zhōng yì sān
◎忠义三
céng hù dì wù liú jí zhèng xiāng lǚ yóu chéng guō yǒng hán hào zhū tíng jié wáng yǔn gōng wáng jiàn zhōu zhōng zhōu xīn fù ōu yáng xún zhāng zhōng fǔ lǐ yàn xiān shào yún lǚ yuán dēng sòng yán fù zhào lì wáng fù zhèng bāo fù wáng zhōng zhí táng qí lǐ zhèn chén qiú dào
曾怘(弟悟) 刘汲 郑骧 吕由诚 郭永 韩浩(朱庭杰 王允功王荐 周中 周辛附) 欧阳珣 张忠辅 李彦仙(邵云 吕圆登 宋炎附)赵立(王复 郑褒附) 王忠植 唐琦 李震 陈求道
céng hù, zì zhòng cháng, zhōng shū shè rén gǒng zhī sūn. bǔ tài xué nèi shě shēng, yǐ fù rèn jiāo shè zhāi láng, lèi guān sī nóng chéng tōng pàn wēn zhōu, xū cì yú yuè.
曾怘,字仲常,中书舍人巩之孙。补太学内舍生,以父任郊社斋郎,累官司农丞、通判温州,须次于越。
jiàn yán sān nián, jīn rén xiàn yuè, yǐ pá bā wèi shuài, yuē jí dàn chéng zhōng wén wǔ guān bìng yì fǔ, yǒu bù zhì jí cáng nì bù jué chá zhě, jiē sǐ. hù dú bù wǎng, wèi lín rén jiū chá dài bǔ, jiàn pá bā, cí qì bù qū. qiě yán:" guó jiā hé fù rǔ, nǎi pàn méng qī tiān, zì wèi bù dào. wǒ sòng shì chén yě, hèn wú chǐ cùn bǐng yǐ sǐ guó, ān néng tān shēng shì ěr gǒu nú xié?" shí jīn rén zhàng zhōng zhí bīng zhě jiē è yí xiāng shì, pá bā yuē:" qiě lìng chū." zuǒ yòu jǐn qū qí jiā shǔ sì shí kǒu tóng rì shā zhī yuè nán mén wài, yuè rén zuò jiào yì qí shī. jīn rén qù, hù dì cháo sàn láng dàn xīn shí zhī háng zhōu yú háng xiàn shì, zhì dà guān liǎn qí gǔ, zàng zhī tiān zhù shān. shì wén, yǔ sān zī ēn zé, guān qí dì fū zi chóng xiōng zi mián jū, jiē jiāng shì láng.
建炎三年,金人陷越,以琶八为帅,约诘旦城中文武官并诣府,有不至及藏匿、不觉察者,皆死。怘独不往,为邻人纠察逮捕,见琶八,辞气不屈。且言:"国家何负汝,乃叛盟欺天,恣为不道。我宋世臣也,恨无尺寸柄以死国,安能贪生事尔狗奴邪?"时金人帐中执兵者皆愕眙相视,琶八曰:"且令出。"左右尽驱其家属四十口同日杀之越南门外,越人作窖瘗其尸。金人去,怘弟朝散郎{旦心}时知杭州余杭县事,制大棺敛其骨,葬之天柱山。事闻,予三资恩泽,官其弟怤、子崈、兄子{宀居},皆将仕郎。
fāng yù nàn shí, chóng fǔ sì suì, yǔ rǔ mǔ zhāng jiē sǐ. yè zhí xiǎo yǔ, zhāng dé sū, gù jiàn chóng yì sū, shàng shǔn qí rǔ, jùn zú chén hǎi nì chóng yǐ guī. hòu shì zhì zhī nán ān jūn. hù cóng dì wù.
方遇难时,崇甫四岁,与乳母张皆死。夜值小雨,张得苏,顾见崇亦苏,尚吮其乳,郡卒陈海匿崇以归。后仕至知南安军。怘从弟悟。
wù zì méng bó, hàn lín xué shì zhào zhī sūn yě. xuān hé èr nián jìn shì, jìng kāng jiān wèi bó zhōu shì cáo. jīn rén pò bó zhōu, wù bèi zhí, kàng cí màn mà, zhòng rèn mó zhī, shī tǐ wú cún zhě, qī nú tóng rì bèi hài. nián sān shí sān.
悟字蒙伯,翰林学士肇之孙也。宣和二年进士,靖康间为亳州士曹。金人破亳州,悟被执,抗辞慢骂,众刃劘之,尸体无存者,妻孥同日被害。年三十三。
liú jí, zì zhí fū, méi zhōu dān léng rén. shào shèng sì nián jìn shì. wèi hé zhōu sī lǐ wǔ xìn jūn tuī guān, gǎi xuān dé láng zhī kāi fēng fǔ yān líng xiàn. fèng xíng shén xiāo gōng bù rú lìng, yǐ jīng jī zhuǎn yùn shǐ zhào tíng zòu, xǐ tōng pàn lóng dé fǔ. shí fāng shì lín líng sù yòng shì, jùn rén bān zì gǎi yì xì cí wèi yāo yán, yǐ yīng líng sù. jí shè shǒu, xià zì yù. líng sù jiàn zì yǒu dào. mìng zhuǎn yùn shǐ chén zhī cún àn yàn, yuàn shǐ jù, yù biàn yù. jí zé shù yuàn shǐ, zhī cún dàn zhī, zú yǐ shí wén.
刘汲,字直夫,眉州丹棱人。绍圣四年进士。为合州司理、武信军推官,改宣德郎、知开封府鄢陵县。奉行神霄宫不如令,以京畿转运使赵霆奏,徙通判隆德府。时方士林灵素用事,郡人班自改《易系辞》为妖言,以应灵素。汲摄守,下自狱。灵素荐自有道。命转运使陈知存按验,掾史惧,欲变狱。汲责数掾史,知存惮之,卒以实闻。
tōng pàn hé zhōng fǔ, pì kāi fēng fǔ tuī guān. zì shèng zhāng děng yǐn jīng, guǒ yú zhū shā, lǜ qǔ tè zhǐ yǐ kuài yì, jí měi bái fǔ zòu bà zhī. zǎi xiàng wáng fǔ chū lǐng yīng fèng sī, jí duì kè zhé dǐ zhī, fǔ wén, zòu zhé jiān péng zhōu shuì. qīn zōng zhào fù quē, jí zòu yuàn dé qū chí wài fú, zhì bīng shí yǐ wèi jīng shī. shí zhì jīng xī zhuǎn yùn sī yú dèng zhōu, yǐ jí tiān chà fù shǐ. jiàn yán yuán nián, fàn zhì xū shī zhì shǎn, jí yí shū quàn yǐ yī jūn zì pú zhōng yuè hé yáng, fén jīn rén jī jù, jué hé qiáo yī jūn zì shǎn lù zhí dǐ zhèng xǔ, yǔ zhū dào lián héng, dí bì jiě sàn. zhì xū yǐ shū xiè jí ér xíng.
通判河中府,辟开封府推官。自盛章等尹京,果于诛杀,率取特旨以快意,汲每白府奏罢之。宰相王黼初领应奉司,汲对客辄诋之,黼闻,奏谪监蓬州税。钦宗召赴阙,汲奏愿得驱驰外服,治兵食以卫京师。时置京西转运司于邓州,以汲添差副使。建炎元年,范致虚师至陕,汲贻书劝以一军自蒲中越河阳,焚金人积聚,绝河桥;一军自陕路直抵郑、许,与诸道连衡,敌必解散。致虚以书谢汲而行。
jīn rén zài fàn jīng shī, zhū dào bù zhī cháo tíng dòng xī zhě sān yuè. féng yán xù chuán zhào fǔ yù, wèi chē jià chū jiāo dìng hé yì, lìng zhū dào bà bīng. jí wèi fù zǒng guǎn gāo gōng chún yuē:" zhào shū wèi kě jù xìn." gōng chún wèn gù, jí yuē:" zhào xià yǐ qù nián shí èr yuè, dèng qù jīng qī bǎi lǐ, jīn shǐ zhì zhōu hé yě? ān yǒu yì hé yǐ sān yuè, ér dí yóu wèi tuì hū? cǐ bì jīn rén xié cháo tíng yǐ kuǎn qín wáng zhī shī ěr, kě sù jìn bīng." gōng chún nán zhī, jí qǐng zì xíng, gōng chún bù dé yǐ jù zhì nán yáng, bù jìn, jí dú chí shù shí qí fù dū chéng, èr dì yǐ běi xíng, jí sù fú tòng kū. xún dài gōng chún shè shuài shì, juān jīn bó xiǎng shì, wèi zhàn shǒu jì. zhào dèng zhōu bèi xún xìng, jí guǎng chéng chí, shì xíng quē, suǒ yǐ dài shèng yú zhī jù shén bèi. jiù jiā zhí lóng tú gé zhī dèng zhōu jiān jīng xī lù ān fǔ shǐ.
金人再犯京师,诸道不知朝廷动息者三月。冯延绪传诏抚谕,谓车驾出郊定和议,令诸道罢兵。汲谓副总管高公纯曰:"诏书未可遽信。"公纯问故,汲曰:"诏下以去年十二月,邓去京七百里,今始至州何也?安有议和以三月,而敌犹未退乎?此必金人胁朝廷以款勤王之师尔,可速进兵。"公纯难之,汲请自行,公纯不得已俱至南阳,不进,汲独驰数十骑赴都城,二帝已北行,汲素服恸哭。寻代公纯摄帅事,捐金帛飨士,为战守计。诏邓州备巡幸,汲广城池,饰行阙,所以待乘舆之具甚备。就加直龙图阁、知邓州兼京西路安抚使。
jí zòu:" yù fù liǎng hé, dāng xiān hé dōng, yù fù hé dōng, dāng yòng shǎn bīng, qǐng xiān cóng shì hé dōng, yǐ dìng xī hé zhī gēn běn." yú shì jīn rén fù dù hé, dié zhī dèng zhōu wèi xíng zài suǒ, mìng qí jiāng yín zhū jí gōng jīng xī. jí qiǎn fù zǒng guǎn hóu chéng lín shǒu nán yáng, jīn rén yǎn zhì, shā chéng lín. jí jí jiāng lì wèi yuē:" wú shòu guó ēn, hèn wèi de sǐ suǒ, jīn rén lái bì sǐ, rǔ yǒu néng yǔ wú jù sǐ zhě hū?" jiē liú tì yuē:" wéi mìng." mín yǒu qǐng shè shān zuò zhài yǐ bì dí zhě, jí yuē:" shì qì chéng yǐ. rán ruò shǔ jù sǐ wú yì." nǎi xià lìng yuē:" chéng zhōng yǒu cái wǔ yuàn cóng jūn zhě tīng liú, yú cóng biàn." dé gǎn sǐ shì sì bǎi rén. yòu lìng yuē:" fán shì yú cǐ, qí tīng sòng qí jiā, yín chū wǔ fǎn, wéi zhě cóng jūn fǎ." zhòng jiē gǎn fú, wú yī rén shī qī.
