strong wáng wǎn ér guān dēng qǐ xìn yǔ wén zi tān sè wáng shēn strong
王婉兒觀燈起釁 宇文子貪色亡身
shī yuē:
詩曰:
zì shì yīng xióng dǎn zhì qí, juān qū hé bì wèi xiāng zhī?
自是英雄膽智奇,捐軀何必為相知?
qín tíng yù suì jīng qīng shǒu, hán shì céng héng niè zhèng shī.
秦庭欲碎荊卿首,韓市曾橫聶政屍。
qì duàn xiāng hún hán fěn gǔ, jiàn fēi shuāng xuě jué yāo chī.
氣斷香魂寒粉骨,劍飛霜雪絕妖魑。
wèi jūn sǎo jǐn bù píng shì, kěn xué zhǎng ān qīng báo ér?
為君掃盡不平事,肯學長安輕薄兒?
fū tiān xià jǐn duō wú yì zhī shì, jǐn duō bù píng zhī shì. wú yì zhī shì bù guò shì yóu wán xì yào bù píng zhī shì, yī shí fèn nù, bá dāo xiāng xiàng. yào xiǎo dé bù píng zhī qì, cháng cóng wú yì lǐ biān xún chū lái. shì rén kàn le, yǎn zhū zhōng huǒ shēng, tīng le xīn xiōng zhōng nù fā. zhè bù píng zhī qì, gè gè yǒu de. ruò méi gè jì ruò chú qiáng de shǒu duàn, yě zhǐ gàn zhe nǎo yī fān. ruò chěng zhe yī yǒng dào dǐ, zhì fú tā bù lái, fǎn rě chū huò huàn, yě bú shì yīng xióng zhī bǐ zhī jǐ de jì liǎ. guǒ shì yīng xióng, píng zhe zì jǐ běn lǐng, pà shén wáng sūn gōng zǐ, yòu pà shén hòu yōng qián zhē? xiǎo shì zhe bǎi wàn jūn zhōng, qǔ shàng jiāng tóu de guāng jǐng, pà bù shì zhǎn hú jī tù, chú què yī shí dà hān, què yě shì zuò yín è de wú bù bào zhī lǐ. suǒ wèi:
夫天下盡多無益之事,盡多不平之事。無益之事不過是遊玩戲要;不平之事,一時奮怒,拔刀相向。要曉得不平之氣,常從無益裡邊尋出來。世人看了,眼珠中火生,聽了心胸中怒發。這不平之氣,個個有的。若沒個濟弱鋤強的手段,也只干着惱一番。若逞着一勇到底,制服他不來,反惹出禍患,也不是英雄知彼知己的伎倆。果是英雄,憑着自己本領,怕甚王孫公子,又怕甚後擁前遮?小試着百萬軍中,取上將頭的光景,怕不似斬狐擊兔,除卻一時大憨,卻也是作淫惡的無不報之理。所謂:
huò yín yuán shì tiān xīn, wéi xiàng yīng xióng jiǎ shǒu.
禍淫原是天心,惟向英雄假手。
qiě shuō nèi xiē zhǎng ān de fù rén, shēng zài fù guì zhī jiā, yī fēng shí zú, wài miàn jǐng zhì, yě bù dà dòng tā xīn lǐ. piān shì xiǎo hù rén jiā, bā bā jí jí, guò le yī nián, yòu xǐ yù zhe gè xián yuè, jiàn wài biān mǎn jiē dēng huǒ, lián mò shēng gē shí rén yǒu shī, yǐ dào dēng yuè jiāo huī zhī shèng:
且說那些長安的婦人,生在富貴之家,衣豐食足,外面景致,也不大動他心裡。偏是小戶人家,巴巴急急,過了一年,又喜遇着個閒月,見外邊滿街燈火,連陌笙歌;時人有詩,以道燈月交輝之盛:
yuè zhèng huí shí dēng zhèng xīn, mǎn chéng dēng yuè bái rú yín.
月正回時燈正新,滿城燈月白如銀。
tuán tuán yuè xià dēng qiān zhǎn, zhuó zhuó dēng zhōng yuè yī lún.
團團月下燈千盞,灼灼燈中月一輪。
yuè xià kàn dēng dēng fù guì, dēng qián shǎng yuè yuè jīng shén.
月下看燈燈富貴,燈前賞月月精神。
jīn xiāo yuè sè dēng guāng nèi, jǐn shì guān dēng wán yuè rén.
今宵月色燈光內,儘是觀燈玩月人。
qí shí ruò lǎo ruò shǎo, ruò nán ruò nǚ, wǎng lái yóu wán píng nǐ jí lǎo chéng, jí zhēn jié de fù nǚ, bù yóu xīn shén dàng yàng, yī shuāng jiǎo tóu, zhǐ guǎn yào zhuāng bàn de chū lái. zǒu qiáo bù yuè, zhāng jiā mèi zǐ dā le lǐ diàn yí pó, zhào shì qīn niáng yuē le qián pù mā mā, xī xī hā hā, àn nà bú zhù, zuò chū xǔ duō fēng liú bō qiào. rě dé zhǎng ān chéng zhōng wáng sūn gōng zǐ, yóu xiá shào nián, diū méi zuò yǎn, qīng zuǐ báo shé de, dōu zài dēng shì lǐ chuān lái chā qù, xún xiāng hōng qì, zhuī zōng mì yǐng, diào qíng chuò qù, hé cháng zhēn xīn kàn dēng? yīn zhè zǒu qiáo bù yuè, rě chū yī duàn shì lái. yǒu yī gè shuāng jū de wáng lǎo yù, lǐng le yī gè shí bā suì lǎo dà de nǚ ér, xiǎo míng wǎn ér, yī shí gāo xìng yě chū qù kàn qǐ dēng lái. nǐ dào nà wáng lǎo yù de nǚ ér, shēng de rú hé?
