sì fāng mán yí wú qǐ mín dì nǚ zǐ zé máo rén xuān yuán guó bái mín guó ōu sī kǎi mù guó
四方蛮夷 无启民 帝女子泽 毛人 轩辕国 白民国 欧丝 輆沐国
ní zá guó rán qiū lú fú guó fú zhé guó pín sī wú míng guó nǚ mán guó dōu bō
泥杂国 然丘 卢扶国 浮折国 频斯 吴明国 女蛮国 都播
gǔ lì tū jué tǔ bō xī běi huāng hè mín qì dān wò jǔ jiāo yáo
骨利 突厥 吐蕃 西北荒 鹤民 契丹 沃沮 僬侥
sì fāng mán yí
四方蛮夷
dōng fāng zhī rén bí dà, qiào tōng yú mù, jīn lì shǔ yān nán fāng zhī rén kǒu dà, qiào tōng yú ěr xī fāng zhī rén miàn dà, qiào tōng yú bí běi fāng zhī rén, qiào tōng yú yīn, duǎn zhōng yāng zhī rén, qiào tōng yú kǒu. chū yǒu yáng zá zǔ
东方之人鼻大,窍通于目,筋力属焉;南方之人口大,窍通于耳;西方之人面大,窍通于鼻;北方之人,窍通于阴,短;中央之人,窍通于口。(出《酉阳杂俎》)
wú qǐ mín
无启民
wú qǐ mín jū xué shí tǔ. qí rén sǐ, mái zhī, qí xīn bù xiǔ, bǎi nián huà wéi rén. lù mín xī bù xiǔ, mái zhī bǎi èr shí nián huà wéi rén. xì mín gān bù xiǔ, bā nián huà wéi rén. chū yǒu yáng zá zǔ. míng chāo běn zuò chū bó wù zhì. wén yì quán tóng bó wù zhì.
无启民居穴食土。其人死,埋之,其心不朽,百年化为人。录民膝不朽,埋之百二十年化为人。细民肝不朽,八年化为人。(出《酉阳杂俎》。明抄本作出《博物志》。文亦全同《博物志》。)
dì nǚ zǐ zé
帝女子泽
dì nǚ zǐ zé xìng dù, yǒu cóng bì sàn zhú sì shān, wú suǒ yī tuō. dōng ǒu hú lí, shēng zǐ yuē yāng nán jiāo hóu, yǒu zǐ yuē xī běi tōng jué jiā, suǒ yù wèi cāng. chū yǒu yáng zá zǔ
帝女子泽性妒,有从婢散逐四山,无所依托。东偶狐狸,生子曰殃;南交猴,有子曰溪;北通玃猳,所育为伧。(出《酉阳杂俎》)
máo rén
毛人
bā huāng zhī zhōng, yǒu máo rén yān. zhǎng qī bā chǐ, jiē rú" rú" yuán zuò" yú", jù míng chāo běn gǎi. rén xíng, shēn jí tóu shàng jiē yǒu máo, rú mí hóu. máo zhǎng chǐ yú, duǎn máo shēn. shàng yīn shēng, xià yīn guǎn. jiàn rén zé bǐng gǔ mò fǎn mù," mù" yuán zuò" zì", jù míng chāo běn gǎi. kāi kǒu tǔ shé, shàng chún fù miàn, xià chún fù xiōng. xī xǔ jì fǎn shí rén, shé bí qiān yǐn gòng xì, bù yǔ jí qù. míng yuē rán gōng, sú yuē rán lì, yī míng rán xiá. xiǎo ér rán kě wèi yě.