汲奏:"欲复两河,当先河东,欲复河东,当用陕兵,请先从事河东,以定西河之根本。"于是金人复渡河,谍知邓州为行在所,命其将银朱急攻京西。汲遣副总管侯成林守南阳,金人奄至,杀成林。汲集将吏谓曰:"吾受国恩,恨未得死所,金人来必死,汝有能与吾俱死者乎?"皆流涕曰:"惟命。"民有请涉山作砦以避敌者,汲曰:"是弃城矣。然若属俱死无益。"乃下令曰:"城中有材武愿从军者听留,余从便。"得敢死士四百人。又令曰:"凡仕于此,其听送其家,寅出午反,违者从军法。"众皆感服,无一人失期。
jí nán yáng xiàn, mìng jiāng qī dǐng jiāng bīng sān qiān nì zhàn, jí mìng jìn yí yǔ zhào zōng yìn fēn xī nán mén jī zhī. jí zì yǐ yá bīng sì bǎi dēng pí wàng, jiàn zōng yìn cóng jiān dào dùn, jí zì zhì dǐng jūn zhōng, huī qí zhòng zhèn yǐ dài, dí zhì jiē sǐ dòu, dí què. é ér yí bài, jīn rén gōng zhī yì jí, shǐ xià rú yǔ, jūn zhōng qǐng jí qù, jí bù xǔ, yuē:" shǐ dí zhī ān fǔ shǐ zài cǐ wèi guó jiā zhì sǐ." dí dà zhì, jí sǐ zhī. shì wén, zèng tài zhōng dài fū, shì zhōng jiè.
及南阳陷,命将戚鼎将兵三千逆战,及命靳仪与赵宗印分西、南门犄之。汲自以牙兵四百登陴望,见宗印从间道遁,即自至鼎军中,麾其众阵以待,敌至皆死斗,敌却。俄而仪败,金人攻之益急,矢下如雨,军中请汲去,汲不许,曰:"使敌知安抚使在此为国家致死。"敌大至,汲死之。事闻,赠太中大夫,谥忠介。
zhèng xiāng, zì qián wēng, xìn zhī yù shān rén. dēng yuán fú sān nián jìn shì dì. zhī lì yáng xiàn, suì jī, mín duō táo wáng. cáo sī àn jí dū bū fù bù shǎo dài, xiāng huàn zhī, jǐn qù qí jí. shǐ zhě yù shéng yǐ fǎ, xiāng yuē:" zhe lìng yuē èr shuì wèi dìng shù, jīn bù chú, zé bū yù duō, mín yù pín, fù yù bù bàn." shǐ zhě bù néng qū. shí yì zì jiàn kāng záo cáo qú dǎo tài hú yǐ tōng dà jiāng, jiāng pò shù zhōu mín tián, diào jiāng zhè èr shí wǔ zhōu dīng fū, suǒ fèi bǎi wàn jì. cháo tíng qiǎn guān shì kě fǒu, xiāng tiáo xī lì bìng, lì zhǐ zhī.
郑骧,字潜翁,信之玉山人。登元符三年进士第。知溧阳县,岁饥,民多逃亡。漕司按籍督逋赋不少贷,骧患之,尽去其籍。使者欲绳以法,骧曰:"著令约二税为定数,今不除,则逋愈多,民愈贫,赋愈不办。"使者不能屈。时议自建康凿漕渠导太湖以通大江,将破数州民田,调江、浙二十五州丁夫,所费百万计。朝廷遣官视可否,骧条析利病,力止之。
tōng pàn kě lán jūn, gǎi qìng yáng fǔ. yáo gǔ zòu wèi xī hé lán kuò lù jīng lüè sī shǔ guān. qián gài zì wèi yì xī, zòu pì mù xià. dì zhèn, qín lǒng jīn chéng liù chéng huài, xiāng wèi gài yán liù chéng xī hé zhòng dì, yí qù shàn zhì, yīn zì qǐng dǒng bīng hù zhù yì jī tān xīn bǎo liù bǎi bù, yǐ kòng xī xià. bǎo chéng, yǐ gōng qiān guān, cì fēi yī yín yú.
通判岢岚军,改庆阳府。姚古奏为熙河兰廓路经略司属官。钱盖自渭易熙,奏辟幕下。地震,秦陇金城六城坏,骧为盖言六城熙河重地,宜趣缮治,因自请董兵护筑益机滩新堡六百步,以控西夏。堡成,以功迁官,赐绯衣银鱼。
gǔ sī luó shì jiù jù qīng táng, zhì xī níng zhōu, dǒng zhān rù cháo, qí dì yì má dǎng zhēng zǒu xī xià. dà guān zhōng, qiāng rén jiǎ qí míng guī fù, tóng guàn zòu cì xìng míng zhào huái gōng, guān tuán liàn shǐ. zhì shì dǎng zhēng zì xī níng qiú guī, guàn jù shì lù, yì zhě xī guàn yì yù jué zhī. xiāng wèi guàn qī jūn, qǐng biàn qí wěi. guàn nù, jiāng hòu wū yǐ zuì, huì bài ér zhǐ. zhuó jīng zhào fǔ děng lù tí jǔ cháng píng. xiāng àn gé wèi cháng píng zǒng mù shí juǎn, bān zhī suǒ bù. shí shǎn yòu dà rěn, xiāng zòu qǐ yǐ suǒ bù běn xī chéng shí guǎng dí, dé mǐ liù shí wàn hú.
唃厮罗氏旧据青唐,置西宁州,董毡入朝,其弟益麻党征走西夏。大观中,羌人假其名归附,童贯奏赐姓名赵怀恭,官团练使。至是党征自西宁求归,贯惧事露,议者希贯意欲绝之。骧谓贯欺君,请辨其伪。贯怒,将厚诬以罪,会败而止。擢京兆府等路提举常平。骧按格为《常平总目》十卷,颁之所部。时陕右大稔,骧奏乞以所部本息乘时广籴,得米六十万斛。
gāo zōng chū, yǐ zhí mì gé zhī tóng zhōu jiān yán hé ān fǔ shǐ. shí móu xún jìn diān jīn líng nán yáng cháng ān wèi zhù bì jì, xiāng yán:" nán yáng jīn líng piān fāng, fēi xìng wáng dì cháng ān sì sāi, tiān fǔ zhī guó, kě yǐ zhù bì." huì dì dōng xìng yáng zhōu, fù qǐng zì chǔ sì biàn luò yǐ qì shǎn huá, gè mù jīng bīng, shǒu wěi xiāng yìng, shù dí shì bù dé chōng jué. bù bào. jīn jiāng lóu sù fàn tóng zhōu jí hán chéng, xiāng qiǎn bīng jù xiǎn jī zhī, shī shī lì, jīn rén chéng shèng jìng zhì chéng xià, tōng pàn yǐ xià jiē dùn qù. xiāng yuē:" suǒ wèi tài shǒu zhě, shǒu sǐ ér yǐ." yì rì chéng xiàn, xiāng fù jǐng sǐ, zèng tōng yì dài fū shū mì zhí xué shì, shì wēi mǐn, zhào cì miào mǐn jié.
高宗初,以直秘阁知同州兼沿河安抚使。时谋巡近甸金陵、南阳、长安为驻跸计,骧言:"南阳、金陵偏方,非兴王地;长安四塞,天府之国,可以驻跸。"会帝东幸扬州,复请自楚、泗、汴、洛以迄陕、华,各募精兵,首尾相应,庶敌势不得冲决。不报。金将娄宿犯同州及韩城,骧遣兵拒险击之,师失利,金人乘胜径至城下,通判以下皆遁去。骧曰:"所谓太守者,守死而已。"翼日城陷,骧赴井死,赠通议大夫、枢密直学士,谥威愍,诏赐庙愍节。
xiāng zài xī hé, cháng zhí xī níng qì zhèng hé gōng qǔ jiàn zhì zhī jī wèi tuò biān lù shí juǎn, bīng jiāng fān hàn zá shì wèi bié lù bā shí juǎn, tú huà xī fān xī xià huí hú lú gān zhū guó rén wù tú shū wèi hé lǒng rén wù zhì shí juǎn, xù zàn pǔ qì xī bā wēn dǒng zhān shì zú wèi fān pǔ xì shí juǎn.
骧在熙河,尝摭熙宁迄政和攻取建置之迹为《拓边录》十卷,兵将蕃汉杂事为《别录》八十卷,图画西蕃、西夏、回鹘、卢甘诸国人物图书为《河陇人物志》十卷,序赞普迄溪巴温、董毡世族为《蕃谱系》十卷。
lǚ yóu chéng, zì zǐ míng, yù shǐ zhōng chéng huì zhī jì zǐ. yòu míng shuǎng yǒu zhì lüè, fàn zhèn sī mǎ guāng, fù yǒu yě, jiē qì zhòng zhī. yǐ fù ēn bǔ guān, diào dèng zhōu jiǔ shuì, lín shì jīng mǐn, lǎo lì bù néng qī. huì yíng bīng qiè fā, jù zhòng bì chéng, shǒu èr táo nì, yóu chéng qīn wǎng zhāo yù, zéi liǎn bīng tīng mìng. yǐ gōng qiān zhì, xún zhuó tí jǔ sān mén bái bō niǎn yùn, yán zhě wèi qí zī qiǎn, bà zhī. zhī hé shuǐ xiàn. wáng zhōng lì zhǒng è zhēng líng zhōu, yóu chéng bù yùn suí jūn, tiān hán shí jǐn, tā yì yì fū duō kuì qù, wéi yóu chéng suǒ bù fèn wú shī zhě. xún gǎi zhī chéng shì xiàn. chéng xiàng lǚ dà fáng wèi shān líng shǐ, pì wèi shǔ. tōng pàn chéng dū fǔ, zhī yǎ jiā wēn mián sì zhōu, fù zhī jiā zhōu, jiē yǒu zhì jī.
吕由诚,字子明,御史中丞诲之季子。幼明爽有智略,范镇、司马光,父友也,皆器重之。以父恩补官,调邓州酒税,临事精敏,老吏不能欺。会营兵窃发,聚众闭城,守贰逃匿,由诚亲往招谕,贼敛兵听命。以功迁秩,寻擢提举三门、白波辇运,言者谓其资浅,罢之。知合水县。王中立、种谔征灵州,由诚部运随军,天寒食尽,他邑役夫多溃去,唯由诚所部分无失者。寻改知乘氏县。丞相吕大防为山陵使,辟为属。通判成都府,知雅、嘉、温、绵四州,复知嘉州,皆有治绩。
jìng kāng yuán nián, zǎi xiàng táng kè jiàn yóu chéng gāng zhèng yǒu jiā fǎ, yí rèn tái chén. zhào zhì jīng shī, yǔ kè yì bù hé, qiě yōu qí xù suō bù zú yǐ jì shí jiān, lì cí qiú tuì. chà zhī xí qìng fǔ, wèi jí chū guān, jīn rén zài rù, xiàn jīng shī, lì zhāng bāng chāng, yǐ bīng xié shì dài fū chén zhī, yóu chéng wēi fú dé miǎn. shí qún dào suǒ zài fēng qǐ, yóu chéng qí qū zhì jùn. chéng pǐ liáng jié, yú shì zhòu yè wèi bèi, bǎn zhù fǔ jiù, jù zéi lǐ yù yōng shí wàn zhòng bēn zhì chéng zhōng, zhī qí yǒu bèi, yáng shòu yuán shuài fǔ zhāo ān ér qù. kāng wáng yí jūn jì yáng, yóu chéng jié lì kuì xiǎng, jūn yǐ bù fá. qiǎn guān shǔ wáng yǔn gōng fèng biǎo quàn jìn.
