strong luò yuè shā zéi shǐ sī míng strong
駱悅殺賊史思明
ān qìng ēn jiàn zhé le yǐn zǐ qí, dà jīng, xīn shēng yī jì, nǎi huàn yáng cháo zōng xíng zhà jiàng zhī jì, nèi yīng wài hé, bì qín lǐ guō yǐ. cháo zōng lǐng jì, dài qīn suí zéi bīng shù qiān rén, yí lǐ dào táng zhài. xiān shǐ rén bào zhī, guō zi yí xiào yuē: bǐ lái zhà jiàng, wú bì jiāng jì jiù jì wèn zhī. suì huàn cháo zōng rén, wèn qí jiàng gù, cháo zōng dá yuē: wú zhǔ ān qìng ēn zuì jiǔ shā rén, yòu shǎng fá bù míng, jiāng shì yuàn pàn, chéng kǒng huò jí, gù lái tóu xiáng, bié wú yì xīn. zi yí yuē: rǔ děng bié wú yì xīn, rǔ jiù zài cǐ hòu yòng. què jiào lǐ sù guǎn dài shǐ rén, dà chuī dà léi, yǐn jiǔ jǐn zuì. jiǔ zhōng jiē xià yào, zuì dào hún rú ní rén. qí yǒu xǐng zhě, dàn zhǐ kǒu ér xiào. qìng ēn zhī shì zhōng jì, jí qiú jiù yīng, lǐng zhū jiāng bìng yī wàn rén què dài chū zhài, zhǐ jiàn sì miàn hǎn shēng dà qǐ, huǒ guāng chōng tiān, zéi bīng gè zì táo cuàn. zhǐ jiàn huí gú tuō tiān wáng dǎng zhù qù lù, qìng ēn bēn wǎng zuǒ zhài ér zǒu, huǒ guāng qí qǐ, zhuàng zhe léi qīng shā jiāng huí lái. zài bēn yòu zhài, zhuàng zhe lǐ bó jiā shā yī zhèn, sì xià wú lù, qìng ēn qì jūn tǔ pǐ mǎ wàng píng shuǐ ér táo. jiàn shuǐ shàng yǒu chuán, zéi huāng huàn jìn àn, rén mǎ xià chuán, yī shēng hào qǐ, yī qí ná zhù, què shì lǐ guāng bì qiǎn jiāng bàn zuò hú bīng zài cǐ děng hòu, qín le qìng ēn lái dào zhài. zi yí jiāo jǐn zhāo ān zéi bīng, bù xǔ shā lù, jiàng zhě wú shù. jiù miè yú huǒ, lǐ guāng bì qín ān qìng ēn zhì, tuō tiān wáng qín yáng cháo zōng zhì, qí yú líng hú cháo niú yán jiè děng jiē bèi qín. zi yí xiào yuē: rǔ děng zhà jiàng, rú hé mán dé wǒ guò. bèi wú yǐ jì qín zhī, jīn fān yǒu hé lǐ shuō? qìng ēn yuē: tú wáng bà yè, zì gǔ jiē rán, zuò shì bù chéng, wéi qiú yī sǐ ér yǐ. zi yí yù lìng zhòng jiāng jiàng táng, biǎo zòu wèi yòng. lǐ guāng bì yuē: bù kě. cǐ děng bǐ suī rén miàn, xīn rú yě shòu, nán yǐ dé huái, liú zhī bì wèi hòu hài. zi yí dī shǒu ér yán yuē: sī yán shì yě. jí mìng tuī chū qìng ēn yáng cháo zōng líng hú cháo děng jǐn jiē zhǎn zhī. zi yí ān mín yǐ le, yǔ lǐ guāng bì yí bīng zì hé yáng yí lù ér