zhōu guǎng bái cén zhāng wàn fú wáng yàn bó lǐ yòu fù yuán háng liáng gé liáng xīn zhào è gāo pián tián lìng zī yú gòu yán suì
周廣 白岑 張萬福 王彥伯 李祐婦 元頏 梁革 梁新趙鄂 高駢 田令孜 於遘 顏燧
zhōu guǎng
周廣
kāi yuán zhōng, yǒu míng yī jì míng zhě, wú rén yě. cháng shòu mì jué yú yǐn shì zhōu guǎng. guān rén yán sè tán xiào, biàn zhī jí shēn qiǎn. yán zhī jīng yì, bù dài zhěn hòu. shàng wén qí míng, zhēng zhì jīng shī. lìng yú yè tíng zhōng zhào yǒu jí zhě, bǐ zhōu yàn yān. yǒu gōng rén, měi rì zè zé xiào gē tí hào, ruò zhōng kuáng jí. ér yòu zú bù néng jí dì. zhōu shì zhī yuē: cǐ bì yīn shí qiě bǎo, ér dà cù lì, qǐng fù pū yú dì ér rán yě. zhōu nǎi yǐn yǐ yún mǔ tāng. jì yǐ, lìng shú mèi, mèi jué, nǎi shī suǒ kǔ. wèn zhī. nǎi yán: cháng yīn dà huá gōng zhǔ zài dàn sān rì. gōng zhōng dà chén gē chuī. mǒu nǎi zhǔ ōu zhě, jù qí shēng bù néng qīng. qiě cháng cháng yuán zuò zhǎng, jù míng chāo běn gǎi shí xuè tí gēng, gēng yuán zuò měi, jù míng chāo běn gǎi suì míng chāo běn suì zuò shèn bǎo. ér dāng yán gē shù míng chāo běn shù zuò dà qū. qū bà, jué xiōng zhōng shén rè, xì yú qì tái chéng gāo ér xià. wèi jí qí bàn, fù yǒu hòu lái zhě suǒ jī, yīn pū yú dì. jiǔ ér fāng sū ér bìng kuáng, yīn zī zú bù néng jí dì yě. shàng dà yì zhī. yǒu huáng mén fèng shǐ, zì jiāo guǎng ér zhì, bài wǔ yú diàn xià. zhōu gù wèi yuē: cǐ rén fù zhōng yǒu jiāo lóng, míng rì dāng chǎn yī zi, zé bù kě huó yě. shàng jīng wèn huáng mén yuē: qīng yǒu jí fǒu? nǎi yuē: chén chí mǎ dà yǔ lǐng, shí dāng dà rè, jì kùn qiě kě, yīn yú lù bàng yǐn yě shuǐ, suì fù zhōng jiān pǐ rú shí. zhōu jí yǐ xiāo shí xióng huáng, zhǔ ér yǐn zhī. lì tǔ yī wù, bù shù cùn, qí dà rú zhǐ. xì shì zhī, lín jiǎ bèi jù, tóu zhī yǐ shuǐ, é qǐng zhǎng shù chǐ. zhōu jù yǐ kǔ jiǔ wò zhī, fù rú gù xíng. yǐ qì fù zhī. míng rì, qì zhōng yǐ shēng yī lóng yǐ. shàng shēn jiā lǐ yān, yù shòu yǐ guān jué. zhōu gù qǐng hái wú zhōng. shàng bù wéi qí yì, suì lìng hái xiāng. shuǐ bù yuán wài liú fù wèi zhōu zuò chuán, xù shù shén xiáng. chū míng huáng zá lù
