕西蜀,为之请庙与谥,名其庙旌忠,谥曰节毅。
shǐ cì qín, méi shān rén. jí jìn shì dì. wú xī pàn, zhāo cì qín shén jù, cì qín qiān yán gù bì, wěi zhī dà ān jūn guō péng fēi pò zhī xíng, nǎi yǐ shí huī tóng yóu tú liǎng mù, mò shēng fù zǐ fù zhī, bǐ zhì mù yì zhǒng. cì qín mǔ nián gāo ér xián, wén cì qín wèi xī suǒ zhāo, jí mìng jiā rén yǐ jí dǔ chí bào, qiě yuē:" kǒng bìng bù zú qǔ xìn, yǐ fù wén kě yě." xī nǎi tīng hái. xī zhū, shǔ shuài shàng qí shì, gǎi zhì wèi lì lù zhǔ guǎn wén zì, shì zhì hé zhōu tài shǒu.
史次秦,眉山人。及进士第。吴曦叛,招次秦甚遽,次秦迁延固避,伪知大安军郭鹏飞迫之行,乃以石灰桐油涂两目,末生附子傅之,比至目益肿。次秦母年高而贤,闻次秦为曦所招,即命家人以疾笃驰报,且曰:"恐病不足取信,以讣闻可也。"曦乃听还。曦诛,蜀帅上其事,改秩为利路主管文字,仕至合州太守。
yǒu guō jìng zhě, gāo qiáo tǔ háo xún jiǎn yě. wú xī pàn, sì zhōu zhī mín bù yuàn chén jīn, qì tián zhái, tuī lǎo zhì, shùn jiā líng ér xià. guò dà ān jūn, yáng zhèn zhòng jì kǒu gěi sù, jìng nèi wú něi sǐ zhě. xī jǐn qū jīng yí zhī mín shǐ hái, jiē bù kěn xíng. jìng shí yì zài qiǎn zhōng, zhì bái yá guān, gào qí dì duān yuē:" wú jiā shì wèi wáng mín, zì jīn rén fàn biān, wú xiōng dì bù néng yǐ sǐ bào guó, bì nàn rù guān, jīn wèi xī suǒ zhú, wú bù rěn qì hàn yì guān, yuàn sǐ yú cǐ, wèi zhào shì guǐ." suì fù jiāng ér sǐ.
有郭靖者,高桥土豪巡检也。吴曦叛,四州之民不愿臣金,弃田宅,推老稚,顺嘉陵而下。过大安军,杨震仲计口给粟,境内无馁死者。曦尽驱惊移之民使还,皆不肯行。靖时亦在遣中,至白崖关,告其弟端曰:"吾家世为王民,自金人犯边,吾兄弟不能以死报国,避难入关,今为曦所逐,吾不忍弃汉衣冠,愿死于此,为赵氏鬼。"遂赴江而死。
gāo jià, zì nán shū, qióng zhōu pú jiāng rén. zhēn dé xiù yī jiàn yǐ guó shì qī zhī. jiā dìng qī nián jìn shì. diào chéng dū wèi, zhuǎn jiǔ lǒng chéng. dīng nèi jiān, miǎn sàng, pì tóng chuān fǔ lù dōu líng xiá sī gàn bàn gōng shì. zhì zhì shǐ cuī yǔ zhī wén qí míng, gǎi pì běn sī gàn bàn gōng shì.
高稼,字南叔,邛州蒲江人。真德秀一见以国士期之。嘉定七年进士。调成都尉,转九陇丞。丁内艰,免丧,辟潼川府路都铃辖司干办公事。制置使崔与之闻其名,改辟本司干办公事。
jià chí lùn bù ā, yōu shì shén qiè, jí zhèng sǔn wèi zhì zhì shǐ, jí qiú qù. cháo tíng yǐ jià zàn kǔn yǒu láo, wèi jǐ, gǎi zhī mián gǔ xiàn. zhì zhì sī yǐ zǒng lǐng suǒ shàn shí yī zhōu huì zǐ zhī lì, qǐng jǐn fèi zhī, cǐ gài shào xīng lóng xīng zhī jiān dé zhǐ wèi zhī zhě. lìng xià, mín yí, wèi zhī bà shì. jià jí chū sī qián yǐ gěi zhōng xià hù. jià dì dìng zǐ shí wéi zǒng lǐng suǒ zhǔ guǎn wén zì, xiāng yǔ zhēng qí wù ér lì jiù zhī, dé cún qí bàn, gōng sī jǐn jì. suì dà jī, yǒu sī zhì fú wén, jià juān tuó zhōng zhuāng, shì sù yǐ shí zhī, quán huó shén zhòng. sǔn zhī rù shǔ yě, jià tóng chǎn dì le wēng sòng yán yú cháo, wèi bì bài shì. sǔn xián zhī, suì hé jià bà.
稼持论不阿,忧世甚切,及郑损为制置使,即求去。朝廷以稼赞阃有劳,未几,改知绵谷县。制置司以总领所擅十一州会子之利,请尽废之,此盖绍兴、隆兴之间得旨为之者。令下,民疑,为之罢市。稼亟出私钱以给中下户。稼弟定子时为总领所主管文字,相与征其误而力救之,得存其半,公私仅济。岁大饥,有司置弗闻,稼捐橐中装,市粟以食之,全活甚众。损之入蜀也,稼同产弟了翁诵言于朝,谓必败事。损衔之,遂劾稼罢。
bǎo qìng sān nián, yuán bīng zhì wǔ jiē, sǔn qì miǎn ér dùn. guì rú yuān zhèn shǔ, pì tōng pàn miǎn zhōu, xún xí jiān mù zhí. jià shǒu yán:" shǔ yǐ sān guān wèi mén hù, wǔ zhōu wèi fān lí, zì qián shuài qì wǔ zhōu, mín wú gù zhì, yī dàn dí zhì, yòu yǒu yīn liáng zhī lì, huò suì liú bù qù. jīn jí dāng shēn lǐ, bǐ huǎn jí yǒu suǒ bǎo jù." rú yuān rán zhī, nǎi chuàng shān zhài bā shí yǒu sì, qiě mù yì bīng wǔ qiān rén, yǔ mín yuē yuē:" dí zhì zé guān jūn shǒu yuán bǎo, mín dīng bǎo shān zhài, yì bīng wèi yóu jī, shù qí qián mí suǒ lüè, hòu fú róng jiǔ."
宝庆三年,元兵至武阶,损弃沔而遁。桂如渊镇蜀,辟通判沔州,寻檄兼幕职。稼首言:"蜀以三关为门户,五州为藩篱,自前帅弃五州,民无固志,一旦敌至,又有因粮之利,或遂留不去。今亟当申理,俾缓急有所保聚。"如渊然之,乃创山砦八十有四,且募义兵五千人,与民约曰:"敌至则官军守原堡,民丁保山砦,义兵为游击,庶其前靡所掠,后弗容久。"
běi bīng yóu dōng dào yǐ rù, rú yuān yōu zhī, pì jià zhī yáng zhōu. jià rì yè wèi shǒu yù jì, yǐ yáng jū píng dì, wú yī zú yǐ shǒu, yì yí jīn zhōu shuài sī jūn qiān rén zhù yáng zhōu, ér zì rèn qí xiǎng gěi. lǐ xīn chuán wèi yán zhū cháo, bù bào. jí fèng zhōu pò, zhì zhì sī shǐ cóng jià qǐng, diào jīn zhōu bīng fù zhī, ér bīng bù shí zhì. hàn zhōng xiàn, liáng yáng zhī mín shù shí wàn jǐn qū ān kāng. jià nǎi yí tún huáng jīn dù, shōu sàn zú, zhāo zhōng yì, yǐ zhì zhì sī zhī mìng, zhì gù jiāng chén yù yú ān kāng, wěi yǐ shōu fù zhī rèn. yù bù fèn zhū jūn, zhào qīng zuò huá yáng zhū guān shǒu jiāng, jiē yǐ bīng lái huì, fán dé sān qiān rén, jià jié yáng zhī tǎng lǐn shàn zhī. yǐ zhōu shì fù tōng pàn, ér zì jiǎ jié zhì jūn mǎ, dū zhū jiàng jì jìn. miǎn zhōu pò, běi bīng pò dà ān, yì chāng dà zhèn, jià jí mìng qū miǎn, zì zhì xī xiàn yuán zhī.