八荒之中,有毛人焉。长七八尺,皆如(“如”原作“于”,据明抄本改。)人形,身及头上皆有毛,如猕猴。毛长尺余,短牦甡。(上音生,下音管。)见人则眪(古陌反)目,(“目”原作“自”,据明抄本改。)开口吐舌,上唇覆面,下唇覆胸。憙(许记反)食人,舌鼻牵引共戏,不与即去。名曰髯公,俗曰髯丽,一名髯狎。小儿髯可畏也。
xuān yuán guó
轩辕国
xuān yuán zhī guó, zài qióng shān zhī jì, qí bù shòu zhě bā bǎi suì. zhū tiān zhī yě, hé luán niǎo wǔ. mín shí fèng luǎn, yǐn gān lù. chū bó wù zhì
轩辕之国,在穷山之际,其不寿者八百岁。诸天之野,和鸾鸟舞。民食凤卵,饮甘露。(出《博物志》)
bái mín guó
白民国
bái mín zhī guó, yǒu chéng huáng, zhuàng ruò hú, bèi shàng yǒu jiǎo. chéng zhī, shòu sān qiān nián. chū bó wù zhì
白民之国,有乘黄,状若狐,背上有角。乘之,寿三千年。(出《博物志》)
ōu sī
欧丝
ōu sī zhī yě, nǚ zǐ nǎi guì, jù shù ōu sī. chū bó wù zhì
欧丝之野,女子乃跪,据树欧丝。(出《博物志》)
kǎi mù guó
輆沐国
yuè dōng yǒu kǎi mù zhī guó, yīn shàn ài fǎn qí zhǎng zǐ shēng, zé jiě ér shí zhī, wèi zhī yí dì. fù sǐ, zé fù qí mǔ ér qì zhī, yán guǐ qī, bù kě yǔ gòng jū. chǔ zhī nán, yán rén zhī guó, qí qīn qī sǐ, kū qí ròu ér qì zhī, rán hòu mái qí gǔ, nǎi chéng xiào zǐ yě. qín zhī xī yǒu yì qú zhī guó, qí qīn qī sǐ, jù chái ér fén zhī, xūn qí yān shàng, wèi zhī dēng yān xiá, rán hòu chéng wéi xiào. cǐ shàng yǐ wéi zhèng, xià yǐ wéi sú, ér wèi zú wèi fēi yě. jiàn mò zǐ. chū bó wù zhì
越东有輆沐之国,(音善爱反)其长子生,则解而食之,谓之宜弟。父死,则负其母而弃之,言鬼妻,不可与共居。楚之南,炎人之国,其亲戚死,刳其肉而弃之,然后埋其骨,乃成孝子也。秦之西有义渠之国,其亲戚死,聚柴而焚之,薰其烟上,谓之登烟霞,然后成为孝。此上以为政,下以为俗,而未足为非也。见《墨子》。(出《博物志》)
ní zá guó
泥杂国
chéng wáng jí wèi sān nián, yǒu ní zá míng chāo běn" zá" zuò" lí" zhī guó lái zhāo. qí rén chēng zì fā qí guó, cháng cóng yún lǐ ér xíng, wén léi zhèn zhī jī zài xià. huò rù qián xué, yòu wén bō lán zhī shēng zài shàng. huò fàn jù shuǐ, shì rì yuè, yǐ zhī fāng miàn suǒ xiàng. jì hán shǔ, yǐ zhī nián yuè. kǎo yǐ zhōng guó zhēng shuò, zé xù lì xiāng fú. wáng jiē yǐ wài bīn zhī lǐ yě. chū shí yí lù
成王即位三年,有泥杂(明抄本“杂”作“离”)之国来朝。其人称自发其国,常从云里而行,闻雷震之击在下。或入潜穴,又闻波澜之声在上。或泛巨水,视日月,以知方面所向。计寒暑,以知年月。考以中国正朔,则序历相符。王接以外宾之礼也。(出《拾遗录》)
rán qiū
然丘
chéng wáng liù nián, rán qiū zhī guó, xiàn bǐ chì niǎo, cí xióng gè yī, yǐ yù wèi fán. qí guó shǐ zhě, jiē quán tou zhā bí, yī yún xiá zhī bù, rú jīn xiá bù yě. jīng lì bǎi yú guó, fāng zhì jīng shī. yuè tiě wù, fàn fèi hǎi, yǒu shé zhōu fēng cén. tiě wù qiào lì, chē lún gè jīn gāng wèi wǎng, bǐ zhì jīng shī, jiē é shuō míng chāo běn" shuō" zuò" ruì" jǐ jǐn. fèi hǎi jiē yǒng qǐ, rú jiǎn yú yě yú biē pí gǔ, jiān qiáng rú shí, kě yǐ wéi kǎi. fàn fèi hǎi zhī shí, yǐ tóng báo zhōu dǐ, lóng shé jiāo bù dé jìn yě. jīng shé zhōu dù, zé bào pí wèi wū, yú wū nèi tuī chē. jīng fēng cén, rán hú sū zhī mù mò, yǐ cǐ mù yān néng shā bǎi chóng. jīng tú wǔ shí yú nián, nǎi zhì luò yì. chéng wáng fēng tài shān, chán shè shǒu. shǐ fā qí guó zhī shí, rén bìng tóng zhì, nǎi zhì jīng shī, bìn fà jiē bái. jí hái zhì rán qiū, róng mào hái fù zhuàng. bǐ yì niǎo duō lì, zhuàng shì gǔ, xián" xián" yuán zuò" chōng", jù míng chāo běn gǎi. nán hǎi zhī dān" dān" yuán zuò" zhōu", jù míng chāo běn gǎi. ní, cháo kūn cén zhī xuán mù, ér zhì qí zhōng, yù shèng zé lái xiáng jí, yǐ biǎo zhōu gōng fǔ shèng zhī shén lì yě. chū wáng zǐ nián shí yí jì
