sūn sī miǎo sī mǎ chéng zhēn yǐn jūn
孫思邈 司馬承禎 尹君
sūn sī miǎo
孫思邈
sūn sī miǎo, yōng zhōu huá yuán rén yě. qī suì jiù xué, rì sòng qiān yú yán. ruò guàn, shàn tán zhuāng lǎo jí bǎi jiā zhī shuō, yì hǎo shì diǎn. luò yáng zǒng guǎn dú gū xìn, jiàn ér tàn yuē: cǐ shèng tóng yě, dàn hèn qí qì dà shí xiǎo, nán wèi yòng yě. hòu zhōu xuān dì shí, sī xùn yǐ wáng shì duō gù, suì yǐn jū tài bái shān. suí wén dì fǔ zhèng, zhēng wèi guó zi bó shì, chēng jí bù qǐ. cháng wèi suǒ qīn yuē: guò shì wǔ shí nián, dāng yǒu shèng rén chū, wú fāng zhù zhī yǐ jì rén. jí táng tài zōng jí wèi, zhào yì jīng shī, jiē qí róng sè shén shǎo. wèi yuē: gù zhī yǒu dào zhě chéng kě zūn zhòng, xiàn mén guǎng chéng, qǐ xū yán zāi. jiāng shòu yǐ jué wèi, gù cí bù shòu. táng xiǎn qìng sì sì yuán zuò qī. jù míng chāo běn gǎi nián, gāo zōng zhào jiàn, bài jiàn yì dài fū, yòu gù cí bù shòu. shàng yuán yuán nián, cí jí qǐng guī, tè cì liáng mǎ jí pó yáng gōng zhǔ yì sī yǐ jū yān. dāng shí míng shì, rú sòng zhī wèn mèng shēn lú zhào lín děng, jiē zhí shī dì zhī lǐ yǐ shì yān. sī miǎo cháng cóng xìng jiǔ chéng gōng. zhào lín bìng, liú zài qí zhái, shí tíng qián yǒu dà lí shù, zhào lín wèi zhī fù. qí xù yuē: guǐ yǒu zhī suì, yú wò jí zhǎng ān guāng dé fāng zhī guān shě, hù lǎo yún, shì pó yáng gōng zhǔ yì sī, xī gōng zhǔ wèi jià ér zú, gù qí yì fèi. shí yǒu chù shì sūn sī miǎo, dào qià gǔ jīn, xué dān shù shù, gāo tán zhèng yī, zé gǔ zhī méng zhuāng zi. shēn rù bù èr, zé jīn zhī wéi mó jié. zhì yú tuī bù jiǎ yǐ, dù liàng qián kūn, zé luò xià hóng ān qī xiān shēng zhī chóu yě. zì yún kāi huáng xīn yǒu suì shēng, nián jiǔ shí sān yǐ. chá zhī xiāng lǐ, xián yún shù bǎi suì. yòu gòng huà zhōu qí jiān shì, lì lì rú mù jiàn. yǐ cǐ cān zhī, bù chì bǎi suì rén yǐ. rán yóu shì tīng bù shuāi, shén cǎi shén mào, kě wèi gǔ zhī cōng míng bó dá bù sǐ zhě yě. shí zhào lín yǒu shèng míng, ér rǎn è jí, jiē bǐng shòu zhī bù tóng, mèi xiá yāo zhī shū zhì. yīn wèn sī miǎo yuē: míng yī yù jí, qí dào rú hé? duì yuē: wú wén shàn yán tiān zhě, bì zhì yú rén shàn yán rén zhě, bì běn yú tiān. tiān yǒu sì shí wǔ xíng, hán shǔ dié dài. qí zhuǎn yùn yě, hé ér wèi yǔ, nù