zhāng wú pō　 wáng qí　 mǎ cháo　 qiè yuán wèi　 xià yáng zhào wèi　 lú sì zōng　 sān shǐ wáng shēng　 zhāng shēng
張無頗　王錡　馬朝　郄元位　夏陽趙尉　盧嗣宗　三史王生　張生

zhāng wú pō
張無頗

zhǎng qìng zhōng, jìn shì zhāng wú pō, jū nán kāng, jiāng fù jǔ, yóu gài pān yú. zhí fǔ shuài gǎi yí, tóu yì wú suǒ. chóu jí wò yú nì lǚ, pú cóng jiē táo. hū yù shàn yì zhě yuán dà niáng, lái zhǔ rén shě, dèng shì wú pō yuē: zi qǐ jiǔ qióng cuì yé? suì tuō yī mǎi jiǔ ér yǐn zhī, yuē: jūn jiǒng è rú shì, néng qǔ mǒu yī jì, bù xún shuò. zì dāng fù shàn, jiān huò yán líng. wú pō yuē: mǒu kùn è rú shì, gǎn bù shòu jiào. dà niáng yuē: mǒu yǒu yù lóng gāo yī hé zǐ. bù wéi hái hún qǐ sǐ. yīn cǐ yǒng yù míng shū. dàn lì yī biǎo bái, yuē, néng zhì yè jí. ruò cháng rén qiú yī, dàn yán bù kě zhì ruò yù yì rén qǐng zhī, bì xū chí cǐ yào ér yī wǎng, zì néng fù guì ěr. wú pō bài xiè shòu yào, yǐ nuǎn jīn hé shèng zhī. yuē: hán shí dàn chū cǐ hé, zé yī shì xuān rè, bù jiǎ lú tàn yǐ. wú pō yī qí yán, lì biǎo shù rì, guǒ yǒu huáng yī ruò huàn zhě, kòu mén shén jí, yuē: guǎng lì wáng zhī jūn yǒu gāo, gù shǐ zhào jiàn. wú pō zhì dà niáng zhī yán, suì cóng shǐ zhě ér wǎng. jiāng pàn yǒu huà gě, dēng zhī shén qīng jí. shí qǐng, hū dǔ chéng yǔ jí jùn, shǒu wèi shén yán. huàn zhě yǐn wú pō rù shí shù zhòng mén, zhì diàn tíng. duō liè měi nǚ, fú shì shén xiān, zhuō rán shì lì. huàn zhě qū ér yán yuē: zhào zhāng wú pō zhì. suì wén diàn shàng shǐ zhóu lián, jiàn yī zhàng fū. yī wáng zhě zhī yī, dài yuǎn yóu guān, èr zǐ yī shì nǚ, fú lì ér lín qì, zhāo wú pō yuē: qǐng bù bài. wáng yuē: zhī xiù cái fēi nán yuè rén, bù xiāng tǒng shè, xìng wù zhǎn lǐ. wú pō qiáng bài, wáng qìng zhé ér xiè yuē: guǎ rén báo dé, yuǎn yāo dà xián, gài yuán ài nǚ yǒu jí, yī xīn zhōng niàn, zhī jūn yǒu shén gāo. tǎng huò quán píng, shí suǒ kuì dài. suì lìng ā jiān èr rén, yǐn rù guì zhǔ yuàn. wú pō yòu jīng shù zhòng hù, zhì yī xiǎo diàn. láng yǔ jiē zhuì míng jī, cuì yíng méi, huàn yào ruò bù jīn tián, yì xiāng yūn yù, mǎn qí tíng hù. é yǒu èr nǚ qiān lián, zhào wú pō rù. dǔ zhēn zhū xiù zhàng zhōng. yǒu yī nǚ zǐ, cái jí jī nián, yī cuì luó lǚ jīn zhī rú. wú pō qiè qí mài, liáng jiǔ yuē: guì zhǔ suǒ jí, shì xīn zhī suǒ kǔ. suì chū lóng gāo, yǐ jiǔ tūn zhī, lì yù. guì zhǔ suì chōu cuì yù shuāng luán bì ér yí wú pō, mù chéng zhě jiǔ zhī. wú pō bù gǎn shòu, guì zhǔ yuē: cǐ bù zú chóu jūn zǐ. dàn biǎo qí qíng ěr. rán wáng dāng yǒu xiàn yí. wú pō kuì xiè. ā jiān suì yǐn zhī jiàn wáng. wáng chū hài jī xī fěi cuì wǎn lì yù míng guī, ér zèng wú pō. wú pō bài xiè. huàn zhě fù yǐn sòng yú huà gě, guī pān yú. zhǔ rén mò néng jué, cái huò qí xī, yǐ jù wàn yǐ. wú pō dǔ guì zhǔ huá yàn dòng rén, pō sī zhī. yuè yú. hū yǒu qīng yī, kòu mén ér sòng hóng jiān. yǒu shī èr shǒu, mò tí xìng zì. wú pō pěng zhī. qīng yī shū hū bù jiàn. wú pō yuē: cǐ bì xiān nǚ suǒ zhì yě. cí yuē: xiū jiě míng dāng xún hàn zhǔ. dàn píng chūn mèng fǎng tiān yá. hóng lóu rì mù yīng fēi qù, chóu shā shēn gōng luò qì huā. yòu yuē: yàn yǔ chūn ní duò jǐn yán, qíng chóu wú yì zhěng huā tián. hán guī yī zhěn mèng bù chéng, xiāng zhù jīn lú zì niǎo yān. qǐng zhī, qián shí huàn zhě yòu zhì, wèi yuē: wáng lìng fù zhào, guì zhǔ yǒu jí rú chū. wú pō xīn rán fù wǎng. jiàn guì zhǔ, fù qiè mài cì. zuǒ yòu yún: wáng hòu zhì. wú pō jiàng jiē, wén huán zhī xiǎng, gōng rén shì wèi luó liè. jiàn yī nǚ zǐ, kě sān shí xǔ, fú shì rú hòu fēi. wú pō bài zhī, hòu yuē: zài láo xián zhé, shí suǒ huái cán. rán nǚ zǐ suǒ jí, yòu shì hé kǔ? wú pō yuē: qián suǒ jí ěr, xīn yǒu jī chù ér fù zuò yān. ruò zài ěr yào, dāng qù gēn gàn ěr. hòu yuē: yào hé zài? wú pō jìn yào hé, hòu dǔ zhī mò rán, sè bù lè, wèi yù guì zhǔ ér qù. hòu suì bái wáng yuē: ài nǚ fēi jí, sī qí wú pō yǐ. bù rán zhě, hé yǐ gōng zhōng nuǎn jīn hé, dé zài sī rén chù yé? wáng qiǎo rán liáng jiǔ yuē: fù wèi jiǎ chōng nǚ yé? wú yì dāng jì qí shì ér chéng zhī, wú shǐ jiǔ kǔ yě. wú pō chū, wáng mìng yán zhī bié guǎn, fēng hòu yàn kào. hòu wáng zhào zhī yuē: guǎ rén qiè mù jūn zǐ zhī wèi rén, zhé yù yǐ ài nǚ fèng tuō, rú hé? wú pō zài bài cí xiè, xīn xǐ bù zì shèng. shèng zì yuán kòng quē. jù míng chāo běn bǔ. suì mìng yǒu sī, zé jí rì, jù lǐ dài zhī. wáng yǔ hòu jìng yǎng yù yú zhū xù, suì zhǐ yuè yú, huān yàn jù jí. wáng yuē: zhāng láng bù tóng zhū xù, xū guī rén jiān. zuó yè yè yuán zuò mèng, jù míng chāo běn chén xiào běn gǎi. jiǎn yú yōu fǔ yún, dāng shì míng shù, jí guǎ rén zhī nǚ, bù zhì kǔ yǐ. pān yú dì jìn, kǒng wèi shí rén suǒ guài. nán kāng yòu