靖康元年,宰相唐恪荐由诚刚正有家法,宜任台臣。召至京师,与恪议不合,且忧其蓄缩不足以济时艰,力辞求退。差知袭庆府,未及出关,金人再入,陷京师,立张邦昌,以兵胁士大夫臣之,由诚微服得免。时群盗所在蜂起,由诚崎岖至郡。城圮粮竭,于是昼夜为备,版筑甫就,剧贼李昱拥十万众奔至城中,知其有备,阳受元帅府招安而去。康王移军济阳,由诚竭力馈饷,军以不乏。遣官属王允恭奉表劝进。
shí jīng dōng zhū jùn, bīng jiāo duō nèi hòng, dú yóu chéng fǔ xún yǒu fāng, shì lè wèi yòng. qián hòu shù bèi gōng wéi, yì rán zì lì qún dào zhōng, jiù yuán jiē jué. kǒng yàn zhōu yǐ yùn bīng pàn, shǒu fàn jùn jìng, gōng zhī lèi xún bù néng xià, shǐ yǐn qù. hú xuǎn zhě zhòng yóu cán bào, gōng yóu chéng shì bì qǔ, yóu chéng yè fén qí gōng jù, zhí rù zhàng xià, zéi hài sàn, bù zhī suǒ wéi, hū jiě wéi qù.
时京东诸郡,兵骄多内讧,独由诚拊循有方,士乐为用。前后数被攻围,屹然自立群盗中,救援皆绝。孔彦舟以郓兵叛,首犯郡境,攻之累旬不能下,始引去。胡选者众尤残暴,攻由诚示必取,由诚夜焚其攻具,直入帐下,贼骇散,不知所为,忽解围去。
yī rì jīn bīng sì jí, yóu chéng yán lì shǎng fá, lì yǐ zhōng yì, shǒu bīng zhēng fèn, zhòu yè jǐng bèi. jīn rén bǎi dào gōng chéng, shǐ shí rú yǔ, rén wú pàn zhì. jùn guān yǒu yíng jiàng zhě, zhí ér xiè zhī. pàn guān zhào lìng jiā tóng xīn shì shǒu, chéng xiàn jù bèi zhí. jīn rén yù shēng jiàng zhī, yóu chéng bù qū, nǎi shā qí zi réng yú qián, yóu chéng bù gù, yǔ lìng jiā tóng yù hài. zi xiè yǔ qí jiā sì shí kǒu jiē bèi zhí, wú shēng huán zhě. nán běi gé jué, qí sūn shào qīng liú shǔ, hòu zì shǔ zǒu jiāng zhè fǎng yóu chéng shēng sǐ, yù lìng jiā zhī zǐ zi yí yú jiāng yīn, zhī lìng jiā yǔ yóu chéng tóng sǐ bèi bāo diǎn, nǎi sù yú cháo, zhào zèng yóu chéng sān guān, wèi tōng fèng dài fū, yǔ èr zi ēn zé.
一日金兵四集,由诚严立赏罚,厉以忠义,守兵争奋,昼夜警备。金人百道攻城,矢石如雨,人无叛志。郡官有迎降者,执而械之。判官赵令佳同心誓守,城陷俱被执。金人欲生降之,由诚不屈,乃杀其子仍于前,由诚不顾,与令佳同遇害。子偰与其家四十口皆被执,无生还者。南北隔绝,其孙绍清留蜀,后自蜀走江、浙访由诚生死,遇令佳之子子彝于江阴,知令佳与由诚同死被褒典,乃诉于朝,诏赠由诚三官,为通奉大夫,与二子恩泽。
guō yǒng, dà míng fǔ yuán chéng rén. shǎo gāng míng yǒng jué, shēn cháng qī chǐ, xū rán ruò shén. yǐ zǔ rèn wèi dān zhōu sī fǎ cān jūn, shǒu wǔ rén, wèi jiān lì wú suǒ jì, yǒng shù yǐn fǎ cái zhī. shǒu dà nù, shèng wēi lín yǒng, yǒng bù wéi dòng, zé móu wèi hǎo yán jiàn zhī cháo. hòu shǒu yù biàn jù yù, yǒng lì zhēng bù néng dé, xiù jǔ dié hái zhī, fú yī qù.
郭永,大名府元城人。少刚明勇决,身长七尺,须髯若神。以祖任为丹州司法参军,守武人,为奸利无所忌,永数引法裁之。守大怒,盛威临永,永不为动,则缪为好言荐之朝。后守欲变具狱,永力争不能得,袖举牒还之,拂衣去。
diào qīng hé chéng, xún zhī dà gǔ xiàn. tài yuán shuài lǜ yòng zhòng chén, měi yàn xiǎng fèi qiān jīn, qǔ zhū xiàn yǐ gěi, liǎn zhū dà gǔ zhě yóu jí. yǒng yǐ shū dǐ mù fǔ yuē:" fēi shén yī ér qǔ, jiē mín gāo xuè yě, yǐ zī shāng dòu zhī fèi kě hū? tuō bù huò mìng, lìng yǒu tóu hé ér guī ěr." fǔ bù gǎn pò. xiàn yǒu tán chū yún yǔ, suì hàn, wū chéng cǐ huā mín, yǒng zhàng wū, bào rì zhōng, yǔ lì zhì, xiàn rén kè shí jì qí yì. fǔ qiǎn zú shù bèi hào" jǐng dào", cì zhū xiàn duǎn cháng, yóu dù bù guī, mò gǎn wù, yǒng xiè zhì zhī fǔ, fǔ wèi bìng tā xiàn zhuī huán. yú shì bù shǐ zhě jí jùn wén yí yǒu bù biàn yú mín zhě, bì tiáo lì bìng fǎn fù, huò suì qǐn ér bù xíng. huò wèi yǒng:" shì fāng léi tóng, wú yǐ cǐ gǔ huò." yǒng yuē:" wú zhī xíng wú zhì ér yǐ, huáng xù qí tā." dà gǔ rén ān qí zhèng, yǐ wéi zì yǒu lìng wú yǒng bǐ zhě. jì qù shù nián, fù guò zhī, zé lǎo zhì zhē liú rú yǒng shǐ qù.
调清河丞,寻知大谷县。太原帅率用重臣,每宴飨费千金,取诸县以给,敛诸大谷者尤亟。永以书抵幕府曰:"非什一而取,皆民膏血也,以资觞豆之费可乎?脱不获命,令有投劾而归耳。"府不敢迫。县有潭出云雨,岁旱,巫乘此哗民,永杖巫,暴日中,雨立至,县人刻石纪其异。府遣卒数辈号"警盗",刺诸县短长,游蠹不归,莫敢迕,永械致之府,府为并它县追还。于是部使者及郡文移有不便于民者,必条利病反复,或遂寝而不行。或谓永:"世方雷同,毋以此贾祸。"永曰:"吾知行吾志而已,遑恤其它。"大谷人安其政,以为自有令无永比者。既去数年,复过之,则老稚遮留如永始去。
diào dōng píng fǔ sī lù cān jūn, fǔ shì wú dà xiǎo, yǒng xián jué zhī. lì yǒu bù néng bàn zhě, sī xiāng jìn yuē:" ěr fēi guō sī lù yé!" tōng pàn zhèng zhōu, yān shān bīng qǐ, yǐ yǒng wèi qí lù zhuǎn yùn pàn guān. guō yào shī tún biān, hù ēn bào shén, yǔ mín shì bù cháng qí zhí, fù qū zhī, zhì huài mù zhé zhī nǎi yǐ. ān fǔ shǐ wáng ān zhōng mò gǎn wèn. yǒng bái ān zhōng, bù zhì qiě nán zhì, qǐng jiàn ér xiǎn zé zhī bù cóng, zé qǔ qí yóu zhě zhé zhī shì. nǎi jiàn yào shī yuē:" cháo tíng fù jiāng jūn hū?" yào shī jīng yuē:" hé wèi yě?" yǒng yuē:" qián rì jiāng jūn zhàng cè guī cháo tíng, shàng tuī chì xīn zhì jiāng jūn fù zhōng, kè yù zhī lǐ wú suǒ bù zhì, ér jiāng jūn wèi yǒu chǐ cùn gōng bào shàng yě. jīn nǎi yǐ jiāng jūn wéi zhòng, nǎi zòng bù qǔ qiāng mín bù jīn, píng jū shàng ěr, rú huǎn jí hé!" yào shī suī xiè wú kuì róng, yǒng wèi ān zhōng yuē:" tā rì luàn biān zhě bì cǐ rén yě." yǐ ér ān zhōng bà, yǒng yì cí qù, yí hé běi xī lù tí jǔ cháng píng.
调东平府司录参军,府事无大小,永咸决之。吏有不能办者,私相靳曰:"尔非郭司录耶!"通判郑州,燕山兵起,以永为其路转运判官。郭药师屯边,怙恩暴甚,与民市不偿其直,复驱之,至坏目折支乃已。安抚使王安中莫敢问。永白安中,不治且难制,请见而显责之;不从,则取其尤者磔之市。乃见药师曰:"朝廷负将军乎?"药师惊曰:"何谓也?"永曰:"前日将军杖策归朝廷,上推赤心置将军腹中,客遇之礼无所不至,而将军未有尺寸功报上也。今乃倚将军为重,乃纵部曲戕民不禁,平居尚尔,如缓急何!"药师虽谢无愧容,永谓安中曰:"它日乱边者必此人也。"已而安中罢,永亦辞去,移河北西路提举常平。
huì jīn rén qū jīng shī, suǒ guò chéng yì yù lì qǔ zhī. shì shí tiān hán, chéng chí jiē dòng, jīn lǜ jí bīng tī chéng, bù gōng ér rù. yǒng shì zài dà míng, wén zhī, xiān chí háo yú zhī jìn, rén zhēng chū yú, bīng bù néng hé. jīn rén zhì chéng xià, pì nì jiǔ zhī ér qù. qiān hé dōng tí diǎn xíng yù.