北兵由东道以入,如渊忧之,辟稼知洋州。稼日夜为守御计,以洋居平地,无一卒以守,议移金州帅司军千人驻洋州,而自任其饷给。李心传为言诸朝,不报。及凤州破,制置司始从稼请,调金州兵赴之,而兵不时至。汉中陷,梁、洋之民数十万尽趋安康。稼乃移屯黄金渡,收散卒,招忠义,以制置司之命,致故将陈昱于安康,委以收复之任。昱部分诸军,召青座、华阳诸关守将,皆以兵来会,凡得三千人,稼竭洋之帑廪赡之。以州事付通判,而自假节制军马,督诸将继进。沔州破,北兵迫大安,益昌大震,稼亟命趋沔,自至西县援之。
rú yuān yǐ pián yí mìng jià lì lù tí xíng sī jiān quán xìng yuán fǔ, zhì zhì sī xí qí shǒu mǐ cāng, jià yí shū yuē:" jīn rì zhī shì rú yì qí, suǒ xiào zhě xiān hòu ěr. gǒu yǐ fēn shuǐ sān quán mǐ cāng wèi kě bǎo, dí bīng ruò zì dàng chāng qīng chuān yǐ rù, jiāng shú yù zhī? hé yǐ xìng miǎn lì sān róng sī fēn zhù fèng zhōu, bǐ zhì sī yǐ zhāo zhī zhōng yì guān biǎo fù chóu zhī háo jié, lián sī yǐ jìn, bīng qì duó yǐ." rú yuān chí yí bù jué. dǎi tiān shuǐ tóng qìng bèi tú, xī hé wéi yì jí, shǐ huì jūn mín zhī zhòng wàn rén yuán zhī, dào gěng bù dé qián, ér chéng yǐ pò yǐ. é bào zhài kē qī fāng zhī shī jiē kuì, jià lǜ yí mín zhù lián shuǐ xiàn, zhào jí bǎo jiǎ, fēn bù jiān dào, yǐ bǎo bā shān. dàng shì shí, wén chén zhī zài jūn zhōng zhě wéi jià yī rén.
如渊以便宜命稼利路提刑司兼权兴元府,制置司檄其守米仓,稼移书曰:"今日之事如弈棋,所校者先后尔。苟以分水、三泉、米仓为可保,敌兵若自宕昌、清川以入,将孰御之?盍以兴、沔、利三戎司分驻凤州,俾制司已招之忠义、关表复仇之豪杰,联司以进,兵气夺矣。"如渊迟疑不决。逮天水、同庆被屠,西和围益急,始会军民之众万人援之,道梗不得前,而城已破矣。俄报砦窠、七方之师皆溃,稼率遗民驻廉水县,召集保甲,分布间道,以保巴山。当是时,文臣之在军中者惟稼一人。
rú yuān jì bà, lǐ zhí tǔ dài zhī, yǐ jià jiǔ láo, qǐng gǎi bì nèi jùn, chà zhī róng zhōu. diàn zhōng shì yù shǐ wāng gāng zhōng, rú yuān dǎng yě, yù shǐ jià fēn qí zuì, nǎi wèi shǔ zhī bài shí yóu jià, jù bà zhī, yòu xuē èr guān. lǐ xīn chuán jiàn shàng, sòng jià wú zuì, bù dàng bà.
如渊既罢,李{直土}代之,以稼久劳,请改畀内郡,差知荣州。殿中侍御史汪刚中,如渊党也,欲使稼分其罪,乃谓蜀之败实由稼,遽罢之,又削二官。李心传见上,讼稼无罪,不当罢。
xuān fǔ shǐ huáng bó gù pì jià zhī láng zhōu. wèi jǐ, bó gù qù guān, zhì zhì shǐ zhào yàn nà yǐ cān yì guān pì zhī. zhì zhì sī jìn hàn zhōng, jià yán hàn zhōng dàng wú fān lí, yí jīng lǐ xiān rén yuán yǐ wéi huǎn jí shì shī zhī dì. yàn nà yǐ wěi jià, jià zhì yuán, shàn yíng lěi, zhì chú liáng, bǐ qì jiǎ, kāi quán yuán, shǒu yù zhī guī, wǎng bù bèi jù. huì zhào hái, yàn nà mì zòu liú jià, yǐ zhí mì gé zhī miǎn zhōu lì zhōu tí diǎn xíng yù jiān cān yì guān. shǐ zhì, gào yú shén yuē:" jùn dāng bīng nán zhī hòu, shēng jù fǔ mó, suǒ dāng jìn lì, qù zhī rì, shì chuí tuó yǐ rù jiàn mén." nǎi qì lǐ chuàng cán, zhāo jí liú sàn, mín jiē qiǎng fù lái guī.
宣抚使黄伯固辟稼知阆州。未几,伯固去官,制置使赵彦呐以参议官辟之。制置司近汉中,稼言汉中荡无藩篱,宜经理仙人原以为缓急视师之地。彦呐以委稼,稼至原,缮营垒,峙刍粮,比器甲,开泉源,守御之规,罔不备具。会召还,彦呐密奏留稼,以直秘阁知沔州、利州提点刑狱兼参议官。始至,告于神曰:"郡当兵难之后,生聚抚摩,所当尽力,去之日,誓垂橐以入剑门。"乃葺理创残,招集流散,民皆襁负来归。
běi bīng rù xī hé, báo jiē zhōu, jià zàn yàn nà dēng yuán dū zhàn. zhī tiān shuǐ jūn cáo yǒu wén děng bīng dà zhàn. jìn jià sān guān, wèi cháo qǐng dài fū jiān guān wài sì zhōu ān fǔ sī gōng shì, cuò zhì xī lù tún tián. jià cháng dài yàn nà lùn shǔ shì lì hài, shàng jiā lǎn zhī.
北兵入西和,薄阶州,稼赞彦呐登原督战。知天水军曹友闻等兵大战。进稼三官,为朝请大夫兼关外四州安抚司公事,措置西路屯田。稼尝代彦呐论蜀事利害,上嘉览之。
běi bīng zì fèng zhōu rù, dōng jūn bù néng yù, suì dǎo hé chí, zhì xī chí gǔ, jù miǎn jiǔ shí lǐ. lì mín lǜ táo, yì yù tuì bǎo dà ān. jià bái yàn nà yuē:" jīn rì zhī shì, yǒu jìn wú tuì, néng jìn jù xiǎn dì, yǐ shēn hàn shǔ, dí yǒu hòu gù, bì bù shēn rù ruò cāng huáng zhào bīng, tuì shǒu nèi dì, dí cháng qū ér qián, shǔ shì qù yǐ." yàn nà yuē:" wú zhì yě." yǐ ér jìng xíng, liú jià shǒu miǎn.
北兵自凤州入,东军不能御,遂捣河池,至西池谷,距沔九十里。吏民率逃,议欲退保大安。稼白彦呐曰:"今日之事,有进无退,能进据险地,以身捍蜀,敌有后顾,必不深入;若仓皇召兵,退守内地,敌长驱而前,蜀事去矣。"彦呐曰:"吾志也。"已而竟行,留稼守沔。
běi bīng zì bái shuǐ guān rù liù gǔ zhū, jù miǎn liù shí lǐ. miǎn wú chéng, yī shān wèi zǔ, jià shēng gāo gǔ zào, shèng qí gǔ wèi yí bīng. yàn nà zhì zhì kǒu, chuò zhàng qián zǒng guǎn hé yàn wēi, yǐ jūn hái miǎn, zhào xiǎo jiàng yáng jùn hé lín xī yǐ bīng huì, yòu diào zǒng guǎn wáng xuān jīng bīng qiān rén yì zhī. lín jūn wú jì lǜ, jià bǔ qí zòng huǒ zhě sān rén, zhū zhī. wèi jǐ, běi bīng dà zhì, lín dùn. qí zhòng jiē kuì, suì xià miǎn zhōu.
北兵自白水关入六股株,距沔六十里。沔无城,依山为阻,稼升高鼓噪,盛旗鼓为疑兵。彦呐至置口,辍帐前总管和彦威,以军还沔,召小将杨俊、何璘悉以兵会,又调总管王宣精兵千人益之。璘军无纪律,稼捕其纵火者三人,诛之。未几,北兵大至,璘遁。其众皆溃,遂下沔州。
xiān shì, yǒu wén shù qī fāng, zhī miǎn bù kě shǒu, quàn jià yí bǎo shān zhài, ér zì jiāng suǒ bù zhù zhī. jià yuē:" qī fāng yào dì, bù kě qì, wú jùn jiāng yě, chéng yì bù kě qì. jí shì bù jì, yǒu sǐ ér yǐ." xiān èr rì, zi sī dé shì, yǐ shí wēi rèn zhòng wèi yōu, jià jǔ tián chéng jūn" wǔ rì bù hàn" zhī yán yǔ zhī, qiě yuē:" wú de sǐ suǒ, hé hàn!" yòu yǐ shū gào lǐ xīn chuán yuē:" jià bì jiān shǒu miǎn, wú miǎn zé wú shǔ yǐ. zì wèi cǐ jǔ kě yǐ wú fù zhī jǐ." jí shì pò, cān yì yáng yuē quàn jià gū bǎo dà ān, jià lì shēng yuē:" wǒ yǐ jiān sī shǒu chéng guō, ěr yǐ mù kè wǎng lái yìng yuán, gè xíng qí zhì." cháng píng sī shǔ guān féng yuán zhāng lǜ lì shì lì qǐng jià shǎo bì, jià bù wéi dòng. chéng jì xiàn, zhòng yōng jià chū hù, jià chì zhī bù néng zhǐ, bīng qí sì jí wéi zhī, suì sǐ yān. zhào jìn jià qī guān, wèi zhèng yì dài fū lóng tú gé zhí xué shì, shì yuē zhōng. hòu yǐ zi sī dé zhí zhèng, lèi zèng tài shī.