開元中,有名醫紀明者,吳人也。嘗授秘訣於隱士周廣。觀人顏色談笑,便知疾深淺。言之精譯,不待診候。上聞其名,征至京師。令於掖庭中召有疾者,俾周驗焉。有宮人,每日昃則笑歌啼號,若中狂疾。而又足不能及地。周視之曰:此必因食且飽,而大促力,頃復仆於地而然也。周乃飲以雲母湯。既已,令熟寐,寐覺,乃失所苦。問之。乃言:嘗因大華宮主載誕三日。宮中大陳歌吹。某乃主謳者,懼其聲不能清。且常(常原作長,據明抄本改)食狘蹄羹,(羹原作美,據明抄本改)遂(明抄本遂作甚)飽。而當筵歌數(明抄本數作大)曲。曲罷,覺胸中甚熱,戲於砌台乘高而下。未及其半,復有後來者所激,因仆於地。久而方蘇而病狂,因茲足不能及地也。上大異之。有黃門奉使,自交廣而至,拜舞於殿下。周顧謂曰:此人腹中有蛟龍,明日當產一子,則不可活也。上驚問黃門曰:卿有疾否?乃曰:臣馳馬大庾嶺,時當大熱,既困且渴,因於路傍飲野水,遂腹中堅痞如石。周即以消石雄黃,煮而飲之。立吐一物,不數寸,其大如指。細視之,鱗甲備具,投之以水,俄頃長數尺。周遽以苦酒沃之,復如故形。以器覆之。明日,器中已生一龍矣。上深加禮焉,欲授以官爵。周固請還吳中。上不違其意,遂令還鄉。水部員外劉復為周作傳,敘述甚詳。(出《明皇雜錄》)
bái cén
白岑
bái cén céng yù yì rén chuán fā bèi fāng, qí yàn shí quán. cén mài nòng yǐ qiú lì. hòu wèi huái nán xiǎo jiāng, jié dù gāo shì xié qǔ zhī. qí fāng rán bù shèn xiào. cén zhì jiǔ jiāng wèi hǔ suǒ shí, yì lì yú náng zhōng nǎi dé zhēn běn. tài yuán wáng shēng zhī xiě yǐ chuán bù. chū guó shǐ bǔ
白岑曾遇異人傳發背方,其驗十全。岑賣弄以求利。後為淮南小將,節度高適脅取之。其方然不甚效。岑至九江為虎所食,驛吏於囊中乃得真本。太原王升之寫以傳布。(出《國史補》)
zhāng wàn fú
張萬福
liǔ fāng wèi láng zhōng, zi dēng jí zhòng. shí míng yī zhāng wàn fú chū chú sì zhōu, yǔ fāng gù jiù, fāng hè zhī, jù yán zi bìng. wéi chí gù rén yī gù yě. zhāng jié dàn hòu fāng, fāng jù yǐn shì dēng. yáo jiàn dēng dǐng yuē: yǒu cǐ dǐng gǔ, hé yōu yě? yīn zhěn mài wǔ liù xī. fù yuē: bù cuò, shòu qiě yú bā shí. nǎi liú fāng shù shí zì. wèi dēng yuē: bù fú cǐ yì dé. hòu dēng wèi shù zǐ, nián zhì jiǔ shí. chū yǒu yáng zá zǔ
柳芳為郎中,子登疾重。時名醫張萬福初除泗州,與芳故舊,芳賀之,具言子病。惟持故人一顧也。張詰旦候芳,芳遽引視登。遙見登頂曰:有此頂骨,何憂也?因診脈五六息。復曰:不錯,壽且逾八十。乃留芳數十字。謂登曰:不服此亦得。後登為庶子,年至九十。(出《酉陽雜俎》)
wáng yàn bó
王彥伯
jīng rén dào shì wáng yàn bó tiān xìng shàn yī, yóu bié mài. duàn rén shēng sǐ shòu yāo, bǎi bù chà yī. péi zhòu shàng shū yǒu zi, hū bào zhōng bìng. zhòng yī gǒng shǒu. huò shuō yàn bó, jù yíng shǐ shì zhī. hòu mài liáng jiǔ, yuē: dōu wú jí. nǎi zhǔ sàn shù wèi, rù kǒu ér yù. péi wèn qí zhuàng, yàn bó yuē: zhōng wú sāi lǐ yú dú yě. qí zi shí yīn kuài dé bìng. péi chū bù xìn, nǎi kuài lǐ yú wú sāi zhě, lìng zuǒ yòu shí zhī. qí jí xī tóng. shǐ dà jīng yì yān. chū yǒu yáng zá zǔ
荊人道士王彥伯天性善醫,尤別脈。斷人生死壽夭,百不差一。裴胄尚書有子,忽暴中病。眾醫拱手。或說彥伯,遽迎使視之。候脈良久,曰:都無疾。乃煮散數味,入口而愈。裴問其狀,彥伯曰:中無鰓鯉魚毒也。其子實因鱠得病。裴初不信,乃鱠鯉魚無鰓者,令左右食之。其疾悉同。始大驚異焉。(出《酉陽雜俎》)
yòu yàn bó zì yán: yī dào jiāng xíng. liè sān sì zào, zhǔ yào yú tíng. lǎo yòu sāi mén ér qǐng. yàn bó zhǐ yuē: rè zhě yǐn cǐ, hán zhě yǐn cǐ, fēng zhě yǐn cǐ, qì zhě yǐn cǐ. gè fù qián bó lái chóu, wú bù xiào zhě. chū guó shǐ bǔ