会金人趋京师,所过城邑欲立取之。是时天寒,城池皆冻,金率藉冰梯城,不攻而入。永适在大名,闻之,先弛壕渔之禁,人争出渔,冰不能合。金人至城下,睥睨久之而去。迁河东提点刑狱。
shí gāo zōng zài yáng zhōu, mìng zōng zé shǒu jīng shī, zé lì bīng jī sù, jiāng fù liǎng hé, yǐ dà míng dāng chōng yào, xí yǒng yǔ shuài dù chōng cáo zhāng yì qiān xiāng jǐ jiǎo. yǒng jí zhāo xī móu zhàn shǒu jù, yīn jié dōng píng quán bāng yàn wèi yuán, bù shù rì shēng zhèn hé shuò, yǐ méi zhōu xiàn jiē fù yīng guān jūn, jīn rén yì wèi zhī bù gǎn dòng.
时高宗在扬州,命宗泽守京师,泽厉兵积粟,将复两河,以大名当冲要,檄永与帅杜充、漕张益谦相掎角。永即朝夕谋战守具,因结东平权邦彦为援,不数日声振河朔,已没州县皆复应官军,金人亦畏之不敢动。
jū wáng hé, zé zú, chōng shǒu jīng shī, yǐ zhāng yì qiān dài zhī, ér péi yì wèi zhuǎn yùn shǐ. yì qiān yì wò chuò xiǎo rén. huì fàn qióng xié bāng yàn nán qù, liú yù jǔ jǐ nán lái kòu, dà míng gū chéng wú yuán, yǒng lǜ shì zhòu yè chéng chéng, cì jiān zé chū bīng jū jī. huò quàn yì qiān wěi chéng dùn, yǒng yuē:" běi mén suǒ yǐ bì zhē liáng sòng, bǐ dé zhì zé xí juǎn ér nán, cháo tíng wēi yǐ. jiè lì bù dí, yóu dāng sǐ shǒu, xú cuò qí fēng, dài wài yuán zhī zhì, nài hé qì zhī?" yīn mù shì jī bó shū yè zhuì chéng chū, gào jí cháo tíng, qǐ xiān wèi bèi. gōng wéi yì jí, fú dōng píng jǐ nán rén, dà hū chéng xià yuē:" èr jùn yǐ jiàng. jiàng zhě fù guì, bù jiàng zhě wú jiào lèi." yì qiān bèi xiāng gù sè dòng, yǒng dà yán yuē:" jīn rì zhèng wú chái bào guó zhī shí." yòu xíng chéng fǔ jiàng shì yuē:" wáng shī zhì yǐ, wú chéng jiān wán kě shǒu, rǔ cáo nǔ lì, dí bù zú wèi yě." zhòng gǎn qì. zhì míng, dà wù sì sāi, yù yǐ chē fā duàn bēi cán chǔ gōng chéng, lóu lǔ jiē huài, zuǒ yòu méng dùn ér lì, duō suì shǒu zhě. liáng jiǔ chéng xiàn, yǒng zuò chéng lóu shàng, huò yē zhī yǐ guī, zhū zǐ huán qì qǐng qù, yǒng yuē:" wú shì shòu guó ēn, dāng yǐ sǐ bào, rán cháo qīng luǎn fù, rǔ bèi yì hé zhī? zī mìng yě, xī jù."
居亡何,泽卒,充守京师,以张益谦代之,而裴亿为转运使。益谦、亿龌龊小人。会范琼胁邦彦南去,刘豫举济南来寇,大名孤城无援,永率士昼夜乘城,伺间则出兵狙击。或劝益谦委城遁,永曰:"北门所以蔽遮梁、宋,彼得志则席卷而南,朝廷危矣。借力不敌,犹当死守,徐锉其锋,待外援之至,奈何弃之?"因募士赍帛书夜缒城出,告急朝廷,乞先为备。攻围益急,俘东平、济南人,大呼城下曰:"二郡已降。降者富贵,不降者无噍类。"益谦辈相顾色动,永大言曰:"今日正吾侪报国之时。"又行城抚将士曰:"王师至矣,吾城坚完可守,汝曹努力,敌不足畏也。"众感泣。质明,大雾四塞,豫以车发断碑残础攻城,楼橹皆坏,左右蒙盾而立,多碎首者。良久城陷,永坐城楼上,或掖之以归,诸子环泣请去,永曰:"吾世受国恩,当以死报,然巢倾卵覆,汝辈亦何之?兹命也,奚惧。"
yì qiān yì lǜ zhòng yíng jiàng, jīn rén yuē:" chéng pò shǐ jiàng, hé yě?" zhòng yǐ yǒng bù cóng wèi cí. jīn rén qiǎn qí zhào yǒng, yǒng zhèng yì guān nán xiàng zài bài qì, yì fú jīn ér rù, nián hǎn yuē:" jǔ jiàng zhě shuí?" yǒng shú shì yuē:" bù jiàng zhě wǒ." jīn rén qí yǒng zhuàng mào, qiě sù wén qí xián, nǎi zì xiāng yǔ, yù yǐ fù guì dàn yǒng, yǒng chēn mù tuò yuē:" wú zhī quǎn shǐ, hèn bù hǎi ěr yǐ bào guó jiā, hé shuō jiàng hū?" nù mà bù jué. jīn rén huì qí yán, huī zhī shǐ qù, yǒng fù lì shēng yuē:" hú bù sù shā wǒ sǐ? dāng lǜ yì guǐ miè ěr cáo." dà míng rén zài xì zhě wú bù yǐ shǒu jiā é, wèi zhī chū tì, jīn rén nù duàn suǒ jǔ shǒu. nǎi shā zhī, yī jiā jiē yù hài. suī sù bù yǔ yǒng hé zhě jiē miàn tòng, jīn rén qù, xiāng yǔ fù qí shī yì zhī.
益谦、亿率众迎降,金人曰:"城破始降,何也?"众以永不从为辞。金人遣骑召永,永正衣冠南向再拜讫,易幅巾而入,黏罕曰:"沮降者谁?"永熟视曰:"不降者我。"金人奇永状貌,且素闻其贤,乃自相语,欲以富贵啖永,永瞋目唾曰:"无知犬豕,恨不醢尔以报国家,何说降乎?"怒骂不绝。金人讳其言,麾之使去,永复厉声曰:"胡不速杀我死?当率义鬼灭尔曹。"大名人在系者无不以手加额,为之出涕,金人怒断所举手。乃杀之,一家皆遇害。虽素不与永合者皆面恸,金人去,相与负其尸瘗之。
yǒng bó tōng gǔ jīn, dé qián jí mǎi shū, jiā cáng shū wàn juǎn, wéi wén bù qiú rén zhī. jiàn gǔ rén lì míng jié zhě, wèi cháng bù kǎi rán yǎn juàn zhōng rì, ér yóu mù yán zhēn qīng wéi rén. chōng zhī shǒu dà míng, míng chēng shén shèng, yǒng cháng huà shù cè jiàn zhī, tā rì wèn qí mù. yuē:" wèi xiá dú yě." yǒng shù zhī yuē:" rén yǒu zhì ér wú cái, hǎo míng ér yí shí, jiāo jiǎn zì yòng ér dé míng shēng, yǐ cǐ dāng dà rèn, xiān bù diān pèi zhě, gōng děng zú yǔ wèi zhì hū?" chōng dà cán. jìng kāng yuán nián dōng, jīn rén zài fàn jīng shī, zhōng wài zǔ jué, huò yǐ liǎng gōng běi shòu gào yǒng zhě, yǒng hào jué pū dì, jiā rén yú guī, bù shí zhě shù rì, wén dà yuán shuài fǔ xí shū zhì, shǐ miǎn qiǎng yī cān. qí zhōng yì gài tiān xìng rán.
永博通古今,得钱即买书,家藏书万卷,为文不求人知。见古人立名节者,未尝不慨然掩卷终日,而尤慕颜真卿为人。充之守大名,名称甚盛,永尝画数策见之,它日问其目。曰:"未暇读也。"永数之曰:"人有志而无才,好名而遗实,骄蹇自用而得名声,以此当大任,鲜不颠沛者,公等足与为治乎?"充大惭。靖康元年冬,金人再犯京师,中外阻绝,或以两宫北狩告永者,永号绝仆地,家人舁归,不食者数日,闻大元帅府檄书至,始勉强一餐。其忠义盖天性然。
shào xīng chū, zèng zhōng dài fū zī zhèng diàn xué shì, shì yǒng jié, guān qí zú shù rén.
绍兴初,赠中大夫、资政殿学士,谥勇节,官其族数人。
hán hào, chéng xiàng qí sūn. yǐ fèng zhí dài fū shǒu wéi zhōu. jiàn yán èr nián, jīn rén gōng chéng, hào lǜ zhòng sǐ shǒu, chéng xiàn lì zhàn sǐ. tōng pàn zhū tíng jié shēn bèi shù jiàn, yì sǐ. quán běi hǎi xiàn chéng wáng yǔn gōng sī lǐ cān jūn wáng jiàn jiē quán jiā xiàn méi. hào tè zèng sān guān, guān qí jiā sān rén. tíng jié yǔn gōng jiàn gè guān qí jiā yī rén.
韩浩,丞相琦孙。以奉直大夫守濰州。建炎二年,金人攻城,浩率众死守,城陷力战死。通判朱庭杰身被数箭,亦死。权北海县丞王允功、司理参军王荐皆全家陷没。浩特赠三官,官其家三人。庭杰、允功、荐各官其家一人。
cháo yì dài fū zhōu zhōng shì jū wéi zhōu, lǜ jiā rén chéng chéng jù shǒu, zhōng dì xīn jiā zuì fù, jǐn sàn qí cái yǐ xiǎng zhàn shì. chéng xiàn, zhōng hé mén bǎi kǒu jiē sǐ. shào xīng liù nián, yǐ zhōu yù qǐng, zèng guān.
朝议大夫周中世居濰州,率家人乘城拒守,中弟辛家最富,尽散其财以享战士。城陷,中阖门百口皆死。绍兴六年,以周聿请,赠官。
ōu yáng xún zì quán měi, jí zhōu lú líng rén. chóng níng wǔ nián jìn shì. diào zhōng zhōu xué jiào shòu nán ān jūn sī lù, zhī yán guān xiàn. yǐ jiàn shàng jīng shī, yù guó nàn, jí chū shǐ, jiā jiāng zuò jiān chéng. jīn rén fàn jīng shī, cháo yì gē hé běi jiàng cí shēn sān zhèn dì jiǎng hé. xún lǜ qí yǒu jiǔ rén shàng shū, jí yán zǔ zōng zhī dì chǐ cùn bù kě yǐ yú rén. jí shì jí, huì qún chén yì, xún fù kàng lùn dāng yǔ lì zhàn, zhàn bài ér shī qí dì, tā rì qǔ zhī zhí bù zhàn ér gē qí dì, tā rì qǔ zhī qū. shí zǎi nù, yù shā xún, nǎi qiǎn xún fèng shǐ gē shēn zhōu, xún zhì shēn zhōu chéng xià, tòng kū wèi chéng shàng rén yuē:" cháo tíng wèi jiān chén suǒ wù zhì cǐ, wú yǐ bàn yī sǐ lái yǐ, rǔ děng yí miǎn wèi zhōng yì bào guó." jīn rén nù, zhí sòng yàn, fén sǐ zhī.