成王六年,然丘之国,献比翅鸟,雌雄各一,以玉为樊。其国使者,皆拳头奓鼻,衣云霞之布,如今霞布也。经历百余国,方至京师。越铁屼,泛沸海,有蛇州蜂岑。铁屼峭厉,车轮各金刚为辋,比至京师,皆讹说(明抄本“说”作“锐”)几尽。沸海皆涌起,如剪鱼也鱼鳖皮骨,坚强如石,可以为铠。泛沸海之时,以铜薄舟底,龙蛇蛟不得近也。经蛇州度,则豹皮为屋,于屋内推车。经蜂岑,燃胡苏之木末,以此木烟能杀百虫。经途五十余年,乃至洛邑。成王封太山,禅社首。使发其国之时,人并童稚,乃至京师,鬓发皆白。及还至然丘,容貌还复壮。比翼鸟多力,状似鹄,衔(“衔”原作“冲”,据明抄本改。)南海之丹(“丹”原作“舟”,据明抄本改。)泥,巢昆岑之玄木,而至其中,遇圣则来翔集,以表周公辅圣之神力也。(出《王子年拾遗记》)
lú fú guó
卢扶国
lú fú guó, yàn zhāo wáng shí lái zhāo. dù yù hé wàn lǐ, fāng zhì qí guó. guó wú è" guó wú è" sān zì yuán zuò" rén bìng", jù míng chāo běn gǎi. qín shòu, shuǐ bù yáng bō, fēng bù zhé zhī. rén jiē shòu sān bǎi suì, jié cǎo wèi yī, shì wèi zhī huì fú. zhì sǐ bù lǎo, xián hé xiào ràng. shòu dēng bǎi suì yǐ shàng, bài jìng rú zhì qīn zhī lǐ. zàng yú yě wài, yǐ xiāng mù líng cǎo, yì yǎn yú shī. lǘ lǐ diào sòng, hào qì zhī shēng, dòng yú lín gǔ. xī yuán wèi zhī zhǐ liú, chūn mù wèi zhī gǎi sè. jū sāng, shuǐ jiāng bù rù kǒu, zhì sǐ zhě gǔ wèi āi chén, rán hòu nǎi shí. xī dà yǔ suí shān dǎo chuān, nǎi biǎo" biǎo" zì yuán kòng quē, jù míng chāo běn bǔ. qí dì wèi wú lǎo chún xiào zhī guó. chū wáng zǐ nián shí yí jì
卢扶国,燕昭王时来朝。渡玉河万里,方至其国。国无恶(“国无恶”三字原作“人并”,据明抄本改。)禽兽,水不扬波,风不折枝。人皆寿三百岁,结草为衣,是谓之卉服。至死不老,咸和孝让。寿登百岁已上,拜敬如至亲之礼。葬于野外,以香木灵草,翳掩于尸。闾里吊送,号泣之声,动于林谷。溪原为之止流,春木为之改色。居丧,水浆不入口,至死者骨为埃尘,然后乃食。昔大禹随山导川,乃表(“表”字原空缺,据明抄本补。)其地为无老纯孝之国。(出《王子年拾遗记》)
fú zhé guó
浮折国
yuán fēng yuán nián, fú zhé suì gòng lán jīn zhī ní. cǐ jīn tāng yuān, shèng xià zhī shí, shuǐ cháng fèi yǒng, yǒu ruò tāng huǒ, fēi niǎo bù néng guò. guó rén xíng zhě, cháng jiàn shuǐ biān yǒu rén, yě cǐ jīn wèi qì. hùn ruò ní, rú zǐ mó zhī sè, bǎi zhù, qí sè biàn bái, yǒu guāng rú yín, míng yuē yín zhú. cháng yǐ wéi ní, fēng zhū hán xiá jí zhū gōng mén, guǐ mèi bù gǎn gàn. dāng hàn shì, shàng jiàng chū zhēng, jí shǐ jué guó, duō yǐ ní wèi yìn fēng. wèi qīng zhāng qiān sū wǔ fù jiè zǐ zhī shǐ, jiē shòu jīn ní zhī xǐ fēng yě. dì bēng hòu nǎi jué. chū yù zǐ nián shí yí jì
元封元年,浮折岁贡兰金之泥。此金汤渊,盛夏之时,水常沸涌,有若汤火,飞鸟不能过。国人行者,常见水边有人,冶此金为器。混若泥,如紫磨之色,百铸,其色变白,有光如银,名曰银烛。常以为泥,封诸函匣及诸宫门,鬼魅不敢干。当汉世,上将出征,及使绝国,多以泥为印封。卫青、张骞、苏武、傅介子之使,皆受金泥之玺封也。帝崩后乃绝。(出《玉子年拾遗记》)
pín sī
频斯