yuǎn, kuàng bié fēng jiāng, bù rú guī sháo yáng shén biàn. wú pō yuē: mǒu yì yì yù rú cǐ. suì jù zhōu jí, fú shì yì zhēn, jīn zhū bǎo yù. wú pō yuē: wéi shì wèi bèi jí xū zì zhì, wú shǐ yīn rén, cǐ jiǎn suàn ěr. suì yǔ wáng bié. yuē: sān nián jí yí dào bǐ, wú yán yú rén. wú pō qiè jiā jū yú sháo yáng. rén hǎn zhī zhě. zhù yuè yú, hū yuán dà niáng kòu mén jiàn wú pō. wú pō dà jīng, dà niáng yuē: zhāng láng jīn rì sài kǒu, jí xiǎo niáng zǐ chóu méi rén kě yǐ. èr rén gè jù zhēn bǎo shǎng zhī, rán hòu gào qù. wú pō jié qī, qī yuē: cǐ yuán tiān gāng nǚ, chéng xiān shēng qī yě, nuǎn jīn hé jí mǒu gōng zhōng bǎo yě. hòu měi sān suì, guǎng lì wáng bì yè zhì zhāng shì. hòu wú pō wèi rén yí yà, yú shì qù zhī, bù zhī suǒ shì. chū chuán qí
長慶中，進士張無頗，居南康，將赴舉，游丐番禺。值府帥改移，投詣無所。愁疾臥於逆旅，僕從皆逃。忽遇善易者袁大娘，來主人舍，瞪視無頗曰：子豈久窮悴耶？遂脫衣買酒而飲之，曰：君窘厄如是，能取某一計，不旬朔。自當富贍，兼獲延齡。無頗曰：某困餓如是，敢不受教。大娘曰：某有玉龍膏一合子。不惟還魂起死。因此永遇名姝。但立一表白，曰，能治業疾。若常人求醫，但言不可治；若遇異人請之，必須持此藥而一往，自能富貴耳。無頗拜謝受藥，以暖金合盛之。曰：寒時但出此盒，則一室暄熱，不假爐炭矣。無頗依其言，立表數日，果有黃衣若宦者，扣門甚急，曰：廣利王知君有膏，故使召見。無頗志大娘之言，遂從使者而往。江畔有畫舸，登之甚輕疾。食頃，忽睹城宇極峻，守衛甚嚴。宦者引無頗入十數重門，至殿庭。多列美女，服飾甚鮮，卓然侍立。宦者趨而言曰：召張無頗至。遂聞殿上使軸簾，見一丈夫。衣王者之衣，戴遠遊冠，二紫衣侍女，扶立而臨砌，招無頗曰：請不拜。王曰：知秀才非南越人，不相統攝，幸勿展禮。無頗強拜，王罄折而謝曰：寡人薄德，遠邀大賢，蓋緣愛女有疾，一心鍾念，知君有神膏。倘獲痊平，實所媿戴。遂令阿監二人，引入貴主院。無頗又經數重戶，至一小殿。廊宇皆綴明璣，翠楹楣，煥耀若布金鈿，異香氳郁，滿其庭戶。俄有二女褰簾，召無頗入。睹真珠繡帳中。有一女子，才及笄年，衣翠羅縷金之襦。無頗切其脈，良久曰：貴主所疾，是心之所苦。遂出龍膏，以酒吞之，立愈。貴主遂抽翠玉雙鸞篦而遺無頗，目成者久之。無頗不敢受，貴主曰：此不足酬君子。但表其情耳。然王當有獻遺。無頗媿謝。阿監遂引之見王。王出駭雞犀翡翠碗麗玉明瑰，而贈無頗。無頗拜謝。宦者復引送於畫舸，歸番禺。主人莫能覺，才貨其犀，已巨萬矣。無頗睹貴主華艷動人，頗思之。月余。忽有青衣，扣門而送紅箋。有詩二首，莫題姓字。無頗捧之。青衣倏忽不見。無頗曰：此必仙女所制也。詞曰：羞解明璫尋漢渚。但憑春夢訪天涯。紅樓日暮鶯飛去，愁殺深宮落砌花。又曰：燕語春泥墮錦筵，情愁無意整花鈿。寒閨欹枕夢不成，香炷金爐自裊煙。頃之，前時宦者又至，謂曰：王令復召，貴主有疾如初。無頗忻然復往。見貴主，復切脈次。左右云：王后至。無頗降階，聞環之響，宮人侍衛羅列。見一女子，可三十許，服飾如后妃。無頗拜之，後曰：再勞賢哲，實所懷慚。然女子所疾，又是何苦？無頗曰：前所疾耳，心有擊觸而復作焉。若再餌藥，當去根干耳。後曰：藥何在？無頗進藥合，後睹之默然，色不樂，慰喻貴主而去。後遂白王曰：愛女非疾，私其無頗矣。不然者，何以宮中暖金合，得在斯人處耶？王愀然良久曰：復為賈充女耶？吾亦當繼其事而成之，無使久苦也。無頗出，王命延之別館，豐厚宴犒。後王召之曰：寡人竊慕君子之為人，輒欲以愛女奉托，如何？無頗再拜辭謝，心喜不自勝。（勝字原空缺。據明抄本補。）遂命有司，擇吉日，具禮待之。王與後敬仰愈於諸婿，遂止月余，歡宴俱極。王曰：張郎不同諸婿，須歸人間。昨夜（夜原作夢，據明抄本、陳校本改。）檢於幽府雲，當是冥數，即寡人之女，不至苦矣。番禺地近，恐為時人所怪。南康又遠，況別封疆，不如歸韶陽甚便。無頗曰：某意亦欲如此。遂具舟楫，服飾異珍，金珠寶玉。無頗曰：唯侍衛輩即須自置，無使陰人，此減算耳。遂與王別。曰：三年即一到彼，無言於人。無頗挈家居於韶陽。人罕知者。住月余，忽袁大娘扣門見無頗。無頗大驚，大娘曰：張郎今日賽口，及小娘子酬媒人可矣。二人各具珍寶賞之，然後告去。無頗詰妻，妻曰：此袁天綱女，程先生妻也，暖金合即某宮中寶也。後每三歲，廣利王必夜至張室。後無頗為人疑訝，於是去之，不知所適。（出《傳奇》）