lái yíng dí. què shuō ān qìng xù zì qǐ bīng yǐ lái, yǔ shǐ sī míng měi bù xiāng hé. sī míng xiāo yǒng qiáng shèng, qìng xù móu yù tú zhī, yóu yù bù jué. zǎo yǒu rén bào zhī sī míng, sī míng jīng jù, suì jǔ suǒ bù shí sān zhōu qián lái jiàng táng. sù zōng yù rèn zhī, zhāng hào jìn yuē: bù kě. sī míng wèi rén xiōng xiǎn, yīn luàn qiè wèi, lì qiáng zé zhòng fù, shì duó zé rén lí, qín shòu zhī bèi, fǎn fù wú dìng. yuàn wù jiǎ yǐ wēi quán. dì yì suì zhǐ. zhì shì fù lǐng rén mǎ sī guī, yǔ qìng xù bìng bù xiāng wén, dàn zì zài jūn zhōng cāo bīng liàn jiāng. qìng xù tàn tīng zhī zhī dà jīng, bù zhī suǒ wèi, nǎi shàng biǎo chēng chén yú sāi míng, lǐng sān bǎi qí jìng yì sī míng yíng zhōng, jiē bèi sī míng shā zhī, qìng xù xiān yǒu zhōu xiàn, jí suǒ lǐng rén mǎ jiē guī yú sāi míng. sī míng shì dà, suì zì chēng dà yàn huáng dì. què shuō shǐ sī míng lǐng bīng èr wàn jìn gōng hé yáng, zhèng yǔ lǐ guāng bì xiāng yù, gè zì ān yíng xià zhài. sī míng jì yǒu liáng mǎ yī qiān yú pǐ, měi rì chū yú hé zhǔ yù zhī, xún huán bù xiū, yǐ shì duō shèng. guāng bì yì yù qǔ zhī, yǔ zhū jiāng dìng jì, mìng suǒ jūn zhōng pìn mǎ dé wǔ bǎi pǐ, xì yú chéng nèi. qí mǎ hù xiāng páo xiào sī míng, hòu sī míng mǎ zhì shuǐ biān, shǐ jūn shì jǐn qū chū zhī. wén mǎ sī bù yǐ, sī míng zhī mǎ xī fú dù guò hé lái, jiē bèi táng bīng yī qí qū zhī rù chéng. sī míng dà nù, nǎi tún bīng yú hé qīng, yù jué guāng bì liáng dào. guāng bì tīng zhī, suì yí jūn yú yě shuǐ dù, lìng zhū jiāng zhì sǐ jī zhī. zéi zhòng dà bài, sī míng xīng yè táo qù. xíng le èr rì, wèi qí bù jiāng luò yuè móu yì shā zhī. qí zi shǐ cháo yì jiāng qīng qí shù bǎi zǒu zhì mò zhōu, fù yuán shuài pú gù huái ēn zhī zǐ pū gù dàng zhuī jí wéi zhī. cháo yì lěi lěi chū zhàn jiē bài, nǎi xuǎn jīng qí wǔ shí zì běi mén fàn wéi ér chū. lǐ huái xiān qiǎn bīng yòu zhuī jí zhī, cháo yì bīng shì qióng cù, nǎi zì yì yú lín zhōng. huái xiān qǔ qí shǒu jí yǐ xiàn. ān qìng xù yǔ zéi zhòng jiē bèi shā, yú dǎng xī píng. pú gù huái ēn yǔ zhū jūn jiē hái. dì jiē fēng dà xǐ, zhòng jiā shǎng fá. lì quán yǒu shī yún: sān jiàn dìng tiān shān, gōng chéng zòu kǎi hái.
