strong táng tài zōng kuà hǎi zhēng liáo strong
唐太宗跨海征遼
què shuō biān guān bào rù gāo lì guó wáng, tīng zhī tí dà jūn yī bǎi wàn zhàn jiāng yī qiān yuán, yù jià qīn zhēng, jí jù wén guān wǔ jiāng shāng yì. tīng zhī tài zōng zì lái, shì ruò tài shān, rén rén shī sè, miàn miàn xiāng qù, jiē bù gǎn yán. gāo lì wáng cáng yuē: táng bīng shì dà, hé yǐ tuì zhī? zhū jiāng jiē mò rán, shǎn chū mò lì zhī gài sū wén jìn yuē: táng bīng yuǎn shè pí bì, shì bù néng jiǔ, wú shì qí xiǎn zǔ, yǔ zhī xiāng kàng, suī yǒu bǎi wàn zhī shī, wú néng wèi yě. shì bù yí chí, jí chāi rén yán lù gào bào gè chù guān ài, tiān bīng shǒu bǎ, wú lǜ dà bīng hòu qù, qīn zì jī zhī, pò táng bì yǐ. wáng cáng cóng zhī.
卻說邊關報入高麗國王,聽知提大軍一百萬、戰將一千員,御駕親征,急聚文官武將商議。聽知太宗自來,勢若泰山,人人失色,面面相覷,皆不敢言。高麗王藏曰:「唐兵勢大,何以退之?」諸將皆默然,閃出莫利支蓋蘇文進曰:「唐兵遠涉疲敝,勢不能久,吾恃其險阻,與之相抗,雖有百萬之師,無能為也。事不宜遲,即差人沿路告報各處關隘,添兵守把,吾率大兵後去,親自擊之,破唐必矣。」王藏從之。
què shuō tài zōng yī qī ér jìn, shēng shì tūn tiān. zé jūn shuǐ lù yǐ chū lái zhōu jiè kǒu, hàn lù chāo chū lán hé jiàng hú. bīng xíng yī yuè, shuǐ lù qǔ qí. xíng guò liáo hǎi, zhí dǐ fèng huáng chéng xià, zhā le yíng zhài. xiān shǐ tàn mǎ gào bào chéng nèi yuē: wú dà táng bīng lái rì jīng guò, qǐng chéng zhǔ xiāng bié. chéng nèi bì jiāng yē lǜ kūn cái quàn chéng zhǔ mù róng xiù yuē: táng bīng shì dà, bù kě yǔ dí, bù rú jǔ zhòng tóu xiáng, kě bǎo jūn mín zhī nán. xiù cóng zhī.
卻說太宗依期而進,聲勢吞天。則軍水路已出萊州界口,旱路抄出蘭河降胡。兵行一月,水陸取齊。行過遼海,直抵鳳凰城下,扎了營寨。先使探馬告報城內曰:「吾大唐兵來日經過,請城主相別。」城內裨將耶律坤材勸城主慕容繡曰:「唐兵勢大,不可與敵,不如舉眾投降,可保軍民之難。」繡從之。
kūn cái zhí zhì táng yíng jiàn dì, dì wèn kūn cái, kūn cái duì dá rú liú, dì xǐ zhī, yù yòng wèi móu shì, kūn cái yuē: yí dí zhī rén, bù gǎn rù shì zhōng guó. dì yì zhī. cì rì, yǐn mù róng xiù lái jiàn dì, dài zhī shén hòu. bīng rù fèng huáng chéng tún zhù, yú jūn fēn tún chéng wài, lián lù shí yú lǐ zhài shān.
