zhōng yì wǔ
◎忠义五
chén yuán guì zhāng shùn zhāng guì fàn tiān shùn niú fù biān jū yì chén zhào wáng ān jié yǐn yù lǐ fèi yǐn gǔ yáng tíng zhào mǎo fā táng zhèn zhào yǔ zhái zhào mèng jǐn fāng hóng zhào huái
陈元桂 张顺(张贵) 范天顺 牛富 边居谊 陈炤 (王安节) 尹玉李芾 尹谷(杨霆)赵卯发 唐震 赵与檡(赵孟锦 方洪) 赵淮
chén yuán guì, fǔ zhōu rén. chún yòu sì nián jìn shì. lèi guān zhī lín jiāng jūn. shí wén jǐng bào, zhù chéng bèi yù, yǐ jiāo xīn láo sī zhì jí. kāi qìng yuán nián chūn, běi bīng zhì lín jiāng, shí zhì zhì shǐ xú mǐn zi zài lóng xīng, dùn bīng bù jìn. yuán guì lì jí dēng chéng, zuò běi mén tíng shàng dū zhàn, shǐ shí rú yǔ, lì bù néng dí. lì zú quàn zhī bì qù, bù cóng. yǒu yǐ mén láng gǔ yì bì zhī zhě, huī zhī shǐ qù. yǒu yù bào ér zǒu zhě, yuán guì yuē:" sǐ bù kě qù cǐ." zuǒ yòu zǒu dùn. shī zhì, yuán guì chēng mù chì mà, suì sǐ zhī. xiàn qí shǒu yú dí lóu, yuè sì rì fāng liǎn, tǐ sè rú shēng.
陈元桂,抚州人。淳祐四年进士。累官知临江军。时闻警报,筑城备御,以焦心劳思致疾。开庆元年春,北兵至临江,时制置使徐敏子在隆兴,顿兵不进。元桂力疾登城,坐北门亭上督战,矢石如雨,力不能敌。吏卒劝之避去,不从。有以门廊鼓翼蔽之者,麾之使去。有欲抱而走者,元桂曰:"死不可去此。"左右走遁。师至,元桂瞠目叱骂,遂死之。县其首于敌楼,越四日方敛,体色如生。
chū, qīn qī yǒu quàn qí yí zhì zhě, yuán guì yuē:" zi yì wèi fú yì suǒ yáo yé? shí shì rú cǐ, yǔ qí sǐ yú jī jǐn, sǐ yú jí bìng, sǐ yú dào zéi, shú ruò sǐ yú shǒu tǔ zhī wèi guāng míng jùn wěi zāi?" jiā rén huò qǐng dēng zhōu, bù xǔ, qiě jiè zhī yuē:" shǒu chén jiā shǔ qǐ kě xiān dòng, yǐ yáo mín xīn." mǐn zi yǐ wén, zèng bǎo zhāng gé dài zhì, cì mín qián shí wàn, yǔ yī zǐ jīng guān yī zi xuǎn rén ēn zé, lì miào běi mén, shì yuē zhèng jié.
初,亲戚有劝其移治者,元桂曰:"子亦为浮议所摇耶?时事如此,与其死于饥馑,死于疾病,死于盗贼,孰若死于守土之为光明俊伟哉?"家人或请登舟,不许,且戒之曰:"守臣家属岂可先动,以摇民心。"敏子以闻,赠宝章阁待制,赐缗钱十万,与一子京官、一子选人恩泽,立庙北门,谥曰正节。
zhāng shùn, mín bīng bù jiàng yě. xiāng yáng shòu wéi wǔ nián, sòng chuǎng zhī qí xī běi yī shuǐ yuē qīng ní hé, yuán yú jūn fáng, jí qí dì zào qīng zhōu bǎi sōu, yǐ sān zhōu lián wèi yī fǎng, zhōng yī zhōu zhuāng zài, zuǒ yòu zhōu zé xū qí dǐ ér yǎn fù zhī. chū zhòng shǎng mù sǐ shì, dé sān qiān. qiú jiāng, dé shùn yǔ zhāng guì, sú hū shùn yuē" ǎi zhāng", guì yuē" zhú yuán zhāng", jù zhì yǒng, sù wèi zhū jiàng suǒ fú, bǐ wèi dū tǒng. chū lìng yuē:" cǐ xíng yǒu sǐ ér yǐ, rǔ bèi huò fēi běn xīn, yí jí qù, wú bài wú shì." rén rén gǎn fèn.
张顺,民兵部将也。襄阳受围五年,宋闯知其西北一水曰清泥河,源于均、房,即其地造轻舟百艘,以三舟联为一舫,中一舟装载,左右舟则虚其底而掩覆之。出重赏募死士,得三千。求将,得顺与张贵,俗呼顺曰"矮张",贵曰"竹园张",俱智勇,素为诸将所服,俾为都统。出令曰:"此行有死而已,汝辈或非本心,宜亟去,毋败吾事。"人人感奋。
hàn shuǐ fāng shēng, fā zhōu bǎi sōu, shāo jìn tuán shān xià. yuè èr rì, jìn gāo tou gǎng kǒu, jié fāng chén, gè chuán zhì huǒ qiāng huǒ pào chì tàn jù fǔ jìn nǔ. yè lòu xià sān kè, qǐ dìng chū jiāng, yǐ hóng dēng wèi shí. guì xiān dēng, shùn diàn zhī, chéng fēng pò làng, jìng fàn chóng wéi. zhì mó hóng tān yǐ shàng, běi jūn zhōu shī bù mǎn jiāng miàn, wú xì kě rù. zhòng chéng ruì fán duàn tiě gēng zǎn yì shù bǎi, zhuǎn zhàn bǎi èr shí lǐ, lí míng dǐ xiāng chéng xià. chéng zhōng jiǔ jué yuán, wén jiù zhì, yǒng yuè qì bǎi bèi. jí shōu jūn, dú shī shùn. yuè shù rì, yǒu fú shī sù liú ér shàng, bèi jiè zhòu, zhí gōng shǐ, zhí dǐ fú liáng, shì zhī shùn yě, shēn zhōng sì qiāng liù jiàn, nù qì bó bó rú shēng. zhū jūn jīng yǐ wéi shén, jié zhǒng liǎn zàng, lì miào sì zhī.
汉水方生,发舟百艘,稍进团山下。越二日,进高头港口,结方陈,各船置火枪、火炮、炽炭、巨斧、劲弩。夜漏下三刻,起矴出江,以红灯为识。贵先登,顺殿之,乘风破浪,径犯重围。至磨洪滩以上,北军舟师布满江面,无隙可入。众乘锐凡断铁縆攒杙数百,转战百二十里,黎明抵襄城下。城中久绝援,闻救至,踊跃气百倍。及收军,独失顺。越数日,有浮尸溯流而上,被介胄,执弓矢,直抵浮梁,视之顺也,身中四枪六箭,怒气勃勃如生。诸军惊以为神,结冢敛葬,立庙祀之。
zhāng guì jì dǐ xiāng, xiāng shuài lǚ wén huàn lì liú gòng shǒu. guì shì qí xiāo yǒng, yù hái yǐng, nǎi mù èr shì néng fú shuǐ zhōng shù rì bù shí, shǐ chí là shū fù yǐng qiú yuán. běi bīng zēng shǒu yì mì, shuǐ lù lián suǒ shù shí lǐ, liè sā xīng zhuāng, suī yú xiā bù de dù. èr rén yù zhuāng jí jù duàn zhī, jìng dá yǐng, hái bào, xǔ fā bīng wǔ qiān zhù lóng wěi zhōu yǐ zhù jiā jī.