wèi dì wèi chén liú wáng zhī suì, yǒu pín sī guó rén lái zhāo, yǐ wǔ sè yù wèi yī, rú jīn zhī kǎi. bù shí zhōng guó zī wèi, zì yǒu jīn hú, zhōng yǒu shén jiāng, níng rú zhī, cháng yī dī zé shòu qiān nián. qí guó yǒu dà fēng mù wèi lín, gāo liù qī shí lǐ, shàn suàn zhě yǐ lǐ jì zhī, léi diàn cháng chū shù zhī bàn. qí zhī jiāo yīn shàng bì, bú jiàn rì yuè zhī guāng. qí xià píng jìng sǎo sǎ, yǔ wù bù néng rù yān. shù dōng yǒu dà shí shì, kě róng wàn rén zuò. bì shàng kè yǒu sān huáng zhī xiàng, tiān huáng shí èr tóu, dì huáng shí yī tóu, rén huáng jiǔ tóu, jiē lóng shēn. yì yǒu gāo zhú zhī chù. jī shí wèi chuáng, chuáng shàng yǒu xī hén èr sān cùn, chuáng qián yǒu zhú jiǎn zhǎng èr cùn, rú dà zhuàn zhī wén, jiē yán kāi pì yǐ lái shì, rén mò néng shí. yán shì fú xī huà guà zhī shí yǒu cǐ shū, huò yán cāng jié zào shū zhī chù. páng yǒu dān shí jǐng, fēi rén gōng suǒ záo, xià jí lòu quán, shuǐ cháng fèi yǒng. zhū xiān yù yǐn zhī shí, yǐ zhǎng gěng yǐn jí. pín sī guó mín jiē duō lì fā," fā" yuán zuò" quán tou", jù míng chāo běn gǎi. bù shí wǔ gǔ, yuè zhōng wú yǐng, shí guì jiāng. qí rén fā, yǐn zhī zé zhǎng, zhì zé zì suō rú luó. xù cǐ rén fā yǐ wéi shéng, yǐ jí dān jǐng, fāng dōng dé shēng hé zhī shuǐ. shuǐ zhōng yǒu bái wā, liǎng chì, cháng qù lái jǐng shàng, zhēng zhě shí zhī. zhì zhōu wáng zǐ jìn lín jǐng ér kuī, yǒu qīng què tǔ biāo, yǐ shòu zi jìn, qǔ ér yǐn zhī, nǎi yǒu yún qǐ xuě fēi. zi jìn yǐ yī xiù huī xuě, zé yún jì xuě zhǐ. bái wā huà wéi bái yàn, rù yún yáo yáo suì miè. cǐ zé pín sī rén suǒ jì, gài qí rén nián bù kě cè yě. shǐ tú qí shān chuān dì shì guī yì zhī shǔ, yǐ shì zhāng huà. huá yún:" cǐ shén yì zhī guó, nán kě yàn xìn." shǐ chē mǎ zhēn fú, sòng zhī chū guān. chū shí yí lù
魏帝为陈留王之岁,有频斯国人来朝,以五色玉为衣,如今之铠。不食中国滋味,自有金壶,中有神浆,凝如脂,尝一滴则寿千年。其国有大风木为林,高六七十里,善算者以里计之,雷电常出树之半。其枝交阴上蔽,不见日月之光。其下平净扫洒,雨雾不能入焉。树东有大石室,可容万人坐。壁上刻有三皇之像,天皇十二头,地皇十一头,人皇九头,皆龙身。亦有膏烛之处。缉石为床,床上有膝痕二三寸,床前有竹简长二寸,如大篆之文,皆言开辟已来事,人莫能识。言是伏羲画卦之时有此书,或言苍颉造书之处。旁有丹石井,非人工所凿,下及漏泉,水常沸涌。诸仙欲饮之时,以长绠引汲。频斯国民皆多力 发,(“ 发”原作“拳头”,据明抄本改。)不食五谷,月中无影,食桂浆。其人发,引之则长,置则自缩如螺。续此人发以为绳,以及丹井,方冬得升合之水。水中有白蛙,两翅,常去来井上,征者食之。至周王子晋临井而窥,有青雀吐杓,以授子晋,取而饮之,乃有云起雪飞。子晋以衣袖撝雪,则云霁雪止。白蛙化为白雁,入云摇摇遂灭。此则频斯人所记,盖其人年不可测也。使图其山川地势瑰异之属,以示张华。华云:“此神异之国,难可验信。”使车马珍服,送之出关。(出《拾遗录》)
wú míng guó
吴明国
zhēn yuán bā nián, wú míng guó gòng cháng rán dǐng luán fēng mán. yún, qí guó qù dōng hǎi shù wàn lǐ, jīng yī lóu wò jǔ děng guó. qí tǔ yí wǔ gǔ, duō zhēn yù, lǐ yuè rén yì, wú piāo jié, rén shòu èr bǎi suì. sú shàng shén xiān shù, yī suì zhī nèi, chéng yún jià hè zhě, wǎng wǎng yǒu zhī. cháng wàng huáng qì rú chē gài, zhī zhōng guó tǔ dé wáng, suì yuàn gòng fèng. cháng rán dǐng, liàng róng sān dòu, guāng jié shì yù, qí sè zǐ, měi xiū yǐn zhuàn, bù chì