又彥伯自言:醫道將行。列三四灶,煮藥於庭。老幼塞門而請。彥伯指曰:熱者飲此,寒者飲此,風者飲此,氣者飲此。各負錢帛來酬,無不效者。(出《國史補》)
lǐ yòu fù
李祐婦
lǐ yòu wèi huái xī jiāng. yuán hé shí sān nián, sòng kuǎn guī guó. péi dù pò wú yuán jì, rù qí chéng. guān jūn yǒu bō fù rén yī zhì luǒ tǐ zhě. yòu yǒu xīn fù jiāng shì, huái yùn wǔ yuè yǐ, wèi luàn zú suǒ jié, yǐ dāo huà qí fù. jiāng shì qì jué bó dì. yòu guī jiàn zhī, fù kāi chǐ yú, yīn tuō yī rú guǒ zhī. yī xī fù sū. fù yǐ shén yào ér píng. mǎn shí yuè, chǎn yī zi. cháo tíng yǐ yòu guī guó gōng, shòu yī zi guān. zǐ yuē xíng xiū, nián sān shí yú, wèi nán hǎi jié dù. bà guī, zú yú dào. chū dú yì zhì
李祐為淮西將。元和十三年,送款歸國。裴度破吳元濟,入其城。官軍有剝婦人衣至裸體者。祐有新婦姜氏,懷孕五月矣,為亂卒所劫,以刀劃其腹。姜氏氣絕踣地。祐歸見之,腹開尺余,因脫衣襦裹之。一夕復甦。傅以神藥而平。滿十月,產一子。朝廷以祐歸國功,授一子官。子曰行修,年三十餘,為南海節度。罷歸,卒於道。(出《獨異志》)
yuán háng
元頏
táng shí jīng chéng yǒu yī rén wàng qí xìng míng. yuán háng zhōng biǎo jiān, yǒu yī fù rén cóng fū nán zhōng, céng wù shí yī chóng. cháng yí zhī, yóu shì chéng jí, pín liáo bù sǔn. qǐng kàn zhī. yī zhě zhī qí suǒ huàn. nǎi qǐng zhǔ rén yí nǎi zhōng jǐn mì zhě yī rén, yù jiè zhī yuē: jīn yǐ yào tǔ xiè, dàn yǐ pán yú shèng zhī. dāng tǔ zhī shí, dàn yán yǒu yī xiǎo xiā má zǒu qù. rán qiè bù de lìng bìng zhě zhī shì kuáng dài yě. qí nǎi pū zūn zhī, cǐ jí yǒng chú. yòu yǒu yī shào nián, yǎn zhōng cháng jiàn yī xiǎo jìng zi. bǐ yī gōng zhào qīng zhěn zhī. yǔ shào nián qī, lái chén yǐ yú kuài fèng hòu. shào nián jí qī fù zhī. yán yú nèi, qiě lìng cóng róng. hòu kè tuì hòu fāng jiē. é ér shè tái zi, zhǐ shī yī ōu jiè cù, gèng wú tā wèi, qīng yì wèi chū. dài yú zhōng, jiǔ hòu bù zhì. shào nián jī shén, qiě wén cù xiāng, bù miǎn qīng chuài zhī. qūn xún yòu chuài zhī. jué xiōng zhōng huò rán, yǎn huā bù jiàn, yīn jié ōu chuài zhī. zhào qīng zhī zhī, fāng chū. shào nián yǐ chuài cù cán xiè. qīng yuē: láng jūn xiān yīn chī kuài tài duō, jiàng cù bù kuài. yòu yǒu yú lín zài xiōng zhōng, suǒ yǐ yǎn huā. shì lái suǒ bèi jiàng cù, zhǐ yù láng jūn yīn jī yǐ chuài zhī. guǒ yù cǐ jí. pēng xiān zhī huì, nǎi quán zhà yě. qǐng tuì móu cháo cān. tā miào duō sī lèi yě. chū běi mèng suǒ yán