ér wèi fēng, níng ér wèi shuāng xuě, zhāng ér wèi hóng ní. cǐ tiān dì zhī cháng shù yě. rén yǒu sì zhī wǔ zàng, yī jué yī mèi, hū xī tǔ nà, xún ér wèi wǎng lái, liú ér wèi róng wèi, zhāng ér wèi qì sè, fā ér wèi yīn shēng. cǐ rén zhī cháng shù yě. yáng yòng qí jīng, yīn yòng qí xíng, tiān rén zhī suǒ tóng yě. jí qí shī yě, zhēng zé shēng rè, fǒu zé shēng hán, jié ér wèi yóu zhuì, xiàn ér wèi yōng jū, bēn ér wèi chuǎn fá, jié ér wèi jiāo kū, zhěn fā hū miàn, biàn dòng hū xíng. tuī cǐ yǐ jí tiān dì, zé yì rú zhī. gù wǔ wěi yíng suō, xīng chén shī dù, rì yuè cuò xíng, huì bèi liú fēi, cǐ tiān dì zhī wēi zhěn yě. hán shǔ bù shí, cǐ tiān dì zhī zhēng fǒu yě. shí lì tǔ yǒng, cǐ tiān dì zhī yóu zhuì yě. shān bēng dì xiàn, cǐ tiān dì zhī yōng jū yě. bēn fēng bào yǔ, cǐ tiān dì zhī chuǎn fá yě. yǔ zé bù shí, chuān yuán hé jié, cǐ tiān dì zhī jiāo kū yě. liáng yī dǎo zhī yǐ yào shí, jiù zhī yǐ zhēn jì shèng rén hé zhī yǐ dào dé, fǔ zhī yǐ zhèng shì. gù tǐ yǒu kě yù zhī jí, tiān dì yǒu kě xiāo zhī zāi. yòu yuē: dǎn yù dà ér xīn yù xiǎo, zhì yù yuán ér xíng yù fāng. shī yuē: rú lín shēn yuān, rú lǚ bó bīng? wèi xiǎo xīn yě. jiū jiū wǔ fū, gōng hóu gān chéng? wèi dà dǎn yě. bù wèi lì huí, bù wèi yì jiù. xíng zhī fāng yě. jiàn jī ér zuò, bù qí zhōng rì. zhì zhī yuán yě. qí wén xué yě, yǐng chū rú shì. qí dào shù yě, bù kě shèng jì yān. chū wèi zhēng děng shòu zhào xiū qí liáng zhōu suí děng wǔ dài shǐ, kǒng yǒu yí lòu, lǚ fǎng yú sāi miǎo, kǒu yǐ chuán shòu, yǒu rú mù dǔ. dōng tái shì láng sūn chù yuē, cháng jiāng qí wǔ zǐ tǐng jǐng jùn yòu quán, yǐ yè sī miǎo. sī miǎo yuē: jùn dāng xiān guì, yòu dāng wǎn dá, quán zuì jū zhòng wèi, huò zài zhí bīng. hòu jiē rú qí yán. tài zǐ zhān shì lú qí qīng, zì yòu shí qǐng wèn rén lún zhī shì, sī miǎo yuē: rǔ hòu wǔ shí nián, wèi dēng fāng bó. wú sūn dāng wèi shǔ lì, kě zì bǎo yě. qí qīng hòu wèi xú zhōu cì shǐ, sī miǎo sūn pǔ, guǒ wèi xú zhōu xiāo xiàn chéng. miǎo chū wèi qí qīng yán shí, pǔ yóu wèi shēng, ér yù zhī qí shì. fán zhū yì jī, duō rú cǐ yān. yǒng chún yuán nián zú. yí lìng báo zàng, bù cáng míng qì, bù diàn shēng láo, jīng yuè yú, yán mào bù gǎi. jǔ shī