wáng qí
王錡

tiān xìng chéng wáng qí, bǎo lì zhōng, cháng yóu lǒng zhōu. dào xī yú dà shù xià, jiě ān jí dì ér qǐn. hū wén dào qí chuán hū zì xī lái, jiàn zǐ yī chéng chē, cóng shù qí, chì zuǒ yòu yuē: qū wáng chéng lái. yǐn qí zhì, zé zhàng wò chén shè yǐ jù. yǔ qí zuò yǔ liáng jiǔ, qí bù zhī suǒ hū, měi chéng yán, jí pái huái lǔ mǎng. zǐ yī jué zhī, nǎi yuē: mǒu liáo dǎo yī rèn èr shí nián, zú xià yào xiāng hū, yì kě wèi wèi wáng ěr. qí yuē: wèi yù dài wáng hé suǒ zì? yuē: tián xī wèi qín zhú zhǎng chéng, yǐ cǐ wēi gōng, lǚ méng zhòng rèn. jì shǐ huáng dì yàn jià, mǒu wèi qún xiǎo suǒ gòu, héng bèi zhū yí. shàng dì réng yǐ zhǎng chéng zhī yì, láo gōng hài mín, pèi shǒu wú yuè. dāng shí wú shān yǒu yuè hào, zhòng xián wèi mǒu wèi wáng. qí hòu yuè zhí què guī yú huá shān, mǒu fá pèi nián yuè wèi mǎn, guān cáo yí biàn, wú suǒ zhǔ guǎn, dàn shǒu kōng shān. rén jī suǒ xī, jì mò pō shén. yòu yuán yǐ bèi xū míng, bù néng xià jiù xiǎo zhí, suì zhì jīn kōng qiè jiǎ wáng zhī hào. ǒu cǐ xiāng yù, sī shǎo cóng róng. qí yuē: mǒu míng jī yōu chén, zhì xìng càn nuò, xìng méng yī gù zhī huì, bù zhī hé yǐ fèng jiào? tián yuē: běn yuán fèng mù, gù zhǎn fēng yí, hé xìng jù chuí hòu yì. chéng yǒu shì zé yòu rú hé? qí yuē: xìng shèn. tián yuē: jiǔ xián xián yuán zuò wén, jù míng chāo běn gǎi. sàn, sī yǒu yǐ xiào yòng. rú jīn shì mǎ chù chù yǒu zhǔ, bù kě duó tā quán bǐng. cǐ hòu sān nián, xìng yuán dāng yǒu bā bǎi rén wú zhǔ jiàn ér. ruò zǎo tú móu, bì kě jiāng lǐng. suǒ bì fèng tuō zhě, kě zhì zhǐ qián wàn zhāng, mǒu yǐ cǐ jí shǒu, fāng xié yǐ. qí xǔ nuò ér wù, liú hàn mài mù, nǎi shì zhǐ wàn zhāng yǐ fén zhī. nǎi tài hé sì nián. xìng yuán jié dù shǐ lǐ jiàng yù hài, hòu jié dù shǐ wēn zào, zhū qí xiōng dǎng bā bǎi rén. chū hé dōng jì
天興丞王錡，寶曆中，嘗游隴州。道息於大樹下，解鞍籍地而寢。忽聞道騎傳呼自西來，見紫衣乘車，從數騎，敕左右曰：屈王丞來。引錡至，則帳幄陳設已具。與錡坐語良久，錡不知所呼，每承言，即徘徊鹵莽。紫衣覺之，乃曰：某潦倒一任二十年，足下要相呼，亦可謂為王耳。錡曰：未諭大王何所自？曰：恬昔為秦築長城，以此微功，屢蒙重任。洎始皇帝晏駕，某為群小所構，橫被誅夷。上帝仍以長城之役，勞功害民，配守吳岳。當時吳山有岳號，眾咸謂某為王。其後岳職卻歸於華山，某罰配年月未滿，官曹移便，無所主管，但守空山。人跡所稀，寂寞頗甚。又緣已被虛名，不能下就小職，遂至今空竊假王之號。偶此相遇，思少從容。錡曰：某名跡幽沉，質性孱懦，幸蒙一顧之惠，不知何以奉教？恬曰：本緣奉慕，顧展風儀，何幸遽垂厚意。誠有事則又如何？錡曰：幸甚。恬曰：久閒（閒原作聞，據明鈔本改。）散，思有以效用。如今士馬處處有主，不可奪他權柄。此後三年，興元當有八百人無主健兒。若早圖謀，必可將領。所必奉托者，可致紙錢萬張，某以此藉手，方諧矣。錡許諾而寤，流汗霢霂，乃市紙萬張以焚之。乃太和四年。興元節度使李絳遇害，後節度使溫造，誅其凶黨八百人。（出《河東記》）

mǎ cháo
馬朝

mǎ cháo zhě, tiān píng jūn bù zú yě. tài hé chū, cāng zhōu lǐ tóng jié pàn, zhào yùn shī tǎo zhī, cháo zài shì xíng. zhì píng yuán nán, yǔ zéi xiāng chí lèi xún. cháo zhī zǐ shì jùn, zì yùn kuì shí, shì zhì jūn zhōng. huì zhàn yǒu qī, cháo nián lǎo, qǐ qí jiāng yuē: zhǎng nán shì jùn, nián shào yǒu lì, yòu shàn gōng shǐ. lái rì zhī xíng, qǐ qǐng zì dài. zhǔ jiāng xǔ zhī. nǎi zhàn, yùn shī xiǎo běi, ér shì jùn lián zhōng zhòng chuāng, pū yú dòu chǎng, yè jiǔ dé sū. hū yǒu chuán hū, yǔ yán pō lèi jiāng lì shí shù rén zhě. qiě wú zhú, shì jùn kuī zhī bù jiàn. dàn wén àn jù bù shū, chēng diǎn xìng míng. é cì shì jùn, zé hū mǎ cháo. bàng yǒu rén yuē: bú shì běn shēn, sù lìng zhuī zhào. yán xuán suì guò, jí yuǎn, yóu wén qí jiǎn yuè wèi yǐ. shì jùn huáng huò, lì qǐ xú guī. sì gēng fāng zhì yíng mén, yíng lì nà zhī, yīn fú chí sòng zhì cháo suǒ. cháo wèi qí yǐ sǐ, jí jiàn jīng xǐ, jí xǐ chuāng fù yào. nǎi yuē: rǔ kě yǐn shǎo jiǔ zhōu, yǐ qiú qǐn yě. jí chū jí shuǐ. shí yíng zhōng shì mǎ jí zhòng, měi sān èr bǎi rén, zé tóng yī jǐng. jǐng nǎi zhōu yuán bǎi bù, jiē wèi suì dào, jiàn yǐ jí quán, gài shǐ zhòng rén dé yǐ huán jí yě. shí cháo yǐ wèng jí shuǐ, yǐn zhòng zhī jì, ní huá, diān pū yú dì. dì zhōng sù yǒu zhé dāo, cháo xīn zhèng guàn qí rèn. jiǔ ér shì jùn jù qí wèi huí, gào yú tóng mù zhě. jí dào zé yǐ jué yǐ. shì jùn xún rì nǎi yù. chū hé dōng jì
馬朝者，天平軍步卒也。太和初，滄州李同捷叛，詔鄆師討之，朝在是行。至平原南，與賊相持累旬。朝之子士俊，自鄆饋食，適至軍中。會戰有期，朝年老，啟其將曰：長男士俊，年少有力，又善弓矢。來日之行，乞請自代。主將許之。乃戰，鄆師小北，而士俊連中重瘡，仆於闘場，夜久得蘇。忽有傳呼，語言頗類將吏十數人者。且無燭，士俊窺之不見。但聞按據簿書，稱點姓名。俄次士俊，則呼馬朝。傍有人曰：不是本身，速令追召。言旋遂過，及遠，猶聞其檢閱未已。士俊惶惑，力起徐歸。四更方至營門，營吏納之，因扶持送至朝所。朝謂其已死，及見驚喜，即洗瘡傅藥。乃曰：汝可飲少酒粥，以求寢也。即出汲水。時營中士馬極眾，每三二百人，則同一井。井乃周圓百步，皆為隧道，漸以及泉，蓋使眾人得以環汲也。時朝以瓮汲水，引重之際，泥滑，顛仆於地。地中素有折刀，朝心正貫其刃。久而士俊懼其未回，告於同幕者。及到則已絕矣。士俊旬日乃愈。（出《河東記》）

