lán tíng zhě, jìn yòu jiāng jūn huì jī nèi shǐ láng yá wáng xī zhī yì shǎo suǒ shū zhī shī xù yě. yòu jūn chán lián měi zhòu, xiāo sàn zhǐ míng xián, yǎ hǎo shān shuǐ, yóu shàn cǎo lì. yǐ jìn mù dì yǒng hé jiǔ nián sān yuè sān rì, huàn yóu shān yīn, yǔ tài yuán sūn tǒng chéng gōng sūn chuò xìng gōng guǎng hàn wáng bīn zhī dào shēng chén jùn xiè ān ān shí gāo píng qiè tán zhòng xī tài yuán wáng yùn shū rén shì zhī dùn dào lín, jí qí zi níng zhī huī zhī cāo zhī děng, sì shí yǒu èr rén, xiū fú xiē zhī lǐ. huī háo zhì xù, xìng lè ér shū. yòng cán jiǎn zhǐ, shǔ xū bǐ, qiú měi jìn jiàn, jué dài tè chū. fán èr shí bā háng, sān bǎi èr shí sì zì, zì yǒu zhòng zhě, jiē gòu bié tǐ. qí zhōng zhī zì zuì duō, nǎi yǒu èr shí xǔ zì, biàn zhuǎn xī yì, suì wú tóng zhě, shì shí dài yǒu shén zhù. jí xǐng hòu, tā rì gèng shū shù shí běn, zhōng wú jí zhě. yòu jūn yì zì ài zhòng cǐ shū, liú fù zi sūn. chuán zhì qī dài sūn zhì yǒng, jí yòu jūn dì wǔ zǐ huī zhī zhī hòu, ān xī chéng wáng zī yì yàn zǔ zhī sūn, lú líng wáng zhòu cáo yù zhī zǐ, chén jùn xiè shǎo qīng zhī wài shēng yě.
《蘭亭》者，晉右將軍會稽內史瑯琊王羲之逸少所書之詩序也。右軍蟬聯美胄，蕭散旨名賢，雅好山水，尤善草隸。以晉穆帝永和九年三月三日，宦遊山陰—，與太原孫統承公、孫綽興公、廣漢王彬之道生、陳郡謝安安石、高平郄曇重熙、太原王蘊叔仁、釋支遁道林，及其子凝之、徽之、操之等，四十有二人，修祓楔之禮é。揮毫制序，興樂而書。用蠶繭紙，鼠須筆，遒美勁健，絕代特出。凡二十八行，三百二十四字，字有重者，皆構別體。其中「之」字最多，乃有二十許字，變轉悉異，遂無同者，是時殆有神助。及醒後，他日更書數十本，終無及者。右軍亦自愛重此書，留付子孫。傳至七代孫智永，即右軍第五子徽之之後，安西成王諮議彥祖之孫，盧陵王胄曹昱之子，陳郡謝少卿之外甥也。

yǔ xiōng xiào bīn jù shě jiā rén dào, sú hào yǒng chán shī. chán shī kè sì liáng qiú!
與兄孝賓俱舍家人道，俗號永禪師。禪師克嗣良裘！」