张贵既抵襄,襄帅吕文焕力留共守。贵恃其骁勇,欲还郢,乃募二士能伏水中数日不食,使持蜡书赴郢求援。北兵增守益密,水路连锁数十里,列撒星桩,虽鱼虾不得度。二人遇桩即锯断之,竟达郢,还报,许发兵五千驻龙尾洲以助夹击。
kè rì jì dìng, nǎi bié wén huàn dōng xià, diǎn shì suǒ bù jūn, jì dēng zhōu, zhàng qián yī rén wáng qù, nǎi yǒu guò bèi tà zhě. guì jīng yuē:" wú shì xiè yǐ, jí xíng, bǐ huò wèi jí zhī." fù bù néng xián méi yǐn jī, nǎi jǔ pào gǔ zào fā zhōu, chéng yè shùn liú duàn gēng pò wéi mào jìn, zhòng jiē pì yì. jì chū xiǎn dì, yè bàn tiān hēi, zhì xiǎo xīn chéng, dà bīng yāo jī, yǐ sǐ jù zhàn. yán àn shù dí liè jù, huǒ guāng zhú tiān rú bái zhòu. zhì gōu lín tān, jiàn jìn lóng wěi zhōu, yáo wàng jūn chuán qí zhì fēn pī, guì jūn xǐ yuè, jǔ liú xīng huǒ shì zhī. jūn chuán jiàn huǒ jí qián yíng, jí shì jìn yù hé, zé lái zhōu jiē běi bīng yě. gài yǐng bīng qián èr rì yǐ fēng shuǐ jīng yí, tuì tún sān shí lǐ, ér dà bīng dé táo zú zhī bào, jù lóng wěi zhōu yǐ yì dài láo. guì zhàn yǐ kùn, chū yú bù yì, shā shāng dài jìn, shēn bèi shù shí qiāng, lì bù zhī jiàn zhí, zú bù qū, sǐ zhī. nǎi mìng jiàng zú sì rén yú shī zhì xiāng, lìng yú chéng xià yuē:" shí ǎi zhāng hū? cǐ shì yě." shǒu pí zhě jiē kū, chéng zhōng sàng qì. wén huàn zhǎn sì zú, yǐ guì fù zàng shùn zhǒng, lì shuāng miào sì zhī.
刻日既定,乃别文焕东下,点视所部军,洎登舟,帐前一人亡去,乃有过被挞者。贵惊曰:"吾事泄矣,亟行,彼或未及知。"复不能衔枚隐迹,乃举炮鼓噪发舟,乘夜顺流断縆破围冒进,众皆辟易。既出险地,夜半天黑,至小新城,大兵邀击,以死拒战。沿岸束荻列炬,火光烛天如白昼。至勾林滩,渐近龙尾洲,遥望军船旗帜纷披,贵军喜跃,举流星火示之。军船见火即前迎,及势近欲合,则来舟皆北兵也。盖郢兵前二日以风水惊疑,退屯三十里,而大兵得逃卒之报,据龙尾洲以逸待劳。贵战已困,出于不意,杀伤殆尽,身被数十枪,力不支见执,卒不屈,死之。乃命降卒四人舁尸至襄,令于城下曰:"识矮张乎?此是也。"守陴者皆哭,城中丧气。文焕斩四卒,以贵祔葬顺冢,立双庙祀之。
fàn tiān shùn, jīng hú dū tǒng yě. xiāng yáng shòu wéi, tiān shùn rì xī shǒu zhàn yóu lì. jí lǚ wén huàn chū jiàng, tiān shùn yǎng tiān tàn yuē:" shēng wèi sòng chén, sǐ dàng wèi sòng guǐ." jí suǒ shǒu chù yì sǐ. zèng dìng jiāng jūn chéng xuān shǐ, zhì yuē:" hè lán yōng bīng, zuò shì suī yáng zhī shī lǐ líng shī jié, zhòng wèi lǒng shì zhī xiū. jīn yǒu rén yān, dé qí sǐ suǒ, kě wú bāo xù, yǐ shì chǒng suí? fàn tiān shùn gōng liè suī bēi, zhōng yì mò duó, zì jūn fáng fàn zhōu zhī yì kè jì yú jiān, ér xiāng fán zuò jiǎ zhī shī yì jiān suǒ shǒu. é zhōu cì shǐ wèi xiáng jiàng jūn, ěr nǎi bù qū zì jīng, kě wèi jiàn wēi zhì mìng." fēng qí qī yí rén, guān qí èr zi, réng cì bái jīn wǔ bǎi liǎng, tián wǔ bǎi mǔ.
范天顺,荆湖都统也。襄阳受围,天顺日夕守战尤力。及吕文焕出降,天顺仰天叹曰:"生为宋臣,死当为宋鬼。"即所守处缢死。赠定江军承宣使,制曰:"贺兰拥兵,坐视睢阳之失;李陵失节,重为陇士之羞。今有人焉,得其死所,可无褒恤,以示宠绥?范天顺功烈虽卑,忠义莫夺,自均、房泛舟之役克济于艰,而襄、樊坐甲之师益坚所守。俄州刺史为降将军,尔乃不屈自经,可谓见危致命。"封其妻宜人,官其二子,仍赐白金五百两,田五百亩。
niú fù, huò qiū rén. zhì zhì sī yóu jī zhài bīng jí. yǒng ér zhī yì. wèi shì wèi mǎ jūn sī tǒng zhì. shù xiāng yáng wǔ nián, yí shǒu fán chéng, lèi zhàn bù wéi nǜ, qiě shù shè shū xiāng yáng chéng zhōng yí lǚ wén huàn, xiāng yǔ gù shǒu wèi chún chǐ. liǎng chéng fán liù nián bù bá, fù lì jū duō. chéng pò, fù lǜ sǐ shì bǎi rén xiàng zhàn, sǐ shāng bù kě jì, kě yǐn xuè shuǐ. zhuǎn zhàn qián, yù mín jū shāo jué jiē dào, shēn bèi zhòng shāng, yǐ tóu chù zhù fù huǒ sǐ. zèng jìng jiāng jūn jié dù shǐ, shì zhōng liè, cì miào jiàn kāng.
牛富,霍丘人。制置司游击砦兵籍。勇而知义。为侍卫马军司统制。戍襄阳五年,移守樊城,累战不为衄,且数射书襄阳城中遗吕文焕,相与固守为唇齿。两城凡六年不拔,富力居多。城破,富率死士百人巷战,死伤不可计,渴饮血水。转战前,遇民居烧绝街道,身被重伤,以头触柱赴火死。赠静江军节度使,谥忠烈,赐庙建康。
pí jiàng wáng fú jiàn fù sǐ, tàn yuē:" jiāng jūn sǐ guó shì, wú qǐ yí dú shēng!" yì fù huǒ sǐ.
裨将王福见富死,叹曰:"将军死国事,吾岂宜独生!"亦赴火死。
biān jū yì, suí rén yě. chū shì lǐ tíng zhī, jī zhàn gōng zhì dū tǒng zhì. xián chún shí nián, yǐ jīng hú zhì zhì zhàng qián dū tǒng shǒu xīn chéng. jū yì shàn yù xià, dé shì xīn, fán zhàn shǒu zhī jù, zhì zhī jiē yǒu fǎ.
边居谊,随人也。初事李庭芝,积战功至都统制。咸淳十年,以京湖制置帐前都统守新城。居谊善御下,得士心,凡战守之具,治之皆有法。
dà bīng zhì shā yáng, shǒu jiāng wáng dà yòng bù jiàng, huī bīng gōng chéng, pò zhī, zhí dà yòng. lǚ wén huàn zhì xīn chéng, yì qí xiǎo lěi kě bù gōng ér pò, jū yì lǜ zhōu shī jù zhī, wén huàn liè shā yáng suǒ zhǎn shǒu zhāo xiáng, bù cóng. míng rì, fù dà yòng zhì bì xià, shǐ hū yuē:" biān dū tǒng jí jiàng, bù rán huò jí zhì yǐ." jū yì bù dá. yòu shè bǎng xí rù bì zhōng, jū yì yuē:" wú yù yǔ lǚ cān zhèng yǔ ěr." wén huàn wén zhī, yǐ wéi jū yì jiàng jǐ yě, chí mǎ zhì, fú nǔ luàn fā, zhōng wén huàn zhě sān, bìng zhōng qí mǎ, mǎ pū, jǐ gōu dé zhī, zhòng xié wén huàn yǐ tā mǎ bēn zǒu. yuè èr rì, zǒng zhì huáng shùn xié yī rén kāi dōng mén zǒu chū jiàng. míng rì, shǐ shùn lái zhāo zhī, jū yì yuē:" ruò yù de xīn chéng xié? wú shì yǐ sǐ shǒu cǐ, hé kě de yě." shùn yòu hū qí bù qǔ, bù qǔ yù zhuì chéng chū, jū yì xī qū yǐ rù, dāng mén zhǎn zhī. wén huàn nǎi huī bīng gōng chéng, yǐ huǒ jù què zhī, xuán yǐ fù ér shàng. jū yì nǎi qǔ qí jiā jīn jǐn sàn jiàng shì, wǎng lái dū zhàn. huì mù, pò qīn hàn lóu, lóu huǒ yán huǐ mín jū, jū yì dù lì bù zhī, zǒu hái dì, bá jiàn zì shā, bù shū, fù huǒ sǐ. chéng xiàng bó yán zhuàng qí yǒng, gòu de qí shī jìn zhōng, guān zhī. shì wén, zèng lì zhōu guān chá shǐ, lì miào sǐ suǒ.