qiè yuán wèi
郄元位

hé dōng yá jiāng qiè yuán wèi zhě, tài hé chū, cháng fèng shǐ jīng niǎn. xíng zhì shā yuàn, huì rì mù. jiàn yī rén, zhǎng zhàng yú, yī zǐ pèi jīn, róng zhuàng fēng wěi. yù bái mǎ, qí mǎ yì gāo zhàng yú. dǎo cóng jìn shí bèi, xíng zhuàng fēi cháng, zhí hú shǐ, zì nán lái. yuán wèi shén jīng yì, lì mǎ bì zhī. shén rén hū jǔ biān xī zhǐ, ruò yǒu suǒ jiàn, qí dǎo cóng bèi jù suí zhǐ ér wàng. yuán wèi yì xī wàng, jì rán wú dǔ. jí huí shì zhī, jiē bù jiàn yǐ. yuán wèi cuì rán hàn fā, bì zhàn xīn jīng, bù jué duò mǎ. yīn bìng rè, jiān yú yǐ guī, xún yú fāng yù. shí hé dōng lián shuài sī kōng lǐ yuàn zú. chū xuān shì zhì
河東衙將郄元位者，太和初，常奉使京輦。行至沙苑，會日暮。見一人，長丈余，衣紫佩金，容狀豐偉。御白馬，其馬亦高丈余。導從近十輩，形狀非常，執弧矢，自南來。元位甚驚異，立馬避之。神人忽舉鞭西指，若有所見，其導從輩俱隨指而望。元位亦西望，寂然無睹。及回視之，皆不見矣。元位瘁然汗發，髀戰心驚，不覺墮馬。因病熱，肩輿以歸，旬余方愈。時河東連帥司空李願卒。（出《宣室志》）

xià yáng zhào wèi
夏陽趙尉

féng yì zhī shǔ xiàn xià yáng, jù dà hé. xiàn dōng yǒu chí guǎn, dāng tài huá huá yuán zuò hé, jù míng chāo běn gǎi. zhōng tiáo, yān ǎi lán fēi, hūn dàn zài wàng. yòu yǒu fèn quán xué qí nán, quán shuǐ qīng chè, háo lǚ wú yǐn. tài hé zhōng, yǒu zhào shēng zhě, wèi yú xià yáng. cháng yī xī yǔ jì, zhào shēng yǔ yǒu shù bèi, lián bù wàng yuè yú fèn quán shàng. hū jiàn yī rén, mào shén hēi, bèi lǜ páo, zì shuǐ zhōng liú, yán yǒng jiǔ zhī. yín yuē: yè yuè míng jiǎo jiǎo, lǜ bō kōng yōu yōu. zhào shēng fāng jīng, qí rén hū huí wàng shuǐ bīn, ruò yǒu suǒ jù, suì rù shuǐ, wéi lù qí shǒu, yǒu qǐng yì méi. zhào shēng míng rì yòu zhì quán suǒ. shì àn bàng shù shí bù, yǒu shén cí, biǎo gòng mén yuē fèn shuǐ shén. zhào shēng yīn rù miào, jiàn shén zuò zhī zuǒ yòu, bó zhí wèi ǒu rén, bèi lǜ páo zhě, shì qí mào, ruò qián shí suǒ jiàn shuǐ zhōng rén yě. zhào shēng yuē: cǐ fèn rǎng yě, shàng néng huò zhòng, fēi guài ér hé? jiāng yòng huà qí miào. yǒu xiàn lì yuē: cǐ shén miào, qiě néng yǐ fēng yǔ zhù shēng zhí. gǒu ruò huǐ qí wū, shì zú wèi yì rén zhī huàn. yú shì bù guǒ huī. chū xuān shì zhì
馮翊之屬縣夏陽，據大河。縣東有池館，當太華（華原作和，據明抄本改。）中條，煙靄嵐霏，昏旦在望。又有瀵泉穴其南，泉水清澈，毫縷無隱。太和中，有趙生者，尉於夏陽。嘗一夕雨霽，趙生與友數輩，聯步望月於瀵泉上。忽見一人，貌甚黑，被綠袍，自水中流，沿泳久之。吟曰：夜月明皎皎，綠波空悠悠。趙生方驚，其人忽回望水濱，若有所懼，遂入水，唯露其首，有頃亦沒。趙生明日又至泉所。是岸傍數十步，有神祠，表共門曰瀵水神。趙生因入廟，見神坐之左右，搏埴為偶人，被綠袍者，視其貌，若前時所見水中人也。趙生曰：此瀵壤也，尚能惑眾，非怪而何？將用劃其廟。有縣吏曰：此神廟，且能以風雨助生植。苟若毀其屋，適足為邑人之患。於是不果隳。（出《宣室志》）