先是,友闻戍七方,知沔不可守,劝稼移保山砦,而自将所部助之。稼曰:"七方要地,不可弃,吾郡将也,城亦不可弃。即事不济,有死而已。"先二日,子斯得侍,以时危任重为忧,稼举田承君"五日不汗"之言语之,且曰:"吾得死所,何憾!"又以书告李心传曰:"稼必坚守沔,无沔则无蜀矣。自谓此举可以无负知己。"及事迫,参议杨约劝稼姑保大安,稼厉声曰:"我以监司守城郭,尔以幕客往来应援,各行其志。"常平司属官冯元章率吏士力请稼少避,稼不为动。城既陷,众拥稼出户,稼叱之不能止,兵骑四集围之,遂死焉。诏进稼七官,为正议大夫、龙图阁直学士,谥曰忠。后以子斯得执政,累赠太师。
jià wéi rén kāng kǎi yǒu dà zhì, wén rén yǒu shàn, chēng zhī bù róng kǒu bù shàn, miàn zhé wú suǒ bì. tuī gǔ rén shì, cháng kǒng bù jí, shì cái rú fèn tǔ. sǐ zhī rì, wén zhě mò bù yú yì liú tì. suǒ zhe yǒu suō zhāi lèi gǎo sān shí juǎn. sī dé zì yǒu chuán.
稼为人慷慨有大志,闻人有善,称之不容口;不善,面折无所避。推毂人士,常恐不及,视财如粪土。死之日,闻者莫不于邑流涕。所著有《缩斋类藁》三十卷。斯得自有传。
cáo yǒu wén, zì yǔn shū, tóng qìng lì tíng rén. wǔ huì wáng bīn shí èr shì sūn yě. shǎo yǒu dà zhì, yǔ zhòng dì yǒu liàng bù yuǎn qiān lǐ xún shī qǔ yǒu. dēng bǎo qìng èr nián jìn shì. shòu mián zhú wèi, gǎi pì tiān shuǐ jūn jiào shòu.
曹友闻,字允叔,同庆栗亭人。武惠王彬十二世孙也。少有大志,与仲弟友谅不远千里寻师取友。登宝庆二年进士。授绵竹尉,改辟天水军教授。
chéng yǐ bèi wéi, yǒu wén dān qí yè rù, yǔ shǒu chén zhāng wéi jiū mín lì zhàn. bīng tuì, zhì zhì shǐ zhì dà qí, shū" mǎn shēn dǎn" yǐ jīng zhī. yǐ ér bīng fù zhì, yǒu wén qìng jiā cái zhāo jí zhōng yì, dé jiàn shì wǔ qiān rén. zhì zhì shǐ lǐ zhí tǔ xí guǎn zhōng yì, lǐng suǒ bù shǒu xiān rén guān, qiě xíng qiě zhàn, zhì xiá kǒu jù xiǎn. qián jūn tǒng zhì qū xìn lǜ suǒ bù tū zhèn, hái suǒ lüè sì zhōu rén chù. zhì qín tián, qiǎn zuǒ jūn tǒng zhì dù wǔ yíng jī, lì bù néng dí. yǒu wén lìng zhū jūn chéng gāo jù xiǎn, shēn mào shǐ shí, wèi shì zú xiān. xìn yǔ tǒng zhì zhāng ān guó lǐng bīng chū zhàn. bīng tuì, zhì zhì shǐ xí hàn qī fāng guān.
城已被围,友闻单骑夜入,与守臣张维纠民厉战。兵退,制置使制大旗,书"满身胆"以旌之。已而兵复至,友闻罄家财招集忠义,得健士五千人。制置使李{直土}檄管忠义,领所部守仙人关,且行且战,至峡口据险。前军统制屈信率所部突阵,还所掠四州人畜。至秦填,遣左军统制杜午迎击,力不能敌。友闻令诸军乘高据险,身冒矢石,为士卒先。信与统制张安国领兵出战。兵退,制置使檄捍七方关。
běi bīng dōng pò wǔ xiū guān, yǐ ér pò qī fāng, suì rù miǎn zhōu jīn niú, zhì dà ān, yòu fēn bīng zì jiā líng jiāng mù pí kǒu tū chū hé jìn jūn hòu, jìn zhàn bài sǐ zhī, suì cháng qū rù jiàn mén. yǒu wén yǔ dì wàn gè lǜ suǒ bù, qǔ jiān dào guò zhān mào shān, zhì qīng hāo jù, zhàn yú bái shuǐ jiāng zhōng liú. bīng tuì, zhì zhì sī xí zhù láng zhōu. pàn jiāng lǔ zhēn wèi chén lóng zhī suǒ zhǎn, zhēn bù qǔ sì fén jié, yǒu wén tǎo zhǎn qí jiāng guō hǔ lìn guǎng yáng zhòng děng, yú dǎng sàn qù. xí zhī tiān shuǐ jūn.
北兵东破武休关,已而破七方,遂入沔州金牛,至大安,又分兵自嘉陵江木皮口突出何进军后,进战败死之,遂长驱入剑门。友闻与弟万各率所部,取间道过毡帽山,至青蒿埧,战于白水江中流。兵退,制置司檄驻阆州。叛将鲁珍为陈隆之所斩,珍部曲肆焚劫,友闻讨斩其将郭虎、蔺广、杨仲等,余党散去。檄知天水军。
běi bīng rù fèng zhōu, lüè hé chí, dǐ tóng qìng. yǒu wén mì qiǎn tǒng zhì wáng hàn chén tǒng lǐng zhāng xiáng, shòu yǐ fāng lüè chū zhàn. bīng zhì chéng xià, yǒu wén bù fèn zhū jiàng gè shǒu yī mén, yǎn qí fú gǔ, jiè shì zú, qí jiàn jìn, míng gǔ zhāng qí, shǐ shí bìng fā. yòu mìng hàn chén děng qǔ jiān dào chū zhàn, zì tí zhòng bīng wěi dí hòu, dà zhàn yǒu gōng. duān píng chū, yǒu wén qiǎn wàn yǔ zhōng yì zǒng guǎn shí dāng kě fēn bīng suì shí tou qīng hāo gǔ, qián hòu dà zhàn shù hé. zhì zhì shǐ shàng qí gōng, tè shòu chéng wù láng, quán fā qiǎn tiān shuǐ jūn.
北兵入凤州,略河池,抵同庆。友闻密遣统制王汉臣、统领张祥,授以方略出战。兵至城下,友闻部分诸将各守一门,偃旗伏鼓,戒士卒,俟渐近,鸣鼓张旗,矢石并发。又命汉臣等取间道出战,自提重兵尾敌后,大战有功。端平初,友闻遣万与忠义总管时当可分兵碎石头、青蒿谷,前后大战数合。制置使上其功,特授承务郎,权发遣天水军。
běi bīng yòu zì xī hé zhì jiē zhōu, yǒu wén yuē:" jiē suī fēi wú jìng, qǐ kě zuò shì ér bù jiù." suì yǐn bīng yǔ zhū jūn huì. mìng qián jūn tǒng zhì quán guì lǐng suǒ bù wèi xiān fēng, tǒng zhì xià yòng chū qí zuǒ, zhāng chéng chū qí yòu, zǒng guǎn chén gēng jí wàn yǒu liàng wǎng lái dū zhàn. yǒu gōng, zhì zhì shǐ zhào yàn nà bǐ jié zhì lì shuài sī jūn mǎ, rèn zé cuò zhì biān miàn, huàn wǔ yì dài fū gé mén xuān zàn shè rén, chà quán lì zhōu zhù zā yù qián zhū jūn dū tǒng zhì, zhù zā shí mén, kòng è qī fāng guān.
北兵又自西和至阶州,友闻曰:"阶虽非吾境,岂可坐视而不救。"遂引兵与诸军会。命前军统制全贵领所部为先锋,统制夏用出其左,张成出其右,总管陈庚及万、友谅往来督战。有功,制置使赵彦呐俾节制利帅司军马,任责措置边面,换武翼大夫、阁门宣赞舍人,差权利州驻紥御前诸军都统制,驻紥石门,控扼七方关。
míng nián, běi bīng pò wǔ xiū guān, rù miǎn yáng, lì lù tí xíng gāo jià sǐ zhī. zhì zhì shǐ jìn tún qīng yě yuán, bèi wéi, yǒu wén yuē:" qīng yě wèi shǔ yān hóu, bù kě huǎn." qiǎn wàn lǐng bīng zì lěng shuǐ kǒu dù jiā líng jiāng zhì liù gǔ zhū, lǚ zhàn yǒu gōng. yè xián méi yóu jiān dào zhí qū qīng yě yuán, zhì zhì shǐ qí wàn zhī yǒng, lìng dū zhū jūn zhàn shǒu. bīng tuì, yǒu wén yǐn jīng bīng yì qū zhì yuán xià, yè bàn jié zhàn, wéi suì dé jiě. tè shòu wǔ dé dài fū zuǒ xiāo qí dà jiàng jūn, yī jiù lì zhōu zhù zā yù qián zhū jūn tǒng zhì.