jīng qín cǐ yì. cháng jū yǒng xīn sì gé shàng lín shū, suǒ tuì bǐ tóu, zhì zhī yú dà zhú lù, lù shòu yī shí yú, ér wǔ lù jiē mǎn. fán sān shí nián, yú gé shàng lín zhēn cǎo qiān zì wén bā bǎi yú běn, zhè jiāng dōng zhū sì gè shī yī běn. jīn yǒu cún zhě, yóu zhí qián shù wàn. xiào bīn gǎi míng huì xīn. xiōng dì chū luò fà shí, zhù huì jī jiā xiáng sì, sì jí yòu jūn zhī jiù zhái yě. hòu yǐ měi nián bài mù biàn jìn, yīn yí cǐ sì. zì yòu jūn zhī fén, jí yòu jūn shū huì yǐ xià yíng yù, bìng zhì shān yīn xiàn xī nán sān shí yī lǐ, lán zhǔ shān xià. liáng wǔ dì yǐ xīn yǒng èr rén, jiē néng chóng shì jiào, gù hào suǒ jū zhī sì wèi shuǐ xīn yān. shì jiàn huì jī zhì. qí lín shū zhī gé, zhì jīn shàng zài. chán shī nián jìn bǎi suì nǎi zhōng, qí yí shū bìng fù yǔ dì zǐ biàn cái. biàn cái xìng yuán shì, liáng sī kōng áng zhī xuán sūn, bó xué gōng wén, qín qì shū huà, jiē zhēn qí miào. měi lín chán shī zhī shū, bī zhēn luàn běn, biàn cái cháng yú qǐn fáng fú liáng shàng, záo wèi àn kǎn, yǐ zhù lán tíng, bǎo xī guì zhòng, shén yú chán shī zài rì. zhì zhēn guān zhōng, tài zōng yǐ tīng zhèng zhī xiá, ruì zhì wán shū, lín yòu jūn zhēn cǎo shū tiē, gòu mù bèi jǐn, wéi wèi dé lán tíng. xún zhī cǐ shū, zhī zài biàn cái zhī suǒ, nǎi jiàng chì zhuī shī rù nèi dào chǎng gōng yǎng, ēn jī yōu qià. shù rì hòu, yīn yán cì, nǎi wèn jí lán tíng, fāng biàn shàn yòu, wú suǒ bù zhì. biàn cái què chēng: wǎng rì shì fèng xiān shī, shí cháng huò jiàn. zì chán shī sàng hòu, yóu jīng sàng luàn, zhuì shī bù zhī suǒ zài.
精勤此藝。嘗居永欣寺閣上臨書，所退筆頭，置之於大竹簏，簏受一石餘，而五簏皆滿。凡三十年，於閣上臨真草《千字文》八百餘本，浙江東諸寺各施一本。今有存者，猶直錢數萬。孝賓改名惠欣。兄弟初落髮時，住會稽嘉祥寺，寺即右軍之舊宅也。後以每年拜墓便近，因移此寺。自右軍之墳，及右軍叔薈以下塋域，並置山陰縣西南三十一里，蘭渚山下。梁武帝以欣、永二人，皆能崇釋教，故號所居之寺為水欣焉。事見《會稽志》。其臨書之閣，至今尚在。禪師年近百歲乃終，其遺書並付與弟子辨才。辨才姓袁氏，梁司空昂之玄孫，博學工文，琴棄書畫，皆臻其妙。每臨禪師之書，逼真亂本，辨才嘗於寢房伏樑上，鑿為暗檻，以貯《蘭亭》，寶惜貴重，甚於禪師在日。至貞觀中，太宗以聽政之暇，銳志玩書，臨右軍真草書帖，購募備盡，唯未得《蘭亭》。尋知此書，知在辨才之所，乃降敕追師入內道場供養，恩齎優洽。數日後，因言次，乃問及《蘭亭》，方便善誘，無所不至。辨才確稱：「往日侍奉先師，實常獲見。自禪師喪後，游經喪亂，墜失不知所在。」

jì ér bù huò, suì fàng guī zhào zhōng. hòu gèng tuī jiū, bù lí biàn cái zhī chù. yòu chì zhuī biàn cái rù nèi, zhòng wèn lán tíng. rú cǐ zhě sān dù, jìng jìn gù bù chū. shàng wèi shì chén yuē: yòu jūn zhī shū, zhèn suǒ piān bǎo, jiù zhōng yì shǎo zhī jī, mò rú lán tíng. qiú jiàn cǐ shū, láo yú wù mèi. cǐ sēng mù nián, yòu wú suǒ yòng, ruò dé yī zhì lüè zhī shì, shè móu jì qǔ zhī, bì huò.
既而不獲，遂放歸趙中。後更推究，不離辨才之處。又敕追辨才入內，重問《蘭亭》。如此者三度，竟靳固不出。上謂侍臣曰：「右軍之書，朕所偏寶，就中逸少之跡，莫如《蘭亭》。求見此書，勞於寤寐。此僧暮年，又無所用，若得一智略之士，設謀計取之，必獲。」