jiù mù, kōng yī ér yǐ, shí rén yì zhī. zì zhù lǎo zi zhuāng zi. zhuàn qiān jīn fāng sān shí juǎn fú lù lùn sān shí juǎn shè shēng zhēn lù zhěn zhōng sù shū huì sān jiào lùn, gè yī juàn. kāi yuán zhōng, fù yǒu rén jiàn yǐn yú zhōng nán shān, yǔ xuān lǜ shī xiāng jiē, měi lái wǎng cān qǐng zōng zhǐ. shí dà hàn, xī yù sēng qǐng yú kūn míng chí jié tán qí yǔ, zhào yǒu sī bèi xiāng dēng, fán qī rì, suō shuǐ shù chǐ, hū yǒu lǎo rén yè yì xuān lǜ shī qiú jiù yuē: dì zǐ kūn míng chí lóng yě. wú yǔ shí jiǔ, fěi yóu dì zǐ, hú sēng lì dì zǐ nǎo jiāng wèi yào, qī tiān zǐ yán qí yǔ, mìng zài dàn xī. qǐ hé shàng fǎ lì jiù hù. xuān gōng cí yuē: pín dào chí lǜ ér yǐ, kě qiú sūn xiān shēng. lǎo rén yīn zhì, sī miǎo wèi yuē: wǒ zhī kūn míng lóng gōng yǒu xiān fāng sān shí shǒu, ruò néng shì yǔ, yǔ jiāng jiù rǔ. lǎo rén yuē: cǐ fāng shàng dì bù xǔ wàng chuán, jīn jí yǐ, gù wú suǒ lìn. yǒu qǐng, pěng fāng ér zhì. sī miǎo yuē: ěr dàn hái, wú lǜ hú sēng yě. zì shì chí shuǐ hū zhǎng, shù rì yì àn, hú sēng xiū huì ér sǐ. yòu cháng yǒu shén xiān jiàng, wèi sī miǎo yuē: ěr suǒ zhe qiān jīn fāng, jì rén zhī gōng, yì yǐ guǎng yǐ. ér yǐ wù mìng wèi yào, hài wù yì duō. bì wèi shī jiě zhī xiān, bù dé bái rì qīng jǔ yǐ. xī zhēn rén huán kǎi wèi táo zhēn bái, shì yì rú zhī, gù wú zi suǒ zhī yě. qí hòu sī miǎo qǔ cǎo mù zhī yào, yǐ dài méng chóng shuǐ zhì zhī mìng, zuò qiān jīn fāng yì sān shí piān. měi piān yǒu lóng gōng xiān fāng yī shǒu, xíng zhī yú shì. jí xuán zōng bì jié hú zhī luàn, xī xìng shǔ. jì zhì shǔ, mèng yī sǒu xū bìn jǐn bái, yī huáng rú, zài bài yú qián, yǐ ér zòu yuē: chén sūn sī miǎo yě, lú yú é méi shān yǒu nián yǐ. jīn wén luán jià xìng chéng dū, chén gù hòu yè. xuán zōng yuē: wǒ shú shí xiān shēng míng jiǔ yǐ. jīn xiān shēng bù yuǎn ér zhì, yì jiāng yǒu suǒ qiú hū? sī miǎo duì yuē: chén yǐn jū yún quán, hǎo ěr jīn shí yào, wén cǐ dì chū xióng huáng, yuàn yǐ bā shí liǎng wèi cì. tuō suì chén qǐng, xìng jiàng shǐ jī zhì é méi shān. xuán zōng nuò zhī, jì rán ér wù. jí zhào sì chén chén zhōng shèng qiè xióng huáng bā shí liǎng, wǎng é méi xuān cì sī miǎo. zhōng shèng jì fèng zhào, rù é méi, zhì píng fēng lǐng, jiàn