安慶恩見折了尹子奇,大驚,心生一計,乃喚楊潮宗行詐降之計,內應外合,必擒李、郭矣。潮宗領計,帶親隨賊兵數千人,迤邐到唐寨。先使人報知,郭子儀笑曰:「彼來詐降,吾必將計就計問之。」遂喚潮宗人,問其降故,潮宗答曰:「吾主安慶恩醉酒殺人,又賞罰不明,將士怨叛,誠恐禍及,故來投降,別無異心。」子儀曰:「汝等別無異心,汝就在此候用。」卻叫李謖管待使人,大吹大擂,飲酒盡醉。酒中皆下藥,醉倒渾如泥人。其有醒者,但指口而笑。慶恩知是中計,急求救應,領諸將並一萬人卻待出寨,只見四面喊聲大起,火光沖天,賊兵各自逃竄。只見回鶻托天王擋住去路,慶恩奔往左寨而走,火光齊起,撞着雷清殺將回來。再奔右寨,撞着李勃夾殺一陣,四下無路,慶恩棄軍土匹馬望平水而逃。見水上有舡,賊慌喚近岸,人馬下船,一聲號起,一齊拿住,卻是李光弼遣將扮作胡兵在此等候,擒了慶恩來到寨。子儀交盡招安賊兵,不許殺戮,降者無數。救滅余火,李光弼擒安慶恩至,托天王擒揚潮宗至,其餘令狐潮、牛延蚧等皆被擒。子儀笑曰:「汝等詐降,如何瞞得我過。被吾以計擒之,今番有何理說?」慶恩曰:「圖王霸業,自古皆然,作事不成,惟求一死而已。」子儀欲令眾將降唐,表奏為用。李光弼曰:「不可。此等彼雖人面,心如野獸,難以德懷,留之必為後害。」子儀低首而言曰:「斯言是也。」即命推出慶恩、楊潮宗、令狐潮等盡皆斬之。子儀安民已了,與李光弼移兵自河陽一路而來迎敵。卻說安慶緒自起兵以來,與史思明每不相合。思明驍勇強盛,慶緒謀欲圖之,猶豫不決。早有人報知思明,思明驚懼,遂舉所部十三州前來降唐。肅宗欲任之,張鎬進曰:「不可。思明為人兇險,因亂竊位,力強則眾附,勢奪則人離,禽獸之輩,反覆無定。願勿假以威權。」帝意遂止。至是復領人馬思歸,與慶緒並不相聞,但自在軍中操兵練將。慶緒探聽知之大驚,不知所為,乃上表稱臣于思明,領三百騎敬詣思明營中,皆被思明殺之,慶緒先有州縣,及所領人馬皆歸于思明。思明勢大,遂自稱大燕皇帝。卻說史思明領兵二萬進攻河陽,正與李光弼相遇,各自安營下寨。思明計有良馬一千餘匹,每日出於河渚浴之,循環不休,以示多盛。光弼意欲取之,與諸將定計,命索軍中牝馬得五百匹,繫於城內。其馬互相咆哮嘶鳴,候思明馬至水邊,使軍士盡驅出之。聞馬嘶不已,思明之馬悉浮渡過河來,皆被唐兵一齊驅之入城。思明大怒,乃屯兵於河清,欲絕光弼糧道。光弼聽知,遂移軍於野水渡,令諸將致死擊之。賊眾大敗,思明星夜逃去。行了二日,為其部將駱悅謀縊殺之。其子史朝義將輕騎數百走至莫州,副元帥僕固懷恩之子仆固碭追及圍之。朝義累累出戰皆敗,乃選精騎五十自北門犯圍而出。李懷仙遣兵又追及之,朝義兵勢窮蹙,乃自縊於林中。懷仙取其首級以獻。安慶緒與賊眾皆被殺,餘黨悉平。僕固懷恩與諸軍皆還。帝接風大喜,重加賞罰。麗泉有詩云:三箭定天山,功成奏凱還。
fǔ něi xīn jìng tǔ, zhī zài shà shí jiān.
撫餒新境土,只在霎時間。
zì shōu fù qún kòu zhī hòu, cháo tíng wú shì, chēng hè shēng píng.