欧阳珣字全美,吉州庐陵人。崇宁五年进士。调忠州学教授、南安军司录,知盐官县。以荐上京师,遇国难,及出使,加将作监丞。金人犯京师,朝议割河北绛、磁、深三镇地讲和。珣率其友九人上书,极言祖宗之地尺寸不可以与人。及事急,会群臣议,珣复抗论当与力战,战败而失其地,它日取之直;不战而割其地,它日取之曲。时宰怒,欲杀珣,乃遣珣奉使割深州,珣至深州城下,恸哭谓城上人曰:"朝廷为奸臣所误至此,吾已办一死来矣,汝等宜勉为忠义报国。"金人怒,执送燕,焚死之。
zhāng zhōng fǔ, xuān hé mò wèi jiāng, tóng cuī zhōng zhé kě yǔ shǒu guō xiàn. jīn rén lái gōng, yīng chéng gù shǒu, lǜ shì zú yǐ sǐ jù dí. zhōng dù bù kě zhī, yǒu èr xīn. zhōng fǔ xuān yán yú zhòng yuē:" bì yù jiàng, qǐng xiān shā wǒ." zhōng shè fú dài yuē yì shì, zhǎn zhōng fǔ shǒu zhì pí wài yǐ shì jīn rén. jì kāi chéng mén, kě yǔ bù qū jiàn shā. kě yǔ xiōng kě qiú jiàn yán zhōng yán yú cháo, guān kě yǔ zhī zǐ wǔ rén, ér zhōng fǔ bù yǔ, shì lùn xī zhī.
张忠辅,宣和末为将,同崔中、折可与守崞县。金人来攻,婴城固守,率士卒以死拒敌。中度不可支,有二心。忠辅宣言于众曰:"必欲降,请先杀我。"中设伏绐约议事,斩忠辅首掷陴外以示金人。既开城门,可与不屈见杀。可与兄可求建炎中言于朝,官可与之子五人,而忠辅不与,士论惜之。
lǐ yàn xiān, zì shǎo yán, chū míng xiào zhōng, níng zhōu péng yuán rén, xǐ gǒng zhōu. yǒu dà zhì, suǒ jiāo jiē háo xiá shì. xián qí shè. jiā jí biān, měi chū bì yīn chá shān chuān xíng shì, huò jiàn dí rén zòng mù, qǔ qí shàn mǎ yǐ guī. cháng wèi zhǒng shī zhōng bù qǔ, rù yún zhōng, huò shǒu jí, bǔ xiào wèi. jìng kāng yuán nián, jīn rén fàn jìng, jùn xiàn mù bīng qín wáng, suì lǜ shì yìng mù, bǔ chéng jié láng. lǐ gāng xuān fǔ liǎng hé, shàng shū yán gāng bù zhī bīng, kǒng wù guó. shū wén, xià yǒu sī zhuī bǔ, nǎi wáng qù, yì míng yàn xiān. yǐ xiào yòng cóng hé dōng jūn, dié jīn rén hái, fù bǔ xiào wèi.
李彦仙,字少严,初名孝忠,宁州彭原人,徙巩州。有大志,所交皆豪侠士。闲骑射。家极边,每出必阴察山川形势,或瞷敌人纵牧,取其善马以归。尝为种师中部曲,入云中,获首级,补校尉。靖康元年,金人犯境,郡县募兵勤王,遂率士应募,补承节郎。李纲宣抚两河,上书言纲不知兵,恐误国。书闻,下有司追捕,乃亡去,易名彦仙。以效用从河东军,谍金人还,复补校尉。
hé dōng xiàn, yàn xiān bá guī, dào chū shǎn, yǐ bīng shì jiàn shǒu chén lǐ mí dà, mí dà yǔ yǔ, zhuàng zhī, liú wèi pí jiàng, shù xiáo miǎn jiān. jīn rén zài fàn biàn, yǒng xīng shuài fàn zhì xū hé xī bīng rù yuán, yàn xiān zhē shuō yuē:" xiáo miǎn dào ài nán yǐ zhòng jìn, bù ruò fēn bīng ér qián, liú qí bàn yú shǎn, kě wèi hòu tú." zhì xū nù qí jǔ zhòng, bà qiǎn zhī. shī zhì qiān qiū zhèn, guǒ bài, guān lì jiē dùn.
河东陷,彦仙拔归,道出陕,以兵事见守臣李弥大,弥大与语,壮之,留为裨将,戍淆、渑间。金人再犯汴,永兴帅范致虚合西兵入援,彦仙遮说曰:"淆、渑道隘难以众进,不若分兵而前,留其半于陕,可为后图。"致虚怒其沮众,罢遣之。师至千秋镇,果败,官吏皆遁。
shí yàn xiān wèi shí háo wèi, jiān shǒu sān zī, mín zhēng yī zhī. xià lìng yuē:" wèi yì xiàn rén, fēi rú rǔ shì mù yú shì. jīn wèi wèi rǔ shǒu, ruò bù xī lì, jīn rén jiāng shī rǔ yú shì." zhòng jiē fèn. jīn rén gōng sān zī, yàn xiān zhàn yáng běi, jīn rén zhuī zhī, fú fā, yǎn shā qiān jì, fēn bīng sì chū, xià wǔ shí yú bì.
时彦仙为石壕尉,坚守三觜,民争依之。下令曰:"尉异县人,非如汝室墓于是。今尉为汝守,若不悉力,金人将尸汝于市。"众皆奋。金人攻三觜,彦仙战佯北,金人追之,伏发,掩杀千计,分兵四出,下五十余壁。
chū, jīn rén dé shǎn, yòng jiàng zhě shǒu zhī, shǐ zhāo jí sàn wáng, yàn xiān yīn qiǎn shì cè qí jiān, jīn rén bù jué. nǎi yǐn bīng gōng qí nán guō, yè qián shī báo dōng běi yú, suǒ nà shì nèi yìng, zào ér rù, fù shǎn zhōu. chéng shèng dù hé, liè zhà zhōng tiáo zhū shān, páng jùn yì jiē xiǎng fù, fēn qiǎn shào yún děng xià jiàng jiě zhū yì. lì xíng wén shū, qǐng zhōu yìn zhāng, yàn xiān yuē:" wú yǐ wèi shǒu cǐ, dì yòng wú yìn." shì wén, shàng wèi fǔ chén yuē:" jìn zhī yàn xiān yǔ jīn rén zhàn, zài sān huò jié, zhèn xǐ ér bù mèi." jí mìng zhī shǎn zhōu jiān ān fǔ shǐ, qiān wǔ jié láng gé mén xuān zàn shè rén. yàn xiān sōu jūn shí, zēng pí jùn huáng, yì wèi zhàn shǒu bèi, jǐn qǔ jiā shǔ yǐ lái, yuē:" wú yǐ jiā xùn guó, yǔ chéng jù cún wáng." wén zhě gǎn fú. shào xìng zài shén jì shān, yǐ qí zhòng lái, yuàn shòu jié zhì. yàn xiān pì xìng tǒng lǐng hé běi zhōng yì jūn mǎ, tún sān mén, hòu lài qí lì fù guó zhōu.
初,金人得陕,用降者守之,使招集散亡,彦仙阴遣士厕其间,金人不觉。乃引兵攻其南郭,夜潜师薄东北隅,所纳士内应,噪而入,复陕州。乘胜渡河,列栅中条诸山,旁郡邑皆响附,分遣邵云等下绛、解诸邑。吏行文书,请州印章,彦仙曰:"吾以尉守此,第用吾印。"事闻,上谓辅臣曰:"近知彦仙与金人战,再三获捷,朕喜而不寐。"即命知陕州兼安抚使,迁武节郎、阁门宣赞舍人。彦仙搜军实,增陴浚湟,益为战守备,尽取家属以来,曰:"吾以家徇国,与城俱存亡。"闻者感服。邵兴在神稷山,以其众来,愿受节制。彦仙辟兴统领河北忠义军马,屯三门,后赖其力复虢州。
jīn jiāng wū lǔ sā bá zài gōng shǎn, yàn xiān jí lì yù zhī, jīn rén jì qióng ér qù. sān nián, lóu sù xī bīng zì pú jiě dà rù, yàn xiān fú bīng zhōng tiáo shān jī zhī, jīn bīng dà kuì, lóu sù jǐn yǐ shēn miǎn. shòu yòu wǔ dài fū níng zhōu guān chá shǐ jiān tóng guó zhōu zhì zhì. yàn xiān dù jīn rén bì bìng lì lái gōng, jí qiǎn rén yì xuān fǔ shǐ zhāng jùn qiú sān qiān qí, qí jīn rén gōng shǎn, jí kōng chéng dù hé běi qū jìn jiàng bìng fén, dǎo qí xīn fù, jīn rén bì zì jiù, nǎi yáo lán shí xī dù hé, dào fū yán yǐ guī. jùn yí shū quàn yàn xiān kōng chéng qīng yě, jù xiǎn bǎo jù, qí xì ér dòng. yàn xiān bù cóng.
金将乌鲁撒拔再攻陕,彦仙极力御之,金人技穷而去。三年,娄宿悉兵自蒲、解大入,彦仙伏兵中条山击之,金兵大溃,娄宿仅以身免。授右武大夫、宁州观察使兼同、虢州制置。彦仙度金人必并力来攻,即遣人诣宣抚使张浚求三千骑,俟金人攻陕,即空城度河北趋晋、绛、并、汾,捣其心腹,金人必自救,乃繇岚、石西渡河,道鄜、延以归。浚贻书劝彦仙空城清野,据险保聚,俟隙而动。彦仙不从。
lóu sù lǜ pàn jiāng zhé kě qiú zhòng hào shí wàn lái gōng, fēn qí jūn wèi shí, yǐ zhēng yuè dàn wèi shǐ, rì lún yī jūn gōng chéng, jù shí jūn bìng gōng, qī yǐ sān xún bì bá. yàn xiān yì qì rú píng cháng, dēng qiáo mén, dà zuò jì lè, qián shǐ rén zhuì ér chū, fén qí gōng jù, jīn rén è ér què. shí jǐn, zhǔ dòu yǐ dàn qí xià, ér qǔ zhī zì yǐn. zhì shì yì jǐn, gào jí yú jùn, jùn jiān dào yǐ jīn bì shǐ kào qí jūn, xí dū tǒng zhì qǔ duān jīng yuán bīng lái yuán. duān sù jí yàn xiān chū jǐ shàng, wú chū bīng yì. jùn mù guān xiè shēng yán yú jùn yuē:" jīn dàn mù xià shǎn, zé quán jù dà hé, qiě kuī shǔ yǐ." jùn nǎi chū shī zhì cháng ān. dào zǔ bù dé jìn, pí jiàng shào lóng lǚ yuán dēng yáng bó sūn zì wài lái yuán, jiān guān shāng pū, jǐn yǒu zhì zhě.