其時若老若少,若男若女,往來遊玩;憑你極老誠,極貞節的婦女,不由心神蕩漾,一雙腳頭,只管要妝扮的出來。走橋步月,張家妹子搭了李店姨婆,趙氏親娘約了錢鋪媽媽,嘻嘻哈哈,按捺不住,做出許多風流波俏。惹得長安城中王孫公子,遊俠少年,丟眉做眼,輕嘴薄舌的,都在燈市里穿來插去,尋香哄氣,追蹤覓影,調情綽趣,何嘗真心看燈?因這走橋步月,惹出一段事來。有一個孀居的王老嫗,領了一個十八歲老大的女兒,小名婉兒,一時高興也出去看起燈來。你道那王老嫗的女兒,生得如何?
yāo shì sān chūn yáng liǔ. liǎn rú èr yuè táo huā. bīng jī yù gǔ zhàn jīng huá, kuàng zài dēng qián yuè xià?
腰似三春楊柳。臉如二月桃花。冰肌玉骨占精華,況在燈前月下?
mǔ nǚ èr rén, liú zhe xiǎo sī kàn le jiā, zǒu chū dà jiē kàn dēng. zǒu chū dà mén, biàn yǒu yī bān yóu dàng zǐ dì, gēn suí zài hòu, āi shàng shǎn xià, qiáo zhe wǎn ér. yí dào dà jiē, fēng zǎn yǐ yōng, shēn bù yóu jǐ. bù dàn wǎn ér jīng huāng, lián lǎo yù yě zháo máng dé méi fǎ. zhèng zài nà lǐ ào huǐ chū lái kàn zhè dēng, bù liào yǔ wén gōng zǐ de mén xià yóu gùn, zài wài xún chuò, fēi qù bào zhī gōng zǐ. gōng zǐ wén le měi nǚ zài qián, jí máng zhuī shàng. jiàn le wǎn ér róng mào, hún xiāo pò sàn. jiàn zhǐ yǒu lǎo fù tóng zǒu, yuè dào kě qī, biàn qù āi jiān cā bèi, diào xì tā. wǎn ér xià dé zhǐ shì bù zuò shēng, zǒu bì wú lù. nà wáng lǎo yù bù rèn dé yǔ wén gōng zǐ, kàn dào bù kān chù, zhǐ de fā qǐ huà lái. yǔ wén huì jí chèn cǐ shì tóu, biàn jiǎ fà qǐ nù lái dào: lǎo fù rén zhè děng wú lǐ, yě tǐng zhuàng wǒ, suǒ tā huí qù! shuō dé yī shēng, zhòng jiā rén qí shēng dá yīng, hōng de yī zhèn, bǎ mǔ nǚ lǔ dào fǔ mén. lǎo yù yǔ wǎn ér xià dé lěng hàn lín shēn, jiào hǎn bù chū, jiù shì yún wù lǐ tuī qù de, léi diàn lǐ tí qù de yì bān, dōu má mù le. jiù shì jiē shì shàng, yě yǒu páng guān de, nà gè bù xiǎo dé yǔ wén gōng zǐ, gǎn lái lán dǎng quàn jiě?
母女二人,留着小廝看了家,走出大街看燈。走出大門,便有一班遊蕩子弟,跟隨在後,挨上閃下,瞧着婉兒。一到大街,蜂攢蟻擁,身不由己。不但婉兒驚慌,連老嫗也着忙得沒法。正在那裡懊悔出來看這燈,不料宇文公子的門下游棍,在外尋綽,飛去報知公子。公子聞了美女在前,急忙追上。見了婉兒容貌,魂消魄散。見止有老婦同走,越道可欺,便去挨肩擦背,調戲他。婉兒嚇得只是不做聲,走避無路。那王老嫗不認得宇文公子,看到不堪處,只得發起話來。宇文惠及趁此勢頭,便假髮起怒來道:「老婦人這等無禮,也挺撞我,鎖他回去!」說得一聲,眾家人齊聲答應,轟的一陣,把母女擄到府門。老嫗與婉兒嚇得冷汗淋身,叫喊不出,就似雲霧裡推去的,雷電里題去的一般,都麻木了。就是街市上,也有旁觀的,那個不曉得宇文公子,敢來攔擋勸解?