唐時京城有醫人忘其姓名。元頏中表間,有一婦人從夫南中,曾誤食一蟲。常疑之,由是成疾,頻療不損。請看之。醫者知其所患。乃請主人姨奶中謹密者一人,預戒之曰:今以藥吐瀉,但以盤盂盛之。當吐之時,但言有一小蝦蟆走去。然切不得令病者知是誑紿也。其奶仆遵之,此疾永除。又有一少年,眼中常見一小鏡子。俾醫工趙卿診之。與少年期,來晨以魚鱠奉候。少年及期赴之。延於內,且令從容。候客退後方接。俄而設台子,止施一甌芥醋,更無他味,卿亦未出。迨禺中,久候不至。少年飢甚,且聞醋香,不免輕啜之。逡巡又啜之。覺胸中豁然,眼花不見,因竭甌啜之。趙卿知之,方出。少年以啜醋慚謝。卿曰:郎君先因吃鱠太多,醬醋不快。又有魚鱗在胸中,所以眼花。適來所備醬醋,只欲郎君因飢以啜之。果愈此疾。烹鮮之會,乃權詐也。請退謀朝餐。他妙多斯類也。(出《北夢瑣言》)
liáng gé
梁革
jīn wú qí cáo liáng gé dé hé biǎn zhī shù, tài hé chū, wèi wǎn líng xún guān. àn chá shǐ yú áo yǒu qīng yī yuē lián zi, niàn zhī shén hòu. yī dàn yǐ xiào yǔ huò zuì, chì chū huò yān, shì lì dìng zhí yuē qī bǎi mín. cóng shì yù shǐ cuī mǒu zhě wén ér zhào yān, qǐng gé píng qí mài. gé zhěn qí bì yuē: èr shí chūn wú jí zhī rén yě. cuī xǐ liú zhī, sòng qí zhí yú áo. áo yǐ cháng shēn niàn yě, yī nù ér zhú zhī, shòu yú bù shí zhě sī yǐ yǐ. wén cuī chǒng zhī bù yuè, xíng yú yán sè. rán yǐ qù zhī, nán fù zhào yǐ, cháng zhù yú huái. wèi yī nián, lián zi bào sǐ. gé fāng yǒu wài yóu zhī shì, huí jiàn chéng mén, féng jiù chē, cuī rén yǒu zhí fú zhě. wèn qí suǒ zàng, yuē: lián zi yě. hū zài guī, ér bēn gào cuī yuē: lián zi fēi sǐ, gài shī jué ěr. xiàng zhě gé rù guō, yù qí jiù, zài guī ér wǎng qǐng sū zhī. cuī nù gé zhī chū yán, bēi lián zi zhī jù yāo. bó rán yuē: pǐ fū yě, wàng huò zhū hóu, suì chǐ zān jū zhī liè. rǔ wèi èr shí chūn wú jí zhě, yī nián ér sǐ. jīn jì zàng yǐ, zhào qí jiù ér guī, tuō bù néng shēng, hé yǐ xiāng jiàn? gé yuē: cǐ gù fēi sǐ, gài shī jué ěr. gǒu bù néng shēng zhī, shì gé shù bù rén yú tiān xià, hé rú jiù sǐ yǐ xiè guò yán. nǎi lìng pò guān chū zhī. suì cì qí xīn jí qí xià gè shù chù, záo qù yī chǐ, yǐ yào yī dāo guī yú kǒu zhōng. yī yǐ dān yī, wò kōng chuáng shàng, yǐ liàn sù fù qí shǒu zú, yǒu wēi huǒ yú chuáng xià. yuē: cǐ huǒ shuāi, lián zi shēng yǐ. qiě jiè qí tú, zhǔ cōng zhōu cì yān. qí qì tōng ruò kuáng zhě, shèn wù lìng qǐ, qūn xún zì dìng. dìng ér kùn, kùn jí jiě qí fù, yǐ cōng zhōu guàn zhī, suì huó yǐ. zhèng kuáng lìng qǐ, fēi wú zhī suǒ zhī yě. yán jìng, fù rù fǔ wèi cuī yuē: lián zi jí shēng yǐ. cuī dà shì qí nù, liú zuò tīng shì. é ér lián zi qǐ zuò yán xiào. jiè lì bào áo, áo fēi dú yú cuī, lián zi fù shēng, nǎi hé shù yě. réng yǔ gé xié guī. rù mén zé lián zi lái yíng yǐ, áo dà qí zhī. qiě fú lián zi shì