大兵至沙阳,守将王大用不降,麾兵攻城,破之,执大用。吕文焕至新城,意其小垒可不攻而破,居谊率舟师拒之,文焕列沙阳所斩首招降,不从。明日,缚大用至壁下,使呼曰:"边都统急降,不然祸即至矣。"居谊不答。又射榜檄入壁中,居谊曰:"吾欲与吕参政语耳。"文焕闻之,以为居谊降己也,驰马至,伏弩乱发,中文焕者三,并中其马,马仆,几钩得之,众挟文焕以他马奔走。越二日,总制黄顺挟一人开东门走出降。明日,使顺来招之,居谊曰:"若欲得新城邪?吾誓以死守此,何可得也。"顺又呼其部曲,部曲欲缒城出,居谊悉驱以入,当门斩之。文焕乃麾兵攻城,以火具却之,旋蚁附而上。居谊乃取其家金尽散将士,往来督战。会暮,破侵汉楼,楼火延毁民居,居谊度力不支,走还第,拔剑自杀,不殊,赴火死。丞相伯颜壮其勇,购得其尸烬中,观之。事闻,赠利州观察使,立庙死所。
chén zhào, zì guāng bó, cháng zhōu rén. shǎo gōng cí fù, dēng dì, wèi dān tú xiàn wèi, lì liǎng huái zhì zhì sī cān yì guān dà jūn cāng cáo shòu chūn fǔ jiào shòu, fù rù shuài mù, gǎi zhī qú shān xiàn, réng jiān zhǔ guǎn jī yí wén zì. xún dīng mǔ yōu guī.
陈炤,字光伯,常州人。少工词赋,登第,为丹徒县尉,历两淮制置司参议官、大军仓曹寿春府教授,复入帅幕,改知朐山县,仍兼主管机宜文字。寻丁母忧归。
běi bīng zhì cháng, cháng shǒu zhào yǔ jiàn zǒu nì, jùn rén qián yín yǐ chéng jiàng. huái mín wáng tōng jū cháng zhōu, yīn yǐ shū yuē liú shī yǒng, xǔ wèi nèi yìng. cháo yì nǎi yǐ yáo xī dé zi yín zhī cháng zhōu. shī tōng lē cháng zhōu, zǒu qián yín, zhí ān fǔ dài zhī tài děng, suì yíng yín yǐ rù. yín yǐ zhào jiǔ rèn biān zhī bīng, pì wèi tōng pàn. huò wèi zhào yuē:" jīn pì nán yǒu cí yǐ." zhào yuē:" xiāng bāng lún mò, hé kě zuò shì, yǔ qí tōu shēng ér gǒu quán, bù ruò sǐ zhī yù yě." suì mò shuāi ér chū. fán kě yǐ bèi yù zhě, wú bù wéi zhī.
北兵至常,常守赵与鉴走匿,郡人钱訔以城降。淮民王通居常州,阴以书约刘师勇,许为内应。朝议乃以姚希得子訔知常州。师通肋常州,走钱訔,执安抚戴之泰等,遂迎訔以入。訔以照久任边知兵,辟为通判。或谓照曰:"今辟难有辞矣。"照曰:"乡邦沦没,何可坐视,与其偷生而苟全,不若死之愈也。"遂墨衰而出。凡可以备御者,无不为之。
yín rù cháng fǔ shí yú rì, dà jūn gōng cháng, zhào děng lǜ yì bīng zhàn yù, zì xià cú dōng bù néng xià. yǐ gōng jiā dài xíng tí xiá wén sī yuàn. cháng jiāng zhāng yàn gōng lǚ chéng, bīng bài ér jiàng, yīn jìn yán cháng chéng zhōng xū shí, suì jí gōng zhī. zhào děng zhòu yè chéng shǒu, zhāo zhī bù xià. chéng xiàng bó yán zì jiāng wéi qí chéng, zhào yǔ yín chí yǐ zhōng yì, xié lì gù shǒu. zài jiā yín tài fǔ sì chéng, zhào gàn bàn zhū jūn liáng liào yuàn, cháng jiàng shì jiē zhuǎn wǔ guān. chéng yì jí, cháng bīng zǔ háo shuǐ wèi chén, shǐ jǐn yì bù jiàng. chéng pò, yín sǐ zhī, zhào yóu liǎn bīng xiàng zhàn, jiā rén qǐng yuē:" chéng dōng běi mén wéi wèi hé, kě zǒu cháng shú rù lín ān yě." zhào yuē:" qù cǐ yī bù, fēi sǐ suǒ yǐ." rì zhōng bīng zhì, sǐ yān. shì shàng, zhuī zèng yín lóng tú gé dài zhì, xī dé zèng tài shī, zhào zhí bǎo zhāng gé, bìng guān qí zi.
訔入常甫十余日,大军攻常,照等率义兵战御,自夏徂冬不能下。以功加带行提辖文思院。常将张彦攻吕城,兵败而降,因尽言常城中虚实,遂急攻之。照等昼夜城守,招之不下。丞相伯颜自将围其城,照与訔持以忠义,协力固守。再加訔太府寺丞,照干办诸军粮料院,常将士皆转五官。城益急,常兵阻壕水为陈,矢尽亦不降。城破,訔死之,照犹敛兵巷战,家人请曰:"城东北门围未合,可走常熟入临安也。"照曰:"去此一步,非死所矣。"日中兵至,死焉。事上,追赠訔龙图阁待制,希得赠太师,照直宝章阁,并官其子。
wáng ān jié, jié dù shǐ jiān zhī zǐ yě. shǎo cóng qí fù shǒu hé zhōu yǒu gōng, ān jié děng xiōng dì wǔ rén jiē shòu guān. jiān wèi jiǎ sì dào suǒ jì, chū zhī hé zhōu, yù yù ér sǐ.
王安节,节度使坚之子也。少从其父守合州有功,安节等兄弟五人皆受官。坚为贾似道所忌,出知和州,郁郁而死。
ān jié zhì xián chún mò wèi dōng nán dì qī fù jiāng. dé yòu chū, shì dào kuì shī wú hú, liè chéng jiē jiàng, bù jiàng zhě yì qì chéng dùn. shí ān jié zhù bīng jiāng líng, jí zǒu lín ān, shàng shū qǐ mù bīng wèi hàn yù, shòu gé mén zhī hòu zhè xī tiān chà bīng mǎ fù dōu jiān. shōu bīng rù píng jiāng, hé zhāng shì jié bīng zhàn fèng huáng gǎng, yǒu gōng, zhuǎn sān guān.
安节至咸淳末为东南第七副将。德祐初,似道溃师芜湖,列城皆降,不降者亦弃城遁。时安节驻兵江陵,即走临安,上疏乞募兵为捍御,授阁门祗候、浙西添差兵马副都监。收兵入平江,合张世杰兵战凤皇港,有功,转三官。
liú shī yǒng fù cháng zhōu, gōng zǒu wáng liáng chén, shī yǒng hái píng jiāng, yǐ ān jié yǔ zhāng zhān shǒu cháng. yǐ ér liáng chén dǎo dà bīng gōng cháng, cháng chéng sù è, ān jié děng zhù zhà yǐ shǒu, xiāng jù liǎng yuè bù xià. dà yuán chéng xiàng bó yán zì jiāng gōng zhī, lǚ qiǎn shǐ zhāo xiáng, yì bù xià. chéng xiàng nù, huī bīng pò qí nán mén, ān jié huī shuāng dāo lǜ sǐ shì xiàng zhàn, bì shāng bèi zhí. yǒu qiú qí xìng míng zhě, ān jié hū yuē:" wǒ wáng jiān zǐ ān jié yě." jiàng zhī bù dé, nǎi shā zhī.
刘师勇复常州,攻走王良臣,师勇还平江,以安节与张詹守常。已而良臣导大兵攻常,常城素恶,安节等筑栅以守,相拒两月不下。大元丞相伯颜自将攻之,屡遣使招降,亦不下。丞相怒,麾兵破其南门,安节挥双刀率死士巷战,臂伤被执。有求其姓名者,安节呼曰:"我王坚子安节也。"降之不得,乃杀之。
yǐn yù, níng dū rén. yǐ bǔ dào gōng wèi gàn zhōu sān zhài xún jiǎn. zhì mǎn chéng jū, cóng wén tiān xiáng qín wáng. jí tiān xiáng zhì píng jiāng, diào yù tóng huái jiāng zhāng quán guǎng jiāng zhū huá jù dà bīng, zhàn yú wǔ mù, quán děng jūn bài, yǐ huái guǎng jūn xiān dùn, céng quán hú yù xiè róng céng yù yǐ gàn zhōu sì zhǐ huī jūn yì dùn, wéi yù cán jūn wǔ bǎi shū sǐ zhàn. yù shǒu shā shù shí rén, jiàn jí yú zhòu rú wèi máo, yuán jué lì qū, suì bèi zhí. dà jūn héng sì qiāng yú qí xiàng, yǐ tǐng jī zhī sǐ. yú bīng yóu yè zhàn, shā rén mǎ bì tián jiān, wú yī jiàng zhě. zhì míng, shēng huán zhě sì rén. zèng yù háo zhōu wéi liàn shǐ, guān qí èr zi, cì tián èr qǐng, yǐ xù qí jiā.