明年,北兵破武休关,入沔阳,利路提刑高稼死之。制置使进屯青野原,被围,友闻曰:"青野为蜀咽喉,不可缓。"遣万领兵自冷水口度嘉陵江至六股株,屡战有功。夜衔枚由间道直趋青野原,制置使奇万之勇,令督诸军战守。兵退,友闻引精兵亦趋至原下,夜半截战,围遂得解。特授武德大夫、左骁骑大将军,依旧利州驻紥御前诸军统制。
běi bīng pò miǎn zhōu, dǎo dà ān, yǒu wén qiǎn cuī fēng jūn tǒng zhì wáng zī tà bái jūn tǒng zhì bái zài xīng sù qū jī guān ài, zuǒ jūn tǒng zhì wáng jìn jù yáng píng guān. yǒu wén dēng xī lǐng, shǒu zhí wǔ fāng qí, zhǐ huī fǔ bì, bīng shù wàn tū zhì yáng píng guān, suì qiǎn jìn jí yóu yì bù jiàng wáng gāng chū zhàn, yòu qīn shuài zhàng bīng jí bèi wéi jūn tū chū zhèn qián, zuǒ yòu chí shè. bīng tuì, yǒu wén wèi zhōng yì zǒng guǎn chén gēng jí dāng kě yuē:" dí bì xuán bīng gōng jī guān ài, yí jí yuán zhī." jì ér guǒ yǐ bù qí wàn yú gōng ài, gēng yǐ qí bīng wǔ bǎi zhí qián jué zhàn, dāng kě jiāng bù bīng zuǒ yòu yì bìng jìn, wáng zī bái zài xīng yòu zì ài chū zhàn, dié xuè shí yú lǐ, bīng nǎi jiě qù. tè shòu yǒu wén méi zhōu fáng yù shǐ, yī jiù zuǒ xiāo wèi dà jiàng jūn lì zhōu zhù zā yù qián zhū jūn tǒng zhì, jiān miǎn zhōu zhù zā, jiān guǎn guān wài sì zhōu ān fǔ, quán zhī miǎn zhōu, jié zhì běn fǔ tún shù jūn mǎ. dì wàn chà zhī tóng qìng fǔ sì chuān zhì zhì sī zhàng qián zǒng guǎn, réng jiù zǒng guǎn zhōng yì jūn mǎ, jié zhì tún shù jūn mǎ, dǒng xiān zhù zā, zhuān yǔ miǎn lì liǎng sī tóng gòng rèn zé cuò zhì biān miàn.
北兵破沔州,捣大安,友闻遣摧锋军统制王资、踏白军统制白再兴速趋鸡冠隘,左军统制王进据阳平关。友闻登溪岭,手执五方旗,指麾甫毕,兵数万突至阳平关,遂遣进及游奕部将王刚出战,又亲帅帐兵及背嵬军突出阵前,左右驰射。兵退,友闻谓忠义总管陈庚及当可曰:"敌必旋兵攻鸡冠隘,宜急援之。"既而果以步骑万余攻隘,庚以骑兵五百直前决战,当可将步兵左右翼并进,王资、白再兴又自隘出战,蹀血十余里,兵乃解去。特授友闻眉州防御使,依旧左骁卫大将军、利州驻紥御前诸军统制,兼沔州驻紥,兼管关外四州安抚,权知沔州,节制本府屯戍军马。弟万差知同庆府、四川制置司帐前总管,仍旧总管忠义军马,节制屯戍军马,董仙驻紥,专与沔、利两司同共任责措置边面。
míng nián, yǒu wén yǐn bīng è xiān rén guān. dié wén běi bīng hé xī xià nǚ zhēn huí huí tǔ bō bó hǎi jūn wǔ shí yú wàn dà zhì, yǒu wén yǔ wàn yuē:" guó jiā ān wēi, zài cǐ yī jǔ, zhòng guǎ bù dí, qǐ róng làng zhàn. wéi dāng chéng gāo jù xiǎn, chū qí nì fú yǐ dài zhī." běi bīng xiān gōng wǔ xiū guān, bài dū tǒng lǐ xiǎn zhōng jūn, suì rù xìng yuán, yù chōng dà ān. zhì zhì shǐ zhào yàn nà xí yǒu wén kòng zhì dà ān yǐ bǎo shǔ kǒu. yǒu wén chí shū yàn nà yuē:" miǎn yáng, shǔ zhī xiǎn yào, wú zhòng bīng zài cǐ, dí yǒu hòu gù zhī yōu, bì bù néng yuè miǎn yáng ér rù shǔ. yòu yǒu cáo wàn wáng xuān shǒu wěi yìng yuán, kě bǎo bì jié. dà ān dì shì píng kuàng, wú xiǎn kě shǒu, zhèng dí qí suǒ zhǎng, bù bīng suǒ duǎn, kuàng zhòng guǎ bù dí, qǐ kě yú píng dì kòng yù." yàn nà bù yǐ wéi rán, yī rì chí xiǎo hóng pái lái sù zhě qī. yǒu wén yì wèi yǐ guǎ jī zhòng, fēi chéng yè chū qí nèi wài jiā jī bù kě. nǎi qiǎn wàn yǒu liàng yǐn bīng shàng jī guān ài, duō zhāng qí zhì, shì dí jiān shǒu. yǒu wén xuǎn jīng ruì wàn rén yè dù jiāng, mì wǎng liú xī shè fú. yuē yuē:" dí zhì, nèi yǐ míng gǔ jǔ huǒ wèi yīng, wài hū shā shēng." běi bīng guǒ zhì, wàn chū nì zhàn, dí jiàng bā dōu lǔ yōng wàn yú zhòng, dá hǎi shuài qiān rén wǎng lái bó zhàn, shǐ shí rú yǔ. wàn shēn bèi shù chuàng, lìng zhū jūn jǔ fēng. yǒu wén qiǎn xuǎn fēng jūn tǒng zhì yáng dà quán yóu yì jūn tǒng zhì féng dà yòng yǐn běn bù chū dōng cài yuán, jī dí hòu duì gǎn yǒng jūn zǒng guǎn xià yòng zhī xī hé zhōu shén jìn jūn zǒng guǎn zhào xìng shuài suǒ bù chū shuǐ lǐng, jī dí zhōng duì zhī tiān shuǐ jūn ān biān jūn zǒng guǎn lǚ sì dé chén gēng lǜ suǒ bù chū lóng quán tóu, jī dí qián duì. yǒu wén qīn shuài jīng bīng sān qiān rén, jí chí zhì ài xià, xiān qiǎn bǎo jié jūn tǒng lǐng liú hǔ shuài gǎn sǐ shì wǔ bǎi rén chōng qián jūn, qián jūn bù dòng, dà bīng fú sān bǎi qí dào páng, hǔ zhòng xián méi tū zhàn. huì dà fēng yǔ, zhū jiàng qǐng yuē:" yǔ bù zhǐ, nào nìng shēn méi zú, yí qí shǎo jì." yǒu wén chì yuē:" dí zhī wǒ fú bīng zài cǐ, huǎn bì shī jī." suì yōng bīng qí jìn. yǒu wén rù lóng wěi tóu, wàn wén zhī, wǔ gǔ chū ài kǒu, yǔ yǒu wén huì. nèi wài liǎng jūn jiē shū sǐ zhàn, xuè liú èr shí lǐ. xī jūn sù yǐ mián qiú dài tiě jiǎ, jīng yǔ rú shī, bù lì bù mén. lí míng, dà bīng yì zēng, nǎi yǐ tiě qí sì miàn wéi rào, yǒu wén tàn yuē:" cǐ dài tiān hū! wú yǒu sǐ ér yǐ." yú shì jí kǒu gòu mà, shā suǒ chéng mǎ yǐ shì bì sǐ. xuè zhàn yù lì, yǔ dì wàn jù sǐ, jūn jǐn méi, běi bīng suì cháng qū rù shǔ.
明年,友闻引兵扼仙人关。谍闻北兵合西夏、女真、回回、吐蕃、渤海军五十余万大至,友闻语万曰:"国家安危,在此一举,众寡不敌,岂容浪战。惟当乘高据险,出奇匿伏以待之。"北兵先攻武休关,败都统李显忠军,遂入兴元,欲冲大安。制置使赵彦呐檄友闻控制大安以保蜀口。友闻驰书彦呐曰:"沔阳,蜀之险要,吾重兵在此,敌有后顾之忧,必不能越沔阳而入蜀。又有曹万、王宣首尾应援,可保必捷。大安地势平圹,无险可守,正敌骑所长,步兵所短,况众寡不敌,岂可于平地控御。"彦呐不以为然,一日持小红牌来速者七。友闻议为以寡击众,非乘夜出奇内外夹击不可。乃遣万、友谅引兵上鸡冠隘,多张旗帜,示敌坚守。友闻选精锐万人夜渡江,密往流溪设伏。约曰:"敌至,内以鸣鼓举火为应,外呼杀声。"北兵果至,万出逆战,敌将八都鲁拥万余众,达海帅千人往来搏战,矢石如雨。万身被数创,令诸军举烽。友闻遣选锋军统制杨大全、游奕军统制冯大用引本部出东菜园,击敌后队;敢勇军总管夏用、知西和州神劲军总管赵兴帅所部出水岭,击敌中队;知天水军安边军总管吕嗣德、陈庚率所部出龙泉头,击敌前队。友闻亲帅精兵三千人,疾驰至隘下,先遣保捷军统领刘虎帅敢死士五百人冲前军,前军不动,大兵伏三百骑道旁,虎众衔枚突战。会大风雨,诸将请曰:"雨不止,淖泞深没足,宜俟少霁。"友闻斥曰:"敌知我伏兵在此,缓必失机。"遂拥兵齐进。友闻入龙尾头,万闻之,五鼓出隘口,与友闻会。内外两军皆殊死战,血流二十里。西军素以绵裘代铁甲,经雨濡湿,不利步门。黎明,大兵益增,乃以铁骑四面围绕,友闻叹曰:"此殆天乎!吾有死而已。"于是极口诟骂,杀所乘马以示必死。血战愈厉,与弟万俱死,军尽没,北兵遂长驱入蜀。
qín gǒng rén wāng shì xiǎn sù fú yǒu wén wēi wàng, cháng yǐ míng mǎ yí yǒu wén, hái shī guò zhàn dì, tàn yuē:" shǔ jiāng jūn zhēn nán ér hàn yě." shèng lǐ jì zhī. shì wén, tè zèng lóng tú gé xué shì dà zhōng dài fū, cì miào bāo zhōng, shì yuē yì jié, guān qí èr zi chéng wù láng, xù dí gōng láng. wàn tè zèng wǔ yì dài fū, èr zi chéng zhōng láng.