cuī yě, fēi sù yì, yīn quàn yǐ yǔ gé. cuī yì è qí wú chǐ, yòu zhòng áo, suì yǔ gé. gé dé zhī, yǐ shén yào fù chǐ, wèi yú yuè ér chǐ shēng rú gù. tài hé rén zǐ suì, diào jīn wú qí cáo, yǔ lián zi xié zài niǎn xià. qí nián qiū, gāo sǔn zhī yǐ qí yuán jiù wèi tiān guān, jí rì yǔ xiāng wén, gù shú qí shì ér yán zhī. chū xù yì lù, míng chāo běn zuò chū xù xuán guài lù
金吾騎曹梁革得和扁之術,太和初,為宛陵巡官。按察使於敖有青衣曰蓮子,念之甚厚。一旦以笑語獲罪,斥出貨焉,市吏定直曰七百緡。從事御史崔某者聞而召焉,請革評其脈。革診其臂曰:二十春無疾之人也。崔喜留之,送其直於敖。敖以常深念也,一怒而逐之,售於不識者斯已矣。聞崔寵之不悅,形於顏色。然已去之,難復召矣,常貯於懷。未一年,蓮子暴死。革方有外郵之事,回見城門,逢柩車,崔人有執紼者。問其所葬,曰:蓮子也。呼載歸,而奔告崔曰:蓮子非死,蓋屍蹶耳。向者革入郭,遇其柩,載歸而往請蘇之。崔怒革之初言,悲蓮子之遽夭。勃然曰:匹夫也,妄惑諸侯,遂齒簪裾之列。汝謂二十春無疾者,一年而死。今既葬矣,召其柩而歸,脫不能生,何以相見?革曰:此固非死,蓋屍蹶耳。苟不能生之,是革術不仁於天下,何如就死以謝過言。乃令破棺出之。遂刺其心及臍下各數處,鑿去一齒,以藥一刀圭於口中。衣以單衣,臥空床上,以練素縛其手足,有微火於床下。曰:此火衰,蓮子生矣。且戒其徒,煮蔥粥伺焉。其氣通若狂者,慎勿令起,逡巡自定。定而困,困即解其縛,以蔥粥灌之,遂活矣。正狂令起,非吾之所知也。言竟,復入府謂崔曰:蓮子即生矣。崔大釋其怒,留坐廳事。俄而蓮子起坐言笑。界吏報敖,敖飛牘於崔,蓮子復生,乃何術也。仍與革偕歸。入門則蓮子來迎矣,敖大奇之。且夫蓮子事崔也,非素意,因勸以與革。崔亦惡其無齒,又重敖,遂與革。革得之,以神藥縛齒,未逾月而齒生如故。太和壬子歲,調金吾騎曹,與蓮子偕在輦下。其年秋,高損之以其元舅為天官,即日與相聞,故熟其事而言之。(出《續異錄》,明抄本作出《續玄怪錄》)
liáng xīn zhào è
梁新趙鄂
táng cuī xuàn zhèn zhǔ gōng. yǒu fù shāng chuán jū. zhōng yè bào wáng, dài xiǎo, qì yóu mò jué. lín fáng yǒu wǔ líng yī gōng liáng xīn wén zhī. nǎi yǔ zhěn shì yuē: cǐ nǎi shí dú yě. sān liǎng rì fēi wài shí yé? pú fū yuē: zhǔ wēng shǎo chū fǎng, yì bù shí yú tā rén. liáng xīn yuē: xún cháng shì shí hé wù? pú fū yuē: hǎo shí zhú jī, měi nián bù xià shù bǎi zhī. jìn mǎi zhú jī, bìng jiāng chōng zhuàn. liáng xīn yuē: zhú jī chī bàn xià. bì shì bàn xià dú yě. mìng dǎo jiāng liè zhī, zhé chǐ ér guàn, yóu shì ér sū. cuī wén ér yì zhī, zhào zhì, ān wèi chēng jiǎng. zī yǐ pū mǎ qián bó rù jīng, zhì shū yú cháo shì, shēng míng dà zhèn. shì zhì shàng yào fèng yù. yǒu yī zhāo shì yì zhī, liáng yuē: hé bù zǎo jiàn shì? fēng jí yǐ shēn yǐ. qǐng sù guī, chù zhì jiā shì, wěi shùn ér yǐ. cháo shì wén ér huáng jù gào tuì, cè mǎ ér guī. shí yǒu fū zhōu mǎ yī zhào è zhě, xīn dào jīng dū. yú tōng qú zì bǎng xìng míng, yún gōng yī shù. cǐ cháo shì xià mǎ gào zhī, zhào è yì yán jí wēi, yǔ liáng shēng zhī shuō tóng. wèi yuē: jí yǒu yī fǎ, qǐng guān rén shèng chī xiāo lí, bù xiàn duō shǎo. jǔ hé bù jí, liè