dào de fǔ mén, wáng lǎo yù shì yòng tā bù zháo de, jiāng lái jī zhù mén fáng lǐ. zhǐ jiāng wǎn ér cuō guò jǐ zuò tīng táng, dào shū fáng zhōng fāng cái zhù jiǎo. yǔ wén huì jí zǎo yǐ lái dào, jiā rén dōu tuì chū fáng wài, zhǐ shèng jǐ gè yā huán. yǔ wén huì jí miǎn bù dé jìn qián qīn rè yī fān. nà wǎn ér què méi hǎo qì tóu, biàn xiàng liǎn shàng zhuàng lái, shǒu biàn xiàng miàn shàng dǎ lái. yán tuī le yī huì, nǎo le gōng zǐ xìng ér, jiào yā huán dǎ le yī dùn, lǐng jìn fáng nèi. jiàn wài biān yǒu rén jìn lái mì bào dào: nà lǎo fù rén zài fǔ mén wài yào sǐ yào huó, zěn shēng fā fù tā qù? gōng zǐ dào: bù xìn yǒu zhè yàng sā pō de, dài wǒ zì jiā chū qù. gōng zǐ zǒu chū fǔ mén, wèn lǎo yù hé gù de zhè bān sā pō. lǎo yù jiàn gōng zǐ chū lái, gèng tiān jiào hǎn, chuí xiōng diē zú, hū tiān pāi dì, yào tǎo nǚ ér. gōng zǐ dào: nǐ de nǚ ér, wǒ yǐ yòng le, nǐ hǎo hǎo jí zǎo huí qù ba, bù xiāo zài cǐ hòu dǎ. lǎo yù dào: bú yào shuō dǎ, jiù shā wǒ yě shuō bù dé, jué yào hái wǒ nǚ ér. wǒ lǎo shēn shuāng jū, biàn shēng zhè gè nǚ ér. yǐ xǔ rén jiā, shàng wèi chū jià, mǔ nǚ xiāng yī, xìng mìng yōu guān. ruò bù fàng hái, jīn yè jiù sǐ zài zhè lǐ. gōng zǐ shuō: ruò shì zhè děng shuō qǐ lái, wǒ zhè mén shǒu sǐ bù dé xǔ duō lī. jiào shǒu xià niǎn tā chū qù. zhòng jiā rén tuī de tuī, chě de chě, dǎ de dǎ, bǎ wáng lǎo yù zhí dǎ chū le xiàng kǒu shān lán mén, zài bù fàng jìn qù le. yǔ wén gōng zǐ, cǐ shí yì xìng wèi lán, yòu dài le yī èr bǎi hěn hàn, jiē shàng xián zhuàng. shí yǐ èr gǔ. yě shì yǔ wén gōng zǐ yín è guàn yíng, hé dāng dǎ sǐ, yòu chū lái xún shì. dà fán yī yǐn yī zhuó, mò fēi qián dìng, kuàng shēng sǐ dà shù, yě táo bù dé tiān yì. zhèng shì:
到得府門,王老嫗是用他不着的,將來羈住門房裡。止將婉兒撮過幾座廳堂,到書房中方才住腳。宇文惠及早已來到,家人都退出房外,只剩幾個丫環。宇文惠及免不得近前親熱一番。那婉兒卻沒好氣頭,便向臉上撞來,手便向面上打來。延推了一會,惱了公子性兒,叫丫環打了一頓,領禁房內。見外邊有人進來密報道:「那老婦人在府門外要死要活,怎生發付他去?」公子道:「不信有這樣撒潑的,待我自家出去。」公子走出府門,問老嫗何故的這般撒潑。老嫗見公子出來,更添叫喊,捶胸跌足,呼天拍地,要討女兒。公子道:「你的女兒,我已用了,你好好及早回去吧,不消在此候打。」老嫗道:「不要說打,就殺我也說不得,決要還我女兒。我老身孀居,便生這個女兒。已許人家,尚未出嫁,母女相依,性命攸關。若不放還,今夜就死在這裡。」公子說:「若是這等說起來,我這門首死不得許多哩。」叫手下攆他出去。眾家人推的推,扯的扯,打的打,把王老嫗直打出了巷口柵欄門,再不放進去了。宇文公子,此時意興未闌,又帶了一二百狠漢,街上閒撞。時已二鼓。也是宇文公子淫惡貫盈,合當打死,又出來尋事。大凡一飲一啄,莫非前定,況生死大數,也逃不得天意。正是:
huò fú běn wú mén, wéi rén nǎi zì zhào. sài wēng céng yǒu yán, bǐ cāng yān kě liào?
禍福本無門,惟人乃自召。塞翁曾有言,彼蒼焉可料?
què shuō shū bǎo yī bān háo jié, biàn chù wán yào, jiàn bǎi guān xià mǎ pái páng, yǒu jǐ bǎi rén wéi rào xuān rǎng. zhòng háo jié fēn kāi zhòng rén guān kàn, què shì gè lǎo fù rén, bái fà péng sōng, pú fú zài dì, fàng shēng dà kū. bó dāng wèn páng biān de rén: zhè gè lǎo fù rén, wèi hé zài jiē fāng shàng kū? kàn de rén dá dào: liè wèi, nǐ bú yào guǎn tā zhè jiàn shì. zhè lǎo fù rén bù zhī shì wù, yī gè nǚ ér, shòu le rén de pìn lǐ, hái bù céng chū jià, dài le jiē shàng kàn dēng, què zhuàng jiàn yǔ wén gōng zǐ qiǎng le qù. shū bǎo dào: shì nà gè yǔ wén gōng zǐ? nà rén dào: jiù shì bīng bù shàng shū yǔ wén shù lǎo yé de gōng zǐ. shū bǎo dào: kě jiù shì shè pǔ yuán qíng de? zhòng rén dá dào: jiù shì tā. zhè gè shí hòu, lián shū bǎo bǎ lǐ yào shī zhī yán, diū zài zhǎo wā guó lǐ qù le, què dōu shì zhuān bào bù píng de rén, tīng jiàn shuō huà, yī gè gè dōu è qì tián xiōng, shuāng móu bào huǒ, jiào nà lǎo fù rén: nǐ xìng shén me? lǎo yù dào: lǎo shēn xìng wáng, zhù zài yǔ wén gōng zǐ fǔ hòu. qí guó yuǎn dào: nǐ qiě huí qù. nà gè yǔ wén gōng zǐ zài shè pǔ tī tǎn, wǒ men yíng tā cǎi duàn yín huā yǒu shù shí yú pǐ zài cǐ, xún zhe gōng zǐ, shú nǐ nǚ ér lái hái nǐ. lǎo yù kòu shǒu sì bài, kū huí jiā qù.
