dù líng wéi gù, shǎo gū, sī zǎo qǔ fù, duō qí qiú hūn, bì wú chéng ér bà. yuán hé èr nián, jiāng yóu qīng hé, lǚ cì sòng chéng diān nán diàn. kè yǒu yǐ qián qīng hé sī mǎ pān fǎng nǚ jiàn yì zhě, lái rì xiān míng, qī yú diàn xī lóng xīng sì mén. gù yǐ qiú zhī yì qiè, dàn wǎng yān, xié yuè shàng míng. yǒu lǎo rén yǐ bù yì, zuò yú jiē shàng, xiàng yuè jiǎn shū. gù bù chān zhī, bù shí qí zì jì fēi chóng zhuàn bā fēn kē dǒu zhī shì, yòu fēi fàn shū. yīn wèn yuē:" lǎo fù suǒ xún zhě hé shū? gù shào xiǎo kǔ xué, shì jiān zhī zì, zì wèi wú bù shí zhě, xī guó fàn zì, yì néng dú zhī, wéi cǐ shū mù suǒ wèi dǔ, rú hé?" lǎo rén xiào yuē:" cǐ fēi shì jiān shū, jūn yīn hé dé jiàn?" gù yuē:" fēi shì jiān shū zé hé yě?" yuē:" yōu míng zhī shū." gù yuē:" yōu míng zhī rén, hé yǐ dào cǐ?" yuē:" jūn xíng zì zǎo, fēi mǒu bù dàng lái yě. fán yōu lì jiē zhǎng rén shēng zhī shì, zhǎng rén kě bù xíng míng zhōng hū? jīn dào tú zhī xíng, rén guǐ gè bàn, zì bù biàn ěr." gù yuē:" rán zé jūn yòu hé zhǎng?" yuē:" tiān xià zhī hūn dú ěr." gù xǐ yuē:" gù shǎo gū, cháng yuàn zǎo qǔ, yǐ guǎng yìn sì. ěr lái shí nián, duō fāng qiú zhī, jìng bù suí yì. jīn zhě rén yǒu qī cǐ, yǔ yì pān sī mǎ nǚ, kě yǐ chéng hū?" yuē:" wèi yě, mìng gǒu wèi hé, suī jiàng yī yīng ér qiú tú bó, shàng bù kě dé, kuàng jùn zuǒ hū? jūn zhī fù, shì sān suì yǐ. nián shí liù, dāng rù jūn mén." yīn wèn:" náng zhōng hé wù?" yuē:" chì shéng zi ěr. yǐ xì fū qī zhī zú. jí qí shēng, zé qián yòng xiāng xì, suī chóu dí zhī jiā, guì jiàn xuán gé, tiān yá cóng huàn, wú chǔ yì xiāng. cǐ shéng yī xì, zhōng bù kě wǎn. jūn zhī jiǎo, yǐ xì yú bǐ yǐ. tā qiú hé yì?" yuē:" gù qī ān zài? qí jiā hé wéi?" yuē:" cǐ diàn běi, mài cài chén pó nǚ ěr." gù yuē:" kě jiàn hū?" yuē:" chén cháng bào lái, yù cài yú shì. néng suí wǒ xíng, dāng jí shì jūn." jí míng, suǒ qī bù zhì. lǎo rén juǎn shū jiē náng ér xíng. gù zhú zhī, rù cài shì. yǒu miǎo yù, bào sān suì nǚ lái, bì lòu yì shén. lǎo rén zhǐ yuē," cǐ jūn zhī qī yě."
杜陵韦固,少孤,思早娶妇,多岐求婚,必无成而罢。元和二年,将游清河,旅次宋城颠南店。客有以前清河司马潘昉女见议者,来日先明,期于店西龙兴寺门。固以求之意切,旦往焉,斜月尚明。有老人倚布翼,坐于阶上,向月捡书。固步觇之,不识其字;既非虫篆八分科斗之势,又非梵书。因问曰:"老父所寻者何书?固少小苦学,世间之字,自谓无不识者,西国梵字,亦能读之,唯此书目所未睹,如何?"老人笑曰:"此非世间书,君因何得见?"固曰:"非世间书则何也?"曰:"幽冥之书。"固曰:"幽冥之人,何以到此?"曰:"君行自早,非某不当来也。凡幽吏皆掌人生之事,掌人可不行冥中乎?今道途之行,人鬼各半,自不辨尔。"固曰:"然则君又何掌?"曰:"天下之婚牍耳。"固喜曰:"固少孤,常愿早娶,以广胤嗣。尔来十年,多方求之,竟不遂意。今者人有期此,与议潘司马女,可以成乎?"曰:"未也,命苟未合,虽降衣缨而求屠博,尚不可得,况郡佐乎?君之妇,适三岁矣。年十六,当入君门。"因问:"囊中何物?"曰:"赤绳子耳。以系夫妻之足。及其生,则潜用相系,虽仇敌之家,贵贱悬隔,天涯从宦,吴楚异乡。此绳一系,终不可绾。君之脚,已系于彼矣。他求何益?"曰:"固妻安在?其家何为?"曰:"此店北,卖菜陈婆女耳。"固曰:"可见乎?"曰:"陈尝抱来,鬻菜于市。能随我行,当即示君。"及明,所期不至。老人卷书揭囊而行。固逐之,入菜市。有眇妪,抱三岁女来,弊陋亦甚。老人指曰,“此君之妻也。”
gù nù yuē:" shā zhī kě hū?"