huǒ ér é qǐng zì shú, xiāng jié yì yú cháng děng. jiǔ ér shí zhī, lìng rén fǎn lǎo wèi shǎo, bǎi jí bù shēng yě. luán fēng mì, yún qí fēng zhī shēng, yǒu rú luán fèng, ér shēn bèi wǔ cǎi. dà zhě kě zhòng shí yú jīn, wèi kē yú shēn yán jùn lǐng jiān, dà zhě zhàn dì èr sān mǔ. guó rén cǎi qí mì, bù yú sān èr hé, rú guò dù, jí yǒu fēng léi zhī yì. ruò shì rén shēng chuāng, yǐ shí shàng chāng pú gēn fù zhī, jí yù. qí sè bì, zhù zhī yú bái yù wǎn, biǎo lǐ yíng chè, rú bì liú lí. jiǔ shí lìng rén cháng shòu, yán rú tóng zǐ, fā bái zhě yìng shí ér hēi. dǎi jí chén kē miǎo bǒ, wú bù liáo yān. chū dù yáng zá biān
贞元八年,吴明国贡常燃鼎鸾蜂蛮。云,其国去东海数万里,经揖娄沃沮等国。其土宜五谷,多珍玉,礼乐仁义,无剽劫,人寿二百岁。俗尚神仙术,一岁之内,乘云驾鹤者,往往有之。常望黄气如车盖,知中国土德王,遂愿贡奉。常燃鼎,量容三斗,光洁似玉,其色紫,每修饮馔,不炽火而俄顷自熟,香洁异于常等。久而食之,令人返老为少,百疾不生也。鸾蜂蜜,云其蜂之声,有如鸾凤,而身被五彩。大者可重十余斤,为窠于深岩峻岭间,大者占地二三亩。国人采其蜜,不逾三二合,如过度,即有风雷之异。若螫人生疮,以石上菖蒲根傅之,即愈。其色碧,贮之于白玉碗,表里莹彻,如碧琉璃。久食令人长寿,颜如童子,发白者应时而黑。逮及沉疴眇跛,无不疗焉。(出《杜阳杂编》)
nǚ mán guó
女蛮国
dà zhōng chū, nǚ mán guó gòng shuāng lóng xī, yǒu èr lóng, lín liè zhǎo jiǎo xī bèi. míng xiá jǐn, yún míng chāo běn" yún" zuò" yún" liàn shuǐ xiāng má yǐ wéi sè, guāng hún yìng yào, fēn fù zhe rén, wǔ sè xiàng jiān, ér měi yú zhōng huá jǐn. qí guó rén wēi jì jīn guān, yīng" yīng" yuán zuò" tóu", jù míng chāo běn gǎi. luò bèi tǐ, gù wèi zhī pú sà mán. dāng shí chàng yōu, suì zhì pú sà mán qū, wén shì yì wǎng wǎng shēng qí cí. gèng nǚ wáng guó gòng lóng yóu líng yú yóu jǐn, wén cǎi duō yì, rù shuǐ bù rú, yún yǒu lóng yóu yú yóu yě. yōu zhě gèng zuò nǚ wáng guó qū, yīn diào wǎn chàng, chuán yú lè bù yǐ. chū dù yáng zá biān
大中初,女蛮国贡双龙犀,有二龙,鳞鬣爪角悉备。明霞锦,云(明抄本“云”作“云”)炼水香麻以为色,光浑映耀,芬馥著人,五色相间,而美于中华锦。其国人危髻金冠,缨(“缨”原作“头”,据明抄本改。)络被体,故谓之菩萨蛮。当时倡优,遂制《菩萨蛮》曲,文士亦往往声其词。更女王国贡龙油绫鱼油锦,文采多异,入水不濡,云有龙油鱼油也。优者更作《女王国》曲,音调宛畅,传于乐部矣。(出《杜阳杂编》)
dōu bō
都播
dōu bō guó, tiě lè zhī bié zhǒng yě, fēn wéi sān bù, zì xiāng tǒng shè. qí sú jié cǎo wèi lú, wú niú yáng, bù zhī gēng jià. duō bǎi hé, qǔ yǐ wéi liáng. yī diāo lù zhī pí, pín zhě yì jī niǎo yǔ wèi fú. guó wú xíng fá, tōu dào zhě bèi zhēng qí zāng. chū shén yì lù
都播国,铁勒之别种也,分为三部,自相统摄。其俗结草为庐,无牛羊,不知耕稼。多百合,取以为粮。衣貂鹿之皮,贫者亦缉鸟羽为服。国无刑罚,偷盗者倍征其赃。(出《神异录》)
gǔ lì
骨利
gǔ lì guó jū huí hé běi fāng, hàn hǎi zhī běi. shèng bīng sì qiān. dì chū míng mǎ. zhòu cháng yè duǎn, tiān sè zhèng xūn, zhǔ yī yáng jiǎ cái shú, dōng fāng yǐ shǔ, gài jìn rì rù zhī suǒ yě. chū shén yì lù
骨利国居回纥北方,瀚海之北。胜兵四千。地出名马。昼长夜短,天色正曛,煮一羊胛才熟,东方已曙,盖近日入之所也。(出《神异录》)
tū jué
突厥