秦巩人汪世显素服友闻威望,尝以名马遗友闻,还师过战地,叹曰:"蜀将军真男儿汉也。"盛礼祭之。事闻,特赠龙图阁学士、大中大夫,赐庙褒忠,谥曰毅节,官其二子承务郎,婿迪功郎。万特赠武翼大夫,二子成忠郎。
chén yín, bǎo mó gé dài zhì xián zhī zǐ. cáo sī liǎng gòng jìn shì, yǐ fù ēn bǔ guān, lì guān zhōu xiàn. shào dìng chū, zhī xī hé zhōu. xī hé jí biān zhòng dì, yín yǐ shū shēng yì bù cí nán. běi bīng rù jìng, shǔ dū tǒng hé jìn chū shǒu dà ān, dú tǒng zhì guān wáng ruì yǔ zhōng yì qiān rén chéng shǒu ér yǐ. yín shì yǔ qí mín gòng shǒu cǐ tǔ. jū mín shǐ yǐ jìn liú jiā chéng zhōng, shì yǐ wéi gù, yǐ ér jìn xǐ tā jùn, suì wú gù zhì. yín dú liú qí èr zi bìng hé mén èr shí bā kǒu, yuē:" rén gè gù qí jiā, jiāng shuí gòng shǒu." nǎi sàn zī cái yǐ jié zhōng yì, wèi bì shǒu zhī jì.
陈寅,宝谟阁待制咸之子。漕司两贡进士,以父恩补官,历官州县。绍定初,知西和州。西和极边重地,寅以书生义不辞难。北兵入境,属都统何进出守大安,独统制官王锐与忠义千人城守而已。寅誓与其民共守此土。居民始以进留家城中,恃以为固,已而进徙它郡,遂无固志。寅独留其二子并阖门二十八口,曰:"人各顾其家,将谁共守。"乃散资财以结忠义,为必守之计。
běi bīng shí wàn gōng chéng dōng nán mén, yǐ jiàng zhě wèi xiān qū. yín cǎo xí wén yù zhī, zì zhí qí gǔ, jī lì jiàng shì, yíng dí lì zhàn, shǐ shí rú yǔ. shī tuì, jí dàn, zēng bīng fù lái, yín shuài zhōng yì mín bīng yǔ gǎn sǐ shì lì zhàn, zhòu yè shù shí hé, bīng tuì. zhì zhì sī yǐ yín gōng biàn gào liè jùn. běi bīng fá mù wèi gōng jù, zēng bīng zhì shù shí wàn, wéi zhōu chéng. jìn sù yǔ yín bù xié, yín yǒu gōng, yóu wéi zhū jiàng suǒ jì. zhì shì qiú yuán shén jí, jiǔ zhī, zhì zhì sī cái qiǎn liú ruì jí zhōng yì rén chén yǔ děng wǎng jiù, lǜ jiē guān wàng bù jìn, ruì fǔ jìn qī fāng guān, yǔ wèi jí chóu chí, jiē yǐ lù gěng gào. yín lǜ mín bīng zhòu yè kǔ zhàn, yuán bīng bù zhì, chéng suì xiàn.
北兵十万攻城东南门,以降者为先驱。寅草檄文喻之,自执旗鼓,激厉将士,迎敌力战,矢石如雨。师退,诘旦,增兵复来,寅帅忠义民兵与敢死士力战,昼夜数十合,兵退。制置司以寅功遍告列郡。北兵伐木为攻具,增兵至数十万,围州城。进素与寅不协,寅有功,尤为诸将所忌。至是求援甚急,久之,制置司才遣刘锐及忠义人陈瑀等往救,率皆观望不进,锐甫进七方关,瑀未及仇池,皆以路梗告。寅率民兵昼夜苦战,援兵不至,城遂陷。
yín gù qí qī dù shì yuē:" ruò sù zì wèi jì." dù lì shēng yuē:" ān yǒu shēng tóng jūn lù, sǐ bù gòng wáng shì zhě?" jí dēng gāo bǎo zì yǐn yào. èr zi jí fù jù sǐ mǔ bàng. yín liǎn ér fén zhī, nǎi cháo fú dēng zhàn lóu, wàng quē fén xiāng, hào qì yuē:" chén shǐ móu shǒu cǐ chéng, wèi shǔ fān lí, chéng zhī bù cún, chén sǐ fēn yě. chén bù fù guó! chén bù fù guó!" zài bài fú jiàn ér sǐ. bīn kè tóng sǐ zhě èr shí yǒu bā rén. yī zi hòu zhì, yì yù zì cái, jūn shì bào chí zhī yuē:" bù kě shǐ zhōng chén wú hòu." yǔ jù zhuì chéng, yì zhé zú sǐ. zhì zhì sī yǐ wén, zhào tè zèng cháo yì dài fū yòu wén diàn xiū zhuàn, cì qián sān qiān mín, jí qí suǒ jū xiāng suǒ shǒu zhōu lì miào. jiǔ zhī, jiā zèng huá wén gé dài zhì, shì xiāng jié.
寅顾其妻杜氏曰:"若速自为计。"杜厉声曰:"安有生同君禄,死不共王事者?"即登高堡自饮药。二子及妇俱死母傍。寅敛而焚之,乃朝服登战楼,望阙焚香,号泣曰:"臣始谋守此城,为蜀藩篱,城之不存,臣死分也。臣不负国!臣不负国!"再拜伏剑而死。宾客同死者二十有八人。一子后至,亦欲自裁,军士抱持之曰:"不可使忠臣无后。"与俱缒城,亦折足死。制置司以闻,诏特赠朝议大夫、右文殿修撰,赐钱三千缗,即其所居乡、所守州立庙。久之,加赠华文阁待制,谥襄节。
jiǎ zi kūn zì bó hòu, tóng chuān huái ān jūn rén. jiā dìng shí sān nián jìn shì. wèi xī hé tuī guān, shè tōng pàn. guān wài bèi bīng, zi kūn yǔ jùn shǒu chén yín shì sǐ chéng shǒu. chéng xiàn, zi kūn cháo fú yǔ qí jiā shí èr kǒu sǐ zhī. zhuī zèng chéng yì láng, fēng qí fù sōng chéng wù láng. guān qí zi zhòng wǔ xuān jiào láng lóng zhōu qiān pàn, gǎi fèng yì láng guǒ zhōu tōng pàn, zú.
贾子坤字伯厚,潼川怀安军人。嘉定十三年进士。为西和推官,摄通判。关外被兵,子坤与郡守陈寅誓死城守。城陷,子坤朝服与其家十二口死之。追赠承议郎,封其父崧承务郎。官其子仲武宣教郎、隆州签判,改奉议郎、果州通判,卒。
zhòng wǔ zi chāng zhōng chún xiào, tóng dēng xián chún qī nián jìn shì dì. chún xiào yáng zhōu jiào shòu, shòu zhī shuài lǐ tíng zhī, diào jiāng huái zǒng mù. běi bīng xià jiāng nán, èr wáng zài fú zhōu, yǐ shǐ guǎn jiǎn yuè zhào, cí. huì chéng xiàng wén tiān xiáng pì zuǒ qí mù, xún shòu mì shū chéng, zhuó lì bù láng zhōng. dīng mǔ yōu, qǐ fù wèi yòu sī, zhuǎn cháo sàn láng. yá shān shī bài, chún xiào bào èr nǚ xié qī móu tóng dǎo hǎi sǐ.
仲武子昌忠、纯孝,同登咸淳七年进士第。纯孝扬州教授,受知帅李庭芝,调江、淮总幕。北兵下江南,二王在福州,以史馆检阅召,辞。会丞相文天祥辟佐其幕,寻授秘书丞,擢吏部郎中。丁母忧,起复为右司,转朝散郎。崖山师败,纯孝抱二女偕妻牟同蹈海死。
liú ruì, zhī wén zhōu. jiā xī yuán nián, běi bīng lái gōng, ruì yǔ tōng pàn zhào rǔ xiǎng chéng chéng gù shǒu, lǜ jūn mín qī qiān yú rén zhòu yè bó zhàn, shā shāng shén duō. jù shǒu liǎng yuè yú, yuán bīng bù zhì, chéng zhōng wú shuǐ, qǔ jí yú jiāng. huì chén yù yǐ qù suì shī shǒu miǎn, biān zhì cǐ zhōu, yè yú chéng chū jiàng, xiàn nǚ dà jiàng, gào yǐ xū shí, dí suì zēng bīng gōng chéng shén jí, yī xī yí jiāng liú yú shù lǐ wài. ruì dù bù miǎn, jí qí jiā rén, jǐn yǐn yǐ yào, jiē sǐ, nǎi jù qí shī jí gōng sī jīn bó gào mìng fén zhī. jiā sù yǒu lǐ fǎ, yòu zǐ tóng gē cái liù suì, yǐn yǐ yào, yóu xià bài shòu zhī, zuǒ yòu wèi zhī gǎn tòng.