坤材直至唐營見帝,帝問坤材,坤材對答如流,帝喜之,欲用為謀士,坤材曰:「夷狄之人,不敢入侍中國。」帝義之。次日,引慕容繡來見帝,待之甚厚。兵入鳳凰城屯住,余軍分屯城外,連路十餘里寨柵。
yī zhù shù rì, xiù měi shè yàn xiāng kuǎn, hū yī wǔ sè wén qín fēi guò tíng qián. qí shēng hé míng, dì wèn yuē: cǐ hé qín yě? xiù yuē: cǐ dì qù chéng bā shí lǐ, yǒu fèng huáng shān, rén jī hǎn dào zhī chù, fèng huáng chū rù zhī suǒ. qí zhōng cháo xué, cǐ qín fēi wú tóng bù qī, fēi quán shuǐ bù yǐn. tiān xià yǒu dào zé xiàn, wú dào zé yǐn, gù chéng hào míng, cǐ qín jí fèng huáng yě. fēi míng yú cǐ, hé yīng bì xià zuò zhì tài píng, shí wèi yàng ruì zhī zhào. dì yuē: guǒ shì fèng huáng, shì bù cháng chū, rén yì hǎn jiàn, ān dé cháo xué ér chū rù hū? xiù yuē: cǐ huà wài zhī dì, fēng tǔ yǔ zhōng guó bù tóng, fèng huáng fēi míng, hé zú wèi qí. gèng yǒu jiǔ quán xiāng mǐ, ruì cǎo líng zhī, yì chǎn bǐ chù. yòu yǒu dú jiǎo zhī niǎo, měi yù xián míng wèi zhèng, zé fēi zhì gōng tíng, wén zhōng zé míng, wén gǔ zé wǔ. ruò shì zāng guān wū lì, suī yù qiú jiàn ér bù kě dé yǐ. dì wén yán dà xǐ yuē: dà shì yì shì! cǐ fēi rén shì yǒu cǐ shèng jìng, zhèn hé yī wǎng guān zhī. jí mìng pái jià, yǔ zhòng jiāng tóng wǎng.
一住數日,繡每設宴相款,忽一五色紋禽飛過庭前。其聲和鳴,帝問曰:「此何禽也?」繡曰:「此地去城八十里,有鳳凰山,人跡罕到之處,鳳凰出入之所。其中巢穴,此禽非梧桐不棲,非泉水不飲。天下有道則現,無道則隱,故城號名,此禽即鳳凰也。飛鳴於此,合應陛下坐致太平,實為樣瑞之兆。」帝曰:「果是鳳凰,世不常出,人亦罕見,安得巢穴而出入乎?」繡曰:「此化外之地,風土與中國不同,鳳凰飛鳴,何足為奇。更有酒泉香米,瑞草靈芝,亦產彼處。又有獨腳之鳥,每遇賢明為政,則飛至公庭,聞鍾則鳴,聞鼓則舞。若是贓官污吏,雖欲求見而不可得矣。」帝聞言大喜曰:「大是異事!此非人世有此勝境,朕盍一往觀之。」即命排駕,與眾將同往。
hòu rén yǒu shī yún: fèng huáng shān shàng fèng huáng yóu, bǎi wàn táng bīng guò cǐ zhōu.
後人有詩云:鳳皇山上鳳皇游,百萬唐兵過此州。
guǒ shì zhōng huá tiān zǐ fú, cǐ chéng yuán zài yī shí shōu.
果是中華天子福,此城原在一時收。
què shuō gài sū wén lǜ bīng èr shí wàn, zhí zhì chén jiā gǔ, wàng jiàn chén tóu qǐ chù, biàn zhā le yíng zhài. qián miàn rén bào mù róng xiù yǐ jiàng le táng, gài sū wén dà jīng, huāng jù zhòng shāng yì, sū wén yuē: jīn táng lǜ dà bīng yuǎn lái, qǔ le fèng huáng chéng, rǔ děng yǒu hé miào cè? dà jiāng hēi jiǔ lóng tǐng shēn yán yuē: jiāng jūn wù lǜ, wú qù táng bīng rú lóu yǐ ěr. lín zhèn yī zhàn, jǐn zhǎn qí shǒu, wú zhī yuàn yě. yán wèi jué, yī rén gāo shēng ér chū yuē: bù bì rǔ qù, wú guān zhǎn táng bīng zhī shǒu rú tàn náng qǔ wù ěr. shì zhī, qí rén shēn zhǎng jiǔ chǐ, miàn rú xùn xuè, hǔ tǐ láng yāo, bào tóu yuán bì liáo dōng rén yě, gài sū wén zhī dì gài shēn hǔ yě. sū wén tīng zhī dà xǐ. bō mǎ bù jūn wǔ bǎi yǔ zhī, lián yè biàn qǐ, wàng fèng huáng chéng lái.