lú sì zōng
盧嗣宗

pú jīn yǒu shùn cí, yòu yǒu é huáng nǚ yīng cí, zài shùn cí zhī cè. tǔ ǒu zhī róng, pō jǐn qiǎo lì. kāi chéng zhōng, fàn yáng lú sì zōng, jiǎ zhí yú pú jīn. yī rì, yǔ qí yǒu shù bèi, tóng yóu shùn miào. zhì é huáng nǚ yīng cí, sì zōng xì yuē: wú yuàn wèi dì zi zhī lì, kě hū? zài bài ér zhù zhě jiǔ zhī. zhòng jiē wèi yuē: hé wǔ yì zhī yán, dú yú shén hū? sì zōng xiào yì hān. zì shì wǎng wǎng dú yóu é huáng cí, jiǔ hān, duō wèi xiè dú yǔ. é bèi jí, jiān yú yǐ guī. sè jì ér zhàn, shēn hàn rú lì, qí xī suì zú. jiā tóng bèi jiàn shí yú rén, shuāi zhuāi sì zōng chū mén, wàng shùn cí ér qù. jí shì sì zōng shī, qí bèi yǒu chì wén shén duō, ruò wèi suǒ pū. pú zhī rén xián yì qí shì. chū xuān shì zhì
蒲津有舜祠，又有娥皇、女英祠，在舜祠之側。土偶之容，頗盡巧麗。開成中，范陽盧嗣宗，假職於蒲津。一日，與其友數輩，同游舜廟。至娥皇女英祠，嗣宗戲曰：吾願為帝子之隸，可乎？再拜而祝者久之。眾皆謂曰：何侮易之言，瀆於神乎？嗣宗笑益酣。自是往往獨游娥皇祠，酒酣，多為褻瀆語。俄被疾，肩舁以歸。色悸而戰，身汗如瀝，其夕遂卒。家僮輩見十餘人，摔拽嗣宗出門，望舜祠而去。及視嗣宗屍，其背有赤文甚多，若為所撲。蒲之人咸異其事。（出《宣室志》）

sān shǐ wáng shēng
三史王生

yǒu wáng shēng zhě, bù jì qí míng, yè sān shǐ, bó lǎn shén jīng. xìng hǎo kuā xuàn, yǔ shén róng yì. měi biàn gǔ xī, duō yǐ yì duàn. páng yǒu yì zhě, bì dà yán zhé zhī. cháng yóu pèi, yīn zuì rù gāo zǔ miào, gù qí shén zuò, xiào ér yán yuē: tí sān chǐ jiàn, miè bào qín, jiǎn qiáng chǔ, ér bù néng miǎn qí mǔ wū lǎo zhī chēng. tú gē dà fēng qǐ xī yún fēi yáng, hé néng wēi jiā sì hǎi zāi! pái huái tíng wǔ jiān, sì mù jiǔ zhī, nǎi hái suǒ zhǐ. shì xī cái mèi ér zú. jiàn shí shù qí, qín zhì miào tíng. hàn zǔ àn jiàn dà nù yuē: shǐ jí wèi lǎn shù zhǐ, ér gǎn xiè dú zūn shén.' wū lǎo' zhī yán. chū zì hé diǎn? ruò wú suǒ jù, ěr zuì nán táo. wáng shēng dùn shǒu yuē: chén cháng lǎn dài wáng běn jì jiàn sī mǎ qiān jí bān gù yún,' mǔ mǔ zì yuán quē, jù chén xiào běn bǔ. liú ǎo.' ér zhù yún wū lǎo fǎn. fǎn yuán zuò jí. shì yún,' lǎo mǔ zhī chēng yě'. jiàn zhī yú shǐ, wén zhī yú shī, zài zhī yú jí, bǐng rán míng rú bái rì. fēi chén xià gǎn chū yú xiōng jīn ěr. hàn zǔ yì nù yuē: zhèn zhōng wài sì shuǐ tíng zhǎng bēi, zhāo rán jù zài yǐ. hé yǐ wài zú wēn shì ér wàng