tū jué shì xiān shén, wú cí miào, kè zhān wèi xíng, shèng yú máo dài, xíng dòng zhī chù, yǐ zhī sū tú, huò xì zhī gān shàng, sì shí sì zhī. jiān kūn bù luò, fēi láng zhǒng. qí xiān suǒ shēng zhī kū, zài qū màn shān běi, zì wèi shàng dài yǒu shén, yǔ zì niú jiāo yú cǐ kū. qí rén fā huáng mù lǜ, chì zī rán. qí zī rán jù hēi zhě, hàn jiāng lǐ líng jí bīng zhòng zhī hòu yě. xī tú, sú rǎn chǐ lìng hēi. chū yǒu yáng zá zǔ
突厥事祆神,无祠庙,刻毡为形,盛于毛袋,行动之处,以脂苏涂,或系之竿上,四时祀之。坚昆部落,非狼种。其先所生之窟,在曲漫山北,自谓上代有神,与牸牛交于此窟。其人发黄目绿,赤髭髯。其髭髯俱黑者,汉将李陵及兵众之后也。西屠,俗染齿令黑。(出《酉阳杂俎》)
yòu tū jué zhī xiān yuē shè mó. shè lì hǎi yǒu" yǒu" yuán zuò" shén", jù míng chāo běn gǎi. shén, zài ā shǐ dé mì xī. shè mó yǒu shén yì, hǎi shén nǚ měi rì mù, yǐ bái lù yíng shè mó rù hǎi, zhì míng sòng chū, jīng shù shí nián. hòu bù luò jiāng dà liè, zhì yè zhōng, hǎi shén wèi shè mó yuē:" míng rì liè shí, ěr shàng dài suǒ shēng zhī kū, dāng yǒu jīn jiǎo bái lù chū. ěr ruò shè zhòng cǐ lù, bì xíng yǔ wú lái wǎng huò shè bù zhōng, jí yuán jué yǐ." zhì míng rù wéi, guǒ suǒ shēng kū zhōng, yǒu bái lù jīn jiǎo qǐ. shè mó qiǎn qí zuǒ yòu gù qí wéi, jiāng tiào chū wéi, suì shā zhī. shè mó nù, suì shǒu zhǎn ā ér shǒu lǐng, réng shì zhī yuē:" zì cǐ zhī hòu, xū yǐ" yǐ" zì yuán quē, jù míng chāo běn bǔ. rén jì tiān. míng chāo běn" tiān" zuò" dào". cháng qǔ ā ér." míng chāo běn" cháng qǔ ā ér" sì zì zuò" rú ā ér lì." jí qǔ bù lào zǐ sūn zhǎn zhī yǐ jì yě. zhì jīn tū jué yǐ rén jì dào," dào" zì yuán quē, jù míng chāo běn bǔ. bù luò yòng zhī. shè mó jì zhǎn ā ér, zhì mù hái. hǎi shén nǚ zhí shè mó yuē:" ěr shǒu zhǎn rén, xuè qì xīng huì, yīn yuán jué yǐ!" chū yǒu yáng zá zǔ
又突厥之先曰射摩。舍利海有(“有”原作“神”,据明抄本改。)神,在阿史得蜜西。射摩有神异,海神女每日暮,以白鹿迎射摩入海,至明送出,经数十年。后部落将大猎,至夜中,海神谓射摩曰:“明日猎时,尔上代所生之窟,当有金角白鹿出。尔若射中此鹿,毕形与吾来往;或射不中,即缘绝矣。”至明入围,果所生窟中,有白鹿金角起。射摩遣其左右固其围,将跳出围,遂杀之。射摩怒,遂手斩阿唲首领,仍誓之曰:“自此之后,须以(“以”字原缺,据明抄本补。)人祭天。(明抄本“天”作“纛”。)常取阿唲。”(明抄本“常取阿唲”四字作“如阿唲例。”)即取部落子孙斩之以祭也。至今突厥以人祭纛,(“纛”字原缺,据明抄本补。)部落用之。射摩既斩阿唲,至暮还。海神女执射摩曰:“尔手斩人,血气腥秽,因缘绝矣!”(出《酉阳杂俎》)
tǔ bō
吐蕃
táng zhēn yuán zhōng, wáng shī dà pò tǔ bō yú qīng hǎi. lín zhèn, shā tǔ bō dà bīng mǎ shǐ qǐ cáng zhē, zhē jí zhū zhě. míng chāo běn" jí" zuò" nǎi"," zhě" zuò" qiú". huò yún, shì shàng jié zàn nán nǚ. tǔ bō nǎi shōu shī guī yíng." yíng" zì yuán kòng quē, jù míng chāo běn bǔ. yǒu bǎi yú rén, xíng kū suí shī, wēi yí jué yì. shǐ yī rén lì shī páng dài yǔ, shǐ yī rén wèn," chuāng tòng hū?" dài yǔ zhě yuē:" tòng." jí gāo yào tú zhī. yòu wèn yuē:" shí hū?" dài zhě yuē:" shí." jí wéi jù shí. yòu wèn yuē:" yī hū?" dài zhě yuē:" yī." jí mìng qiú yī zhī. yòu wèn:" guī hū?" dài zhě yuē:" guī." jí jù yú mǎ, zài shī ér qù. yì yǔ zhě chuán yě. ruò cǐ yì lǐ, bì qí guó zhī guì chén yě. chū xián tōng lù. míng chāo běn zuò chū xián tōng diān wéi lù.