尹玉,宁都人。以捕盗功为赣州三砦巡检。秩满城居,从文天祥勤王。及天祥至平江,调玉同淮将张全、广将朱华拒大兵,战于伍牧,全等军败,以淮、广军先遁,曾全、胡遇、谢荣、曾玉以赣州四指挥军亦遁,唯玉残军五百殊死战。玉手杀数十人,箭集于胄如猬毛,援绝力屈,遂被执。大军横四枪于其项,以梃击之死。余兵犹夜战,杀人马蔽田间,无一降者。质明,生还者四人。赠玉濠州围练使,官其二子,赐田二顷,以恤其家。
lǐ fèi, zì shū zhāng, qí xiān guǎng píng rén, zhōng xǐ biàn. gāo zǔ shēng qǐ jìn shì, wèi lì yǒu lián míng. jìng kāng zhōng, jīn rén pò biàn, yǐ rèn pò qí fù, shēng qián hàn zhī, yǔ fù jù sǐ. zēng zǔ chūn xǐ jiā héng zhōu, suì wèi héng rén.
李芾,字叔章,其先广平人,中徙汴。高祖升起进士,为吏有廉名。靖康中,金人破汴,以刃迫其父,升前捍之,与父俱死。曾祖椿徙家衡州,遂为衡人。
fèi shēng ér cōng jǐng, shǎo zì shù lì, míng qí zhāi yuē wú bào qì. wèi le wēng yī jiàn lǐ zhī, wèi yǒu zǔ fēng, yì qí míng yuē kěn zhāi. chū yǐ yīn bǔ nán ān sī hù, pì qí yáng wèi, chū zhèn huāng, jí yǒu shēng. shè qí yáng xiàn, xiàn dà zhì, pì hú nán ān fǔ sī mù guān. shí dào qǐ yǒng zhōu, zhāo zhī, suì yú bù xià. fèi yǔ cān yì dèng jiōng tí qiān sān bǎi rén pò qí cháo, qín zéi kuí jiǎng shí xuǎn fù zǐ yǐ guī, yú dǎng suì píng. shè xiāng tán xiàn, xiàn duō dà jiā, qián lìng shù shǒu bù gǎn fàn. fèi jī jí chū fù, bù bì guì shì, fù yì dà jūn.
芾生而聪警,少自树立,名其斋曰无暴弃。魏了翁一见礼之,谓有祖风,易其名曰肯斋。初以荫补南安司户,辟祁阳尉,出振荒,即有声。摄祁阳县,县大治,辟湖南安抚司幕官。时盗起永州,招之,岁余不下。芾与参议邓坰提千三百人破其巢,禽贼魁蒋时选父子以归,余党遂平。摄湘潭县,县多大家,前令束手不敢犯。芾稽籍出赋,不避贵势,赋役大均。
rù cháo, chà zhī dé qīng xiàn. shǔ zhè xī jī, fèi zhì bǎo wǔ zhèn mín, huó shù wàn jì. qiān zhǔ guǎn jiǔ kù suǒ. dé qīng yǒu yāo rén shàn mín wèi luàn, mín fēng qǐ fù zhī, zhì shù wàn rén. qiǎn fèi tǎo zhī, dào wén qí lái, zhòng lì sàn guī. chú sī nóng sì chéng, lì zhī yǒng zhōu, yǒu huì zhèng, yǒng rén cí zhī. yǐ zhè dōng tí xíng zhī wēn zhōu. zhōu bīn hǎi duō dào, fèi zhì dào xī, suì yǐ qián guān yí zhè xī. shí zhè xī yì duō dào, qún xué tài hú zhōng, fèi jī dé qí chū mò àn bǔ zhī, dào yì hài sàn. zuò hǔ qiū shū yuàn yǐ cí yǐn tūn, zhì xué guān, qīn wéi xué guī yǐ jiào zhī, xué zhě shén shèng.
入朝,差知德清县。属浙西饥,芾置保伍振民,活数万计。迁主管酒库所。德清有妖人扇民为乱,民蜂起附之,至数万人。遣芾讨之,盗闻其来,众立散归。除司农寺丞,历知永州,有惠政,永人祠之。以浙东提刑知温州。州濒海多盗,芾至盗息,遂以前官移浙西。时浙西亦多盗,群穴太湖中,芾迹得其出没按捕之,盗亦骇散。作虎丘书院以祠尹焞,置学官,亲为学规以教之,学者甚盛。
xián chún yuán nián, rù zhī lín ān fǔ. shí jiǎ sì dào dāng guó, qián yǐn shì wú jù xì xiān guān bái shǐ xíng, fèi dú wú suǒ wèn. fú wáng fǔ yǒu pò rén sǐ zhě, shì dào lì wèi yíng jiù, fèi yǐ shū wǎng fù biàn lùn, jìng zhì zhū fǎ. cháng chū yuè huǒ jù, mín yǒu bù wéi jù zhě, wèn zhī, yuē:" shì dào jiā rén yě." lì zhàng zhī. shì dào dà nù, shǐ tái chén huáng wàn dàn wū yǐ zāng zuì, bà zhī.
咸淳元年,入知临安府。时贾似道当国,前尹事无巨细先关白始行,芾独无所问。福王府有迫人死者,似道力为营救,芾以书往复辨论,竟置诸法。尝出阅火具,民有不为具者,问之,曰:"似道家人也。"立杖之。似道大怒,使台臣黄万石诬以赃罪,罢之。
dà jūn qǔ è zhōu, shǐ qǐ wèi hú nán tí xíng. shí jùn xiàn dào rǎo, mín duō bēn cuàn, fèi lìng suǒ bù fā mín bīng zì wèi, xiàn yǔ yī zào zhì, lìng yuē:" zuò luàn zhě zhǎn zhì xià." mín shǐ tiē rán. nǎi hào zhào fā bīng, zé zhuàng shì sān qiān rén, shǐ tǔ háo yǐn fèn zhōng jiāng zhī qín wáng, bié zhào mín bīng jí héng wèi shǒu bèi. wèi jǐ, shì dào bīng kuì wú hú, nǎi fù fèi guān, zhī tán zhōu jiān hú nán ān fǔ shǐ. shí hú běi zhōu jùn jiē yǐ guī fù, qí yǒu quàn fèi wù xíng, yuē:" wú yǐ, jí yǐ shēn xíng kě yě." fèi qì yuē:" wú qǐ mèi yú móu shēn zāi? dì yǐ shì shòu guó ēn, suī fèi qì zhōng yóu sī suǒ yǐ bào zhě, jīn xìng yòng wǒ, wǒ yǐ jiā xǔ guó yǐ." shí qí suǒ ài nǚ sǐ, yī tòng ér xíng.
大军取鄂州,始起为湖南提刑。时郡县盗扰,民多奔窜,芾令所部发民兵自卫,县予一皂帜,令曰:"作乱者斩帜下。"民始帖然。乃号召发兵,择壮士三千人,使土豪尹奋忠将之勤王,别召民兵集衡为守备。未几,似道兵溃芜湖,乃复芾官,知潭州兼湖南安抚使。时湖北州郡皆已归附,其友劝芾勿行,曰:"无已,即以身行可也。"芾泣曰:"吾岂昧于谋身哉?第以世受国恩,虽废弃中犹思所以报者,今幸用我,我以家许国矣。"时其所爱女死,一恸而行。
dé yòu yuán nián qī yuè, zhì tán, tán bīng diào qiě jǐn, yóu qí yǐ rù xiāng yīn yì yáng zhū xiàn. cāng cù zhào mù bù mǎn sān qiān rén, nǎi jié xī dòng mán wèi shēng yuán, shàn qì xiè, zhì chú liáng, zhà jiāng xiū bì, mìng liú xiào zhōng tǒng zhū jūn. wú jì míng zì hú běi zhì, chén yì chén yuán zì shù shǔ guī, fèi zòu qǐng liú zhī shù tán, tuī chéng rèn zhī, jiē dé qí sǐ lì.