shàng shū yòu pú shè fáng xuán líng zòu yuē: chén wén jiān chá yù shǐ xiāo yì zhě, liáng yuán dì zhī céng sūn, jīn guàn wèi zhōu shēn xiàn. fù cái yì, duō quán móu, kě chōng cǐ shǐ, bì dāng jiàn huò. tài zōng suì zhào jiàn yì. yì zòu yuē: ruò zuò gōng shǐ, yì wú de lǐ. chén qǐng sī xíng yì bǐ, xū dé èr wáng zá tiē, sān shù tōng.
尚書右僕射房玄齡奏曰：「臣聞監察御史蕭翼者，梁元帝之曾孫，今貫魏州莘縣。負才藝，多權謀，可充此使，必當見獲。『太宗遂召見翼。翼奏曰：「若作公使，義無得理。臣請私行詣彼，須得二王雜帖，三數通。」

tài zōng yī gěi. yì suì gǎi guān wēi fú, zhì luò yáng, suí shāng rén chuán, xià zhì yuè zhōu. yòu yī huáng shān, jí kuān zhǎng liáo dǎo, dé shān dōng shū shēng zhī tǐ. rì mù rù sì, xún láng yǐ guān bì huà. guò biàn cái yuàn, zhǐ yú mén qián. biàn cái yáo jiàn yì, nǎi wèn yuē: hé chù tán yuè?
太宗依給。翼遂改冠微服，至洛陽，隨商人船，下至越州。又衣黃衫，極寬長潦倒，得山東書生之體。日暮入寺，巡廊以觀壁畫。過辨才院，止於門前。辨才遙見翼，乃問曰：「何處檀越？」

yì yīn biàn qián lǐ bài yún: dì zǐ shì běi rén, jiāng shǎo xǔ cán zhǒng lái mài, lì sì zòng guān, xìng yù chán shī.
翼因便前禮拜云：「弟子是北人，將少許蠶種來賣，歷寺縱觀，幸遇禪師。」

hán wēn jì bì, yǔ yì biàn hé, yīn yán rù fáng nèi, jí gòng wéi qí fǔ qín, tóu hú wò shuò, tán shuō wén shǐ, yì shén xiāng de. nǎi yuē: bái tóu rú xīn, qīng gài ruò jiù, jīn hòu wú xíng jī yě.
寒溫既畢，語議便合，因延入房內，即共圍棋撫琴，投壺握槊，談說文史，意甚相得。乃曰：「白頭如新，傾蓋若舊，今後無形跡也。」

biàn liú yè sù, shè gāng miàn yào jiǔ chá guǒ děng. jiāng dōng sān gāng miàn, yóu hé běi chēng wèng tóu, wèi chū shú jiǔ yě. hān lè zhī hòu, qǐng bīn fù shī. biàn cái tàn dé lái zì yùn, qí shī yuē: chū yùn yī gāng kāi, xīn zhī wàn lǐ lái. pī yún tóng luò mò, bù yuè gòng pái huái. yè jiǔ gū qín sī, fēng zhǎng lǚ yàn āi. fēi jūn yǒu mì shù, shuí zhào bù rán huī.
便留夜宿，設缸面藥酒、茶果等。江東三缸面，猶河北稱瓮頭，謂初熟酒也。酣樂之後，請賓賦詩。辨才探得來字韻，其詩曰：「初醞一缸開，新知萬里來。披雲同落寞，步月共徘徊。夜久孤琴思，風長旅雁哀。非君有秘術，誰照不燃灰。」

xiāo yì tàn dé zhāo zì yùn, shī yuē: xiè hòu kuǎn liáng xiāo, yīn qín hé shèng zhāo. mí tiān é ruò jiù, chū dì qǐ chéng yáo. jiǔ yǐ qīng hái fàn, xīn yuán zào zì diào. shuí lián shī qún yì, zhǎng ruò yè kōng piāo.
蕭翼探得招字韻，詩曰：「邂逅款良宵，殷勤荷勝招。彌天俄若舊，初地豈成遙。酒蟻傾還泛，心猿躁自調。誰憐失群翼，長若葉空飄。」

yán chī lüè tóng, bǐ cǐ fěng yǒng, hèn xiāng zhī zhī wǎn. tōng xiāo jǐn huān, míng rì nǎi qù. biàn cái yuē: tán yuè jiān jí gèng lái.
妍媸略同，彼此諷詠，恨相知之晚。通宵盡歡，明日乃去。辨才曰：「檀越間即更來。」