娄宿率叛将折可求众号十万来攻,分其军为十,以正月旦为始,日轮一军攻城,聚十军并攻,期以三旬必拔。彦仙意气如平常,登谯门,大作技乐,潜使人缒而出,焚其攻具,金人愕而却。食尽,煮豆以啖其下,而取汁自饮。至是亦尽,告急于浚,浚间道以金币使犒其军,檄都统制曲端泾原兵来援。端素疾彦仙出己上,无出兵意。浚幕官谢升言于浚曰:"金旦暮下陕,则全据大河,且窥蜀矣。"浚乃出师至长安。道阻不得进,裨将邵隆、吕圆登、杨伯孙自外来援,间关伤仆,仅有至者。
yàn xiān rì yǔ jīn rén zhàn, jiàng shì wèi cháng jiě jiǎ. lóu sù yǎ qí yàn xiān cái, cháng dàn yǐ hé nán bīng mǎ yuán shuài, yàn xiān zhǎn qí shǐ. zhì shì shǐ rén hū yuē:" jí jiàng, bì qián zhì." yàn xiān yuē:" wú níng wèi sòng guǐ, ān yòng rǔ fù guì wèi!" mìng qiáng nǔ yī fà bì zhī. shè gōu suǒ, rì gōu qǔ jīn rén, chōng cuò chéng shàng. shā shāng xiāng dāng, shǒu pí zhě shāng yí rì jǐn, jīn yì bīng jí gōng, chéng xiàn, yàn xiān lǜ zhòng xiàng zhàn, shǐ jí shēn rú wèi, zuǒ bì zhōng rèn bù duàn, zhàn yù lì. jīn rén xī qí cái, yǐ zhòng shǎng mù rén shēng zhì zhī, yàn xiān yì bì yī zǒu dù hé, yuē:" wú bù gān yǐ shēn shòu dí rén zhī rèn." jì ér wén jīn rén zòng bīng tú lüè, yuē:" jīn rén suǒ yǐ gān xīn cǐ chéng, yǐ wǒ jiān shǒu bù xià gù yě, wǒ hé miàn mù fù shēng hū?" suì tóu hé sǐ, nián sān shí liù. jīn rén hài qí jiā, wéi dì kuí zi yì dé miǎn. jùn chéng zhì zèng yàn xiān zhāng wǔ jūn jié dù shǐ, jiàn miào shāng zhōu, hào zhōng liè. guān qí zi, gěi zhái yī qū, tián wǔ qǐng. shào xīng jiǔ nián, xuān fǔ shǐ zhōu yù qǐng jí shǎn zhōu lì miào, míng yì liè. hòu yǐ shāng shǎn yǔ jīn rén, xǐ qí miào láng zhōu. qián dào bā nián, yì shì zhōng wēi.
彦仙日与金人战,将士未尝解甲。娄宿雅奇彦仙才,尝啖以河南兵马元帅,彦仙斩其使。至是使人呼曰:"即降,畀前秩。"彦仙曰:"吾宁为宋鬼,安用汝富贵为!"命强弩一发毙之。设钩索,日钩取金人,舂斮城上。杀伤相当,守陴者伤夷日尽,金益兵急攻,城陷,彦仙率众巷战,矢集身如猬,左臂中刃不断,战愈力。金人惜其才,以重赏募人生致之,彦仙易敝衣走渡河,曰:"吾不甘以身受敌人之刃。"既而闻金人纵兵屠掠,曰:"金人所以甘心此城,以我坚守不下故也,我何面目复生乎?"遂投河死,年三十六。金人害其家,惟弟夔、子毅得免。浚承制赠彦仙彰武军节度使,建庙商州,号忠烈。官其子,给宅一区,田五顷。绍兴九年,宣抚使周聿请即陕州立庙,名义烈。后以商、陕与金人,徙其庙阆州。乾道八年,易谥忠威。
yàn xiān qí ér zhǎng miàn, yán lì bù kě fàn, yǐ xìn yì zhì shǎn, fàn lìng zhě suī guì bù dài. yǔ qí xià tóng gān kǔ, gù shì lè wèi yòng. yǒu chóu lüè, shàn yìng biàn. cháng lüè dì zhì qīng jiàn, cù yù jīn rén, zhòng è yí, yàn xiān yī shān zhí yí zhì, xú jù liǔ lín, jiě jiǎ zì rú. jīn rén yí yǒu fú, yǐn qù, yàn xiān zhuī xí yú ài, lìn sǐ xiāng zhěn. guān yǐ dōng jiē xià, shǎn dú cún, jīn rén bì yù xià shǎn, rán hòu bìng lì xī xiàng. yàn xiān yǐ gū chéng è qí chōng zài yú nián, dà xiǎo èr bǎi zhàn, jīn rén bù dé xī. zhì chéng xiàn, mín wú èr xīn, suī fù nǚ yì shēng wū yǐ wǎ zhì jīn rén, kū lǐ guān chá bù jué. jīn rén nù, tú qí chéng, quán shǎn suì méi. pí jiàng shào yún lǚ yuán dēng sòng yán jiǎ hé yán píng zhào chéng jiē sǐ, bìng zèng guān lù qí jiā.
彦仙颀而长面,严厉不可犯,以信义治陕,犯令者虽贵不贷。与其下同甘苦,故士乐为用。有筹略,善应变。尝略地至青涧,猝遇金人,众愕眙,彦仙依山植疑帜,徐据柳林,解甲自如。金人疑有伏,引去,彦仙追袭于隘,躏死相枕。关以东皆下,陕独存,金人必欲下陕,然后并力西向。彦仙以孤城扼其冲再逾年,大小二百战,金人不得西。至城陷,民无贰心,虽妇女亦升屋以瓦掷金人,哭李观察不绝。金人怒,屠其城,全陕遂没。裨将邵云、吕圆登、宋炎、贾何、阎平、赵成皆死,并赠官录其家。
shào yún, lóng mén rén. jīn rén xiàn pú chéng, yún jù shào nián shù bǎi, bì shān gǔ, shí chū náo zhī. huì shào lóng qǐ bīng, yún wǎng cóng zhī, yuē wèi xiōng dì. wén hú yè yì zhě zhòng qiáng, nǎi jǔ suǒ bù tīng mìng. lǐ yàn xiān cháng jiǎ yè yì guān, yè yì yì bù mǎn, lüè nán yuán ér qù, yàn xiān yòu shā zhī. yún yù gōng shǎn, yàn xiān qiǎn kè shuō yǐ yì, suì lái guī. lèi yǒu gōng, guān zhì wǔ yì láng gé mén xuān zàn shè rén. chéng pò bèi zhí, lóu sù yù mìng yǐ qiān hù cháng, yún dà mà bù qū, lóu sù nù, dīng yún wǔ rì ér zhé zhī. jīn rén yǒu jiù shì zhě, yóu jǔ xuè pēn qí miàn, zhì jué yǎn zhāi gān, mà bù jué.
邵云,龙门人。金人陷蒲城,云聚少年数百,壁山谷,时出挠之。会邵隆起兵,云往从之,约为兄弟。闻胡夜义者众强,乃举所部听命。李彦仙尝假夜义官,夜义意不满,掠南原而去,彦仙诱杀之。云欲攻陕,彦仙遣客说以义,遂来归。累有功,官至武翼郎、阁门宣赞舍人。城破被执,娄宿欲命以千户长,云大骂不屈,娄宿怒,钉云五日而磔之。金人有就视者,犹咀血喷其面,至抉眼摘肝,骂不绝。
lǚ yuán dēng, xià xiàn rén. cháng wèi sēng, hòu yǐ liáng jiā zǐ yìng mù, hàn jīn rén xiáo miǎn jiān. yàn xiān bǎo sān zī, yuán dēng guī zhī, gōng zuì duō, wèi ài jiàng. chéng chuí pò, yǐ bīng lái yuán, shēn zhòng chuāng, chí yàn xiān qì yuē:" wéi jiǔ, bù zhī gōng ān fǒu, jīn dé jiàn gōng, qiě sǐ wú hèn." chuàng shēn fāng wò, wén chéng xiàn, jù qǐ zhàn sǐ.
吕圆登,夏县人。尝为僧,后以良家子应募,捍金人淆、渑间。彦仙保三觜,圆登归之,功最多,为爱将。城垂破,以兵来援,身重创,持彦仙泣曰:"围久,不知公安否,今得见公,且死无恨。"创身方卧,闻城陷,遽起战死。
sòng yán, shǎn xiàn rén. jué zhāng mìng zhòng, bǔ bǐng yì láng. xiān, jīn rén wéi chéng, yán shè sǐ shù bǎi rén. bǐ zài wéi, yán yǐ jìn nǔ shù bǎi, fā dú shǐ shā qiān yú rén. chéng xiàn, jīn rén shēng yán qiú shàn shè zhě guì zhī, yán bù yīng, lì zhàn sǐ.
宋炎,陕县人。蹶张命中,补秉义郎。先,金人围城,炎射死数百人。比再围,炎以劲弩数百,发毒矢杀千余人。城陷,金人声言求善射者贵之,炎不应,力战死。
zhào lì, xú zhōu zhāng yì cūn rén. yǐ gǎn yǒng lì bīng jí. jìng kāng chū, jīn rén dà rù, dào zéi qún qǐ, lì shù yǒu zhàn gōng, wèi wǔ wèi dōu yú hòu. jiàn yán sān nián, jīn rén gōng xú, wáng fù jù shǒu, mìng lì dū zhàn, zhōng liù shǐ, zhàn yì lì. fù zhuàng qí yǒng, zhuó zhī jiǔ huī tì láo zhī. chéng xiàn, fù yǔ qí jiā jiē sǐ, dú zǐ yì xiān qù. zhōu jiào shòu zhèng bāo yì mà dí ér sǐ. chéng shǐ pò, lì xiàng zhàn, duó mén yǐ chū, jīn rén jī zhī sǐ, yè bàn dé wēi yǔ ér sū, nǎi shā shǒu zhě, rù chéng qiú fù shī, tòng kū shǒu yì zhī. yīn jié xiāng mín wèi shōu fù jì. jīn rén běi hái, lì lǜ cán bīng yāo jī, duàn qí guī lù, duó zhōu chuán jīn bó yǐ qiān jì, jūn shēng fù zhèn. nǎi jǐn jié xiāng mín wèi bīng, suì fù xú zhōu. zhào shòu zhōng yì láng quán zhī zhōu shì. lì zòu wèi fù lì miào, měi yù suì shí jí chū shī, bì shuài zhòng qì dǎo yuē:" gōng wèi cháo tíng sǐ, bì néng yīn yòu qí yí mín yě." qí rén wén zhī guī xīn yān.