德祐元年七月,至潭,潭兵调且尽,游骑已入湘阴、益阳诸县。仓卒召募不满三千人,乃结溪峒蛮为声援,缮器械,峙刍粮,栅江修壁,命刘孝忠统诸军。吴继明自湖北至,陈义、陈元自戍蜀归,芾奏请留之戍潭,推诚任之,皆得其死力。
dà yuán yòu chéng a lǐ hǎi yá jì xià jiāng líng, fēn jūn shù cháng dé è zhū mán, ér yǐ dà bīng rù tán. fèi qiǎn qí jiāng yú xìng shuài bīng yù zhī yú xiāng yīn, xìng zhàn sǐ. jiǔ yuè, zài diào jì míng chū yù, bīng bù jí chū, ér dà jūn yǐ wéi chéng. fèi kāng kǎi dēng pí, yǔ zhū jiàng fēn dì ér shǒu, mín lǎo ruò yì jiē chū, jié bǎo wǔ zhù zhī, bù lìng ér jí. shí yuè, bīng gōng xī bì, xiào zhōng bèi fèn zhàn, fèi qīn mào shǐ shí yǐ dū zhī. chéng zhōng shǐ jǐn, yǒu gù shǐ jiē yǔ bài, fèi mìng kuò mín jiān yǔ shàn, yǔ lì jù. yòu kǔ shí wú yán, fèi qǔ kù zhōng jī yán xí, fén qǔ yán gěi zhī. yǒu zhòng shāng zhě, gōng zì fǔ láo, rì yǐ zhōng yì miǎn qí jiàng shì. sǐ shāng xiāng jí, rén yóu yǐn xuè chéng chéng shū sǐ zhàn. yǒu lái zhāo xiáng zhě, fèi shā zhī yǐ xùn.
大元右丞阿里海牙既下江陵,分军戍常德遏诸蛮,而以大兵入潭。芾遣其将于兴帅兵御之于湘阴,兴战死。九月,再调继明出御,兵不及出,而大军已围城。芾慷慨登陴,与诸将分地而守,民老弱亦皆出,结保伍助之,不令而集。十月,兵攻西壁,孝忠辈奋战,芾亲冒矢石以督之。城中矢尽,有故矢皆羽败,芾命括民间羽扇,羽立具。又苦食无盐,芾取库中积盐席,焚取盐给之。有中伤者,躬自抚劳,日以忠义勉其将士。死伤相藉,人犹饮血乘城殊死战。有来招降者,芾杀之以徇。
shí èr yuè, chéng wéi yì jí, xiào zhōng zhōng pào, fēng bù néng qǐ, zhū jiàng qì qǐng yuē:" shì jí yǐ, wú shǔ wèi guó sǐ kě yě, rú mín hé?" fèi mà yuē:" guó jiā píng shí suǒ yǐ hòu yǎng rǔ zhě, wèi jīn rì yě. rǔ dì sǐ shǒu, yǒu hòu yán zhě wú xiān lù rǔ." chú xī, dà bīng dēng chéng, zhàn shǎo què, xuán yǐ fù ér dēng, héng shǒu yǐn gǔ jí qí jiā rén zì fén, fèi mìng jiǔ lèi zhī. yīn liú bīn zuǒ huì yǐn, yè chuán lìng, yóu shǒu shū" jìn zhōng" zì wèi hào. yǐn dá dàn, zhū bīn zuǒ chū, cān yì yáng zhèn fù yuán chí sǐ. fèi zuò xióng xiāng gé zhào zhàng xià shěn zhōng yí zhī jīn yuē:" wú lì jié, fèn dāng sǐ, wú jiā rén yì bù kě rǔ yú fú, rǔ jǐn shā zhī, ér hòu shā wǒ." zhōng fú dì kòu tóu, cí yǐ bù néng, fèi gù mìng zhī, zhōng qì ér nuò, qǔ jiǔ yǐn qí jiā rén jǐn zuì, nǎi biàn rèn zhī. fèi yì yǐn jǐng shòu rèn. zhōng zòng huǒ fén qí jū, huán jiā shā qí qī zǐ, fù zhì huǒ suǒ, dà tòng, jǔ shēn tóu dì, nǎi zì wěn. mù shǔ chá líng gù yīng yàn ān rén chén yì sūn jiē sǐ. tán mín wén zhī, duō jǔ jiā zì jìn, chéng wú xū jǐng, yì lín mù zhě lěi lěi xiāng bǐ. jì míng děng yǐ chéng jiàng, chén yì kuì wéi, jiāng bēn mǐn, zhōng dào zhàn sǐ. shì wén, zèng duān míng diàn dà xué shì, shì zhōng jié. fèi chū zhì tán, qiǎn qí zi yù sūn chū, yuē:" cún rǔ yǐ fèng sì yě." qí sūn fǔ shū shí yì qīn yíng yú wēn, jiē dé bù sǐ. èr wáng xī zhào rù mǐn guān zhī.
十二月,城围益急,孝忠中炮,风不能起,诸将泣请曰:"事急矣,吾属为国死可也,如民何?"芾骂曰:"国家平时所以厚养汝者,为今日也。汝第死守,有后言者吾先戮汝。"除夕,大兵登城,战少却,旋蚁附而登,衡守尹谷及其家人自焚,芾命酒酹之。因留宾佐会饮,夜传令,犹手书"尽忠"字为号。饮达旦,诸宾佐出,参议杨震赴园池死。芾坐熊湘阁召帐下沈忠遗之金曰:"吾力竭,分当死,吾家人亦不可辱于俘,汝尽杀之,而后杀我。"忠伏地扣头,辞以不能,芾固命之,忠泣而诺,取酒饮其家人尽醉,乃遍刃之。芾亦引颈受刃。忠纵火焚其居,还家杀其妻子,复至火所,大恸,举身投地,乃自刎。幕属茶陵顾应焱、安仁陈亿孙皆死。潭民闻之,多举家自尽,城无虚井,缢林木者累累相比。继明等以城降,陈毅溃围,将奔闽,中道战死。事闻,赠端明殿大学士,谥忠节。芾初至潭,遣其子裕孙出,曰:"存汝以奉祀也。"其孙辅叔时亦亲迎于温,皆得不死。二王悉诏入闽官之。
fèi wéi rén gāng jiè, bù wèi qiáng yù, lín shì jīng mǐn, jiān huá bù néng qī. qiě qiáng lì guò rén, zì dàn zhì shì zhì mù wú juàn sè, yè lǜ zhì sān gǔ shǐ xiū, wǔ gǔ fù qǐ shì shì. wàng zhī lǐn rán yóu shén míng, ér hǎo xián lǐ shì, jí zhī wēn rán, suī yī yì xiǎo shàn yì quán quán jiǎng jiàn zhī. píng shēng jū guān lián, jí bìn chì, jiā wú yú zī.
芾为人刚介,不畏强御,临事精敏,奸猾不能欺。且强力过人,自旦治事至暮无倦色,夜率至三鼓始休,五鼓复起视事。望之凛然犹神明,而好贤礼士,即之温然,虽一艺小善亦惓惓奖荐之。平生居官廉,及摈斥,家无余赀。
yǐn gǔ, zì gēng sǒu, tán zhōu cháng shā rén. xìng gāng zhí zhuāng lì, chū chù jùn xué, shì yǒu jiē yán dàn zhī.
尹谷,字耕叟,潭州长沙人。性刚直庄厉,初处郡学,士友皆严惮之。
sòng yǐ cí fù qǔ shì, jì nián, wéi mǐn zhè fù shàn sì fāng. gǔ yǔ tóng jùn xíng tiān róng dǒng jǐng shū ōu yáng féng tài zhū rén wéi fù, tǐ cái wù wèi diǎn yǎ, měi yī piān chū, shì zhēng xué zhī, yóu shì xiāng fù yǔ mǐn zhè xié háng. zhōng nián dēng jìn shì dì. diào cháng dé tuī guān, zhī chóng yáng xiàn, suǒ zhì lián zhèng yǒu shēng.