zhī ér yǐn. huò xī wàn yī. cǐ cháo shì yòu cè mǎ ér guī. yǐ shū tǒng zhì xiāo lí, mǎ shàng xuán hé. xíng dào jiā, xún rì wéi chī xiāo lí, fán jué shuǎng lǎng, qí yàng bù zuò. què fǎng zhào shēng gǎn xiè, yòu fǎng liáng fèng yù, qiě yán dé zhào shēng suǒ jiào. liáng gōng jīng yì, qiě yuē: dà guó bì yǒu yī rén xiāng jì zhě. suì zhào zhào shēng, zī yǐ pū mǎ qián bó, guǎng wèi yán yù, guān zhì tài pú qīng. chū běi mèng suǒ yán
唐崔鉉鎮渚宮。有富商船居。中夜暴亡,待曉,氣猶末絕。鄰房有武陵醫工梁新聞之。乃與診視曰:此乃食毒也。三兩日非外食耶?僕夫曰:主翁少出舫,亦不食於他人。梁新曰:尋常嗜食何物?僕夫曰:好食竹雞,每年不下數百隻。近買竹雞,並將充饌。梁新曰:竹雞吃半夏。必是半夏毒也。命搗姜捩汁,折齒而灌,由是而蘇。崔聞而異之,召至,安慰稱獎。資以仆馬錢帛入京,致書於朝士,聲名大振。仕至尚藥奉御。有一朝士詣之,梁曰:何不早見示?風疾已深矣。請速歸,處置家事,委順而已。朝士聞而惶遽告退,策馬而歸。時有鄜州馬醫趙鄂者,新到京都。於通衢自榜姓名,雲攻醫術。此朝士下馬告之,趙鄂亦言疾危,與梁生之說同。謂曰:即有一法,請官人剩吃消梨,不限多少。咀齕不及,捩汁而飲。或希萬一。此朝士又策馬而歸。以書筒質消梨,馬上旋齕。行到家,旬日唯吃消梨,煩覺爽朗,其恙不作。卻訪趙生感謝,又訪梁奉御,且言得趙生所教。梁公驚異,且曰:大國必有一人相繼者。遂召趙生,資以仆馬錢帛,廣為延譽,官至太僕卿。(出《北夢瑣言》)
yòu shěng láng zhāng tíng zhī yǒu jí, yì zhào è. cái zhěn mài, shuō qí jí yí fú shēng jiāng jiǔ yī zhǎn, dì huáng jiǔ yī bēi. réng yè liáng xīn, suǒ shuō bìng tóng, jiē yán guò cǐ jí zú. zì yǐn cǐ jiǔ hòu, suǒ jí xún píng. tā rì wèi shí xiāng jiān nüè yī bēi, sù zhī bù jí, qí xī nǎi zú. shí lùn wèi zhī èr miào. chū wén qí lù
又省郎張廷之有疾,詣趙鄂。才診脈,說其疾宜服生薑酒一盞,地黃酒一杯。仍謁梁新,所說並同,皆言過此即卒。自飲此酒後,所疾尋平。他日為時相堅虐一杯,訴之不及,其夕乃卒。時論為之二妙。(出《聞奇錄》)
gāo pián
高駢
jiāng huái zhōu jùn, huǒ lìng zuì yán, fàn zhě wú shè. gài duō zhú wū, huò bù shèn zhī, dòng zé qiān bǎi jiān lì chéng wēi jìn. gāo pián zhèn wéi yáng zhī suì, yǒu shù shì zhī jiā yán huǒ, shāo shù qiān hù. zhǔ zhě lù zhī, jí fù yú fǎ. lín rèn, wèi jiān xíng zhě yuē: mǒu zhī qiān yóu, yī sǐ hé yǐ sāi zé. rán mǒu yǒu bó jì, kě yǐ chuán shòu yī rén, bǐ qí jiù jì hòu rén, sǐ wú suǒ hèn yǐ. shí pián yán dài fāng shù zhī shì, héng rú jī kě. jiān xíng zhě jí huǎn zhī, chí bái yú pián. pián zhào rù, qīn wèn zhī. yuē: mǒu wú tā shù, wéi shàn yī dà fēng. pián yuē: kě yǐ hé zhī. duì yuē: dàn yú fú tián yuàn xuǎn yī zuì jù zhě, kě yǐ shì zhī. suì rú yán. nǎi zhì huàn zhě yú mì mì yuán zuò xì, jù míng chāo běn gǎi shì zhōng, yǐn yǐ rǔ xiāng jiǔ shù shēng, zé měng rán wú zhī, yǐ lì dāo kāi qí nǎo fèng. tiāo chū chóng kě yíng jū, zhǎng jǐn èr cùn. rán yǐ gāo yào fēng qí chuāng, bié yǔ yào fú zhī, ér gèng jié qí yǐn shí dòng xī zhī hòu. xún yú, chuāng jǐn yù. cái yī yuè, méi xū yǐ shēng, jī ròu guāng jìng, rú bù huàn zhě. pián lǐ shù shì wèi shàng kè. chū yù táng xián huà