chēng wū lǎo hū? dú cuò běn shū, qiě bù jiàn yì, gǎn shì jiǔ xuān yú diàn tíng. fù suǒ sī hé fàn shàng zhī zuì. yǔ wèi zhōng, ér xī nán yǒu qīng dào zhě, yáng yán tài gōng lái. fāng jí jiē, gù wáng shēng yuē: sī hé rén ér jiàn rǔ zhī shén yě? hàn zǔ jiàng jiē duì yuē: cǐ xū wàng wǔ màn zhī rén yě, zuì dāng zhǎn zhī. wáng shēng chěng mù tài gōng, suì lì shēng ér yán yuē: chén lǎn shǐ jí, jiàn wǔ màn qí jūn qīn zhě, shàng wú suǒ biǎn. ér jiàn chén xì yǔ yú shén miào, qǐ qī sì yú shì cháo zāi! hàn zǔ yòu nù yuē: zài diǎn cè, qǐ zài wǔ màn jūn qīn zhě? dāng shì zhēng zhī. wáng shēng yuē: chén gǎn zhēng dài wáng kě hū? hàn zǔ yuē: rán. wáng shēng yuē: wáng jí wèi, huì qún chén, zhì jiǔ qián diàn, xiàn tài shàng huáng shòu. yǒu zhī hū? hàn zǔ yuē: yǒu zhī. jì xiàn shòu, nǎi yuē.' dà rén cháng yǐ chén wú lài, bù shì chǎn yè, bù rú zhòng lì. jīn mǒu zhī yè, shú yǔ zhòng duō?' yǒu zhī hū? hàn zǔ yuē: yǒu zhī. diàn shàng qún chén jiē hū wàn suì, dà xiào wèi lè, yǒu zhī hū? yuē: yǒu zhī. wáng shēng yuē: shì wǔ màn qí jūn qīn yǐ. tài gōng yuē: cǐ rén lǐ bù kě qū, yí sù zhú zhī. bù ěr, bì zāo bēi gēng zhī ràng yě. hàn zǔ mò rán liáng jiǔ yuē: zhǎn cǐ wù, wū wǒ sān chǐ rèn. lìng nuò fā zhě guāi zhī. yī guāi wǎng rán ér sū, dōng fāng míng yǐ, yǐ jìng shì sāi. yǒu ruò zhǐ zōng, shù rì fāng miè. chū cuàn yì jì
有王生者，不記其名，業三史，博覽甚精。性好夸炫，語甚容易。每辯古昔，多以臆斷。旁有議者，必大言折之。嘗游沛，因醉入高祖廟，顧其神座，笑而言曰：提三尺劍，滅暴秦，剪強楚，而不能免其母烏老之稱。徒歌大風起兮雲飛揚，曷能威加四海哉！徘徊庭廡間，肆目久之，乃還所止。是夕才寐而卒。見十數騎，擒至廟庭。漢祖按劍大怒曰：史籍未覽數紙，而敢褻瀆尊神。'烏老'之言。出自何典？若無所據，爾罪難逃。王生頓首曰：臣常覽大王《本紀》見司馬遷及班固雲，'母（母字原缺，據陳校本補。）劉媼。'而注云烏老反。（反原作及。）釋雲，'老母之稱也'。見之於史，聞之於師，載之於籍，炳然明如白日。非臣下敢出於胸襟爾。漢祖益怒曰：朕中外泗水亭長碑，昭然具載矣。曷以外族溫氏而妄稱烏老乎？讀錯本書，且不見義，敢恃酒喧於殿庭。付所司劾犯上之罪。語未終，而西南有清道者，揚言太公來。方及階，顧王生曰：斯何人而見辱之甚也？漢祖降階對曰：此虛妄侮慢之人也，罪當斬之。王生逞目太公，遂厲聲而言曰：臣覽史籍，見侮慢其君親者，尚無所貶。而賤臣戲語於神廟，豈期肆於市朝哉！漢祖又怒曰：在典冊，豈載侮慢君親者？當試征之。王生曰：臣敢征大王可乎？漢祖曰：然。王生曰：王即位，會群臣，置酒前殿，獻太上皇壽。有之乎？漢祖曰：有之。既獻壽，乃曰。'大人常以臣無賴，不事產業，不如仲力。今某之業，孰與仲多？'有之乎？漢祖曰：有之。殿上群臣皆呼萬歲，大笑為樂，有之乎？曰：有之。王生曰：是侮慢其君親矣。太公曰：此人理不可屈，宜速逐之。不爾，必遭杯羹之讓也。漢祖默然良久曰：斬此物，污我三尺刃。令搦發者摑之。一摑惘然而蘇，東方明矣，以鏡視腮。有若指蹤，數日方滅。（出《篡異記》）