自收復群寇之後,朝廷無事,稱賀昇平。
què shuō dì zì shǔ guī zhǎng ān, cháng yù jū xìng qìng gōng, yòu duō yù zhǎng qìng lóu. zhǎng ān fù lǎo guò zhě, wǎng wǎng zhān bài, shēng hū wàn suì. xíng jūn sī mǎ fǔ guó jìn chán yú sù zōng yuē: shàng huáng jū xìng qìng gōng, rì yǔ wài rén jiāo tōng. jīn chén xuán lǐ gāo lì shì gòng móu, yù bù lì yú bì xià qiě xìng qìng gōng yǔ lǘ pì xiāng cān, yuán qiáng qiǎn lù, fēi zhì zūn suǒ yí jū. dà nèi shēn yán, fèng yíng jū zhī, yǔ bǐ hé yì yòu dé dù jué xiǎo rén yíng huò shèng tīng. dì qì ér bù yīng. shì shí shàng yuán yuán nián qiū qī yuè, shì zhí xiāo zōng bù yù, fǔ guó suì zì jiǎo chēng dì yǔ, yíng shàng huáng wǎng xī nèi jū gān lù diàn, suǒ liú shì wèi zhī bīng wéi lǎo ruò zhě shù shí rén. suì jiāng gāo lì shì liú yú wū zhōu, chén xuán lǐ lè lìng zhì shì. shàng huáng bù yuè, nǎi bù rú hūn, pì gǔ bù shí, gòu chéng yī jí. dì chū rán yóu wǎng wèn ān, yīn shì dì yì yǒu jí, dàn qiǎn rén yǐ dài wèn ān. qí hòu dì zhī shì fǔ guó bèi dì xíng shì, è yù zhū zhī, wèi qí wò bīng quán zhòng, jìng yóu yù bù néng jué. shì yuè zhōng xún jiǎ yín, shàng huáng suì bēng yú shén lóng diàn, nián qī shí bā suì. shì shí dì yǐ zhān jí, wèi dé píng fù, yòu zhí shàng huáng zhī sàng, bì yǒng kū qì, āi huǐ yú lǐ, yīn shì qí jí zhuǎn jiā chén zhòng. qún chén zòu qǐng dì bié diàn yǎng bìng, shè jiào qí dǎo, dì tàn yuē: sǐ shēng yǒu mìng, hé yǐ dǎo wèi. suì bù kěn shè jiào. cì rì, jué qì shàng chōng, mù bù dǔ wù. dì huàn dà jiāng jūn guō zi yí lǐ guāng bì èr rén. jìn wò sǔn qián zhǔ fù hòu shì. dì yuē: zhèn jīn bìng shì chén kùn, liào yǐ nán táo, jīn yǐ dà shì zhǔ rǔ èr rén: tài zǐ dǔ hòu gōng jǐn, kě rèn dà shì, rǔ děng yí fǔ zuǒ zhī, gè huái zhōng yì zhī xīn, yǐ tú yōu jiǔ zhī jì, wù shǎo wàng dǔ. yán qì, zhǎng tàn yī shēng, lèi rú yǔ xià ér bēng. nián wǔ shí èr suì, bǎo yīng yuán nián jiǔ yuè xià xún yě. shǐ guān yǒu shī yún: táng shì qīng wēi shù wèi zhōng, míng huáng hé shì bēn xī dōng.
卻說帝自蜀歸長安,常欲居興慶宮,又多御長慶樓。長安父老過者,往往瞻拜,聲呼萬歲。行軍司馬輔國進讒於肅宗曰:「上皇居興慶宮,日與外人交通。今陳玄禮、高力士共謀,欲不利於陛下;且興慶宮與閭辟相參,垣牆淺露,非至尊所宜居。大內深嚴,奉迎居之,與彼何異;又得杜絕小人熒惑聖聽。」帝泣而不應。是時上元元年秋七月,適值蕭宗不豫,輔國遂自矯稱帝語,迎上皇往西內居甘露殿,所留侍衛之兵惟老弱者數十人。遂將高力士流於巫州,陳玄禮勒令致仕。上皇不悅,乃不茹葷,辟轂不食,構成一疾。帝初然猶往問安,因是帝亦有疾,但遣人以代問安。其後帝知是輔國背地行事,惡欲誅之,畏其握兵權重,竟猶豫不能決。是月中旬甲寅,上皇遂崩於神龍殿,年七十八歲。是時帝已沾疾,未得平復,又值上皇之喪,蹕踴哭泣,哀毀逾禮,因是其疾轉加沉重。群臣奏請帝別殿養病,設醮祈禱,帝嘆曰:「死生有命,何以禱為。」遂不肯設醮。次日,覺氣上沖,目不睹物。帝喚大將軍郭子儀、李光弼二人。近臥損前囑咐後事。帝曰:「朕今病勢沉困,料已難逃,今以大事囑汝二人:太子篤厚恭謹,可任大事,汝等宜輔佐之,各懷忠義之心,以圖悠久之計,勿少忘篤。」言訖,長嘆一聲,淚如雨下而崩。年五十二歲,寶應元年九月下旬也。史官有詩云:唐室傾危數未終,明皇何事奔西東。
sù zōng chēng hào xián míng zhǔ, huī fù shén jīng wàn zài gōng.
