strong tǔ bō huí hé lián rù kòu strong
吐蕃回紇連入寇
bǎo chén shàng yán yuē: xī tài zōng shōu xié lì zhī shí, wēi ér fù jì, cháng duì qún chén yán: zhū lǔ bù máo zhī dì, niǎo què wú wén, nán yǐ yòng wǔ. jīn ruò jǐn qǐ tiān xià zhī bīng, zé nán mán rù kòu yǐ. yí shēn lǜ zhī. bù ruò dàn yǐ xiàn zài zhī bīng, xiān mìng dà jiāng fáng shǒu xiǎn yào, yì zú yǐ zhèn jìng yě. bǎi xìng kě dé wú shì. shù nián zhī jiān, zhōng guó jiàn shèng, zhū yí zì píng. cǐ ān guó zhī běn yě. qǐ bì xià shèng jiàn. dì wèn guō zi yí cǐ lùn ruò hé, duì yuē: cǐ gōng lùn yě. dì nǎi cóng zhī. zi yí fēn bō zhū jiāng fáng shǒu xiǎn yào, réng qiǎn lǐ guāng bì zhǎng sūn quán xù shǒu zhǎng ān yào jùn, dà shǎng sān jūn. què shuō tǔ bō huí zhì běn guó. huàn jí gè bù qiú zhǎng xiāng jì ér lái. jū jí huí jūn, yuē yǒu shí yú wàn, jiē yán hán hū lú tǔ gǔ yì huí běn guó, kè hán shǐ rén qù qǐng, jiē bù kěn lái. tǔ bō kè hán nǎi jù zhū jiāng yǐn yàn yú gōng zhōng, nèi wú zuò tà, jiē xí dì ér zuò. jīn yín qì mǐn, bǎi liè yú qián. kè hán yú xí shàng kāi yán: wú jīn cì sǔn bīng zhé jiāng, shì yuàn bào chóu, rǔ zhū jiāng yǒu hé gāo jiàn? zuò zhōng yǒu kè hán zhī dì, nǎi bā fān bù zhǎng, míng yuē rú lái jiào zhǔ, jìn yán yuē: mǒu zhī dài wáng bīng bài, yù de bào chóu, ruò yǐ zhì lüè, bì rán nán dí. cǐ qù huí hé yǒu bīng shù wàn, shèn shì wēi měng, suǒ dào zhī chù, wú bù kè yě. dài wáng kě xiū shū bèi lǐ, mǒu dāng qīn wǎng qǔ zhè yī zhī jūn mǎ, qù pò táng bīng, bì rán qǔ shèng. kè hán cóng zhī, bèi lǐ xiū shū, jiào guó jiù dài qù, wǎng huí hé jiè bīng qù qì. què shuō huí jì zhī bīng duō xí gōng nǔ, yī nǔ kě fā shí shǐ, jiàn tóu shàng yǒu dú yào, zhōng qí jiàn zhě, dēng shí xū zhǒng ér sǐ. dāng rì rén bào huí hé wáng dào le, kè hán yíng jiē, jiàn qí rén jǐn zuò shī xiàng, shēn shàng yòng jīn zhū wèi yīng luò, yāo jiān gè dài èr dāo. jūn zhōng lìng yǒu yī bān péng tóu xiǎn zú zhī