宋以词赋取士,季年,惟闽、浙赋擅四方。谷与同郡刑天荣、董景舒、欧阳逢泰诸人为赋,体裁务为典雅,每一篇出,士争学之,由是湘赋与闽、浙颉颃。中年登进士第。调常德推官,知崇阳县,所至廉正有声。
dīng nèi jiān, jū jiā jiào shòu, bù gǎi rú sù. rì wèi chū, shòu zhū shēng jīng jí zhū shì sì shū, shì suī yǒu cái sī ér bù jǐn chì zhě bìn bù chǐ. zhū shēng lóng shǔ bì shèng fú, duān jū zhōng rì, yè miè zhú shǐ miǎn jīn zé, zǎo zuò bì guān ér hòu chū wéi. háng shì zhōng, shì rén jiàn qí jǔ dòng yǒu lǐ, xiāng wèi yuē:" shì bì yǐn xiān shēng mén rén yě." jí rén guǒ rán.
丁内艰,居家教授,不改儒素。日未出,授诸生经及朱氏《四书》,士虽有才思而不谨饬者摈不齿。诸生隆暑必盛服,端居终日,夜灭烛始免巾帻,早作必冠而后出帷。行市中,市人见其举动有礼,相谓曰:"是必尹先生门人也。"诘人果然。
wǎn rù lǐ tíng zhī zhì mù, yòng jiàn zhuó zhī héng zhōu, xū cì yú jiā. tán chéng shòu bīng, shuài chén lǐ fèi lǐ yǐ wéi cān móu, gòng huà bèi yù cè. shí chéng zhōng zhuàng shì jiē rù wèi lín ān, suǒ yú jūn jǐn sì bǎi wǔ shí rén, lǎo ruò tài bàn. fèi jiū lǜ mín dīng, jiǎng lì yǐ yì, rén shū sǐ zhàn, sān yuè chéng bù xià. dà jūn duàn jué xiǎn yào, yuán bīng bù zhì, gǔ zhī chéng wēi, yǔ qī zǐ jué yuē:" wú yǐ hán rú shòu guó ēn, diǎn fāng zhōu, yì bù kě qū, ruò bèi bì dāng cóng wú yǐ ěr." zhào dì yuè xiù shǐ chū, yǐ cún yǐn shì sì, yuè xiù qì ér xǔ zhī sǐ. nǎi jī xīn jiōng hù, cháo fú wàng quē bài yǐ, xiān qǔ lì guān gào shēn fén zhī, jí zòng huǒ zì fén. lín jiā jiù zhī, huǒ chì bù kě qián, dàn yú liè yàn zhōng yáo jiàn gǔ zhèng guān duān hù wēi zuò, hé mén wú shào zhǎng jiē sǐ yān. fèi wén zhī, mìng jiǔ lèi gǔ yuē:" yǐn wù shí, nán zǐ yě, xiān wǒ jiù yì yǐ." wù shí, gǔ hào yě.
晚入李庭芝制幕,用荐擢知衡州,需次于家。潭城受兵,帅臣李芾礼以为参谋,共画备御策。时城中壮士皆入卫临安,所余军仅四百五十人,老弱太半。芾纠率民丁,奖励以义,人殊死战,三月城不下。大军断绝险要,援兵不至,谷知城危,与妻子诀曰:"吾以寒儒受国恩,典方州,谊不可屈,若辈必当从吾已耳。"召弟岳秀使出,以存尹氏祀,岳秀泣而许之死。乃积薪扃户,朝服望阙拜已,先取历官告身焚之,即纵火自焚。邻家救之,火炽不可前,但于烈焰中遥见谷正冠端笏危坐,阖门无少长皆死焉。芾闻之,命酒酹谷曰:"尹务实,男子也,先我就义矣。"务实,谷号也。
chū, tán shì yǐ jū xué yì yè wéi zhòng, zhōu xué shēng yuè shì jī fēn gāo děng, shēng xiāng xī yuè lù shū yuàn shēng, yòu jī fēn gāo děng, shēng yuè lù jīng shè shēng, tán rén hào wèi" sān xué shēng". bīng xìng shí, sān xué shēng jù jū zhōu xué, yóu bù fèi yè. gǔ sǐ, zhū shēng shù bǎi rén wǎng kū zhī, chéng pò, duō gǎn jī sǐ yì zhě.
初,潭士以居学肄业为重,州学生月试积分高等,升湘西岳麓书院生,又积分高等,升岳麓精舍生,潭人号为"三学生"。兵兴时,三学生聚居州学,犹不废业。谷死,诸生数百人往哭之,城破,多感激死义者。
yáng tíng, zì zhèn zhòng. shǎo yǒu zhì jié. yǐ shì zé zòu bǔ jiāng shì láng, quán shì dì yī, shòu xiū zhí láng guì lǐng zhǔ bù, yǒu néng shēng. yòu wǔ zhōng cáo jǔ, gǎi è zhōu jiào shòu, qiān fù zhōu sī lǐ cān jūn, zhuǎn cháng lǐ guān chá tuī guān, zhuó zhī jiān lì xiàn. xiàn yǒu yí yù, lì nián bù jué, tíng wèi shàng, wēi fú lián dé qí shí, lì jué zhī, rén chēng shén míng.
杨霆,字震仲。少有志节。以世泽奏补将仕郎,铨试第一,授修职郎、桂岭主簿,有能声。又五中漕举,改鄂州教授,迁复州司理参军,转常、澧观察推官,擢知监利县。县有疑狱,历年不决,霆未上,微服廉得其实,立决之,人称神明。
pì jīng hú zhì zhì sī gàn guān. lǚ wén dé wèi shuài, sù màn wǔ shì, cháng shì yǐ nán shì, tíng cāng cù lì bàn, jiē hé qí yì. yī rì wèi yuē:" cháo tíng yǒu mì zhǐ, chū shī cè yìng huái dōng, shuí kě wǎng zhě?" jí duì yuē mǒu jiāng kě. yòu yuē:" bīng qì liáng cǎo ruò hé?" jí duì yuē mǒu yíng bīng mǎ mǒu kù qì jiǎ mǒu chù shǐ shí mǒu chù chú liáng, kǒu zhàn shòu lì, qǐng kè àn chéng. wén dé dà jīng yuē:" wú píng shēng qīng wén rén, yǐ qí bù shì shì yě. gōng cái gàn rú cǐ, hé guān bù kě wèi, wú hé gǎn bù jìng." mì jiàn zhū cháo, chú tōng pàn jiāng líng fǔ.
辟荆湖制置司干官。吕文德为帅,素慢侮士,常试以难事,霆仓卒立办,皆合其意。一日谓曰:"朝廷有密旨,出师策应淮东,谁可往者?"即对曰某将可。又曰:"兵器粮草若何?"即对曰某营兵马、某库器甲、某处矢石、某处刍粮,口占授吏,顷刻案成。文德大惊曰:"吾平生轻文人,以其不事事也。公材干如此,何官不可为,吾何敢不敬。"密荐诸朝,除通判江陵府。
jiāng líng dà fǔ, xióng jù shàng liú, biǎo lǐ xiāng hàn, xī kòng bā shǔ, nán è hú guǎng. bīng mín zá chǔ, shù wù cóng jí, tíng suí shì cái jué, chǔ zhī tài rán. xiá rì yì jùn xiáng, yǔ zhū shēng jiǎng xué, yòu qǔ lì guān xián tián, zēng yì lǐn shāo. xuǎn mín zhī qiáng zhuàng, dāng nóng xì xùn liàn zhī, shí fù yǐ qì xiè, zá bīng xíng yì xí, qīn yuè shì xíng shǎng yǐ jī quàn zhī. wèi jǐ, yǒu néng huàn jiǎ qí shè zhě, suì jiē huò qí yòng, ér bīng bù fù rǎo mín.
江陵大府,雄据上流,表里襄、汉,西控巴蜀,南扼湖、广。兵民杂处,庶务丛集,霆随事裁决,处之泰然。暇日诣郡庠,与诸生讲学,又取隶官闲田,增益廪稍。选民之强壮,当农隙训练之,时付以器械,杂兵行肄习,亲阅试行赏以激劝之。未几,有能擐甲骑射者,遂皆获其用,而兵不复扰民。
dīng nèi jiān, dé yòu chū, qǐ fù fèng yì láng hú nán ān fǔ sī cān yì, yǔ ān fǔ shǐ lǐ fèi xié lì zhàn shǒu. tíng yǒu xīn jì, shàn chū qí yìng biàn, shuài fǔ jī wù, fèi yī yǐ wěi zhī. chéng chū bèi wéi, rì yè shǒu yù, shù rì xī běi yú pò, tíng huī bīng xiàng zhàn, dǐ mù zēng zhù yuè chéng, bǐ dàn chéng fù wán, cè lì jiàng shì, yǐ sǐ shǒu zhī. chéng jì pò, tíng fù shuǐ sǐ, qī qiè bēn jiù wú jí, suì jiē sǐ.