yī sǒu mào shén jùn gǔ, yī huáng rú, lì yú lǐng xià. wèi zhōng shèng yuē: rǔ fēi tiān zǐ shǐ hū? wǒ jí sūn sī miǎo yě. zhōng shèng yuē: shàng mìng yǐ xióng huáng cì xiān shēng. qí sǒu lóu ér shòu. jì ér yuē: wú méng tiān zǐ cì xióng huáng, jīn yǒu biǎo xiè, shǔ shān jū wú hàn mò, tiān shǐ mìng bǐ zhá chuán xiě yǐ jìn yě. zhōng shèng jí zhào lì zhí dú rǎn hàn. sǒu zhǐ yī shí yuē: biǎo běn zài shí shàng. jūn kě lù yān. zhōng shèng mù qí shí, guǒ yǒu zhū zì bǎi yú, shí biǎo běn yě. suì téng xiě qí zì, xiě bì. shì qí sǒu yǔ shí, jù wáng jiàn yǐ. yú shì jù yǐ qí shì wén yú xuán zōng, xuán zōng yīn wèn zhōng shèng, sǒu zhī mào yǔ mèng zhě guǒ tóng, yóu shì yì qí zhī. zì shì huò yǐn huò jiàn. xián tōng mò, shān xià mín jiā, yǒu jǐ shí yú suì, bù shí hūn xuè, fù mǔ yǐ qí hǎo shàn, shǐ yú bái shuǐ sēng yuàn wèi tóng zǐ. hū yǒu yóu kè chēng sūn chù shì, zhōu yóu yuàn zhōng qì, xiù zhōng chū tāng mò yǐ shòu tóng zǐ, yuē: wèi wǒ rú chá fǎ jiān lái. chù shì gā shǎo xǔ, yǐ yú tāng yǔ zhī, jué tāng jí měi, yuàn cì yī wǎn. chù shì yuē: cǐ tāng wèi rǔ lái ěr. jí yǐ mò fāng cùn bǐ, gèng lìng jiān chī, yīn yǔ tóng lǚ huà zhī, chū mén, chù shì yǐ qù yǐ. tóng zǐ yì chéng kōng ér fēi, zhòng fāng jīng yì. gù shì jiān tāng yáo zi, yǐ chéng jīn yǐ. qí hòu yì shí yǒu rén jiàn sī miǎo zhě. chū xiān chuán shí yí jí xuān shì zhì
孫思邈,雍州華原人也。七歲就學,日誦千餘言。弱冠,善談莊、老及百家之說,亦好釋典。洛陽總管獨孤信,見而嘆曰:「此聖童也,但恨其器大識小,難為用也。」後周宣帝時,思遜以王室多故,遂隱居太白山。隋文帝輔政,徵為國子博士,稱疾不起。常謂所親曰:「過是五十年,當有聖人出,吾方助之以濟人。」及唐太宗即位,召詣京師,嗟其容色甚少。謂曰:「故知有道者誠可尊重,羨門、廣成,豈虛言哉。」將授以爵位,固辭不受。唐顯慶四(四原作七。據明抄本改)年,高宗召見,拜諫議大夫,又固辭不受。上元元年,辭疾請歸,特賜良馬及鄱陽公主邑司以居焉。當時名士,如宋之問、孟詵、盧照鄰等,皆執師弟之禮以事焉。思邈嘗從幸九成宮。照鄰病,留在其宅,時庭前有大梨樹,照鄰為之賦。其序曰:「癸酉之歲,余臥疾長安光德坊之官舍,戶老雲,是鄱陽公主邑司,昔公主未嫁而卒,故其邑廢。時有處士孫思邈,道洽古今,學殫數術,高談正一,則古之蒙莊子。深入不二,則今之維摩詰。至於推步甲乙,度量乾坤,則洛下閎、安期先生之儔也。自雲開皇辛酉歲生,年九十三矣。察之鄉里,咸雲數百歲。又共話周齊間事,歷歷如目見。以此參之,不啻百歲人矣。然猶視聽不衰,神彩甚茂,可謂古之聰明博達不死者也。時照鄰有盛名,而染惡疾,嗟稟受之不同,昧遐夭之殊致。因問思邈曰:「名醫愈疾,其道如何?」對曰:「吾聞善言天者,必質於人;善言人者,必本於天。天有四時五行,寒暑迭代。其轉運也,和而為雨,怒而為風,凝而為霜雪,張而為虹霓。此天地之常數也。人有四肢五臟,一覺一寐,呼吸吐納,循而為往來,流而為榮衛,彰而為氣色,發而為音聲。此人之常數也。陽用其精,陰用其形,天人之所同也。及其失也,蒸則生熱,否則生寒,結而為疣贅,陷而為癰疽,奔而為喘乏,竭而為焦枯,診發乎面,變動乎形。推此以及天地,則亦如之。故五緯盈縮,星辰失度,日月錯行,彗孛流飛,此天地之危疹也。寒暑不時,此天地之蒸否也。石立土踴,此天地之疣贅也。