刘锐,知文州。嘉熙元年,北兵来攻,锐与通判赵汝曏乘城固守,率军民七千余人昼夜搏战,杀伤甚多。拒守两月余,援兵不至,城中无水,取汲于江。会陈昱以去岁失守沔,编置此州,夜逾城出降,献女大将,告以虚实,敌遂增兵攻城甚急,一夕移江流于数里外。锐度不免,集其家人,尽饮以药,皆死,乃聚其尸及公私金帛、告命焚之。家素有礼法,幼子同哥才六岁,饮以药,犹下拜受之,左右为之感恸。
rǔ xiǎng xuān chéng rén, shàn shè. chéng pò bèi zhí, xiān duàn qí liǎng bì, ér hòu luán shā zhī. ruì jí qí èr zi zì wěn sǐ, jūn mín sǐ zhě shù wàn rén.
汝曏宣城人,善射。城破被执,先断其两臂,而后脔杀之。锐及其二子自刎死,军民死者数万人。
jiǎn yí, tóng chuān tōng quán rén. jiā dìng èr nián jìn shì. lèi guān tōng pàn jīn zhōu. duān píng sān nián, běi bīng gōng shǔ, yí jiān shǒu, zhàn bù néng dí, bèi qín, bù qū ér sǐ. qí zi yǒng shū fù lì zhàn, chéng pò, jǔ jiā sǐ yān. dì wéi zhī, shào dìng wǔ nián jìn shì. lì zhōu dū tǒng wáng xuān pì xíng cān jūn shì, yì yíng dí lì zhàn ér sǐ, tè guān qí zi.
蹇彝,潼川通泉人。嘉定二年进士。累官通判金州。端平三年,北兵攻蜀,彝坚守,战不能敌,被擒,不屈而死。其子永叔复力战,城破,举家死焉。弟维之,绍定五年进士。利州都统王宣辟行参军事,亦迎敌力战而死,特官其子。
hé chōng, hàn zhōu dé yáng rén. mì shū jiān gēng zhī sūn. tōng pàn lí zhōu, shè zhōu shì, yù wèi bèi yù jì. jí sòng néng zhī zhì, jiàn yì jí yú qióng lái chuàng dà xiǎo liǎng guān cāng jí zhài wū bǎi jiān, qīn dū chéng yì. é guān pò, chōng zì cì bù sǐ, dà jūn shuài hū zhī yǔ, xǔ yǐ bù shā. chōng yuē:" wú sān shì shí zhào shì lù, wèi zhào shì sǐ bù hàn." shuài shè yì wò huán zuò zhū jiàng, ér xū qí bīn xí, hū chōng yuē:" rǔ néng jiàng, jí zuò cǐ." chōng jù zuò dì qiú sǐ, suì bà. tā rì yòu hū zhī, yù biàn qí fā ér kūn qí dǐng. yuē:" kě shā bù kě kūn." yòu shǐ shǔ zhāo mín bǎng, chōng yuē:" wú jiān zhōu yě, kě jù wú mín shǐ shā zhī yé? jí yī jiā yǒu sǐ ér yǐ, bǎng bì bù kě shǔ." dà jiàng yí yǐ jiǔ míng yáng niú ròu, jiē què zhī. zì shì shuǐ yǐn jué bù rù kǒu. dí zhī qí bù kě qiáng, jiāng guǎ zhī, dà jiàng yuē:" cǐ nán jiā hǎo hàn yě, shǐ zhī jí sǐ." yú shì zhǎn qí shǒu.
何充,汉州德阳人。秘书监耕之孙。通判黎州,摄州事,预为备御计。及宋能之至,建议急于邛崃创大小两关仓及砦屋百间,亲督程役。俄关破,充自刺不死,大军帅呼之语,许以不杀。充曰:"吾三世食赵氏禄,为赵氏死不憾。"帅设帟幄环坐诸将,而虚其宾席,呼充曰:"汝能降,即坐此。"充踞坐地求死,遂罢。它日又呼之,欲辫其发而髡其顶。曰:"可杀不可髡。"又使署招民榜,充曰:"吾监州也,可聚吾民使杀之耶?即一家有死而已,榜必不可署。"大将遗以酒茗羊牛肉,皆却之。自是水饮绝不入口。敌知其不可强,将剐之,大将曰:"此南家好汉也,使之即死。"于是斩其首。
chōng qī chén mà bù jué kǒu. chū, chōng zhī jiàn hū yě, chén bì yǐ yī jiā wǎng. shuài yuē:" bù hū rǔ, hé yǐ lái?" chén yuē:" wú qiú sǐ ěr." jí chōng sǐ, dōng wàng zài bài yuē:" chén fū fù suī sǐ, kě yǐ duì zhào shì wú kuì yǐ." zhòng yǐ shí jī shā zhī.
充妻陈骂不绝口。初,充之见呼也,陈必以一家往。帅曰:"不呼汝,何以来?"陈曰:"吾求死尔。"及充死,东望再拜曰:"臣夫妇虽死,可以对赵氏无愧矣。"众以石击杀之。
fāng chōng fū fù zhī yīng huò yě, qīn qī quàn qí gǒu miǎn, chōng zhèng sè yuē:" wǒ fū fù yǔ ér fù yì tóng sǐ, rǔ děng zì qiú shēng kě yě." yú shì shàng xià gǎn qì, yuàn tóng sǐ zhě sì shí yú rén. nán shì lín sūn jū xíng cóng zǐ zhòng guì xiān chōng ér sǐ, wéi zhǎng zǐ shì lóng dé miǎn.
方充夫妇之婴祸也,亲戚劝其苟免,充正色曰:"我夫妇与儿妇义同死,汝等自求生可也。"于是上下感泣,愿同死者四十余人。男士麟、孙驹行、从子仲桂先充而死,惟长子士龙得免。
xǔ biāo sūn, xiǎn mó gé xué shì yì zhī zǐ yě. wèi sì chuān zhì zhì sī cān móu guān. jǐng dìng èr nián, liú zhěng pàn, zhào biāo sūn cǎo jiàng wén, yǐ tóng chuān yī dào wèi xiàn. biāo sūn cí shǐ zhě yuē:" cǐ wàn kě duàn, cǐ bǐ bù kě shū yě." jí bì mén yǔ jiā rén jù yǎng yào sǐ.
许彪孙,显谟阁学士奕之子也。为四川制置司参谋官。景定二年,刘整叛,召彪孙草降文,以潼川一道为献。彪孙辞使者曰:"此腕可断,此笔不可书也。"即闭门与家人俱仰药死。
zhěng jì jiàng, suì yǐn bīng xí dū tǒng zhāng guì yíng, guì jí tǒng zhì jīn wén dé zhàn sǐ. nà xī cáo gàn hé mén sǐ zhī. jǐng dìng sì nián, miǎn zhōu dū tǒng hú shì quán hù liáng yùn zhì hǔ xiàng shān, yù dí bīng zhàn bài sǐ. xián chún èr nián, běi bīng qǔ kāi zhōu, shǒu jiāng páng yàn hǎi sǐ zhī. dé yòu yuán nián, lú shǒu méi yīng chūn shā pàn guān lǐ dīng sūn tuī guān táng kuí ruì yǐ chéng jiàng, zhēn zhōu shǒu jiāng jiāng yàn qīng xiàng zhàn sǐ zhī.
整既降,遂引兵袭都统张桂营,桂及统制金文德战死。纳溪曹赣阖门死之。景定四年,沔州都统胡世全护粮运至虎象山,遇敌兵战败死。咸淳二年,北兵取开州,守将庞彦海死之。德祐元年,泸守梅应春杀判官李丁孙、推官唐奎瑞以城降,珍州守将江彦清巷战死之。
chén lóng zhī, bù zhī suǒ shì lǚ. wèi sì chuān zhì zhì shǐ. chún yòu yuán nián shí yī yuè, chéng dū bèi wéi, shǒu mí xún, fú xià. bù jiàng tián shì xiǎn chéng yè kāi mén, běi bīng tū rù, lóng zhī jǔ jiā shù bǎi kǒu jiē sǐ. kǎn sòng lóng zhī zhì hàn zhōu, mìng yù hàn zhōu shǒu chén wáng kuí jiàng, lóng zhī hū kuí yǔ zhī yuē:" dà zhàng fū sǐ ěr, wú jiàng yě." suì jiàn shā. hòu wǔ nián, tí xíng yuán jiǎn zhī shàng qí shì, tè zèng huī yóu gé dài zhì, hé dé ēn zé wài, tè yǔ liǎng zi ēn zé, cì shì lì miào.