卻說蓋蘇文率兵二十萬,直致陳家谷,望見塵頭起處,便扎了營寨。前面人報慕容繡已降了唐,蓋蘇文大驚,慌聚眾商議,蘇文曰:「今唐率大兵遠來,取了鳳凰城,汝等有何妙策?」大將黑九龍挺身言曰:「將軍勿慮,吾覷唐兵如螻蟻耳。臨陣一戰,盡斬其首,吾之願也。」言未絕,一人高聲而出曰:「不必汝去,吾觀斬唐兵之首如探囊取物耳。」視之,其人身長九尺,面如噀血,虎體狼腰,豹頭猿臂——遼東人也,蓋蘇文之弟蓋身虎也。蘇文聽之大喜。撥馬步軍五百與之,連夜便起,望鳳凰城來。
què shuō tài zōng jìng zhì fèng huáng shān lái, kàn qí cháo xué, nǎi yī shí shì, nèi kuò shù zhàng.
卻說太宗徑至鳳凰山來,看其巢穴,乃一石室,內闊數丈。
zhǐ jiàn shù fèng xiāng suí, fēi míng chū yíng. dì dà xǐ yuē: cǐ zhēn jiā qín yě. mù róng xiù yuē: cǐ niǎo suī guī qín dào, shén lèi yú rén, zhù jū shí shì, shàn xiǎo rén yán. tāi yùn shí yuè ér shēng, jūn wáng yǒu dào shǐ chū, nǎi niǎo zhōng zhī wáng yǐ. dì gù pàn chēng xiàn, zhèng zài yóu wán, hū tīng qián miàn yī shēng pào xiǎng, shān pō cè yǒng chū yī biāo rén mǎ, yuē yǒu yī wàn yú qí, cù fēng ér zhì. dì jiàn dà jīng, huāng shǐ rén tàn tīng, shào mǎ lái bào: liáo bīng dà zhì. dì jí mìng zhòng jiāng sǐ jù shān tóu, hòu qiǎn liú jūn áng xuē wàn chè èr jiāng xià shān qián yíng liáo bīng. jūn áng pī yín kǎi, guǒ chì zé, lēi bó mǒ é, shǒu zhí tiě jí shé máo, qí huā cōng mǎ, xiàng zhèn qián dǎ huà. liáo jiāng dāng xiān chū mǎ, jūn áng mà yuē: yě gǒu nú zhù è wèi rén, dà bīng dào cǐ, hé bù zǎo jiàng? shàng gǎn yǐn bīng lái cǐ xiāng jù xié! gài shēn hǔ dà xiào yuē: nǐ děng suí lǐ shì mín shǔ zéi yě, wú qǐ jiàng zāi. jūn áng dà nù, pāi mǎ tí máo, xiàng qián lái zhàn gài shēn hǔ. èr mǎ xiāng jiāo zhàn bù shù hé, jūn áng dāng dǐ bú zhù, bō mǎ tóu dōng biàn zǒu, gài shēn hǔ yì bù qù zhuī gǎn. xuē wàn chè jiàn jūn áng bīng bài, yī qí mǎ, yī tiáo qiāng tū rán ér chū, tǐng qiāng zhí cì. shēn hǔ tǐng fǔ lái yíng, èr rén dòu bù shàng shí hé, wàn chè yì dà bài ér zǒu. hòu miàn gài sū wén cuī bīng dà zhì, bǎ fèng huáng shān jié zhù qù lù, táng bīng bù gǎn xiàng qián.
只見數鳳相隨,飛鳴出迎。帝大喜曰:「此真佳禽也。」慕容繡曰:「此鳥雖歸禽道,甚類於人,住居石室,善曉人言。胎孕十月而生,君王有道始出,乃鳥中之王矣。」帝顧盼稱羨,正在遊玩,忽聽前面一聲炮響,山坡側湧出一彪人馬,約有一萬餘騎,猝風而至。帝見大驚,慌使人探聽,哨馬來報:遼兵大至。帝即命眾將死據山頭,後遣劉君昂、薛萬徹二將下山前迎遼兵。君昂披銀鎧,裹赤幘,勒帛抹額,手執鐵脊蛇矛,騎花驄馬,向陣前打話。遼將當先出馬,君昂罵曰:「野狗奴助惡為人,大兵到此,何不早降?尚敢引兵來此相拒邪!」蓋身虎大笑曰:「你等隨李世民鼠賊也,吾豈降哉。」君昂大怒,拍馬提矛,向前來戰蓋身虎。二馬相交戰不數合,君昂當抵不住,撥馬投東便走,蓋身虎亦不去追趕。薛萬徹見君昂兵敗,一騎馬,一條槍突然而出,挺槍直刺。身虎挺斧來迎,二人斗不上十合,萬徹亦大敗而走。後面蓋蘇文催兵大至,把鳳皇山截住去路,唐兵不敢向前。