唐贞元中,王师大破吐蕃于青海。临阵,杀吐蕃大兵马使乞藏遮,遮及诸者。(明抄本“及”作“乃”,“者”作“酋”。)或云,是尚结赞男女。吐蕃乃收尸归营。(“营”字原空缺,据明抄本补。)有百余人,行哭随尸,威仪绝异。使一人立尸旁代语,使一人问,“疮痛乎?”代语者曰:“痛。”即膏药涂之。又问曰:“食乎?”代者曰:“食。”即为具食。又问曰:“衣乎?”代者曰:“衣。”即命裘衣之。又问:“归乎?”代者曰:“归。”即具舆马,载尸而去。译语者传也。若此异礼,必其国之贵臣也。(出《咸通录》。明抄本作出《咸通甸围录》。)
xī běi huāng
西北荒
xī běi huāng zhōng, yǒu yù kuì zhī jiǔ, jiǔ quán zhù yān. guǎng yī zhàng, shēn sān zhàng, jiǔ měi rú ròu, qīng chéng rú jìng. yǒu yù zūn yù biān, qǔ yī zūn, fù shēng yān, yǔ tiān tóng xiū, wú gān shí. shí biān yǒu pú yān, wèi rú zhāng pú. yǐn cǐ jiǔ, rén bù shēng sǐ. cǐ jǐng jiān rén, yǔ tiān tóng shēng, suī nán nǚ bù fū fù, gù yán bù shēng sǐ. chū shén yì jì
西北荒中,有玉馈之酒,酒泉注焉。广一丈,深三丈,酒美如肉,清澄如镜。有玉樽玉笾,取一樽,复生焉,与天同休,无干时。石边有脯焉,味如獐脯。饮此酒,人不生死。此井间人,与天同生,虽男女不夫妇,故言不生死。(出《神异记》)
hè mín
鹤民
xī běi hǎi xū hài zhī dì," dì" zì yuán quē, jù chén xiào běn bǔ. yǒu hè mín guó. rén zhǎng sān cùn, rì xíng qiān lǐ, ér bù jí rú fēi, měi wèi hǎi hè suǒ tūn. qí rén yì yǒu jūn zǐ xiǎo rén. rú jūn zǐ, xìng néng jī qiǎo, měi wèi hè huàn. cháng kè mù" mù" yuán zuò" tǔ", jù míng chāo běn gǎi. wèi jǐ zhuàng, huò shù bǎi, jù yú huāng yě shuǐ jì, yǐ wéi xiǎo rén, tūn zhī ér yǒu huàn. fán bǎi qiān dù, hòu jiàn zhēn zhě guò qù, yì bù néng shí. rén duō zài shān jiàn xī àn zhī páng, chuān xué wèi guó, huò sān shí bù wǔ shí bù wèi yī guó, rú cǐ bù chì qiān wàn. chūn xià zé shí lù cǎo shí, qiū dōng shí cǎo gēn, zhí shǔ zé luǒ xíng, yù hán zé biān xì cǎo wèi yī. yì jiě fú qì. chū qióng shén mì yuàn
西北海戌亥之地,(“地”字原缺,据陈校本补。)有鹤民国。人长三寸,日行千里,而步疾如飞,每为海鹤所吞。其人亦有君子小人。如君子,性能机巧,每为鹤患。常刻木(“木”原作“吐”,据明抄本改。)为己状,或数百,聚于荒野水际,以为小人,吞之而有患。凡百千度,后见真者过去,亦不能食。人多在山涧溪岸之旁,穿穴为国,或三十步五十步为一国,如此不啻千万。春夏则食路草实,秋冬食草根,值暑则裸形,遇寒则编细草为衣。亦解服气。(出《穷神秘苑》)
yòu yī shuō, sì hǎi zhī wài, yǒu gǔ guó yān. nán nǚ jiē zhǎng qī cùn, wéi rén zì rán yǒu lǐ, hǎo jīng yù guì bài. qí rén jiē shòu sān bǎi suì, xíng qiān lǐ, bǎi wù bù gǎn fàn zhī. suī wèi hǎi hè, chén zhāng yǔ qí huán gōng yán, gǔ yù tūn zhī, yì shòu sān bǎi suì. cǐ rén gǔ zhōng bù sǐ, ér gǔ yì yī jǔ qiān lǐ. chén zhāng yǔ qí huán gōng suǒ yán xiǎo rén yě. chū shén yì lù