江淮州郡,火令最嚴,犯者無赦。蓋多竹屋,或不慎之,動則千百間立成煨燼。高駢鎮維揚之歲,有術士之家延火,燒數千戶。主者錄之,即付於法。臨刃,謂監刑者曰:某之愆尤,一死何以塞責。然某有薄技,可以傳授一人,俾其救濟後人,死無所恨矣。時駢延待方術之士,恆如饑渴。監行者即緩之,馳白於駢。駢召入,親問之。曰:某無他術,唯善醫大風。駢曰:可以核之。對曰:但於福田院選一最劇者,可以試之。遂如言。乃置患者於密(密原作隙,據明抄本改)室中,飲以乳香酒數升,則懵然無知,以利刀開其腦縫。挑出蟲可盈掬,長僅二寸。然以膏藥封其瘡,別與藥服之,而更節其飲食動息之候。旬余,瘡盡愈。才一月,眉須已生,肌肉光淨,如不患者。駢禮術士為上客。(出《玉堂閒話》)
tián lìng zī
田令孜
zhǎng ān wán shèng rì. yǒu yī jiā yú xī shì mài yǐn zi. yòng xún cháng zhī yào, bù guò shù wèi, yì bù xián fāng mài, wú wèn shì hé jí kǔ, bǎi wén shòu yī fú. qiān zhǒng zhī jí, rù kǒu ér yù. cháng yú kuān zhái zhōng, zhì dà guō huò, rì yè cuò zhuó jiān zhǔ, gěi zhī bù xiá. rén wú yuǎn jìn, jiē lái qǔ zhī, mén shì pián luó, xuān tián jīng guó, zhì yǒu jī jīn shǒu mén, wǔ qī rì jiān, wèi huò gěi fù zhě. huò lì shén jí. shí tián lìng zī yǒu jí, hǎi nèi yī gōng zhào biàn. zhì yú guó shī dài zhào, le wú qí zhēng. hū jiàn qīn zhī bái tián yuē: xī shì yǐn zi, hé fǎng shì zhī. lìng zī yuē: kě. suì qiǎn pú rén, chí chéng wǎng qǔ zhī. pú rén dé yào, biān mǎ ér huí. jiāng jí jìn fāng, mǎ jué ér fù zhī. pū jì jù qí yán nán, bù fù qǔ yún. míng chāo běn fù qǔ yún zuò gǎn fù qù suì yì yī rǎn fáng, gài dé chí jiǎo yī píng zi, yǐ gěi qí zhǔ. jì fú zhī, qí bìng lì yù. tián yì zhǐ zhī bìng yù, bù zhī yào zhī suǒ lái, suì shǎng yào jiā shén hòu. yǐn zi zhī jiā, shēng jià zhuǎn gāo. cǐ gài fú yī yě. jìn nián, yè dōu yǒu zhāng fú yī zhě yì rán. jī huò shén guǎng, yǐ cǐ yǒu míng, wèi fān wáng qiè guī sài wài yǐ. chū yù táng xián yǔ
長安完盛日。有一家於西市賣飲子。用尋常之藥,不過數味,亦不閒方脈,無問是何疾苦,百文售一服。千種之疾,入口而愈。常於寬宅中,置大鍋鑊,日夜銼斫煎煮,給之不暇。人無遠近,皆來取之,門市駢羅,喧闐京國,至有齎金守門,五七日間,未獲給付者。獲利甚極。時田令孜有疾,海內醫工召遍。至於國師待詔,了無其征。忽見親知白田曰:西市飲子,何訪試之。令孜曰:可。遂遣僕人,馳乘往取之。僕人得藥,鞭馬而回。將及近坊,馬蹶而覆之。仆既懼其嚴難,不復取雲。(明抄本復取雲作敢復去)遂詣一染坊,丐得池腳一瓶子,以給其主。既服之,其病立愈。田亦只知病癒,不知藥之所來,遂賞藥家甚厚。飲子之家,聲價轉高。此蓋福醫也。近年,鄴都有張福醫者亦然。積貨甚廣,以此有名,為番王挈歸塞外矣。(《出玉堂閒語》)
yú gòu
於遘