què shuō dì bèi liáo bīng zǔ zài fèng huáng shān, jīng bàn yuè bù tuì, měi rì shān xià gài shēn hǔ dà mà nuò zhàn, dì yuē: shuí gǎn qù shā cǐ zéi? zhuǎn chū fù jiāng duàn zhì xián yuē: mǒu yuàn wǎng. dì xǐ, biàn jiāo zhì xián chū mǎ. duō shí bào lái: zhì xián yǔ shēn hǔ jiāo zhàn, bú dào wǔ hé, bèi shēn hǔ shā dé dà bài ér zǒu, zǒu huí běn shān. zhòng chén tīng zhī, miàn jiē shī sè. dì tàn yuē: liáo bīng zǔ zhù shí yú rì, rǔ zhòng jiāng shì qǐ wú yī rén kě jìn cǐ zéi hū? zhòng jiāng mò rán. hū yī rén lì shēng dà hū yuē: lǎo chén yuàn wǎng, zhǎn gài shēn hǔ zhī shǒu, xiàn yú zhàng xià. zhòng shì zhī, nǎi wèi chí jìng dé yě. dì yuē: rǔ yǐ lǎo yǐ, kǒng fēi shēn hǔ zhī dí. jìng dé yuē: chén nián suī lǎo, biān què bù lǎo. dì yuē: rǔ jì yào zhàn, kě shǐ rǔ zi bǎo lín tóng qù, fāng bǎo wú shì. jìng dé yuē: bì xià hé shì chén ruò yě? bǎo lín yì jiàn yuē: fù shǒu èr shí nián zhī yīng fēng, bù kě yīn shèng shàng yī yán ér qì tài shān zhī zhòng, yǔ fān gǒu zhēng gāo xià xié? rǔ zi bù cái, dài fù wǎng zhàn zhī. jìng dé yuē: wú zì lì zhàn yǐ lái, wèi cháng bù shēn xiān shì zú, shèng shàng yán wú yǐ lǎo, bì jiàn qí gōng biǎo zhī, yǐ shì yīng yǒng. suì tí biān fēi shēn shàng mǎ, bǎo lín yì tí qiāng gēn suí ér qù. zhòng jiāng tīng dé shān xià gǔ shēng dà zhèn, hǎn shēng dà jǔ, rú tiān cuī dì tā, hǎi fèi shān bēng. zhòng jiē shī jīng, què yù tàn tīng, luán líng xiǎng chù, mǎ dào zhōng jūn. jìng dé shǒu tí gài shēn hǔ tóu zhì yú dì xià. hòu sòng xián yǒu shī zàn jìng dé yún: wēi zhèn zhōng huá lèi jiàn gōng, fèng huáng shān xià gǔ dōng dōng.
卻說帝被遼兵阻在鳳凰山,經半月不退,每日山下蓋身虎大罵搦戰,帝曰:「誰敢去殺此賊?」轉出副將段志賢曰:「某願往。」帝喜,便交志賢出馬。多時報來:「志賢與身虎交戰,不到五合,被身虎殺得大敗而走,走回本山。」眾臣聽知,面皆失色。帝嘆曰:「遼兵阻住十餘日,汝眾將士豈無一人可近此賊乎?」眾將默然。忽一人厲聲大呼曰:「老臣願往,斬蓋身虎之首,獻於帳下。」眾視之,乃尉遲敬德也。帝曰:「汝已老矣,恐非身虎之敵。」敬德曰:「臣年雖老,鞭卻不老。」帝曰:「汝既要戰,可使汝子寶林同去,方保無事。」敬德曰:「陛下何視臣弱也?」寶林亦諫曰:「父守二十年之英風,不可因聖上一言而棄太山之重,與番狗爭高下邪?辱子不才,代父往戰之。」敬德曰:「吾自歷戰以來,未嘗不身先士卒,聖上言吾已老,必建奇功表之,以示英勇。」遂提鞭飛身上馬,寶林亦提槍跟隨而去。眾將聽得山下鼓聲大震,喊聲大舉,如天摧地塌,海沸山崩。眾皆失驚,卻欲探聽,鑾鈴響處,馬到中軍。敬德手提蓋身虎頭擲於地下。後宋賢有詩讚敬德云:威鎮中華累建功,鳳凰山下鼓冬冬。
wèi chí yǐ lǎo shī yīng wǔ, bù wǎng dāng shí hào è gōng.