yì nǎi zài jiǔ fù zhī, xìng hòu zuò shī, rú shì zhě shù cì. yú shì shī jiǔ wèi wù, sēng sú hùn rán. suì jīng xún shuò, yì shì shī liáng yuán dì zì huà zhí gòng tú, shī jiē shǎng bù yǐ. yīn tán lùn hàn mò, yì yuē: dì zǐ xiān shì, jiē chuán èr wáng kǎi shū fǎ, dì zǐ zì yòu lái dān wán, jīn yì yǒu shù tiē zì suí.
翼乃載酒赴之，興後作詩，如是者數次。於是詩酒為務，僧俗混然。遂經旬朔，翼示師梁元帝自畫《職貢圖》，師嗟賞不已。因談論翰墨，翼曰：「弟子先世，皆傳二王楷書法，弟子自幼來耽玩，今亦有數帖自隨。」

biàn cái xīn rán yuē: míng rì lái, kě bǎ cǐ kàn.
辨才欣然曰：「明日來，可把此看。」

yì yī qī ér wǎng, chū qí shū yǐ shì biàn cái. biàn cái shú xiáng zhī, yuē: shì zé shì yǐ, rán wèi jiā shàn yě. pín sēng yǒu yī zhēn jī, pō shì shū cháng.
翼依期而往，出其書以示辨才。辨才熟詳之，曰：「是則是矣，然未佳善也。貧僧有一真跡，頗是殊常。」

yì yuē: hé tiē?
翼曰：「何帖？」

biàn cái yuē: lán tíng.
辨才曰：「《蘭亭》。」

yì yáng xiào yuē: shù jīng luàn lí, zhēn jī qǐ zài, bì shì xiǎng tà, wěi zuò ěr.
翼佯笑曰：「數經亂離，真跡豈在，必是響拓，偽作耳。」

biàn cái yuē: chán shī zài rì bǎo xī, lín wáng zhī jì, qīn fù yú wú. fù shòu yǒu xù, nà de cān chà? kě míng rì lái kàn!
辨才曰：「禪師在日保惜，臨亡之際，親付於吾。付授有緒，那得參差？可明日來看！」

jí yì dào, shī zì yú wū liáng shàng kǎn nèi chū zhī. yì jiàn qì, gù bó xiá zhǐ lèi!
及翼到，師自於屋樑上檻內出之。翼見訖，故駁瑕指纇！」

yuē: guǒ shì xiǎng tà shū yě.
曰：「果是響拓書也。」

fēn jìng bù dìng. zì shì yì zhī hòu, gèng bù fù ān yú fú kǎn, bìng xiāo yì èr wáng zhū tiē, bìng jiè liú zhì yú jī àn zhī jiān. biàn cái shí nián bā shí yú, měi rì yú chuāng xià lín xué shù biàn, qí lǎo ér dǔ hǎo yě rú cǐ. zì shì yì wǎng hái jì shù, tóng dì děng wú fù cāi yí. hòu biàn cái chū fù yì sì qiáo nán yán qiān jiā zhāi, yì suì sī lái fáng qián, wèi dì zǐ yuē: yì yí què bó zi zài chuáng shàng.
紛競不定。自示翼之後，更不復安於伏檻，並蕭翼二王諸帖，並借留置於几案之間。辨才時年八十餘，每日於窗下臨學數遍，其老而篤好也如此。自是翼往還既數，童弟等無復猜疑。後辨才出赴邑汜橋南嚴遷家齋，翼遂私來房前，謂弟子曰：「翼遺卻帛子在床上。」

tóng zǐ jí wèi kāi mén. yì suì yú àn shàng qǔ de lán tíng, jí yù fǔ èr wáng shū tiē, biàn fù yǒng ān yì, gào yì zhǎng líng sù yuē: wǒ shì yù shǐ, fèng chì lái cǐ, jīn yǒu mò chì, kě bào rǔ dū du zhī.
童子即為開門。翼遂於案上取得蘭亭，及御府二王書帖，便赴永安驛，告驛長凌愬曰：「我是御史，奉敕來此，今有墨敕，可報汝都督知。」