山崩地陷,此天地之癰疽也。奔風暴雨,此天地之喘乏也。雨澤不時,川源涸竭,此天地之焦枯也。良醫導之以藥石,救之以針劑;聖人和之以道德,輔之以政事。故體有可愈之疾,天地有可消之災。」又曰:「膽欲大而心欲小,智欲圓而行欲方。詩曰:『如臨深淵,如履薄冰?謂小心也。『赳赳武夫,公侯干城?謂大膽也。『不為利回,不為義疚』。行之方也。『見機而作,不俟終日』。智之圓也。」其文學也,穎出如是。其道術也,不可勝紀焉。初魏徵等受詔修齊梁周隋等五代史,恐有遺漏,屢訪于思邈,口以傳授,有如目睹。東台侍郎孫處約,嘗將其五子侹、儆、俊、侑、佺,以謁思邈。思邈曰:「俊當先貴,侑當晚達,佺最居重位,禍在執兵。」後皆如其言。太子詹事盧齊卿,自幼時請問人倫之事,思邈曰:「汝後五十年,位登方伯。吾孫當為屬吏,可自保也。」齊卿後為徐州刺史,思邈孫溥,果為徐州蕭縣丞。邈初謂齊卿言時,溥猶未生,而預知其事。凡諸異跡,多如此焉。永淳元年卒。遺令薄葬,不藏冥器,不奠生牢,經月余,顏貌不改。舉屍就木,空衣而已,時人異之。自注《老子》、《莊子》。撰《千金方》三十卷、《福祿論》三十卷、《攝生真籙》、《枕中素書》、《會三教論》,各一卷。開元中,復有人見隱於終南山,與宣律師相接,每來往參請宗旨。時大旱,西域僧請於昆明池結壇祈雨,詔有司備香燈,凡七日,縮水數尺,忽有老人夜詣宣律師求救曰:「弟子昆明池龍也。無雨時久,匪由弟子,胡僧利弟子腦將為藥,欺天子言祈雨,命在旦夕。乞和尚法力救護。」宣公辭曰:「貧道持律而已,可求孫先生。」老人因至,思邈謂曰:「我知昆明龍宮有仙方三十首,若能示予,予將救汝。」老人曰:「此方上帝不許妄傳,今急矣,固無所吝。」有頃,捧方而至。思邈曰:「爾但還,無慮胡僧也。」自是池水忽漲,數日溢岸,胡僧羞恚而死。又嘗有神仙降,謂思邈曰:「爾所著《千金方》,濟人之功,亦已廣矣。而以物命為藥,害物亦多。必為屍解之仙,不得白日輕舉矣。昔真人桓闓謂陶貞白,事亦如之,固吾子所知也。」其後思邈取草木之藥,以代虻蟲水蛭之命,作《千金方翼》三十篇。每篇有龍宮仙方一首,行之於世。及玄宗避羯胡之亂,西幸蜀。既至蜀,夢一叟須鬢盡白,衣黃襦,再拜於前,已而奏曰:「臣孫思邈也,廬於峨眉山有年矣。今聞鑾駕幸成都,臣故候謁。」玄宗曰:「我熟識先生名久矣。今先生不遠而至,亦將有所求乎?」思邈對曰:「臣隱居雲泉,好餌金石藥,聞此地出雄黃,願以八十兩為賜。脫遂臣請,幸降使齎至峨眉山。」玄宗諾之,悸然而寤。即詔寺臣陳忠盛挈雄黃八十兩,往峨眉宣賜思邈。忠盛既奉詔,入峨眉,至屏風嶺,見一叟貌甚俊古,衣黃襦,立於嶺下。謂忠盛曰:「汝非天子使乎?我即孫思邈也。」忠盛曰:「上命以雄黃賜先生。」其叟僂而受。既而曰:「吾蒙天子賜雄黃,今有表謝,屬山居無翰墨,天使命筆札傳寫以進也。」忠盛即召吏執牘染翰。叟指一石曰:「表本在石上。君可錄焉。」忠盛目其石,果有朱字百餘,實表本也。遂謄寫其字,寫畢。視其叟與石,俱亡見矣。於是具以其事聞於玄宗,玄宗因問忠盛,叟之貌與夢者果同,由是益奇之。自是或隱或見。咸通末,山下民家,有幾十餘歲,不食葷血,父母以其好善,使於白水僧院為童子。忽有遊客稱孫處士,週遊院中訖,袖中出湯末以授童子,曰:「為我如茶法煎來。」處士呷少許,以余湯與之,覺湯極美,願賜一碗。處士曰:「此湯為汝來耳。」即以末方寸匕,更令煎吃,因與同侶話之,出門,處士已去矣。童子亦乘空而飛,眾方驚異。顧視煎湯銚子,已成金矣。其後亦時有人見思邈者。(出《仙傳拾遺》及《宣室志》)
sī mǎ chéng zhēn
司馬承禎
sī mǎ chéng zhēn, zì zi wēi. bó xué néng wén, gōng zhuàn, jiǒng wèi yī tǐ, hào yuē jīn jiǎn dāo shū. yǐn yú tiān tāi shān yù xiāo fēng, zì hào bái yún zi. yǒu fú ěr zhī shù, zé tiān lèi zhēng zhī bù qǐ. ruì zōng yǎ shàng dào jiào, lǚ jiā zūn yì, chéng zhēn fāng fù zhào. ruì zōng wèn yīn yáng shù shù zhī shì. chéng zhēn duì yuē: lǎo zi jīng yún: sǔn zhī yòu sǔn, yǐ zhì yú wú wèi. qiě xīn mù suǒ jiàn zhī, měi sǔn zhī shàng wèi néng yǐ, qǐ fù gōng hū yì duān ér zēng zhì lǜ zāi? ruì zōng yuē: lǐ shēn wú wèi, zé qīng gāo yǐ lǐ guó wú wèi, rú zhī hé? duì yuē: guó yóu shēn yě. lǎo zǐ yuē: liú xīn yú dàn, hé qì yú mò, shùn wù zì rán, nǎi wú sī yān, ér