肅宗稱號賢明主,恢復神京萬載功。
shǐ guān píng xuán zōng yún: xuán zōng kāi yuán zhī chū, lì jīng zhèng shì, jǐ zhì tài píng, kě wèi shèng yǐ. tiān bǎo yǐ hòu, jiān chén zhí quán, yàn fēi luàn zhèng, zhì yú cuàn shēn shī guó ér bù huǐ. mí bù yǒu chū, xiān kè yǒu zhōng, xuán zōng zhī wèi yě. sù zōng jì bēng, bǎi guān fā sàng bìn jiǎn, tíng jiù yú piān diàn. tài zǐ bǎi guān guà xiào tòng kū, āi shēng zhèn dì. hū yī rén tǐng shēn chū yuē: qǐng tài zǐ xī āi, bǎi guān zàn zhǐ, hé bù shāng yì dà shì? zhòng shì zhī, nǎi lǐ fǔ guó yě. dāng shí lì shēng yuē: shèng shàng màn jià, tiān xià zhèn dòng, sì jūn zǎo jí dà wèi, yǐ zhèn wàn guó, hé kū qì xié! yú shì tài zǐ jí rì dēng wèi, chēng hào dài zōng huáng dì, shòu dà xiǎo guān yuán bài wǔ qǐ jū, gǎi bǎo yīng yuán nián wèi guǎng dé yuán nián. jiā fēng chéng yuán zhèn yú cháo ēn èr rén tóng píng zhāng shì, guō zi yí wèi tiān xià bīng mǎ yuán shuài, qí yú wén wǔ guān yuán jǐn jiē shēng yòng. zàng xuán zōng yú tài líng, zàng xiāo zōng yú jiàn líng. què shuō xì zuò fēi bào rù běi fāng, jìn chén zòu zhī tǔ bō kè hán, wén zhī dà xǐ yuē: míng huáng fù zǐ yǐ wáng, wú wú yōu yǐ. hé bù yīn qí guó zhōng wú zhǔ qǐ bīng fá zhī. qí chén hán shuǎng jiàn yuē: míng huáng sù zōng suī wáng, bì tuō gū yú guō zi yí yǐ. wén guān wǔ jiāng, móu lüè jí zhōu, bì qīng xīn jié lì yǐ fú yòu zhǔ dài zōng yě. bù kě fá zhī. hū yī rén yú bān bù zhōng zǒu chū dà xiào yuē: tīng wén guō zi yí xián jū yǐ jiǔ, bù yīn cǐ shí jìn bīng, gèng dài hé shí? nǎi tǔ xù móu shì, fù xìng yē lǜ, míng yì, zì zhòng cái, xiàn wèi xiào wèi. kè hán dà xǐ, suì wèn yē lǜ yì yuē: wú yù rù zhōng guó, dāng yòng hé cè? yì yuē: ruò zhǐ qǐ tǔ bō zhī bīng, jí nán qǔ shèng, xū yòng nèi wài gōng jī, lìng