tú. tǔ bō jiē rù, sù yǔ qián shì. huí hé xǔ yǐ bào chóu, yú shì hé bīng èr shí yú wàn rù kòu. shì shí, jīng qí bì yě, jiàn jǐ rú yín, zhí dǐ jīng yáng. tàn mǎ bào rén táng yíng, guō zi yí fēn fù zhū jiāng yán shè shǒu bèi, wù dé chū zhàn. yuán lái píng zhāng shì pú gù huái ēn yǐ nǚ jià huí hé kè hán, shì nián jiǔ yuè yòu yǐn huí hé dà bīng shù shí wàn zhòng rén kòu, xiāng hé zuò fǎn. zhì shì huí hé wén huái ēn yǐ sǐ, suì yǔ qí zi xiāng zhēng, bù xiāng hè mù, fēn yíng ér jū. zi yí tàn tīng zhī zhī, huí hé bīng tún chéng xī, zi yí nǎi shǐ yá jiāng lǐ guāng zàn wǎng shuō zhī, yù yǔ hé bīng gòng jī tǔ bō. huí hé bù xìn, yuē: guō lìng gōng qǐ zài cǐ hū? rǔ qī wǒ ěr. ruò guǒ zài cǐ, wú děng yù yī jiàn zhī. guāng zàn hái bào qí shì, zi yí xiào yuē: lǔ zhēn qiè wǒ ěr. jīn bǐ zhòng wǒ guǎ, nán yǐ lì shèng, wú yǔ huí hé píng xī qì yuē shén hòu, bù ruò tǐng shēn qián wǎng shuō zhī, kě bù zhàn ér xià yě. guāng zàn yuē: yí rén wú fù wú jūn, miè jué rén lún, nán yǐ qǔ xìn, bù kě qīng wǎng. wàn yī yǒu shī, huǐ zhī hé jí. zi yí yuē: wú yǐ yì chù zhī, yǒu hé bù kě. suì zì shàng mǎ, yǔ shù qí kāi mén ér chū, shǐ rén chuán hū yuē: lìng gōng zài cǐ, rǔ děng jiàn fǒu? yán wèi jué, zhǐ jiàn duì zhèn zhōng huí hé zhī bīng fēn zuǒ yòu ér chū, gè chí bīng qì, lì yú liǎng bàng. cì hòu fān jiāng yī duì duì liè zài mén qí yǐng lǐ, zhōng yāng yōng chū yī jiāng, hēi liǎn hóng xū, péng tóu xiǎn zú, nǎi yào gé luó kè hán zhī dì yě. zhí gōng guàn shǐ, lì mǎ zhèn qián, wàng jiàn duì zhèn zi yí, qù kuī shì jiǎ tóu qiāng ér jìn. zhū qiú zhǎng jiē yǒu jù sè, zì xiāng gù yuē: guǒ shì lìng gōng yě! suì jiē xià mǎ luó bài. zi yí yì zì xià mǎ, bēn xiàng qián zhí gé luó zhī shǒu ér zé zhī yuē: rǔ huí hé céng yǒu dà gōng yú táng, táng zhī bào rǔ yì bù wèi báo nài hé fù yuē, shēn rù wú dì, qīn bī jī xiàn, qì le qián gōng, bèi yì jié yuàn, ér zhù pàn chén, hé qí yú yě? qiě