tiān xià lǐ. yì yuē: shèng rén zhě yǔ tiān dì hé qí dé. shì zhī tiān bù yán ér xìn, wú wèi ér chéng. wú wèi zhī zhǐ, lǐ guó zhī yào. ruì zōng shēn shǎng yì, liú zhī yù jiā chǒng wèi. gù cí. wú hé gào guī shān. nǎi cì bǎo qín huā pèi yǐ qiǎn zhī. gōng qīng duō fù shī yǐ sòng. cháng shì xú yàn bó, cuō qí měi zhě sān shí yú piān, wèi zhì xù, míng yuē bái yún jì, jiàn chuán yú shì. shí lú cáng yòng zǎo yǐn zhōng nán shān, hòu dēng cháo, jū yào guān, jiàn chéng zhēn jiāng hái tiān tāi, cáng yòng zhǐ zhōng nán wèi zhī yuē: cǐ zhōng dà yǒu jiā chù, hé bì zài tiān tāi. chéng zhēn xú duì yuē: yǐ pū suǒ guān, nǎi shì tú zhī jié jìng ěr. cáng yòng yǒu cán sè. xuán zōng yǒu tiān xià, shēn hǎo dào shù, lèi zhēng chéng zhēn dào jīng, liú yú nèi diàn, pō jiā lǐ jìng, wèn yǐ yán nián dù shì zhī shì. chéng zhēn yǐn ér wēi yán. xuán zōng yì chuán ér mì zhī, gù rén mò de zhī yě. yóu shì xuán zōng lǐ guó sì shí yú nián, suī lù shān fàn guān, luán yú xìng shǔ, jí wèi shàng huáng, huí, yòu qī nián, fāng shǐ yàn jià, chéng yóu tiān shù, qǐ fēi dào lì zhī zhù yán zhǎng yé! chū xuán zōng dēng fēng tài yuè huí, wèn chéng zhēn: wǔ yuè hé shén zhǔ zhī? duì yuē: yuè zhě shān zhī jù, néng chū yún yǔ, qián chǔ shén xiān, guó zhī wàng zhě wèi zhī rán shān lín zhī shén yě, yì yǒu xiān guān zhǔ zhī. yú shì zhào wǔ yuè yú shān dǐng liè zhì xiān guān miào, zì chéng zhēn shǐ yě. yòu shǔ nǚ zhēn xiè zì rán fàn hǎi, jiāng yì péng lái qiú shī, chuán wèi fēng piāo, dào yī shān, jiàn dào rén zhǐ yán: tiān tāi shān sī mǎ chéng zhēn, míng zài dān tái, shēn jū chì chéng, cǐ zhēn liáng shī yě. péng lái gé ruò shuǐ sān shí wàn lǐ, fēi zhōu jí kě xíng, fēi fēi xiān wú yǐ dào. zì rán nǎi huí qiú chéng zhēn shòu dù. hòu bái rì shàng shēng ér qù. chéng zhēn jū shān, xiū xíng qín kǔ, nián yī bǎi yú suì, zhòng yán qīng jiàn, ruò sān shí xǔ rén. yǒu dì zǐ qī shí yú rén, yī dàn gào dì zǐ yuē: wú zì jū yù xiāo fēng, dōng wàng péng lái, cháng yǒu zhēn líng jiàng jià. jīn wèi dōng hǎi qīng tóng jūn dōng huá jūn suǒ zhào, bì xū qù rén jiān. é qǐng qì jué, ruò chán tuì rán jiě huà yǐ. dì zǐ zàng qí yì guān ěr. yuán wèi zhù chū chù. chá chū dà táng xīn yǔ.
