dù líng wéi gù, shǎo gū, sī zǎo qǔ fù, duō qí qiú hūn, bì wú chéng ér bà. yuán hé èr nián, jiāng yóu qīng hé, lǚ cì sòng chéng diān nán diàn. kè yǒu yǐ qián qīng hé sī mǎ pān fǎng nǚ jiàn yì zhě, lái rì xiān míng, qī yú diàn xī lóng xìng sì mén. gù yǐ qiú zhī yì qiè, dàn wǎng yān, xié yuè shàng míng. yǒu lǎo rén yǐ bù yì, zuò yú jiē shàng, xiàng yuè jiǎn shū. gù bù chān zhī, bù shí qí zì jì fēi chóng zhuàn bā fēn kē dǒu zhī shì, yòu fēi fàn shū. yīn wèn yuē:" lǎo fù suǒ xún zhě hé shū? gù shào xiǎo kǔ xué, shì jiān zhī zì, zì wèi wú bù shí zhě, xī guó fàn zì, yì néng dú zhī, wéi cǐ shū mù suǒ wèi dǔ, rú hé?" lǎo rén xiào yuē:" cǐ fēi shì jiān shū, jūn yīn hé dé jiàn?" gù yuē:" fēi shì jiān shū zé hé yě?" yuē:" yōu míng zhī shū." gù yuē:" yōu míng zhī rén, hé yǐ dào cǐ?" yuē:" jūn xíng zì zǎo, fēi mǒu bù dāng lái yě. fán yōu lì jiē zhǎng rén shēng zhī shì, zhǎng rén kě bù xíng míng zhōng hū? jīn dào tú zhī xíng, rén guǐ gè bàn, zì bù biàn ěr." gù yuē:" rán zé jūn yòu hé zhǎng?" yuē:" tiān xià zhī hūn dú ěr." gù xǐ yuē:" gù shǎo gū, cháng yuàn zǎo qǔ, yǐ guǎng yìn sì. ěr lái shí nián, duō fāng qiú zhī, jìng bù suí yì. jīn zhě rén yǒu qī cǐ, yǔ yì pān sī mǎ nǚ, kě yǐ chéng hū?" yuē:" wèi yě, mìng gǒu wèi hé, suī jiàng yī yīng ér qiú tú bó, shàng bù kě dé, kuàng jùn zuǒ hū? jūn zhī fù, shì sān suì yǐ. nián shí liù, dāng rù jūn mén." yīn wèn:" náng zhōng hé wù?" yuē:" chì shéng zi ěr. yǐ xì fū qī zhī zú. jí qí shēng, zé qián yòng xiāng xì, suī chóu dí zhī jiā, guì jiàn xuán gé, tiān yá cóng huàn, wú chǔ yì xiāng. cǐ shéng yī xì, zhōng bù kě wǎn. jūn zhī jiǎo, yǐ xì yú bǐ yǐ. tā qiú hé yì?" yuē:" gù qī ān zài? qí jiā hé wèi?" yuē:" cǐ diàn běi, mài cài chén pó nǚ ěr." gù yuē:" kě jiàn hū?" yuē:" chén cháng bào lái, yù cài yú shì. néng suí wǒ xíng, dāng jí shì jūn." jí míng, suǒ qī bù zhì. lǎo rén juǎn shū jiē náng ér xíng. gù zhú zhī, rù cài shì. yǒu miǎo yù, bào sān suì nǚ lái, bì lòu yì shén. lǎo rén zhǐ yuē, cǐ jūn zhī qī yě.
杜陵韋固,少孤,思早娶婦,多岐求婚,必無成而罷。元和二年,將游清河,旅次宋城顛南店。客有以前清河司馬潘昉女見議者,來日先明,期於店西龍興寺門。固以求之意切,旦往焉,斜月尚明。有老人倚布翼,坐於階上,向月撿書。固步覘之,不識其字;既非蟲篆八分科斗之勢,又非梵書。因問曰:"老父所尋者何書?固少小苦學,世間之字,自謂無不識者,西國梵字,亦能讀之,唯此書目所未睹,如何?"老人笑曰:"此非世間書,君因何得見?"固曰:"非世間書則何也?"曰:"幽冥之書。"固曰:"幽冥之人,何以到此?"曰:"君行自早,非某不當來也。凡幽吏皆掌人生之事,掌人可不行冥中乎?今道途之行,人鬼各半,自不辨爾。"固曰:"然則君又何掌?"曰:"天下之婚牘耳。"固喜曰:"固少孤,常願早娶,以廣胤嗣。爾來十年,多方求之,竟不遂意。今者人有期此,與議潘司馬女,可以成乎?"曰:"未也,命苟未合,雖降衣纓而求屠博,尚不可得,況郡佐乎?君之婦,適三歲矣。年十六,當入君門。"因問:"囊中何物?"曰:"赤繩子耳。以系夫妻之足。及其生,則潛用相系,雖仇敵之家,貴賤懸隔,天涯從宦,吳楚異鄉。此繩一系,終不可綰。君之腳,已繫於彼矣。他求何益?"曰:"固妻安在?其家何為?"曰:"此店北,賣菜陳婆女耳。"固曰:"可見乎?"曰:"陳嘗抱來,鬻菜於市。能隨我行,當即示君。"及明,所期不至。老人卷書揭囊而行。固逐之,入菜市。有眇嫗,抱三歲女來,弊陋亦甚。老人指曰,「此君之妻也。」
gù nù yuē: shā zhī kě hū?