卻說叔寶一班豪傑,遍處頑要,見百官下馬牌旁,有幾百人圍繞喧嚷。眾豪傑分開眾人觀看,卻是個老婦人,白髮蓬鬆,匍匐在地,放聲大哭。伯當問旁邊的人:「這個老婦人,為何在街坊上哭?」看的人答道:「列位,你不要管他這件事。這老婦人不知世務,一個女兒,受了人的聘禮,還不曾出嫁,帶了街上看燈,卻撞見宇文公子搶了去。」叔寶道:「是那個宇文公子?」那人道:「就是兵部尚書宇文述老爺的公子。」叔寶道:「可就是射圃圓情的?」眾人答道:「就是他。」這個時候,連叔寶把李藥師之言,丟在爪哇國里去了,卻都是專抱不平的人,聽見說話,一個個都惡氣填胸,雙眸爆火,叫那老婦人:「你姓什麼?」老嫗道:「老身姓王,住在宇文公子府後。」齊國遠道:「你且回去。那個宇文公子在射圃踢毯,我們贏他彩緞銀花有數十餘匹在此,尋着公子,贖你女兒來還你。」老嫗叩首四拜,哭回家去。
shū bǎo wèn liǎng biān de rén: nà gōng zǐ qiǎng tā de nǚ ér, guǒ yǒu cǐ shì me? zhòng rén dào: bú shì jīn shì cái qiǎng, shí èr rì jiù qiǎng qǐ. zhǎng ān de shì sú, yuán xiāo shǎng dēng, bǎi xìng rén jiā de fù nǚ, dōu chū lái zǒu qiáo tà yuè, yuàn zhōng kàn dēng, gōng zǐ jiǎn hǎo de jiù qiǎng le huí jiā qù. yǒu guāi qiǎo huì fèng chéng de, cì rì huò jiào fù mǔ zhàng fū jìn fǔ qù, shǎng xiē yín qián jiù bà le. yǒu nà bù huì shuō huà de, chōng zhuàng le gōng zǐ, dǎ sǐ le diū zài jiā qiáng lǐ, méi rén gǎn yǔ tā suǒ mìng. shí sān shí sì liǎng rì, yòu qiǎng le jǐ gè, jīn wǎn lún zhe zhè gè lǎo fù rén de nǚ ér. shǐ chū shí shū bǎo hái yǒu shū cǎi duàn yín huā shú hái tā de yì sī, dào hòu tīng jiàn zhè xiē huà, dōu dòng le dǎ de niàn tóu, féng rén jiù wèn yǔ wén gōng zǐ. zhòng rén dào: liè wèi shì wài jīng yì guān, yǔ cǐ bù tóng tǎng yù gōng zǐ, yán yǔ duì dá bù lái, gōng zǐ xìng qì bù hǎo, kǒng pà shāng le liè wèi. shū bǎo dào: bù zhī tā zěn yàng yī gè xíng tóu? wèn le, wǒ men hǎo huí bì. zhòng rén dào: yǔ wén gōng zǐ me, tā yǒu yī suǒ sī yuàn de fáng wū, chù yǎng xǔ duō wáng mìng zhī tú, dōu shì bù pà lěng rè de rén. zhè yàng shí hòu, dōu tuō dé chì tiáo tiáo de. měi rén zhǎng yī tiáo qí méi duǎn gùn, yǒu yī èr bǎi gè zài qián biān kāi lù, hòu biān shì huì wǔ yì de jiā jiāng, zhēn qiāng zhēn dāo, bǎi zhe shè huǒ. gōng zǐ qí mǎ. mǎ qián qīng yī dà mào, bǎi zhe wǔ liù duì, dōu zhí zhe shā dēng tí lú, miàn qián bǎi duì. zhǎng ān chéng lǐ, zhè xiē xūn wèi fǔ zhōng de jiā jiāng, bàn de shén me shè huǒ, yù jiàn gōng zǐ, dāng jiē wǔ lái, wǔ dé hǎo xiàng shè pǔ yuán qíng de shǎng huā hóng ruò wǔ dé bù hǎo de, yī dùn gùn dǎ sàn le. shū bǎo dào: duō xiè liè wèi le. zài nà xī zhǎng ān mén wài yù dào shàng, xún yǔ wén gōng zǐ.