固怒曰:“煞之可乎?”
lǎo rén yuē:" cǐ rén mìng dāng shí tiān lù, yīn zǐ ér shí yì, yōng kě shā hū?"
老人曰:“此人命当食天禄,因子而食邑,庸可煞乎?”
lǎo rén suì yǐn. gù mà yuē:" lǎo guǐ yāo wàng rú cǐ. wú shàng dài fū zhī jiā, qǔ fù bì dí, gǒu bù néng qǔ, jí shēng jì zhī měi zhě, huò yuán lì zhī, nài hé hūn miǎo yù zhī lòu nǚ?"
老人遂隐。固骂曰:“老鬼妖妄如此。吾上大夫之家,娶妇必敌,苟不能娶,即声伎之美者,或援立之,奈何婚眇妪之陋女?”
mó yí gè dāo zi, fù qí nú yuē," rǔ sù gàn shì, néng wéi wǒ shā bǐ nǚ, cì rǔ wàn qián."
磨一个刀子,付其奴曰,“汝素干事,能为我煞彼女,赐汝万钱。”
nú yuē:" nuò."
奴曰:“诺。”
míng rì, xiù dāo rù cài xíng zhōng, yú zhòng zhōng cì zhī, ér zǒu. yī shì fēn rǎo. gù yǔ nú bēn zǒu, huò miǎn. wèn nú yuē:" suǒ cì zhòng fǒu?"
明日,袖刀入菜行中,于众中刺之,而走。一市纷扰。固与奴奔走,获免。问奴曰:“所刺中否?”
yuē:" chū cì qí xīn, bù xìng cái zhōng méi jiān."
曰:“初刺其心,不幸才中眉间。”
ěr hòu, gù lǚ qiú hūn, zhōng wú suǒ suì.
尔后,固屡求婚,终无所遂。
yòu shí sì nián, yǐ fù yīn cān xiāng zhōu jūn. cì shǐ wáng tài bǐ shè sī hù yuàn, zhuān jū cí yù, yǐ wéi néng, yīn qī yǐ qí nǚ. kě nián shí liù qī, róng sè huá lì. gù chēng qiè zhī jí. rán qí méi jiān, cháng tiē yī huā zǐ, suī mù yù xián chù, wèi cháng zàn qù. suì yú, gù yà zhī, hū yì xī rì nú dāo zhōng méi jiān zhī shuō, yīn bī wèn zhī. qī shān rán yuē:" qiè jùn shǒu zhī yóu zǐ yě, fēi qí nǚ yě. chóu xī fù céng zǎi sòng chéng, zhōng qí guān. shí qiè zài qiǎng bǎo, mǔ xiōng cì méi. wéi yī zhuāng zài sòng chéng nán, yǔ rǔ mǔ chén shì jū qù diàn jìn, yù shū yǐ gěi zhāo xī. chén shì lián xiǎo, bù rěn zàn qì. sān suì shí, bào háng shì zhōng, wèi kuáng zéi suǒ cì, dāo hén shàng zài, gù yǐ huā zǐ fù zhī. qī bā nián qián, shū cóng shì lú lóng, suì dé zài zuǒ yòu. rén niàn yǐ wéi nǚ jià jūn ěr."
又十四年,以父荫参相州军。刺史王泰俾摄司户掾,专鞫词狱,以为能,因妻以其女。可年十六七,容色华丽。固称惬之极。然其眉间,常贴一花子,虽沐浴闲处,未尝暂去。岁余,固讶之,忽忆昔日奴刀中眉间之说,因逼问之。妻潸然曰:“妾郡守之犹子也,非其女也。畴昔父曾宰宋城,终其官。时妾在襁褓,母兄次没。唯一庄在宋城南,与乳母陈氏居去店近,鬻蔬以给朝夕。陈氏怜小,不忍暂弃。三岁时,抱行市中,为狂贼所刺,刀痕尚在,故以花子覆之。七八年前,叔从事卢龙,遂得在左右。仁念以为女嫁君耳。”
gù yuē:" chén shì miǎo hū?"
固曰:“陈氏眇乎?”
yuē:" rán. hé yǐ zhī zhī?"
曰:“然。何以知之?”
gù yuē:" suǒ cì zhě gù yě."
固曰:“所刺者固也。”
nǎi yuē:" qí yě, mìng yě."
乃曰:“奇也,命也。”
yīn jìn yán zhī, xiāng qīn yù jí. hòu shēng nán kūn, wèi yàn mén tài shǒu, fēng tài yuán jùn tài fū rén.?
因尽言之,相钦愈极。后生男鲲,为雁门太守,封太原郡太夫人。?
nǎi zhī yīn zhì rén zhī dìng, bù kě biàn yě. sòng chéng zǎi wén zhī, tí qí diàn yuē:" dìng hūn diàn".
乃知阴骘人之定,不可变也。宋城宰闻之,题其店曰:“定婚店”。