kāi pì yǎn yì zhě, gǔ wèi yǒu shì shū, jīn kè xíng zhī yǐ gōng yǔ nèi. míng zhī kāi pì zhě hé? pì yù yún ěr. rú pán gǔ shì zhě, shǒu kāi pì yě tiān dì rén sān huáng cì kāi pì yě fú xī shén nóng huáng dì yáo shùn yòu kāi pì yě xià yǔ jì wǔ dì ér wáng, yòu yī kāi pì yě shāng tāng fàng jié miè xià, yòu yī kāi pì yě zhōu wén sān fēn tiān xià yǒu qí èr, yǐ fú shi yīn, wǔ wáng kè zhòu, fá zuì diào mín, zé yǒu liè guó zhì, shì yòu yī kāi pì yě hàn gāo dìng qín chǔ zhī luàn, guāng wǔ miè mǎng zhōng xìng, zé yǒu xī dōng hàn chuán, shì yòu yī kāi pì yě yòu yǒu sān guó zhì, liǎng jìn chuán, nán běi shǐ, suí yáng jiān hùn yī nán běi, táng tài zōng píng suí zhī luàn, zé yǒu suí táng chuán, shì yòu yī kāi pì yě sòng zǔ dìng wǔ dài zhī luàn, zé yǒu běi nán sòng chuán, shì yòu yī kāi pì yě. qí jiān yòu yǒu shuǐ hǔ chuán yuè wáng chuán wǒ tài zǔ tǒng yī huá xià, zé yǒu yīng liè chuán, shì yòu yī dà kāi pì yě. zì gǔ tiān shēng shèng jūn lì dài dì wáng chuàng yè, ér yǒu yī dài kāi pì zhī jūn, bì yǒu yī dài kāi pì zhī chén, rú fú xī zhī yǒu cāng xié, huáng dì zhī yǒu fēng hòu, yáo yǒu shùn zuǒ, shùn yǒu chén wǔ rén ér tiān xià zhì, yǔ qì qì gāo yáo bó yì, yòu yǒu bā yuán bā kǎi, yǔ yǒu zhì shuǐ zhī gōng ér xìng xià, tāng yǐ yī yǐn ér zuò shāng, wǔ dīng zhī yú fù shuō, wén wáng zhī yú lǚ wàng, hàn yǒu sān jié, shǔ yǒu kǒng míng, jìn yǒu wáng xiè, táng yǒu fáng dù, sòng yǒu hán fàn shì yě. zhì yú cuàn nì luàn chén zéi zi, zhōng zhēn xián míng jié xiào, xī cǎi zài zhī chuán zhōng, jīn rén dé ér guān zhī, qǐ wú shuǎng xīn ér yǒu hào rán zhī qì zhě? chéng měi yǐ! rán wèi yǒu kāi tiān pì dì, sān huáng wǔ dì, xià shāng zhōu zhū dài shì jī, yīn mín fù xiāng é chuán, liáo liáo wú shí, wéi kàn jiàn shì zǐ yì zhǐ shí qí dà lüè, gèng yǒu bù gàn zhèng shì zhě, wèi rù jiàn zhōng, shī lù shén duō. jīn sōu jí gè shū, ruò gè chuán shì, àn jiàn cān yǎn, bǔ rù yí què. dàn shàng gǔ wèi yǒu wén fǎ, gù jiē lǎo chéng pǔ shí yán yǔ, zì pán gǔ shì fēn tiān dì qǐ, zhì wǔ wáng fá zhòu zhǐ, jiāng tiān xiàng rì yuè shān chuān cǎo mù qín shòu, jí mín yòng qì wù, hūn pèi yǐn shí, yào shí lǐ fǎ, shèng zhǔ xián chén, xiào zǐ jié fù, yī yī zài dé míng bái, zhī yǒu chū chù. ér shí kāi pì zhì jīn yǒu suǒ kǎo, shǐ mín bù zhì yú hù xiāng é chuán yǐ. gù míng yuē kāi pì yǎn yì yún.
開闢衍繹者,古未有是書,今刻行之以公宇內。名之開闢者何?譬喻云爾。如盤古氏者,首開闢也;天地人三皇次開闢也;伏羲神農黃帝堯舜又開闢也;夏禹繼五帝而王,又一開闢也;商湯放桀滅夏,又一開闢也;周文三分天下有其二,以服事殷,武王克紂,伐罪弔民,則有列國志,是又一開闢也;漢高定秦楚之亂,光武滅莽中興,則有西東漢傳,是又一開闢也;又有三國志,兩晉傳,南北史,隋楊堅混一南北,唐太宗平隋之亂,則有隋唐傳,是又一開闢也;宋祖定五代之亂,則有北南宋傳,是又一開闢也。其間又有水滸傳岳王傳;我太祖統一華夏,則有英烈傳,是又一大開闢也。自古天生聖君歷代帝王創業,而有一代開闢之君,必有一代開闢之臣,如伏羲之有蒼頡,黃帝之有風後,堯有舜佐,舜有臣五人而天下治,禹棄契、皋陶、伯益,又有八元八凱,禹有治水之功而興夏,湯以伊尹而祚商,武丁之於傅說,文王之於呂望,漢有三傑,蜀有孔明,晉有王謝,唐有房杜,宋有韓范是也。至於篡逆亂臣賊子,忠貞賢明節孝,悉采載之傳中,今人得而觀之,豈無爽心而有浩然之氣者?誠美矣!然未有開天闢地,三皇五帝,夏商周諸代事跡,因民附相訛傳,寥寥無實,惟看鑒士子亦只識其大略,更有不干正事者,未入鑒中,失錄甚多。今搜輯各書,若各傳式,按鑒參演,補入遺闕。但上古未有文法,故皆老成樸實言語,自盤古氏分天地起,至武王伐紂止,將天象日月山川草木禽獸,及民用器物,婚配飲食,藥石禮法,聖主賢臣,孝子節婦,一一載得明白,知有出處。而識開闢至今有所考,使民不至於互相訛傳矣。故名曰開闢衍繹雲。
chóng zhēn suì zài zhān méng dà yuān xiàn chūn wáng zhēng yuè rén rì
崇禎歲在旃蒙大淵獻春王正月人日
jìng zhú jū wáng hóng zi chéng fù shū yú liǔ làng xuān
靖竹居王黌子承父書於柳浪軒