叔寶問兩邊的人:「那公子搶他的女兒,果有此事麼?」眾人道:「不是今是才搶,十二日就搶起。長安的世俗,元宵賞燈,百姓人家的婦女,都出來走橋踏月,院中看燈,公子揀好的就搶了回家去。有乖巧會奉承的,次日或叫父母丈夫進府去,賞些銀錢就罷了。有那不會說話的,衝撞了公子,打死了丟在夾牆裡,沒人敢與他索命。十三、十四兩日,又搶了幾個,今晚輪着這個老婦人的女兒。」始初時叔寶還有輸彩緞銀花贖還他的意思,到後聽見這些話,都動了打的念頭,逢人就問宇文公子。眾人道:「列位是外京衣冠,與此不同;倘遇公子,言語對答不來,公子性氣不好,恐怕傷了列位。」叔寶道:「不知他怎樣一個行頭?問了,我們好迴避。」眾人道:「宇文公子麼,他有一所私院的房屋,畜養許多亡命之徒,都是不怕冷熱的人。這樣時候,都脫得赤條條的。每人掌一條齊眉短棍,有一二百個在前邊開路,後邊是會武藝的家將,真槍真刀,擺着社火。公子騎馬。馬前青衣大帽,擺着五六對,都執着紗燈題爐,面前擺隊。長安城裡,這些勛衛府中的家將,扮的什麼社火,遇見公子,當街舞來,舞得好像射圃圓情的賞花紅;若舞得不好的,一頓棍打散了。」叔寶道:「多謝列位了。」在那西長安門外御道上,尋宇文公子。
sān gēng shí hòu, yuè míng rú zhòu. zhèng zài zhǎo xún jiān, jiàn yǔ wén gōng zǐ dào le. guǒ rán duǎn gùn yǒu jǐ bǎi tiáo, rú láng yá xiāng sì. gōng zǐ chuān le lǐ fú, zuò zài mǎ shàng, hòu biān cù yōng jiā dīng. zì gǔ dào: bú shì yuān jiā bù duì tóu. zhòng rén duǒ zài jiē páng, zhèng yào xún tā de shì, gāng cái dào tā miàn qián, jiù zhàn zhù le duì yú bào dào: xià guó gōng dòu yé fǔ zhōng jiā jiāng, yǒu shè huǒ lái cān. gōng zǐ wèn: shén me gù shì? dá dào: shì hǔ láo guān sān zhàn lǚ bù. wǔ bà, gōng zǐ dào hǎo, zhòng yǒu tǎo shǎng. gōng zǐ cái dǎ fā zhè huǒ rén qù, shū bǎo yī fú dōu zhuā zhā tíng dāng le, gāo jiào dào: hái yǒu shè huǒ lī! wǔ gè háo jié, gé rén tóu cuàn jìn lái dào: wǒ men shì wǔ mǎ pò cáo. gōng zǐ shí huò, àn yí zhè bān rén què bú shì tiào guǐ shēn fǎ. qín shū bǎo shì liǎng gēn jīn zhuāng jiān, wáng bó dāng shì liǎng kǒu bǎo jiàn, chái sì chāng shì yī kǒu bǎo jiàn, qí guó yuǎn shì liǎng bǐng jīn chuí, lǐ rú guī shì yī tiáo píng mó zhú jié gāng biān. nà biān jiān xiāng zhuàng, dīng dāng bì lù zhī shēng, rú huǒ xīng bào liè, zhǐ guǎn wǔ. jiē dào suī shì kuān kuò, zhòng háo jié què zhǎn bù kāi. shǒu zhí bīng qì yòu chén zhòng, wǔ dào rén miàn shàng, hán qì bī rén, liǎng biān rén jiā mén kǒu, dōu zhàn bú zhù le, jǐ dào liǎng tóu qù. qí guó yuǎn xīn zhōng àn xiǎng dào: cǐ shí dǎ sǐ tā bù nán, nán shì kàn de rén zǔ zhù qù lù, bù dé tuō shēn. chú fēi zhè dēng péng shàng fàng qǐ huǒ lái, zhè bǎi xìng men yào jiù huǒ, jiù bù dé lán wǒ dì xiōng. biàn wǎng wū shàng yī cuān. gōng zǐ zhī dào yǒu zhè me yī gè jiā shù, wǔ gè rén zhèng wǔ, yī gè yào cóng shàng biān wǔ jiāng xià lái, què bù zhī dào tā fàng huǒ. qín shū bǎo jiàn dēng péng shàng huǒ qǐ, liào zhǐ bù dé zhè jiàn shì le, yòng shēn fǎ zòng yī gè hǔ tiào, tiào yú mǎ qián, jǔ jiān zhào gōng zǐ tóu shàng jiù dǎ. nà gōng zǐ zuò zài mǎ shàng, yǎng zhe shēn qū, shì bù fáng bèi de kuàng qiě shū bǎo liù shí sì jīn zhòng jīn zhuāng jiān, dǎ zài tóu shàng, lián mǎ dōu dǎ ǎi le, zhuàng jiāng xià lái. shǒu xià zhòng jiāng kàn dào: bù hǎo le, dǎ sǐ le gōng zǐ le! gè jǔ qiāng dāo bàng gùn, xiàng shū bǎo dǎ lái. shū bǎo lún jīn zhuāng jiān, zhāo jià zhòng rén, qí guó yuǎn cóng dēng péng shàng tiào jiāng xià lái, lún dòng jīn chuí. zhè xiē háo jié, yī gè gè:
三更時候,月明如晝。正在找尋間,見宇文公子到了。果然短棍有幾百條,如狼牙相似。公子穿了禮服,坐在馬上,後邊簇擁家丁。自古道:不是冤家不對頭。眾人躲在街旁,正要尋他的事,剛才到他面前,就站住了對於報道:「夏國公竇爺府中家將,有社火來參。」公子問:「什麼故事?」答道:「是虎牢關三戰呂布。」舞罷,公子道好,眾有討賞。公子才打發這夥人去,叔寶衣服都抓扎停當了,高叫道:「還有社火哩!」五個豪傑,隔人頭竄進來道:「我們是五馬破曹。」公子識貨,暗疑這班人卻不是跳鬼身法。秦叔寶是兩根金裝鐧,王伯當是兩口寶劍,柴嗣昌是一口寶劍,齊國遠是兩柄金錘,李如珪是一條平磨竹節鋼鞭。那鞭鐧相撞,叮噹嗶錄之聲,如火星爆烈,只管舞。街道雖是寬闊,眾豪傑卻展不開。手執兵器又沉重,舞到人面上,寒氣逼人,兩邊人家門口,都站不住了,擠到兩頭去。齊國遠心中暗想道:「此時打死他不難,難是看的人阻住去路,不得脫身。除非這燈棚上放起火來,這百姓們要救火,就不得攔我弟兄。」便往屋上一攛。公子只道有這麼一個家數,五個人正舞,一個要從上邊舞將下來,卻不知道他放火。秦叔寶見燈棚上火起,料止不得這件事了,用身法縱一個虎跳,跳於馬前,舉鐧照公子頭上就打。那公子坐在馬上,仰着身軀,是不防備的;況且叔寶六十四斤重金裝鐧,打在頭上,連馬都打矮了,撞將下來。手下眾將看道:「不好了,打死了公子了!」各舉槍刀棒棍,向叔寶打來。叔寶輪金裝鐧,招架眾人,齊國遠從燈棚上跳將下來,輪動金錘。這些豪傑,一個個:
xīn tóu huǒ qǐ, kǒu jué léi míng. měng shòu shēn qū, zhí chōng héng zhuàng. dǎ dé qián bēn hòu yǒng, shā dé dōng dào xī wāi. fēng liú cái zǐ duò guān dá, péng tóu luàn chēng měi mào jiā rén tuì luó wà, xiǎn zú máng bēn. shī hái duī jī píng jiē, xuè shuǐ biàn liú mǎn dì. zhèng shì wēi shì tà fān bái yù diàn, hǎn shēng zhèn dòng zǐ jīn chéng.
心頭火起,口角雷鳴。猛獸身軀,直衝橫撞。打得前奔後涌,殺得東倒西歪。風流才子墮冠答,蓬頭亂撐;美貌佳人褪羅襪,跣足忙奔。屍骸堆積平街,血水遍流滿地。正是威勢踏翻白玉殿,喊聲震動紫金城。
zhè xiē háo jié, zài rén cóng zhōng dǎ kāi yī tiáo xuè lù, xiàng dà jiē bēn míng dé mén ér lái. yǐ shì sān gēng yǐ hòu. chéng mén wài què yǒu èr shí èr rén, huáng hūn shí hòu chī guò wǎn fàn, shàng guò mǎ liào, bèi le ān pèi, dài zài nà kuān kuò jiē dào kǒu, děng hòu zhǔ rén. tā men yě fēn zuò liǎng bān, zhe yī bàn rén kàn le mǎ pǐ, yī bàn rén jìn chéng mén kǒu jiē dào shàng, kàn yī huí dēng, huàn zhè kàn mǎ de jìn qù. dào sān gēng shí hòu, huàn le xiàng cì, fù jìn chéng kàn dēng. zhǐ jiàn lí mín bǎi xìng, péng tóu xiǎn zú, lù tǐ chì shēn, mǎn miàn hàn liú, shēn dài zhòng shāng, kǒu zhōng jiào hǎn kuài zǒu. nà kàn dēng jǐ gè lóu luó, tīng zhè gè huà, huāng huāng máng máng de, bēn chū chéng lái dào: liè wèi, xiǎng shì wǒ men lǎo yé, zài chéng lǐ rě chū huò lái, dǎ sǐ shén me yǔ wén gōng zǐ. nǐ men zhe jǐ gè kàn mǎ, zhe jǐ gè yǒu lǚ lì de, tóng wǒ qù bǎ chéng mén lán zhù, bú yào jiào shǒu mén guān bǎ mén guān le ruò fàng tā guān le, wǒ men zhǔ rén, jiù bù dé chū chéng le. zhòng rén dào: shuō dé yǒu lǐ. shí shù gè dà hàn, dào chéng mén kǒu, jǐ gè gù yì yào jìn chéng, jǐ gè gù yì yào chū chéng, hù xiāng chě niǔ, jiù dǎ jiāng qǐ lái, bǎ zhè kàn mén de jūn rén, dōu tuī dǎo le guǐ hùn. cǐ shí xún jiē de jīn wú jiāng jūn yǔ jīng zhào fǔ yǐn, tīng dé dǎ sǐ le yǔ wén gōng zǐ, pà zǒu le rén, fēi mǎ fù lìng lái guān mén. rú hé guān dé zhù? zhòng háo jié qià hǎo dǎ dào chéng mén kǒu, jiàn chéng mén bù bì, dōu yǒu shēng lù le, biàn zhāo chū mén duó mén. lóu luó dēng yuè xià jiàn le zhǔ rén, yě yí hòng ér chū. jiàn lù páng zì jǐ de mǎ, fēi shēn qí shàng, dùn kāi jiāng pèi:
這些豪傑,在人叢中打開一條血路,向大街奔明德門而來。已是三更已後。城門外卻有二十二人,黃昏時候吃過晚飯,上過馬料,鞴了鞍轡,帶在那寬闊街道口,等候主人。他們也分做兩班,着一半人看了馬匹,一半人進城門口街道上,看一回燈,換這看馬的進去。到三更時候,換了向次,復進城看燈。只見黎民百姓,蓬頭跣足,露體赤身,滿面汗流,身帶重傷,口中叫喊快走。那看燈幾個嘍羅,聽這個話,慌慌忙忙的,奔出城來道:「列位,想是我們老爺,在城裡惹出禍來,打死什麼宇文公子。你們着幾個看馬,着幾個有膂力的,同我去把城門攔住,不要叫守門官把門關了;若放他關了,我們主人,就不得出城了。」眾人道:「說得有理。」十數個大漢,到城門口,幾個故意要進城,幾個故意要出城,互相扯扭,就打將起來,把這看門的軍人,都推倒了鬼混。此時巡街的金吾將軍與京兆府尹,聽得打死了宇文公子,怕走了人,飛馬傅令來關門。如何關得住?眾豪傑恰好打到城門口,見城門不閉,都有生路了,便招出門奪門。嘍羅燈月下見了主人,也一哄而出。見路旁自己的馬,飛身騎上,頓開韁轡:
chù suì qīng sī wǎng, zǒu le jǐn lín jiāo. chōng pò màn tiān tào, gāo fēi yù zhǎo diāo.