陈隆之,不知所仕履。为四川制置使。淳祐元年十一月,成都被围,守弥旬,弗下。部将田世显乘夜开门,北兵突入,隆之举家数百口皆死。槛送隆之至汉州,命谕汉州守臣王夔降,隆之呼夔语之曰:"大丈夫死尔,毋降也。"遂见杀。后五年,提刑袁简之上其事,特赠徽猷阁待制,合得恩泽外,特与两子恩泽,赐谥立庙。
yòu yǒu shǐ jì jiǎn zhě, wēi zhōu qí chéng zhǔ bù yě. chéng dū zhī xiàn, zi liáng zhèn yǔ xù yáng chéng fū zhēng xiāng wèi sǐ, gè tè zèng liǎng guān, yǔ yī zi xià zhōu wén xué.
又有史季俭者,威州棋城主簿也。成都之陷,子良震与婿杨城夫争相为死,各特赠两官,与一子下州文学。
wáng yì, zì gōng fǔ, pí xiàn rén. bǎo qìng yuán nián jìn shì. wú xī cháng zhāo zhī rù mù, jí xī yǐ shǔ pàn, kàng jié bù bài, wèi chén dà yì. xī nù, qiú yì, yù pēng zhī, xī zhū ér miǎn.
王翊,字公辅,郫县人。宝庆元年进士。吴曦尝招之入幕,及曦以蜀叛,抗节不拜,为陈大义。曦怒,囚翊,欲烹之,曦诛而免。
jiā xī yuán nián, zhì zhì shǐ dīng fǔ pì wèi cān yì guān, xiān qiǎn qí jiā guī xiāng lǐ, wéi wén jué xiān mù, shì yǐ shēn sǐ bào guó. jí běi bīng zhì, zhàng qián tí jǔ guān chéng jū xiān zǒu, fǔ cāng cù yíng dí, bài sǐ. yì yǔ sī lǐ wáng càn yùn sī gàn guān lǐ rì xuān děng mù bīng jù shǒu. bīng rù gōng shǔ, jiàn yì cháo fú wēi zuò, wèn wèi hé rén, yuē:" xiǎo guān shí tiān zǐ zhī lù, lín nàn bù néng jiù, sǐ yǒu yú zuì, kě sù shā wǒ." yòu wèn hé yǐ bù zǒu, yuē:" yuàn yǔ cǐ chéng jù wáng." běi bīng xiāng wèi yuē:" zhōng chén yě." jiè wù shā. dí zòng huǒ dà lüè, yì yǐ cháo fú fù jǐng sǐ. bīng hòu, qí jiā chū qí shī jǐng zhōng, yì guān yǎn rú yě. zhuǎn yùn fù shǐ pú dōng mǎo sǐ zhī.
嘉熙元年,制置使丁黼辟为参议官,先遣其家归乡里,为文诀先墓,誓以身死报国。及北兵至,帐前提举官成驹先走,黼仓卒迎敌,败死。翊与司理王璨、运司干官李日宣等募兵拒守。兵入公署,见翊朝服危坐,问为何人,曰:"小官食天子之禄,临难不能救,死有余罪,可速杀我。"又问何以不走,曰:"愿与此城俱亡。"北兵相谓曰:"忠臣也。"戒勿杀。敌纵火大掠,翊以朝服赴井死。兵后,其家出其尸井中,衣冠俨如也。转运副使蒲东卯死之。
bīng tú hàn zhōu, quán zhōu shì liú dāng kě pàn guān shào fù lù shì cān jūn luó yóu sī hù cān jūn zhào chóng qǐ zhī luò xiàn luó jūn wén jiē bù qū ér sǐ. fù, yōng liù shì sūn yě. rù méi zhōu, zhī dān léng xiàn féng zhòng yè sǐ zhī. qǔ jiǎn zhōu, jiǎn shǒu lǐ dà quán sǐ zhī. qióng shǒu zhào chén qīn lǜ yǎ zhōu pái shǒu chū zhàn, lì jìn ér sǐ.
兵屠汉州,权州事刘当可、判官邵复、录事参军罗由、司户参军赵崇启、知雒县罗君文皆不屈而死。复,雍六世孙也。入眉州,知丹棱县冯仲烨死之。取简州,简守李大全死之。邛守赵晨亲率雅州牌手出战,力尽而死。
wén zhōu shǒu liú ruì tōng pàn zhào rǔ xiǎng xiāng shì sǐ shǒu, gēng dié chū zhàn, bèi wéi xún yǒu wǔ rì, jí dào jué, bīng mín shuǐ bù rù kǒu zhě bàn yuè, zhì shǔn qī zǐ zhī xuè, zú wú pàn zhì. chéng chuí xiàn, rǔ xiǎng yóu tí shuāng rèn rù zhèn, zhōng shí liù shǐ, bèi zhí yǐ sǐ. ruì xiān shā qí qī, fù zǐ sān rén dēng wén wáng tái zì wěn sǐ. shī zhì suì níng, mín bīng zhào péng jù zhàn, zuǒ bì yǐ duàn, ér zhàn bù xiū.
文州守刘锐、通判赵汝曏相誓死守,更迭出战,被围旬有五日,汲道绝,兵民水不入口者半月,至吮妻子之血,卒无叛志。城垂陷,汝曏犹提双刃入阵,中十六矢,被执以死。锐先杀其妻,父子三人登文王台自刎死。师至遂宁,民兵赵朋拒战,左臂已断,而战不休。
zhì chóng qìng, jìn shì hú tiān qǐ fù mǔ ér táo, bīng yù shā qí mǔ, tiān qǐ qī zhāng āi háo yuàn yǐ shēn dài, bù tīng, zú shā zhī. tiān qǐ yǔ qí qī hū tiān dà mà, dà jiàng qí tiān qǐ mào, yù huó zhī, wèi zhī yuē:" rǔ cóng wǒ, dāng gòng fù guì." tiān qǐ yù fèn mà, yú shì fū fù tóng sǐ. shì wén, yì rǔ xiǎng jiē lì miào cì shì, yú bāo xù yǒu chà.
至重庆,进士胡天启负母而逃,兵欲杀其母,天启妻张哀号愿以身代,不听,卒杀之。天启与其妻呼天大骂,大将奇天启貌,欲活之,谓之曰:"汝从我,当共富贵。"天启愈奋骂,于是夫妇同死。事闻,翊、汝曏皆立庙赐谥,余褒恤有差。
bǎo yòu liù nián, běi bīng bá jí píng ài, shǒu jiāng yáng lǐ zhōu dé róng sǐ zhī. bá cháng níng, shǒu jiāng wáng zuǒ fù zǐ jù sǐ. zhì láng zhōu, tuī guān zhào guǎng sǐ zhī. zhì péng zhōu, zhuǎn yùn shǐ shī zé shàn sǐ zhī. zhì shùn qìng,. shuài shǒu duàn yuán jiàn chéng shǒu, huī xià liú yuān shā zhī yǐ jiàng.
宝祐六年,北兵拔吉平隘,守将杨礼、周德荣死之。拔长宁,守将王佐父子俱死。至阆州,推官赵广死之。至蓬州,转运使施择善死之。至顺庆,。帅守段元鉴城守,麾下刘渊杀之以降。
lǐ chéng zhī zì mào qīn, wù zhōu dōng yáng rén. shòu xué lǚ zǔ qiān. xiāng jǔ dì yī, hòu rù tài xué, shě xuǎn yì dì yī. qìng yuán chū, shì hè wèi ráo zhōu jiào shòu. dīng fù mǔ yōu, lú mù zhōng sàng. gàn bàn fú jiàn ān fǔ sī gōng shì, qiān xíng gōng bù jià gé, zhuó guó zǐ xué lù, yǐ yán bà.
李诚之字茂钦,婺州东阳人。受学吕祖谦。乡举第一,后入太学,舍选亦第一。庆元初,释褐为饶州教授。丁父母忧,庐墓终丧。干办福建安抚司公事,迁刑、工部架阁,擢国子学录,以言罢。
qǐ wèi jiāng xī zhuǎn yùn sī gàn bàn. shǐ chēng tí huì zǐ, dì qí wù lì gāo xià shū qián yǐ liǎn zhī, chéng zhī yǐ wéi rǎo. shǐ zhě bù yuè yuē:" shāng jūn zhī lìng, yóu néng bì xíng, jīn nǎi jǔ yǔ rú cǐ." chéng zhī qiǎo rán yuē:" shǐ jūn rú zhě, ér yù xiào shāng jūn zhī suǒ wéi hū?" suì cí qù. shǐ zhě xùn xiè, bà lìng ér hòu zhǐ.
起为江西转运司干办。使称提会子,第其物力高下输钱以敛之,诚之以为扰。使者不悦曰:"商君之令,犹能必行,今乃龃龉如此。"诚之愀然曰:"使君儒者,而欲效商君之所为乎?"遂辞去。使者逊谢,罢令而后止。
gǎi tōng pàn cháng zhōu, zhī yǐng zhōu. zhī jīn rén bì bài méng, dà xiū biān fáng zhàn gōng shǒu yù zhī jù. yí zhī qí zhōu. qí zì nán dù yǐ lái, wèi cháng bèi bīng, chéng zhī yuē:" bèi yù wú sù, cháng qū ér lái, jiāng ruò zhī hé?" xiāng shì chéng bì ér zēng yì zhī, bèi lóu lǔ, zhù yáng mǎ qiáng, jiào yuè xiāng jìn mín bīng, jī zhī yǐ shǎng, jī sù sì wàn. xiān shì, jiǔ kù yuè jiě qián sì bǎi wǔ shí qiān yǐ xiàn shǒu, chéng zhī yī wú suǒ shòu, jì zhū gōng tǎng, yǐ zhù bīng shí.