pú gù huái ēn pàn jūn qì mǔ, yú rǔ guó hé yǒu? jīn wú tǐng shēn ér lái, tīng rǔ zhí wǒ ér shā, wǒ zhī jiāng shì bì zhì sǐ yǔ rǔ zhàn yǐ. gé luó yuē: wú děng cǐ xíng, jiē yīn huái ēn qī wǒ, yán shàng huáng yǐ bēng, lìng gōng yì sǐ, zhōng guó wú zhǔ, wǒ shì yǐ gǎn yǔ zhī lái. jīn zhī táng dì zài shàng dōu, lìng gōng yòu zǒng bīng yú cǐ, huái ēn yòu wèi táng cháo suǒ shā, wǒ děng qǐ kěn yǔ lìng gōng zhàn hū? zi yí tīng bà, nǎi shuō zhī yuē: tǔ bō wú dào, chéng wǒ guó yǒu luàn, bù gù shēng jiù zhī qīn, tūn shì wǒ biān jiè, fén dàng wǒ jīng dū. qí suǒ lüè zhī cái bù kě shèng zài, cǐ tiān yǐ cì rǔ, bù kě shī yě. gé luó yuē: wú bèi huái ēn suǒ wù, fù gōng chéng shēn, jīn qǐng wèi gōng jǐn lì jī tǔ shàn yǐ xiè zuì. yán bà, huí hé zhī zuǒ yòu guān zhě hū rán zhēng wèi liǎng yì, lüè yǒu xiàng qián zhī zhuàng. zi yí huī xià jūn shì yì yǒng rán ér jìn. zi yí jí lì shēng dà hē yuē: wú děng yǐ měi yán xiāng duì, rǔ děng jiāng shì hé dé wú lǐ! suì yòng shǒu huī zhī, yú shì liǎng zhèn zhī rén gè zì tuì bì. zi yí nǎi mìng jūn shì qǔ jiǔ yǐ jìn, yǔ qí qiú zhǎng gòng yǐn jǐn huān, fù zèng juàn sān qiān pǐ, yǔ huí hé dìng yuē ér hái. cì rì, huí tǒng shōu shí tuì jūn. yǒu rén lái bào, tǔ shàn dà jīng, máng lái wèn huí hé yuē: jīn rì zhèn qián, guō zi yí suǒ yán hé shì? huí hé yuē: zhǐ sù jiù shí méng yuē zhī qíng ěr. tǔ bō yuē: ān dé bù yán jūn wù hū? huí hé yuē: zi yí bù yán, wú hé yán zhī? tǔ bō zhī huí hé yǔ zi yí yǐn jiǔ dìng yuē, xīn zhōng huái yí, suì qián yè yǐn bīng xiān zì táo qù, bǐ jí tiān míng, yǐ zǒu wǔ shí yú lǐ. yào gé luó lǜ zhòng zhuī zhī, hòu miàn zi yí shǐ bái yuán guāng yòu lǜ jīng qí zhuī jí, yǔ zhī jù zhàn yú líng tái xī yuán, dà pò tǔ bō, zhǎn shǒu sān wàn yú jí. huí hé yǔ zi yí xiāng bié guī guó, zi yí yì zì yǐn bīng rù cháo jiàn dì. zi yí yuē: chén bù néng sù píng yí lǔ, shǐ bì xià dàn xī yōu niàn, chén zhī zuì yě. dì hū qǐ, jiā wèi liǎng jīng liú shǒu, shè yàn zhòng shǎng sān jūn. zì shì wài yí cháo gòng zhě èr bǎi yú chù, yú shì nián fēng suì rěn, rén hè shēng píng. wèi zhī hòu shì bì jìng rú hé?