觸碎青絲網,走了錦鱗蛟。衝破漫天套,高飛玉爪雕。
qī qí mǎ, dài le yī qiān rén, qí bēn tóng guān dào, zhì yǒng fú sì qián. chái jùn mǎ yào liú shū bǎo zài shǒu hòu táng gōng huí shū. shū bǎo dào: kǒng yǒu rén wù sè bù biàn. hái zhǔ fù sì zhōng, bǎ bào dé cí sù sù huǐ le, nà liǎng gēn ní jiān bú yào lù zài rén yǎn zhōng. jǔ shǒu zuò bié, mǎ zǒu rú fēi.
七騎馬,帶了一千人,齊奔潼關道,至永福寺前。柴郡馬要留叔寶在守候唐公回書。叔寶道:「恐有人物色不便。」還囑咐寺中,把報德祠速速毀了,那兩根泥鐧不要露在人眼中。舉手作別,馬走如飛。
jiāng jìn shǎo huá shān, shū bǎo zài mǎ shàng duì bó dāng dào: lái nián jiǔ yuè èr shí sān rì, shì jiā mǔ de zhěng shòu liù shí, xián dì kě lái guāng gù guāng gù? bó dāng jǔ lǐ rú guī qí guó yuǎn dào: xiǎo dì bèi zì rán dōu lái. shū bǎo yě bù kěn jìn nà shān, liǎng xià fēn shǒu, zì huí qí zhōu bù tí.
將近少華山,叔寶在馬上對伯當道:「來年九月二十三日,是家母的整壽六十,賢弟可來光顧光顧?」伯當舉李如珪、齊國遠道:「小弟輩自然都來。」叔寶也不肯進那山,兩下分手,自回齊州不題。
què shuō chéng mén kǒu liú mén qù, cái dé guān mén, zhèng suǒ wèi zéi qù guān mén. nà jiē fāng jiù shì shī shān xuè hǎi yì bān, lí mín bǎi xìng de fáng wū, shāo huǐ bù zhī qí shù. cǐ shí yǔ wén shù fǔ zhōng, yīn tiān zǐ cì dēng, què jiù yǒu cì de yù yàn, dà táng kāi yàn. fēng zhú gāo shāo, jiē xià zòu lè, yī mén quán guì, xiǎng tiān zǐ hóng ēn. yǐn jiǔ zhī jiān, fǔ mén wài rú cháo shuǐ yì bān, juān juān bù duàn, xǔ duō rén yōng jiāng jìn lái, kǒu chēng: huò shì. yǔ wén shù zháo máng, lí yàn xià dī shuǐ yán lái, yáo zhuó shǒu jiào zhòng rén bú yào luàn jiào, yǒu jǐ gè běn fǔ jiā jiāng lái bǐng dào: xiǎo yé zài xī zhǎng ān mén wài kàn dēng, yù xiǎng mǎ wǔ shè huǒ wèi yóu, shāng le xiǎo yé xìng mìng. yǔ wén shù zuì nì ài cǐ zi, wén zhī sǐ yú fēi mìng, wǔ nèi jiē liè dào: wú ér yǔ xiǎng mǎ hé chóu, bèi tā dǎ sǐ? zhè xiē jiā jiāng, bù gǎn yán zòng gōng zǐ wèi è. zhòng jiā jiāng jù yòng huǎng yán zhē gài dào: xiǎo yé yīn jiǔ hòu yǔ wáng shì nǚ zǐ zuò xì wán shuǎ, tā nà lǎo fù kū sù yú xiǎng mǎ xiǎng mǎ jiù xíng xiōng, bǎ xiǎo yé shāng le xìng mìng. yǔ wén shù wèn: nà lǎo fù yǔ nǚ zǐ hé zài? dá dào: lǎo fù bù zhī qù xiàng, nǚ zǐ xiàn zài fǔ zhōng. yǔ wén shù dà nù dào: kuài ná zhè gè jiàn rén, yǔ wǒ tuō chū yí mén, yī dùn luàn bàng dǎ sǐ le bà! yòu mìng jiā jiāng gè rén dài dāo fǔ, zhā kàn nà fù rén jiā, hái yǒu jǐ kǒu jiā shǔ, jǐn xíng shā lù jiāng zhù jū fáng wū, jǐn xíng chāi huǐ, fàng huǒ fén shāo. zhòng rén de lìng, biàn bǎ cǐ nǚ tuō jiāng chū lái dǎ sǐ le, diū zài jiā qiáng lǐ qù lǎo fù jiā kǒu, dōu yǐ shā jǐn. zhèng shì:
卻說城門口留門去,才得關門,正所謂賊去關門。那街坊就是屍山血海一般,黎民百姓的房屋,燒毀不知其數。此時宇文述府中,因天子賜燈,卻就有賜的御宴,大堂開宴。風燭高燒,階下奏樂,一門權貴,享天子洪恩。飲酒之間,府門外如潮水一般,涓涓不斷,許多人擁將進來,口稱:「禍事。」宇文述着忙,離宴下滴水檐來,搖着手叫眾人不要亂叫,有幾個本府家將來稟道:「小爺在西長安門外看燈,遇響馬舞社火為由,傷了小爺性命。」宇文述最溺愛此子,聞知死於非命,五內皆裂道:「吾兒與響馬何仇,被他打死?」這些家將,不敢言縱公子為惡。眾家將俱用謊言遮蓋道:「小爺因酒後與王氏女子作戲頑耍,他那老婦哭訴於響馬;響馬就行兇,把小爺傷了性命。」宇文述問:「那老婦與女子何在?」答道:「老婦不知去向,女子現在府中。」宇文述大怒道:「快拿這個賤人,與我拖出儀門,一頓亂棒打死了罷!」又命家將各人帶刀斧,查看那婦人家,還有幾口家屬,盡行殺戮;將住居房屋,盡行拆毀,放火焚燒。眾人得令,便把此女拖將出來打死了,丟在夾牆裡去;老婦家口,都已殺盡。正是:
shuō shén qīng chéng lì sè, què shì wáng jiā huò tāi.