固怒曰:「煞之可乎?」
lǎo rén yuē: cǐ rén mìng dāng shí tiān lù, yīn zǐ ér shí yì, yōng kě shā hū?
老人曰:「此人命當食天祿,因子而食邑,庸可煞乎?」
lǎo rén suì yǐn. gù mà yuē: lǎo guǐ yāo wàng rú cǐ. wú shàng dài fū zhī jiā, qǔ fù bì dí, gǒu bù néng qǔ, jí shēng jì zhī měi zhě, huò yuán lì zhī, nài hé hūn miǎo yù zhī lòu nǚ?
老人遂隱。固罵曰:「老鬼妖妄如此。吾上大夫之家,娶婦必敵,苟不能娶,即聲伎之美者,或援立之,奈何婚眇嫗之陋女?」
mó yī gè dāo zi, fù qí nú yuē, rǔ sù gàn shì, néng wèi wǒ shā bǐ nǚ, cì rǔ wàn qián.
磨一個刀子,付其奴曰,「汝素幹事,能為我煞彼女,賜汝萬錢。」
nú yuē: nuò.
奴曰:「諾。」
míng rì, xiù dāo rù cài xíng zhōng, yú zhòng zhōng cì zhī, ér zǒu. yī shì fēn rǎo. gù yǔ nú bēn zǒu, huò miǎn. wèn nú yuē: suǒ cì zhòng fǒu?
明日,袖刀入菜行中,於眾中刺之,而走。一市紛擾。固與奴奔走,獲免。問奴曰:「所刺中否?」
yuē: chū cì qí xīn, bù xìng cái zhōng méi jiān.
曰:「初刺其心,不幸才中眉間。」
ěr hòu, gù lǚ qiú hūn, zhōng wú suǒ suì.
爾後,固屢求婚,終無所遂。
yòu shí sì nián, yǐ fù yīn cān xiāng zhōu jūn. cì shǐ wáng tài bǐ shè sī hù yuàn, zhuān jū cí yù, yǐ wèi néng, yīn qī yǐ qí nǚ. kě nián shí liù qī, róng sè huá lì. gù chēng qiè zhī jí. rán qí méi jiān, cháng tiē yī huā zǐ, suī mù yù xián chù, wèi cháng zàn qù. suì yú, gù yà zhī, hū yì xī rì nú dāo zhōng méi jiān zhī shuō, yīn bī wèn zhī. qī shān rán yuē: qiè jùn shǒu zhī yóu zi yě, fēi qí nǚ yě. chóu xī fù céng zǎi sòng chéng, zhōng qí guān. shí qiè zài qiǎng bǎo, mǔ xiōng cì méi. wéi yī zhuāng zài sòng chéng nán, yǔ rǔ mǔ chén shì jū qù diàn jìn, yù shū yǐ gěi zhāo xī. chén shì lián xiǎo, bù rěn zàn qì. sān suì shí, bào háng shì zhōng, wèi kuáng zéi suǒ cì, dāo hén shàng zài, gù yǐ huā zǐ fù zhī. qī bā nián qián, shū cóng shì lú lóng, suì dé zài zuǒ yòu. rén niàn yǐ wèi nǚ jià jūn ěr.
又十四年,以父蔭參相州軍。刺史王泰俾攝司戶掾,專鞫詞獄,以為能,因妻以其女。可年十六七,容色華麗。固稱愜之極。然其眉間,常貼一花子,雖沐浴閒處,未嘗暫去。歲余,固訝之,忽憶昔日奴刀中眉間之說,因逼問之。妻潸然曰:「妾郡守之猶子也,非其女也。疇昔父曾宰宋城,終其官。時妾在襁褓,母兄次沒。唯一莊在宋城南,與乳母陳氏居去店近,鬻蔬以給朝夕。陳氏憐小,不忍暫棄。三歲時,抱行市中,為狂賊所刺,刀痕尚在,故以花子覆之。七八年前,叔從事盧龍,遂得在左右。仁念以為女嫁君耳。」
gù yuē: chén shì miǎo hū?
固曰:「陳氏眇乎?」
yuē: rán. hé yǐ zhī zhī?
曰:「然。何以知之?」
gù yuē: suǒ cì zhě gù yě.
固曰:「所刺者固也。」
nǎi yuē: qí yě, mìng yě.
乃曰:「奇也,命也。」
yīn jǐn yán zhī, xiāng qīn yù jí. hòu shēng nán kūn, wèi yàn mén tài shǒu, fēng tài yuán jùn tài fū rén.?
因盡言之,相欽愈極。後生男鯤,為雁門太守,封太原郡太夫人。?
nǎi zhī yīn zhì rén zhī dìng, bù kě biàn yě. sòng chéng zǎi wén zhī, tí qí diàn yuē: dìng hūn diàn.
乃知陰騭人之定,不可變也。宋城宰聞之,題其店曰:「定婚店」。