司馬承禎,字子微。博學能文,攻篆,迥為一體,號曰金剪刀書。隱於天台山玉霄峰,自號白雲子。有服餌之術,則天累征之不起。睿宗雅尚道教,屢加尊異,承禎方赴召。睿宗問陰陽術數之事。承禎對曰:「老子經云:『損之又損,以至於無為。』且心目所見知,每損之尚未能已,豈復攻乎異端而增智慮哉?」睿宗曰:「理身無為,則清高矣;理國無為,如之何?」對曰:「國猶身也。老子曰:『留心於淡,合氣於漠,順物自然,乃無私焉,而天下理。』易曰:『聖人者與天地合其德。』是知天不言而信,無為而成。無為之旨,理國之要。」睿宗深賞異,留之欲加寵位。固辭。無何告歸山。乃賜寶琴花帔以遣之。公卿多賦詩以送。常侍徐彥伯,撮其美者三十餘篇,為制序,名曰《白雲記》,見傳於世。時盧藏用早隱終南山,後登朝,居要官,見承禎將還天台,藏用指終南謂之曰:「此中大有佳處,何必在天台。」承禎徐對曰:「以仆所觀,乃仕途之捷徑耳。」藏用有慚色。玄宗有天下,深好道術,累征承禎到京,留於內殿,頗加禮敬,問以延年度世之事。承禎隱而微言。玄宗亦傳而秘之,故人莫得知也。由是玄宗理國四十餘年,雖祿山犯關,鑾輿幸蜀,及為上皇,回,又七年,方始晏駕,誠由天數,豈非道力之助延長耶!初玄宗登封太岳回,問承禎:「五嶽何神主之?」對曰:「岳者山之巨,能出雲雨,潛儲神仙,國之望者為之;然山林之神也,亦有仙官主之。」於是詔五嶽於山頂列置仙官廟,自承禎始也。又蜀女真謝自然泛海,將詣蓬萊求師,船為風飄,到一山,見道人指言:「天台山司馬承禎,名在丹台,身居赤城,此真良師也。」蓬萊隔弱水三十萬里,非舟楫可行,非飛仙無以到。自然乃回求承禎受度。後白日上升而去。承禎居山,修行勤苦,年一百餘歲,重顏輕健,若三十許人。有弟子七十餘人,一旦告弟子曰:「吾自居玉霄峰,東望蓬萊,常有真靈降駕。今為東海青童君、東華君所召,必須去人間。」俄頃氣絕,若蟬蛻然解化矣。弟子葬其衣冠爾。(原未注出處。查出《大唐新語》。)
yǐn jūn
尹君
táng gù shàng shū lǐ gōng shēn shēn zì yuán quē. jù míng chāo běn bǔ, zhèn běi mén shí. yǒu dào shì yǐn jūn zhě, yǐn jìn shān, bù shí sù, cháng ěr bǎi yè, suī fā jǐn bái, ér róng zhuàng ruò tóng zǐ, wǎng wǎng dú yóu chéng shì. lǐ zhōng yǒu lǎo fù nián bā shí yú zhě, gù wèi rén yuē: wú hái tí shí, cháng jiàn lǐ wēng yán, lǐ wēng wú wài zǔ yě. qiě yuē: wǒ nián qī suì, yǐ shí yǐn jūn yǐ dài jīn qī shí yú nián, ér yǐn jūn róng zhuàng rú jiù, dé fēi shén xiān hū. wú qiě lǎo, zì dù néng jǐ hé wèi rén jiān rén rǔ fāng zhuàng, dāng zhì yǐn jūn zhī róng zhuàng. zì shì jí jīn, qī shí yú suì yǐ, ér yǐn jūn céng wú lǎo sè, qǐ fēi yǐ qiān bǎi suì wèi shùn xī yé. běi mén cóng shì féng yì yán gōng shòu, hào qí zhě, mù yǐn zhī dé dào, měi xún xiū, jí qū jià ér yì yān. qí hòu yán gōng zì jūn jūn xià yuán yǒu wèi zì, jù míng chāo běn shān sī mǎ wèi běi mén shuài, suì yíng yǐn jūn zhì fǔ tíng, guǎn yú gōng