說甚傾城麗色,卻是亡家禍胎。
nà yǔ wén shù yóu hèn hèn bù yǐ, jiào běn fǔ shàn dān qīng de lái, wèn zài shì shàng jù dí de jiā jiāng, bǎ dǎ sǐ gōng zǐ de qiáng rén miàn mào yī zhuāng, yī yī bào lái, yào huà tú xíng, chāi rén ái ná. zhòng rén xiān bào dào: zhè rén yǒu yī zhàng shēn qū, èr shí duō nián jì, qīng sù yī fú, wǔ shuāng jiān. yī shuō shuō dào shuāng jiān, páng biān biàn rě dòng le yī rén, shì yǔ wén shù de jiā dīng, dōng gōng hù wèi tóu mù, máng guì xià dào: lǎo yé, ruò shuō zhè rén shǐ shuāng jiān de, zhè rén hǎo chá le. xiǎo de dāng rì rén shòu yuán nián, fèng yé jiāng lìng, zài zhí shù gǎng dǎ nà lǐ yé shí, zhuàng zhe zhè rén lái, dāng shí yě chī le tā kuī, bù céng hài de lǐ yé. yǔ wén shù dào: zhè děng, shì lǐ yuān zhī wǒ dāng rì yào hài tā, gù zhe cǐ rén lái bào chóu le. cǐ shí yǔ wén shù de sān zi, jù zài miàn qián, huà jí máng dào: zhè bù xiāo jiǎng, míng rì zhǐ tí běn wèn lǐ yuān tǎo mìng. zhì jí yě mà lǐ yuān, yào bào shā dì zhī chóu. zhǐ yǒu yǔ wén shì jí, tā píng xī zhī xiē lǐ, dào: zhè yě bù rán. tiān xià rén miàn páng xiāng sì de duō, huì wǔ jiān de yě duō. ruò shǐ lǐ yuān yào bào yuàn, qǐ zài jīn rì? qiě qiáng rén bù céng ná zhe, yě méi zhèng jù, biàn shì zhí shù gǎng jiàn lái, kě duì rén jiǎng dé de me? yě zhǐ cóng róng chá fǎng bà! yǔ wén shù tīng le, yě biàn zhí bù dìng shì táng gōng jiā dīng. dào le cì rì, yě zhǐ shuō dé shì bù zhī xìng míng rén, jiāng tā ér zi dǎ sǐ, shāo huǐ mín fáng, shā shāng rén kǒu, sù xíng jī bǔ. bù zhī shì tǐ rú hé, qiě tīng xià huí fēn jiě.
那宇文述猶恨恨不已,叫本府善丹青的來,問在市上拒敵的家將,把打死公子的強人面貌衣裝,一一報來,要畫圖形,差人捱拿。眾人先報道:「這人有一丈身軀,二十多年紀,青素衣服,舞雙鐧。」一說說到雙鐧,旁邊便惹動了一人,是宇文述的家丁,東宮護衛頭目,忙跪下道:「老爺,若說這人使雙鐧的,這人好查了。小的當日仁壽元年,奉爺將令,在植樹崗打那李爺時,撞着這人來,當時也吃了他虧,不曾害得李爺。」宇文述道:「這等,是李淵知我當日要害他,故着此人來報仇了。」此時宇文述的三子,俱在面前,化及忙道:「這不消講,明日只題本問李淵討命。」智及也罵李淵,要報殺弟之仇。只有宇文士及,他平昔知些理,道:「這也不然。天下人面龐相似的多,會舞鐧的也多。若使李淵要報怨,豈在今日?且強人不曾拿着,也沒證據,便是植樹崗見來,可對人講得的麼?也只從容察訪罷!」宇文述聽了,也便執不定是唐公家丁。到了次日,也只說得是不知姓名人,將他兒子打死,燒毀民房,殺傷人口,速行緝捕。不知事體如何,且聽下回分解。