丁内艰,德祐初,起复奉议郎、湖南安抚司参议,与安抚使李芾协力战守。霆有心计,善出奇应变,帅府机务,芾一以委之。城初被围,日夜守御,数日西北隅破,霆麾兵巷战,抵暮增筑月城,比旦城复完,策厉将士,以死守之。城既破,霆赴水死,妻妾奔救无及,遂皆死。
zhào mǎo fā, zì hàn qīng, chāng zhōu rén. chún yòu shí nián, yǐ shàng shě dēng dì, wèi suì níng fǔ sī hù tóng chuān qiān pàn xuān chéng zǎi. sù yǐ jié xíng chēng. zhōng bèi lùn bà. xián chún qī nián, qǐ wèi péng zé lìng. shí nián, quán tōng pàn chí zhōu.
赵卯发,字汉卿,昌州人。淳祐十年,以上舍登第,为遂宁府司户、潼川签判、宣城宰。素以节行称。中被论罢。咸淳七年,起为彭泽令。十年,权通判池州。
dà bīng dù jiāng, chí shǒu wáng qǐ zōng qì guān qù, mǎo fā shè zhōu shì, shàn bì jù liáng, wèi shǒu yù jì. xià guì bīng bài guī, suǒ guò zòng lüè, mǎo fā bǔ zhǎn shí yú rén, bīng nǎi jí. míng nián zhēng yuè, dà bīng zhì lǐ wáng hé, dū tǒng zhāng lín lǚ fěng zhī jiàng, mǎo fā fèn qì tián yīng, chēng mù shì lín bù néng yán. yǒu wèn yǐ zhī shēn zhī dào zhě, mǎo fā yuē:" zhōng yì suǒ yǐ zhī shēn yě, cǐ wài fēi chén zǐ suǒ de yán." lín yǐ bīng chū xún jiāng, yīn jiàng, guī ér yáng zhù mǎo fā wèi shǒu, shǒu bīng wǔ bǎi yú, bǐng jiē guī lín. mǎo fā zhī bù kě shǒu, nǎi zhì jiǔ huì qīn yǒu, yǔ yǐn jué, wèi qí qī yōng shì yuē:" chéng jiāng pò, wú shǒu chén bù dàng qù, rǔ xiān chū zǒu." yōng shì yuē:" jūn wéi mìng guān, wǒ wéi mìng fù, jūn wèi zhōng chén, wǒ dú bù néng wéi zhōng chén fù hū?" mǎo fā xiào yuē:" cǐ qǐ fù rén nǚ zǐ zhī suǒ néng yě." yōng shì yuē:" wú qǐng xiān jūn sǐ." mǎo fā xiào zhǐ zhī. míng rì nǎi sàn qí jiā zī yǔ qí dì zhí, pū bì xī qiǎn zhī.
大兵渡江,池守王起宗弃官去,卯发摄州事,缮壁聚粮,为守御计。夏贵兵败归,所过纵掠,卯发捕斩十余人,兵乃戢。明年正月,大兵至李王河,都统张林屡讽之降,卯发忿气填膺,瞠目视林不能言。有问以禔身之道者,卯发曰:"忠义所以禔身也,此外非臣子所得言。"林以兵出巡江,阴降,归而阳助卯发为守,守兵五百余,柄皆归林。卯发知不可守,乃置酒会亲友,与饮诀,谓其妻雍氏曰:"城将破,吾守臣不当去,汝先出走。"雍氏曰:"君为命官,我为命妇,君为忠臣,我独不能为忠臣妇乎?"卯发笑曰:"此岂妇人女子之所能也。"雍氏曰:"吾请先君死。"卯发笑止之。明日乃散其家资与其弟侄,仆婢悉遣之。
èr yuè, bīng báo chí, mǎo fā chén qǐ shū jǐ shàng yuē:" jūn bù kě pàn, chéng bù kě jiàng, fū qī tóng sǐ, jié yì chéng shuāng." yòu wèi shī bié qí xiōng dì, yǔ yōng shèng fú tóng yì cóng róng táng sǐ. mǎo fā shǐ wèi cǐ táng, míng" kě yǐ cóng róng", jí bīng jù, lǐng kè táng zhōng, zhǐ suǒ tí biǎn yuē:" wú bì sǐ yú shì." kè wèn qí gù, yuē:" gǔ rén wèi' kāng kǎi shā shēn yì, cóng róng jiù yì nán", cǐ dài qí zhào yě." mǎo fā sǐ, lín kāi mén jiàng. dà yuán chéng xiàng bó yán rù, wèn tài shǒu hé zài, zuǒ yòu yǐ sǐ duì. jí rú táng zhōng guān zhī, jiē tàn xī. wèi jù guān qīn hé zàng yú chí shàng, jì qí mù ér qù. shì wén, zèng huá wén gé dài zhì, shì wén jié, yōng shì zèng shùn yì fū rén, lù èr zi wèi jīng guān.
二月,兵薄池,卯发晨起书几上曰:"君不可叛,城不可降,夫妻同死,节义成双。"又为诗别其兄弟,与雍盛服同缢从容堂死。卯发始为此堂,名"可以从容",及兵遽,领客堂中,指所题扁曰:"吾必死于是。"客问其故,曰:"古人谓'慷慨杀身易,从容就义难",此殆其兆也。"卯发死,林开门降。大元丞相伯颜入,问太守何在,左右以死对。即如堂中观之,皆叹息。为具棺衾合葬于池上,祭其墓而去。事闻,赠华文阁待制,谥文节,雍氏赠顺义夫人,录二子为京官。
táng zhèn, zì jǐng shí, kuài jī rén. shǎo jū xiāng, jiè rán bù gǒu jiāo, yǒu yán qí guò zhě zhé xǐ. jì dēng dì wèi xiǎo guān, yǒu quán guì yǐ dié jiàn zhī zhě, zhèn nèi dié qiè zhōng, yǐ ér gàn zhèng, zhèn qǔ dié hái zhī, fēng tí wèi qǐ, qí rén dà kuì. hòu wèi tā guān, suǒ zhì yǐ gōng lián chēng. yáng dòng yè mèng dǐng jū zhèng fǔ, jiāo jiàn qí xián.
唐震,字景实,会稽人。少居乡,介然不苟交,有言其过者辄喜。既登第为小官,有权贵以牒荐之者,震内牒箧中,已而干政,震取牒还之,封题未启,其人大愧。后为他官,所至以公廉称。杨栋、叶梦鼎居政府,交荐其贤。
xián chún zhōng, yóu dà lǐ sī zhí tōng pàn lín ān fǔ. shí qián shuō yǒu yǐn jīng, shì jiǎ sì dào shì, shén jiāo jiǎn, zhèng shì yī qiè wú suǒ gù ràng. huì fǔ yǒu jù yù jiāng zhì pì, zhèn lì biàn qí fēi, shuō yǒu zhēng zhī bù dé, shàng qí shì xíng bù, zú shì zhèn yì.
咸淳中,由大理司直通判临安府。时潜说友尹京,恃贾似道势,甚骄蹇,政事一切无所顾让。会府有具狱将置辟,震力辨其非,说友争之不得,上其事刑部,卒是震议。
liù nián, jiāng dōng dà hàn, zhuó zhī xìn zhōu. zhèn zòu jiǎn gāng yùn mǐ, juān qí zū fù, lìng fāng zhì yī lì, jí qí hù, quàn fù rén fēn sù, shǐ fāng lì zhǔ gěi zhī. lì yǒu láo zhě, zhé wèi jù zòu fù qí shēn, lì gǎn qí chéng, shì wèi jìn lì, suǒ huó wú suàn. zhōu yǒu mín yōng tóng mù niú, tóng yì ér mù shě huǒ, qí fù sòng yōng zhě shā qí zi tóu huǒ zhōng, mín bù shèng lüè, zì wū fú. zhèn shì dú yí zhī, mì wù sè zhī, dé tóng bàng jùn, yǐ jí qí fù, duì rú chū, zhèn chū qí zi shì zhī, yù suì zhí. zhuó zhè xī tí xíng. guò quē bì cí, shì dào yǐ lèi tián shǔ zhèn, zhèn xiè bù néng xíng, zhì bù, yòu yǐ shū lì zhēng zhī. zhào shì yǒu shǒu qiān sēng shén bào héng, zhèn qiǎn lì bǔ zhì, shì dào yǐ shū yíng jiù, zhèn bù xǐng, zú àn yǐ fǎ. shì dào nù, shǐ shì yù shǐ chén jiān hé qù zhī.