寶臣上言曰:「昔太宗收頡利之時,危而復濟,嘗對群臣言:『諸虜不毛之地,鳥雀無聞,難以用武。』今若盡起天下之兵,則南蠻入寇矣。宜深慮之。不若但以現在之兵,先命大將防守險要,亦足以鎮靜也。百姓可得無事。數年之間,中國漸盛,諸夷自平。此安國之本也。乞陛下聖鑒。」帝問郭子儀此論若何,對曰:「此公論也。」帝乃從之。子儀分撥諸將防守險要,仍遣李光弼、長孫全緒守長安要郡,大賞三軍。卻說吐蕃回至本國。喚集各部酋長相繼而來。拘集回軍,約有十餘萬,皆言韓呼盧、吐谷亦回本國,可汗使人去請,皆不肯來。吐蕃可汗乃聚諸將飲宴於宮中,內無坐榻,皆席地而坐。金銀器皿,擺列於前。可汗於席上開言:「吾今次損兵折將,誓願報仇,汝諸將有何高見?」坐中有可汗之弟,乃八番部長,名曰如來教主,進言曰:「某知大王兵敗,欲得報仇,若以智略,必然難敵。此去回紇有兵數萬,甚是威猛,所到之處,無不克也。大王可修書備禮,某當親往取這一支軍馬,去破唐兵,必然取勝。」可汗從之,備禮修書,叫國舅帶去,往回紇借兵去訖。卻說回紀之兵多習弓弩,一弩可發十矢,箭頭上有毒藥,中其箭者,登時虛腫而死。當日人報回紇王到了,可汗迎接,見其人盡坐獅象,身上用金珠為纓絡,腰間各帶二刀。軍中令有一班蓬頭跣足之徒。吐蕃接入,訴與前事。回紇許以報仇,於是合兵二十餘萬入寇。是時,旌旗蔽野,劍戟如銀,直抵涇陽。探馬報人唐營,郭子儀吩咐諸將嚴設守備,勿得出戰。原來平章事僕固懷恩以女嫁回紇可汗,是年九月誘引回紇大兵數十萬眾人寇,相合作反。至是回紇聞懷恩已死,遂與其子相爭,不相和睦,分營而居。子儀探聽知之,回紇兵屯城西,子儀乃使牙將李光瓚往說之,欲與合兵共擊吐蕃。回紇不信,曰:「郭令公豈在此乎?汝欺我耳。若果在此,吾等欲一見之。」光瓚還報其事,子儀笑曰:「虜真怯我耳。今彼眾我寡,難以力勝,吾與回紇平昔契約甚厚,不若挺身前往說之,可不戰而下也。」光瓚曰:「夷人無父無君,滅絕人倫,難以取信,不可輕往。萬一有失,悔之何及。」子儀曰:「吾以義處之,有何不可。」遂自上馬,與數騎開門而出,使人傳呼曰:「令公在此,汝等見否?」言未絕,只見對陣中回紇之兵分左右而出,各持兵器,立於兩傍。次後番將一對對列在門旗影里,中央擁出一將,黑臉紅須,蓬頭跣足,乃藥葛羅可汗之弟也。執弓貫矢,立馬陣前,望見對陣子儀,去盔釋甲投槍而進。諸酋長皆有懼色,自相顧曰:「果是令公也!」遂皆下馬羅拜。子儀亦自下馬,奔向前執葛羅之手而責之曰:「汝回紇曾有大功於唐,唐之報汝亦不為薄;奈何負約,深入吾地,侵逼畿縣,棄了前功,背義結怨,而助叛臣,何其愚也?且僕固懷恩叛君棄母,於汝國何有?今吾挺身而來,聽汝執我而殺,我之將士必致死與汝戰矣。」葛羅曰:「吾等此行,皆因懷恩欺我,言上皇已崩,令公亦死,中國無主,我是以敢與之來。今知唐帝在上都,令公又總兵於此,懷恩又為唐朝所殺,我等豈肯與令公戰乎?」子儀聽罷,乃說之曰:「吐蕃無道,乘我國有亂,不顧甥舅之親,吞噬我邊界,焚盪我京都。其所掠之財不可勝載,此天以賜汝,不可失也。」葛羅曰:「吾被懷恩所誤,負公誠深,今請為公盡力擊吐善以謝罪。」言罷,回紇之左右觀者忽然爭為兩翼,略有向前之狀。子儀麾下軍士亦涌然而進。子儀即厲聲大喝曰:「吾等以美言相對,汝等將士何得無禮!」遂用手揮之,於是兩陣之人各自退避。子儀乃命軍士取酒以進,與其酋長共飲盡歡,復贈絹三千匹,與回紇定約而還。次日,回統收拾退軍。有人來報,吐善大驚,忙來問回紇曰:「今日陣前,』郭子儀所言何事?」回紇曰:「只訴舊時盟約之情耳。」吐蕃曰:「安得不言軍務乎?」回紇曰:「子儀不言,吾何言之?」吐蕃知回紇與子儀飲酒定約,心中懷疑,遂潛夜引兵先自逃去,比及天明,已走五十餘里。藥葛羅率眾追之,後面子儀使白元光又率精騎追及,與之俱戰於靈台西源,大破吐蕃,斬首三萬餘級。回紇與子儀相別歸國,子儀亦自引兵入朝見帝。子儀曰:「臣不能速平夷虜,使陛下旦夕憂念,臣之罪也。」帝呼起,加為兩京留守,設宴重賞三軍。自是外夷朝貢者二百餘處,於是年豐歲稔,人賀昇平。未知後事畢竟如何?