赵立,徐州张益村人。以敢勇隶兵籍。靖康初,金人大入,盗贼群起,立数有战功,为武卫都虞候。建炎三年,金人攻徐,王复拒守,命立督战,中六矢,战益厉。复壮其勇,酌卮酒挥涕劳之。城陷,复与其家皆死,独子佾先去。州教授郑褒亦骂敌而死。城始破,立巷战,夺门以出,金人击之死,夜半得微雨而苏,乃杀守者,入城求复尸,恸哭手瘗之。阴结乡民为收复计。金人北还,立率残兵邀击,断其归路,夺舟船金帛以千计,军声复振。乃尽结乡民为兵,遂复徐州。诏授忠翊郎、权知州事。立奏为复立庙,每遇岁时及出师,必帅众泣祷曰:"公为朝廷死,必能阴祐其遗民也。"齐人闻之归心焉。
shí shān dōng zhū jùn mǎng wèi dào qū, lì jiè jū qí jiān, wēi míng liú wén. lèi qiān yòu wǔ dài fū zhōng zhōu cì shǐ. huì jīn zuǒ jiāng jūn chāng wéi chǔ zhōu jí, tōng shǒu jiǎ dūn shī yù yǐ chéng jiàng, xuān fǔ shǐ dù chōng mìng lì jiāng suǒ bù bīng wǎng fù zhī. qiě zhàn qiě xíng, lián qī zhàn shèng ér hòu néng dá chǔ. liǎng jiá zhōng liú shǐ, bù néng yán, yǐ shǒu zhǐ huī, jì rù chéng xiū shì, ér hòu bá zú. zhào yǐ lì shǒu chǔ zhōu. míng nián zhēng yuè, jīn rén gōng chéng, lì mìng chè fèi wū, chéng xià rán huǒ chí, zhuàng shì chí cháng máo yǐ dài. jīn rén dēng chéng, gōu qǔ tóu huǒ zhōng. jīn rén xuǎn sǐ shì tū rù, yòu bó shā zhī, nǎi shāo yǐn tuì. wǔ yuè, wù shù běi guī, zhù gāo tái liù hé, yǐ zī zhòng jiǎ dào yú chǔ, lì zhǎn qí shǐ. wù shù nù, nǎi shè nán běi liǎng tún, jué chǔ xiǎng dào, lì yǐn bīng chū zhàn, dà pò zhī.
时山东诸郡莽为盗区,立介居其间,威名流闻。累迁右武大夫、忠州刺史。会金左将军昌围楚州急,通守贾敦诗欲以城降,宣抚使杜充命立将所部兵往赴之。且战且行,连七战胜而后能达楚。两颊中流矢,不能言,以手指麾,既入城休士,而后拔镞。诏以立守楚州。明年正月,金人攻城,立命撤废屋,城下然火池,壮士持长矛以待。金人登城,钩取投火中。金人选死士突入,又搏杀之,乃稍引退。五月,兀术北归,筑高台六合,以辎重假道于楚,立斩其使。兀术怒,乃设南北两屯,绝楚饷道,立引兵出战,大破之。
huì cháo tíng fēn zhèn, yǐ lì wèi xú zhōu guān chá shǐ sì zhōu lián shuǐ jūn zhèn fǔ shǐ jiān zhī chǔ zhōu. lì yī rì yōng liù qí chū chéng, hū yuē:" wǒ zhèn fǔ yě, kě lái jiē zhàn." yǒu liǎng qí jiāng xí qí bèi, lì fèn èr máo cì zhī, jù duò dì, duó liǎng mǎ ér hái. zhòng shù shí zhuī qí hòu, lì chēn mù dà hū, rén mǎ jiē pì yì. míng rì, jīn rén liè sān duì yāo zhàn, lì wèi sān zhèn yīng zhī, jīn rén yǐ tiě qí shù bǎi héng fēn qí zhèn ér wéi zhī, lì fèn shēn tū wéi, chí tǐng zuǒ yòu dà hū, jīn rén luò mǎ zhě bù zhī shù. chéng chǔ jiān yǒu fán liáng xīn kāi bái mǎ sān hú, zéi zhāng dí wàn kū xué qí jiān, lì jué bù yǔ tōng, gù chǔ liáng dào yù gěng. shǐ shòu wéi, shū mài yě shēng, zé yǒu fú cí kě cǎi, hòu jiē jǐn, zhì xiè yú pí shí zhī.
会朝廷分镇,以立为徐州观察使、泗州涟水军镇抚使兼知楚州。立一日拥六骑出城,呼曰:"我镇抚也,可来接战。"有两骑将袭其背,立奋二矛刺之,俱堕地,夺两马而还。众数十追其后,立瞋目大呼,人马皆辟易。明日,金人列三队邀战,立为三阵应之,金人以铁骑数百横分其阵而围之,立奋身突围,持挺左右大呼,金人落马者不知数。承、楚间有樊梁、新开、白马三湖,贼张敌万窟穴其间,立绝不与通,故楚粮道愈梗。始受围,菽麦野生,泽有凫茨可采,后皆尽,至屑榆皮食之。
chéng zhōu jì xiàn, chǔ shì yì gū, lì qiǎn rén yì cháo tíng gào jí. qiān shū shū mì yuàn shì zhào dǐng yù qiǎn zhāng jùn jiù zhī, jùn bù kěn xíng. dǐng yuē:" jiāng dōng xīn zào, quán jí liǎng huái, shī chǔ zé dà shì qù yǐ. ruò jùn dàn xíng, chén yuàn yǔ zhī xié wǎng." jùn fù lì cí, nǎi mìng liú guāng shì dū huái nán zhū zhèn jiù chǔ. dōng hǎi lǐ yàn xiān shǒu yǐ bīng zhì huái hé, è bù dé jìn gāo yóu xuē qìng zhì yáng zhōu, zhuǎn zhàn bèi zhí sǐ guāng shì jiāng wáng dé zhì chéng zhōu, xià bù yòng mìng yáng zhōu guō zhòng wēi àn bīng tiān cháng, yīn huái gù wàng dú hǎi líng yuè fēi jǐn néng wéi yuán, ér zhòng guǎ bù dí. gāo zōng lǎn lì zòu, tàn yuē:" lì jiān shǒu gū chéng, suī gǔ míng jiàng wú yǐ yú zhī." yǐ shū qù guāng shì huì bīng zhě wǔ, guāng shì qì bù xíng. jīn zhī wài jiù jué, wéi yì jí. jiǔ yuè, gōng dōng chéng, lì mù zhuàng shì fén qí tī, huǒ zhé fǎn xiàng, lì tàn yuē:" qǐ tiān wèi zhù shùn hū." yī dàn fēng zhuǎn, fén yī tī, lì xǐ, dēng dèng dào yǐ guān, fēi pào zhōng qí shǒu, zuǒ yòu chí jiù zhī, lì yuē:" wǒ zhōng bù néng wéi guó tiǎn zéi yǐ." yán qì ér jué, nián sān shí yǒu qī. zhòng xiàng kū. yǐ cān móu guān chéng kuò shè zhèn fǔ shǐ yǐ shǒu. jīn rén yí lì zhà sǐ, bù gǎn dòng. yuè xún yú, chéng shǐ xiàn. chū, cháo tíng wén chǔ fá shí, yǔ sù wàn hú, mìng liǎng zhè zhuǎn yùn lǐ chéng zào zì hǎi dào xiān zhì sān qiān hú, wèi fā ér chǔ shī shǒu yǐ.
承州既陷,楚势益孤,立遣人诣朝廷告急。签书枢密院事赵鼎欲遣张俊救之,俊不肯行。鼎曰:"江东新造,全藉两淮,失楚则大事去矣。若俊惮行,臣愿与之偕往。"俊复力辞,乃命刘光世督淮南诸镇救楚。东海李彦先首以兵至淮河,扼不得进;高邮薛庆至扬州,转战被执死;光世将王德至承州,下不用命;扬州郭仲威按兵天长,阴怀顾望;独海陵岳飞仅能为援,而众寡不敌。高宗览立奏,叹曰:"立坚守孤城,虽古名将无以逾之。"以书趣光世会兵者五,光世讫不行。金知外救绝,围益急。九月,攻东城,立募壮士焚其梯,火辄反向,立叹曰:"岂天未助顺乎。"一旦风转,焚一梯,立喜,登磴道以观,飞炮中其首,左右驰救之,立曰:"我终不能为国殄贼矣。"言讫而绝,年三十有七。众巷哭。以参谋官程括摄镇抚使以守。金人疑立诈死,不敢动。越旬余,城始陷。初,朝廷闻楚乏食,与粟万斛,命两浙转运李承造自海道先致三千斛,未发而楚失守矣。
lì jiā xiān cán yú xú, yǐ dān qí rù chǔ. wéi rén mù jiàng, bù zhī shū, zhōng yì chū tiān xìng. shàn qí shè, bù xǐ shēng sè cái lì, yǔ shì zú jūn lǐn gěi. měi zhàn huàn jiǎ zhòu xiān dēng, yǒu tuì què zhě, dà hū chí zhì, zuó ér zhǎn zhī. chū rù chéng, hé xú chǔ bīng bù mǎn wàn, èr zhōu zhòng bù xiāng néng, lì shàn fǔ yù, wú gǎn sī xì. chóu shì jīn rén, yán zhī bì jué chǐ ér nù, suǒ fú huò zhé yǐ shì zhòng, wèi cháng xiàn guó xíng zài yě. liú yù qiǎn lì gù rén jī shū yuē jiàng, lì bù fā shū, shù yǐ yóu bù fén shì zhōng, qiě yuē:" wú le cǐ zéi, bì miè yù nǎi zhǐ." yóu shì zhōng yì zhī shēng yuǎn jìn jiē qīng xià zhī, jīn rén bù gǎn chì qí míng. wéi jì jiǔ, zhòng yì kùn, lì yè fén xiāng wàng dōng nán bài, qiě qì yuē:" shì sǐ shǒu, bù gǎn fù guó jiā." mìng qí zhòng jī gǔ, yuē:" yuán bīng zhì, wén wú gǔ shēng zé yīng yǐ." rú shì lěi yuè, zhōng wú zhì zhě. lì cháng jiè shì zú: bù xìng chéng pò, bì xiàng zhàn jué sǐ. jí xiàn, zhòng rú qí yán.
立家先残于徐,以单骑入楚。为人木强,不知书,忠义出天性。善骑射,不喜声色财利,与士卒均廪给。每战擐甲胄先登,有退却者,大呼驰至,捽而斩之。初入城,合徐、楚兵不满万,二州众不相能,立善抚驭,无敢私隙。仇视金人,言之必嚼齿而怒,所俘获磔以示众,未尝献馘行在也。刘豫遣立故人赍书约降,立不发书,束以油布焚市中,且曰:"吾了此贼,必灭豫乃止。"由是忠义之声远近皆倾下之,金人不敢斥其名。围既久,众益困,立夜焚香望东南拜,且泣曰:"誓死守,不敢负国家。"命其众击鼓,曰:"援兵至,闻吾鼓声则应矣。"如是累月,终无至者。立尝戒士卒:不幸城破,必巷战决死。及陷,众如其言。
zì jīn rén fàn zhōng guó, suǒ xià chéng lǜ yǐ xū shēng xié jiàng, wéi tài yuán jiān shǒu yú èr nián, pú zhōu chéng pò, shā shāng dà xiāng dāng, jiē wèi jīn rén suǒ dàn. ér lì wēi míng zhàn duō, xián chū qí shàng. fù wén, chuò cháo, zèng fèng guó jié dù shǐ kāi fǔ yí tóng sān sī, guān qí zǐ sūn shí rén, shì zhōng liè. míng nián, jīn rén tuì, dé lì shī qiáo lóu xià, jiá gǔ jiàn xué cún yān. mìng guān gěi zàng shì, hòu wèi lì cí, míng yuē xiǎn zhōng.