六年,江东大旱,擢知信州。震奏减纲运米,蠲其租赋,令坊置一吏,籍其户,劝富人分粟,使坊吏主给之。吏有劳者,辄为具奏复其身,吏感其诚,事为尽力,所活无算。州有民庸童牧牛,童逸而牧舍火,其父讼庸者杀其子投火中,民不胜掠,自诬服。震视牍疑之,密物色之,得童傍郡,以诘其父,对如初,震出其子示之,狱遂直。擢浙西提刑。过阙陛辞,似道以类田属震,震谢不能行,至部,又以疏力争之。赵氏有守阡僧甚暴横,震遣吏捕治,似道以书营救,震不省,卒按以法。似道怒,使侍御史陈坚劾去之。
xián chún shí nián, qǐ zhèn zhī ráo zhōu. shí xīng guó nán kāng jiāng zhōu zhū jùn jiē yǐ guī fù, dà bīng lüè ráo. ráo bīng zhǐ qiān bā bǎi rén, zhèn fā zhōu mín chéng shǒu, mèi shuǎng chū zhì bīng, zhì yè zhōng shǐ mèi, shàng shū qiú yuán, bù bào. dà bīng shǐ rén rù ráo qǔ jiàng kuǎn, tōng pàn wàn dào tóng yīn shǐ yú suǒ bù liǎn bái jīn niú jiǔ bèi jiàng lǐ, ráo yù shì jiē cóng zhī. dào tóng fēng zhèn jiàng, zhèn chì zhī yuē:" wǒ rěn tōu shēng fù guó xié?" chéng zhōng shào nián gǎn zhèn yán, shā shǐ zhě. mín yǒu lǐ xī shèng zhě móu chū jiàng, xiè zhì yù zhōng. míng nián èr yuè, bīng dà zhì, dōu dà tí jǔ dèng yì dùn qù, zhèn jǐn chū fǔ zhōng jīn qián, shū guān zī jiē yú chéng, mù yǒu néng chū zhàn zhě shǎng zhī. zhòng jù bù néng zhàn, běi bīng dēng pí, zhòng suì kuì. zhèn rù fǔ zhōng yù zhī táng, qí pū qián qǐng yuē:" shì jí yǐ, fān jiāng mén bīng wèi hé, jí chū yóu kě miǎn." zhèn mà yuē:" chéng zhōng mín mìng jiē xì yú wǒ, wǒ ruò cóng ěr yán dé bù sǐ, chéng zhōng mín sǐ, wǒ hé miàn mù shēng xié?" zuǒ yòu bù fù gǎn yán, jiē chū. yǒu qǐng, bīng rù, zhí dú pù àn shàng, shǐ zhèn shǔ jiàng, zhèn zhì bǐ yú dì, bù qū, suì sǐ zhī. xiōng chūn yǔ jiā rén jù sǐ. zhāng shì jié xún fù ráo zhōu, pàn guān wū zōng jié qiú zhèn shī zàng zhī. zèng huá wén gé dài zhì, shì zhōng jiè, miào hào bāo zhōng, guān qí èr zi.
咸淳十年,起震知饶州。时兴国、南康、江州诸郡皆已归附,大兵略饶。饶兵止千八百人,震发州民城守,昧爽出治兵,至夜中始寐,上书求援,不报。大兵使人入饶取降款,通判万道同阴使于所部敛白金、牛酒备降礼,饶寓士皆从之。道同风震降,震叱之曰:"我忍偷生负国邪?"城中少年感震言,杀使者。民有李希圣者谋出降,械置狱中。明年二月,兵大至,都大提举邓益遁去,震尽出府中金钱,书官资揭于城,募有能出战者赏之。众惧不能战,北兵登陴,众遂溃。震入府中玉芝堂,其仆前请曰:"事急矣,番江门兵未合,亟出犹可免。"震骂曰:"城中民命皆系于我,我若从尔言得不死,城中民死,我何面目生邪?"左右不复敢言,皆出。有顷,兵入,执牍铺案上,使震署降,震掷笔于地,不屈,遂死之。兄椿与家人俱死。张世杰寻复饶州,判官邬宗节求震尸葬之。赠华文阁待制,谥忠介,庙号褒忠,官其二子。
zhèn kè féng jì hé xīn zhī, jì hòu shǒu dú sōng guān, xīn zhī shǒu mǐn zhī xīn lěi, jiē zhàn sǐ.
震客冯骥、何新之,骥后守独松关,新之守闽之新垒,皆战死。
zhào yǔ zhái, wèi sì xiù wáng. dé yòu èr nián, wèi zhè mǐn guǎng chá fǎng shǐ. yì wáng zhī lì, jiù yáng liàng jié jū zhōng bǐng quán, yǔ zhái zì yǐ guó jiā qīn xián, duō suǒ jiàn zhǐ, suì fàn jì jí, zhū jiàng jù dàn zhī. wèi jǐ, běi bīng bī zhè dōng, nǎi mìng yǔ zhái chū ruì ān, yǔ shǒu chén fāng hóng gòng rèn bèi yù. cháo chén yán yǔ zhái yǒu liú gēng shēng zhī zhōng, cáo wáng gāo zhī xiào, yí liú fǔ yǐ lóng guó běn. zèn zhě yì jí, zú qiǎn zhī. ruì ān shòu wéi, chéng zhōng wēi jí, yǔ hóng shì yǐ sǐ shǒu. xiǎo xiào lǐ xióng yè kāi mén nà wài bīng, yǔ zhái hóng lǜ zhòng xiàng zhàn, bīng bài bèi zhí, dǒng wén bǐng wèn zhī yuē:" rǔ wèi xiù wáng yé? jīn néng jiàng hū?" yǔ zhái lì shēng yuē:" wǒ guó jiā jìn qīn, jīn lì qū ér sǐ, fēn yě, shàng hé wèn wèi?" suì shā zhī. hóng yì fú jié ér sǐ.
赵与檡,为嗣秀王。德祐二年,为浙、闽、广察访使。益王之立,舅杨亮节居中秉权,与檡自以国家亲贤,多所谏止,遂犯忌嫉,诸将俱惮之。未几,北兵逼浙东,乃命与檡出瑞安,与守臣方洪共任备御。朝臣言与檡有刘更生之忠,曹王皋之孝,宜留辅以隆国本。谮者益急,卒遣之。瑞安受围,城中危急,与洪誓以死守。小校李雄夜开门纳外兵,与檡、洪率众巷战,兵败被絷,董文炳问之曰:"汝为秀王耶?今能降乎?"与檡厉声曰:"我国家近亲,今力屈而死,分也,尚何问为?"遂杀之。洪亦伏节而死。
yòu yǒu zhào mèng jǐn zhě, shǎo bù jī, yóu huái yǐ jūn gōng wèi jiàng zuǒ. běi bīng gōng zhēn zhōu, měi zhàn zhé wèi shì zú xiān, shǒu miáo zài chéng yǐ zhī wéi zhòng. běi bīng zhòng jiàn zhù jiāng shàng, mèng jǐn chéng dà wù lái xí, é wù jiě, rì yǐ gāo, běi bīng jiàn qí bīng shǎo, zhú zhī, dēng zhōu shī zú duò shuǐ, shēn hè zhòng jiǎ, nì yān.
又有赵孟锦者,少不羁,游淮以军功为将佐。北兵攻真州,每战辄为士卒先,守苗再成倚之为重。北兵重舰驻江上,孟锦乘大雾来袭,俄雾解,日已高,北兵见其兵少,逐之,登舟失足堕水,身荷重甲,溺焉。
zhào huái, chéng xiàng kuí zhī cóng zǐ yě. lǐ quán zhī pàn, lǚ lì zhàn gōng, lèi guān zhì huái dōng zhuǎn yùn shǐ. dé yòu zhōng, shù yín shù jù, bīng bài, yǔ qí qiè jù bèi zhí zhì guā zhōu, yuán shuài ā shù shǐ huái zhāo lǐ tíng zhī, xǔ yǐ dà guān. huái yáng xǔ nuò, zhì yáng chéng xià, nǎi dà hū yuē:" lǐ tíng zhī! nán zǐ sǐ ěr, wú jiàng yě!" yuán shuài nù, shā zhī, qì shī jiāng bīn.
赵淮,丞相葵之从子也。李全之叛,屡立战功,累官至淮东转运使。德祐中,戍银树埧,兵败,与其妾俱被执至瓜州,元帅阿术使淮招李庭芝,许以大官。淮阳许诺,至扬城下,乃大呼曰:"李庭芝!男子死耳,毋降也!"元帅怒,杀之,弃尸江滨。