jìn cháo zhōng shū shè rén yú gòu, cháng zhōng zhōng dú, yī zhì wú mén. suì zhǎng gào, jiàn yù yuǎn shì xún yī. yī rì, cè zhàng zuò yú zhōng mén zhī wài. hū yǒu dīng jiǎo jiàng jiàn zhī. wèn yuē: hé kǔ ér léi nié rú shì? yú jí wèi chén zhī. jiàng yuē: mǒu yì céng zhōng cǐ, yù liáng gōng. wèi mǒu qián chū yī shé ér yù. mǒu yì chuán dé qí shù. gòu xīn rán, qiě qí zhī. bǐ yuē: cǐ xì shì ěr, lái zǎo qǐng wù shí, mǒu dāng zhì yǐ. yì yuē guǒ zhì. qǐng gòu yú shě yán xià, xiàng míng zhāng kǒu. zhí qián qí zhī. jí yù jiā zhī, chà diē ér shī. zé yòu yuē yǐ lái rì. jīng sù fù zhì. dìng yì cì zhī, yī jiā ér zhōng. qí shé yǐ jí èr cùn xǔ, chì sè, cū rú chāi gǔ yǐ. jù mìng huǒ fén zhī. gòu suì yù. fù lèi chú guān, zhì zǐ wēi ér zú. qí jiàng yì bù shòu zèng yí. dàn yún: mǒu yǒu shì jiù rén. wéi yǐn shù shāng ér bié. chū yù táng xián huà
近朝中書舍人於遘,嘗中盅毒,醫治無門。遂長告,漸欲遠適尋醫。一日,策杖坐於中門之外。忽有釘鉸匠見之。問曰:何苦而羸苶如是?於即為陳之。匠曰:某亦曾中此,遇良工。為某鈐出一蛇而愈。某亦傳得其術。遘欣然,且祈之。彼曰:此細事耳,來早請勿食,某當至矣。翊曰果至。請遘於舍檐下,向明張口。執鈐俟之。及欲夾之,差跌而失。則又約以來日。經宿復至。定意伺之,一夾而中。其蛇已及二寸許,赤色,粗如釵股矣。遽命火焚之。遘遂愈。復累除官,至紫微而卒。其匠亦不受贈遺。但云:某有誓救人。唯飲數觴而別。(出《玉堂閒話》)
yán suì
顏燧
jīng chéng jí zhū zhōu jùn huán huì zhōng, yǒu yī rén néng chū zhōng dú zhě, mù qián zhī yàn shén duō. rén jiē huò zhī, yǐ wèi yī shí huàn shù, gāo huāng zhī huàn, jí bù kě qù. láng zhōng yán suì zhě, jiā yǒu yī nǚ shǐ bào cǐ jí, cháng jué xīn gān yǒu wù shà shí, tòng kǔ bù kě rěn. lěi nián hòu shòu cuì, pí gǔ xiāng lián, jìng rú kū mù. ǒu wén yǒu shàn yī zhě, yú shì zhōng jù zhòng shén duō, kàn liáo cǐ bìng. yán shì zhào zhī. yī shēng jiàn yuē: cǐ shì shé zhōng yě, lì kě chū zhī. yú shì xiān lìng chì tàn yī èr shí jīn, rán hòu yǐ yào ěr zhī. liáng jiǔ, yī gōng bǐng xiǎo qián zi yú bàng. yú shí jué yān hóu jiān yǒu wù dòng zhě, sǐ ér fù sū. shǎo qǐng, lìng kāi kǒu, qián chū yī shé zi zhǎng wǔ qī cùn, jí tóu yú chì tàn zhōng fán zhī. fán shé qū qǔ, yí shí ér chéng jìn, qí chòu qì chè yú qīn lín. zì shì jí píng, yǒng wú chī xīn zhī kǔ ěr. zé zhī huó biàn qǐ guó ròu xú jiǎ zhī gǔ, xìn bù xū yǐ. chū yù táng xián huà
京城及諸州郡闤闠中,有醫人能出盅毒者,目前之驗甚多。人皆惑之,以為一時幻術,膏肓之患,即不可去。郎中顏燧者,家有一女使抱此疾,常覺心肝有物唼食,痛苦不可忍。累年後瘦瘁,皮骨相連,脛如枯木。偶聞有善醫者,於市中聚眾甚多,看療此病。顏試召之。醫生見曰:此是蛇盅也,立可出之。於是先令熾炭一二十斤,然後以藥餌之。良久,醫工秉小鈐子於傍。於時覺咽喉間有物動者,死而復甦。少頃,令開口,鉗出一蛇子長五七寸,急投於熾炭中燔之。燔蛇屈曲,移時而成燼,其臭氣徹於親鄰。自是疾平,永無吃心之苦耳。則知活變起虢肉徐甲之骨,信不虛矣。(出《玉堂閒話》)