zhāng shēng
張生

jìn shì zhāng shēng, shàn gǔ qín, hǎo dú mèng kē shū. xià dì yóu pǔ guān, rù shùn chéng. rì jiāng mù, nǎi pái tà sǒng pèi zhēng jìn, yīn ér mǎ jué. qǐng zhī mǎ sǐ, shēng wú suǒ tóu zú. suì yì miào lì, qiú zhǐ yī xī. lì zhǐ yán wǔ xià yuē: shě cǐ wú suǒ yì yǐ. suì zhǐ. chū yè fāng qǐn, jiàn jiàng yī zhě èr rén, qián yán yuē: dì zhào shū shēng. shēng jù wǎng, dì wèn yuē: yè hé dào yì zhī rén? shēng duì yuē: chén rú jiā zǐ, cháng xí kǒng mèng shū. dì yuē: kǒng shèng rén yě, zhèn zhī jiǔ yǐ. mèng shì hé rén? dé yǔ kǒng tóng kē ér yǔ? shēng yuē: mèng yì chuán shèng rén yì yě. zǔ shàng rén yì, shè lǐ lè ér shī jiào huà. dì yuē: zhe shū hū? shēng yuē: zhe shū qī qiān èr bǎi zhāng, gài yǔ kǒng mén zhī tú nán yí dá wèn, jí lǔ lùn qí lùn. jù shàn yán yě. dì yuē: jì qí wén hū? yuē: fēi dú xiǎo qí wén, yì yì shēn qí yì. dì nǎi lìng shēng lǎng niàn, qīng ěr tīng zhī. niàn wàn zhāng wèn: shùn wǎng yú tián, hào wèi yú mín tiān. hé wèi qí hào qì yě? mèng zǐ yuē:' yuàn mù yě.' wàn zhāng wèn yuē:' fù mǔ ài zhī, xǐ ér bù wàng fù mǔ è zhī, láo ér bù yuàn. rán zé shùn yuàn hū?' dá yuē:' zhǎng xī wèn yú gōng míng gāo yuē.' shùn wǎng yú tián, zé wú dé wén mìng yǐ. hào qì yú mín tiān, yuàn yú fù mǔ, zé wú bù zhī yě.' dì zhǐ shēng zhī cí, wǔ rán tàn yuē: gài yǒu bù zhī ér zuò zhī zhě, yì cǐ zhī wèi yǐ. zhèn shě tiān xià qiān bā bǎi èr shí zài, bào qín qiè wèi, dú tòng sì hǎi, fén wǒ diǎn jí, mǐn wǒ dì tú, méng bì qún yán, chěng zì sī yù. bǎi dài zhī hòu, jīng shǐ chà miù. cí yì xiāng jí, lín yú huī xié. cháng wén zàn táng yáo zhī měi yuē:' chuí yī shang ér tiān xià lǐ,' gài míng wú shì yě. rán zé píng zhāng bǎi xìng, xié hé wàn bāng, zhì yú tāo tiān huái shān xiāng líng. xià mín qí zī, fū rú shì zé yǔ chuí yī zhī yì guāi yǐ. yì wén zàn zhèn zhī měi yuē:' wú wèi ér zhì.' nǎi zài yú diǎn zé yún:' bīn sì mén, qí qī zhèng, lèi shàng dì, yīn liù zōng, wàng shān chuān, biàn qún shén, liú gòng gōng, fàng xiāo huān dōu, jí gǔn, cuàn sān miáo.' fū rú shì yǔ wú wèi zhī dào yuǎn yǐ. jīn yòu wén qì yú mín tiān, yuàn mù yě, fēi zhèn zhī suǒ xíng. fū mò zhī wèi ér wèi zhī zhě, tiān yě mò zhī zhì ér zhì zhī zhě, mìng yě. zhèn qì zhě, yuàn jǐ zhī mìng, bù hé yú fù mǔ, ér sù yú mín tiān yě. hé wàn zhāng zhī wèn, mèng kē bù zhī qí duì? chuán shèng rén zhī yì, qǐ yí rú shì hū? jiē bù néng yǐ, jiǔ zhī wèi shēng yuē: xué qín hū? yuē: shì zhī ér bù shàn. dì nǎi gù zuǒ yòu qǔ qín, yuē: bù wén gǔ wǔ xián, gē nán fēng, xī zú yǐ guāng qí guī lù? nǎi fǔ qín yǐ gē zhī yuē: nán fēng xūn xūn xī cǎo qiān qiān, miào yǒu zhī yīn xī guī qīng xián. dàng dàng zhī jiào xī yóu zì rán, xī xī zhī huà xī wú dào quán. xūn xūn xī sī hé chuán. gē qì, gǔ qín wèi nán fèng nòng. yīn xīn qīng chàng, shuǎng lǎng xīn gǔ, shēng yīn fā yán yuē: miào zāi! nǎi suì jīng wù. chū cuàn yì jì, míng chāo běn zuò chū yuán huà jì
進士張生，善鼓琴，好讀孟軻書。下第游浦關，入舜城。日將暮，乃排闥聳轡爭進，因而馬蹶。頃之馬死，生無所投足。遂詣廟吏，求止一夕。吏止檐廡下曰：舍此無所詣矣。遂止。初夜方寢，見降衣者二人，前言曰：帝召書生。生遽往，帝問曰：業何道藝之人？生對曰：臣儒家子，常習孔孟書。帝曰：孔聖人也，朕知久矣。孟是何人？得與孔同科而語？生曰：孟亦傳聖人意也。祖尚仁義，設禮樂而施教化。帝曰：著書乎？生曰：著書七千二百章，蓋與孔門之徒難疑答問，及魯論齊論。俱善言也。帝曰：記其文乎？曰：非獨曉其文，抑亦深其義。帝乃令生朗念，傾耳聽之。念《萬章問》：舜往于田，號位於旻天。何為其號泣也？孟子曰：'怨慕也。'萬章問曰：'父母愛之，喜而不忘；父母惡之，勞而不怨。然則舜怨乎？'答曰：'長息問於公明高曰。'舜往于田，則吾得聞命矣。號泣於旻天，怨於父母，則吾不知也。'帝止生之詞，憮然嘆曰：蓋有不知而作之者，亦此之謂矣。朕舍天下千八百二十載，暴秦竊位，毒痛四海，焚我典籍，泯我帝圖，蒙蔽群言，逞恣私慾。百代之後，經史差謬。辭意相及，鄰於詼諧。常聞贊唐堯之美曰：'垂衣裳而天下理，'蓋明無事也。然則平章百姓，協和萬邦，至於滔天懷山襄陵。下民其咨，夫如是則與垂衣之義乖矣。亦聞贊朕之美曰：'無為而治。'乃載於典則云：'賓四門，齊七政，類上帝，禋六宗，望山川，遍群神，流共工，放驍歡兜，殛鯀，竄三苗。'夫如是與無為之道遠矣。今又聞泣於旻天，怨慕也，非朕之所行。夫莫之為而為之者，天也；莫之致而致之者，命也。朕泣者，怨己之命，不合於父母，而訴於旻天也。何萬章之問，孟軻不知其對？傳聖人之意，豈宜如是乎？嗟不能已，久之謂生曰：學琴乎？曰：嗜之而不善。帝乃顧左右取琴，曰：不聞鼓五弦，歌《南風》，奚足以光其歸路？乃撫琴以歌之曰：南風薰薰兮草芊芊，妙有之音兮歸清弦。蕩蕩之教兮由自然，熙熙之化兮吾道全。薰薰兮思何傳。歌訖，鼓琴為《南鳳弄》。音歆清暢，爽朗心骨，生因發言曰：妙哉！乃遂驚悟。（出《篡異記》，明鈔本作出《原化記》）