dū du qí shàn xíng wén zhī, chí lái bài yè. xiāo yì yīn xuān shì chì zhǐ, jù gào suǒ yóu. shàn xíng zǒu shǐ rén zhào biàn cái. biàn cái réng zài yán qiān jiā, wèi huí sì, jù jiàn zhuī hū, bù zhī suǒ yǐ. yòu qiǎn sàn zhí yún: shì yù shǐ xū jiàn.
都督齊善行聞之，馳來拜謁。蕭翼因宣示敕旨，具告所由。善行走使人召辨才。辨才仍在嚴遷家，未回寺，遽見追呼，不知所以。又遣散直云：「侍御史須見。」

jí cái lái, jiàn yù shǐ, nǎi shì fáng zhōng xiāo shēng yě, xiāo yì bào yún: fèng chì qiǎn lái qǔ lán tíng, lán tíng jīn yǐ dé yǐ, gù huàn shī lái zuò bié!
及才來，見御史，乃是房中蕭生也，蕭翼報云：「奉敕遣來取蘭亭，蘭亭今已得矣，故喚師來作別！」

biàn cái wén yǔ biàn jué, liáng jiǔ shǐ sū. yì biàn chí yì ér fā, zhì dōu zòu yù.
辨才聞語便絕，良久始蘇。翼便馳驛而發，至都奏御。

tài zōng dà yuè, yǐ xuán líng jǔ dé qí rén, shǎng jǐn cǎi qiān duàn. zhāo bài yì wèi yuán wài láng, jiā wǔ pǐn, cì yín píng yī, jīn lǚ píng yī mǎ nǎo wǎn yī, bìng shí yǐ zhū nèi jiù liáng mǎ liǎng pǐ, jiān bǎo zhuāng ān pèi zhuāng zhái gè yī qū. tài zōng chū nù lǎo sēng zhī mì lìn, é yǐ qí nián mào, bù rěn jiā xíng. shù yuè hòu, réng cì wù sān qiān duàn, gǔ sān qiān dàn, biàn chì yuè zhōu zhī gěi. biàn cái bù gǎn jiāng rù jǐ yòng, nǎi zào sān céng bǎo tǎ, tǎ shén jīng lì, zhì jīn yóu cún, lǎo sēng yīn jì bìng, bù néng qiáng fàn, wéi chuài zhōu, suì yú nǎi zú.
太宗大悅，以玄齡舉得其人，賞錦彩千段。招拜翼為員外郎，加五品，賜銀瓶一，金縷瓶一；瑪瑙碗一，並實以珠；內廄良馬兩匹，兼寶裝鞍轡；莊宅各一區。太宗初怒老僧之祕吝，俄以其年耄，不忍加刑。數月後，仍賜物三千段，谷三千石，便敕越州支給。辨才不敢將入己用，乃造三層寶塔，塔甚精麗，至今猶存，老僧因悸病，不能強飯，惟啜粥，歲余乃卒。

dì mìng gòng fèng tà shū rén zhào mó hán dào zhèng féng chéng sù zhū gé zhēn děng sì rén, gè tà shù běn, yǐ cì huáng tài zǐ zhū wáng jìn chén. zhēn guān èr shí sān nián, shèng gōng bù yù, xìng yù huá gōng hán fēng diàn. lín bēng, wèi gāo zōng yuē: wú yù cóng rǔ qiú yī wù, rǔ chéng xiào yě, qǐ néng wéi wú xīn yé, rǔ yì hé rú?
帝命供奉拓書人趙模、韓道政、馮承素、諸葛貞等四人，各拓數本，以賜皇太子諸王近臣。貞觀二十三年，聖躬不豫，幸玉華宮含風殿。臨崩，謂高宗曰：「吾欲從汝求一物，汝誠孝也，豈能違吾心耶，汝意何如？」

gāo zōng gěng yè liú tì, yǐn ěr ér tīng shòu zhì mìng. tài zōng yuē: wú suǒ yù de lán tíng, kě yǔ wǒ jiāng qù.
高宗哽咽流涕，引耳而聽受制命。太宗曰：「吾所欲得《蘭亭》，可與我將去。」