自金人犯中国,所下城率以虚声胁降,惟太原坚守逾二年,濮州城破,杀伤大相当,皆为金人所惮。而立威名战多,咸出其上。讣闻,辍朝,赠奉国节度使、开府仪同三司,官其子孙十人,谥忠烈。明年,金人退,得立尸谯楼下,颊骨箭穴存焉。命官给葬事,后为立祠,名曰显忠。
wáng fù, yǐ lóng tú gé dài zhì zhī xú zhōu. jiàn yán sān nián, jīn rén zì xí qìng fǔ yǐn bīng wéi xú zhōu, fù yǔ nán yǐ tóng shǒu chéng, lǜ jūn mín lì zhàn. wài yuán bù zhì, chéng xiàn, fù jiān zuò tīng shì bù qù, wèi zhān hǎn yuē:" sǐ shǒu zhě wǒ yě, jiān jùn ér cì wú yù yān, yuàn shā wǒ ér shě liáo lì bǎi xìng." zhān hǎn yù jiàng zhī, fù màn mà qiú sǐ, hé mén bǎi kǒu jiē bèi shā. xún jiǎn yáng péng nián yì sǐ yān. shì wén, zèng fù zī zhèng diàn xué shì, shì zhuàng jié, lì miào chǔ zhōu, hào zhōng liè, guān qí jiā wǔ rén.
王复,以龙图阁待制知徐州。建炎三年,金人自袭庆府引兵围徐州,复与男倚同守城,率军民力战。外援不至,城陷,复坚坐听事不去,谓粘罕曰:"死守者我也,监郡而次无预焉,愿杀我而舍僚吏百姓。"粘罕欲降之,复慢骂求死,阖门百口皆被杀。巡检杨彭年亦死焉。事闻,赠复资政殿学士,谥壮节,立庙楚州,号忠烈,官其家五人。
wáng zhōng zhí, tài xíng yì shì yě. shào xīng jiǔ nián, qǔ shí zhōu děng shí yī jùn, shòu wǔ gōng dài fū huá zhōu guān chá tǒng zhì hé dōng zhōng yì jūn mǎ, suì zhī dài zhōu. xún luò jiē guān, wèi jiàn níng jūn chéng xuān shǐ lóng shén wèi sì xiāng dōu zhǐ huī shǐ hé dōng jīng lüè ān fǔ shǐ.
王忠植,太行义士也。绍兴九年,取石州等十一郡,授武功大夫、华州观察、统制河东忠义军马,遂知代州。寻落阶官,为建宁军承宣使、龙神卫四厢都指挥使、河东经略安抚使。
míng nián, jīn rén wéi qìng yáng jí, shuài chén sòng wàn nián chéng chéng jù shǒu. huì chuān shǎn xuān fǔ fù shǐ hú shì jiāng xí zhōng zhí yǐ suǒ bù fù shǎn xī huì hé, xíng cì yán ān, pàn jiāng zhào wéi qīng zhí zhōng zhí shǐ bài zhào, zhōng zhí yuē:" běn cháo zhào zé bài, jīn guó zhào zé bù bài." wéi qīng xiè yì qí yòu fù yuán shuài sā lí hé, bù néng qū. shǐ jiǎ shì yǐn yì qìng yáng chéng xià, yù shǐ jiàng, zhōng zhí dà hū yuē:" wǒ hé dōng bù fó shān zhōng yì rén yě, wèi jīn rén suǒ zhí, shǐ lái zhāo xiáng, yuàn jiàng shì wù fù cháo tíng, jiān shǒu chéng bì. zhōng zhí jí sǐ chéng xià." sā lí hé nù jí zhī, zhōng zhí pī jīn dà hū yuē:" dāng sù shā wǒ." suì yù hài. shì jiāng shàng qí shì, zèng fèng guó jūn jié dù shǐ kāi fǔ yí tóng sān sī, guān qí jiā shí rén.
明年,金人围庆阳急,帅臣宋万年乘城拒守。会川、陕宣抚副使胡世将檄忠植以所部赴陕西会合,行次延安,叛将赵惟清执忠植使拜诏,忠植曰:"本朝诏则拜,金国诏则不拜。"惟清械诣其右副元帅撒离曷,不能屈。使甲士引诣庆阳城下,谕使降,忠植大呼曰:"我河东步佛山忠义人也,为金人所执,使来招降,愿将士勿负朝廷,坚守城壁。忠植即死城下。"撒离曷怒诘之,忠植披襟大呼曰:"当速杀我。"遂遇害。世将上其事,赠奉国军节度使、开府仪同三司,官其家十人。
táng qí, běn wèi shì. jiàn yán jiān, gāo zōng háng hǎi, qí bìng liú yuè zhōu. lǐ yè yǐ chéng jiàng, jīn rén pá bā shǒu zhī, qí xiù shí fú dào páng, cì qí chū, jī zhī, bù zhōng bèi zhí. pá bā jí zhī, qí yuē:" yù suì ěr shǒu, sǐ wèi zhào shì guǐ ěr." pá bā yuē:" shǐ rén rén rú cǐ, zhào shì qǐ zhì shì zāi." yòu wèn yuē:" lǐ yè wèi shuài shàng yǐ chéng jiàng, rǔ hé rén, gǎn ěr?" qí yuē:" yè wèi chén bù zhōng, wú hèn bù dé shǒu rèn zhī, shàng hé yán sī rén wéi!" nǎi gù yè yuē:" wǒ yuè gěi cái shí wǔ dǒu mǐ, bù kěn bèi qí zhǔ, ěr xiǎng guó hòu ēn nǎi ruò cǐ, qǐ fù chǐ rén lèi zāi?" gòu mà bù shǎo qū, pá bā qù shā zhī, zhì sǐ bù jué kǒu. shì wén, zhào wèi lì miào, cì míng jīng zhōng.
唐琦,本卫士。建炎间,高宗航海,琦病留越州。李邺以城降,金人琶八守之,琦袖石伏道旁,伺其出,击之,不中被执。琶八诘之,琦曰:"欲碎尔首,死为赵氏鬼耳。"琶八曰:"使人人如此,赵氏岂至是哉。"又问曰:"李邺为帅尚以城降,汝何人,敢尔?"琦曰:"邺为臣不忠,吾恨不得手刃之,尚何言斯人为!"乃顾邺曰:"我月给才石五斗米,不肯背其主,尔享国厚恩乃若此,岂复齿人类哉?"诟骂不少屈,琶八趣杀之,至死不绝口。事闻,诏为立庙,赐名旌忠。
lǐ zhèn, biàn rén yě. jìng kāng chū, jīn rén pò jīng shī, zhèn shí wéi xiǎo xiào, lǜ suǒ bù sān bǎi rén chū zhàn, shā rén mǎ qī bǎi yú, yǐ ér bèi zhí. jīn rén yuē:" nán cháo huáng dì ān zài?" zhèn yuē:" wǒ guān jiā fēi ěr suǒ dāng wèn." jīn rén nù, bēng zhū tíng zhù, luán gē zhī, fū ròu chuí jǐn, fù yǒu yú qì, yóu mà bù jué kǒu.
李震,汴人也。靖康初,金人迫京师,震时为小校,率所部三百人出战,杀人马七百余,已而被执。金人曰:"南朝皇帝安在?"震曰:"我官家非尔所当问。"金人怒,絣诸庭柱,脔割之,肤肉垂尽,腹有余气,犹骂不绝口。
chén qiú dào, zì dé zhī, xián níng rén. dēng jìn shì dì. jìng kāng jiān pàn dōu shuǐ jiān. jí cháo yì èr dì chū jiāo qǐng hé, qiú dào lì zhēng zhī, bù tīng. qīn zōng zhī kāng wáng bīng zhòng, qiú dào qǐng yǐ yuán shuài jiā zhī, jī là shū zhě bā rén jiē yù hài, wéi qiú dào suǒ jiàn liú dìng zhì shū ér hái. jīn rén lì zhāng bāng chāng, xià lìng zài jīng guān bù cháo zhě sǐ, qiú dào chēng jí bù wǎng, ǒu xuè lèi rì. kāi fēng yǐn qīn yǐ bāng chāng mìng zhào zhī, jìng bù néng qū. qiú dào yǐ èr dì méng chén, lǚ yù zì shā, yīn jiù dé miǎn.
陈求道,字得之,咸宁人。登进士第。靖康间判都水监。及朝议二帝出郊请和,求道力争之,不听。钦宗知康王兵众,求道请以元帅加之,赍蜡书者八人皆遇害,惟求道所荐刘定致书而还。金人立张邦昌,下令在京官不朝者死,求道称疾不往,呕血累日。开封尹亲以邦昌命召之,竟不能屈。求道以二帝蒙尘,屡欲自杀,因救得免。
xiān shì, chén liú hé jué, sì shí yú rì cáo shū bù tōng, jīng chéng dà kǒng, kāi fēng yǐn zōng zé mìng qiú dào zhì zhī, qī rì hé jǐn fù gù dào. jiàn yán sì nián, mìng wèi xiāng dèng suí yǐng zhèn fǔ, yǐ zòu bīng shí bù gěi, dài mìng wèi xíng. zì xián níng qiè jiā jiù shí jiā yú, zhí luàn bīng qǐ, nǎi zhī pú qí, yù lóng táng sēng sì. wèi jiǔ, zhāo fǔ liú zhōng pàn, yī xī shù qiān rén jūn zhì, qū qiú dào jiā hái jiā yú. zhì míng shān nì lǚ, jù jiǔ shí fèng qiú dào wéi zhǔ, jiāng nán zǒu hú xiāng. qiú dào zhèng sè lì cí, zéi nù, shā qiú dào qī cài jí èr zi fú quán, bì yù cóng jǐ. qiú dào mà yù lì, zéi zhuó qí kǒu bá chū shé duàn zhī. dú fú zi kǎi cuàn shān gǔ dé miǎn. zéi tuì, shǐ dé qiú dào shī, yì yú xìng bēi.
先是,陈留河决,四十余日漕输不通,京城大恐,开封尹宗泽命求道治之,七日河尽复故道。建炎四年,命为襄、邓、随、郢镇抚,以奏兵食不给,待命未行。自咸宁挈家就食嘉鱼,值乱兵起,乃之蒲圻,寓龙堂僧寺。未久,招抚刘忠叛,一夕数千人麇至,驱求道家还嘉鱼。至茗山逆旅,具酒食奉求道为主,将南走湖湘。求道正色厉辞,贼怒,杀求道妻蔡及二子符、佺,必欲从己。求道骂愈厉,贼斫其口拔出舌断之。独符子凯窜山谷得免。贼退,始得求道尸,瘗于兴陂。