táng bīng shǒu wěi bù néng jiù yīng, suī yǒu shén jī miào cè, yì bù néng shī zhǎn yǐ. yù chéng dà shì, bì xū yào qǐ sān lù zhī bīng, kě chéng dà shì. kè hán wèn yuē: hé wèi sān lù? yì dá yuē: kě xiū shū yī fēng, chāi shǐ mìng wǎng qì dān, jiàn guó wáng hán hū lú, xiàn sòng jīn bó, yǐ lù qí xīn, lìng qǐ qì dān fān bīng wǔ wàn, zǎo qǔ wǔ yì, cǐ dì yí lù yě. kě yòu xiū shū jī shǎng cì zhí rù tǔ gǔ hún dǎng xiàng, xǔ yǐ gē dì wèi lín, lìng qǐ bīng wǔ wàn gōng ān píng, cǐ dì èr lù yě. rán hòu mìng xiāo zhān hǎn qīn tí dà jūn shí wàn, jìng chū bīng zhōu qǔ tài yuán, cǐ dì sān lù yě. qǐ cǐ sān lù dà jūn gòng jì èr shí wàn, fēn sān lù ér rù, guō zi yí yǒu zhū gé kǒng míng zhī cái, hé néng dāng zhī. kè hán wén zhī dà xǐ, nǎi shǐ qiǎn shǐ èr yuán, xuǎn néng yán kuài yǔ zhī rén qián qù yuē tóng qǐ èr dào jūn mǎ, rán hòu mìng xiāo zhān hǎn wèi dà yuán shuài, zǒng lǐng tí diào gè jiāng, qǐ bīng shí wàn qǔ bīng zhōu. wèi zhī shèng fù rú hé.
史官評玄宗云:玄宗開元之初,厲精政事,幾致太平,可謂盛矣。天寶以後,奸臣執權,艷妃亂政,至於竄身失國而不悔。靡不有初,鮮克有終,玄宗之謂也。肅宗既崩,百官發喪殯鹼,停柩於偏殿。太子、百官掛孝痛哭,哀聲震地。忽一人挺身出曰:「請太子息哀,百官暫止,何不商議大事?」眾視之,乃李輔國也。當時厲聲曰:「聖上曼駕,天下振動,嗣君早即大位,以鎮萬國,何哭泣邪!」於是太子即日登位,稱號代宗皇帝,受大小官員拜舞起居,改寶應元年為廣德元年。加封程元振、魚朝恩二人同平章事,郭子儀為天下兵馬元帥,其餘文武官員盡皆升用。葬玄宗於泰陵,葬蕭宗於建陵。卻說細作飛報入北方,近臣奏知吐蕃可汗,聞知大喜曰:「明皇父子已亡,吾無憂矣。何不因其國中無主起兵伐之。」其臣韓爽諫曰:「明皇、肅宗雖亡,必託孤於郭子儀矣。文官武將,謀略極周,必傾心竭力以扶幼主代宗也。不可伐之。」忽一人於班部中走出大笑曰:「聽聞郭子儀閒居已久,不因此時進兵,更待何時?」乃吐蓄謀士,複姓耶律,名益,字仲材,現為校尉。可汗大喜,遂問耶律益曰:「吾欲入中國,當用何策?」益曰:「若只起吐蕃之兵,急難取勝,須用內外攻擊,令唐兵首尾不能救應,雖有神機妙策,亦不能施展矣。欲成大事,必須要起三路之兵,可成大事。」可汗問曰:「何為三路?」益答曰:「可修書一封,差使命往契丹,見國王韓呼盧,獻送金帛,以賂其心,令起契丹番兵五萬,早取武邑,此第一路也。可又修書齎賞賜直入吐谷渾党項,許以割地為鄰,令起兵五萬攻安平,此第二路也。然後命蕭粘罕親提大軍十萬,徑出并州取太原,此第三路也。起此三路大軍共計二十萬,分三路而入,郭子儀有諸葛孔明之才,何能當之。」可汗聞之大喜,乃使遣使二員,選能言快語之人前去約同起二道軍馬,然後命蕭粘罕為大元帥,總領提調各將,起兵十萬取并州。未知勝負如何。