hòu suí xiān jià rén xuán gōng yǐ. jīn zhào mó děng suǒ tà zài zhě, yī běn shàng zhí qián shù wàn yě. rén jiān běn yì xī shǎo, jué dài zhī zhēn bǎo, nán kě zài jiàn. wú cháng wèi zuǒ qiān niú jiāng jūn shí, suí dié shì yuè, xùn jù hǎi, dēng huì jī, tàn yǔ xué, fǎng qí shū, míng sēng chù shì, yóu bèi zhū jùn. gù zhī yú yù zhī zhe huì jī diǎn lù, rén wù bù jué, xìn ér yǒu zhēng. qí biàn cái dì zǐ yuán sù, sú xìng yáng shì, huá yīn rén yě, hàn tài wèi zhī hòu. liù dài zǔ quán qī wèi huán xuán suǒ hài, zi sūn bì nán, liú cuàn jiāng dōng. hòu suì biān guàn shān yīn, jí wú zhī wài shì jìn shǔ, jīn diàn zhōng shì yù shǐ chàng zhī zú. zhǎng ān sān nián, sù shī yǐ nián jiǔ shí sān, shì tīng bù shuāi, yóu jū yǒng xīn sì yǒng chán shī gù fáng, qīn xiàng wú shuō. liáo yǐ tuì shí zhī xiá, lüè shū shǐ mò, shù jiāng lái jūn zǐ, zhī wú xīn zhī suǒ cún, fù zhī yǒng míng wēn qǐ děng xiōng dì, qí yǒu hǎo shì tóng zhì zhě, yì wú yǐn yān. yú shí suì zài jiǎ yín jì chūn zhī yuè, shàng sì zhī rì, gǎn qián xiū ér zhuàn cǐ jì. zhǔ shàng měi xiá xì, liú shén yì shù, jī yú bǐ shèng, piān zhòng lán tíng. pū kāi yuán shí nián sì yuè èr shí liù rì, rèn yún zhōu cì shǐ, méng ēn xǔ bài sǎo, zhì dōu xún fǎng, suǒ de wěi qū, yuán bìng bù huò yì què, qiǎn nán zhāo chéng huáng tài hòu wǎn láng!
後隨仙駕人玄宮矣。今趙模等所拓在者，一本尚直錢數萬也。人間本亦稀少，絕代之珍寶，難可再見。吾嘗為左千牛將軍時，隨牒適越，汛巨海，登會稽，探禹穴，訪奇書，名僧處士，猶倍諸郡。固知虞預之著《會稽典錄》，人物不絕，信而有徵。其辨才弟子元素，俗姓楊氏，華陰人也，漢太尉之後。六代祖佺期為桓玄所害，子孫避難，流竄江東。後遂編貫山陰，即吾之外氏近屬，今殿中侍御史瑒之族。長安三年，素師已年九十三，視聽不衰，猶居永欣寺永禪師故房，親向吾說。聊以退食之暇，略疏始末，庶將來君子，知吾心之所存，付之永、明、溫、起等兄弟，其有好事同志者，亦無隱焉。於時歲在甲寅季春之月，上巳之日，感前修而撰此記。主上每暇隙，留神藝術，跡逾筆聖，偏重《蘭亭》。仆開元十年四月二十六日，任筠州刺史，蒙恩許拜掃，至都尋訪，所得委曲，緣病不獲詣闕，遣男昭成皇太后挽郎！」

lì bù cháng xuǎn qí dū wèi yǒng xiě běn jìn. qí rì fèng rì yào mén sī xuān chì, nèi chū juàn sān shí pǐ cì yǒng.
吏部常選騎都尉永寫本進。其日奉日曜門司宣敕，內出絹三十匹賜永。

yú shì fù ēn hé zé, shǒu wǔ zú dǎo, pěng dài zhōu xuán, guāng hài lǘ lǐ. pū jú tiān wén mìng, fú zhěn huái xīn, shū ēn hū lín, shěn kē dùn jiǎn, zhé tí juǎn wèi, yǐ shì hòu dài. cháo yì láng xíng zhí fāng yuán wài láng shàng zhù guó hé yán zhī jì.
於是負恩荷澤，手舞足蹈，捧戴周旋，光駭閭里。仆跼天聞命，伏枕懷欣，殊恩忽臨，沈疴頓減，輒題卷未，以示後代。朝議郎行職方員外郎上柱國何延之記。