shǔ, zhōng rì yǔ tóng xí, cháng yǒu yì xiāng zì jī zhōng fā, gōng yì zhòng zhī. gōng yǒu nǚ dì xué fú tú shì, cháng yuē: fú shì yǔ huáng lǎo gù shū zhì. qiě nù qí xiōng yǔ dào shì yóu. hòu yī rì, mì yǐ jǐn zhēn zhì tāng zhōng, mìng yǐn jūn yǐn zhī. yǐn jūn jí yǐn, jīng ér qǐ yuē: wú qí sǐ hū! é tǔ chū yī wù shén jiān, yǒu yì xiāng fā qí zhōng. gōng mìng pōu ér shì zhī, zhēn shè qí yě. zì shì yǐn jūn mào shuāi chǐ duò, qí xī zú yú guǎn zhōng. yán gōng jì zhī nǚ dì zhī suǒ wèi yě, nù qiě shén, jí mìng bù jiāng zhì qí sàng. hòu èr rì, zàng yǐn jūn yú fén shuǐ xī èr shí lǐ. míng nián qiū, yǒu zhào shèng guān dào shì zhū tài xū, yīn tóu lóng zhì jìn shān, hū yù yǐn jūn zài shān zhōng, tài xū jīng ér wèn yuē: shī hé wèi zhì cǐ yé? yǐn jūn xiào yuē: wú qù suì zài běi mén, yǒu rén yǐ jǐn zhēn yǐn wǒ zhě, wǒ gù shì zhī yǐ sǐ, rán zé jǐn zhēn ān néng bài wú zhēn yé! yán qì, hū wáng suǒ jiàn. tài xū qiè yì qí shì, jí guī, jù bái yán gōng. yuē: wú wén xiān rén bù sǐ, tuō yǒu sǐ zhě, nǎi shī jiě yě bù rán hé biàn yì zhī rú shì yé. jiāng mìng fā qí mù yǐ yàn zhī, rán lǜ huò yú rén, suì zhǐ qí shì. chū xuān shì zhì
唐故尚書李公詵(詵字原缺。據明抄本補),鎮北門時。有道士尹君者,隱晉山,不食粟,常餌柏葉,雖發盡白,而容狀若童子,往往獨游城市。里中有老父年八十餘者,顧謂人曰:「吾孩提時,嘗見李翁言,李翁吾外祖也。」且曰:「我年七歲,已識尹君矣;迨今七十餘年,而尹君容狀如舊,得非神仙乎。吾且老,自度能幾何為人間人;汝方壯,當志尹君之容狀。」自是及今,七十餘歲矣,而尹君曾無老色,豈非以千百歲為瞬息耶。北門從事馮翊嚴公綬,好奇者,慕尹之得道,每旬休,即驅駕而詣焉。其後嚴公自軍(軍下原有為字,據明抄本刪)司馬為北門帥,遂迎尹君至府庭,館於公署,終日與同席,常有異香自肌中發,公益重之。公有女弟學浮圖氏,嘗曰:「佛氏與黃老固殊致。」且怒其兄與道士游。後一日,密以堇斟致湯中,命尹君飲之。尹君即飲,驚而起曰:「吾其死乎!」俄吐出一物甚堅,有異香發其中。公命剖而視之,真麝臍也。自是尹君貌衰齒墮,其夕卒於館中。嚴公既知女弟之所為也,怒且甚,即命部將治其喪。後二日,葬尹君於汾水西二十里。明年秋,有照聖觀道士朱太虛,因投龍至晉山,忽遇尹君在山中,太虛驚而問曰:「師何為至此耶?」尹君笑曰:「吾去歲在北門,有人以堇斟飲我者,我故示之以死,然則堇斟安能敗吾真耶!」言訖,忽亡所見。太虛竊異其事,及歸,具白嚴公。曰:「吾聞仙人不死,脫有死者,乃屍解也;不然何變異之如是耶。」將命發其墓以驗之,然慮惑於人,遂止其事。(出《宣室志》)