尉遲已老施英武,不枉當時號鄂公。
jìng dé chū mǎ, bù shù hé zhǎn le shēn hǔ, tí tóu chū xiàn. zhòng jiē dà xǐ.
敬德出馬,不數合斬了身虎,提頭出獻。眾皆大喜。
què shuō shēn hǔ shǒu xià bài jūn bào rù liáo zhài, gài sū wén jí jù jiāng shāng yì. sū wén yuē: jīn zhé le wú dì, táng bīng shì dà, hé yǐ pò dí? zhǐ jiàn zhàng xià yī jiāng tǐng shēn ér chū yuē: shēn hǔ jiāng jūn bèi shā, cǐ chóu bù bào, gèng dài hé shí. zhòng shì zhī, nǎi fù jiāng hēi jiǔ lóng yě. hēi jiǔ lóng yuē: mǒu yuàn wǎng, yǐ bào shēn hǔ zhī chóu. xīn rán shàng mǎ, dài lǐng jīng bīng wǔ qiān, fēi bēn qián lái.
卻說身虎手下敗軍報入遼寨,蓋蘇文急聚將商議。蘇文曰:「今折了吾弟,唐兵勢大,何以破敵?」只見帳下一將挺身而出曰:「身虎將軍被殺,此仇不報,更待何時。」眾視之,乃副將黑九龍也。黑九龍曰:「某願往,以報身虎之仇。」欣然上馬,帶領精兵五千,飛奔前來。
dì zài shān shàng kàn jiàn, huí gù zhū jiāng, wèn yuē: shuí gǎn chū zhàn, qù qín cǐ zéi? yī jiāng zòng mǎ tí qiāng ér chū, nǎi zhāng shì guì, dài lǐng rén mǎ xià shān, lái zhàn hēi jiǔ lóng.
帝在山上看見,回顧諸將,問曰:「誰敢出戰,去擒此賊?」一將縱馬提槍而出,乃張士貴,帶領人馬下山,來戰黑九龍。
liǎng qí xiāng jiāo, zhàn bù shù hé, shì guì qì lì bù fū, biàn lēi mǎ zǒu. hēi jiǔ lóng zhí chōng guò lái, táng jūn dà kuì, sì sàn bēn zǒu. jiǔ lóng zài zhèn zhōng, wú rén gǎn dí. shì guì huī xià shǎn chū yī jiāng, bái páo yín jiǎ, zuò xià huǒ lóng mǎ, shǒu chí fāng tiān jǐ, fēi bēn ér lái, nǎi shì guì bù xià jūn rén xuē rén guì yě. rén guì chōng zhèn lái zhàn, jiǔ lóng tǐng fǔ lái yíng, rén guì jiāo mǎ, shǒu qǐ yī jǐ cì jiǔ lóng yú mǎ xià. shǐ guān yǒu shī zàn rén guì yún: wēi zhèn táng cháo dì yī gōng, shuí rén gǎn yǔ lùn yīng xióng.
兩騎相交,戰不數合,士貴氣力不敷,便勒馬走。黑九龍直衝過來,唐軍大潰,四散奔走。九龍在陣中,無人敢敵。士貴麾下閃出一將,白袍銀甲,坐下火龍馬,手持方天戟,飛奔而來,乃士貴部下軍人薛仁貴也。仁貴沖陣來戰,九龍挺斧來迎,仁貴交馬,手起一戟刺九龍於馬下。史官有詩讚仁貴云:威振唐朝第一功,誰人敢與論英雄。
bái páo guǒ yǒu wàn rén dí, cái zhàn biàn néng zhǎn jiǔ lóng.
白袍果有萬人敵,才戰便能斬九龍。
rén guì chéng shì zhí bèn qián qù, shā bài liáo bīng, sì sàn táo zǒu, tuì guī qí xià.
仁貴乘勢直奔前去,殺敗遼兵,四散逃走,退歸騎下。
què shuō dì zài shān dǐng shàng gāo zuò, wàng jiàn yī jiāng, shēn zhǎng yī zhàng, bái páo yín jiǎ, pǐ mǎ hóng fà, shǒu zhí fāng tiān jǐ, héng chōng liáo zhèn, luàn kǎn jūn jiāng, suǒ dào zhī chù, wēi bù kě dāng. wèi zhī cǐ rén shì shuí?
卻說帝在山頂上高坐,望見一將,身長一丈,白袍銀甲,疋馬紅髮,手執方天戟,橫衝遼陣,亂砍軍將,所到之處,威不可當。未知此人是誰?