改通判常州,知郢州。知金人必败盟,大修边防战攻守御之具。移知蕲州。蕲自南渡以来,未尝被兵,诚之曰:"备御无素,长驱而来,将若之何?"相视城壁而增益之,备楼橹,筑羊马墙,教阅厢禁民兵,激之以赏,积粟四万。先是,酒库月解钱四百五十千以献守,诚之一无所受,寄诸公帑,以助兵食。
jiā dìng shí sì nián èr yuè, jīn rén fàn huái nán. shí chéng zhī yǐ yú mǎn, dài zhě bù zhì, yù xiān qiǎn qí nú guī, wén nán zuò ér zhǐ. kuì rán wèi qí liáo yuē:" wú yǐ shū shēng zài rèn biān lěi, xíng nián qī shí, yì yòu hé qiú, dú qiàn yī sǐ ěr. dāng yǔ tóng liáo lù lì yǐ shǒu, bù jì zé yǐ sǐ jì zhī." nǎi xuǎn dīng zhuàng fēn bù chéng shǒu, mù sǐ shì yíng jī, yù yú héng chá qiáo, dà pò zhī. jū shù rì, jīn rén yōng zhòng lín shā hé, yù dù, yòu pò zhī. míng rì, jīn bīng dà zhì, jué huáng shuǐ, fén zhàn lóu, yòu jù tuì zhī. míng rì, jīn yí bīng yào chōng, wèi bì dù jì, qí bīng zhí qián fèn jī, shā qí qiú shuài. jīn rén suī lǚ cuò, rán móu yì qiǎo, gōng yì lì. wèi jǐ, fù chéng xià, wéi zhī shù zhòng, suì fán mù shān. chéng zhī chū bīng yù zhī, yòu shā qí jiāng zú shù shí rén, duó suǒ pèi yìn. sān yuè shuò, jīn rén gōng xī mén, shè què zhī. é zào wàng lóu yǐ kuī chéng, chéng zhī wèi yí bīng yǐ shì zhī. yòu shǐ chí shū lái xié jiàng, chéng zhī lù zhī, ér hái qí shū. yuè èr rì, jīn rén yǐ gōng jù jìn, chéng zhī shè xiè yù zhī, yè chū dǎo qí yíng. liào dí yìng biàn ruò shú zhī bīng zhě, jīn rén zú bù dé zhì.
嘉定十四年二月,金人犯淮南。时诚之已逾满,代者不至,欲先遣其孥归,闻难作而止。喟然谓其僚曰:"吾以书生再任边垒,行年七十,抑又何求,独欠一死尔。当与同僚戮力以守,不济则以死继之。"乃选丁壮分布城守,募死士迎击,遇于横槎桥,大破之。居数日,金人拥众临沙河,欲渡,又破之。明日,金兵大至,决湟水,焚战楼,又拒退之。明日,金移兵要冲,为必渡计,蕲兵直前奋击,杀其酋帅。金人虽屡挫,然谋益巧,攻益力。未几,傅城下,围之数重,遂燔木栅。诚之出兵御之,又杀其将卒数十人,夺所佩印。三月朔,金人攻西门,射却之。俄造望楼以窥城,诚之为疑兵以示之。又使持书来胁降,诚之戮之,而还其书。越二日,金人以攻具进,诚之设械御之,夜出捣其营。料敌应变若熟知兵者,金人卒不得志。
huì huáng zhōu shī shǒu, bìng bīng wèi yī, fán shí yú wàn. chí yáng hé féi yuán bīng bài zǒu, cháo mìng féng shí yuán èr jùn, shí zhì jìng, qiān yán bù jìn. chéng zhī jī lì jiàng shì, miǎn yǐ zhōng yì. chéng xiàn, lǜ bīng xiàng zhàn, shā shāng xiāng dāng. zi shì yǔn lì zhàn sǐ, chéng zhī yǐn jiàn jiāng zì jǐng, hū qí nú yuē:" chéng yǐ pò, rǔ děng yí sù sǐ, wú rǔ!" qī xǔ jí fù ruò sūn jiē fù shuǐ sǐ. shì wén, zèng cháo sàn dài fū mì gé xiū zhuàn, fēng zhèng jié hóu, lì miào yú qí, cì míng bāo zhōng, fù yín juàn èr bǎi, réng cì jué dí gōng láng zhě sān, zèng qí qī lìng rén, shì yǔn tōng zhí láng, zi fù jí sūn nǚ zhī méi yú nán zhě jiē zèng ān rén. cóng chéng zhī zhī sǐ zhě, tōng pàn zhōu shì qín jù.
会黄州失守,并兵为一,凡十余万。池阳、合肥援兵败走,朝命冯榯援二郡,榯至境,迁延不进。诚之激厉将士,勉以忠义。城陷,率兵巷战,杀伤相当。子士允力战死,诚之引剑将自刭,呼其孥曰:"城已破,汝等宜速死,无辱!"妻许及妇若孙皆赴水死。事闻,赠朝散大夫、秘阁修撰,封正节侯,立庙于蕲,赐名褒忠,赙银绢二百,仍赐爵迪功郎者三,赠其妻令人,士允通直郎,子妇及孙女之没于难者皆赠安人。从诚之之死者,通判州事秦钜。
qín jù zì zi yě, chéng xiàng guì zēng sūn. tōng pàn qí zhōu. jīn rén fàn jìng, yǔ jùn shǒu lǐ chéng zhī xié lì hàn yù. qiú yuán yú wǔ chāng ān qìng, yuè yú, bīng bù zhì. cè yìng bīng xú huī cháng yòng děng qì chéng dùn. chéng pò, jù yǔ chéng zhī gè yǐ zì suí zhī bīng xiàng zhàn, sǐ shāng lüè jǐn. jù guī shǔ, jí hū lì rén liú dí, lìng huǒ zhū cāng kù, nǎi fù yī shì zì fén. yǒu lǎo zú jiàn yān yàn zhōng zhe bái zhàn páo zhě, shí qí jù yě, mào huǒ wǎn chū zhī. jù chì yuē:" wǒ wèi guó sǐ, rǔ bèi kě zì qiú shēng." zhì yī jiù fén ér sǐ. cì zǐ jùn xiān wǎng sì zǔ shān, bīng zhì jí hái, yǔ dì shui huī cóng fù jù sǐ. tè zèng jù wǔ guān mì gé xiū zhuàn, fēng yì liè hóu, yǔ chéng zhī jiē lì miào qí zhōu, cì é bāo zhōng, zèng jùn huī tōng zhí láng, fù yǐ yín juàn gè èr bǎi.
秦钜字子野,丞相桧曾孙。通判蕲州。金人犯境,与郡守李诚之协力捍御。求援于武昌、安庆,月余,兵不至。策应兵徐挥、常用等弃城遁。城破,钜与诚之各以自随之兵巷战,死伤略尽。钜归署,疾呼吏人刘迪,令火诸仓库,乃赴一室自焚。有老卒见烟焰中著白战袍者,识其钜也,冒火挽出之。钜叱曰:"我为国死,汝辈可自求生。"制衣就焚而死。次子浚先往四祖山,兵至亟还,与弟氵翚从父俱死。特赠钜五官、秘阁修撰,封义烈侯,与诚之皆立庙蕲州,赐额褒忠,赠浚、瀈通直郎,赙以银绢各二百。
zhōu xué jiào shòu ruǎn xī fǔ zèng tōng zhí láng, fáng yù pàn guān zhào rǔ biāo qí chūn zhǔ bù níng shí fèng lù shì cān jūn jiān sī hù dù è jù zèng chéng wù láng, jiān qí zhōu dōu dà jiān xiá qí kǒu zhèn cāng kù yán gāng zhōng zèng chéng shì láng.
州学教授阮希甫赠通直郎,防御判官赵汝标、蕲春主簿宁时凤、录事参军兼司户杜谔俱赠承务郎,监蕲州都大监辖蕲口镇仓库严刚中赠承事郎。
shí tǒng zhì guān sūn zhōng, xiǎo jiàng jiāng shì wàng chén xìng cáo quán bīng biàn, jūn shì lǐ bīn děng jiē dòu sǐ. sī lǐ cān jūn zhào yǔ yù xiān lǜ mín bīng bǎi yú rén duó guān chū wài qiú yuán, jǐn yǐ shēn miǎn, ér quán jiā shí liù rén jiē méi. chún yòu shí èr nián, tè fēng jù yì liè xiǎn jié hóu. huáng zhōu zhī xiàn, shǒu chén hé dà jié yì tóu jiāng sǐ yān.
时统制官孙中,小将江士旺、陈兴、曹全、兵卞,军士李斌等皆斗死。司理参军赵与裕先率民兵百余人夺关出外求援,仅以身免,而全家十六人皆没。淳祐十二年,特封钜义烈显节侯。黄州之陷,守臣何大节亦投江死焉。