又一说,四海之外,有鹄国焉。男女皆长七寸,为人自然有礼,好经谕跪拜。其人皆寿三百岁,行千里,百物不敢犯之。虽畏海鹤,陈章与齐桓公言,鹄遇吞之,亦寿三百岁。此人鹄中不死,而鹄亦一举千里。陈章与齐桓公所言小人也。(出《神异录》)
qì dān
契丹
lú wén jìn, yōu zhōu rén yě, zhì nán, fēng fàn yáng wáng. cháng yún, xiàn qì dān zhōng, lǚ yòu jué sāi shè liè, yǐ gěi jūn shí. zhèng zhòu fāng liè, hū tiān sè huì hēi, zhòng xīng càn rán. zhòng jiē jù, bǔ dé fān rén wèn zhī. zhì suǒ wèi qiè què rì yě, cǐ dì yǐ wéi cháng, xún dāng fù yǐ. qǐng zhī nǎi míng, rì yóu wǔ yě. yòu yún, cháng yú wú dìng hé, jiàn rén xiōng" xiōng" yuán zuò" nǎo", jù míng chāo běn gǎi gǔ yī tiáo, dà rú zhù, zhǎng kě qī chǐ yún. chū jī shén lù
卢文进,幽州人也,至南,封范阳王。尝云,陷契丹中,屡又绝塞射猎,以给军食。正昼方猎,忽天色晦黑,众星粲然。众皆惧,捕得蕃人问之。至所谓笡却日也,此地以为常,寻当复矣。顷之乃明,日犹午也。又云,常于无定河,见人胸(“胸”原作“脑”,据明抄本改)骨一条,大如柱,长可七尺云。(出《稽神录》)
wò jǔ
沃沮
wú qiū jiǎn qiǎn wáng qīng zhuī gāo lí wáng guān, míng chāo běn wú" guān" zì, àn bó wù zhì" guān" zuò" gōng" jǐn wò jǔ dōng dōng jiè. wèn qí qí lǎo, hǎi dōng yǒu rén bù. qí lǎo yán. guó rén cháng chéng chuán bǔ yú, zāo fēng, jiàn chuī shù shí rì, dōng dé yī dǎo. shàng yǒu rén, yán yǔ bù xiāng xiǎo. qí sú cháng yǐ qī yuè, qǔ tóng nǚ chén hǎi. yòu yán yǒu yī guó, yì zài hǎi zhōng, chún nǚ wú nán.
毋丘俭遣王倾追高丽王官,(明抄本无“官”字,按《博物志》“官”作“宫”)尽沃沮东东界。问其耆老,海东有人不。耆老言。国人尝乘船捕鱼,遭风,见吹数十日,东得一岛。上有人,言语不相晓。其俗尝以七月,取童女沉海。又言有一国,亦在海中,纯女无男。
yòu shuō, dé yī bù yī, cóng hǎi zhōng fú chū, qí shēn rú zhōng rén yī, qí liǎng xiù zhǎng èr zhàng." zhàng" yuán zuò" chǐ", jù míng chāo běn gǎi. yòu dé yī pò chuán, suí làng chū, zài hǎi àn biān. yǒu yī rén, xiàng zhōng fù yǒu miàn, shēng de" dé" yuán zuò" de", jù míng chāo běn gǎi. zhī, yǔ yǔ bù xiāng tōng, bù shí ér sǐ. qí dì jiē zài wò jǔ dōng dà hǎi zhōng. chū bó wù zhì
又说,得一布衣,从海中浮出,其身如中人衣,其两袖长二丈。(“丈”原作“尺”,据明抄本改。)又得一破船,随浪出,在海岸边。有一人,项中复有面,生得(“得”原作“的”,据明抄本改。)之,与语不相通,不食而死。其地皆在沃沮东大海中。(出《博物志》)
jiāo yáo
僬侥
lǐ zhāng wǔ yǒu rén là sān cùn yú, tóu bì lē chéng jiù, méi mù fēn míng, yán shì jiāo yáo guó rén. chū yǒu yáng zá zǔ
李章武有人腊三寸余,头髀肋成就,眉目分明,言是僬侥国人。(出《酉阳杂俎》)